What do you think?
Rate this book
Felsefe-i Ferd
Toplumsal hayatta en önemli esas bireydir. Gerçi bireysel psişiğin
yasaları toplumsal psişiğin yasalarıyla ucu ucuna örtüşmüyor;
bununla beraber yine en esaslı toplumsal ilkeler bireye ve
bireyin özelliklerine dayanır. Bireyin terbiyesi ve bireydeki
kuvvetin sonucu ulusal egemenliği doğurduğu gibi bireyin ezilmesi ve sönmesi de istibdadı doğurur. Güçlü bireylerden güçlü hükümetler çıkar, buna karşın yoksun ve miskin bireylerden oluşmuş bir toplumsal heyetten de girişimsiz, aciz yöneticiler ortaya çıkar. Memleketimizde varolan toplumsal durumları incelemek istediğim zaman kendi gözlerimin yetmediğini anladım. Ve hızla toplumsal bilimlerde Durkheim'ın, toplum biliminde Desmoulins'in pek büyük bir maharetle hazırlamış oldukları gözlükleri aldım. Bunlarla toplumsal durumlarımıza baktım. Hastalık; toplumsal heyetimizden çok o heyeti oluşturan bireydeydi. Böylece kitabımın birinci kısmını şimdilik görebildiğim bu bireyin hastalıklarına ayırdım.
İkinci bölümde memleketimizdeki felsefe akımına ait bir
kroki çizdim, ve felsefenin kısa bir planını yaptım. Doğu felsefesi
diye çıldıranlara anlamlı örnekler gösterdim. Ve nihayet
toplumsal durumlara geçerek memleketimizin varolan toplumsal
görünüşünden ve özellikle bundan sonra nasıl hareket etmemiz
gerekeceğinden söz ettim. Bu da üçüncü bölümdü. Bu gibi önemli sorunlar hakkında böyle küçük bir yapıtın
yetersizliği açıktır. İleride bu konulara ilişkin başka ciltler de
yayınlayacağım. Şimdilik eli kalem tutanlarımızı bu hususta
tartışmaya özendiriyorum.
Çünkü bu tarz yayınların vatan için büyük yararlar ortaya
koyacağına şiddetle inanıyorum...
25 Kanun-i Evvel 325
Baha Tevfik
yasaları toplumsal psişiğin yasalarıyla ucu ucuna örtüşmüyor;
bununla beraber yine en esaslı toplumsal ilkeler bireye ve
bireyin özelliklerine dayanır. Bireyin terbiyesi ve bireydeki
kuvvetin sonucu ulusal egemenliği doğurduğu gibi bireyin ezilmesi ve sönmesi de istibdadı doğurur. Güçlü bireylerden güçlü hükümetler çıkar, buna karşın yoksun ve miskin bireylerden oluşmuş bir toplumsal heyetten de girişimsiz, aciz yöneticiler ortaya çıkar. Memleketimizde varolan toplumsal durumları incelemek istediğim zaman kendi gözlerimin yetmediğini anladım. Ve hızla toplumsal bilimlerde Durkheim'ın, toplum biliminde Desmoulins'in pek büyük bir maharetle hazırlamış oldukları gözlükleri aldım. Bunlarla toplumsal durumlarımıza baktım. Hastalık; toplumsal heyetimizden çok o heyeti oluşturan bireydeydi. Böylece kitabımın birinci kısmını şimdilik görebildiğim bu bireyin hastalıklarına ayırdım.
İkinci bölümde memleketimizdeki felsefe akımına ait bir
kroki çizdim, ve felsefenin kısa bir planını yaptım. Doğu felsefesi
diye çıldıranlara anlamlı örnekler gösterdim. Ve nihayet
toplumsal durumlara geçerek memleketimizin varolan toplumsal
görünüşünden ve özellikle bundan sonra nasıl hareket etmemiz
gerekeceğinden söz ettim. Bu da üçüncü bölümdü. Bu gibi önemli sorunlar hakkında böyle küçük bir yapıtın
yetersizliği açıktır. İleride bu konulara ilişkin başka ciltler de
yayınlayacağım. Şimdilik eli kalem tutanlarımızı bu hususta
tartışmaya özendiriyorum.
Çünkü bu tarz yayınların vatan için büyük yararlar ortaya
koyacağına şiddetle inanıyorum...
25 Kanun-i Evvel 325
Baha Tevfik
Unknown Binding
Published January 1, 1997
21 people want to read
Ratings & Reviews
Friends & Following
Create a free account to discover what your friends think of this book!
Community Reviews
Displaying 1 - 3 of 3 reviews
August 22, 2018
Devlet kutsiyeti hat safhada olan toplumumuzun içinde 20. yüzyılın henüz başında "birey olabilmek", kültüre, tarihe, dönemine, değerlere eleştirel yaklaşabilmek hafife alınamayacak kadar anarşizan bir yaklaşım! Türkiye'de bireyin tarihi incelenecekse ilk Türk anarşisti kabul edilen Baha Tevfik şüphesiz ki köşe taşlarından olacaktır.
Baha Tevfik bize çöküşün sebebinin bireydeki ahlak bozukluğu olduğunu, toplumdaki "memuriyet" zihniyetini, bu zihniyetin temelinde yatan sebepleri anlattıktan sonra dününün ve bugününün felsefesizliğini nükteli ve iğneleyici bir üslupla aktarıyor. Yozlaşmış ve tortu tutmuş sosyal kurumlara savaş açıp bireyin geleceğini anarşizmde görüyor.
