Librarian's note: This is an Alternate Cover Edition for ISBN10: 6180122997 ISBN13: 9786180122992.
Φραντζέσκα, η ηρωίδα μου…
Αθηνά, η μητέρα μου…
Ζωή σε πόλεμο, η ζωή της…
Η ιστορία της, η διαδρομή της, οι επιλογές της, η σχέση μας και τα δεκαεννιά χρόνια που έμεινα μαζί της. Σε πόλεμο με όλους η μητέρα μου. Μ’ εμένα, με τους φίλους της, με τους δικούς της, με την ίδια τη ζωή τελικά…
Μαζί με την ιστορία της και τα δικά μου παιδικά και εφηβικά χρόνια. Λόγια που δεν ειπώθηκαν, παραλείψεις, πράξεις που πλήγωσαν, χαμένες αγκαλιές και δάκρυα. Όλα μέσα σε τούτες τις σελίδες, που εκτός από βιογραφία έγιναν κι ένα επίπονο ταξίδι στο δικό μου χθες, στην αφετηρία μου…
Το διάβασα... με τίποτα όμως δεν μπορώ να κρίνω τη ζωή ενός ανθρώπου, αφού στο βιβλίο η συγγραφέας μιλάει όχι μόνο για τη ζωή της μητέρας της αλλά και για τη ζωή τη δική της (παιδική ηλικία και εφηβεία). Σε μια μυθοπλασία μπορείς να κράξεις με όλο το "είναι" σου, εδώ τι γίνεται; Τις ενέργειες ενός ήρωα τις κράζεις, τις ενέργειες ενός αληθινού ανθρώπου (που δεν τον ξέρεις κιόλας), no man... Τέλος πάντων, βάζω ένα read για στατιστικούς λόγους για να θυμάμαι ποια βιβλία διάβασα και ποια δεν διάβασα... Υ.Γ. Ένα κατιτίς μου, θα το πω όμως... δεν κατάλαβα το λόγο που η Φραντζέσκα έπρεπε να γίνει μυθιστορηματική ηρωίδα... ο περίγυρος μου τίγκα από διαζευγμένες που πολέμησαν μόνες τους για να μεγαλώσουν τα παιδιά τους...
Είναι δύσκολο να πρέπει να "κρίνεις" ένα βιβλίο όταν αυτό πραγματεύεται την ιστορία κάποιου, όταν αφορά ένα τεράστιο κεφάλαιο της ζωής του, το πιο ιερό, ίσως, όλων. Γιατί, κακά τα ψέματα, δεν υπάρχει τίποτα πιο ιερό από τη μάνα μας. Αυτή είναι που μας φέρνει στον κόσμο, που μας "ανασταίνει", που μας γαλουχεί και καθορίζει σε μεγάλο βαθμό το ποιοι ήμασταν, ποιοι γίναμε, ποιοι θα είμαστε όταν θα πέσει η αυλαία της ζωής μας. Γιατί κανένας γονιός δεν είναι αλάνθαστος και τέλειος, πολύ εύκολα, όμως, ένας γονιός μπορεί να είναι "κακός", κι αυτό να έχει χιλιάδες προεκτάσεις. Και το ερώτημα είναι: Πρέπει να συγχωρούμε τους γονείς μας για τα λάθη τους ή να τ' αφήνουμε να γίνονται βιώματα που θα μετουσιωθούν σε πράξεις, θετικής ή αρνητικές, στη δική μας τη ζωή;
Η κυρία Μαντά, στο νέο της βιβλίο, μέσα από μία αναδρομή στο παρελθόν, τόσο το δικό της όσο και της μητέρας της, μοιράζεται μαζί μας κομμάτια της ιστορίας και των δυο τους, χωρίς να περιορίζεται μόνο στα όσα έζησαν και μοιράστηκαν οι δυο τους, αλλά και στιγμές που επηρέασαν και καθόρισαν σε μεγάλο βαθμό τη ζωή της δεύτερης, βάσει των επιλογών που εκείνη έκανε. Γνωρίζουμε, λοιπόν, τη δυναμική Κωνσταντινουπολίτισσα, που κόντρα σε όσα στραβά τής έφερε η ζωή στο διάβα της, πάλεψε και αγωνίστηκε για να σταθεί στα πόδια της, τόσο πριν όσο και μετά το διαζύγιό της που την εποχή εκείνη δεν ήταν μικρή υπόθεση, και να εξασφαλίσει ένα μέλλον, τόσο για την ίδια, όσο και για την κόρη της, την οποία και μεγάλωσε ακριβώς όπως όλοι οι γονείς. Κάνοντας πολλά σωστά και άλλα τόσα λάθη.
Και κάπου εδώ αρχίζω να προβληματίζομαι ακόμα περισσότερο για το τι πρέπει να πω και τι όχι. Γιατί δεν έχουμε να κάνουμε με ένα μυθιστόρημα, άρα με κάτι καθαρά μυθοπλαστικό, αλλά με την πραγματικότητα μιας οικογένειας, για την αλήθεια της οποίας βασιζόμαστε μόνο στα λεγόμενα της κυρίας Μαντά. Προς Θεού, δεν είναι ότι την αμφισβητώ, αλλά το πως βιώνουμε εμείς κάποιες καταστάσεις, καθώς και τα συναισθήματα που βιώνουμε μέσω αυτών, είναι κάτι καθαρά προσωπικό και έχει να κάνει με τις δικές μας ευαισθησίες, ή και την απουσία αυτών σε κάποιες περιπτώσεις. Με πιο απλά λόγια, η μοναδική οπτική που έχω για όλα όσα διάβασα, είναι αυτή της κυρίας Μαντά και όχι της μητέρας της, που δεν βρίσκεται πλέον στη ζωή. Και, αλήθεια, πόσο "καθαρή" μπορεί να είναι η εικόνα που έχει ένα παιδί για τη ζωή και τις πράξεις της μητέρας του, σε όποια ηλικία κι αν αυτό έχει φτάσει, όταν ξεκάθαρα υπάρχει μέσα στην καρδιά του μια σειρά παραπόνων και "γιατί" που, ίσως, δεν απαντήθηκαν όταν έπρεπε;
Η αλήθεια είναι πως όποιον άνθρωπο κι αν ρωτήσεις, κάποια παράπονα θα έχει από τους γονείς του κι αυτό είναι λογικό, γιατί κανένας γονιός δεν είναι τέλειος, όπως τέλειοι δεν είμαστε και δεν θα γίνουμε ποτέ κι εμείς, όσο κι αν προσπαθούμε ν' αποφύγουμε τα λάθη των γονιών μας, κρατώντας μόνο τα σωστά τους ως άξιο παράδειγμα. Η ανθρώπινη φύση είναι τέτοια που κάτι τέτοιο είναι αδύνατον. Είμαστε κατασκευασμένοι έτσι ώστε να κάνουμε λάθη και να μαθαίνουμε μέσω αυτών, ακόμα κι αν δεν το παραδεχόμαστε. Όπως και είμαστε κατασκευασμένοι να παλεύουμε στη ζωή μας, να ξεπερνάμε τις δυσκολίες, ν' αναγνωρίζουμε τα καλά και να συγχωρούμε. Και ίσως, τελικά, το βιβλίο αυτό να ήταν ένας τρόπος για την συγγραφέα να πετύχει όλα αυτά. Θα προτιμούσα, βέβαια, σε ορισμένα σημεία της αφήγησής της να ήταν λιγότερο σκληρή, γιατί το βρήκα κάπως επιτηδευμένο αλλά, ποιος ξέρεις, ίσως να ήταν κι ένα ξέσπασμα προς αναζήτηση της λύτρωσης.
