Amerikanen lopen niet

by Arjen van Veelen

Geen land ter wereld dat zo als voorbeeld dient als Amerika. We volgen de politiek, media en gadgets daar op de voet. We kennen New York en Hollywood uit de films, en staan in de rij voor Starbucks en de nieuwste iPhone.

Maar toen Arjen van Veelen naar St. Louis, Missouri verhuisde, trof hij een heel ander Amerika: een steenrijk derdewereldland.

Hij was erbij toen om de hoek de rellen in Ferguson uitbraken, toen Donald Trump campagne voerde, toen ‘s nachts werd geprotesteerd tegen wapengeweld. In de gevaarlijkste stad van Amerika zag hij hoe ongelijkheid, segregatie en racisme de Verenigde Staten tekenen - én mensen zich daartegen verzetten.

In dit fantastisch geschreven boek toont meesterobservator Arjen van Veelen Amerika zoals je dat zelden ziet - en brengt het verrassend dichtbij.

Genres: Nonfiction, Travel, Politics, Journalism, United States, Society, The United States Of America

256 pages, Paperback

First published January 1, 2018

Reviews

[Ingrid · Rating 4 out of 5]

Arjen beschrijft in niet mis te verstane woorden een land waar vrijheid en gelijkheid ver te zoeken zijn. Beetje onthutsend vond ik het wel. Ik wist het, maar hoopte toch dat ik me vergiste.

[Marcel Driel · Rating 5 out of 5]

Mooi, onthutsend, persoonlijk en filosofisch boek over de verschillen tussen arm, rijk, wit en zwart Amerika. Absolute aanrader.

[Tonny · Rating 4 out of 5]

Soms vraag ik me wel eens waar mijn fascinatie met Amerika is begonnen, wanneer ik in hemelsnaam zoveel liefde voor het land ben gaan koesteren? Ergens in mij is ooit een zaadje gepland, is op een gegeven moment iets gaan groeien, weelderig gaan groeien, iets dat mijn vage dromen is gaan overwoekeren, iets dat aan die verre horizon aan het einde van die lange snelweg met die gele streep in het midden naar me blijft lonken. Nog steeds. Want ook al weet ik dat niets is wat het lijkt, dat de Amerikaanse droom veel vaker een nachtmerrie is, dat het land (zoals ergens in het boek van Arjen van Veelen staat) niet de home of the brave, maar eerder home of the slaves is, toch wil ik blijven geloven in die Amerikaanse droom die ooit bezit van me heeft genomen.

Arjen van Veelen trok naar de Verenigde Staten, naar St. Louis, Missouri. Hij dacht een land tegen te komen dat hij al kende. Niets was minder waar. En terwijl ik ook het een en ander over Amerika denkt te weten, toch schrik ik af en toe ook bij het lezen van de verhalen van Van Veelen in St. Louis. En dat is precies waarom het boek, tussen die vele boeken over en uit de Verenigde Staten, overeind kan blijven, bestaansrecht heeft en gelezen moet worden. Het is geschreven door een buitenstaander, iemand die zich nog oprecht over het land kan verbazen. Dit gebeurt bijvoorbeeld als hij er achter komt hoe De Arch, een grote stalen boog van bijna 200 meter in het centrum van St. Louis, tot stand is gekomen, namelijk op een plek waar zwarte Amerikanen werden verdreven. Van Veelen noemt het daarom ook het Onvrijheidsbeeld, een “passend monument voor Amerika”.

Als je leest wat Van Veelen in St. Louis tegenkomt is dat niet overdreven uitgedrukt. Als Van Veelen nog maar net in St. Louis is aangekomen wordt een wijk in het noorden van de stad opeens wereldnieuws: in Ferguson wordt een zwarte man door politiegeweld om het leven gebracht. Het leidt tot een golf van demonstraties die nog steeds voortduren. Op de achtergrond maken we de verkiezing van president Trump mee. Maar, zegt Van Veelen, we moeten niet vergeten dat we zonder Trump niet van de problemen af zijn. Trump is slecht een symptoom van een veel dieperliggend probleem. Als Van Veelen, om maar eens een voorbeeld te noemen, schrijft “dat er momenteel meer zwarte mannen in de gevangenis zitten dan er in 1850 tot slaaf gemaakt waren”, dan kun je ten minste de vraag stellen of de rassenscheiding niet nog steeds voortgezet wordt, nu alleen met andere middelen.

