Édith Piaf – Còn Sống Là Còn Yêu!

by Jean-Dominique Brierre, Phạm Danh Việt (Translator)

“Édith Piaf – Còn Sống là còn Yêu” hoàn toàn không phải một cuốn sách tiểu sử đơn thuần, mà đó là những trang viết chân thật nhất về một huyền thoại nổi danh với nghị lực sống mạnh mẽ, đủ để truyền cảm hứng cho nhiều thế hệ về cách chúng ta sống, cách chúng ta yêu và cách chúng ta theo đuổi đam mê.

Khi cuộc đời bất công với bạn, cách đối phó duy nhất là phải trở nên cực kỳ mạnh mẽ!

Édith Piaf là một ví dụ kinh điển của việc trưởng thành trong gian khó. Nàng là người có xuất thân bần hàn, lớn lên trên hè phố và hoàn toàn không được thụ hưởng sự giáo dục của gia đình khi phải sống nay đây mai đó, cha mẹ thì ly tán để theo đuổi những lạc thú cá nhân. Trớ trêu thay, nơi đầu tiên mà cô bé Piaf cảm nhận được sự chăm sóc không phải ở trong vòng tay mẹ, mà là trong vòng tay của những cô gái điếm ở nhà thổ của bà nội.

Tài năng âm nhạc thiên bẩm của Édith có thể xem như một sự bù đắp của Chúa trời, trước những thiệt thòi mà Người bắt nàng phải chịu từ thuở mới lọt lòng. Công chúng yêu nhạc và giới phê bình đã phải thẳng thắn thừa nhận rằng “chưa từng có một Edith nào trước đó và chắc chẵn cũng không thể có một Edith nào sau này”.

Cả cuộc đời nàng dành hết tâm huyết cho sự nghiêp ca hát và cống hiến cho khán giả những màn biểu diễn thần sầu trên sân khấu. Người ta cũng đồn đoán rằng việc vắt kiệt sức lực trong các tour diễn và việc sáng tác cùng ca hát, chính là một trong những nguyên nhân dẫn tới sự qua đời quá sớm của Édith. Thứ duy nhất mà nàng quan tâm trong sự nghiệp là việc vượt lên chính mình: khá phải lên tốt, tốt phải đạt đến tốt hơn, tốt hơn phải chạm tới xuất sắc. Khi Edith chuẩn bị tấn công thị trường âm nhạc Mỹ, phóng viên đã hỏi rằng nàng có quan ngại việc người Mỹ không hiểu gì về ngôn ngữ nàng đang nói và hát hay không? Edith đã thẳng thắn trả lời: “Tôi muốn thứ âm nhạc của tôi sẽ phải làm rung động được trái tim người khác, ngay cả khi họ không hiểu được ngôn từ tôi đang hát!”

Học cách đắm mình trong tình yêu như một người phụ nữ Pháp điển hình

Những mối tình của Piaf chỉ kéo dài trong khoảng thời gian ngắn và gắn liền với các giai đoạn trong sự nghiệp của nàng. Hầu hết nàng chỉ hứng thú với những người trai trẻ, có tài hoặc ít nhất có được sự cuốn hút về phong thái, bất kể họ đã có gia đình hay chưa. Édith không sở hữu thân hình gợi cảm và vẻ quyến rũ kiểu đàn bà, nhưng bù lại, nàng cuốn hút người khác bởi tài năng thiên bẩm, văn hóa và tri thức, cùng sự phóng khoáng trong tâm hồn và đặc biệt là rất nhiều đam mê - những điều cơ bản có thể hấp dẫn bất cứ ai, không cứ là đàn ông.

Hầu hết tình yêu của nàng đều gắn liền với cảm hứng ca hát, người tình của nàng thường cũng là những cộng sự trong công việc sáng tác hoặc trên sân khấu: “Để nuôi dưỡng khao khát được hát, Édith cần được yêu”. Nàng có nhiều cuộc phiêu lưu tình ái với nhiều người đàn ông (và luôn mạnh mẽ thừa nhận điều này) - miễn là những mối tình ấy giúp cho tâm hồn nàng được sống động và khao khát. Édith Piaf thực sự sống với tinh thần “còn sống là còn yêu”.

