در این کتاب خلاصهای از تاریخ و تمدن ایران عهد باستان, از دوران ماقبل تاریخ تا پایان حکومت ساسانیان به قلم رومن گیرشمن, باستانشناسی فرانسوی به طبع رسیده است .وی در این نوشتار با مروری بر تاریخ سیاسی, جنگها و پادشاهان سلسلههای ایرانی پیش از اسلام آغاز میشود, در پی آن مولف به مذاهب, هنر, خط و ادبیات و علوم, زندگی اجتماعی و اقتصادی مردم هر دوره اشاره میکند .همچنین تصویری از تشکیلات و سازمان اداری, سپاه و شهرسازی در دوران مذکور فراهم میآورد .در ادامه ابزارهای ضروری زندگی, لوازم آرایش, مجسمهسازی, معماری و آداب و رسوم رایج در آن دوران معرفی میشود .کتاب در یک مقدمه و شش فصل سامان یافته است .مقدمه به توصیف جغرافیای طبیعی ایران اختصاص دارد .در فصل اول, با مطالبی درباره دوران ماقبل تاریخ, اولین ساکنان, ایران در هزارههای چهارم تا دوم پیش از میلاد, تمدن عیلام و کاسیان تدوین شده است .فصل دوم درباره ورود ایرانیان به فلات ایران و چگونگی تشکیل دولت ماد و ویژگیهای آن است .موضوع فصلهای سوم تا ششم به ترتیب, هخامنشیان, سلوکیان, اشکانیان و ساسانیان است .
دو سه ماه قبل توی توییتر پرسیدم چه کتابی برای تاریخ ایران باستان بخونم که هم خیلی مطول و چند جلدی نباشه، هم به نسبت قابل اعتماد و بهروز باشه. چند تا کتاب معرفی کردن که از اون بین ریویوهای این بهتر از همه بود.
بیشتر از همه از بخش ایران قبل از آریایی ها تا به قدرت رسیدن هخامنشی ها چیز یاد گرفتم و یادداشت برداری کردم. بخش های بعدی هم نکات جدید زیادی داشت، اما دیدگاه جدیدی بهم ندادن.
دیگران هم توی ریویوها گفته بودن که بخش زیادی از کتاب توضیح یافته های باستانشناسیه، چون نویسنده خودش توی سایتهای مختلف مثل سیلک و... کاوش های باستانشناسی کرده. این از جهتی جدید و خوبه، ولی از جهتی باعث میشه کتاب برای یک غیرمتخصص مثل من کمی خسته کننده باشه. امثال من بیشتر می خوایم از نتایجی که از یافته های جزئی باستانشناسی حاصل شده مطلع بشیم، از تصاویر کلیای که این یافته ها از شرایط فلان دوره ترسیم می کنه، از اون نظریهای که محقق در نهایت با کنار هم گذاشتن شواهد بهش رسیده. به خاطر همین کتاب بیشتر برای دانشجوهای تاریخ مفیده تا یک غیرمتخصص.
کتابی کم حجم برای کسانی که به تازگی میخوان تاریخپژوهی رو آغاز کنن؛ البته نه اونهایی که صفر کیلومترن! ویژگیهای مثبت: + دستهبندی مناسب مطالب. + ترجمهی خوب و روان. + اطلاعات کلی از تمام سلسلهها و پادشاهیهای ایران پیش از اسلام. + استفاده از شواهد باستان شناسی. + ارائهی اطلاعاتی از فرهنگ، دین، هنر، زبان و... در ایران باستان. ویژگیهای منفی: - قدیمی بودن کتاب (بعضی مطالب با یافتههای تازه مطابقت ندارند.). - خیلی چکیده بودن (برای مخاطبی که اطلاعات متوسطی از تاریخ داره مناسب نیست).
I lived in Iran two years, and like Greece later, I could walk on a rocky promontory or a stream bed anywhere in the country and know that I was standing on thousands of years of history. It was a rare person to have walked out of Iran without an imbued oneness with history in that place. I still love the country and the people for they are the unburied legacy of that realm. When you get to know Iranians, you become civilized. I miss it so, and Ghirshman was not an armchair academic but a hard working archaeologist who wrote the history of Persia from that perspective.
