Mutlu Olma Sanatı

by Alain, Ayda Yörükan (Translator)

«On devrait bien enseigner aux enfants l’art d’être heureux. Non pas l’art d’être heureux quand le malheur vous tombe sur la tête, je laisse cela aux stoïciens, mais l’art d’être heureux quand les circonstances sont passables et que toute l’amertume de la vie se réduit à de petits ennuis et à de petits malaises.»

Genres: Philosophy, Nonfiction, France, Psychology

254 pages, Paperback

First published January 1, 1925

About the author

Philosopher, journalist, and pacifist Émile-Auguste Chartier was commonly known as Alain.


Japanese: アラン

Reviews

[Rosie Nguyễn · Rating 5 out of 5]

Alain nói về hạnh phúc là tập hợp những mẩu chuyện nhỏ, suy ngẫm về nỗi buồn, về cái chết, về những dằn vặt đau khổ day dứt trong đời người. Tựa là bàn về hạnh phúc mà tôi thấy nói về bất hạnh nhiều hơn.

Sách có lẽ sẽ không phải là kiểu mà tôi sẽ mang đi giới thiệu rộng rãi lung tung. Vì thứ nhất là sách mang nhiều tính triết lý, viện dẫn nhiều thuật ngữ triết học, đôi khi gây buồn ngủ. Thứ hai là có khá nhiều chỗ đọc lủng củng, không hiểu do bản thân lối diễn đạt của tác giả hay là do bản dịch. Thứ ba là sách đòi hỏi người ta phải suy nghĩ sau khi đọc.

Nhưng sách đúng là kiểu tôi thích. Vì tôi thích thể loại tản văn bàn luận này. Vì tôi muốn sau này cũng viết được quyển sách như thế. Và vì tôi thích cái cách trò chuyện của ông tác giả. Đọc những gì ông viết tôi có thể mường tượng được ông như thế nào. Một ông già gầy gò, thông thái và tinh tế. Ông ngồi với ta trong những buổi trà chiều, nói về mọi sự trên đời với tư duy bác học của ông, nhưng diễn giải bằng cách nhẹ nhàng dễ chịu hết mức có thể để người nhỏ tuổi như ta có thể hiểu được. Ông từng trải, hiểu đời, và cái cách ông kể chuyện vừa đơn giản vừa uyên thâm, khiến ta cười xòa mà lại ngẫm nghĩ, ông già nói đúng.

Và khi ta gặp những chuyện không vui trong cuộc sống, những cái khiến ta đau đầu nóng mặt, khiến máu trong người ta bắt đầu bốc lên, thì ta nhớ tới những chuyện nhỏ nhỏ của ông. Và ta cười xòa, ông già quả là đúng thật. Và rồi từng ngày qua, ta thấy cái mầm hạnh phúc trong lòng mình nảy chồi đâm lộc, nhờ những câu chuyện nhỏ ấy.

[Tieu uyen · Rating 3 out of 5]

Khi Descartes đưa ra cái khái niệm gọi là “luân lý tạm thời” đặng sống sao cho sướng, bao gồm mấy châm ngôn chính: 1 là sống hòa hợp với phong tục xứ sở mình với thái độ dung hòa. thứ 2 là phải quả quyết can đảm chạy theo lý tưởng. thứ 3 là nhẫn nhục ak ak đúng ra là thay đổi mình hơn là thay đổi thế giới. đại khái thế. Và tôn chỉ của phái Cartesian là yêu mến cuộc đời nhưng lếck bao giờ sợ chết.

Alain đã triệt để học theo Cogito của Descartes. Cùng với bút pháp hay đúng hơn là phong cách bắt chước của Montaigne để viết nên một mớ các bài tiểu luận ngăn ngắn, nói về một vấn đề gì đó hơi hớm triết học tí ti ví như hạnh phúc hay đức hạnh, hay hãy tự biết mình, rồi buồn chán thí mịe nội gì gì đó. . . cuối cùng bao giờ cũng có một kết luận rõ ràng, đường lối đúng đắn giúp người ta nhìn thấy tí ánh sáng cuối đường hầm, chứ ko như các ông triết gia khác là bắt bà con đào thêm mấy cái ngách trong đường hầm rồi tự mà tìm đường đi ra. Nên sách rất hợp với học sinh cấp 3 và các bạn trẻ dưới 20 tuổi đang lăn tăn bước chân vào đời.

[Càfê Sữa · Rating 4 out of 5]

Sẽ là rất hữu ích nếu ta phân biệt được sự khác nhau của lịch sự và lịch duyệt. Từ điển có thể có ích, nhưng để làm rõ hơn sắc thái ngữ nghĩa đòi hỏi dụng công nhiều hơn: lịch duyệt là cái hào quang tỏa rạng mà một cá nhân tỏa ra thông qua giao tiếp/tiếp xúc với những người khác; trong khi đó lịch sự là một phép thực hành niềm vui trong ứng xử. Đó cũng chính là sợi chỉ xuyên suốt những bài trao đổi ngắn của Alain trong cuốn sách này: Alain hướng dẫn, và phần nào là khuyến dụ chúng ta thực hành lối sống theo phép lịch sự, để tạo ra niềm vui, để được hạnh phúc.

Tuy nhiên một phần lớn và dài của tập sách là những bài trao đổi của Alain về sự bất hạnh: ông giảng về các biểu hiện, phần nào xác định nguồn cơn cũng như là đưa ra phương cách chối từ cái-gọi-là bất hạnh. Bởi theo ông miêu tả phần lớn những bất hạnh của con người là sự kéo dài của tâm lý hơn là một sự kiện thực chất mang tính cách bi kịch. Biết được thực chất là bước đầu để vượt qua vấn đề.

