The Bundahishn

by Anonymous, E.W. West (Translation)

A much more important and fundamental work of compilation is the Bundahishn ("Creation"), also called Zand-agahih ("Knowledge from the Zand"), which survives in two recensions, the Great (or Iranian) Bundahishn and a shortened version, the Indian Bundahishn (deriving from a different MS. tradition). One of the two great Zoroastrian compilations, this work probably grew through different redactions, from some time after the Arab conquest down to 1178 A.C. (when a few additions were made in imperfect Middle Persian). The last important redaction belongs to about the end of the 9th century. The Bundahishn has three main themes: creation, the nature of earthly creatures, and the Kayanians (their lineage and abodes, and the vicissitudes befalling their realm of Eranshahr). The compiler does not name individual sources; but shows an encyclopaedic knowledge of the Zand, and exemplifies excellently the process whereby treatises on chosen themes were created out of the scriptures. Many passages evidently derive fairly closely from the Middle Persian translation, for an Avestan syntax underlies them and one section consists simply of the translation of the 1st chapter of the Vendidad coinciding (except in small details) with the canonical Zand. Glosses and commentaries provide part of the continuous text, and in these, foreign learning is adduced. There are also a few isolated attempts to bring the work up to date, by the identification of traditional (and even mythical) geographical names with Arabic ones. In the main, however, the absorbing interest of the Bd. lies in the antiquity of its material. Here is preserved an ancient, in part pre-Zoroastrian picture of the world, conceived as saucer-shaped, with its rim one great mountain-range, a central peak thrusting up, star-encircled, to cut off the light of the sun by night; a world girdled by two great rivers, from which all other waters flow; in which yearly the gods fight against demons to end drought and famine, and to bring protection to man. Natural phenomena are speculatively explained; the sprouting of the plants, for example, is ascribed to the mythical Tree of All Seeds growing in the ocean, whose seeds are mingled with water and so scattered annually over all the earth when the god Tishtar brings the rains. Not only is the matter ancient and often poetic, but the manner of presentation, although arid, is of great antiquarian interest; for after the distinctively Zoroastrian account of creation, the speculative learning and legendary history is set out in traditional oral fashion, that is to say, in schematised mnemonic lists: so many types of animals, so many kinds of liquid, so many names of mountains, so many great battles. This is the learning of ancient Iran, as it must have been evolved and transmitted by generations in the priestly schools.

Genres: Mythology, History, Religion, Philosophy

84 pages, Paperback

First published February 18, 2012

About the author

Books can be attributed to "Anonymous" for several reasons:

* They are officially published under that name
* They are traditional stories not attributed to a specific author
* They are religious texts not generally attributed to a specific author

Books whose authorship is merely uncertain should be attributed to Unknown.

See also: Anonymous

Reviews

[فؤاد · Rating 4 out of 5]

۱.
بُن-دَهِش به معنای منشأ آفرینش، کتاب اساطیر زردشتیان است، که از اساطیر آفرینش آغاز می کند، پدیده های جهان را با دیدگاهی اسطوره ای توصیف می کند، شمه ای از تاریخ ایران باستان را می گوید، و به اسطوره های پایان جهان (ظهور سوشیانت، زنده شدن مردگان، بهشت و دوزخ) می رسد.
این کتاب پس از حملۀ اعراب به ایران، توسط موبدی زرتشتی نوشته شده است. همچون بسیاری از سنت های رو به فراموشی ایرانیان وقتی با زوال قریب الوقوع آثار فرهنگ قدیم خود رو به رو شدند، تلاش کردند با جمع آوری آن ها در قالب کتب مختلف از نابودی آن ها جلوگیری کنند. ژاپنی ها در مقابل رواج بودیسم کتاب "کوجیکی" را نوشتند، نورس ها در مقابل گسترش مسیحیت کتاب "اِدا" را جمع آوری کردند، و ایرانی ها در مقابل غلبۀ اسلام کتاب هایی همچون بندهش و شاهنامه را تألیف کردند.

۲.
نویسنده در دیباچه، دلیل نوشتن کتاب را توضیح می دهد:

از آمدنِ تاژیکان (اعراب) به ایرانشهر و رواج بخشیدنِ ایشان دُشدینی و دُشخواهی را، از کیان، نیکودینی و از دین بُرداران، آزرم گریزان شد. سخنان ژرف نابود، و روشِ نیکوی چیزها از یاد و دانش مردم به در شد. آن کس نیز که از دودۀ بزرگان و کیان و دین بُرداران بود، به آیین و منشِ آن دُشدینان (اعراب) آمیخت و برای نگهداشتنِ اورنگ خویش، آن سخن، آیین و پرستش و کردۀ بهدینان را به آهو (اخلاق زشت) و شرک داشت. او را نیز که به آموختن این فرهنگ و راز، کامه (گرایش) بود، امکان نبود که بتواند آن را از جای جای، حتی به کوشش و رنج، به سبب سهمگینی زمانه، از آنِ خویش کند.

