Όταν ακουμπάμε το σώμα ενός ανθρώπου κάτω από το δέρμα ακουμπάμε την ψυχή του. Την ακουμπάμε με το δικό μας δέρμα μα και με τη δική μας ψυχή, που ζει κάτω από το δέρμα μας. Οι άνθρωποι δεν θέλουν να τους αγγίζεις δίχως λόγο. Είναι το σώμα τους και η ψυχή τους. Όμως αυτοί εδώ οι άνθρωποι είναι αβοήθητοι, δεν έχουν τη δύναμη να ορίσουν ποιος τους ακουμπά. Αυτοί εδώ οι άνθρωποι είναι στα χέρια μας. Και τα χέρια μας θα πρέπει να μάθουν να αγγίζουν με σεβασμό. Τα χέρια μας δεν εισβάλλουν. Δεν είναι εργαλείο. Είναι φτερό… Ναι; Φτερό, καταλαβαίνεις;
Μια νέα γυναίκα, που ξεκινάει σιγά σιγά τη σταδιοδρομία της στο προσωπικό οίκων ευγηρίας, ψυχιατρικών κλινικών, μονάδων απεξάρτησης ή ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης, αφηγείται τις εμπειρίες της. Οι δεκατρείς ιστορίες αυτού του βιβλίου φέρουν ως τίτλο τα ονόματα (ή, μάλλον, τα ψευδώνυμα) των ανθρώπων που τη σημάδεψαν στην πορεία της. Καθένας τους κι ένα ξεχωριστό μάθημα. Γι’ αυτό και τίποτε απ’ όσα λαμβάνουν χώρα σ’ αυτές τις ιστορίες δεν εκφράζεται διά του δικού τους στόματος, αλλά διά στόματος ενός ανθρώπου που ανήκε στον «έξω κόσμο», εκεί όπου το γήρας, η ασθένεια ή η αναπηρία είναι πάντα ταμπού. Αρκεί όμως ένα μικρό άνοιγμα προς τον «κόσμο εκεί μέσα» για να διαπιστώσει κανείς ότι, τελικά, το μόνο αφύσικο σ’ αυτήν τη ζωή είναι το να περιφρονείς, ενώ το μόνο ακατόρθωτο το να μην μπεις –έστω και μία φορά– στον πειρασμό να προσπαθήσεις.
Δεν το λες ακριβώς διηγήματα... μάλλον μικρές ιστορίες γεμάτες από την αλήθεια θες, τις εμπειρίες θες (;) της συγγραφέως. Κι επειδή προφανώς είναι ιστορίες αληθινές, άλλοτε σπαρακτικές κι άλλοτε γλυκόπικρες, πάντοτε όμως άκρως συναισθηματικές, δεν μπορεί αυτή η ρημαδοκαρδιά να μην λειώσει... γιατί ναι, ακόμα κι εμείς τα ψυχρόαιμα ερπετά, έχουμε μια τρυφερή καρδιά μαρουλιού... η γιαγιά στο γηροκομείο, η χήρα του στρατιωτικού στο νοσοκομείο, το παιδικό μυαλό σ'ένα ενήλικο σώμα, ο χρήστης που χάνει τελικά τη μάχη... και σοκαρίστηκα, κι έκλαψα κι ίσως αποφάσισα να γίνω λίγο πιο ψυχοπονιάρικο (μέχρι να διαβάσω το επόμενο serial killer βιβλίο). Ένα μικρό βιβλίο με μεγάλα νοήματα... Παραπαίω ανάμεσα στο τέσσερα με το πέντε... η λογική μου λέει τέσσερα, το συναίσθημα λέει πέντε, άντε ας βάλω αυτό που μου λέει η 'καρδιά - μαρούλι' για να σκάσουν οι οχτροί που μου λένε πως έχω ξινισμένη μούρη...
Ο χάρτινος κύκλος είναι ένα σπουδαίο βιβλίο για τη ζωή και για το θάνατο, μα κυρίως για τη ζωή! Μας μιλά για ανθρώπους σπασμένους, ραγισμένους, μονάχους, γενναίους, για όλους εκείνους τους μαχητές που διψούν για ζωή! Η μοναδική – εξαιρετική και μια από τις πιο αγαπημένες μου συγγραφείς, μας δίνει ξανά μαθήματα ζωής, ανθρωπιάς και ευαισθησίας. Μας μιλάει για την αξιοπρέπεια, τη δύναμη και την αγάπη! Μάχεται για την κατάργηση των ταμπέλων που εμείς βάζουμε στους άλλους αλλά και στους ίδιους μας τους εαυτούς. Μα προτρέπει να σπάσουμε τα στερεότυπα. Μας καλεί να γίνουμε πιο ανθρώπινοι… Ναι, ανθρώπινοι, με όλα τα προτερήματα και τα ελαττώματά μας. Μας συμβουλεύει να σταματήσουμε να βλέπουμε το προφανές, γιατί δεν είναι αρκετό για να καταλάβουμε κάποιον ή έστω μια κατάσταση. Μας παροτρύνει να έχουμε το ίδιο βλέμμα για όλους τους ανθρώπους. Να αγαπάμε τους συνανθρώπους μας, γιατί τότε οι κινήσεις μας γίνονται χάδια που μπορούν να επουλώσουν πληγές ή ακόμα και να τις γιατρέψουν. Υπάρχουν άνθρωποι που η ζωή τους