Blijft er dan niet iets over van de Amerikaanse droom? Niet zo heel veel. Zo constateert Van Veelen dat Route 66, de illustratie van de American Dream, “een weg van witte weemoed (is geworden) die voert naar het Amerika dat niet meer bestaat (en in feite nooit heeft bestaan, lang niet voor iedereen in elk geval).” En dan bekruipt me een idee dat zich nu, dagen na het uitlezen van het boek, een beetje begint in te dalen: in hoeverre was mijn eigen droom niet altijd slechts een witte droom? Ik weet het antwoord al, eigenlijk zou ik het al heel lang moeten weten en ik zou me ervoor moeten schamen ook al kan ik er misschien niet zoveel aan doen. En als ik dan aan al die Amerikanen denk, de mensen die altijd in die droom hebben geloofd, misschien voor hun gevoel wel in die droom hebben geleefd, wat is er in hemelsnaam voor nodig voordat zij gaan inzien, laat staat erkennen dat hun droom altijd een ongelijke droom is geweest? Als Van Veelen zichzelf de vraag moet stellen of het Heartland, het beroemde, uitgestrekte deel in het Amerikaanse Middenwesten met haar small towns en haar hard working, honest, blue collar citizens, niet meer dan “een nostalgische leugen” is, dan rijst de vraag of het land niet gebouwd is op een leugen. Hoe lang is dat vol te houden? En alsof je dan als lezer nog niet genoeg twijfelt aan dat idyllische beeld van de Heartland dan stelt Van Veelen aan het einde van dat hoofdstuk nog een prikkelende vraag: of het Heartland niet “weinig anders (is) dan een getto voor vergeten witte Amerikanen.”

Nu vraag ik me na het lezen van het boek opnieuw af waarom ik nog steeds zo gek ben op Amerika, waarom ik nog steeds wil geloven in de Amerikaanse droom. Hij is zo “aanstekelijk”, staat ergens in het boek. Misschien is dat het wel. Misschien straalt hij zoveel hoop uit, zoveel geloof in de onzekere toekomst dat ik me er onbewust veel te graag aan vast wil blijven klampen. Zelfs tegen beter weten in. Misschien..

[Robin S. · Rating 5 out of 5]

Je weet het, maar toch is het erg confronterend om te lezen hoe intens rot Amerika is, als het aankomt op gelijkheid.

Het boek leest zo geweldig weg, je wilt weten wat voor bizarre constateringen er nog meer gaan komen. Je wilt het niet geloven maar toch is het allemaal waar. Vooral beangstigend is het feit dat het inderdaad erop lijkt dat één van de laatste quotes uit het boek waarheid wordt: Je hoeft niet naar Amerika, het land komt naar jou. Nederland, watch out, want dat zieke neoliberalisme gaat hier de ongelijkheid echt enorm verergeren…

[Gijs · Rating 4 out of 5]

Eigenlijk enkel de podcast geluisterd in de eerste week VS, en ja. Ze lopen niet. Op het moment van schrijven zie ik een opa die hier woont met de auto naar de postbus gaan. Arjen laat me nog meer waarderen in Michigan te zijn en Amerika te begrijpen, ipv enkel de grote steden te bezoeken.

[Mireille · Rating 4 out of 5]

"Amerikanen lopen niet"; de welgestelden in elk geval niet. Arjen van Veelen laat zien dat er te veel Amerikanen zijn die door armoede wel móéten, kilometers voor dat beetje werk.
Van Veelen schreef tussen 2014 en 2016 verhalen voor De Correspondent over zijn verblijf in St. Louis, Missouri. Hij werkte in die tijd aan zijn Obeliskenboek en leert de omgeving en de inwoners kennen. Hij schetst een troosteloos en hopeloos beeld van de gesegregeerde samenleving aldaar, die helaas kenmerkend is voor talloze steden in de VS. Je vraagt je af of de regering (-Trump) wel een beter land wíl, aan de inwoners die Arjen spreekt, zal het niet liggen.

Ik kan nog wel veel meer zeggen over die vicieuze cirkel waar het land van de vrijheid zich vanaf de stichting in heeft gestort, maar je zou er maar moedeloos van worden. Ik ben gelukkig in Nederland te wonen.

