Jump to ratings and reviews
Rate this book

Βιολογία, ένας κήπος γεμάτος θαύματα: Οι ανακαλύψεις της βιολογίας και πώς διαμορφώνουν την εικόνα μας για τον άνθρωπο

Rate this book
Γιατί δεν είμαστε σκλάβοι των γονιδίων μας και σε τι διαφέρουμε απ’ τους χιμπατζήδες; Τι είναι η επιγενετική και γιατί η τρυφερότητα κατά τον θηλασμό καθορίζει πώς θα συμπεριφέρεται το νεογέννητο ποντικάκι σε όλη τη μετέπειτα ζωή του; Πώς μετατρέπεται σε αχαλίνωτο Δον Ζουάν ένας μονογαμικός αρουραίος και πώς επηρεάζουν τη συμπεριφορά μας ουσίες όπως η ντοπαμίνη, η σεροτονίνη ή η κοκαΐνη; Γιατί στον πόλεμο κατά των μικροβίων χαμένοι θα είμαστε πάντα εμείς; Σε τι παραπέμπουν οι «πρωτόγονοι» μονοκύτταροι οργανισμοί που δραστηριοποιούνται σε νερά που κοχλάζουν; Τι πληροφορίες μας δίνουν για τη ζωή σε άλλους πλανήτες οι διαστημοσυσκευές που έχουμε στείλει;

Το βιβλίο αναζητά τις απαντήσεις σε όλα τα παραπάνω ερωτήματα και σε πολλά ακόμη. Κάθε ένα από τα 19 μικρά δοκίμιά του είναι σαν ένα παραμύθι, όπως γράφει στον πρόλογο ο νομπελίστας Rolf Zinkernagel. Με ύφος αφηγηματικό −συχνά σε πρώτο πρόσωπο− και διάθεση στοχαστική, ενίοτε ποιητική, μας μεταφέρει σ’ έναν κήπο γεμάτο θαύματα, τον αόρατο κήπο της μοριακής και κυτταρικής βιολογίας, της βιοχημείας και της γενετικής – τον κήπο της αυτογνωσίας μας.

Αυτό είναι το δεύτερο βιβλίο του Gottfried Schatz στα ελληνικά. Όπως και το πρώτο, Πέρα απ’ τα γονίδια (Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης 2011), περιλαμβάνει μια σειρά άρθρων-δοκιμίων που δημοσιεύτηκαν για πρώτη φορά στην έγκυρη ελβετική εφημερίδα Neue Zürcher Zeitung.

180 pages, Paperback

First published January 1, 2012

10 people are currently reading
95 people want to read

About the author

Gottfried Schatz

10 books2 followers

Ratings & Reviews

What do you think?
Rate this book

Friends & Following

Create a free account to discover what your friends think of this book!