"Hükümet bir makinadır ki bir kısım halk onu kullanır; bir kısım halk da makinanın arasında ezilir."
"Her zaman dünün felsefesi bugünün ilim ve fenni, yarının ilim ve fenni bugünün felsefesidir."
"Balkan Harbinin sebepleri ve ırkî tesirleri tahlil olunursa hayretlerle görülür ki mağlubiyet sebebi milliyetten uzaklaşmamız değil, bilakis milliyetin derinliklerine saplanıp kalmamızdır, bugünkü medeniyetsizlik, dünkü akıncılığın, dünkü göçebeliğin, dünkü yeniçeri kavgalarının ancak isimlerini değiştirmiş şekilleridir. Ve milliyet namına ancak bunlara malikiz. Milliyet mazimizde ne bugünün galibiyet sebebi olan zeka, ticaret istidadı, kavimlerin medenileşmesi var, ne de arz ve ivazdan salim bir içtimaiyat, bir ahlak, bir siyaset var! Sözlerime inanmayanlar baştan başa katl ile, idam ile, siyasetin kılıcıyla öldürülenlere, kardeş, ana baba katilleriyle, asırlarca uzayan yeniçeri kavgalarıyla, isyan ihtilâl, eşkıya gürültüleriyle dopdolu olan tarihimizi, istibdadın bu bariz hüccetini mütalaa etsinler..."
"Vicdan, manevi ve ilahi bir şey değildir. Herkes kendi bilgisine, kendi maddi ve fikri vaziyet ve müktesebatına göre bir içtihat hasıl eder. İşte bu içtihat; vicdandır."
"Bir memlekette aile, aile hayatı, aile muhabbeti olmazsa o memlekette izdivaç bir cehennemdir, bahtiyarlığın katledilişidir, izdivaç hanesi kocanın daima kaçmak için bahane aradığı tuzak, zevceyi çürüten bir mahpus, çocukların her türlü istidadını mahveden bir mezbahadır."
Baha Tevfik bize çöküşün sebebinin bireydeki ahlak bozukluğu olduğunu, toplumdaki "memuriyet" zihniyetini, bu zihniyetin temelinde yatan sebepleri anlattıktan sonra dününün ve bugününün felsefesizliğini nükteli ve iğneleyici bir üslupla aktarıyor. Yozlaşmış ve tortu tutmuş sosyal kurumlara savaş açıp bireyin geleceğini anarşizmde görüyor.
"Hükümet bir makinadır ki bir kısım halk onu kullanır; bir kısım halk da makinanın arasında ezilir."
"Her zaman dünün felsefesi bugünün ilim ve fenni, yarının ilim ve fenni bugünün felsefesidir."
"Balkan Harbinin sebepleri ve ırkî tesirleri tahlil olunursa hayretlerle görülür ki mağlubiyet sebebi milliyetten uzaklaşmamız değil, bilakis milliyetin derinliklerine saplanıp kalmamızdır, bugünkü medeniyetsizlik, dünkü akıncılığın, dünkü göçebeliğin, dünkü yeniçeri kavgalarının ancak isimlerini değiştirmiş şekilleridir. Ve milliyet namına ancak bunlara malikiz. Milliyet mazimizde ne bugünün galibiyet sebebi olan zeka, ticaret istidadı, kavimlerin medenileşmesi var, ne de arz ve ivazdan salim bir içtimaiyat, bir ahlak, bir siyaset var! Sözlerime inanmayanlar baştan başa katl ile, idam ile, siyasetin kılıcıyla öldürülenlere, kardeş, ana baba katilleriyle, asırlarca uzayan yeniçeri kavgalarıyla, isyan ihtilâl, eşkıya gürültüleriyle dopdolu olan tarihimizi, istibdadın bu bariz hüccetini mütalaa etsinler..."
"Vicdan, manevi ve ilahi bir şey değildir. Herkes kendi bilgisine, kendi maddi ve fikri vaziyet ve müktesebatına göre bir içtihat hasıl eder. İşte bu içtihat; vicdandır."
"Bir memlekette aile, aile hayatı, aile muhabbeti olmazsa o memlekette izdivaç bir cehennemdir, bahtiyarlığın katledilişidir, izdivaç hanesi kocanın daima kaçmak için bahane aradığı tuzak, zevceyi çürüten bir mahpus, çocukların her türlü istidadını mahveden bir mezbahadır."
April 16, 2022
Bizim topraklarımızda hakkındaki keskin tespitlerinin çoğu çok yerinde olması ve ileri görüşlü bir düşünür olmasından dolayı hala geçerliliğini korur.
"Anarşizme gelince, bu büsbütün ayrı bir mahiyete haizdir. Anarşizm demek ancak bireyi yaşatmak ve bireye, bireyin hususi meziyetlerine karşı tekmil kuvvetleri mahvetmek demektir."
"Anarşizme gelince, bu büsbütün ayrı bir mahiyete haizdir. Anarşizm demek ancak bireyi yaşatmak ve bireye, bireyin hususi meziyetlerine karşı tekmil kuvvetleri mahvetmek demektir."
October 5, 2018
Ağır diline rağmen severek okuduğum bir kitap oldu. Farklı bakış açısı, ilginç tespitleriyle okunası bir eser.
Displaying 1 - 3 of 3 reviews