Θεοί από στάχτη

Ελεγεία από στάχτη #1

by Πασχαλία Τραυλού

Η Ροζαλία Σεφεριάδη, κόρη του Αρίστου και της Ελπινίκης, που κατέφυγαν πρόσφυγες στη Θεσσαλονίκη το 1914, είναι μια κοπέλα διαφορετική από εκείνες της γενιάς της. Aδιαφορεί για τα τετριμμένα κοριτσίστικα όνειρα και οραματίζεται μουσικές σπουδές στο Παρίσι, παρόλο που τα σύννεφα του ναζισμού σκιάζουν ήδη την Ευρώπη.
Κρύβοντας χρόνια ολόκληρα ένα εφημεριδόφυλλο με τη φωτογραφία του νεαρού μαέστρου Ανατόλ Κοβάλσκι, παίρνει την τύχη στα χέρια της όταν λαμβάνει ένα γράμμα από τη Γαλλία. Παιδική φίλη με τον Αλμπέρτο Μαλάχ, γιο του εύπορου βιβλιοπώλη της εβραϊκής κοινότητας, ο οποίος βιώνει την προσωπική του τραγωδία, θα καταστρώσει ένα ραδιούργο σχέδιο για να περιφρουρήσει τα μυστικά και των δυο τους. Χάρη σε αυτό το σχέδιο η Ροζαλία και ο Ανατόλ θα ανταμωθούν...
Τι θα προκύψει από τη μοιραία γνωριμία τους; Ποιο ρόλο θα παίξει στη σχέση τους ο Γαλλοεβραίος ζωγράφος Ζαν Πιερ Λαρούζ και ποιος είναι στ’ αλήθεια ο Κοβάλσκι;
Το πρώτο βιβλίο μιας συγκλονιστικής ιστορίας για τον ρατσισμό και τον έρωτα, την τέχνη και την τόλμη της ζωής, την προκατάληψη και την ελευθερία μέσα στις στάχτες του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου.

440 pages, Paperback

Published March 1, 2018

About the author

Η ΠΑΣΧΑΛΙΑ ΤΡΑΥΛΟΥ γεννήθηκε στην Τρίπολη Αρκαδίας. Μέχρι τα δεκαοκτώ της έζησε σε διάφορες πόλεις της Ελλάδας. Το 1988 εγκαταστάθηκε μόνιμα στην Αθήνα, όπου σπούδασε ελληνική κλασική φιλολογία στη Φιλοσοφική Σχολή. Τότε έκανε και τις πρώτες συγγραφικές της απόπειρες με μικρά διηγήματα που εκδόθηκαν σε τοπική εφημερίδα της Βέροιας. Ασχολείται με τη μουσική και τη ζωγραφική και ταξιδεύει συχνά. Είναι μέλος της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών. Από τις Εκδόσεις ΨΥΧΟΓΙΟΣ κυκλοφορούν με μεγάλη επιτυχία τα οκτώ μυθιστορήματά της: ΜΕ ΜΠΑΛΑΝΤΕΡ ΤΗ ΜΟΝΑΞΙΑ, ΗΘΕΛΑ ΜΟΝΟ ΕΝΑ ΑΝΤΙΟ, Η ΜΑΤΖΙΚΑ ΤΗΣ ΑΓΑΠΗΣ, ΚΛΕΙΔΩΜΕΝΟ ΣΥΡΤΑΡΙ, ΦΤΕΡΑ ΑΠΟ ΜΕΤΑΞΙ, το οποίο ήταν υποψήφιο για το Βραβείο Αναγνωστών 2008,ΕΣΤΩ ΜΙΑ ΦΟΡΑ, Η ΓΥΝΑΙΚΑ ΤΟΥ ΦΑΡΟΥ και ΤΑ ΡΟΔΑ ΤΗΣ ΣΙΩΠΗΣ, καθώς και το δοκίμιο ΟΙ ΕΡΑΣΤΕΣ ΤΗΣ ΓΡΑΦΗΣ.

Reviews

[Γιώτα Παπαδημακοπούλου · Rating 4 out of 5]

Η Πασχαλία Τραυλού είναι μία αγαπητή, μα και μία ιδιαίτερη συγγραφέας. Τα πονήματά της μόνο συνηθισμένα δεν θα τα χαρακτηρίζαμε, αφού κάθε φορά καταπιάνεται και με κάτι διαφορετικό -και πολλές φορές έχει κάνει ριψοκίνδυνες επιλογές, στοιχείο που εκτιμώ ιδιαίτερα σ' εκείνην-, ενώ κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει το ότι η πένα της έχει μια πολύ χαρακτηριστική ταυτότητα που την κάνει να ξεχωρίζει ανάμεσα σε άλλες. Φέτος, λοιπόν, η κυρία Τραυλού επέστρεψε με μία σειρά βιβλίων που μας ταξιδεύουν πίσω στο χρόνο, στην Ιστορία του τόπου μας, μέσα από την οποία ξεπηδάνε και ιστορίες ανθρώπων που η μοίρα τούς επιφύλασσε παράξενα παιχνίδια, συμπτώσεις, προδοσίες, αντιξοότητες, μ' εκείνους να παλεύουν πάντα για το δικαίωμα στην αγάπη και στο όνειρο.

Πρώτο βιβλίο της σειράς αυτής, το "Θεοί από στάχτη", που ξεκινά το χρονικό του στο 1914 και στη Θεσσαλονίκη, στην οποία έχει καταφύγει το ζεύγος των Αρίστου Σεφεριάδη και Ελπινίκης Ευαγγελίδη, όταν αναγκάζονται να εγκαταλείψουν την Φώκαια της Μικράς Ασίας, αποφασισμένοι να φτιάξουν μια κοινή ζωή μακριά από τα κοινωνικά στερεότυπα που τους θέλουν χώρια. Εκεί, οι δυο τους θ' αποκτήσουν μία κόρη, τη Ροζαλία, η οποία και θα μεγαλώσει για να γίνει ένα κορίτσι διαφορετικό από τα συνηθισμένα, ένα κορίτσι έξω από τα πρότυπα της γενιάς της, που αδιαφορεί γι' αυτά που επιτάσσει η κοινωνία και είναι πιστή μόνο στα θέλω της καρδιάς και στα όνειρά της, που την ταξιδεύουν μέχρι το Παρίσι όπου και θέλει να ζήσει για να σπουδάσει μουσική. Κι αυτό είναι το πρώτο σκέλος της ιστορίας μας, όπου κάτω από τα βαριά σύννεφα του ναζισμού που απλώνονται σε ολόκληρη την Ευρώπη, με τον Χίτλερ να καταλαμβάνει όλο και μεγαλύτερο μέρος αυτής, υπάρχουν ακόμα άνθρωποι που ακόμα τολμάνε να θέλουν και να ονειρεύονται. Γιατί, στη συνέχεια, καραδοκεί ο έρωτας, που έρχεται να γεννηθεί μέσα από συμπτώσεις... ή, μήπως, μέσα από το πεπρωμένο που κανείς δεν μπορεί ν' αποφύγει;

Θεσσαλονίκη του μεσοπολέμου, λοιπόν, και η κυρία Τραυλού επιστρέφει σ' έναν τόπο και μια εποχή που της είναι γνώριμη, καθώς την έχει επιλέξει και σε άλλο της μυθιστόρημα και πιο συγκεκριμένα στο "Άγαλμα στη σοφίτα" -επιλέγοντας, πολύ εύστοχα, για μένα, να μην σταθεί υπερβολικά σε ιστορικά γεγονότα που αφορούν τις σφαγές των Νεότουρκων, τα οποία τα έχουμε διαβάσει εκατοντάδες φορές. Βέβαια, αυτή τη φορά τα πράγματα είναι κάπως διαφορετικά, αφού η ματιά της, μα και η τοποθέτησή της σε κάθε προέκταση της ιστορίας της, είναι πιο διεισδυτική, αναλυτική και λεπτομερής στην απεικόνιση των συνηθειών, της κοινωνικής αντίληψης, των προσωπικών βιωμάτων, μα και της ευρύτερης πραγματικότητας του τότε, μετουσιωμένη μέσα από ένα σύνολο ανθρώπων, που μέσα σ' ένα χωνευτήρι θρησκειών και πολιτισμικών διαφορών, όπως ήταν η πόλη του τότε, προσπαθεί να ισορροπήσει και να επιβιώσει.