۳.
کتاب از آغاز زمان شروع می شود. وقتی مزدای همه-دان در قلمروی نور است، و اهریمن بی دانش در قلمروی تاریکی و بین این دو تهیگی فاصله انداخته است. اهریمن با دیدن قلمروی مزدا خشمگین می شود و سپاهی از دیوان می آفریند (اهریمن در آیین زرتشتی آفریننده است، آفرینندۀ موجودات پلید و موذی) و مزدا زمانی برای نبرد تعیین می کند: نه هزار سال بعد.
سه هزار سال نخست، زمان سروری هرمزد است که اهریمن در آن بیهوش افتاده و کاری نمی تواند بکند. سه هزار سال دوم زمان جنگ اهریمن و هرمزد است که منجر به نابودی جهان نورانی و پاک آفریدۀ هرمزد می شود، و سه هزار سال سوم دورانی است که ما در آن زندگی می کنیم، و نیک و شر به یک اندازه به هم آمیخته است. در هزار سال نخست این جهان، زرتشت ظهور می کند، در هزار سال دوم هوشیدر، در هزار سال سوم هوشیدرماه. و در پایان جهان، سوشیانت. این هنگام است که نبرد نهایی در می گیرد.

۴.
کتاب سپس به شرح آفرینش نخستین انسان (کیومرثِ فلزپیکر) و نخستین گاو مقدس، و باقی نخستین آفریده ها می پردازد. این دوره، دورۀ مقدّس نخستین است که سه هزار سال به طول می انجامد. اهریمن از دیدن پایان کار خودش به دست مزدا بیهوش افتاده و به مدت سه هزار سال مزدا، در غیاب اهریمن، جهانی در نهایت نیکویی می آفریند. وقتی اهریمن به هوش می آید با یاری دیوان به این جهان حمله می آورد، این جنگ سه هزار سال طول می کشد و در طی آن اهریمن جهان مزدا را به کلی نابود می کند، مزدا نیز لشکر دیوان اهریمن را نابود می کند و اثری از آن جهان نخستین باقی نمی ماند، مگر جسد و تخم آن موجودات نیکو و پلید، که از آن ها موجودات جهان کنونی به دنیا می آیند. جهانی که خیر و شر در آن به هم آمیخته است.
سپس کتاب به شرح جهان کنونی می پردازد. در این بخش کتاب حال و هوای دانشنامه ای می گیرد و همچون عجایب المخلوقات، گاه اطلاعات تاریخی و جغرافیایی و واقعی عرضه می کند، و گاه اطلاعات اسطوره ای، و از موضوعات مختلفی همچون کوه ها و رودها و حیوانات و گیاهان و علت آبستن شدن و علت رنگین کمان و... سخن می گوید.

۵.
ترجمه بهترین ترجمه ای نبود که از آثار باستانی فارسی خوانده ام. کلمات عربی و امروزی در کنار کلمات فارسی قدیمی و غیرقابل فهم مخلوط ناهمگونی ساخته بود. فکر می کنم مترجمی بهتر، می توانست با یکدست کردن نثر، نه چندان از کلمات عربی و امروزی استفاده کند، نه به دامان استفاده از کلمات مهجور باستانی بیفتد. مانند ترجمۀ بی نظیر کارنامه اردشیر بابکان.

[Peiman E iran · Rating 5 out of 5]