Community Reviews

5 stars
33 (32%)
4 stars
46 (45%)
3 stars
21 (20%)
2 stars
1 (<1%)
1 star
0 (0%)
Displaying 1 - 15 of 15 reviews
Profile Image for Σωτήρης Αδαμαρέτσος .
70 reviews60 followers
June 28, 2020
Όταν η βιολογία γίνεται συναρπαστικό ανάγνωσμα! Αν και τριτοδεσμιτης, ακόμα έχω την διάθεση να καταλάβω όσο γίνεται καλύτερα θέματα της Μοριακής κ Κυτταρικής Βιολογίας, των γονιδίων και των κυττάρων και της μάχης του ανθρώπου για επιβίωση κ εξέλιξη. Ο Ριντλευ στην κόκκινη βασίλισσα έγραφε ότι η μάχη γονιδίων του ανθρώπου με τους ιούς και τα μικρόβια και τα βακτήρια συνεχίζεται αεναως κ ότι στην πραγματικότητα δεν είμαστε τίποτε άλλο παρά απλοί φορείς των εντολών του γονιδιωματος μας με σκοπό την αναπαραγωγή και εξέλιξη αυτών.
Ο Σβαρτζ λέει πάνω κάτω το ίδιο αλλά πιο απλά και πιο φιλοσοφικά, με αναφορές από τα κύτταρα μας και την αναπνοή αυτών μέχρι τα μιτοχονδρια, το σίδερο και την επιστήμη της βιολογίας κ της ιατρικής ως φορέα και κάτοχο μιας αλήθειας που συνεχώς αλλάζει.
Γιατί η επιστήμη, η μέγιστη των ανθρωπίνων επιτευγμάτων, συνεχώς αμφισβητεί και αναζητά· όπως και η ίδια η έμβια ζωή
Υγ αν διαβάζαμε περισσότερα τέτοια βιβλία δεν θα χρειάζονταν να παλεύουμε με τους αντιεμβολιαστες και άλλους αρνητιστες της επιστήμης. Δυστυχώς η επιστήμη πέφτει θύμα της επιτυχίας της και της άρνησης των ανθρώπων να μάθουν... Γίδια ! 😠
Profile Image for Annetius.
357 reviews117 followers
August 20, 2020
Μωρέ τι γοητευτικό βιβλίο είναι αυτό; Είναι τόσο γοητευτικό όσο και η ίδια η ζωή και η τυχαιότητα με την οποία εξελίσσεται ανά τους αιώνες πάνω στη Γη. Όσο και η πιθανότητα να υπάρχει ζωή και σε άλλους πλανήτες. Είναι ωραίο να διακόπτεται η ανάγνωση της λογοτεχνίας από κάτι διαφορετικό, όπως από ένα τέτοιο βιβλίο εκλαϊκευμένης επιστήμης, είναι σαν διάλειμμα για διαφημίσεις. Μόνο που οι διαφημίσεις είναι βαρετές ενώ ο βιολόγος Gottfried Schatz και τα δοκίμιά του είναι απολύτως συναρπαστικά.

Παραθέτω ένα απόσπασμα-συμπέρασμα από το κεφάλαιο με τίτλο «Ο πλανήτης των μικροβίων» που με αναστάτωσε περισσότερο γιατί είναι της παρούσης και γιατί τα χειρότερα κατάλαβα ότι έρχονται, βασικά μας κάνουν ήδη knock knock.

«Πώς μπορέσαμε αλήθεια να πιστέψουμε ότι θα καταφέρναμε να νικήσουμε για πάντα τα λοιμώδη νοσήματα με τα αντιβιωτικά μας; Αυτό δεν ήταν παρά μια ύβρις εκ μέρους ενός ζωικού είδους που αυτοχαακτηρίστηκε κυρίαρχο και θέλησε να υποτάξει με τα νέα του όπλα μια βιολογική υπερδύναμη, τα βακτήρια. Η φύση όμως δεν ανέχεται κανενός είδους βιολογικά απαρτχάιντ. Και θα πρέπει επιτέλους να καταλάβουμε ότι ο πλανήτης μας δεν είναι η «Γη των Ανθρώπων» αλλά ο «Πλανήτης των Μικροβίων». Τα μικρόβια εγκαταστάθηκαν σε τούτο τον πλανήτη πριν από εμάς και αυτά είναι που τον έκαναν κατοικήσιμο για τους ανθρώπους. Μπήκαμε στο βιολογικό δίκτυο της ζωής πολύ αργά και ξεχνάμε ότι μέσα στο δίκτυο αυτό δεν είμαστε παρά μια πολύ μικρή βελονιά. Το γενετικό υλικό που υπάρχει αποθηκευμένο στο DNA μας είναι μεν εξαιρετικά περίπλοκο, αν όμως υποθέσουμε ότι είχαμε τη δυνατότητα να απομονώσουμε το γενετικό υλικό όλων των ανθρώπων του πλανήτη και να φτιάξουμε μ’ αυτό μια κλωστή, τότε η κλωστή αυτή θα ήταν 20 φορές μακρύτερη από την απόσταση Γης-Σελήνης. Αν όμως φτιάχναμε μια κλωστή από το DNAόλων των μικροβίων του πλανήτη μας, τότε αυτή θα απλωνόταν μέχρι τις εσχατιές του σύμπαντος. Και με βάση τα δεδομένα αυτά καλούμαστε, εμείς οι άνθρωποι, να επιβληθούμε στη βιολογική γνώση των αμέτρητων βακτηριακών γενετικών «νημάτων» που μεταλλάσσονται ακατάπαυστα. Αν σε τούτο τον αγώνα εμπιστευόμασταν μόνο τα γονίδιά μας, θα είχαμε επιστρέψει στο στάδιο του ζώου χωρίς πολιτισμό ή θα είχαμε προ πολλού εξαφανιστεί από τον πλανήτη. Μόνον ο θαυμαστός εγκέφαλός μας διαθέτει αρκετή ευστροφία και ευρηματικότητα ώστε να κρατά υπό έλεγχο αυτούς τους πανίσχυρους βιολογικούς εχθρούς και να μας εξασφαλίζει ένα μέλλον αντάξιο του είδους μας.»