📖 Vooral de achteloze alledaagsheid van de ongelijkheid die onder de huid is gaan zitten: hoe gewoon het is dat er een stad is waar één derde van de inwoners arm is, hoe normaal dat er wijken zijn waar iedereen die je spreekt wel iemand kent die is vermoord.

[Dorien · Rating 5 out of 5]

Arjen geeft met dit boek een helder beeld van het hart van Amerika. Leeggelopen dorpen en stadjes, werkeloosheid, bittere armoede, uitzichtloosheid, wijdverbreid racisme, ongelijkheid... Maar toch ook optimisme, vrolijkheid, gedrevenheid en saamhorigheid.
Fijn geschreven, in heldere taal, makkelijk leesbaar. Kortom: aanrader!

[Kelly Deriemaeker · Rating 4 out of 5]

Interessant thema, boeiend geschreven, hield me vast van begin tot einde en heeft me een paar keer serieus doen fronsen. Heel fijn en belangrijk boek.

[Victor Brouwers · Rating 3 out of 5]

Het sterkst als beschouwing. Wanneer statistieken worden aangehaald, is het boek wat zwakker in de uitleg en interpretatie ervan. Hierdoor is het af en toe ook onduidelijk of het boek een beschouwing of betoog is. Hoe dan ook, schetst het een erg interessant beeld van Amerika.

[Martijn Reintjes · Rating 3 out of 5]

Aardig verhaal. Leuk opgezet.
Niks baanbrekends.

[Ludwig VdV · Rating 4 out of 5]

Het is bevreemdend om als Europees zondagskind over het dagelijkse leven in de VS te vernemen. Van Veelen verbleef met zijn vrouw in St Louis, de stad met de slechtste statistieken en een uiterst zichtbare ongelijkheid tussen blank en zwart.
'Waren dat nu schoten of vuurwerk?' was het raadspelletje dat ze 's avonds op hun terras speelden.
Van Veelen schrijft nuchter en niet zonder verwonderde humor, maar de nasmaak van deze ervaringen zijn wrang. Neoliberalisme is een kanker met een gunstige prognose...voor de happy few.

[Aaricia · Rating 3 out of 5]

ook 3,5....!

[Joline · Rating 4 out of 5]

Wat lezen de verhalen van Arjen van Veelen toch altijd fijn. Eerder las ik zijn boek Rotterdam en alhoewel ik vrij weinig met Amerika heb, was dit boek juist een goede eyeopener. Door zijn ogen leer je over armoede, discriminatie, onrust, wijken waar moorden aan de orde van de dag zijn en hoe actueel en zichtbaar de scheiding tussen zwart en wit in Amerika helaas nog steeds is. Van Veelen woonde er tijdens de rellen in Ferguson, het ontstaan van Black Lives Matter en de verkiezingen van Trump. Roerige tijden waar hij eerlijk en zo objectief mogelijk verslag van doet.

[Joris W. van Rijn · Rating 5 out of 5]

Een eye-opening boek die bewijst hoe diep geworteld de rassenscheiding in Amerika nog daadwerkelijk is. Niet alleen door restanten van wet en regelgeving, maar juist door regelgeving wat “legaal” (maar zeker niet moreel) is.

Een must-read voor iedereen die het argument “maar slavernij is toch allang afgeschaft” of “het zou toch #alllivesmatter moeten zijn” nog gebruikt (of ze beter wilt kunnen weerleggen).

[Emiel Vertongen · Rating 4 out of 5]

Erg goed geschreven.
Met vele korte anekdotes en/of overpeinzingen weet de auteur een volledig ander beeld te schetsen van het Amerika dat we kennen vanuit de klassieke mediakanalen. Je krijgt meer en meer voeling voor de situatie in en rondom St. Louis, als voorbeeld voor meer algemene patronen die zich voltrekken doorheen de hele verenigde staten. Alles is op een heel eerlijke en persoonlijke manier op papier gebracht, waardoor het heel makkelijk wordt zich in te leven in de rol van een observerende 'vreemdeling' die zich bekend probeert te maken met een andere omgeving. Een omgeving van segregatie, armoede, verval en vooral ongelijkheid, 'de oerzonde van de VS".