Vượt qua như thế nào? Bằng niềm vui. Alain cho rằng phép lịch sự có thể học được bằng rèn luyện. Thực hành lịch sự cũng là cách để giữ niềm vui trong lòng, không tạo điền kiện cho những suy nghĩ tiêu cực xâm nhập. Khác với lịch duyệt vốn là một sự duyên dáng bẩm sinh hay được tích tụ lâu dài theo năm tháng, phép lịch sự là một sự ứng biến tức thời trong hoàn cảnh cụ thể, chỉ nhằm để, ở mức tối thiểu là, không gây tác động xấu hoặc là thô lỗ đến những người chung quanh mình. Và điều này không đòi hỏi sự duyên dáng - mà thậm chí ngược lại, vẻ lúng túng của kẻ dốc tâm thực hành phép lịch sự, nhiều trường hợp, lại góp phần tạo ra hiệu quả to lớn trong việc kiến tạo niềm vui đối với những người bên cạnh; nhưng đấy lại là một chủ đề khác rồi - cho nên ai cũng có thể làm theo: ai cũng có thể thực hành theo phép lịch sự để kiến tạo hạnh phúc thông qua niềm vui.

Nhưng nói như vậy là không hoàn toàn thành thật, bởi vì ở đây có một cái bẫy người đọc. Không liên quan gì đến Alain hay là tôi; chẳng ai rắp tâm bày bố sập bẫy ai cả. Vấn đề là chúng ta giao tiếp thông qua ngôn ngữ. Và có những điều cần phải nói đi nói lại nhiều hơn một lần, để tránh những hiểu nhầm không cần thiết. Phương cách thực hành phép lịch sự là dành cho tất cả mọi người mà không nhất thiết đòi hỏi phải có những phẩm cách hay tiêu chuẩn riêng biệt nào: ai cũng có thể tập theo và ai cũng có thể hạnh phúc. Nhưng đây không phải là chiếc đũa thần của hạnh phúc. Alain khuyến dụ người đọc thực hành theo phép này như một phương cách khả dĩ kiến tạo hạnh phúc nhưng đó không phải là một đảm bảo cho hạnh phúc ở trước mắt.

Thêm nữa, phép lịch sự không hẳn là phương cách đúng đắn duy nhất để được hạnh phúc. Mà đúng đắn hay không cũng không quan trọng nữa: Rạch ròi được phải trái đúng sai là cần thiết nhưng hiểu được thế nào thì phụ hợp với bản thân mình, bất kể điều đó là đúng hay sai, còn thiết yếu hơn. Bởi đó là nền tảng thiết thực duy nhất của một con người có thể vin vào, trong cuộc đối mặt với cuộc đời này.

Chớ vì bất kỳ ai bảo rằng thế này mà cuộc đời mình bị lái đi thế nọ.

Bởi vì Sống như là sự đọc; chất lượng chỉ tùy thuộc vào mỗi bản thân mình.
Hãy trở nên cương cứng. (*)





(*) Phe đơ rít Niết sờ Lang Minh mèo.

[Nhược Lạc · Rating 4 out of 5]

Cuốn sách này giải quyết được một số vấn đề nội tại của mình. Vào khoảng thời gian của tuổi trẻ, với đầy chặt những hoang mang và xôn xao, người ta thường vật vã bởi tình yêu, lý tưởng sống, đích đến...rất nhiều thứ. Mình cũng không ngoại lệ. Nhưng Alain, với một dáng vẻ hài hước của trí tuệ, đã chỉ ra những nguyên nhân và đường lối dễ hiểu, dễ chịu hơn rất nhiều, cho mình. Nếu hôm nay bạn thấy trời thật tệ, tất cả như đang chống lại bạn, thì có thể bạn đã đi phải một đôi giày quá chật, hoặc quên vươn vai khi ngồi quá lâu. Ngáp một cái đi, và thế là đời lại đẹp như thường.

[Chậu Tưởng Kí · Rating 3 out of 5]

"Bi quan là tính khí, lạc quan lại là ý chí."

[Zorua64 · Rating 4 out of 5]

C'était vraiment très pertinent et (a part un chapitre hors sujet et hyper essentialisant sur la vie de couple) j'ai trouvé que tout était assez juste.

Alain a une très jolie plume et j'aime vraiment bien quand les philosophes font des efforts de style. Le format de propos est vraiment super parce que ça fait plein de mini thèses de 2 ou 3 pages max. Y'a beaucoup de récurrences (être l'artisan de son propre bonheur, références au stoïcisme, contagion de l'humeur, que le malheur est facile...), ce qui fait qu'on pourrait vraiment chopper 20 propos sur 100 et avoir une idée globale de la pensée d'Alain.

Je suis persuadée que certains propos comme Marie heureuse Marie triste. laisseront une trace... « Nos fautes périssent avant nous ; ne les gardons point en momies » (XXIV - L’avenir). Oui Alain je suis complètement d'accord et comme aurait dit ce roi de Zarathoustra : ainsi je l'ai voulu....

[Ninette · Rating 2 out of 5]

ალენად ცნობილი, მე-19, მე-20 საუკუნეების ფილოსოფოსი ემილ-ავგუსტ შარტიე (რაკი ქართულად ალენი მხოლოდ ვუდი ისერჩება, ტრანსლიტერაციაში ისე ვირხევი, “ვითარცა ლერწამი ქართაგან ძლიერთა”), თავის ნაშრომს “ბედნიერების შესახებ” ბუცეფალისა და ჩრდილის მოარული ამბით იწყებს : “ადამიანი, რომელსაც ეშინია, საფრთხეებს იგონებს, რათა შიში რეალური ახსნით განამტკიცოს”. ამდაგვარი რაციონალიზაციებით იყო ნაქარგი ბოლო თვეების განმავლობაში ჩემი შიში ადამიანების გაცნობისადმი, რომელიც ასე მეღობებოდა ფილოსოფიის კარლ იასპერსისეული უნეტარესი გამოვლინებისაკენ, კომუნიკაციისაკენ ("თუმცაღა ფილოსოფიის საწყისი გაოცებაში, დაეჭვებასა და საზღვრული მდგომარეობის გამოცდილებაში დევს, საბოლოოდ ეს ყველაფერი ჭეშმარიტი კომუნიკაციისაკენ ნებაში იყრის თავს"), მიმავალ გზაზე. ეტყობა, წაკითხვამდევე ვიგრძენი ალენის სიტყვების ძალა : “ეს პოლკოვნიკი, კომბოსტოებს რომ თესავს (რისკისთვის თავის არიდებაზე მინიშნება), დიდი სიამოვნებით იქნებოდა გენერალი, მაგრამ მისი ცხოვრების გაქექვის შესაძლებლობა რომ მქონდეს, აუცილებლად მივაგნებდი რაღაც მცირედს, რისი გაკეთებაც ამისათვის შეეძლო, მან კი უმოქმედობა არჩია. აი, ასე დავუმტკიცებდი, რომ გენერლობა რეალურად არც არასდროს სდომებია”. არა, მე კი ნამდვილად მთელი გულით მეწადა, თავი უცნობების ფილოსოფიური თვალთახედვის შეცნობისათვის მიმეძღვნა! ამიტომ, გავბედე, თბილისის ფრანგულ მედიათეკაში ფრანგი ფილოსოფიის მაგისტრის მიერ გამოწვდილი ხელი მივიღე, შეხვედრაზე სიხარულით (რამდენადაც ამის გამოხატვა შემიძლია) დავთანხმდი და მის მიერ ნარჩევი ავტორის ნაშრომის კითხვაც დავიწყე. ცხადია, მთლად რაციონალურად არ მიმიყვანია საკუთარი თავი ირაციონალური შიშის გადალახვამდე, რადგან მოგეხსენებათ, “გული, ცნობა და გონება ერთმანეთზედა ჰკიდიან”, ან, როგორც შარტიე იტყოდა, “შიშით შეპყრობილი ადამიანი არად დაგიდევთ შეგონებას, მას მხოლოდ საკუთარი გულისცემა და სისხლის ჩქეფა ესმის”. მეორე საკითხია, პოზიტიური ფილოსოფიის, განწყობის თეორიის მიმდევარმა ალენმა რეალურად რა დამახვედრა გაყვითლებულ ფურცლებზე : რის საპასუხოდ და რა დაწერა ამ კაცმა, ბოლოს და ბოლოს, გვითხარი, ნინეტ!