گیرشمن ایران شناس بلژیکی فرانسوی در زمینه ی ایران باستان تحقیقات گرانبهایی کرده و عامل شناخت بسیاری از تاریکی های تاریخ گذشته ی ایران بوده است. برای بسیاری از ایرانیان نسل تازه که به گذشته ی ایران علاقمندند و در اشتیاق و جستجویشان به ماخذ غلو شده و بعضن دروغ، برخورد می کنند، این کتاب و به ویژه بخش هخامنشیان آن ارزش مطالعه را دارد.
Riletto, per la terza volta, credo. Uno dei miei primi libri che vennero a comporre la mia bibliotechina, un regalo di una persona carissima fattomi nei lontani anni '70. Fu pubblicato nel 1951, quando Ghirshman aveva già condotto svariate missioni archeologiche e scavi da qualche decina d'anni. Molto probabilmente è datato, anzi, lo è di sicuro. Resta però il fascino e la freschezza di un resoconto di prima mano, narrato di chi fece venire alla luce testimonianze di civiltà databili 2 o 3 mila anni prima di Cristo, molto prima dell'arrivo degli Arii. Forse è questa la parte e il contributo più originale del libro. Si scivola via poi con gli Achemenidi, Μεγαλέξανδρος e i Seleucidi con le infinite "Alessandria" centro-asiatiche; e poi i Parni-Parthava-Parti e infine i Sasanidi, tutte cose già viste, ma non per questo trattate in maniera non esaustiva. Di particolare interesse è la focalizzazione sull'Iran orientale e la Transoxiana, territori esterni che però fecero parte dell'impero achemenide, abitato dalle popolazioni nomadi, parenti stretti degli iranici, dai nomi evocativi: Massageti, Saci, Issedoni... Fino all'arrivo degli Yuezhi, la "stirpe della Luna" ovvero i nomadi indoeuropei che abitavano il Turkestan cinese e che sospinti dagli Hsiung-Nu penetrarono nella Transoxiana travolgendo tutti: Saci, Sciti, Massageti, Parti, greco-bactriani, indo-parti, indiani, per costituire l'impero buddista dei Kushana nei territori dell'attuale Afghanistan e Pakistan. Accidenti che storia! Se ho ben capito i giganti rupestri di Bamiyan demoliti a colpi di razzi dai Talebani nel 2001 sono opera loro, dei KUshana - "Stirpe della Luna". Non ci resta che piangere... Sempre... Ovunque...
در مفید بودنش که شکی نیست؛ اما برای من قدیمی بودن و تکیه بر اطلاعاتی که دیگر خیلیهایشان منسوخ و رد شده باعث شده بود به کل مطالبش با تردید نگاه کنم. گیرشمن باستانشناس مشهوری است که به جز کتابهایش، به خاطر تاراج بیمانند آثار تاریخی ایران شناخته شده است.
کتاب اندکی فشرده و کوتاه بود چون تاریخ هخامنشیان حداقل ۱۰۰۰ صفحه باید باشد! **************** به قدری این کتاب جالب و خواندنی بود که من طی یک روز و نیم آن را تمام کردم و نهایت لذت را بردم. تنها ایراد کتاب آن بود که آقای گیرشمن به اشتباه گفت که اسکندر پرسپولیس را از قصد نسوزاند و مردم بی گناه را نکشت در حالی که همه ما میدانیم این اصلا صحت ندارد و اسکندر ملعون نه تنها پرسپولیس را از قصد کینه ورزی و رشک سوزانید بلکه نزدیک به ۷۰ هزار ایرانی را سر برید و دار زد !
ایران ملتی که در برابر همه نسل کشی های مغول ها،اسکندر ملعون جان سالم به در برد و خود را از خاکستر های تاریخ باری دگر زنده کرد همواره تا به امروز استوار مانده و هنوز که هنوزه بدخواهان ایران زمین سعی بر آنند تا تاریخ باشکوه ما را تحریف و چهره ای زشت از آن بسازند در حالی که فقط وقت خویش را طلف میکنند و همواره این سرزمین اسلامی خود را تا ابد حفظ خواهد کرد به لطف خداوند متعال بزرگ و عادل ♥️🌷
بسیار بهتر از آنی بود که از یک کتاب تاریخ قدیمی انتظار داشتم. مؤلف تنها به شرح سلسلهها و پادشاهان اکتفا ننموده و سعی کرده تصویر کاملی از جامعه ایران باستان ارائه نماید. سازمان حکومتی، دین، زبان، هنر و حیات اقتصادی و اجتماعی در دورههای مختلف بررسی شده است. بعضا اشاراتی هم به شواهد نظریات مختلف شده که ماهیت نظرورزانه تاریخنگاری عهد باستان و لزوم مراجعه به کتبی که پس از کشفیات باستانشناسی اخیر نگاشته شده را بیشتر آشکار میکند
اطلاعات این کتاب واقعا عالی بود و باعث شده من چندین بار این کتابو بخونم.ولی درمورد تاریخ ایران از اسلام به بعد کتاب جالبی هنوز پیدا نکردم که به اندازه ی این کتاب مفید باشه.لطف کنید راهنماییم کنید.