Τι να σας πω τωρα γιαυτο το βιβλιο?θα ηθελα να μην ειναι υπαρκτοί κανεις απο τους ηρωες και της ηρωιδες του,για να μπορεσω να σας πω την αγανάκτηση ενιωσα για να μπορεσω να κραξω αυτη τη μανα.θα ηθελα να ειναι μυθοπλασια ολο αυτο για πολλους λογους αλλα δεν ειναι .δεν θα κρινω το βιβλιο οχι το μονο που θα πω ειναι αυτο...καποιοι ανθρωποι δεν ειναι πλασμενοι για γονεις.
Prevod naslova sa grčkog jezika glasi "život u ratu", ali centralna tema romana nije rat kao politički sukob, već rat kao lična trauma. Autorka ne prikazuje rat kao historijski događaj, već kao dugotrajno emocionalno stanje koje oblikuje identitet i međuljudske odnose. Kroz jednostavnu naraciju, autorka razlaže složen odnos majke Frančeske i kćerke Atine, postavljajući ga u samo središte jedne intimne porodične historije.
Stil Lene Mante je jednostavan, ali emotivno nabijen. Koristi jezik blizak svakodnevici, a ipak ne gubi poetski ton u ključnim trenucima. Nema potrebu za velikim metaforama, jer se bol i težina odnosa prenose kroz tišinu, odbijanje, prazne prostorije i neizrečene rečenice.
Roman je strukturiran kao dijalog između prošlosti i sadašnjosti. Autorka koristi retrospektivnu naraciju kroz oči Atine, kćerke koja pokušava da rekonstruiše majčinu prošlost kako bi razumjela svoju sadašnjost. Ovakav narativni okvir omogućava postepeno otkrivanje emocionalnih slojeva.
Iako je politički kontekst prisutan, roman ostaje duboko ličan. U pozadini stoji i stvarni historijski okvir istanbulskog pogroma iz 1955. godine, kada su grčke zajednice bile izložene nasilju i sistemskom zastrašivanju. Posljedice tog događaja, uz kasnije pritiske na grčko stanovništvo, dovode do masovnog iseljavanja Grka iz Istanbula, a upravo taj talas progona čini emocionalnu pozadinu Frančeskine priče. Ipak, autorka izbjegava moralizovanje i političko presuđivanje - fokus je isključivo na unutrašnjem svijetu junakinja.
Frančeskina iskustva tokom političkog previranja u Istanbulu, kao i život u zajednici, oblikuju je kao ženu i majku, ali i kao osobu koja nesvjesno prenosi svoje rane na kćerku. Ova transgeneracijska trauma postaje srž romana. Frančeska nije ratni heroj u uniformi, već majka koja se bori za svoju porodicu, dok Atina pokušava izgraditi most između prešutnih rana i oprosta.
Roman uvodi čitaoca u dubinu emocija, tamo gdje rat razara i ono najbliže: porodične veze i identitet. Manta postavlja suptilno pitanje: možemo li zaista razumjeti i oprostiti našim roditeljima njihove traume, one koje su nas oblikovale i odredile naše odnose?
Također, roman tematizuje šutnju, krivicu i oprost. Frančeskino odbijanje da govori o prošlosti simbolizuje njenu nemoć da se s njom suoči. Kroz Atinino istraživanje roman se razvija prema emocionalnom razrješenju - ne potpunom pomirenju, već svjesnosti i prihvatanju ljudske kompleksnosti.
"Život u ratu" je introspektivni roman o nevidljivim ožiljcima koje ostavljaju lični i kolektivni sukobi. Umjesto velikih drama, Lena Manta bira tišinu, svakodnevne lomove i neizgovorene istine. Analitički gledano, roman funkcioniše kao emocionalna arheologija: sloj po sloj, otkriva nam kako prošlost oblikuje sadašnjost. Za čitaoce koji traže dubinu odnosa i žele sagledati rat iz unutrašnje, ljudske perspektive, ovo djelo nudi mnogo više od puke radnje - nudi razumijevanje.