ალენის თანამედროვეობას მისივე თვალით შევხედოთ : “ყველა მთელ ცხოვრებას გაიღებს საკუთარი ბიზნესისა თუ კარიერისთვის, მაგრამ, თითქოს, ყველა ერთად შევთანხმდით, რომ საკუთარ თავში ბედნიერებისათვის თავის შეწუხება არ ღირდა”. ამ ტენდენციის შემჩნევა აღმოჩნდა მისთვის იმ ნაშრომის დაწერის იმპულსი, რომელშიც მარადიული განსაზღვრულობის სიმძიმეში (“ვერასდროს ვიმოქმედებდით, მუდმივად მხედველობაში რომ ვიღებდეთ საგნების უშველებელ წონასა და ადამიანის მოწყვლადობას”) ბედნიერების შესაძლებლობა უნდა დაენახა მკითხველს

“ფატალიზმი მედუზას თავია”

და

“გარდაუვალისაგან საკუთარი სარგებლის გამონახვა დიდი და კარგი საქმეა”.

გადაფურცვლამდევე გასათვალისწინებელია, რომ ყდის მიღმა “შინაგან” და “გარეგან მიზეზს” შორის მომწყვდეული ბედნიერების შესახებ სპინოზასეული ტრაქტატის ფორმატი არ დახვდება მონდომებულ პირს. ავტორის ნააზრევები სიცოცხლის სხვადასხვა მონაკვეთიდან ენაცვლებიან ერთმანეთს და დახეული დღიურის არეული ფურცლების შთაბეჭდილებას ქმნიან. ერთგან აღნიშნავს : “ადამიანის აწრიალებული გუნება ზოგჯერ დიდხანს დგომის ბრალია; განწყობის გამოკეთება შეგონებით კი ნუ ეცდებით, უბრალოდ, სკამი შესთავაზეთ”. კითხვა რომ დავიწყე, ზუსტად ასეთი აწრიალებული, ჩამოჯდომას მონატრებული ვიყავი : სამსახური, ეროვნული გამოცდები, უცხო ქვეყანაში გადაბარგების სამზადისი - ყველაფერი ერთმანეთს დაერთო. ჰოდა, ალენის წერის სტილმა, თითქოს, სწორედ ამ სკამის როლი ითავა… ავტორი “ციებსა” თუ “იზმებს” არათუ არ იყენებს, არამედ სხვისგან მოსასმენადაც კი ეზარება… ასე დაიმსახურა საკუთარ ნევრასთენიაზე სერიოზულად მომჩივარმა მეგობარმა მისგან უხეში სიტყვები : “მოეშვი მაგ გაბერილ სიტყვებს და სცადე, მართლა რამე გაუგო ცხოვრებას!” სანაცვლოდ, ნააზრევს მარტივი ანალოგიებით ტვირთავს : “დიდ განსხვავებას ვერ ვხედავ რისხვაში გადავრდნილსა და სპაზმური ხველით შეწუხებულს შორის”. 40 წლის განმავლობაში სწორედ ამ, სტანდარტული ფილოსოფიის მასწავლებისათვის შეუფერებელი, სტილისა და მანერების გამო იმსახურებდა მოსწავლეთა პატივისცემას, ამიტომ აკადემიური ფილოსოფიისადმი თავის ირონიას (“აი, რას იტყოდა ფილოსოფოსი, რადგან მას ნამცეცი რეალური გამოცდილებაც კი არ აქვს”) პირდაპირაც უმხელს მკითხველს თეზისის გაცხადებისას : “მთელი ამ ლაყბობის ერთადერთი მიზანი თქვენთვის თქვენივე თავისუფალი არჩევანის ერთ დიდ პალიტრად თარგმნა და მოძღვნაა”.