‎من دین بنده، دستورِ رستم، پسرِ گشتاسپ، پسرِ اردشیر، این دفتر را که گوبدشا پسرِ رستم، پسرِ بندار، نبشته بود، دیدم و پسندیدم و درست کردم تا هر که خوانند، اونشگی به روان او رسانند. ایدون باد
-------------------------------------------------------------------------------
‎دوستان گرانقدر این کتاب ارزشمند و تاریخی، که آن را به نامِ <زندآگاهی> نیز میشناسیم، دارایِ بیست و دو بخش میباشد که در آن به افسانهٔ آفرینش جهان پرداخته شده است که مهمترین این افسانه ها از این قرار است
‎سرآغازِ هستی و وجود <هرمزد> و <اهریمن>- آفرینش به حالت مینویی و آفرینش به حالت مادی- آفرینش نور- آفرینش آفریدگان، جهتِ نبرد- بدکرداری اهریمن و دیوان- تازشِ اهریمن بر آفرینش- مقابلهٔ آفریدگار بزرگ یعنی <هرمزد> با اهریمن- نحوهٔ آفرینشِ کوه ها و دریا ها و رودها و جانوران و انسان و آتش و گیاهان و باد و ابر و باران
‎دوستانِ عزیزم، یکی از زیباترین بخش های این کتاب، بخش سیزدهم است که تمامی اعضا بدن انسان را تشبیه به یکی از عناصر طبیعت میکند، لذا بخشی از آن را در زیر برایتان مینویسم
‎در دین گوید که تنِ انسان بسانِ گیتی است، زیرا گیتی از آب سرشکی ساخته شده است.. چنین گوید که این آفرینش، نخست همه آب سرشکی بود، مردمان نیز از آب سرشکی میباشند. همانگونه که گیتی را پهنا با درازا برابر است، مردمان نیز به همان گونه اند، یعنی : هر کس را درازا به اندازهٔ پهنایِ خویش است. پوست چون آسمان و گوشت چون زمین است و استخوان چون کوه و رگ ها چون رود و خون چون آب در رود میباشد... شکم چون دریا و موی چون گیاه است و آنجا که موی بیشتر رسته است، چون بیشه است
‎دوستانِ خردگرا، اگر بخواهم به زبانِ امروزی و ساده چکیده ای از این کتاب برایتان بنویسم، باید بگویم که: <هرمزد> چون همه چیز را میدانست و به وجودِ اهریمن نیز آگاهی داشت، لذا پی برده بود که جنگی میانِ او و اهریمن رخ خواهد داد، از این رو آغاز به آفرینش جهان کرد. جهان در مدت نزدیک به سه هزار سال، تنها عالمِ ارواح بود و <هرمزد> در روشنایی بود و اهریمن روشنایی را دید و به آن حمله کرد، اما شکست خورد... سپس < هرمزد> به آفریدنِ جهانِ مادی پرداخت و در آغاز آسمان و هومینا ( اندیشهٔ نیک) و روشناییِ مادی و دینِ مزدیسنا و امشاسپندان را آفرید.پس از آن آب و زمین و درختان و چهارپایان و در پایان انسان را آفرید...و از سویِ دیگر، اهریمن نیز مشغولِ آفرینش چیزهای بد شد
‎هرمزد در میانِ حیوانات، نخست <گاو> را آفرید و نخستین انسان نیز <کیومرث> بود
‎اهریمن آغاز به پراکندن موجوداتِ اهریمنی و آزارنده، همچون: مار و کژدم و مگس و وزغ و ملخ و حشرات و حیواناتِ سمّی، نمود. چنانکه به اندازهٔ سر سوزن جایِ خالی نماند... سپس بر <کیومرث> و < گاو> یورش آورد و خواب و آز و نیاز و تشنگی و رنج و ناخوشی را بر آنها چیره ساخت... در مدتِ چهل سال < مشیک> و < مشیانک> آفریده شدند که امروزه آنها را به نانمِ < آدم> و <حوا> میشناسید
‎آفریدگارِ یگانه یعنی < هرمزد> به این زن و مرد گفت: شما آدمید و نیاکانِ بشرید، باید نیکوکار و نیک اندیش و نیک گفتار باشید و دیوان را نیز نپرستید
-------------------------------------------------------------------------------
‎دوستانِ ایرانی و بزرگوار، آنچنانکه در این کتاب آمده، ۶ مقام بزرگ عالی بر جهان سروری دارند که به این مقام ها از قرار زیر است
‎اول <ارزه> را سرور اشاشه گهتی که نیونگدان است... <سو> را سرورِ هوئزرکاخهر-خوپریشترو... <فرددفش> را سرور سپیتوئیت اوسپوسینان... <ویددفش> را سرورِ ایریزراسپ اوسپوسینان ... <وروبرشن> را سرور خوسپ... <وروجشن> را سرور چخراواک
‎و در پایان باید بگویم که : <زردشت> بزرگوار و گرانقدر، بر تمامی آنها سرور است و در کل باید گفت که <زردشت> سرورِ تمامی پاکان و نیکان و خوبان و پرهیزگارانِ گیتی و این جهانِ بدونِ حد و مرز بوده و میباشد
‎و برایِ ما ایرانیان افتخاریست که سرورِ تمامِ خوبان و نیکان در تاریخ، یک فیلسوف و اندیشمند ایرانی به نامِ < زردشت - زرتشت> میباشد
‎<پیروز باشید و ایرانی>

[Shamim Valian · Rating 4 out of 5]

برای چندمین دفعه بازخوانی کردم و نکاتی که این بار- در قیاس با متون دیگه- برام روشن شد بسیار جذاب بود
نمیفهمم چطور میشه مثل بعضی ها، بدون این که بندهشن رو سطر به سطر قورت داده باشی ادعای شناخت اساطیر ایران رو بکنی

[Zeinab Bazrafshan · Rating 4 out of 5]

کتاب خوانش بسیار دشوار اما جذابی دارد، در ابتدا خود مهردادبهار ذکر می‌کند که برای حفظ ساختار و اصالت کتال آن را به همانگونه که بوده است بازگردانده است.
ممکن است کمی خواندن آن دشوار باشد، اما بی‌شک لذت بخش است.
به دلیل اینکه مدت زیادی به دلایل گوناگون بین شروع تا پایان کتاب فاصله افتاد، نمی‌توانم به خوبی از آن خلاصه بنویسم،
اما لازم است بگویم، هدف من استفاده از محتوا در جهت پایان‌نامه بود، به همین‌خاطر محتوای مرگ و توصیف آن جهان و پیدایش جهان، برای من جذاب‌تر بود. و سایل بخش‌ها که به حق جالب هم بودند، کمرنگ‌تر در خاطرم باز مانده‌اند.

[Aida · Rating 3 out of 5]

The translation could be better