Πρώτη επαφή με την γραφή της συγγραφέως κυρίας Λένας Μαντά μέσα από το νέο της βιβλίο με τίτλο "Ζωή σε πόλεμο".Ένα βιβλίο που κατά την άποψή μου μπορεί να χαρακτηριστεί με τρείς λέξεις:δυνατό,σκληρό,καθηλωτικό.Όπως οι περισσότεροι/ες γνωρίζετε αναφέρεται στην ζωή της μητέρας της καί στην δική της ζωή μαζί της...Ένα από τα πιο ωραία σημεία του βιβλίου είναι το εισαγωγικό σημείωμα της ίδιας που λειτουργεί τρόπο τινά ως πρόλογος του βιβλίου .Επιπλέον το γεγονός ότι αλλάζει τα ονόματα των πρωταγωνστών βοηθάει καί την ίδια να κρατήσει αποστάσεις καί να μπορέσει να καταγράψει την ιστορία τους χωρίς επιπλέον φόρτιση σαν να γράφει ένα ακόμα βιβλίο της.Δεν θέλω να σας πώ πολλά γιατί νομίζω ότι όταν διαβάζουμε την ιστορία της ζωής των ανθρώπων πρέπει να έχουμε πάντα κατά νου ότι μιλάμε για την αληθινή ζωή καί όχι για φανταστικές ιστορίες.Αυτό το βιβλίο μου επιβεβαίωσε την άποψή μου ότι όσοι άνθρωποι δεν νιώσουν την αγάπη από μικρή ηλικία κυρίως από τους γονείς τους όσο καί από τους γύρω τους,δεν μπορούν ποτέ να προσφέρουν αγάπη...Θα μου πείτε ότι αυτό δεν δικαιολογεί να έχουν τέτοια συμπεριφορά απέναντι στα παιδιά τους καί θα συμφωνήσω μαζί σας αλλά δυστυχώς δεν μπορούμε να αλλάξουμε κανέναν.Ευτυχώς που κάποιες φορές η ίδια η ζωή είναι που τους δείχνει τα λάθη τους καί τις ευκαιρίες να επανορθώσουν.Όπως λέει καί η ίδια η συγγραφέας μετά από ένα μεγάλο διάστημα της ζωής της η μητέρα της έγινε επιτέλους Μάνα με την ουσιαστική έννοια της λέξης.Τα υπόλοιπα τα αφήνω σε εσάς.Υ.Γ.Μου άρεσε πάρα πολύ ότι στο εξώφυλλο καί όχι μόνο χρησιμοποίησαν φωτογραφίες από την προσωπική συλλογή της συγγραφέως καθώς καί η ποιότητα του χαρτιού του βιβλίου που το κάνει να φαίνεται πιο παλιό.Σας το προτείνω ανεπιφύλακτα!!!
Ταιριάζει απόλυτα ο τίτλος με το βιβλίο. Μέσα από αυτό το πόνημα, είδα την συγγραφέα όπως ακριβώς είναι. Την γνώριζα μόνο μέσα από τις ιστορίες που διάβασα κάθε χρόνο αλλά μέσα από αυτές γνώριζα μόνο την γραφή της. Ήρθε η στιγμή να μάθω και τον άνθρωπο. Δε θα κρίνω εγώ αν ήταν σωστό η Όχι να γράψει αυτό το βιβλίο. Ούτε μπορώ να κρίνω το βιβλίο Γιατι μιλάμε για ζωή. Ναι μια ζωή σε Πόλεμο. Καταστάσεις που σίγουρα συμβαίνουν γύρω μας. Στη διπλανή μας πόρτα. Αλλά που δε μπορούμε να γνωρίζουμε. Πόλοι ίσως ταυτίστηκαν σε κάποιες καταστάσεις και εγώ σε αρκετές. Ένα βιβλίο μνημόσυνο στη μητέρα της. Μια μητέρα που έκανε λάθη. Έγινε η αιτία για να ζήσει η κόρη της παιδικά άσχημα χρόνια. Δε την κατανόησα. Μια γυναίκα που έζησε όπως η ίδια επιθυμούσε που ήταν ο άντρας του εαυτού της έβαλε στην κόρη της εμπόδια που δε θα έπρεπε καθώς και εκείνη ξεκίνησε την ζωή με καποια από αυτά. Μια γυναίκα που ντρεπόταν το παιδί, που δε υπολόγισε πότε τα αισθήματα της. Δύο γονείς που έκαναν ένα παιδί που στη πραγματικότητα δε ήταν έτοιμη να το δεχθούν. Μια κοπέλα που ζούσε με τα μη και όχι. Που πάλεψε και έγινε ευτύχησμενη με τα δικα της χέρια χωρίς να περιμένει από τους άλλους τίποτα Γιατί δε είχαν να της δώσουν τίποτα. Δε ξέρω αν λυτρωθηκε αλλά φάνηκε ουγχωρεσε και αυτό είναι μεγάλο προτέρημα σε έναν άνθρωπο. Συγχώρεσε. Δε ξέρω το λόγο αλλά σίγουρα το έκανε περισσότερο για εκείνη και όχι για τους θύτες αν μπορώ να τους ονοματισω έτσι. Συγχώρεσε και έμαθε στην μετέπειτα ζωή της μέσα από αυτά που μας διηγήθηκε να μην κάνει τα ίδια λάθη. Και αυτό είναι προτέρημα γιατί είναι δύσκολο να διώξεις από πάνω σου τη διαπαιδαγώγηση που πήρες από τους γονείς σου και να μην κάνεις τα δικά τους λάθη. Εύχομαι η συγγραφέας να έζησε ευτύχησμενη. Να πήρε και να έλαβε αυτά που πραγματικά αποζητουσε η ψυχή της. Ψυχοθεραπεία ίσως ήταν αυτό το βιβλίο για εκείνη και σίγουρα δε ήταν εύκολο συγγραφικά. Εγώ έχω να πω μόνο μπράβο για την δύναμη ψυχής της και μπράβο που κατάφερε να φέρει εις πέρας ένα τόσο δύσκολα συγγραφικά έργο. Γιατί κακά τα ψέματα όταν αποφασίσει να ανοίξεις τους ασκούς του Αιόλου και να φέρεις στην επιφάνεια θλιμενες αλήθειες που πονάνε, ανοίγεις και πλήγες, που σίγουρα θα σε κάνουν να ματώσει, να κλάψεις και να γονατίσεις ξανά και ξανά μέχρι να γραφτεί η λέξη τέλος. Εύχομαι τώρα πια οι δαίμονες να ηρέμησαν και να ζήσει η συγγραφέας όσα της φέρει η ζωή με μεγαλύτερη αισιοδοξια και δύναμη ψυχής που φάνηκε ότι πραγματικά έχει.
Τίτλος : Ζωή σε πόλεμο Συγγραφέας : Λένα Μαντά Εκδόσεις : Ψυχογιός
"Μπορεί να νομίζετε πως είμαι μικρή, όμως δεν είμαι πια... Κανείς δεν με άφησε να είμαι..." "Είμαι εγώ καθετί που μου έχει τύχει..."