Βέβαια εγκέφαλο έχουν θεωρητικά και αυτοί που έκλειναν κρυφά ραντεβού με τον παπά της γειτονιάς για να τους κοινωνήσει από την πίσω πόρτα της εκκλησιάς εν μέσω κορονοϊού. Αλλά αυτό είναι μια άλλη ιστορία.

-------------------------------------------------------------------------------------- 

Έξυπνη κίνηση το διάλειμμα για διαφημίσεις αν και αμφιβάλλω για το τι θα συγκρατήσει από όλα αυτά το μυαλό της υποφαινόμενης (μνήμη από τα lidl γαρ).

Ο συγγραφέας ρίχνει μια πολύ ζωηρή ματιά που «μπριζώνει» δημιουργικά τον αναγνώστη να αναρωτηθεί για το τι διάολο συμβαίνει πάνω σε διάφορα ενδιαφέροντα θέματα που πηγάζουν από την ίδια τη ζωή, από το μυαλό και τις δυνατότητες του ανθρώπου. Μου άρεσε ιδιαίτερα το τέλος κάθε κεφαλαίου, όπου ο συγγραφέας συνοψίζοντας το θέμα, παραθέτει τη γνώμη του, μια γνώμη φυσικά ανοιχτή και όχι με παρωπίδες –ως επιστήμονας που ξέρει ότι δεν υπάρχει απόλυτο ναι και απόλυτο όχι πουθενά μέσα στη φύση.

Συστήνεται ζωηρά σε κάθε περίεργο που φτιάχνεται με τη δύναμη της επιστήμης.

Ατσιγκούνευτα 5/5
Profile Image for Kiki Dal.
218 reviews31 followers
March 13, 2021
Μικρό αλλά θαυματουργό!
Profile Image for Stefania.
213 reviews38 followers
October 15, 2020
Ένα ευανάγνωστο επιστημονικό βιβλίο που αποδεικνύει ότι η τυχαιότητα και η σύνθεση αποτελούν τους δύο συνδετικούς κρίκους της εξέλιξης γενικά
Profile Image for Λευτέρης Πετρής.
Author 1 book37 followers
November 30, 2020
«Ο πλανήτης μας δεν είναι η “Γη των Ανθρώπων” αλλά ο “Πλανήτης των Μικροβίων”. Τα μικρόβια εγκαταστάθηκαν σε τούτο τον πλανήτη πριν από εμάς και αυτά είναι που τον έκαναν κατοικήσιμο για τους ανθρώπους».