მაგრამ სტრესის გამფანტავი, აკადემიკოსთა გულის გასახეთქი ენით წერის ღირსებას, ცოტა არ იყოს, წყალში ყრის საკუთარი ნააზრევის ხარისხზე გადამეტებული წარმოდგენით (მე და ჩემი მრჩეველი შევთანხმდით, რომ ფილოსოფიის ისტორია ძალიან კარგად ესმოდა, მაგრამ ფილოსოფოსობა არ იყო ამ კაცის საქმე, რა) : “ოღონდ, ამ სასაცილო ტონით, სინამდვილეში, მნიშვნელოვან რამეს ვამბობდი”. მოკლედ რომ გითხრათ, ეს “მნიშვნელოვანი რამ”, ანუ “ბედნიერების შესახებ”, კამიუს აბსურდის თეატრის დაუხვეწავი წინაპარია, რომელიც, პირველ რიგში, საკუთარ თავს იდეოლოგიურ მოწინააღმდეგეს უსახავს : “ეს უსაშველო სამყარო, რომელსაც ბოლო არ აქვს, თავისი კანონებით, ზამთრისა თუ ზაფხულის, მზისა თუ წვიმის მონაცვლეობის მსგავსად, მოგვიტანს სიხარულსა თუ კაეშანს. ბედნიერებისადმი ჩემი სწრაფვა არაფრითაა უფრო დიადი, ვიდრე გასეირნების სურვილი”; მერე კი, ნაცვლად იმისა, რაციონალიზმსა და ემპირიალიზმს საკუთარ სამსახურში აყენებდეს და აჯამებდეს : “ერთადერთ გზა, გაუმკლავდე მონურ სამყაროს, არის მდგომარეობა, გახდე იმდენად თავისუფალი, რომ შენივე არსებობა იყოს ამბოხება”, მას კონფორმისტული დასკვნით ესხმის ტავს და იმ პირობებში ცხოვრების დადებით მხარეებზე აპელირებს, ამბივალენტური ადამიანური განცდები ბიოლოგიაში გამოხატული ფატალიზმის დონემდე რომ დაიყვანება :

“მუცლის ტკივილი უფრო მარტივი გადასატანია, ვიდრე ღალატი. რა, განა მეგობრების ნაკლებობას უჯრედების ნაკლებობაზე ლაპარაკი არ ჯობია?!”

მოკლედ, ალენმა, ჭამეთ, ილოცეთ და შეიყვარეთო, და ამას ფილოსოფიური ნაშრომის (არააკადემიურის, მაგრამ მაინც) მიძღვნა რად უნდოდა?!

[Valkyrie Vu · Rating 3 out of 5]

Cuốn này gồm chín mươi mấy mẩu nho nhỏ ghép thành nhưng mà đừng nhầm tưởng nó dễ đọc vì cái sự nho nhỏ ngăn ngắn ấy . Lơ là một tý thôi là chẳng hiểu cái mô tê khỉ mẹ gì ngay . =)).

Mình thấy giọng văn của cuốn này cứ đáng yêu và dễ chịu sao ấy mặc dù nói toàn triết học và nhiều chỗ thì lặp lại rồi còn khó hiểu nữa. Nội dung thì không có gì kinh thiên động địa cả. Tóm lại là nếu muốn hạnh phúc thì hãy nghĩ ít , ngáp nhiều và chăm tập thể dục =))

[Etienne · Rating 2 out of 5]

Je m'attendais à un livre vraiment profond, très philosophique, sur le bonheur et la vie. Ce n'est pas le cas. Sous forme de fragments/chroniques, l'auteur présente ses idées sur le «bonheur» de façon très large. Plus un ramassis d'opinions et d'idées personnelles, plutôt qu'une réelle réflexion. Certaines chroniques sont plus intéressantes que d'autres, mais le ratio demeure assez faible.

[Tô · Rating 3 out of 5]

Nếu bạn thường không cảm thấy hạnh phúc, thì cuốn sách này có thể khiến bạn hạnh phúc hơn một chút (có thể). Còn nếu bạn cứ thấy buồn luôn luôn, thì đọc rồi vẫn thấy buồn thôi. Tại vì thế này này, hạnh phúc không phải là đối trọng hay đối thủ của bất hạnh. Mà là không bất hạnh.

[Jean-Pascal · Rating 2 out of 5]

Une écriture vieillie de premier de la classe qui fait penser à un recueil de proverbes pour soigner les rhumes. La méconnaissance de la psychanalyse et des neurosciences rend l'exercice assez vain. En tout cas, la prochaine fois qu'il pleuvra, je me dirai "oh, la jolie petite pluie".

[Kieu Trang · Rating 3 out of 5]

3,5*/5
Quyển này thích hợp đọc những lúc muốn thư giản, và thỉnh thoảng lôi ra đọc, chứ ko phải đọc 1 lèo được. Nên bảo sao b ngâm dấm nó lâu như vậy mãi mới xong. :d

[Sasha · Rating 5 out of 5]

Le meilleur livre de philosophie "pratique" que j'ai jamais lu. Comme toujours en philosophie, il s'agit sans doute simplement d'une affinité personnelle - j'ai aimé le livre parce que je suis déjà plus ou moins d'accord avec l'auteur ; Alain met en mots éloquents ce que je pensais déjà au fond de moi-même, et me permet de développer ma pensée dans ce sens déjà intuitif.

Si vous aussi, vous êtes du genre à maintenir une hygiène émotionnelle et à s'astreindre à la bonne humeur en toute circonstance, ce livre vous redonnera de l'énergie pour la route. Si vous préférez idéaliser la tristesse et la complainte, soit ce livre vous fera changer au moins un peu de cap, soit vous allez le détester comme simpliste et peu réaliste. Dans tous les cas, je conseille de se laisser tenter par le style léger et absolument pas technique, vous verrez bien si ça vous correspond.

[Trần Hải Đăng · Rating 5 out of 5]

Lại một cuốn sách nữa chịu ảnh hưởng của chủ nghĩa khắc kỷ, đôi chỗ còn hơi trừu tượng khó hiểu, nhưng tựu chung vẫn là một cuốn sách hay khiến ta phải suy nghĩ về cảm xúc và cách tiết chế những cảm xúc tiêu cực. H��nh phúc không ở đâu xa mà ở ngay trong chính bản thân bạn, đó là một lựa chọn bạn có chọn hạnh phúc hay không mà thôi. Những gì tốt đẹp đều rất khó khăn mà đạt được còn cái xấu thì quá dễ!

Kết lại, một cuốn sách làm sâu sắc hơn chủ nghĩa khắc kỷ và cũng là 1 cuốn sách dành cho những người đang có những cơn bực dọc con con :D

[D'face · Rating 2 out of 5]

I read the English translation of this book "Alain on happiness". It is a collection of short articles loosely related to the topic. As a consequence there is some repetition within the collection wherein the French philosopher advocates the relationship between physical pose and mental attitude. He argus the benefit of prayer and public politeness is that they require us to adopt physical positions that facilitate a feeling of happiness despite our outward or inward concerns.