Δύο από τις πολλές φράσεις μέσα σ αυτό το βιβλίο που έγιναν μαχαιριά στην καρδιά μου. Το γεγονός πως είναι αληθινή ιστορία και μάλιστα της ίδιας της συγγραφέως και της μητέρας της με εμποδίζει λιγάκι στο να κρίνω τους χαρακτήρες αλλά από την άλλη δεν μπορώ όλα αυτά τα συναισθήματα που μου άφησε να τα διοχετεύσω αλλιώς.
Το όλο βιβλίο είναι μια κατάθεση ψυχής και έκλαψα πολύ διαβάζοντας το κυρίως για την μικρή Κάλλια και τα όσα υπέφερε στωικά και με τόση ανεξάντλητη υπομονή και ελπίδα να βρει απλά την αγάπη και την κατανόηση μέσα στην οικογένεια της. Όντας κ εγώ σε εγκυμοσύνη στο πρώτο μου παιδάκι αυτό τον καιρό υπέφερα στη σκέψη του τι κάνουν οι χειριστικοί και εγωιστές γονείς στα παιδιά τους και ορκίστηκα στον εαυτό μου όσα λάθη κ αν κάνω σαν νέα μαμά ποτέ μα ποτέ το παιδί μου να μην νιώσει μόνο η ανεπιθύμητο. Άπειρες στιγμές κατά τη διάρκεια της ανάγνωσης ήθελα ειλικρινά να μπω μέσα στο βιβλίο και να χτυπήσω τόσο πολλούς χαρακτήρες. Ναι θαύμασα την αποφασιστικότητα της Φραντσέσκα να φύγει από ένα κακό γάμο και να παλέψει μόνη της δουλεύοντας σαν το σκυλί σε μια τέτοια δύσκολη εποχή και σ εκείνα τα χρόνια. Αλλά όσον αφορά τον ρόλο της σαν μητέρα την δίκασα και την καταδίκασα και ειλικρινά χαίρομαι που η κόρη της τελικά βρήκε την πραγματική ευτυχία και το σθένος και την ψυχική δύναμη να την συγχωρέσει.
Προσωπικά το θεωρώ το καλύτερο βιβλίο που έχω διαβάσει από την κυρία Μαντά και θα κρατήσει μια ξεχωριστή θέση στην καρδιά μου. Το προτείνω.
Εξαιρετικά σπάνιο ένας συγγραφέας να σου προσφέρει στο πιάτο την δική του ζωή,να σε βάζει στο τρυπάκι της κλειδαρότρυπας όμως με τέτοιο τρόπο που το ξεχνάς και μετά γίνεται ένα "τσακ" και κάνεις αναδρομή και στη δική σου ζωή... Είναι που έχω την ίδια ηλικία και κάποιες στιγμές νόμιζα καθρέφτη της δικής μου μάνας την Φραντζέσκα και εγώ στη θέση της Καλλιας απ' την εφηβεία και μετα. Έτσι λοιπόν απ' τις λίγες φορές που ένιωσα να γίνομαι ενα με χαρακτήρα,να ζω σε ριμέικ τη ζωή μου,να πονώ,να χαίρομαι,να θυμώνω.... Χαίρομαι που γνώρισα την ζωή σας κυρια Μαντά, εχετε αυτό το χάρισμα να σας αισθάνονται οι αναγνώστες σας φίλη αλλά με αυτο γίνατε οικογένεια!!!! Ίσως και να είναι το καλύτερο της βιβλίο νομίζω....
Οι αληθινές ιστορίες, συνήθως στερούνται συναρπαστικής πλοκής... Κατά την άποψή μου το ίδιο συμβαίνει και σ΄αυτήν την ιστορία ... Αν θέλετε να μάθετε για τα παιδικά χρόνια της συγγραφέως ή περιγραφές από ταξιδιωτικούς προορισμούς της Ευρώπης και της Ασίας που σκέφτεστε να επισκευθείτε...διαβάστε το! Κατά τη γνώμη μου δεν έχει να προσφέρει κάτι περισσότερο....
Ζωή σε πόλεμο αλλά και σαν μυθιστόρημα... χάθηκα στις σελίδες του έχοντας απωθήσει στην άκρη του μυαλού μου ότι είναι μια πραγματική ιστορία. Στο τέλος, εξεπλάγην συνειδητοποιώντας τι πέρασε αυτό το κορίτσι, πόσο οι πιο κοντινοί του άνθρωποι το τσάκισαν ψυχολογικά και συναισθηματικά κι εκείνο βγήκε νικητής της ζωής!! Νομίζω από τα καλύτερα βιβλία της κας Μαντά.
Έξω από τα καθιερωμένα της βιβλία, η Lena Manta C, έγραψε ένα, εντελώς διαφορετικό, που μας διηγείται την προσωπική ιστορία της στη σχέση με τη μητέρα της. Μας διηγείται μια πραγματικότητα έντονη και σκληρή, που τη βίωνε από τότε που θυμάται τον εαυτό της. Η μητέρα της κι αυτή! Σύμμαχοι, αλλά και αντιμέτωπες πολλές φορές.
Κωνσταντινούπολη, η αρχή όλων της οικογένειας. Η μετάβαση των δύο, πλέον, μελών της, της Φραντσέσκας και της κόρης της, στην Αθήνα. Ένας διαρκής αγώνας για την επιβίωση, και αργότερα για την καταξίωση σε όλους τους τομείς. Ένας πατέρας απών! Μόνο κατά τον τίτλο υπήρχε. Η γιαγιά, η σκληρότερη όλων, αχαρακτήριστη θα έλεγα, αν υποθέσουμε ότι ισχύει η γνωστή σε όλους μας ρήση "του παιδιού μου το παιδί, δύο φορές παιδί μου".
Άραγε, πόσο δύσκολο ήταν για τη Λένα Μαντά να γυρίσει στις αναμνήσεις της; Είναι ολοφάνερο ότι τίποτα δεν είχε ξεχάσει, απλά τα είχε στριμώξει κάτω από το χαλί. Πόσο δύσκολο τής ήταν να τις ξεσκεπάσει, να τις βγάλει στο φως και να συμπεριλάβει μέσα σε αυτές και εμάς; Να μας μιλήσει για ό,τι την πόνεσε, σε μια εποχή που η γυναίκα ήταν πίσω από τα μάτια όλων και δεν είχε θέση στην κοινωνία; Σε αυτή την άδικη και ακόμη αναποφάσιστη κοινωνία για τον ρόλο της γυναίκας, η μητέρα της όρθωσε το ανάστημά της, με έναν δυναμισμό που, κάποιες φορές και σήμερα, λείπει σε πολλές από εμάς.