Το ότι η συγγραφέας έχει πραγματοποιήσει μεγάλη, εκ βαθέων και ουσιαστική έρευνα, είναι εμφανές σε κάθε σελίδα του μυθιστορήματός της αυτού. Η Θεσσαλονίκη του Μεσοπολέμου αναπαριστάται μέσα απ' αυτό με γλαφυρή λεπτομέρεια, χωρίς, ωστόσο, αυτό να γίνεται με τρόπο επιτηδευμένο και φλύαρο. Αντίθετα, η κυρία Τραυλού επιλέγει να μας την περιγράψει μέσω της δράσης των ηρώων της, που ζουν τις δικές του περιπέτειες καθώς διαβαίνουν τους δρόμους αυτής, γνωρίζοντάς μας γωνιές και μυστικά της Ιστορίας που ίσως και να μην γνωρίζαμε. Και κάπως έτσι, παρασυρόμαστε σε ένα ταξίδι στον χρόνο και ακροαζόμαστε ήχους, τα μάτια μας γεμίζουν εικόνες, οι αισθήσεις μας μυρωδιές και συναισθήματα. Εμφανής, όμως, είναι και η αγάπη της συγγραφέως απέναντι στους ήρωές της, τους οποίους έχει ψυχογραφήσει δίνοντας έμφαση ακόμα και στην παραμικρή λεπτομέρεια που αφορά αυτούς, στοιχείο που μας επιτρέπει όχι μόνο να δεθούμε περισσότερο μαζί τους, αλλά και να κατανοήσουμε σε βάθος το δράμα τους, ν' ασπαστούμε τις ελπίδες τους, να νιώσουμε τον πόνο τους, να βιώσουμε την αγάπη τους.

Θα μπορούσα να αναλύσω κι άλλο το βιβλίο, ειδικά τα ιστορικά στοιχεία και δεδομένα αυτού, αλλά θα επιλέξω να μην το κάνω, καθώς πιστεύω ακράδαντα πως υπάρχουν δρόμοι που πρέπει να τους περπατήσεις για να καταλάβεις την μαγεία τους. Και η συγκεκριμένη ιστορία, ανήκει στην κατηγορία αυτή. Είτε είστε, λοιπόν, φανατικοί αναγνώστες της κυρίας Τραυλού είτε όχι, αφεθείτε στην ιδιαίτερη γραφή της, που με γλαφυρότητα και ρεαλισμό αναπαριστά την αλήθεια μιας αλλοτινής εποχής, την ιστορική αλήθεια μια αιματηρής σελίδας της Παγκόσμιας Ιστορίας, μα και την αλήθεια εκείνη που μόνο οι άνθρωποι μπορεί να κρύβουν στην καρδιά τους και να την τροφοδοτούν με αισθήματα κι ελπίδες που ακόμα κι αν δεν έχουν λογική, δεν είναι λιγότερο αδύναμα από άλλο. Αφεθείτε, λοιπόν, στο λαογραφικό, ιστορικό, συναισθηματικό αυτό ταξίδι, που θα κάνει αρκετές φορές την καρδιά σας να σπαράξει, μέχρι να τα πούμε ξανά, μιλώντας για την συνέχεια αυτού του ταξιδιού.

[Πάνος Τουρλής · Rating 4 out of 5]

Ο Αρίστος Σεφεριάδης και η Ελπινίκη Ευαγγελίδη ζουν στη Φώκαια της Μικράς Ασίας και ο έρωτας τρυπώνει ανάμεσά τους, αγνοώντας τις κοινωνικές τους διαφορές. Οι σφαγές των Νεότουρκων του 1914 ενώνουν το ζευγάρι, που καταφεύγει στη Θεσσαλονίκη και αποκτά τη Ροζαλία, ένα κορίτσι διαφορετικό από τα άλλα, που όταν μεγαλώνει ακολουθεί τον δικό της δρόμο και θέλει να υλοποιήσει τα όνειρά της πάση θυσία. Μέσα από την καθημερινότητά της περνάνε οι κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες της Ευρώπης του Μεσοπολέμου, που προσπίπτει και εγκαλεί θεούς από στάχτη, μιας και ο Χίτλερ καιροφυλακτεί για να πατήσει επί πτωμάτων. Στο πρώτο βιβλίο της σειράς, η συγγραφέας καταγράφει τεκμηριωμένα και συναρπαστικά τις περιπέτειες δύο οικογενειών που μεγαλώνουν σε μια πόλη-χωνευτήρι πολιτισμών και θρησκειών, τη Θεσσαλονίκη, και τις φιλοδοξίες μιας κοπέλας που αγνοεί τον επερχόμενο πόλεμο για να ζήσει τον έρωτα και να υπηρετήσει τη μουσική στην πρωτεύουσα του φιλελευθερισμού και της ανεξαρτησίας, το Παρίσι.

Η κυρία Πασχαλία Τραυλού επιστρέφει στην εποχή που μας ταξίδεψε με το «Άγαλμα στη σοφίτα» και καταφέρνει να αποτυπώσει με ακόμη μεγαλύτερη παραστατικότητα και να χειριστεί ακόμη καλύτερα μια ιστορία πολυεπίπεδη και πολυπρόσωπη. Έρευνα χρόνων, μελέτη και κυρίως αγάπη απέναντι στους χαρακτήρες που έπλασε είναι κάποια από τα εχέγγυα που βρήκα σε αυτό το συναρπαστικό μυθιστόρημα. Επιπλέον υποδέχτηκα θετικά το πόσο πιο εμπλουτισμένες και πολυπρόσωπες ήταν οι ιστορίες των οικογενειών που παρελαύνουν στο μυθιστόρημα από τη δωρική περίληψη του οπισθόφυλλου, που δεν προετοιμάζει τον αναγνώστη για το τι θα συναντήσει διαβάζοντας αυτές τις σελίδες.

Η ας πούμε εισαγωγή στην ιστορία της Ροζαλίας είναι βαμμένη με αίμα, μιας και ο Αρίστος, γιος μιας πλύστρας κι ενός καροτσέρη, ερωτεύεται την Ελπινίκη, κόρη του ιδιοκτήτη του εμπορραφείου και ραφτάδικου όπου δουλεύει κι όπου έχει διαπρέψει με τις ιδέες του, την προκοπή του και την αγάπη του για το ρούχο. Μέσα από αυτόν τον αμφίπλευρο έρωτα ξεδιπλώνονται οι κοινωνικοί δεσμοί και οι ηθικές προκαταλήψεις μιας μεικτής κοινότητας, όπου ζουν αρμονικά Έλληνες και Τούρκοι: «Τον ίδιο ήλιο κοιτούσαν με τους Ρωμιούς και με το ίδιο φεγγάρι ερωτεύονταν» (σελ. 35). Σύντομα αυτές τις διαφορές αποσοβεί αναίτια και άδικα το τουρκικό λεπίδι, με τις σφαγές του ελληνικού στοιχείου το 1914, μια πρόβα τζενεράλε για τη σφαγή της Σμύρνης που θα ακολουθήσει. Η συγγραφέας αποφεύγει να επεκταθεί σε περιγραφές γεγονότων που όλοι ξέρουμε ή έχουμε διαβάσει σε πολλά άλλα μυθιστορήματα και καταγράφει με ψυχραιμία, όσο γίνεται μεγαλύτερη ουδετερότητα και βαθιά διεισδυτικότητα τα γεγονότα που θα οδηγήσουν τους δύο αγαπημένους να εγκαταλείψουν τις εστίες τους και να βρουν καταφύγιο στη Θεσσαλονίκη.

Μου άρεσε πολύ η έκφραση που συνοψίζει το αδιάρρηκτο δέσιμο των Ελλήνων που δε θέλησαν να εγκαταλείψουν τα πάτρια εδάφη, παρ’ όλο τον τρόμο και τις σφαγές του εθνικιστικού κινήματος του Κεμάλ: «Εδώ είναι θαμμένος ο άντρας μου, εδώ είναι ο τάφος του για να του ανάβω ένα κεράκι, εδώ είσαι εσύ και ο κόσμος που γνωρίζω και με έχει βολέψει σαν παλιά τρύπια παντόφλα που αρνούμαι να την πετάξω γιατί πήρε το σχήμα του ποδαριού μου» (σελ. 40).