«Η ζωή δεν βρίσκεται ποτέ σε ισορροπία με το περιβάλλον της. Κι έχει τόσο μεγάλη επιτυχία ακριβώς γιατί ποτέ δεν είναι τέλεια. Η προσπάθεια κάθε νέου είδους να προσαρμοστεί στο περιβάλλον του προκαλεί μεταβολές στο περιβάλλον αυτό, με αποτέλεσμα το συγκεκριμένο είδος να πρέπει να προσαρμοστεί και πάλι στις νέες συνθήκες που εκείνο δημιούργησε. Τούτες οι συνεχείς και ανεξέλεγκτες προσπάθειες προσαρμογής της έμβιας ύλης οδηγούν σε μια τεράστια ποικιλία μορφών ζωής, από τις οποίες η εξέλιξη δημιουργεί με την πάροδο του χρόνου ολοένα πιο περίπλοκες μορφές».
Profile Image for Christina Sutherland.
30 reviews5 followers
December 31, 2022
Αρκετά γενικόλογη εισαγωγή σε θέματα βιολογίας και εξέλιξης της ζωής που λίγα προσφέρει στους σχετικούς με την επιστήμη της Βιολογίας και ακόμα λιγότερα εξηγεί στο ευρύ κοινό.
Profile Image for Glykeria.
2 reviews
January 15, 2021
Ένα εξαιρετικό βιβλίο για ενταγμένους και μη στον ευρύτερο κλάδο των βιολογικών επιστημών. Περιέχει πολλά μικρά δοκιμιάκια, ξεκινώντας από τον μικρόκοσμο και καταλήγοντας στον μακρόκοσμο, περιέχει ίσα ίσα ότι χρειάζεται να μάθει κανείς χωρίς να κουράζει και δίνει την κατάλληλη ώθηση για περαιτέρω προσωπικό ψάξιμο ανάλογα με τα ερεθίσματα του καθένα.
Profile Image for violet ή δεσποινα.
46 reviews1 follower
December 7, 2025
180 σελιδες βιολογίας που δινει απαντησεις σε πρωταρχικά ερωτηματα με εύληπτο τροπο. Απο το πως βρεθηκαμε, τυχαια, να δημιουργηθούμε στη γη απο τον συγκερασμό αρχαιγονων αεροβιων και αναεροβιων κυττάρων , μεχρι και το ενδεχόμενο να υπαρχει ζωη σε πλανητες αγνωστους σε εμας .
Χημεια, αστρονομία , φυσικη και βιολογια. Εμαθα βασικές πληροφοριες για θεματα που μου ηταν σχεδον άγνωστα. Και ο τροπος που να απέδωσε ο Gottfried ειναι τοσο κατανοητός , γεμάτος εικονες, που μου το εκανε περισσοτερο ευκολο. Αναρωτιόμουν για παραδειγμα, πως γινεται να εχω αναγκη για να επιβιωσω, συγκεκριμενες ποσότητες σιδήρου ή χαλκού, μέταλλα που βρισκουμε σε φυσικη μορφη στη γη; Ή γιατι εξαρχης υπαρχουν αυτα μεσα μου και τα εχω αναγκη; Η απαντηση ειναι οτι, αποτελούν ουσιες που λογω αυτων επιβίωναν οι αρχεγονοι μικροοργανισμοί, και αποτελούμε ενα μεγαλυτερο συνδιασμο αυτων. Ειμαστε αυτα τα αρχέγονα κύτταρα, που εξελίχθηκαν και πολλαπλασιάστηκαν με τη πάροδο του χρονου. Προφανως παραλείπω σημαντικές λεπτομεριες.
Ή το πως τα μιτοχόνδρια ηταν ανεξαρτητα κύτταρα που εκατσαν πανω σε ξενιστές που ειχαν τη δυνατοτητα κυτταρικής αναπνοής (οταν αυτη εγινε απαραιτητη μετα την δημιουργια του οξύγονου απο τα φυτοκυτταρα) , και με τον καιρο δημιουργήθηκε ενα κύτταρο που ειχε ενα μιτοχόνδριο και εναν ξενιστή. Και πως με την εξελιξη, πολλαπλασιάστηκαν σε αυτο που ξερουμε σημερα.