Τα λάθη της ήταν πολλά. Υπάρχει, όμως, οδηγός για το πώς θα μεγαλώσουμε τα παιδιά μας; Κι αν υπήρχε, πόσο σίγουρη θα ήταν η επιτυχία μας, αν ακολουθούσαμε σωστά τις συμβουλές του; Η μάνα είναι μόνο μία και αυτή είναι η απλή αλήθεια. Είναι αυτή που ξέρει, ανά πάσα στιγμή, τι είναι αυτό που χρειάζεται και νιώθει το παιδί της. Είναι αυτή, που θα θυσιάσει όλο τον κόσμο της για αυτό. Είναι αυτή που θα απαλύνει τον πόνο, που θα μαζέψει τα δάκρυά του, που θα απλώσει το χέρι και θα μαζέψει τα σπασμένα. Κι όμως, λόγω συγκεκριμένων συνθηκών, η μάνα αυτή, έβαλε αρκετές φορές τον εγωισμό της πάνω από την κόρη της. Πολλές φορές γύρισε την πλάτη στο κορίτσι αυτό, ειδικά όταν χρειάστηκε τη βοήθειά της. Και ειναι η ίδια η μάνα, που της χάρισε το πρώτο της τετράδιο για να καταγράφει εκεί τα όνειρά της και τα ατελείωτα ταξίδια του μυαλού της.
Πολλές οι σκέψεις και οι προβληματισμοί, οι τύψεις και οι ενοχές που, ενδεχόμενα, θα δημιουργηθούν μέσα μας. Πιστεύω ακράδαντα, πως η Λένα Μαντά αγάπησε πολύ τη μητέρα της. Αγάπησε αυτό το δυναμικό πλάσμα που τη μεγάλωσε με σκληρό τρόπο. Με τρόπο, που πολλές φορές, με στενοχώρησε. Ειδικά, όταν η Λένα, μικρό παιδί αναγκάστηκε να αντιμετωπίσει τους φόβους της και να παραβλέψει την απόσταση και τη μη ύπαρξη των συναισθημάτων από τους δύο της γονείς.
Πόλεμος, τελικά, ενάντια σε ποιον; Στον ίδιο τον εαυτό της; Αυτό το βιβλίο, το πέρασα μέσα μου σαν καταγεγραμμένες ιστορίες μιας ταλαίπωρης καθημερινότητας ενός κοριτσιού μέχρι την ενηλικίωσή του. Σαν ένα σημείωμα , που θα μπορούσε άνετα και με μεγάλη ευκολία να χτυπήσει την πόρτα οποιουδήποτε σπιτιού και να φανερώσει τι κρύβεται πίσω από τις λέξεις του. Δε θέλω το δικαίωμα αυτό, να κρίνω τη μάνα μέσα από το βιβλίο. Προσπαθώ να δικαιολογήσω μέσα μου τη ζωή της, που εντέλει, ήταν ολόκληρη σε ένα διαρκή πόλεμο, ανοιχτό προς όλα τα μέτωπα.
Σαφώς και η συγγραφέας έχει την απόλυτη και αμέριστη κατανόησή μου, όσον αφορά τη μοναξιά της, την απόρριψη που δέχτηκε και τα δάκρυα της για έναν και μόνο λόγο. Ούσα μητέρα, πάντα προηγείται το παιδί μας. Είναι αυτό για το οποίο έχει νόημα η ύπαρξή μας. Όμως, δεν μπορώ να μη δώσω και τα εύσημα σε αυτή τη μάνα για κάτι που, ίσως άθελά της, κατάφερε. Και τι ήταν αυτό; Το δημιούργημά της πέτυχε κι αυτό είναι ολοφάνερο από τη συνέχειά του!
Αν η συγκεκριμένη στήλη είχε ως αντικείμενο την "κριτική" λογοτεχνικών έργων, τότε το "Ζωή σε πόλεμο" της Λένας Μαντά, δεν θα είχε θέση σε αυτήν. Έχοντας ως δεδομένο τον τρόπο γραφής της, πώς θα μπορούσα να "κρίνω" μια αυτοβιογραφική ιστορία; Να πω τι; Αν μου άρεσε ή δεν μου άρεσε η ζωή της κ. Μαντά και της μητέρας της, οι οποίες είναι και οι πρωταγωνίστριες του βιβλίου; Δύσκολο. Σχεδόν παράλογο.
Επειδή ωστόσο η στήλη "Βιβλιοπροτάσεις" κάνει αυτό ακριβώς που μαρτυρά το όνομά της (προτείνει" στους φίλους του blog μου έργα προς ανάγνωση), αποφάσισα λίγες ημέρες πριν από την κυκλοφορία του νέου βιβλίου της Λένας Μαντά ("Ταξίδι στην Βενετία", Εκδόσεις Ψυχογιός) να τολμήσω να σας μιλήσω για το προηγούμενο.
"Ζωή σε πόλεμο" λοιπόν. Η ιστορία μιας διαζευγμένης Κωνσταντινουπολίτισσας, της Φραντζέσκας, που μεγαλώνει μόνη την κόρη της (δηλαδή τη Λένα Μαντά), έχοντας ως κέντρο του κόσμου της, τον ίδιο της τον εαυτό. Οι δικοί της άνθρωποι, οι φίλοι της, ακόμη και το παιδί της, βρίσκονται όλοι "απέναντι". Γιατί εκεί τους τοποθετεί. Είναι οι "αντίπαλοι", οι "εχθροί" με τους οποίους βρίσκεται μια "ζωή σε πόλεμο".
Αν το βιβλίο κυκλοφορούσε χωρίς να αποκαλύπτεται ότι πρόκειται για αυτοβιογραφία, τότε σίγουρα θα μιλούσαμε για ένα μυθιστόρημα αντιπροσωπευτικό της δημιουργού. Το γεγονός ότι από το εξώφυλλο κιόλας γνωρίζεις ότι αυτό που σε περιμένει στο εσωτερικό του είναι η αλήθεια και μόνον αυτή, μετατρέπει τη ανάγνωσή του σε μια βαθιά βουτιά. Βγαίνοντας ξανά στην επιφάνεια, μετά από σχεδόν 500 σελίδες, κουβαλάς μαζί σου σκέψεις, διλήμματα, προβληματισμούς, τύψεις και άφθονο υλικό για συζήτηση.