Η συμπρωτεύουσα περιγράφεται απαράμιλλα, μελετημένα και καλοσχεδιασμένα μέσα από τις περιπέτειες του Αρίστου και της Ροζαλίας. Μου έκανε εντύπωση που, με προεξάρχοντα τον φανατισμό κυρίως του παπα-Γιώργη, ο οποίος κατά τα άλλα εκπροσωπεί μια ανεξίκακη θρησκεία, οι φτωχοί, πεινασμένοι και διωγμένοι πρόσφυγες αρνούνταν να υποκύψουν στα θέλγητρα των Εβραίων και δε ζητούσαν δουλειά από αυτά τα «γεννήματα του διαβόλου». Κι όμως δουλειές υπήρχαν μπόλικες, ανάγκη περισσότερη, αλλά όχι, πιστό το ποίμνιο στον ποιμένα του! Από την άλλη βέβαια ούτε οι Εβραίοι, που κυριαρχούσαν για πολύ καιρό στον οικονομικό χάρτη της π��λης, καλοδέχτηκαν τους πρόσφυγες: «Έχοντας βρει τα ζύγια τους με τους Τούρκους οι εβραίοι έμποροι δεν ήθελαν να διασαλευτούν οι ισορροπίες και προτιμούσαν διεθνές το λιμάνι της πόλης» (σελ. 74).

Μέσα από τα μάτια του Αλμπέρτο Μαλάχ, στενού φίλου της Ροζαλίας, η κυρία Τραυλού αποτυπώνει με διαύγεια και λυρισμό την ταυτότητα της πόλης: «Έως τότε στα μάτια του ρομαντικού Αλμπέρτο η πόλη έσταζε αδικαιολόγητα θλίψη και αίμα, αφού όλοι θα μπορούσαν να συνυπάρξουν αν έβαζαν στην άκρη τους αλλιώτικους θεούς και τα συγκρουόμενα συμφέροντά τους. Θεωρούσε πως η Θεσσαλονίκη ήταν ένας αλόγιστα πληγωμένος τόπος που αδυνατούσε να βρει την ταυτότητά του παραπαίοντας ανάμεσα στα συμφέροντα προσφύγων, ντόπιων, μουσουλμάνων κι εβραίων. Και διόλου δεν σκοτιζόταν ποιος πράγματι έφταιγε γι’ αυτές τις πληγές» (σελ. 129).

Κόντρα σε αυτές τις αντιλήψεις και μετά από μυριάδες προσπάθειες να σταθεί στα πόδια του και να φροντίσει τη γυναίκα που αγαπά και τον αδερφό της που σώθηκε μαζί τους, ο Αρίστος υποκύπτει και ζητά δουλειά στο ραφτάδικο του Σαούλ Μοδένο, ενός μαγκούφη, τσιγγούνη και τσιφούτη εβραίου και η τύχη τους αλλάζει, αν και με δυσκολία.

Με τα γεγονότα που εκτυλίχτηκαν στα μικρασιατικά παράλια, καθώς και με τις έντονες διαφορές που περιγράφονται στη συνέχεια μεταξύ των Εβραίων και των χριστιανών προσφύγων η κυρία Τραυλού δείχνει το αέναο εκκρεμές ζύγι της Ιστορίας απέναντι σε κατατρεγμένους και σε προνομιούχους. Το γεγονός ότι οι άνθρωποι στην ουσία δεν έχουν τίποτα να μοιράσουν φαίνεται από τη σκέψη της συγγραφέως να παρατάξει εκπροσώπους των τριών βασικότερων θρησκειών και να παραθέσει ακριβοδίκαια τις αντιλήψεις τους, δείχνοντας πως οι ανθρώπινες επιθυμίες, τα πάθη και τα ελαττώματα πάντα θα υποκινούνται από συμφέροντα άλλων ή θα φουντώνουν χάρη σε έξυπνα ενορχηστρωμένη προπαγάνδα. Κι όχι μόνο υφίστανται και πάντα θα υπάρχουν ανισότητες αλλά η μικρόνοια και οι διαφορετικές μα κατά βάθος τόσο ίδιες κοινωνικές και πολιτικές συνθήκες εγκολπώνονται ένα διαχρονικό φαινόμενο, αυτό του ρατσισμού.

Κι από δω ξεκινάει η ζωή της Ροζαλίας, που έρχεται στο φως την ώρα που η μεγάλη πυρκαγιά του 1917 χτυπάει την εξώθυρα του σπιτιού της κι από την οποία σώζονται σαν από θαύμα οι δικοί της. Αυτή η ηρωίδα είναι και η βασική πρωταγωνίστρια της σειράς των βιβλίων που ξεκινάει με τους «Θεούς από στάχτη» και απεικονίζεται με αδρά και ποικίλα χαρακτηριστικά. Είναι ένα κορίτσι που δε διστάζει να ακολουθήσει τα όνειρά της, δεν φοβάται να συνάψει μια γερή φιλία με έναν εβραίο, τον Αλμπέρτο Μαλάχ και δεν κιοτεύει να ερωτευτεί και να κυνηγήσει το ανέφικτο: να συναντήσει τον γοητευτικό μαέστρο Ανατόλ Κοβάλσκι που ζει στο Παρίσι. Αυτό δεν ήταν από την αρχή αυτοσκοπός της αλλά προέκυψε στην πορεία, όταν, σαν από θαύμα, ήρθε για πρώτη φορά σε επαφή με τη μουσική και βρήκε τη διέξοδό της! «Έκτοτε η Ροζαλία έψαχνε τη δική της ελευθερία μέσα στις νότες. Μπουχτισμένη απ’ τις ιστορίες για τις χαμένες πατρίδες και τους απάτριδες εβραίους, τους τουρκόσπορους πρόσφυγες και τους πατριώτες προδότες, αναζητούσε στη μουσική το οξυγόνο της» (σελ. 144).

Ιδιαίτερη μνεία θα κάνω στον Μεσοπόλεμο, μιας και βρήκα στα κεφάλαια που ζωντανεύουν αυτήν την περίοδο από τη μια έναν ιδανικό χαρακτηρισμό του Ιωάννη Μεταξά και από την άλλη ένα περιστατικό-αφορμή για άφθονο γέλιο με τον τρόπο που το κατέγραψε η κυρία Τραυλού, όλα αυτά με αφετηρία τις φιλελεύθερες και διευρυμένες αντιλήψεις του Πάκη, αδελφού της Ροζαλίας, που τελικά μπάρκαρε ναυτικός κι έτσι «πολλών ανθρώπων ίδεν άστεα και νόον έγνω», όπως λέει και ο Όμηρος για τον Οδυσσέα. Ο Μεταξάς λοιπόν θεωρείται «Εθνικιστής μεν αλλά μετριοπαθής, λάτρης του Μουσολίνι και του Χίτλερ όμως ταυτόχρονα αγγλόφιλος, ίνδαλμα της ακροδεξιάς αλλά χωρίς φανατισμό και ακρότητες, φέρνοντας μάλλον σε δικτάτορα γιαλαντζί και όχι σε εθνικιστή αυθεντικό…» (σελ. 159). Όταν μάλιστα ο Πάκης φέρνει έναν φωνόγραφο και δίσκους με τραγούδια σουίνγκ, ξεσηκώνοντας τη γειτονιά, σύντομα οι καλοθελητάδες μηνύουν στον Αρίστο πως αυτά τα αμερικανόφερτα άσματα προσομοιάζουν με κομμουνιστών και θα βρουν κάνα μπελά! Αδρότατη περιγραφή εποχής, συμπεριφορών και νοοτροπιών!

Ας περάσουμε και στον Αλμπέρτο τώρα, έναν ιδιαίτερα ευαίσθητο χαρακτήρα, γιο βιβλιοπώλη, που προτιμούσε να κρύβεται στα βιβλία παρά να βγαίνει στον δρόμο να παίζει ποδόσφαιρο ή αργότερα να επισκέπτεται τα μπορντέλα της περιοχής. Κλειστός, διακριτικός, άτολμος σχεδόν, με ένα μεγάλο μαράζι να του τρώει την καρδιά, κατάφερε να βρει διέξοδο και να εκφραστεί για όσα κατέτρυχαν την εβραϊκή κοινότητα, ιδίως μετά το πογκρόμ της συνοικίας του Κάμπελ το 1931, γράφοντας ανώνυμα πύρινα άρθρα σε μεγάλη εφημερίδα της πόλης. Παρ’ όλ’ αυτά, η γνωριμία του με τον άνθρωπο που δίνει αυτά τα κείμενα στην εφημερίδα, θα σταθεί η αρχή του τέλους της αθωότητάς του. Αυτός ο γλυκός χαρακτήρας θα δεθεί με μια στενή φιλία με τη Ροζαλία και μαζί θα αντιμετωπίσουν όλες τις αντιξοότητες της ζωής, ώσπου κάποια στιγμή τα εμπόδια στις επιθυμίες και τα όνειρά τους γίνονται ένα και η Ροζαλία συλλαμβάνει ένα ανατριχιαστικό σχέδιο!