[Dieu Nguyen · Rating 5 out of 5]

Quyển này mình đọc tận mấy tháng mới hoàn thành, do vừa đọc vừa ngẫm, và vì nó là những ghi chú nên không cần đọc liền mạch.
Thật sự sau lần đọc "Plato và con thú mỏ vịt bước vào quán bar", mình tìm đọc nhiều quyển về triết học nhiều hơn, và mình đâm ra ghiền. :))
Sách cho nhiều đoạn rất hay, nhất là đoạn về công việc và hạnh phúc. Mỗi phần đều có những thông tin cho mình học hỏi. Cũng có đôi khi có nhiều bài viết khó hiểu, chắc phải đọc lại lần 2 để có cái nhìn toàn diện hơn chứ nhỉ? :))

[Lyse · Rating 3 out of 5]

Lecture intéressante qui fait réfléchir sur des choses aussi simple que le fait de bailler.

[Sam Gauthier · Rating 3 out of 5]

Interessant de voir ca vision des choses, mais parfois un peu trop rigide dans les idées, manque de nuance dans les propos.

[Charlotte Martigné · Rating 3 out of 5]

Cet ouvrage m'a été offert par mon prof de français en seconde, M. Brelaz. J'ai mis 10 ans à m'y plonger.

"Toute cette détresse que vous ramassez en un point est égrenée sur la route du temps; c'est le malheur de cet instant qui va porter l'instant suivant. Un homme vieux, ce n'est pas un homme jeune qui souffre de la vieillesse; un homme qui meurt ce n'est pas un vivant qui meurt.
C'est pourquoi il n'y a que les vivants qui soient atteints par la mort, que les heureux qui conçoivent le poids de l'infortune; et, pour tout dire, on peut être plus sensible aux maux ď'autrui qu'à ses propres maux, et sans hypocrisie.De là un faux jugement sur la vie, qui empoisonne la vie, si l'on n'y prend garde. I faut penser le réel présent de toutes ses forces, par science vraie, au lieu de jouer la tragédie."


"On peut prédire à un joueur qu'il jouera, un avare qu'il entassera, un ambitieux qu'il briguera. Même sans sorcier nous nous jetons une espèce de sort à nous-mêmes, disant : < Je suis ainsi; je n'y peux rien.> C'est encore un vertige, et qui fait aussi réussir les prédictions. Si l'on connaissait bien le changement continuel autour de nous, la variété et la floraison continuelle des petites causes, ce serait assez pour ne pas se faire un destin. Lisez Gil Blas; c'est un livre sans gravité, où l'on apprend qu'il ne faut compter ni sur la bonne fortune ni sur la mauvaise, mais jeter du l'est et se laisser porter au vent. Nos fautes périssent avant nous; ne les gardons point en momies."

"Au mélancolique je n'ai qu'une chose à dire: .Regarde au loin. Presque toujours le mélancolique est un homme qui lit trop. L'ceil humain n'est point fait pour cette distance; c'est aux grands espaces qu'il se repose. Quand vous regardez les étoiles ou l'horizon de la mer, votre oeil est tout à fait détendu; si l'œil est détendu, la tête est libre."


"Celui qui pense à son passé ou A). son avenir ne peut pas étre heureux tout à fait. Tant qu'on porte le poids des choses, il faut être heureux ou périr; mais dès qu on porte, en inquiétude, le poids de soi, tout chemin est rude. Le passé et l'avenir frottent dur sur la route."

" l'homme content, s'il est seul oublie bientôt qu'il est content, toute sa joie est bientôt endormie;il en arrive à une espèce de stupidité et presque d'insensibilité. Le sentiment intérieur a besoin de mouverents extérieurs.
C'est ainsi qu'il faut une espèce de mise en train pour éveiller la joie. Lorsque le Petit enfant rit pour la première fois, son rire n'exprime rien du tout; il ne rit pas parce qu'il est heureux; je dirais plutôt qu I est heureux parce qu' I rit; il a du plaisir à rire, comme il faut d'abord qui/, mange. Cela en a à manger;1 mais n'est pas vrai seulement pour le rire; on a besoin aussi de paroles pour savoir ce que l'on pense. Tant qu on est seul on ne peut être soi. Les nigauds de moralistes disent qu'aimer c'est s'oublier; vue trop simple; plus on sort de soi-même et plus on est soi-même; mieux aussi on se sent vivre."

"Venons au sérieux. Je vous souhaite la bonne humeur. Voilà ce qu'il faudrait offrir et recevoir. Voilà la vraie politesse qui enrichit tout le monde, et d'abord celui qui donne. Voilà le trésor qui se multiplie par l'echange. On peut le semer le long des rues, dans les tramways, dans les kiosques journaux; il ne s'en perdra pas un atome.

"Dès qu'un homme cherche I bonheur, i I est condamné à ne pas le trouver, et il n'y a point de mystère là-dedans. Le bonheur n'est pas comme cet objet en vitrine, que vous pouvez choisir, payer, em- porter; si vous l'avez bien regardé, il sera bleu ou rouge chez vous comme dans la vitrine. Tandis que le bonheur n'est bonheur que quand vous le tenez; si vous le cherchez dans le monde, hors de vous-même, jamais rien n'aura l'aspect du bonheur. En somme on ne peut ni raisonner ni prévoir au sujet du bonheur."

"Le bonheur est une récompense qui vient à ceux qui ne lont pas cherchée."

[Duong · Rating 4 out of 5]

Bản dịch tệ thật luôn ấy, word by word nên đọc có đoạn không hiểu gì hết. Thật sự nên tìm bản dịch tốt hơn để có trải nghiệm đọc mượt mà hơn chút, chứ cuốn sách này rất khó đọc, còn gặp lủng củng nữa thì thôi :/

"Hãy cởi trói, hãy giải thoát, và đừng run sợ. Người nào tự do, người ấy sẽ không mang vũ khí."

"Tôi chúc bạn có nhiều niềm vui. Đó mới đúng là thứ cần được trao đi và nhận lại. Đó mới đúng là phép lịch sự đích thực khiến tất cả mọi người đều phong lưu. trước tiên là cho chính người đi tặng. Đó mới đúng là kho báu mà càng được trao đổi bao nhiêu thì càng được nhân lên bấy nhiêu. Bạn có thể rải nó khắp phố phường, trên toa xe điện, hay trong các quầy báo; nó sẽ không vì tkế mà suy suyển đến một nguyên tử. Bạn vứt nó ở đâu, nó sẽ mọc lên và trổ hoa ở đấy.