Προσωπικά, παραβλέποντας για λίγο ότι πρόκειται για την αληθινή μητέρα της συγγραφέως, νιώθω την ανάγκη να πω ότι με ταλαιπώρησε πολύ η Φραντζέσκα, σαν ηρωίδα.
Μία δυναμική γυναίκα, που από μικρή ηλικία αναγκάζεται να παλέψει σκληρά για να σταθεί στα πόδια της, γίνεται "ο άντρας της ζωής της" όπως έλεγε η Αλίκη Βουγιουκλάκη, σε μια εποχή που αυτό δεν γινόταν εύκολα αποδεκτό από τον κοινωνικό περίγυρο.
Και παράλληλα μια μάνα που επιλέγει να μεγαλώσει την κόρη της με έναν τρόπο που δεν κατάφερα ούτε να κατανοήσω, ούτε να συγχωρέσω. Κι ας την προστάτευσε τις κρίσιμες στιγμές η Λένα Μαντά, βάζοντας "φρένο" σην έκφραση των συναισθημάτων της, κρατώντας αποστάσεις που άλλοτε θαύμασα κι άλλοτε με θύμωσαν.
"Πού το είδες το φρένο; Εγώ αντίθετα βρήκα κάποιες περιγραφές της υπερβολικά σκληρές!", διαφώνησε έντονα μαζί μου η φίλη που το διάβασε πρώτη και μού το πρότεινε.
Αυτό είναι ίσως και το πιο ενδιαφέρον στοιχείο του "Ζωή σε πόλεμο". Ενώ αναφέρεται σε πέρα για πέρα αληθινά περιστατικά που δεν επιδέχονται υποκειμενικής κρίσης, καταφέρνει να καταγραφεί εντελώς διαφορετικά στην ψυχή του καθενός.
Συζητώντας με φανατικούς αναγνώστες της Λένας Μαντά, συμπέρανα ότι το συγκεκριμένο έργο, τους "δίχασε".
Κάποιοι το λάτρεψαν. Γνώρισαν καλύτερα την συγγραφέα. Εντόπισαν "κομμάτια" των δύσκολων παιδικών και εφηβικών βιωμάτων της, σε κάποια από τα υπόλοιπα βιβλία της.
Άλλους τους ξένισε η "ψυχοθεραπεία" που σαφώς επιχειρεί η δημιουργός μέσα από τις σελίδες του. Ένιωσαν "αμήχανοι" απέναντι στην γυμνή αλήθεια της. "Παραπονέθηκαν" ότι την προτιμούν σε μυθιστορήματα όπως το "Το σπίτι δίπλα στο ποτάμι" ή το "Με λένε Ντάτα".
Προσωπικά, βρήκα το "Ζωή σε πόλεμο", γοητευτικά διαφορετικό από άποψη θεματολογίας και εξαιρετικά ενδιαφέρον σαν τρόπο προσέγγισης. Ένας συνδυασμός, που όλο και σπανίζει στις νέες εκδόσεις...
Το βιβλίο "Ζωή σε πόλεμο" της Λένας Μαντά κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Ψυχογιός
Το τελευταίο βιβλίο της Λένας Μαντά, ΖΩΗ ΣΕ ΠΟΛΕΜΟ, είναι μια βιογραφία -και όχι αγιογραφία, όπως αναφέρει και η ίδια η συγγραφέας στο τέλος του βιβλίου- της μητέρας της. Αλλάζοντας ονόματα, αλλά κρατώντας γεγονότα και καταστάσεις, μας εξιστορεί τη ζωή της Φραντζέσκας, που ήταν ένας συνεχής πόλεμος με όλους, άλλοτε ηθελημένα και άλλοτε αθέλητα. Ξεκινάει από ένα κομβικό σημείο της ζωής της ηρωίδας της, το πρώτο βράδυ που ζει στο νέο σπίτι της. Μόλις έχει χωρίσει, έχει την κηδεμονία της κόρης της και το μέλλον της είναι αβέβαιο, αφού δεν μπορεί να στηριχτεί σε κανέναν από τους στενούς συγγενείς της, καθώς οι γονείς και ο μεγαλύτερος αδερφός της την έχουν ξεγράψει λόγω του "ατοπήματος" της να γίνει ζωντοχηρα, πάρα μόνο στον εαυτό της... Εκεί ξεκινάει μια αναδρομή στο παρελθόν, από τη στιγμή που η νεαρή, όμορφη πολίτισσα Φραντζέσκα, συναντάει και μαγεύεται απο τη φωνή του Στέλιου, στην εκκλησία που ψέλνει ο τελευταίος. Στέκεται τυχερή, την έχει προσέξει και εκείνος, και ένα προξενιό έρχεται στο σπίτι της για να παντρευτούν. Τίποτα δεν είναι όμως όπως το περίμενε, ο έγγαμος βίος δεν είναι όπως τον πίστευε, και ξεκινάει ο διαρκής αγώνας της. Χωρίζει, μεγαλώνει το παιδί της, κάνει πολλά λάθη σε αυτό δυστυχώς, γνωρίζει νέους συντρόφους αλλά ποτέ δεν στέκεται τυχερή, χάνει αγαπημένα της πρόσωπα... Όλα αυτά δοσμένα με γλαφυρότητα που δεν σε αφήνει να αφήσεις το βιβλίο. Το έκλεινα για να κάνω κάποια δουλειά και το μυαλό μου συνέχιζε να είναι με τη Φραντζέσκα, την κόρη της Κάλλια και τους υπόλοιπους ήρωες του. Η αφήγηση σταματάει σε ένα άλλο σημείο-ορόσημο της ζωής της: Στον γάμο της κόρης της. Ο γαμπρός της, άνθρωπος με τον οποίο επίσης έχει αρχικά κηρύξει πόλεμο μαζί του, μα με τον όμορφο χαρακτήρα του θα γίνει ο συνδετικός κρίκος μεταξύ μάνας και κόρης. Τολμώ να πω πως ήταν ένα πολύ μεγάλο και δύσκολο βήμα της συγγραφέως-κόρης, καθώς δεν μπορώ να φανταστώ το τι αισθανόταν η ίδια κατά τη διάρκεια της συγγραφής του, αφού εδώ εγώ διαβάζοντας το με πλημμύρισαν χιλιάδες συναισθήματα, αδικία, θυμός, αγανάκτηση για την αδιαφορία προς το πρόσωπο αυτού του παιδιού, που σε πολλές στιγμές μου δημιουργούσαν δάκρυα στα μάτια. Αξίζουν πολλά συγχαρητήρια που το κατάφερε με επιτυχία!!!