Υπέροχη, στρωτή γραφή, τεκμηριωμένες λεπτομέρειες ιστορικού, λαογραφικού κοινωνικού και οικονομικού φόντου, ολοζώντανες σκηνές με ρεαλιστικούς διαλόγους και ανατροπές είναι κάποια από τα χαρακτηριστικά που αγάπησα σε αυτό το μυθιστόρημα. Η μόνη μου ένσταση αφορά στη ζωή της Ροζαλίας στο Παρίσι, όπου αρχίζει να ζει τα όνειρά της με βραδύτερο ρυθμό απ’ ό,τι ήταν γραμμένο ως εκείνο το σημείο το μυθιστόρημα. Πέρασα ως αναγνώστης κυριολεκτικά από φωτιά και τσεκούρι, έζησα ανάμεσα στις οικογένειες εβραίων και χριστιανών, ήμουν λες αυτόπτης μάρτυρας σε δύο σημαντικά γεγονότα που άλλαξαν τις ζωές του Αλμπέρτο και της Ροζαλίας και μόλις η δράση μεταφέρθηκε στο Παρίσι ένιωσα σαν το κείμενο να μην προχωρούσε όσο γρήγορα θα ήθελα. Η Ροζαλία ξεκινάει μια ζωή από το μηδέν και σίγουρα πρέπει να υφανθεί γύρω της ένας νέος ιστός γεγονότων και χαρακτήρων όμως ήταν σχεδόν άνευρες οι περιγραφές και οι εξελίξεις. Επιπλέον το βιβλίο σταμάτησε σε ένα σημείο αρκετά ενδιαφέρον, χωρίς όμως την ένταση και την έκπληξη που θα χάριζε έντονο αίσθημα αγωνίας για το τι θα γίνει παρακάτω. Νιώθω όμως βαθιά μέσα μου πως ίσως η συγγραφέας να θέλει να δώσει μια ανάπαυλα στον αναγνώστη πριν τον ξαναβυθίσει χωρίς ανάσα σε επόμενες εκπλήξεις που θα εκτυλιχτούν στο δεύτερο βιβλίο της σειράς.

Πιστεύω πως ο νέος άθλος με τον οποίο ξεκίνησε να ασχολείται η κυρία Τραυλού δε θέλει να τονίσει μόνο τις κοινωνικές και θρησκευτικές διαφορές μεταξύ των ανθρώπων (που ουσιαστικά υφίστανται μόνο σε χαρτιά επιτελών ή κρυμμένα πίσω από συμφέροντα) ούτε το βάρος από τις συνέπειες αλόγιστων πράξεων, κυρίως αν εξαιτίας τους διακυβεύονται και αλλάζουν παντοτινά πορεία οι ανθρώπινες ζωές αλλά και την ελπίδα που ξεπετιέται μέσα από τις στάχτες που μένουν ως κατάλοιπα στον βωμό των θεών, μια ελπίδα που λέγεται «νιάτα»: «Ήξερε πως οι άνθρωποι αλλάζουν από γενιά σε γενιά κάνοντας έτσι γενναιότερα βήματα προς το μέλλον και πως αυτή η αλήθεια αποτελούσε έναν κανόνα απαράβατο που ωθούσε πάντα τους νέους να βελτιώνουν τον κόσμο τους» (σελ. 261). Από την άλλη μέσα από ποικίλα γεγονότα στιγματίζεται ο ρατσισμός απέναντι σε κάθε τι ξένο ή διαφορετικό: στο χρώμα, στη θρησκευτική πεποίθηση, στην ερωτική επιλογή, στο εισόδημα κ. π. ά. μόνο και μόνο για να τονιστούν οι πολύπλευρες εκφάνσεις ενός προβλήματος που παραμένει εμπόδιο για τη βελτίωση των ανθρώπινων σχέσεων, την ευόδωση καινοτόμων ή διαφορετικών ιδεών κλπ.

Στρωτό, καλογραμμένο, μελετημένο και με ένα ενδιαφέρον κεντρικό ζευγάρι ηρώων που συνδέονται με εντελώς πρωτότυπο τρόπο μεταξύ τους, το μυθιστόρημα «Θεοί από στάχτη» διαπραγματεύεται πολλά ζητήματα και καταφέρνει σε πολλές περιπτώσεις να δώσει μια διαφορετική ώθηση στην πλοκή, επιλέγοντας περιστατικά και γεγονότα που δε θεωρούνται κλισέ και με παρέσυραν σε μια εποχή και μια περίοδο που ακόμη μας στοιχειώνει ως λαό συλλογικά και ως ανθρώπους ατομικά.

[Bookish Bluestocking · Rating 3 out of 5]

3,5 αστέρια για το βιβλίο αυτό που ήταν η πρώτη γνωριμία μου με τη συγγραφέα. Στα θετικά του βιβλίου η πολύ καλή χρήση της γλώσσας και το γεγονός ότι δημιουργούσε άμεσα στο συνειδητό του αναγνώστη την εικόνα που ηθελε να δώσει, χωρίς λεκτικές υπερβολές αν και χρησιμοποιεί παρομοιώσεις. Το μεγάλο αρνητικό: δεν με πείθει η ιστορία....
Όμως επειδ ή το βιβλίο τελειώνει σε cliffhanger και δεν έχω απορρίψει την συγγραφέα, θα συνεχίσω και με τα δύο επόμενα.

[Georgia Retetakou · Rating 5 out of 5]

"Αν όλοι οι Θεοί παρατάσσονταν μπροστά σε έναν καθρέπτη θα ήταν αδύνατον οι άνθρωποι να εντοπίσουν ποιος είναι ο δικός τους. Γιατί οι Θεοί είναι η ασπίδα που χρειάζονται οι θνητοί για να προστατευθούν από τους φόβους τους, και οι ανθρώπινοι φόβοι είναι όλοι ίδιοι."

Η Πασχαλία Τραυλού αυτή την φορά μας προσφέρει μια συγκ��ονιστική Ιστορική Τριλογία που καθηλώνει, συναρπάζει και συγκινεί. "Θεοί από στάχτη " ο τίτλος του πρώτου μέρους στο οποίο μας συστήνονται οι ήρωες βάζοντας τις βάσεις για την συναρπαστική εξέλιξη τους σε μια ιστορία που ξεχωρίζει για την δύναμη της, για τις ξεχωριστές αλήθειες της και τους ισχυρούς προβληματισμούς της. Και φυσικά για την εξαιρετική ιστορική μελέτη των γεγονότων. Την εξαίσια προσέγγιση των ηρώων που αποτελούν ο καθένας ένα κομμάτι της κάθε ανθρώπινης έκφανσης. Και την απόλυτα κατατοπιστική περιγραφή του τόπου και του χρόνου μέσα στα οποία περικλείεται η ιστορία.

Απο την Φώκαια της Μικράς Ασίας ο Αρίστος Σεφεριάδης και η αγαπημένη του Ελπινίκη, θα βρεθούν στην Θεσσαλονίκη πρόσφυγες. Σε μια πόλη ναι μεν Ελληνική αλλά εντελώς αφιλόξενη και δύσπιστη να τους υποδεχτεί αρχικά με καλοσύνη. Ο Αρίστος μετά από πολλές δυσκολίες και μεγάλη προσπάθεια θα βρει δουλειά στο ραφτάδικο του Εβραίου Σαούλ. Η προσέγγιση των διαφορετικών ανθρώπων, των διαφορετικών φυλών και των διαφορετικών θρησκειών που έζησαν αρμονικά στην Θεσσαλονίκη παρουσιάζεται με εμφατικό και μεγαλειώδη τρόπο μέσα από την σχέση σεβασμού ανάμεσα στον Αρίστο και τον Εβραίο εργοδότη του.

Ο Αρίστος και η Ελπινίκη θα αποκτήσουν μια κόρη. την Ροζαλία την κεντρική πρωταγωνίστρια του βιβλίου που θα κινήσει τα νήματα, αλλά και θα μπλεχτεί στον ιστό των ίδιων των πράξεων της αλλά και στον ιστό της ίδιας της ιστορικής πραγματικότητας που θα παρασύρει εν καιρώ όλη την Ευρώπη με την μορφή του πιο άγριου πολέμου.