Cuộc đời nàng là hình mẫu điển hình của những người nghệ sĩ, vốn yêu nhiều, tận hưởng nhiều và không bao giờ có giới hạn. Quan điểm hạnh phúc của họ thật khác người nhưng cũng thật nhân văn. Nếu không được giải phóng về cảm xúc, sống đúng với bản năng của mình, cuộc đời của họ thật vô vị, họ sẽ không còn là họ nữa. Nhận xét rằng Piaf đã thực sự trải qua hết tất cả cung bậc của tình yêu, thậm chí trải qua và lặp lại hết lần này đến lần khác, đồng thời trưởng thành hơn trong nó với tư cách một nghệ sĩ toàn tòng là hoàn toàn chính xác.

Sẽ không có một tấm gương nào về nhiệt huyết và lòng đam mê có thể thuyết phục hơn hình tượng Édith Piaf. Chúng ta có thể không có được tài năng thiên bẩm như Édith, nhưng nhất định phải có sự đam mê với công việc mà chúng ta chọn, thực sự sống và khao khát tạo ra những giá trị tích cực với tinh thần cống hiến. Chúng ta cũng không nhất thiết phải yêu nhiều như Piaf để trải nghiệm hết các cung bậc của tình ái, nhưng chúng ta bắt buộc phải dành cho đối phương - người mà chúng ta đã chọn, (bất cứ ở thời điểm nào) sự chân thành để cả hai có thể thăng hoa trong tình yêu. Và hơn tất cả, sống trên đời, chúng ta nhất định phải có tinh thần đấu tranh mạnh mẽ; luôn tiến về phía trước để tìm tòi, khám phá và tự chèo lái cuộc đời ta theo cách mà ta muốn.

Genres: Nonfiction

272 pages, Paperback

First published October 1, 2003

Reviews

[Minh · Rating 3 out of 5]

Cuốn tiểu sử ngắn gọn về danh ca Édith Piaf. Không bàn về chất lượng viết bởi cuộc đời Édith Piaf vốn dĩ là một vở melo rồi. Cũng như những cuốn sách khác về Piaf, Còn sống là còn yêu đưa ra những dẫn nhập ngắn gọn trong từng thời đoạn của cuộc đời bà, về nữ danh ca say mê, về người đàn bà mê lụy vì tình. Thông qua đó, cuộc đời của người đàn bà Pháp này hiện lên đặc sắc và rõ ràng hơn bao giờ hết. Tuy nhiên, một điểm đáng chú ý là bản Việt này quá tệ về lỗi hình thức, trình bày, đọc bông, chữa bản in, thiết kế... Một cuốn sách hay nhưng chứa đầy sạn biên tập.

[Travelling Kat · Rating 4 out of 5]

Mỗi ngày tôi có 500 tài khoản Instagram dội những bức ảnh về feed của tôi, phần nhiều trong số họ làm về thời trang hoặc tải những bức ảnh ăn mặc, trang điểm cẩn thận. Tôi yêu thích ngắm nhìn những bức ảnh đó: những cô gái độc thân, những cô gái vừa được đính hôn những người vợ mới cưới, những người mẹ trẻ, những cô người mẫu giải nghệ đã có tận ba con… Họ thường vận đồ không quá khác nhau và tựu chung lại thường rất đẹp. Nhưng giữa hàng trăm post mỗi ngày, hàng trăm bức ảnh và trang phục, tôi vẫn dễ dàng tìm ra những khuôn mặt xinh đẹp, ràng rỡ hay thất thần hơn chính họ thường ngày.

Những lúc ấy tôi nghĩ họ đã điểm thêm hay ngược lại, quên mất chút phấn hồng hay lớp son bóng lấp lánh của tình yêu.