Mình rất ấn tượng với câu này, đúng là đôi khi chúng ta không hạnh phúc vì hay suy diễn, quá run sợ và tự tạo áp lực cho mình, ngừng than vãn, ngừng lấy dầu tưới vào ngọn lửa mệt mỏi, hãy nhẹ nhàng, hãy tưới tắm nước mát cho nó, rồi chúng ta sẽ hạnh phúc thôi.

[Thao Nguyen · Rating 3 out of 5]

Nội dung sách phù hợp với những bạn thích suy ngẫm về các triết lý sống, tìm hiểu về nguồn cơn, bản chất của hạnh phúc và mối liên hệ của nó với các yếu tố xã hội khác. Quyển sách tập hợp 93 bài báo ngắn của tác giả - cũng là một nhà triết học Pháp lỗi lạc cuối thế kỷ 19. Dù được viết cách đây ngót nghét 1 thế kỷ, quyển sách vẫn khơi gợi được nhiều chiêm nghiệm mới mẻ, sâu sắc xoay quanh hạnh phúc.
Chất lượng bản dịch nhìn chung không tốt lắm. Bản dịch còn lỗi chính tả và cách dịch chưa mượt mà. Có lẽ dịch giả chọn cách dịch bám sát theo câu cú, ngôn từ bản gốc nên lời dịch tiếng Việt bị dài dòng, thiếu tự nhiên, dẫn đến khó hiểu.

[Nao Ran · Rating 5 out of 5]

Nếu chưa bao giờ hiểu về hạnh phúc, bạn sẽ đề ra những khái niệm mơ hồ. Và khi đọc cuốn sách này, thực sự tôi cảm thấy vui và hạnh phúc. Không phải là nó truyền cho tôi một cảm hứng nào đó, mà nó đã giải thích cho tôi những chân lý mà tôi cần hiểu. Đôi khi bạn không cần một cuốn sách để nói cho bạn bạn nên làm, thúc giục bạn đi con đường như thế nào. Mà bạn cần một cuốn sách để chỉ ra thế nào là đúng là sai. "Nhìn chung, người ta hay làm bệnh tình mình trầm trọng hơn bởi cảm xúc" Là một cuốn sách nên đọc.

[Nguyễn Hạnh · Rating 4 out of 5]

Tôi thích quyển sách này, tôi cũng thích luôn cách tác giả viết một mạch theo cảm hứng và không buồn chỉnh lại, bởi tôi cũng thế. Dù vậy đây không phải một quyển sách dễ đọc, tôi phải làm quen với cách diễn đạt và luồng suy ngẫm tách biệt với đa số sách viết về hạnh phúc cho độc giả đại chúng qua các bài viết đầu để chuyển dần từ từ xa lạ sang yêu thích.

[emmarps · Rating 1 out of 5]

Au bout d'une centaine de pages je laisse tomber ce livre auquel je ne trouve aucun intérêt... Les essais sont trop courts pour être suffisamment intéressants et ne développent (à mon avis) pas assez leurs sujets. Le principe des "propos" est très décevant à mon goût, et le style d'une platitude extrême.

[Monteiro · Rating 1 out of 5]

Je n'ai jamais réussi à accrocher avec le ton et l'auteur même quand j'étais, rarement, en accord avec lui. Me donne l'impression d'un "je sais tout, j'ai tout compris et j'ai raison", même s'il y a de bonnes idées et par moment une certaine poésie ce fût une lecture désagréable et j'en resort avec l'impression que l'auteur se sent supérieur à quiconque n'est pas d'accord.

[MP · Rating 5 out of 5]

Cảm thấy hạnh phúc hơn rất nhiều rồi.
1 quyển sách dễ đọc nhưng không hề dễ hiểu tí nào.
Chắc chắn sẽ phải đọc lại trong tương lại.

[Huong Do Thu · Rating 5 out of 5]

Đọc xong lâu rồi, khi nào đọc lại sẽ rv sau :))

[Celine Evren Pattni · Rating 3 out of 5]

Bilindik notlar ama zor bir zamanimda iyi geldi, ayiltabilir nazikce sizleri de.. Varlik dergisi yayinindan okudum eskiligi ve sayfa kokusuyla beni benden etti zaten

[Quynh Anh Phuong · Rating 5 out of 5]

Xuất sắc.

[Eduardo Moraes · Rating 4 out of 5]

Reflexões sobre a Sabedoria e a Felicidade – por Alain (Émile-Auguste Chartier, 1858-1951)

http://acasadevidro.com/2014/07/28/re...

"Quando Bucéfalo, cavalo ilustre, foi apresentado ao jovem Alexandre, nenhum cavaleiro conseguia se manter sobre o lombo deste animal formidável. Sobre isto um homem vulgar dizia: "Este é um cavalo malvado." Alexandre, no entanto, procurou o X da questão, e logo encontrou, observando que Bucéfalo estava terrivelmente apavorado diante de sua própria sombra. Como o seu medo também fazia saltar a sombra, isso não acabava mais. Alexandre então dirigiu o nariz de Bucéfalo em direção ao sol, e então, nesta posição, pôde tranquilizar e domar o animal. Assim, o aluno de Aristóteles já sabia que nós não temos nenhuma potência sobre as paixões enquanto não conhecemos suas causas reais." ALAIN, Propos Sur Le Bonheur. Gallimard, 1928. Pg. 9.

Evocando a imagem de Alexandre e Bucéfalo, Alain (1868-1951) inicia seu livro de reflexões sobre a felicidade, Propos Sur Le Bonheur, publicado em 1928. O pavor de Bucéfalo diante de sua sombra é lido por Alain como um símbolo do descontrole e da inquietude que as paixões exercem sobre suas vítimas. Alexandre, por sua vez, aparece nesta parábola como representante da inteligência, da racionalidade, capaz de serenizar os arroubos irracionais e controlar a selvageria do temor e da intranquilidade.