Θα μπορούσα να μιλάω για ώρες για τους ήρωες αυτού του βιβλίου αλλά θέλω να εστιάσω περισσότερο στην Ροζαλία και στον παιδικό της φίλο τον Αλμπέρτο Μαλάχ. Τα σχέδια τους, τα ανομολόγητα μυστικά τους. και τα κρυφά συναισθήματα τους θα ορίσουν τους κανόνες και θα οδηγήσουν τα πράγματα σε καταστάσεις οριακές.

Η Ροζαλία λοιπόν είναι μια γυναίκα δυναμική, επιβλητική, ξέρει τί θέλει και το επιδιώκει πάντα στοχευμένα λογαριάζοντας και την παραμικρή λεπτομέρεια. Ξεφεύγει απο κάθε πρότυπο της εποχής που αφορά την γυναικεία της φύση και επιλέγει την δικιά της ανεξάρτητη πορεία. Λατρεύει την μουσική και όταν γνωρίζει τον μαέστρο Ανατόλ Κοβάλσκι μέσα από ένα δημοσίευμα εφημερίδας κάνει όνειρο ζωής να ταξιδεύσει στο Παρίσι και να φοιτήσει στην Μουσική Ακαδημία στην οποία διδάσκει ο αρχιμουσικός. Γιατί ο Ανατόλ Κοβάλσκι της έκλεψε την καρδιά.

Τον γνωρίζει μέσα από το χαρτί, Απο ένα άρθρο εφημερίδας και γίνεται ο χάρτινος έρωτας της. Το απωθημένο της που θα βάλει κάθε δύναμη για να αποτελέσει το πεπρωμένο της. Γίνεται ο αυτουργός της κάθε πράξης της. Ο Κυρίαρχος της κάθε σκέψης της. Ο συντελεστής και η συνισταμένη της ίδιας της μοίρας της. Χαράζει τα όνειρα της με δύναμη και αποφασιστικότητα και ξεπερνάει κατά πολύ τα όρια της δικιάς της προσωπικής ηθικής προκειμένου να πετύχει τους στόχους της, Να τον συναντήσει ακολουθώντας ταυτόχρονα την αγάπη της για την μουσική. Θα τα καταφέρει στήνοντας επιδέξια μια μηχανή. Θα βρεθεί στο Παρίσι και θα συναντήσει τον Ανατόλ, αλλά τα σύννεφα του Πολέμου και ο κρυφός εαυτός του Ανατόλ θα ανατρέψουν κάθε σχέδιο της και θα την φέρουν μπροστά σε ένα αδιέξοδο. Η γνωριμία και η ισχυρή φιλία της με τον Γάλλο ζωγράφο Ζαν Πιερ Λαρούζ θα ριζώσει και θα σηματοδοτήσει πολλές και ανατρεπτικές εξελίξεις στο δεύτερο μέρος της Τριλογίας το " Άνθρωποι από στάχτη ".

Το άλλο πρόσωπο της ιστορίας που έχει τρομερό ενδιαφέρον είναι ο Αλμπέρτο Μαλαχ. Ο ευαίσθητος και ντροπαλός παιδικός φίλος της Ροζαλίας. Ο Ρομαντικός και εγκλωβισμένος στον κρυφό και ανομολόγητο πραγματικό εαυτό του. Θα ζητήσει την βοήθεια της Ροζαλίας για να μπορέσει να ξεφύγει πετυχημένα από τα όσα του επιβάλλονται. Από τα όσα θέλουν επιτακτικά οι συνθήκες της εποχής. Η Ροζαλία θα αποδεχτεί την πρόταση του και οι προαιώνιοι Θεοί θα γίνουν Θεοί απο στάχτη μπροστά στα σχέδια τους. Η Ροζαλία κυνηγώντας την φυγή, τον έρωτα και το όνειρο. Ο Αλμπέρτο κυνηγώντας την ελευθερία του να ζήσει αυτό που του επιβάλει ο εσωτερικός του κόσμος.,
" Η Αγάπη δεν είναι αλισβερίσι της λογικής αλλά πρόσταγμα της καρδιάς. Δεν υπάρχει μεγαλύτερη σπατάλη στον κόσμο από εκείνη της αγάπης που δεν φανερώθηκε, του χρόνου που δεν δαπανήθηκε σε ένα ανθρώπινο δέσιμο δυνατό και πηγαίο. Της λαχτάρας που δεν βιώθηκε και έμεινε εγκλωβισμένη στη σκέψη."
Ανατροπές, επανασχεδιασμοί και αλλαγή πλεύσης φανερώνουν και τονίζουν τους έντονους χαρακτήρες που δεν κολλάνε σε κανένα εμπόδιο. Ο σκοπός αγιάζει τα μέσα και για την Ροζαλία δεν υπάρχει κανένα υπαρκτό εμπόδιο που να την κάνει να κάνει πίσω. Στα νέα σχέδια της όμως υπάρχει και ένα θύμα, Μια γυναίκα που θα πληρώσει ακριβά αυτή την επιμονή. Οι πράξεις των ανθρώπων όμως καλές η κακές κάποια στιγμή έχουν το θετικό ή το αρνητικό αντίκρυσμα στην ζωή τους. Μαγικά και με πολύ έντονο τρόπο οι εξελίξεις των γεγονότων και σε αυτό το πρώτο βιβλίο και στο επόμενο θα μας αποδείξουν το πως τα πάντα έχουν τον αντίκτυπο τους. Η τιμωρία είναι η φυσική εξέλιξη των πραγμάτων ακόμα και αν η συγκεκριμένη τιμωρία φαντάζει άδικη στα μάτια μας.

Ιστορικά μελετημένο και με μια καταιγιστική ροή γεγονότων. Μπορεί και εντάσσει η συγγραφέας αρμονικά και με συνοχή τα λαογραφικά στοιχεία της εποχής. Ενσωματώνει στους ήρωες της τα ηθογραφικά σημεία που χαρακτήριζαν εκείνα τα χρόνια. Παράλληλα όμως κατορθώνει να πλάσει και να δημιουργήσει ήρωες με τον δικό τους ξεχωριστό αέρα ελευθερίας ή υποταγής.

Άριστα ψυχογραφημένο με έντονους και σημαντικούς προβληματισμούς, Ένα ταξίδι που θα δοκιμάσει σκληρά τους ήρωες και που σταδιακά θα καταλήξει στην ωριμότητα και στην ολοκλήρωση τους. Λάτρεψα τον Αρίστο τον έντιμο ραφτάκο που θα κάνει τα πάντα για να προσφέρει στην οικογένεια του μια καλή ζωή. Κολλημένος στο κουτί των δικών του αναμνήσεων που δεν θα σβήσουν ποτέ. Λάτρεψα το παιχνίδισμα των καταστάσεων που διέπουν τους ήρωες. Ανάμεσα στην φωτιά και την στάχτη υπάρχει μια μικρή απόσταση που την ορίζει ο απόηχος των πράξεων τους.

Στο κείμενο θα δούμε να στηλιτεύεται ο ρατσισμός σε όλες τις μορφές του. Είτε αυτός δοκιμάζει τα όρια της θρησκείας. Είτε αφορά την διαφοροποίηση και την ιδιαιτερότητα των ανθρώπινων χαραχτήρων, Του φύλου, του χρώματος και της σεξουαλικής επιλογής. Της επιλογής των ξεχωριστών ιδεών και της επιλογής διαφορετικών πράξεων. Θα δούμε έντονα το εβραϊκό στοιχείο που σηματοδότησε την Θεσσαλονίκη και τους κατοίκους της. Θα δούμε φωτογραφικά αλλά με έντονες και ιδιαίτερες περιγραφές γεγονότα που άφησαν ανεξίτηλα τα σημάδια τους στην ιστορία της πόλης και των κατοίκων της. Όπως η πυρκαγιά του 1917 που ξεκίνησε από την Εβραϊκή συνοικία. Θα γνωρίσουμε το Παρίσι με μια άλλη ματιά πιο ερωτική και ολοένα πιο σκοτεινή καθώς η ατμόσφαιρα γκριζάρει από την εισβολή του Ναζισμού σταδιακά σε όλη την Ευρώπη.

Διαβάστε αυτό το συγκλονιστικό βιβλίο και συνεχίσετε στο επόμενο Άνθρωποι από Στάχτη όπου εκεί η πλοκή παίρνει μια απίστευτη εξέλιξη με τόσο δυνατή την έξαρση των συναισθημάτων που αρκετές φορές αναγκάζεσαι να αφήσεις το βιβλίο για να πάρεις μια ανάσα.....

https://vivlionerga.blogspot.com/2018...