Phụ nữ là một chiếc xe Tesla chạy bằng tình yêu. Họ được thiết kế ra như một kiệt tác: có thể dịu dàng, có thể nóng bỏng, có thể khiêu khích, hài hước, kiêu hãnh và xinh đẹp. Họ có thể hát, có thể viết văn, có thể nấu ăn, điều hành một công ty hay nuôi dạy những đứa con hạnh phúc. Họ có thể là siêu nhân và cũng có thể là những nữ hoàng. Họ có thể mềm mỏng và cũng có thể sắc sảo. Họ có hàng tỉ thiên chức lẫn tài năng - nổi bật hay giâú kín. Họ có thể dốc hết ra khi họ cần sức mạnh thần kỳ hay giữ và nhả từng chút một cho những người xung quanh mơ hồ và ngỡ ngàng.

Thế nhưng, như tôi đã nói, họ giống một chiếc xe Tesla – họ chỉ là những kiệt tác tối tân và đáng khao khát khi họ được sạc đầy năng lượng tình yêu. Đó có thể là tình yêu của một người đàn ông, niềm đam mê họ để vào những điều họ đang làm hay nhiệt huyết họ có từ cuộc sống. Cái nguồn điện chạy được kiệt tác mang tên phụ nữ có thể muốn vàn thể dạng nhưng nhất định phải nóng, phải cháy phừng phừng trong huyết mạch, trong tâm trí họ.

"Le ciel bleu sur nous peut s'effondrer
Et la terre peut bien s'écrouler
Peu m'importe si tu m'aimes
Je me fous du monde entier
Tant que l'amour inondera mes matins
Tant que mon corps frémira sous tes mains
Peu m'importent les problèmes
Mon amour puisque tu m'aimes
Dù bầu trời có sụp đổ
Dù mặt đất có nứt ra
Em cũng không quan tâm cốt là anh yêu em
Cốt là ban mai của em ngập tràn tình yêu của anh
Cốt là em được cuộn mình trong vòng tay anh
Thế thôi, chả có vấn đề gì làm em lo lắng
Chỉ cần anh yêu thôi, chỉ cần anh yêu em!"

Edith Piaf đã hát như thế trong ca khúc ”L'hymne a l amour”, bài quốc ca của tình yêu. Như người lính sắp ra trận, những người phụ nữ cất lên bản quốc ca của tình yêu, lời thề nguyện vượt qua tất cả khó khăn, trở ngại để bảo vệ vương quốc tình yêu của mình, bảo vệ xúc cảm yêu mãnh liệt họ có. Họ không bảo vệ hay phụ thuộc vào người đàn ông nào cụ thể, hay mối quan hệ nào cụ thể. Họ bảo vệ và phụ thuộc vào xúc cảm được trân trọng, vào trạng thái không ngừng được khơi gợi cảm hứng; phụ thuộc vào mối quan hệ giữa họ và cảm xúc được nâng niu, cảm xúc muốn tha thiết với ai đó, với điều gì đó. Mất đi cảm xúc đó, mất đi khát khao tha thiết đó - chứ không phải một người đàn ông cụ thể - họ sẽ tắt nguồn và mất đi sự sống.

Khi đọc về cuộc đời Piaf, tôi suy nghĩ rất nhiều về điều này, về nguồn điện năng tiếp sức sống, tiếp đam mê cho người phụ nữ này và hàng tỉ phụ nữ khác. Chính cái nguồn điện năng ấy chảy trong huyết quản đến thanh quản, đến ánh mắt của bà để người phụ nữ nhỏ bé ấy đứng trên sân khấu, không trang điểm cầu kỳ, nhưng sáng bừng cả sân khấu, hút lấy tất cả sự chú ý của khán phòng và từ từ nhả ra những câu ca ”như rút ruột rút gan”.

Tôi thích cách người ta kể về cuộc đời bà bằng việc điểm lại xem những giọng ca nào đã được kỳ vọng thay thế bà, kỳ vọng cất lên khúc cả La vie en rose – ca khúc đứng trong danh sách những ca khúc được hát và phát nhiều nhất thế giới - theo đúng cách bà đã làm.