Ή το πως προέκυψε η ομιλία, ή η ATP (Τριφοσφωρικη αδενοσινη) που βοηθα στην μεταφορα ενέργειας . Ή το οτι εχουμε μεσα μιας κομματι φλόγας απο τον ηλιο.
Ηξερα οτι ημαστε ενα με τον κοσμο που μας περιβάλει, αλλα ειναι ενδιαφερον να μαθαινεις πως προέκυψε αυτο.
Profile Image for Mary Goul.
142 reviews5 followers
March 9, 2025
Τι ωραίο βιβλίο που ήταν αυτό! Το πήρα με το σκεπτικό ότι θα το διαβάζω ανάμεσα στα λογοτεχνικά βιβλία, τελικά δεν μπόρεσα να το αφήσω από το χέρι μου για να διαβάσω κάτι άλλο,173 σελίδες διαβάστηκαν σαν νερό σε δύο μέρες. Μιλάει για το πώς δημιουργήθηκε η ζωή από την σκόνη του σύμπαντος μέσα σε ζεστές λιμνούλες,για την ηλιακή ενέργεια,πως κατανέμεται στους διάφορους οργανισμούς του πλανήτη μας και μας δίνει ζωή,για τα βακτήρια που είναι ένα κομμάτι του εαυτού μας, εφόσον είναι είκοσι φορές περισσότερα από τα κύτταρα μας ,για τις βιταμίνες και τα ιχνοστοιχεία που μας τρέφουν, για τα χρωματοσώματα ,τα γονίδια και τους νευροδιαβιβαστές.Για την γένεση της ομιλίας που έκανε τους ανθρώπους να ξεχωρίζουν από τα άλλα ζώα και για τους κινδύνους που εγκυμονεί το να αποθηκεύει ο άνθρωπος τις γνώσεις του σε συστήματα αποθήκευσης δεδομένων ,που πρώτων δεν αντέχουν στον χρόνο και δεύτερον μπορούν αλλοιωθούν και να παραποιηθούν, γι'αυτό θα πω εγώ σώστε τα βιβλία και τις εγκυκλοπαίδειες πριν είναι πολύ αργά.Και κάπως έτσι ένα βιβλίο βιολογίας κατάφερε να γίνει ένα πολύ γοητευτικό και συναρπαστικό ανάγνωσμα.Μακάρι οι καθηγητές των σχολείων να είχαν το χάρισμα αυτού του ανθρώπου στη μεταδοτικότητα της γνώσης,θα ήταν ο κόσμος μας ομορφότερος.
Profile Image for Jason.
235 reviews10 followers
April 16, 2018
Short, amazing, and captivating. It's been a while since I read popular science and after this book I crave for more. Through its 19 short stories, Schatz manages to capture the reader's attention, as if it was a page-turner thriller. With the exact amount of information required and not flooding the reader with too much information, the author delivers through a unique writing style that captivates the reader while giving a very good understanding of the described concepts. The most interesting item for me is how author is connecting little biology secrets with social and psychological aspects, e.g. equality of genders, race, and more. The development escalates quite nice from "how life on earth was create" over to how can we maintain life on earth and also a short comment on extraterrestrial life.
Before I read this book I would never believe that a book on biology could make me shiver, and bring out so emotions.