μπορεί να μοιάζει με έρημο, ενώ εκείνοι, στη μέση του πουθενά, αναζητούν νερό για να επιβιώσουν. Η δίψα φέρνει απελπισία. Η απελπισία θυμό. Ο θυμός άρνηση. Η άρνηση μοναξιά. Η μοναξιά ανημποριά και εγκατάλειψη… και μπορεί να συνεχίσει έτσι για μπάντα αν δεν συμβεί κάτι. Κάτι! Θα πρέπει επίσης να γνωρίζουμε πως η ιστορία του καθενός είναι συγκλονιστική όπως και καθένας από εμάς άλλωστε. Να μην απαξιώνουμε, να έχουμε επίγνωση, γιατί η λέξη άνθρωπος είναι από μόνη της τεράστια, πελώρια, όπως και πολλές άλλες άλλωστε… Η φράση «Το σώμα μας είναι η δοκιμασία μας και πρέπει να φθαρεί για να ταΐσει την ψυχή μας» με έχει συγκλονίσει, όπως και πολλές άλλες ακόμα. Έκλαψα αρκετά διαβάζοντάς το, γιατί μερικές φορές νιώθω αχάριστος για ό,τι μου έχει δοθεί, γιατί δεν έχω την απαιτούμενη δύναμη ώστε να συνεισφέρω όπως θα έπρεπε. Έκλαψα γιατί είμαι ένας απλός άνθρωπος. Έκλαψα γιατί γνωρίζω πως κάποια μυαλά μπορεί να είναι τρομαγμένα, μπερδεμένα, ανίκανα να ξεχωρίσουν χρόνους, πρόσωπα και εικόνες. Γιατί ζουν μόνοι μέσα σε έναν κόσμο γεμάτο ανθρώπους, νιώθουν ξένοι ανάμεσα σε αγαπημένα πρόσωπα. Όσοι έπαθαν ποτέ αμνησία κατανοούν τι σημαίνει να μην γνωρίζεις τον ίδιο σου τον εαυτό, να χάνεσαι στο δρόμο και να μην ξέρεις που οδεύεις και για ποιον λόγο… Κανείς δεν πρέπει να πεθαίνει μόνος… Κανείς. Υπάρχουν άνθρωποι που φεύγουν μαχητές. Που πέφτουν σαν αγέρωχοι πολεμιστές και δεν εγκαταλείπουν ποτέ καμία μάχη, έστω κι αν κάποια φορά χάνουν, έστω κι αν τελικά νικηθούν. Κατερίνα, σε συγχαίρω για την απίστευτη δύναμη και αγάπη που διαθέτεις! Μακάρι να ήμουν ποιητής ώστε να γνώριζα ποιες λέξεις να χρησιμοποιήσω ώστε να εκφράσω τα όσα νιώθω κλείνοντας το βιβλίο σου…, για τα όσα μου πρόσφερες και με αυτό το σπουδαίο έργο σου… Μακάρι να μπορούσαμε να σου μοιάσουμε όλοι. Να είμαστε απλά άνθρωποι!
Όλες οι ιστορίες πολύ συγκινητικές και ανθρώπινες, αλλά υπάρχει αυτή η μία, που με συγκλόνισε. Πρόκειται για την ιστορία “ΡΑΜΙ ΚΑΙ ΣΑΑΡΑΣ”, όπου συναντάμε τον χάρτινο κύκνο. Αντιλαμβάνομαι ότι από αυτή την ιστορία πήρε και τον τίτλο του το βιβλίο.
Η Κατερίνα Χλωροκώστα ξεφυλλίζοντας τις ιστορίες της ζωής της, φαίνεται ότι έσκαψε πολύ βαθιά στην ψυχή της όπως κάνει, βέβαια σε κάθε κείμενό της. “Ο Χάρτινος Κύκνος” έχει γίνει ένα από τα πιο αγαπημένα μου βιβλία και νιώθω μεγάλη χαρά και τιμή που έχω γνωρίσει αυτό το βαθυστόχαστο πλάσμα, τη συγγραφέα του. Οι εντυπώσεις μου αναλυτικά εδώ : https://bit.ly/2XmrxBp
Πώς είναι από κοντά αυτοί οι "διαφορετικοί" άνθρωποι; Ποιες μικρές στιγμές μπορούν να σου δώσουν; 13 ιστορίες που με σημάδεψαν, με έκαναν να χαμογελάω, να δακρύσω, να κλάψω. Αν καθίσεις και αφουγκραστείς τις ψυχές, θα σου μιλήσουν!
Πόσο ευθύνη με γεμίζει ο χάρτινος κύκνος, εμένα που έχω σώμα που συμβαδίζει με την ηλικία μου... Μα και τόση αισιοδοξία, πως υπάρχουν άνθρωποι που κάνουν την διαφορά, που είναι εκεί με ανιδιοτελή αγάπη και την μοιράζουν απλόχερα. Που μπορούν να σε δουν, όχι απλά να σε κοιτούν. Να αγαπούν έτσι απλά... Που έχουν ανεπτυγμένη την ενσυναίσθησή τους και μπορούν να μπουν στην θέση σου, να καταλάβουν τί νιώθεις.
Ίσως, εάν όλοι μας κάναμε μία μικρή στροφή, πατάγαμε για λίγο την παύση, ίσως ο κόσμος να ήταν ένα καλύτερο μέρος, πιο ανεκτικό και φιλικό και με περισσότερο χώρο για την διαφορετικότητα να ζει κι εκείνη μέσα του.
Άλλο ένα εξαιρετικό βιβλίο που μας δίνει η Κατερίνα, βιωματικό αυτή τη φορά!