Thế rồi họ tiếp tục kể về đứa trẻ đẻ rơi trên phố, về cô gái ”thuộc về thế giới của những người ăn xin”, người nghệ sỹ trẻ làm việc đến lao lực, xa đà vào rượu và những đêm thức trắng, về người đàn bà được cung phụng bằng tình yêu nhưng cũng có lúc lén lút và dại dột đòi hỏi tình yêu từ người đàn ông có vợ, rồi cả cô diễn viên được điện ảnh ưu ái nhưng báo chí và những kẻ đê hèn chọn làm bia bắn của những lời thoá mạ mang mục đích chính trị… Đỉnh điểm, người ta còn kể chuyện về một người phụ nữ chờ đợi người mình yêu đến trên chuyến bay định mệnh, chuyến bay mãi mãi không bao giờ hạ cánh xuống thành phố New York nơi cô đang đợi, mà treo leo trên ”đỉnh núi ở Rodonta cao 1.105 mét”.

Một người phụ nữ được nạp bằng nguồn năng lượng mãnh liệt đến thế - của cay đắng lẫn ngọt ngào - thì lời ca ”La vie en rose” đâu thể bình thường và dễ bắt chước. Những ca sỹ khác có thể hát theo bà, hát kiểu của bà nhưng không bao giờ có thể giống bà bởi nguồn năng lượng yêu họ nhận được khác bà. Cuộc sống vẫn màu hồng nhưng màu hồng của cuộc sống họ nhìn được mang những sắc hộ khác nhau.

Không phải một loại doping nào cả, mà chính là xúc cảm yêu mãnh liệt tiếp năng lượng diệu kỳ cho Piaf vượt qua những điều không tưởng. Đêm hôm nghe tin người mình yêu đã mất, Piaf vận một sức mạnh phi thường để đứng trên sân khấu và hát:

”Cô muốn dành tặng cho Marcel đêm hát ngày 28 tháng Mười năm 1949. Chỉ cho anh mà thôi. Đó cũng là điều cô tuyên bố thẳng thắn với khán giả. Trong khán phòng, mọi người thắc mắc: Cô có hát không? Im lặng nặng nề, Piaf bắt đầu với đôi mắt thất thần. Tuy trong lòng bồn chồn, nhưng những âm thanh đã vượt qua rào cản của một cổ họng nghẹn thắt. Ở bài thứ sáu, L’Hymne à l’amour, cô cảm giác như sân khấu chao đảo dưới chân mình. Cô cố bám vào rèm và sụp ngã trước khi kịp hát những lời cuối của bài hát mà cô viết cho Marcel: Dieu réunit ceux qui s’aiment (Chúa tác hợp những người yêu nhau).

Sau này, những dòng chữ này cũng được khắc lại trên bia mộ của Édith.”

Và người phụ nữ không có được tình yêu như một thể mặc định, ngược lại, còn phải tranh đấu, giành giật, rồi mất mát thì còn khao khát, phụ thuộc và tha thiết với tình yêu đến nhường nào?

[Madalina · Rating 3 out of 5]

Cred ca este prima carte pe care am citit-o considerabil mai proasta decat ecranizarea.Modul de scriere nu mi-a plăcut absolut deloc, nu a avut puterea sa-mi transmita nimic.

[Bianca Borea · Rating 4 out of 5]

De la descoperirea ei pe stradă până la moarte, sunt redate în carte etapele prin care a trecut. Oamenii care au șlefuit-o și pe care i-a șlefuit: Charles Aznavour, Yves Montand.... Bărbații pe care i-a iubit și care au iubit-o. Și cel mai important (cel puțin pentru mine), contribuția sa artistică și muzicală: nesfârșită.

[erika · Rating 4 out of 5]

traagista

[Alex Newman · Rating 4 out of 5]

Při posledních stránkách jsem zkrátka musela brečet. Nemám ráda smutné konce, obzvláště, když při nich umírají lidé, které mám za svůj vzor. Edith pro mne je asi tím úplně největší - to jak dokázala čelit osudu, životu a věřit, věřit a věřit - člověk s větší vírou v lásku a dobrotu ani snad neexistoval. Zbožňuji jí a vždycky zbožňovat budu. A stejně tak i vím už to, co se psalo na konci knihy.