اگر بخواهم کتاب گیرشمن را با "تاریخ مردم ایران" اثر آقای زرینکوب مقایسه کنم باید بنویسم که گیرشمن به تاریخ فلات ایران و همه ساکنان آن شامل اقوام قبل از ورود آریاییها میپردازد و در برابر، به ریشه و خاستگاه آریاییها ورود نمیکند. علاوه بر آن و چون نویسنده باستانشناس است، بخش قابل توجهی از کتاب به توصیف و بررسی دوره تاریخی مورد بحث از نظر آثار باستانی کشف شده از آن دوره میپرد��زد؛ مسائلی از قبیل شکل سفالها و کوزهها، توصیفات نقش برجستهها و مشخصات معماری بناها. نویسنده با دقت و وسواس زیادی به رفتوآمد شاهان نمیپردازد و اصراری ندارد که سرنوشت تکتک شاهان را بررسی کند(برخلاف کتاب زرینکوب)، اما جمعبندی ارزشمندی از اوضاع اقتصادی و اجتماعی و همچنین هنر هر عصر در تاریخ ایران باستان عرضه میکند.
تاریخ گیرشمن بیشتر مردمشناسانه و کمتر سیاسی است اگرچه باید بینش نویسنده را در درک جایگاه ژئوپلتیک ایران و تاثیر آن بر سرنوشت آن مملکت ستود؛ بینشی که در جایجای کتاب با ذکر شواهد تاریخی بر آن تاکید میرود. مطابق آن، کمآبی و در میانه اقوام شرق و غرب بودن ایران را در معرض تهدیدهای بیشماری قرار میداده که تنها وجود یک پادشاهی قدرتمند و بهرهبردن از مزایای تجارتی این میانهبودن، سبب حفظ و بقای این ممکلت شده است. نمیدانم که آیا گیرشمن مبدع اين نظريه است یا خود او از جای دیگری الهام گرفته است.
مثل زرینکوب، گیرشمن هم استیلای اعراب را ناشی از افلاس و ضعف تودهها به خاطر سیستم اقتصادی ناعادلانه و وجود فساد و تعدی در حکمرانی میداند و البته اشاراتی هم به انگیزه قوی مهاجمان دارد. به نظر میرسد که در این زمینه این مورخان به توضیح دقیق و قانعکنندهتری دست پیدا نکردهاند(نظیر چرایی وجود چنان سیستم اقتصادی و یا علت ضعف و کاستی دربار) و از بیان کلیات فراتر نمیروند.
همه چیز فهرست وار گفته میشه و متاسفانه هیج نوع هارمونی در کلیت نوشتن دیده نمیشه : بطور نمونه: جلوس و سقوط بعضی از پادشاهان و یا اتفاقات مهم بدون ذکر تاریخ واقعه، واقعا گیج کننده و در نهایت خسته کننده است.
Had a pretty groovy time reading this one. Plenty of hand-drawn illustrations as well as photos, with comprehensive (though meandering) chronologies of the regimes which constituted the Iranian empire.
بزرگترین نقطهی قوتش، بخشهای مربوط به تاریخ اجتماعی و هنر، دین، معماری و... هستند که حتی میشه اطلاعاتی که توی برخی از منابع تخصصی سلسلهها پیدا نمیشه رو هم پیدا کرد. اما تاریخ سیاسی رو خیلی مختصر و کوتاه مرور میکنه.
کتاب جالبیه حداقل مربوط به دوران شکوه ایرانه حتماً بخونید واقعاً ذهن آدم رو باز و به زندگی تو این مملکت هزار و یک شب امیدوار میکنه(حداقل میفهمی تو هم یه زمانی واسه خودت کسی بودی)