[Γιάννης Ζαραμπούκας · Rating 5 out of 5]

Η Πασχαλία Τραυλού είναι μία σύγχρονη συγγραφική φιγούρα που έχει αφήσει το δικό της αποτύπωμα στον λογοτεχνικό χώρο. Έχοντας πίσω της ένα πλήθος πετυχημένων μυθιστορημάτων ιστορικών και μη, τα οποία έχουν διαβαστεί από χιλιάδες αναγνώστες και αγαπηθεί εξίσου, η συγγραφέας τολμά να συγγράψει μία ιστορική τριλογία, την οποία κάποιοι ένθερμοι αναγνώστες του έργου της, περιμέναμε κάμποσα χρόνια τώρα, η αλήθεια είναι!

Το πρώτο μέρος της τριλογίας αυτής τιτλοφορείται «Θεοί από στάχτη» και κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Διόπτρα, ενώ ήδη έχει κυκλοφορήσει και το δεύτερο μέρος αυτής με τίτλο «Άνθρωποι από στάχτη» το οποίο θα διαβαστεί σύντομα!

Στο πρώτο μέρος της τριλογίας η συγγραφέας επιλέγει να ασχοληθεί με τα ιστορικά γεγονότα του έτους 1914, κατά τη διάρκεια του οποίου πραγματοποιήθηκε ένας απ' τους πρώτους διωγμούς του ελληνικού πληθυσμού απ' τα παράλια της Μ. Ασίας. Συγκεκριμένα, η Πασχαλία Τραυλού αναφέρεται στον διωγμό των Ελλήνων απ' την Φώκαια, ένα ιστορικό γεγονός, η ύπαρξη του οποίου θα τολμούσα να πω ότι “αγνοείται”, αφού ο ίσκιος των γεγονότων του Α' Παγκοσμίου Πολέμου έχει πέσει βαρύς επάνω του, με αποτέλεσμα να συνθλιφτεί απ' την ιστορική μας μνήμη.

Ο διωγμός αυτός αποτελεί την αφορμή για να ξεκινήσει η διήγηση της ιστορίας της οικογένειας Σεφεριάδη, στην οποία ανήκει η κεντρική ηρωίδα του βιβλίου, η Ροζαλία. Ο αναγνώστης παρακολουθεί ένα γνώριμο αρχικά συγγραφικό μοτίβο, που σχετίζεται με την άνθιση ενός έρωτα μεταξύ δύο νέων ανθρώπων, της Ελπινίκης και του Αρίστου, που τους χωρίζει η κοινωνικό-οικονομική τους θέση. Από την μία πλευρά έχουμε την Ελπινίκη, κόρη ενός ευκατάστατου εμποροράφτη και από την άλλη τον Αρίστο, γιο ενός καροτσέρη και μίας πλύστρας. Παρακολουθώντας την ανάπτυξη αυτού του ερωτικού ειδυλλίου μεταξύ των δύο ηρώων, η συγγραφέας δράττεται της ευκαιρίας για να μας παρουσιάσει μέσα απ' την ηθογραφική της ματιά τις προκαταλήψεις και τα κοινωνικά στερεότυπα της εποχής που σχετίζονταν με το χάσμα μεταξύ των κοινωνικών στρωμάτων, ενώ παράλληλα αποδίδει με αξιοσημείωτη γλαφυρότητα την αρμονική συνύπαρξη των ετερόκλητων στο θρήσκευμα και την καταγωγή πληθυσμιακών ομάδων, καθιστώντας μας κοινωνούς της καθημερινότητας τους.

Με την αν��γκαστική φυγή του νεοσύστατου ζευγαριού η δράση μετατοπίζεται στη Θεσσαλονίκη κι ο συγγραφικός φακός της κυρίας Τραυλού εστιάζει αρχικά στις δυσκολίες προσαρμογής που κλήθηκαν να αντιμετωπίσουν οι πρόσφυγες. Ταυτόχρονα όμως και στα δύο αυτά μέρη του βιβλίου η κυρία Τραυλού επιχειρεί να μας παρουσιάσει πως η αρμονική συνύπαρξη και η δόμηση φιλικών σχέσεων μεταξύ των ετερόκλητων πληθυσμών (Χριστιανοί-Μουσουλμάνοι, Χριστιανοί-Εβραίοι) είναι επιφανειακή, αφού κανείς από αυτούς δεν είναι διατεθειμένος τελικά να κατανοήσει και να αποδεχτεί ουσιαστικά τις ομοιότητες, αλλά κυρίως τις διαφορές που έχουν μεταξύ τους!

Στη Θεσσαλονίκη το ζεύγος Σεφεριάδη στήνει τη νέα του ζωή! Παρά τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει στο κομμάτι της επιβίωσης, ο Αρίστος θα καταφέρει, χρησιμοποιώντας κάθε μέσο, αλλά κυρίως την αγάπη του για την τέχνη του ράφτη, να προσφέρει στη γυναίκα του μία σίγουρα αξιοζήλευτη για το μεγαλύτερο μέρος των προσφύγων καθημερινότητα! Μέσα σε ένα πλούσιο σε συναισθήματα τουλάχιστον οικογενειακό περιβάλλον θα γεννηθεί η κεντρική ηρωίδα του βιβλίου, η Ροζαλία, η οποία θα μεγαλώσει δίχως να της λείψουν τα υλικά, αλλά και τα πνευματικά αγαθά, όπως η ενασχόληση και η εκμάθηση μουσικής, που αποτελεί για εκείνη ένα μεγάλο πάθος.

Η Πασχαλία Τραυλού έντεχνα δημιουργεί έναν κύριο μυθιστορηματικό χαρακτήρα, ο οποίος παρουσιάζει τεράστιο αναγνωστικό ενδιαφέρον, αφού διαφέρει παρασάγγας απ' τις συνήθεις ηρωίδες των μυθιστορημάτων που αναφέρονται σε 'κείνη την χρονική περίοδο. Η Ροζαλία της κυρίας Τραυλού δεν είναι μία μειλίχια και αθώα ηρωίδα που αγόγγυστα δέχεται το καθετί που της επιφυλάσσει η μοίρα της. Αντίθετα, είναι ένα κορίτσι δραστήριο, με ανήσυχο πνεύμα και φεμινιστική κοψιά, που δε διστάζει να πάει κόντρα στις επιβολές της κοινωνίας, γεγονός που καταδεικνύεται ακράδαντα απ' τη φιλική, σχεδόν αδερφική σχέση που έχει συνάψει με έναν Εβραίο, τον Αλμπέρτο.

Ένα κορίτσι ασυμβίβαστο, ονειροπόλο και ρομαντικό, που τα όνειρα του δε χωρούν στον τόπο που διαμένει, κι έτσι η φυγή φαντάζει η μοναδική σωτήρια λύση για την εκπλήρωση τους! Ένα κορίτσι που για να καταφέρει να εκπληρώσει το ανομολόγητο, εφηβικό της όνειρο, να βρεθεί στο Παρίσι, στο πλευρό του ταλαντούχου μαέστρου Ανατόλ Κοβάλσκι, θα χρησιμοποιήσει κάθε μέσο που 'χει στην διάθεση του, θεμιτό κι αθέμιτο. Θα μπορούσαμε να πούμε πως θα πατήσει επί πτωμάτων για να τα καταφέρει, γεγονός που φέρνει στην επιφάνεια την πιο σκοτεινή και σκληρή πλευρά της ηρωίδας και συνδράμει στο να αποκτήσει σάρκινη κι όχι απλά χάρτινη υπόσταση ως μυθιστορηματικό πρόσωπο.

Η συγγραφέας επίσης καταφέρνει να δημιουργήσει ένα πλήθος δευτερευόντων χαρακτήρων, απόλυτα σάρκινων, οι οποίοι εμφανίζουν ιδιαίτερο αναγνωστικό ενδιαφέρον, τόσο ως μυθιστορηματικές υπάρξεις με τη δική τους αυταξία, όσο και σε συνδυασμό με την κεντρική ηρωίδα του βιβλίου με την οποία και αλληλεπιδρούν. Ειδικότερα, ένας απ' τους χαρακτήρες αυτούς που ξεχώρισα είναι ο Αλμπέρτο. Ο Αλμπέρτο παιδικός φίλος της Ροζαλίας και Εβραίος όσον αφορά το θρήσκευμα είναι ένας άνθρωπος κλειστός, ντροπαλός και εύθραυστος. Άνθρωπος δειλός που προτιμά να κρυφτεί πίσω, ή καλύτερα μέσα στα βιβλία, όντας γιος βιβλιοπώλη και να ζήσει μέσα απ' τους ήρωες των βιβλίων, παρά να κοντραριστεί με τις αντιλήψεις και τα στερεότυπα της εποχής, μέχρι τη στιγμή εκείνη που ο έρωτας θα χτυπήσει και τη δική του πόρτα και θα τον "αναγκάσει" να αποδεχτεί εν τέλει την σεξουαλική του ταυτότητα.