[David Wolff · Rating 2 out of 5]

Het begin van het boek was heerlijk om te lezen, maar al gauw vervalt de schrijver in een onophoudelijke stroom van negativiteit over het huidige Amerika. De rassenproblematiek wordt uitvoerig aangehaald (wat erg interessant is) maar door de manier van schrijven verwordt het boek teveel tot de klaagzang van een schrijver met een te linkse signatuur.

[Christi · Rating 4 out of 5]

Beschrijving van de sterk gesegregeerde delen van St Louis, van de rellen in Ferguson en relevante achtergronden hierbij. Heel boeiend, maar ook ontroerend en ontluisterend.

[Megin · Rating 2 out of 5]

Witte man ontdekt racisme en armoede, wordt ramptoerist.

2 sterren voor de research..

[Anne]

Amerikanen lopen niet gaat over een stad (St. Louis) en de staat waarvan het de hoofdstad is (Missouri), maar dit boek draait eigenlijk om een vraag: Wat is er nu precies in het hart van Amerika aan de hand? Niet in New York of Los Angeles of welke andere grote stad dan ook, maar wat is er gebeurd op plekken die nooit op het nieuws komen tot er een maatschappelijke uitbarsting plaatsvindt, zoals het onrecht van de dood van Michael Brown in Ferguson?

In de nasleep van de Amerikaanse verkiezingen zijn er veel discussies geweest over de precieze reden van Trumps populariteit. Sommigen menen een puur racisme te ontwaren bij alle Trump-stemmers, anderen denken dat een gebrek aan kansen en mogelijkheden de verarmde witte bevolking baldadig en boos heeft gemaakt. Ik denk dat Van Veelen in zijn boek echt probeert diverse theorieën aan bod te laten komen en zijn uiteindelijke conclusie vind ik interessant. Hij vindt (zoals vele anderen) dat het ongebreidelde kapitalisme, op dit moment in de tijd in de vorm van neoliberalisme, van de VS een "steenrijk derdewereldland" heeft gemaakt, dat ook nog eens honderden jaren van staatswege uit racistisch en ongelijk beleid heeft uitgevoerd. Ik denk echter dat hij deze verschillende theorieën niet probeert te gebruiken om allerlei verschillende vormen van onrecht goed te praten, maar meer dat hij beargumenteert dat er niet één allesomvattende verklaring voor de huidige staat van de VS is. Dat klinkt makkelijk, maar ik denk dat het tegenovergestelde waar is. Jeanette Winterson zei al: "Truth is a questioning place."

[Floribass · Rating 4 out of 5]

Na 'Rotterdam: een ode aan inefficiëntie' gelezen te hebben ben ik begonnen aan dit boek, in de hoop een zelfde soort goede ervaring op te doen. Ik kan zeggen: Arjen van Veelen stelt wederom niet teleur.

Hij weet in mijn ogen een perfecte balans te maken tussen observatie, onderzoek en een een menselijke ondertoon.

'Leven' en 'overleven' is voor sommigen een enorm werkwoord in Amerika. Een land dat in mijn ogen als geen ander kan wegkijken van de zwarte bladzijden en als geen ander kan opscheppen over haar witte bladzijden. Arjen van Veelen staat hier middenin en weet Amerika voor mij fantastisch samen te vatten: een land van de vrijheid met onvrijheid aan de kern als 'oerzonde'. Een land dat haar 'founding fathers' verheerlijkt maar niet verder kijkt dan de beperkte verhalen die haar voorgeschoteld worden.

Een aanrader!

[Maikel · Rating 4 out of 5]

Toen Arjen van Veelen naar Amerika ging, wist hij dat het land was gebouwd op een fundament van onvrijheid en ongelijkheid. Wat hij echter niet wist, was hoe actueel dat fundament vandaag de dag nog is. De kerngedachte van het boek is dat onzichtbare economische en sociale krachten ten grondslag liggen aan veelbesproken zichtbare symptomen zoals hoge criminaliteit, straatprotesten en haatrally's bij Trump-verkiezingsbijeenkomsten. Het is geen vernieuwende boodschap, maar de beelden die Van Veelen aanreikt om deze boodschap kracht bij te zetten zijn mijns inziens van niet te onderschatten waarde.