"Δεν είμαι μικρή... Δεν με αφήσατε να είμαι..." 🌹Τι να πρωτοπώ για αυτό το βιβλίο; Ας ξεκινήσω λέγοντας πως γενικά αγαπώ τις αληθινές ιστορίες καθώς και τις αυτοβιογραφίες... Είναι συγκλονιστικό το πόσα έμαθα μέσα απ' αυτό το βιβλίο για την ζωή της αγαπημένης αυτής συγγραφέως... Ειναι συγκλονιστικό το πόσα με έκανε να νιώσω... 🌹 Ξεκινώντας το βιβλίο λυπάμαι για την Φραντζέσκα... Λυπάμαι για αυτή την γυναίκα που έμπλεξε σ ένα τόσο άθλιο και ενδεχομένως κακοποιητικό γάμο. Κατανοώ την ανάγκη της να ξεφύγει ,να ζήσει ,να πατήσει στα πόδια της και την θαυμάζω για αυτά που κατάφερε σε μια τόσο δύσκολη εποχή.. Όσο όμως προχωρά το βιβλίο θυμώνω... Και τελικά όσο και να προσπαθώ σταματάω να δικαιολογώ καταστάσεις και συμπεριφορές... Κανένα παιδί δεν πρέπει να νιώθει ότι είναι βάρος. Κανένα παιδί δεν πρέπει να περνάει αυτά που πέρασε η μικρή Κάλλια και κανένα παιδί δεν πρέπει να μεγαλώνει τόσο απότομα... Ήταν ευχής έργων ότι αυτό το παιδί είχε τόσο σθένος,πείσμα και κοφτερό μυαλό και έτσι κατάφερε να ανταπεξέλθει και να γίνει ο άνθρωπος που είναι σήμερα... Είναι απίστευτο ότι κατάφερε να συγχωρέσει τα ασυγχώρητα και αυτό από μόνο του δείχνει μια τρομερή δύναμη ψυχής... 🌹Όπως είπα δεν έχω λόγια για αυτό το βιβλίο... Ειλικρινά σαν μαμά και εγώ η ίδια αδυνατω να αντιληφθώ την συμπεριφορά της Φραντζέσκας... Πέρασε πολλά ναι... Μα αυτά ακριβώς ήταν που θα έπρεπε να την κάνουν να δώσει στην κόρη της όση αγάπη έλειψε στην ίδια. Σαν γονείς κάνουμε λάθη φυσικά.. Μα όσα λάθη έκαναν οι γονείς μας σ εμάς εμείς πρέπει να σπάμε την αλυσίδα. Εμείς πρέπει στα παιδιά μας να δίνουμε όσα μας έλειψαν κ ακόμα παραπάνω... Έκλαψα πολύ και ειλικρινά νομίζω είναι το καλύτερο βιβλίο της συγγραφέως που διάβασα... Και βλεποντας την Λένα Μαντά να είναι τόσο χαμογελαστή πάντοτε μου δίνει την ελπίδα πως και άλλα παιδιά που στερήθηκαν τόσα μεγάλωσαν και κατάφεραν να γίνουν ευτυχισμένα... Υπέροχο βιβλίο....
Δύσκολο να εκφέρεις κριτική για την ζωή και τα βιώματα ενός ανθρώπου. Ειδικά για την μάνα. Αυτή που σου δίνει πνοή. Κανένας γονιός δεν γεννήθηκε γονιός με εγχειρίδιο χρήσης και κανένας άνθρωπος δεν είναι αλάνθαστος. Θεωρώ πως όποιον και να ρωτήσεις όλο και κάποιο παράπονο θα έχει από τους γονείς του. Στο βιβλίο αυτό η συγγραφέας κάνει μία αναδρομή στο παρελθόν της ζωής της, μοιράζεται μαζί μας κομμάτια της ιστορίας της, της ψυχής της που επηρέασαν άλλα πολύ και άλλα περισσότερο την ζωή της μετέπειτα. Είναι στην ουσία μία καταγραφή-κατάθεση ψυχής της σχέσης μάνα-κόρη με έναν ιδιαίτερο τρόπο, ίσως και λίγο σκληρό. Μία σχέση έντονη, αγάπης και σύγκρουσης. Σίγουρα σαν συμπέρασμα θα μπορούσα να πω πως ότι συμβαίνει στην ζωή μας σίγουρα μας συντροφεύει για πάντα και πως μία μάνα έστω και μόνη με ένα παιδί μπορεί να καταφέρει τα πάντα από το μηδέν. Να κάνεις τα όνειρά της πραγματικότητα και να είναι ευτυχισμένη. Σε σημεία ίσως ταυτιστείτε. Σίγουρα θα πρότεινα να το διαβάσετε.