Bottom-line: A perfect short read that you must read now!

Profile Image for Maria.
82 reviews5 followers
October 15, 2019
Μια μικρή χαραμάδα στα μυστήρια της ανθρώπινης ύπαρξης.
130 reviews4 followers
September 23, 2023
Απευθύνεται σε όσους δεν έχουν χρόνο για να ασχοληθούν με αναγνώσματα που έχουν σχέση με την δημιουργία και εξέλιξη της ζωής.
Profile Image for sabisteb aka callisto.
2,342 reviews1 follower
November 6, 2016
Im Gegensatz zu „Jenseits der Gene“ behandelt „Zaubergarten Biologie“ deutlich fortgeschrittene Themenbereiche der Biologie, die teilweise weit über normales Schulwissen hinausgehen. Einiges ist für einen Biologie Leistungskurs ein Einstieg geeignet. Eine leichte Lektüre als Hausaufgabe, damit man dem Unterricht und den Prinzipien besser folgen kann. Diese Texte bringen den Leser mit einfacher und poetischer Sprache auf ein gutes Allgemeinbildungsniveau in den behandelten Themen.
Als Biologe lese ich sie gemütlich und entspannt. Die Fakten sind mir lange bekannt. Zitate wären nett und einigen Phänomenen noch einmal genauer nachspüren zu können. Leser ohne sehr solide biologische Grundkenntnisse werden an diesen Essays ein wenig zu knabbern haben aufgrund der Faktenfülle die in wenigen Seiten jeweils vermittelt wird.
Was diese Essays jedoch besonders macht ist die Einbettung der erklärten Phänomene in ein großes biologisches und gesellschaftliches Gesamtkonzept. Aus wissenschaftlicher Sicht springt der Autor teilweise schnell von einem Thema zum nächsten von einem Abschnitt zum nächsten. Wenn man aber den ganzen Essay gelesen hat merkt man, dass diese Dinge zusammengehören, auch wenn sie im Unterricht häufig nicht zusammen behandelt werden, obwohl das das Verständlich möglicherweise erleichtern würde, weil man sie eben in ein immer größeres Gesamtkonzept einordnen kann, was die Informationsverarbeitung deutlich effizienter macht.
1. Der kleine Warme Tümpel behandelt Bakterien und Archea.
2. Feuer aus dem All behandelt erneut die Endosymbiontentheorie und einige der Abschnitte des Essays erinnern stark an Essays in „Jenseits der Gene“. Es geht aber auch um die Funktionsweise der ATP Synthase, die sehr schön anschaulich beschrieben wird.
3. Der Lebensspendende Strom behandelt die Nahrungskette und wieviel Sonnenenergie gegen Ende der Nahrungskette jeweils noch enthalten ist.
4. Ein besonderer Saft ist ein sehr schöner Essay zum Thema Immunbiologie. Er beschreibt die Funktionsweise von Blutzellen und Stammzellen und ist somit gut für Klasse 12/13 (G9) geeignet.
5. Des Lebens Bruder ist ein sehr schöner Essay zum Thema Apoptose und Altruismus.
6. Grenzen des Ichs behandelt das Mikrobiom und ist somit nützlich für Klasse 12/13 (G9)
7. Der Kobold in mir beschreibt die Entstehung von Vitaminen und wofür sie benötigt werden. Insbesondere Vitamin B12 wird behandelt
8. Ungeduld des Herzens beschreibt warum wir Spurenelemente brauchen und was passiert, wenn wir nicht genug von ihnen zu uns nehmen.
9. Planet der Mirkoben beschreibt Yersinia Pestis, Persepidemien und Antibiotika.
10. Das Große Würfelspiel erklärt die Vorteile und die Funktion sexueller Fortpflanzung. Verschiedene in der Natur umgesetzte Mechanismen werden vorgestellt.
11. Wundersame Reise basiert auf teils veralteten Forschungsdaten, nach denen Spermien den Geruch von Maiglöckchen riechen. Das ist seit 2012 wiederlegt. Einige Teile des Essays sind aber immer noch sehr nützlich für Chemotaxis und man kann ja darauf eingehen, dass sie die Datenlage geändert hat, das ist die Natur der Naturwissenschaften.
12. Wider die Natur beschreibt Bisexualität bei Fliegen und wie man sie auslösen und beeinflussen kann.
13. Das Leben ein Traum ist ein schöner Essays der Epigenetik einfach erklärt. Sehr nützlich für LK Bio.
14. Das weite Land ist eine sehr gute Einführung in chemische Signalübertragung bei Neuronen, ebenfalls Klasse 12/13.
15. Schöpfer Zufall: Wie wird DNA kopiert + proofreading. Warum sind Fehler eine gute Sache?
16. Sprachwerdung und FoxP2. Spannend auch für Linguisten. Es geht um spontane regionale Zeichensprachen und eben FoxP2.
17. Bedrohtes Erbe hat nichts mit Biologie zu tun sondern beschreibt die Voyager Sonde und die Goldene Platte an Bord.
18. Die lange Sicht ist ein Ausblick auf den Energiehunger der Welt und dass wir ihn bald nicht mehr decken werden können.
19. Die große Frage ist, ob es außerirdisches Leben gibt.

Mein Lieblingsessay in diesem Band ist „Der Kobold in mir“.
Die beste take home message hat aber „Schöpfer Zufall“: „Zufälle und Fehler sind Quellen des Neuen; wer sie rigoros unterdrückt, wird wenig neues schaffen. […]hätte sie [die lebendige Natur] Zufälle und Fehler gescheut, wären wir alle noch Bakterien.“ (S. 130f)
Diesen Satz sollten sich alle Lehrer zu Herzen nehmen. Die Natur „lernt“ aus Fehlern, wir sollten das auch und sie als Teil eines Experiments sehen und nicht sofort mit schlechten Noten bestrafen.
Displaying 1 - 15 of 15 reviews

Can't find what you're looking for?

Get help and learn more about the design.