[Renee van Eijk · Rating 4 out of 5]

Zo. Dit boek maakt even indruk op me zeg. Ook ik ken Amerika alleen van televisie en mijn twee vakanties in New York. Het beeld dat dit boek schetst is anders, grauw en bijna pijnlijk.

Zonder volledig in de emoties te schieten of een kant te kiezen vertelt de schrijver vanuit zijn eigen ervaring hoe segregatie er uit ziet in het dagelijks leven als inwoner van een Amerikaanse stad, namelijk St. Louis. Het lijkt een situatie te zijn waar iedereen in terecht is gekomen door krachten waar je nauwelijks invloed op lijkt te hebben. En soms is wat er gebeurt van beide kanten wel begrijpelijk, tot op zekere hoogte dan. Wat een situatie en ik vraag me af hoe dat ooit gaat veranderen...

[Paul Brandt · Rating 5 out of 5]

Een ontluisterende maar boeiende beschrijving van dat deel van de VS waar je zelden iets over hoort maar daarom niet minder relevant is: het platteland met haar dorpjes en kleine steden. In zekere zin ook een beangstigend boek, want er zijn al zoveel voorbeelden te vinden van hoe Nederland trekjes van dit land overneemt. Scherpe observaties worden afgewisseld met filosofische inzichten en historische achtergronden. Zeer leerzaam.

[Julia · Rating 4 out of 5]

Arjen van Veelen is nog nooit naar Amerika geweest. Hij denkt het land wel te kennen, uit films, boeken en de media. Totdat hij naar St. Louis verhuist, en daar geconfronteerd wordt met de echte Verenigde Staten. In de stad zijn vrijheid en gelijkheid ver te zoeken, en als hij op onderzoek uitgaat, blijkt dit ook elders het geval te zijn. Wat hij wel vindt zijn leeggelopen dorpen en steden, werkeloosheid, armoede, racisme, segregatie in de zogenaamde ‘heartlands’ van Amerika. Als buitenstaanders verhaalt hij eerlijk hoe het dagelijks leven van zijn naasten, en met hen miljoenen anderen, hierdoor getekend wordt. Van Veelen doet dit op een zeer persoonlijke manier, in een oprechte poging om het land van onbegrensde mogelijkheden te doorgronden. Ook ik ken Amerika voornamelijk van het beeld dat voor mij geschetst wordt. Hoewel ik naar mijn mening goed op de hoogte ben van de problematiek van het land, gaf het boek een verhelderende kijk op wellicht onderbelichte delen van de Verenigde Staten. Veel dingen waren echter niet nieuw voor me, en soms miste ik de diepgang. Alles is op een bedachtzame doch vlotte manier geschreven, en dat maakte het toch een fijn boek. Een aanrader voor iedereen die geïnteresseerd is in Amerika en de staat waarin het zich bevindt.

[Sander · Rating 4 out of 5]

Een herkenbare kijk op de geforceerde liefde voor de auto van de inwoners van de VS door een Nederlandse expat.

Sommige conclusies zijn iets te kort door de bocht, het n-woord (neoliberalisme) wordt nogal kwistig rondgestrooid.
Maar in het algemeen veel interessante inzichten van iemand die écht in het heartland gewoond heeft, ipv erover heeft gevlogen.

[piet van genderen · Rating 5 out of 5]

Een onthutsend beeld van ongelijkheid: rijk/arm, zwart/blank, in het land van de onbegrensde mogelijkheden. Het grijpt je bij de keel en laat je, een halve eeuw na de droom van Martin Luther King, in verwarring achter. .

[Lena Scheen · Rating 5 out of 5]

Arjen van Veelen is een meester in dit genre. In luchtige, persoonlijke, en vaak humoristische essays geeft hij een verbazingwekkend diep inzicht in de complexiteit van de hedendaagse Amerikaanse samenleving. Aanrader!

[Freya · Rating 4 out of 5]

Dit boek beschrijft wat we eigenlijk al weten. Het laat je reflecteren over Amerika, de mensen daar maar ook jezelf en onze geschiedenis - en toekomst. Het boek maakt triest, en laat actueler dan ooit zien dat het tijd is om te handelen.

[Sebastian · Rating 4 out of 5]

Interessant geschetst beeld van het leven in Amerika.

[Eline · Rating 4 out of 5]

3,5