Eis algo que deve soar bem familiar àqueles acostumados a flanar pela história da filosofia, onde é recorrente a ideia de que a Razão deve agir como um cavaleiro que doma o corcel selvagem da Emoção. Enquanto formos semelhantes a Bucéfalo, ou seja, aterrorizados por fenômenos que não compreendemos, que nos assustam justamente pois somos ignorantes de suas verdadeiras causas, estaremos bem longe da serenidade e daquilo que em francês é conhecido pelo bela expressão la joie de vivre.

O que também me parece notável, e que eu gostaria de explorar mais a fundo na sequência, é que o “caso Bucéfalo” nos permite refletir sobre o medo distinguindo entre suas manifestações legítimas e aquilo que eu chamaria de um medo-sem-fundamento. Para evocar um exemplo que está na crista-da-onda, marcando presença nas mídias: se você é um habitante de Gaza, em Julho de 2014, tem amplas razões para temer por sua vida e por sua integridade física, mesmo que você não tenha conexão alguma com o Hamas ou com qualquer organização islâmica militante, já que existem provas empíricas aos milhares de que a ofensiva militar de Israel tem matado e ferido os palestinos sem grandes esforços de distinção entre civis e militares. Em Gaza, o medo é um afeto plenamente legítimo, justificado pela presença de perigos reais, e a ausência deste afeto em tais circunstâncias é que pareceria bizarra, incompreensível e anormal.

Bucéfalo, ao contrário, oferece-nos um exemplo de um medo desproporcional ao perigo real: a sombra, afinal, não tem o mínimo potencial de destruição. Se o cavalo se debate em pavores, é pois se equivoca em seu juízo eqüino e enxerga uma ameaça onde não há nenhuma. Dando um passo além, poderíamos inclusive dizer que Bucéfalo ilustra um comportamento supersticioso, que tem suas similaridades com o pavor sentido, especialmente em épocas mais remotas, por aqueles que presenciavam um eclipse ou um terremoto e, incapazes de compreender as causas dos fenômenos físicos, perdiam o sono em temores e taquicardias, imaginando que os deuses estavam furiosos.

II. O IMAGINÁRIO COMO INIMIGO

Com esta distinção entre medos legítimos e medos injustificados em mente, fica mais fácil compreender algumas das principais teses de Alain – como esta: “o imaginário é nosso inimigo” (XV, Sur La Mort, pg 45). Os poderes de imaginação da mente humana nem sempre agem em nosso favor: não é incomum que a pessoa saudável imagine doenças possíveis e assim contamine sua saúde com males imaginados, meramente possíveis, que provavelmente não vão se materializar. Mesmo que esteja em um estado físico ótimo, sem dores corporais ou sinais de desagregação orgânica, a pessoa pode sofrer com as ansiedades, as insônias e os pavores decorrentes de uma imaginação demasiado pessimista. Em seus comentários psicológicos, Alain destaca com frequência o quanto a imaginação “compõe horrores” (p. 39), em especial quando se lança ao futuro e representa os próximos estágios do percurso existencial – que tem a morte, necessariamente, por horizonte.

Diante das superstições humanas que levam o temporal desnorteante da esperança e do temor aos homens, Lucrécio já pintava o retrato do sábio como aquele que, de terra firme, observa sereno os navegantes em mar revolto. Se Lucrécio, em seu poema-filosófico Da Natureza, visa como um de seus objetivos supremos libertar os humanos das superstições, utilizando para isto a doutrina de seu mestre Epicuro, é pois as superstições são consideradas como doenças do imaginário que desviam-nos do caminho da sabedoria. “A superstição consiste sempre, sem dúvida, em explicar efeitos reais por causas sobrenaturais”, escreve Alain (XVIII, Prières, pg. 53).

Àqueles que não dormem à noite, ou que se supliciam durante o dia, pois temem estarem sendo reprovados por um deus vingador, que os observa, furibundo, sentado em sua nuvem, o sábio apenas recomenda a dissipação da ilusão como melhor remédio. Assim como Bucéfalo não tem razão para temer sua própria sombra, não há razão para temer o Inferno ou qualquer outra punição do além-túmulo. Não há sabedoria ou felicidade possível sem que antes nos livremos de fantasias, compostas por imaginações humanas e escritas por mãos humanas em livros ditos “sagrados”, que tendem a disseminam temores sem fundamento e terrores sem realidade.

O X da questão, para Alain, é que tanto o cavalo Bucéfalo quanto o devoto que teme fúria de Jeová, os dos relâmpagos de Zeus ou o inferno criado por Deus-Pai para queimar os ímpios, sofrem de verdade com seus males imaginários. Para recuperar o exemplo citado acima: a pessoa saudável que age como o personagem de Moliére, o Doente Imaginário, acaba sofrendo de fato com seus temores, ansiedades e inquietudes. Pois bem se sabe que não é só fisicamente, “na carne”, que sofre o homem; um sofrimento não é menos sofrido por ser “psicológico”, por estar “na mente”.

Ao invés de ser vítima de seus afetos, arrastado pelas circunstâncias a cóleras e pavores, transtornado constantemente em seus humores por tudo o que lhe ocorre, o sábio tem o bom senso de temperar os arroubos passionais e serenizar seus temporais internos ao compreender – “clara e distintamente”, como recomendam Sócrates, Descartes ou Spinoza – as causas reais daquilo que é sentido. Como dirá André Comte-Sponville, fiel discípulo de Alain, compreender a causa de uma tristeza já é um começo de alegria. “Les malheurs sont rendus légers par la connaissance des causes”, escreve Alain (X, Argan, p. 30). Algo que se assemelha ao motto spinozista que recomenda “não desprezar, não lamentar, não odiar, mas compreender”. No divã do psicanalista, por exemplo, o melancólico começam a se libertar-se de suas condições de prisioneiro da paixões tristes quando começam a compreender os porquês dos afetos, das paixões, dos sonhos. Compreender, contudo, não é tudo. Falta o essencial, que é o agir.

III. O PERIGO DA RAZÃO EXTREMISTA

Não faltaram na história os que explicaram o Mal a partir da Ignorância – para ficarmos só entre os gregos, duas figuras de considerável impacto na posteridade, Sócrates e Epiteto, sustentavam que o saber racional, em especial o conhecimento daquilo que nos move, a compreensão das causas de nossos sentimentos, é o “caminho do bem”. Donde o “conhece-te a ti mesmo!”, mais célebre dos mottos socráticos, inscrito no Templo à Apolo em Delfos ao lado de outra “dica” existencial apolínea: “nada em demasia”. Um dos valores cardinais da civilização grega era justamente a sophrosyne – traduzível por temperança, moderação ou auto-controle.