Με την γνώριμη λυρική και άκρως εικονοπλαστική γραφή της, η συγγραφέας αφηγούμενη τη ζωή της Ροζαλίας, της οικογένειας της καθώς και των ανθρώπων που την πλαισιώνουν στην καθημερινότητα της, ακολουθώντας τα ιστορικά γεγονότα της εποχής εκείνης, δημιουργεί ένα πλούσιο σε φιλοσοφικές σκέψεις μυθιστόρημα, μέσα από το οποίο επιχειρεί να μας παρουσιάσει με τρόπο σφαιρικό το διαχρονικό φαινόμενο του ρατσισμού, τόσο τις ρίζες του φαινομένου, όσο και τις επιπτώσεις αυτού στην καθημερινότητα των ανθρώπων. Άξιο αναφοράς είναι το γεγονός πως η συγγραφέας παρουσιάζει ποικίλες εκφάνσεις αυτού του φαινομένου! Ρατσιστικές απόψεις και συμπεριφορές που είναι συνυφασμένες με το κοινωνικό-οικονομικό στάτους των ανθρώπων, με τον σεξουαλικό τους προσανατολισμό καθώς και με τις θρησκευτικές τους πεποιθήσεις. Μέσα απ' την πολυπρισματική αυτή παρουσίαση, η συγγραφέας αποσκοπεί στην υπογράμμιση του αρνητικού αντίκτυπου του ρατσισμού στην άνθιση όχι μόνο των ανθρώπινων σχέσεων, μα και των ιδεών!

Ολοκληρώνοντας, λοιπόν, το «Θεοί από στάχτη» είναι ένα ισορροπημένο ιστορικό μυθιστόρημα, που δεν ακολουθεί την πεπατημένη συγγραφική γραμμή τουλάχιστον σε ένα μεγάλο μέρος του, το οποίο διαβάζεται απνευστί και προσφέρει ταυτόχρονα στον καθέναν μας τόσο την τέρψη της αναγνωστικής μας υπόστασης, όσο και την αφύπνιση του νου, αφού μέσα απ' τους διάφορους προβληματισμούς των ηρώων, η συγγραφέας μας παρέχει περισσή τροφή για σκέψη και προβληματισμό.

Ειλικρινά, ανυπομονώ να διαβάσω το δεύτερο μέρος της τριλογίας «Άνθρωποι από στάχτη».

[Mary Stergioti · Rating 4 out of 5]

⭐️3.5/5
Η Ροζαλία Σεφεριάδη, κόρη του Αρίστου και της Ελπινίκης, που κατέφυγαν πρόσφυγες στη Θεσσαλονίκη το 1914, είναι μια κοπέλα διαφορετική από εκείνες της γενιάς της. Αδιαφορεί για τα τετριμμένα κοριτσίστικα όνειρα και οραματίζεται μουσικές σπουδές στο Παρίσι, πρόλο που τα σύννεφα του ναζισμού σκιάζουν ήδη την Ευρώπη.

Κρύβωντας χρόνια ολόκληρα ένα εφημεριδόφυλλο με την φωτογραφία του νεαρού μαέστρου Ανατόλ Κοβάλσκι, παίρνει την τύχη στα χέρια της όταν λαμβάνει ένα γράμμα από τη Γαλλία. Παιδική φίλη με τον Αλμπέρτο Μαλάχ, γιο του εύπορου βιβλιοπώλη της εβραϊκής κοινότητας, ο οποίος βιώνει την ροσωπική τυ τραγωδία, α καταστρώσει ένα ραδιούργο σχέδιο για να περιφρουρήσει τα μυστικά και των δυο τους. Χάρη σε αυτό το σχέδιο η Ροζαλία και ο Ανατόλ θα ανταμωθούν...

Τιθα προκύψει από την μοιραία γνωριμία τους; Ποιό ρόλο θα παίξει στη σχέση τους ο Γαλλοεβραίος ζωγράφος Ζαν Πιερ Λαρούζ και ποιός είναι στ' αλήθεια ο Κοβάλσκι;

Ο Αρίστος και η Ελπινίκη, γονείς της Ροζαλίας καταφέρνουν να γλυτώσουν από τους Νεότουρκους στη σφαγή της Νέας Φωκαίας στα Μικρασιατικά παράλια το 1914 και καταφέυγουν σαν πρόσφυγες στην Θεσσαλονίκη. Εκεί έχοντας υποστεί για μήνες κακουχίες και στερήσεις, ο Αρίστος αποφασίζει να ζητήσει δουλειά σε ένα Εβραίο της Θεσσαλονίκης, και δεν θα του βγεί σε κακό, καθώς γίνεται έμπιστος υπάλληλός του και τους δένει για πολύ καιρό μια χρόνια φιλία.
Το 1917 έρχεται στη ζωή η Ροζαλία εν μέσω της μεγαλης πυρκαγιάς της Θεσσαλονίκης.

Ξεκινώντας με εκτενή αναφορά στη συμβίωση των "Ρωμιών" και των "Τούρκων" στα παράλια της Μικράς Ασίας και μέχρις ότου να αρχίσει να αλλάχει αυτό ώσπου μια μέρα οι Νεότουρκοι να εισβάλουν και να σφάζουν όποιον βρεθείσ το δρόμο τους. Πολύ ζωντανή περιγραφή της Μικρασιατικής Καταστροφής και ας μιλάμε για την Νέα Φωκαία και όχι την Σμύρνη.

Ακολουθεί η ζωή των τότε προσφύγων στη Θεσσαλονίκη με όλες τις δυσκολίες που βίωναν και συνεχίζει με την μεγάλη πυρκαγιά που ισοπέδωσε το μεγαλύτερο τμήμα της συμπροτέυουσας. Εμένα προσωπικά με παρακίνησε το βιβλίο να το αφήνω και να κάνω την έρευνά μου και το διάβασμά μου σχετικά με τα ιστορικά γεγονότα που περιγράφονται.

Εξαιρετικό και δεν με κούρασε καθόλου ώσπου να αρχίσει τις δολιοπλοκές για να καταφέρει το δικό της η Ροζαλία. Μέχρι στιγμής δεν κατάφερα να την συμπαθήσω αφού είναι άνθρωπος που εύκολα πατά επί πτωμάτων για να καταφέρει το δικό της το οποίο δεν είναι άλλο παρά να γνωρίσει στο Παρίσι τον έπί χρόνια έρωτά της, Ανατόλ Κοβάλσκι, το οποίο αγαπούσε από μια φωτογραφία του σε μια εφημερίδα.

Δεν θα το παρατήσω παρόλα αυτά θα ξεκινήσω αμέσως το δέυτερο βιβλίο της σειράς να δω μήπως δικαιώνεται τελικά η Ραζαλία και ο χαρακτήρας που έχει βγάλει στο πρώτο βιβλίο.

Stay tuned λοιπόν που θα ακολουθήσει κριτική για το δεύτερο βιβλίο της σειράς, το "Άνθρωποι από στάχτη".

[vagia · Rating 5 out of 5]

www.vivliakaioneira.blogspot.com
Δε χρειάζεται να πω πολλά. Είναι από τις αγαπημένες μου συγγραφείς, κυρίως για τη σοβαρή δουλειά της και το σεβασμό της σε αυτό που κάνει και προς τους αναγνώστες της.
Έτσι και εδώ, μέσα από μια δυνατή γραφή και σκιαγράφηση χαρακτήρων, περπάτησα πάλι στη Θεσσαλονίκη πριν τον Β' Π.Π., ακολούθησα τα χνάρια ανθρώπων όλων των ειδών, "μύρισα", "είδα", "γεύτηκα". Τόσες εικόνες και συναισθήματα, μέσα από έναν "ιστό" ανθρωπίνων πράξεων και ιστορικών γεγονότων.
Η πλοκή "ρέει" αβίαστα, το δουλεμένο και μεστό λεξιλόγιο κρατά τον αναγνώστη δέσμιο στις σελίδες του βιβλίου.
Σκληρές εποχές, με ανθρώπους που πασχίζουν να επιβιώσουν, συμφέροντα και επονείδιστες συμφωνίες, ενοχές και αδιαφορία, διαμορφώνουν τον καμβά για μια ιστορία που δεν μπορείς παρά να ανυπομονείς για τη συνέχεια.

