دو رساله درباره سهراب سپهری

by کامیار عابدی

مولف در «دو رساله درباره‌ي سهراب سپهري» (سپهري و ژاپن، سپهري و ك. تينا) كوشيده است تا بر بخش‌هايي ناشناخته يا دست‌كم، كم‌تر شناخته‌شده از زندگي و آثار اين شاعر و نقاش پرتوهايي بيافكند. در معرفي كتاب يادشده همچنين عنوان شده است: رساله‌ي نخست كه درازدامن‌تر است، از پيوندهاي سپهري با كشور خورشيد تابان ژاپن سخن مي‌گويد. حاصل اين رساله آن است كه شاعر «هشت كتاب» پس از آشنايي با فرهنگ و هنر و ادب ژاپن، شخصيتي متفاوت‌تر از قبل مي‌يابد. در رساله‌ي دوم، يادداشت‌هاي نويسنده‌اي به نام كاظم تينا تهراني درباره‌ي دوستش سهراب سپهري تدوين شده است. اما پيش از آن، خواننده از زندگي و آثار ك. تينا و پيوندهاي فكري‌اش با سپهري هم‌ آگاهي خواهد يافت. آراي او نيز بي‌ترديد براي بخشي از علاقه‌مندان ادبي خواندني خواهد بود.

150 pages, Paperback

Published January 1, 2008

About the author

كامیار عابدی متولد اول فروردین 1347 است.‏ وی از سال‌های پایانی دهه 1360 ضمن اشتغال به كار معلمی و همكاری با مطبوعات، به نقد و پژوهش ادبی روی آورده است. عمده توجه وی به شعر فارسی از اواخر دوره قاجار «دوره های بیداری و مشروطه» تا امروز است .
از او تاكنون كتاب‌های : ‏
1.از مصاحبت آفتاب ( درباره شعر سهراب سپهری ) 1375
2.به یاد میهن ( درباره شعر ملک الشعرا بهار ) 1376
3.در زلال شعر (درباره شعر هـ . ا . سایه ) 1377
4.تنهاتر از یک برگ ( درباره شعر فروغ فرخزاد + برگزیده اشعار ) 1377
5.تپش سایه دوست ( درباره زندگی سهراب سپهری ) 1377
6.ترنّم غزل ( درباره شعر سیمین بهبهانی ) 1379
7.شبان بزرگ امید ( درباره شعر سیاوش کسرایی ) 1379
8.صور اسرافیل و علی‌اکبر دهخدا ( یک بررسی تاریخی و ادبی ) 1379
9.با ترانه باران ( درباره شعر گلچین گیلانی ) 1379
10.زمزمه‌ای برای ابّدیت ( بیژن جلالی، شعرهایش و دلِ ما ) 1379
11.تصویرها و توصیف‌ها درشعر معاصر (با محمدرضا برزگر خالقی ) 1379
12.جستجوی گل شیدایی ( شعر شیراز و منصور اوجی ) 1380
13.به‌رغم پنجره‌های بسته ( شعر معاصر زنان )1381
14.در جستجوی شعر ( برگزیده بررسی‌های ادبی ) 1381
15.در روشنی باران‌ها ( تحلیل و بررسی آثار م .سرشک ) 1381
و بیش از یكصد مقاله ی تحلیلی و تحقیقی از او در مجله هایی چون ادبستان، رشد ادب فارسی، كتاب ماه، جهان كتاب، آینده، گیله وا، چیستا و هستی به چاپ رسیده است .‏

Reviews

[Sadjad Abedi · Rating 4 out of 5]

همانطور که در عنوان هم مشخص است کتاب متشکل از دو مقاله با محوریت سهراب سپهری است. مقاله اول که بسیار پرمغزتر و تاثیرگذارتر هم بود، قدم به قدم ابعاد مختلف ارتباطات میان سهراب و ژاپن را بررسی می کند. برای اولین بار متوجه شدم سهراب بر "آوار آفتاب" مقدمه ای، سخت متاثر از 8 ماه اقامتش در ژاپن نوشته است که در نسخه هشت کتاب من مغفول مانده است. کامیار عابدی که کتاب کامل تری در مورد سهراب نیز به چاپ رسانده(در مصاحبت آفتاب)، در این مقاله هم به خوبی و بسیار منظم و با وسواس به بررسی این بعد از شخصیت و آثار سهراب پرداخته است. در انتهای مقاله ترجمه ی سهراب از نمایش نامه ای کوتاه به صورت کامل آمده که نظر به اینکه هیچ تحلیلی از سوی نویسنده ارائه نشده تنها مزیتش این است که دسترسی به این نمایش نامه را برای سهراب پژوهان راحت تر می سازد. مقاله دوم به بررسی رابطه سهراب با دوست نزدیکش کاظم تینا تهرانی می پردازد. جالب است که سهراب در اقدامی کم سابقه یکی از شعرهایش از دفتر "ما هیچ ما نگاه" را به تینا تقدیم میکند. پس از بررسی کوتاهی در مورد آثار و زندگی کاظم تینا، نویسنده به نقل روابط بین سهراب و تینا می پردازد و در انتها حاشیه نویسی های تینا بر اتاق آبی را آورده است. نکته بسیار دردآور این مقاله، یادآوری برنامه های گسترده ی سهراب برای نوشتن افکارش، از زبان تیناست. اینکه سهراب در زمینه ی شعر و نقاشی و معماری و بالکل هنر میخواسته تمام انچه میداند و آموخته را در قالبی همچون اتاق آبی شاید، بنویسد و برای آیندگان بگذارد اما اجل مهلتش نداده است و بدا به حال ما. در همین چند دفتر شعر و چند متن، نبوغ و در عین حال بلوغ و همچنین تازگی نگاه سهراب به مقولات دیده می شود. افسوس که این فرصت را به دست نیاورد و حالا برای شناختنش و فهمیدنش باید راه پر پیچ و خمی را پیمود.