Είναι η πρώτη φορά που διαβάζω την κυρία Μαντά. Αν η ιστορία τελείωνε στις 200 πρώτες σελίδες (οι οποίες πραγματικά με παρέσυραν…) θα μου άρεσε πάρα πολύ και θα του έδινα πέντε αστέρια με την καρδιά μου. Δυστυχώς, όμως, συνεχίστηκε παρουσιάζοντας υπερβολές και πράγματα πάνω από την πραγματικότητα… και εντάξει, ακόμη και εδώ, παρ’ ότι διαφωνώ, μπορώ να είμαι επιεικής, αυτό όμως που πραγματικά μου χάλασε τη γενική εικόνα, χωρίς να υπάρχει επιστροφή, είναι το σημείωμα της συγγραφέως. Μας αναφέρει ότι είναι η πραγματική προσωπική της ιστορία παραθέτοντας τα γεγονότα από τη δική της οπτική πλευρά και, πατώντας σε αυτό, προσπαθεί να εκμαιεύσει τη συγκίνηση και τη συμπάθεια του αναγνώστη, ο οποίος γνωρίζει ήδη πως αυτό το, ομολογουμένως καημένο, κοριτσάκι, στο οποίο η μοίρα φέρθηκε τόσο άδικα, είναι η ίδια η συγγραφέας. Είναι κρίμα γιατί το βιβλίο με κράτησε καθ’ όλη τη διάρκεια (εκτός των ταξιδιών της ηρωίδας σε Ινδία κλπ) και του άξιζε κάτι καλύτερο απ’ αυτό…
Μια Λένα Μαντά καλύτερη από ποτέ!!! Στην αρχή είχα την αίσθηση ότι κρυφοκοίταζα μέσα από την κλειδαρότρυπα τη ζωή της.. Αλλά πολύ σύντομα κ μέσα από τη συγγραφική της ικανότητα το ξέχασα κ αφέθηκα να με παρασύρει στην πλοκή του!!! Μπορώ να πω ότι μέσα κ μετά από αυτό το βιβλίο κατανόησα αρκετά την κ Μαντά για πράγματα σχετικά με ατα βιβλία της κ την ίδια.. Δε θα θελα να επεκταθώ γιατί μπορεί να θεωρηθώ ότι αποκαλύπτω πράγματα της πλοκής του... Καθηλωτικό, σκληρό, συγκινητικό, λυτρωτικό. Κ λυπάμαι που θα το πω αλλά έβαλε τη Ντάτα στη δεύτερη θέση στην καρδιά μου... Νομίζω δικαιωματικά του ανήκει η πρώτη θέση(για μένα). Συγχαρητήρια κ Μαντά. Αλήθεια τι παραπάνω να περιμένουμε πια από σας??
Ως συνήθως με όλα τα βιβλία της συγγραφέως, εύκολο να διαβαστεί και σε κρατάει σε μια περιέργεια (η έλλειψη διαχωρισμού σε κεφάλαια βοηθάει σε αυτό πολυ).
Είμαι μόνο εγώ που ένιωσα ότι η πραγματική ηρωίδα της ιστορίας ήταν η Καλλια; και όλες οι υπόλοιπες ιστορίες ήρθαν να "κουμπωσουν" και να εξηγήσουν (στην ίδια την συγγραφέα?) τους λόγους που ένιωθε όπως ένιωθε από παιδί. Σαν να έβαλε την ιστορία των προγόνων της σε μια σειρά για να δικαιολογησει τα δικά της συναισθήματα και σκέψεις.
Οι συμπεριφορές των προσώπων και καταστάσεων θυμίζουν προσωπικές ιστορίες του καθενός μας και το "τι θα πει ο κοσμος" καλά κρατεί...
Για αλλη μια φορά η κ. Μαντά δεν με απογοήτευσε με την γραφή της. Ειναι ενα βιβλίο καλογραμμένο που δεν κουράζει. Με τον τρόπο της σε κανει να αισθάνεσαι πως ζεις μεσα στην ιστορια. Μέσα απο αυτό το βιβλίο μαθαίνουμε για την ιδια της την ζωή. Γνωρίζουμε και κατανοούμε τον χαρακτήρα της. Δεν θα κρίνω την πλοκή του βιβλίου της μιας και ειναι πραγματικά γεγονότα. Ουτε την μητέρα της θα κρινω αφου μια μανα μπορεί να την κρίνει μονο το παιδι της με βάση αυτα που έζησε και αισθάνθηκε. Αν το επιχειρήσω θα καταλήξω να κρινω μια άλλη μανα που ζει μια ζωή σε πόλεμο κ οχι αυτή του βιβλιου...
Μου είναι αδύνατο να βάλω βαθμό στην ζωή ενός ανθρώπου...είτε συμφωνώ είτε διαφωνώ με την πλειοψηφία των επιλογών του, τις απόψεις του και την συμπεριφορά του! Παρόλα αυτά θεωρώ πως η κυρία Μαντά για άλλη μια φορά κατάφερε να κεντρίσει το ενδιαφέρον μου και να το κρατήσει αμείωτο μέχρι το τέλος! Έζησε μια ζωή που μόνο θαυμασμό μου προκαλεί η συγγραφέας για το πως έχει καταφέρει να χτίσει την ζωή της σήμερα!
Η Λένα Μαντά τα τελευταία χρόνια δεν είναι μέσα στις ιδιαίτερες προτιμήσεις μου... Παρόλα αυτά, ένιωσα μια περίεργη έλξη προς το συγκεκριμένο...! Ήλπιζα να είναι κάτι διαφορετικό και δε διαψεύστηκα! Ήταν διαφορετικό ίσως κ γι' αυτό πιο σκληρό... Σε πολλά σημεία ένιωσα μέσα μου την αδικία που ένιωσε η Κάλλια-Λένα κ αυτό από μόνο του αξίζει τα τέσσερα αστέρια!
Αγαπώ όλα τα βιβλία της. Με συναρπάζει ο τρόπος που με παίρνει μαζί της. Νιώθω πως ζω σε όλα τα βιβλία της. Λες και είμαι και εγώ ένα κομμάτι τους. Όταν τελειώνω ένα νιώθω πως έχασα κάποιους φίλους μου και πως δεν θα ξανά ακούσω νέα τους...
Πολύ κλάμα και με αυτό το βιβλίο, η αλήθεια είναι πως οταν γνωρίζεις πως ένα βιβλίο είναι αληθινή ιστορία πονάει περισσότερο
Η ζωή της φρατζεσκας και της καλλιας ήταν όντως μια ζωή σε πόλεμο με σκληρότητα και αδικαιολογιτη αυστηροτητα αλλά με μια δικαίωση που ήρθες πολλά χρόνια μετά.. ένα ακόμα βιβλίο της κυρίας μαντα που πρέπει όλοι οι αναγνώστες να έχουν στη βιβλιοθήκη τους γιατί τα βιώματα της ζωής είναι αυτά που δημιουργούν τον καλύτερο άνθρωπο..
Έχω διαβάσει σχεδόν όλα τα βιβλία της κ.μαντα.πραγματικα αυτό ξεχωρίζει.το συνιστώ ανεπιφύλακτα.καταθετει τα βιώματα της και την ψυχή της σε κάθε σελίδα.