[Daisy Donald · Rating 3 out of 5]

Η Πασχαλιά Τραυλου, θεωρώ, ότι είναι μια από τις πιο αξιόλογες μορφές του ελληνικού μυθιστορηματος των ημερώ�� μας. Στα θετικά της στοιχεία συγκαταλέγεται η παρουσίαση, μέσω της πλοκής των βιβλίων της, κ μιας διαφορετικης ιστορικης περιοδου σε καθε της δημιουργια, ενώ χειρίζεται πολύ καλά την ελληνική γλώσσα. Σε κάποιες περιπτώσεις ομως, τουλάχιστον για το συγκεκριμένο βιβλίο, καταντά ίσως λίγο φλυαρη υπεραναλυοντας το ιστορικό υπόβαθρο κουράζοντας τον αναγνώστη. Ίσως θα μπορούσαν να προστεθούν κάποια σχόλια ως υποσημείωση αντί να παραβαλλονται στην εξέλιξη της πλοκής. Λίγο φλυαρη όμως είναι γενικότερα κ στις περιγραφές της καθώς, κ σε κάποια σημεία, κ στους διαλόγους της....

[Stella · Rating 5 out of 5]

4,5 αστεράκια
Για άλλη μια φορά η κ.Τραυλού κατάφερε να με συγκινήσει με τις μοναδικές περιγραφές της Θεσσαλονίκης κι όχι μόνο. Ενα θα σας πω, η περίληψη στο οπισθόφυλλο λέει ελάχιστα απ'αυτήν την πλούσια πλοκή που κρύβεται στις σελίδες του.

[Kontogianni Litsa · Rating 5 out of 5]

ΒΙΒΛΙΟ-ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ-ΚΡΙΤΙΚΕΣ Λίτσα Κοντογιάννη
Η συγγραφέας μέσα από την υπέροχη γραφή της, η οποία έγινε πλέον πιο ώριμη και μεστή, σε μια ιστορία απόλυτα πραγματική, καταφέρνει να μας χώσει στη κυριολεξία στην αφήγησή της και μπορούμε να συμβιώσουμε ό,τι ζουν οι ήρωές της.
Μια πολυπρόσωπη αφήγηση όπου οι χαρακτήρες της είναι απόλυτα αληθινοί, ολοκληρωμένοι, ζουν και αναπνέουν και πείθουν για την ύπαρξή τους.
Ένα πολύ καλογραμμένο, ιστορικό και καθηλωτικό μυθιστόρημα με μια εξαιρετική αναπαράσταση εποχής, αποτέλεσμα μιας έρευνας χρόνων.
Η ιστορία ξεκινά από την Παλαιά Φώκαια Ιωνίας της Μικράς Ασίας το 1914, συνεχίζει στη Θεσσαλονίκη με την σφαγή της Σμύρνης, και μετά μας μεταφέρει στο Παρίσι, λίγο πριν την έναρξη του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου.
Γνωρίζουμε καλύτερα την κεντρική ηρωίδα του μυθιστορήματος μέσα από την δική της αφήγηση που γίνεται σε πρώτο πρόσωπο. Μια γυναίκα προοδευτική, ασυμβίβαστη με την εποχή της, γεμάτη όνειρα, ξέρει ακριβώς τι θέλει, βάζει στόχους και τους πραγματοποιεί με πείσμα.
Όπως μας λέει και η ίδια η συγγραφέας, αυτό είναι «το πρώτο βιβλίο μιας συγκλονιστικής ιστορίας για τον ρατσισμό και τον έρωτα, την τέχνη και την τόλμη της, την προκατάληψη και την ελευθερία μέσα στις στάχτες του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου».
Γι’ αυτό ας πάρουμε μια βαθιά ανάσα, και ας προετοιμαστούμε γιατί σύντομα έρχεται η συνέχεια….

[Μαριάνθη Πούλιου · Rating 5 out of 5]

Ένα υπέροχο ανάγνωσμα όπως πάντα από την κ Τραυλού της οποίας τη γραφή αγαπώ. Στο πρώτο βιβλίο βλέπουμε τη ζωή των γονιών της Ροζαλίας και πως ξεγλιστρούν τελευταία στιγμή από τη γενεοκτόνα μανία των Τούρκων για να κάνουν μια νέα αρχή στη Θεσσαλονίκη. Εκεί θα γεννηθεί και η Ροζαλία ένα κορίτσι διαφορετικό από τα δεδομένα της εποχής του. Ανήσυχη, περήφανη, πεισματάρα και ανεξάρτητο πνεύμα δυο έρωτες έχει στη ζωή της. Τη μουσική και τον Κοβάλσκι και όλα την τραβούν σαν μαγνήτης στο όνειρο.... Γραφή που σε ταξιδεύει χαρακτήρες όπως πάντα σμιλευμένοι με μαεστρία. Απόλαυσα κάθε σελίδα του και κλείνοντας το ξεκινώ το επόμενο, άνθρωποι από στάχτη.

[Lisa Troy · Rating 2 out of 5]

Πολύ φλύαρη γραφή, με αρκετές κουραστικές επαναλήψεις. Το 1ο μισό του βιβλίου είναι ξεκάθαρα πιο ενδιαφέρον.
Η Ροζαλία είναι αντιπαθητική, εγωίστρια και με υπερβολικά μεγάλη ιδέα για τον εαυτό της. Δεν πρόκειται να συνεχίσω με το 2ο βιβλίο της τριλογίας.

[ΧΡΙΣΤΙΝΑ · Rating 3 out of 5]

Μια συγκλονιστική ιστορίας για τον ρατσισμό και τον έρωτα, την τέχνη και την τόλμη της ζωής, την προκατάληψη και την ελευθερία μέσα στις στάχτες του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου. Αυτά τα λόγια της κ. Τραυλου είναι οι πιο σωστές λέξεις που μπορούν να περιγράψουν όπως αξίζει στην ιστορία της..

[Clema · Rating 5 out of 5]

Πολυ καλο βιβλίο με ιστορικα στοιχεια.Μου κράτησε αμείωτο το ενδιαφέρον μέχρι το τέλος και ανυπομονώ να ακούσω και τη συνέχεια.Μου άρεσε που οι πρωταγωνιστες παρουσιάζονται και με τα αρνητικά τους σημεία και όχι ως υπερηρωες.

[Natassa · Rating 5 out of 5]

Ποτέ δε σε απογοητεύει η Τραυλού. Υπέροχο!

[Athanasia Manda · Rating 5 out of 5]

Ή συγγραφέας  Πασχαλιά Τραυλού αναμφισβήτητα έχει δωσει εξαιρετικα βιβλία στην ελληνική πεζογραφια .Μ αυτό της ομως το πόνημα, θεωρώ ότι έχει κάνει την υπέρβαση!
        Ξεπερνώντας κατά πολύ αυτά που μέχρι τώρα γνωρίζαμε,μας μεταφέρει στο Παρίσι του Β Παγκόσμιου Πολέμου,στα πρόθυρα του εβραϊκού  πογκρόμ και συνεχίζει την ιστορία της, στο ζοφερό περιβάλλον του εφιαλτικού στρατοπέδου Άουσβιτς!
    Με διεισδυτική ματιά  και άριστη σκιαγράφηση των πολύπλοκων χαρακτήρων,μας μεταφέρει τη ωμότητα  των ανθρωπίνων πράξεων,αλλά και την ελπίδα και το συναίσθημα  που μπορεί να ξεπηδήσει μέσα από τις στάχτες! Διδάσκει τη θέληση  του ανθρώπου για  επιβίωση και τη δύναμη που πηγάζει από μέσα του.
     Τελειώνοντας,θα ήθελα να προσθέσω σαν το μεγάλο ατού του βιβλίου,πέρα από την έξοχη λογοτεχνικότητα του,την ρεαλιστικότατη απόδοση μιας πολύ δυσοίωνης εποχής της ιστορίας!Για μένα,ένα συγκλονιστικό βιβλίο!

  

[Maria Dellaporta · Rating 4 out of 5]

Απο τον Ελληνικό Κύκλο Βιβλιόφιλων Λονδίνου. Για περισσότερες πληροφορίες, συναντήσεις κτλ επισκεφτείτε την σελίδα τους στο Facebook



Περισσότερες βιβλιοκριτικές εδώ