"Nemohla jsem se pořádně uvolnit, protože jejím největším strachem za živa byla samota. Po skončení natáčení jsem ji nechtěla nechat samotnou. Trochu ujeté, že? Nedokázala jsem si představit, že se zničehonic vrátím ke svému životu a opustím ji... Chvíli mi trvalo, než sem pochopila, že je už řadu let mrtvá... A že už dávno není sama."

[Ha Vu · Rating 4 out of 5]

Tôi đã quyết định mua cuốn sách này khi nghe những bản nhạc của bà và đọc những trang viết về bà trên mạng. Và tôi bị ấn tượng bởi tên của cuốn sách: Còn sống là còn yêu. Bà giống như biểu tượng của một tâm hồn nhiệt huyết, lúc nào cũng rạo rực và nồng cháy trong tình yêu. Édith Piaf, người phụ nữ huyền thoại đã giúp tôi hiểu nhiều hơn về cuộc đời, về sự thành công không chỉ được tạo nên bởi tài năng mà còn là sự may mắn và nỗ lực không ngừng. Còn đối với tình yêu, một người chưa từng biết yêu là gì cũng có thể cảm nhận được tình yêu là thứ gì đó vô hình nhưng cũng đủ khiến người ta mất phương hướng cho dù là mạnh mẽ đến mấy, như khi Cerdan mất, bà chới với và lạc lối trong cuộc đời bởi đó là người tình duy nhất đã bỏ mặc bà. Dù yêu say đắm, yêu cuồng si nhưng không thể để cảm xúc chi phối con người. Và điều bất ngờ hơn nữa là những thời điểm đau khổ nhất chính là lúc con người ta cảm thấy hạnh phúc nhất. Dù có đau khổ, con người ta vẫn yêu. Bởi nhờ có đau khổ người ta mới biết trân trọng những phút giây hạnh phúc trong đời.

[Rebecca Mari-Mohl · Rating 3 out of 5]

O carte a cărui conținut nu l-am parcurs nici un 30%. Conținut foarte apăsător, depresiv de-a dreptul. Înțeleg că asta a fost viața divei însă scriitura în sine e foarte apăsătoare. Se citește greu și eu personal m-am simțit foarte apăsată citind. Nu am rezistat. :)) Poate peste 10 ani. O să revin la ea.

[Oana · Rating 2 out of 5]

O viata interesanta, plina de succes si in acelasi timp goala de sentimente, o persoana care transmitea si magnetiza prin melodiile create si cantate, dar extrem de prost povestita si transpusa intr-un text sec.
Nu imi pare rau ca am citit despre viata enigmaticei La Mome, dar cred ca as fi avut alte optiuni de autor.

[Diana-Alexandra Tira · Rating 3 out of 5]

La cat de interesanta a fost viata ei si a personajelor care s-au perindat prin ea, autorul putea sa transmita mai mult. Pare ceva foarte sec, documentat bine, dar nu te fascineaza asa cum ar trebui sa o faca!
Mi-a placut psajul in care vorbeste de realtia cu boxerul Marcel Cardan..

[Ivana Fafláková · Rating 3 out of 5]

Čtivě napsané, ale čekala jsem více faktů a informací.

[YLinh]

'Khi yêu ta can đảm một cách phi thường. Ta muốn hiểu bản thân? Ta muốn phát triển bản thân? Thế thì nhất định phải yêu một chuyến để đời.'

[Vesa Ollilainen · Rating 5 out of 5]

Erinomainen, yksityiskohtainen ja perinpohjainen elämäkerta sisältäen lukuisia lähdeviittauksia sekä otteita monista Piafin esittämistä lauluista. Nautittavaa luettavaa, joka ei kauan kulu käsissä. Edithin tarina on todella "ryysyistä rikkauksiin" kertomus. Teos tuo vahvasti esille myös Piafin nerokkuuden. Loppujen lopuksi, vaikka hän kuoli nuorena, Piafin elämä ei ollut niin traaginen kuin usein luullaan.

[Emiliano Hernandez · Rating 5 out of 5]

Edith Piaf is a better lady