Ayaküstü İzmir’de bu zarif liman kentinin kültürünün simgesi hâline gelmiş sokak lezzetlerini ustalarından okumanın yanı sıra tahta kasalı manav arabalarını, İzmir kâri şerbet güğümlerini, söğüşçü camekânlarını keşfedecek, bir şehrin ayaküstü mutfağını âdeta okurken tadacaksınız. Bu kitap, gastronomi yazınımızın en ihmal edilmiş yanına; ayaküstü mutfağımıza eğiliyor. Yemek kitaplarımızda hemen hemen hiç yer bulamamış bir mutfak alanına… Ayaküstü İzmir bilgi kirliliğini ve şehir efsanelerini ayıklamayı hedefleyen, yüzeysel yaklaşımların uzağında bilimsel bir çalışma, bir kaynak kitap. Yalnızca İzmir mutfağıyla sınırlı kalmıyor, yüzlerce yıllık geçmişe sahip börekten, döner kebaba, şerbetten kokorece dek geleneksel mutfağımızın gözde örneklerine yeni yaklaşımlarla eğiliyor. Öte yandan zengin bir ayaküstü mutfak kültürüne sahip İzmir’in tarihini sokaklardan ve ayaküstü mutfağı üzerinden okumayı deniyor. Aynı zamanda kentin yeme içme kültürünü, yalnızca günümüzde devam ettirilen değil, unutulmuş sokak ve fırın lezzetleri üzerinden de ele alıyor. Kentin mutfağına başta Yahudi-Sefarad ve Rum gibi unsurlarına Rumeli ve Girit göçlerinin etkilerini inceliyor.
Gastronomi ve kent tarihi üzerine yapılmış harika bir çalışma. Kitapta İzmir şehrini temsil eden ayaküstü mutfağının en nadide örnekleri, işin ustalarından tanıklıklar ve bazen de mutfak sırları, tarihi arka plan, geçmişten günümüze günlük yaşama dair anektodlar gibi pek çok ayrıntı yer alıyor.
Kitabı okurken kokoreç, kelle söğüş, buzlu badem, kidonya, lokma, macun, sübye, roska, boyoz, İzmir çarşı börekleri gibi pek çok başlıkta aktarılan bilgilerle hem İzmir tarihini hem de ayaküstü mutfak geleneğini takip edebiliyorsunuz.
Yazar Nejat Yentürk Bey inanılmaz bir emek vermiş bu kitaba. Bizce yaptığı en önemli çalışma bugün hayatta olmayan lezzet ustalarının anılarını ve ayaküstü lezzetlerine dair belleklerini kayda geçirmiş olması. Birçok tadın ve geleneğin tarihe karıştığını okumak üzücü olsa da bunların geleceğe aktarılmış olması çok değerli. Katkı veren herkesin emeğine sağlık.
@izmirataturkilhalkkutuphanesi Kent Kitaplığı koleksiyonunda yer alan bu eseri herkesin okumasını dilerim.
Not: Kitabın tamamını kardeşim okudu. Yorum daha çok kendisine ait. Ben kitabın bazı kısımlarını inceleyebildim. Fakat kardeşim sağolsun okudukça googleda bir şeyler araştırdı ve okuduklarıyla beraber anlattı bana.
Sokak lezzetleri için Ayaküstü mutfak olarak adlandırmak çok yaratıcı. Sadece boyoz için hazırlanmış bölümden bir başka kitap yazılacak kadar bilgi var. Sokak lezzetlerinin farklı ustalardan tarifleri ve nesiller boyunca yolculuk hikayeleri (midye dolmanın saray çevresindeki ermenilerden önce giritlilere oradan ise mardinlilere olan yolculuğu vs) çok keyifli bir şekilde sıralanmış ve akıcı bir dille de anlatılmış. Çok beğendim. Sadece İzmir'e dair değil tüm Türkiye sosyolojisi hakkında da bilgi ve yazarın yorumları ile dopdolu bir kitap.