O difícil, porém – e ninguém disse que a sabedoria é fácil! – é saber dosar o quanto de “controle racional” sobre as paixões deve ser exercido. Aristóteles sustentava que a virtude está em encontrar o ponto ótimo entre dois excessos: por exemplo, a virtude da coragem encontra-se entre os dois extremos, o de sua carência (a covardia) e seu excesso (a temeridade). Também a racionalidade nos oferece um risco duplo: por um lado, um excesso vicioso, o desregramento passional, que leva, por exemplo, um homem a enforcar sua esposa em um arroubo de ciúme injustificado, como faz Otelo contra Desdêmona na obra de Shakespeare; por outro lado, outro excesso vicioso, o racionalismo ultra-controlador, que pode levar alguém a dotar-se de um caráter rígido, autoritário, severo em demasia, descrito muito bem pela gíria da língua inglesa “control freak”.

Na história da filosofia, um dos mais importantes legados do pensamento de Nietzsche é justamente ter colocado em questão a predominância, na filosofia ocidental, de um racionalismo hiperbólico que se manifesta com frequência como moralismo castrador, repressor, autoritário. A crítica que Nietzsche empreende contra o do Ideal Ascético, tão presente no seio da ética judaico-cristã, visa justamente questionar os efeitos de doutrinas que querem lidar com as paixões com a tática do extermínio, como faria um dentista que, diante das cáries de seu paciente, só soubesse receitar a extração dos dentes. Contra Sócrates, encarnação do “homem teórico” que transforma a Razão em ídolo, Nietzsche nos põe em guarda contra aqueles que querem transformar a razão em panacéia e que pensam servir a este novo deus quando praticam, contra si e contra os outros, a repressão sexual, a supressão dos prazeres sensórios, a caça às “bruxas” e aos “hereges” etc.

Em seu Propos Sur Le Bonheur, Alain decerto reflete do interior de uma tradição filosófica ancestral, que atravessa os séculos, mas consegue nos dizer algo de novo, ou melhor, algo de peculiarmente seu. Quando recorda as razões que o levaram a abandonar o catolicismo, remete-nos a uma vivência que experimentou aos seus 10 anos de idade: visitar uma “capela mortuária onde os mortos permaneciam por uma semana, para edificação dos viventes. Estas imagens lúgubres e este odor cadavérico perseguiram-me por muito tempo. Todo meu ser se revoltava e eu me livrava da religião deles como de uma doença.” (LXXIII, Bonne humeur, 10 Octobre 1909) Alain manifesta uma repulsa visceral contra a morbidez tão frequente em certos cultos religiosos Tanatocêntricos, que pregam o quietismo e a resignação.

Alain, ao contrário, busca sua sabedoria em outras fontes: em Spinoza, por exemplo, que considera um “mâitre de joie” (pg. 57). A ênfase que a filosofia spinozista devota à afetividade humana – a Ética sendo em larga medida um tratado psicológico que procura explicar os complexos mecanismos causais dos sentimentos humanos – é amplamente abraçada por Alain. A crítica da esperança e do temor, compreendidos como “irmãos gêmeos”, é algo que Alain também assume como um legado spinozista digno de permanecer vivo – e que Comte-Sponville posteriormente expandirá e detalhará como um dos temas-chave de sua obra (em especial no Tratado do Desespero e da Beatitude). O remédio contra a “síndrome de Bucéfalo”, isto é, com a tristeza de padecer com paixões que não controlamos nem compreendemos, está não só na compreensão mas também na ação. Trata-se de viver no esforço de agir ao invés de padecer; entender ao invés de ignorar; enfrentar os perigos reais ao invés de temer, na impotência e no tremor, perigos imaginários.

A felicidade, pois, não é algo que a gente receba como um presente, ou que devamos esperar sentados com a bunda confortavelmente instalada nos sofás da inação esperançosa. A felicidade está em agir para construi-la. E não há situação mais infeliz do que aquela do devoto que, em lágrimas, de joelhos, implora por ajuda do alto. Uma longa tradição filosófica, que inclui Epicuro, Lucrécio, Spinoza, Alain, Comte-Sponville, une-se em coro para cantar: “Quem sabe faz a hora, não espera acontecer.” A felicidade nunca vem de graça; é preciso conquistá-la. E há boas razões para crer que jamais alguém a conquista em solidão, ao contrário do que pregam ascetas e anacoretas. Chris McCandless, vulgo Alex Supertramp, precisou buscar o isolamento extremo, nas geleiras do Alaska, para descobrir, em Into the Wild: “happiness is only real when shared”. Os filósofos assinariam embaixo, e Alain entre eles: o amor e a amizade são elementos sine qua non na construção de qualquer felicidade, que é sempre trans-individual, conectada com a presença de uma teia de relações humanas em que a convivência aumenta a potência de existir (e, logo, a alegria) daqueles que interagem.

IV. EPÍLOGO: A FELICIDADE É POESIA

A sabedoria, como aponta a etimologia, é a meta suprema do filósofo, aquele que nutre philia (amor ou amizade) pela sophia (sabedoria). Ler Alain é uma experiência filosófica seminal pois equivale a encontrar alguém motivado por um engajamento existencial na busca pela vida sábia (e, logo, feliz). Este grande educador e escritor francês, autor de cerca de 5.000 propos (termo francês traduzível por reflexões em português, ou por remarks em inglês), teve sua obra celebrada por um de seus alunos, André Maurois, como digna de figurar em todas as bibliotecas ao lado dos Ensaios de Michel de Montaigne (1533-1592). Não é elogio pequeno. A carreira de Alain como professor de filosofia foi longa e fecunda, tendo influenciado o pensamento de alunos que viriam a marcar época, caso de Georges Canguillem (1904-1995), Simone Weil (1909-1943) e André Comte-Sponville (1952 – ).

Pouco conhecida no Brasil, onde existem poucos de seus livros traduzidos, Alain não é um filósofo de sistema, mas muito mais um pensador-artista, um filósofo-literato, cujos textos tem o sabor de pequenas obras-de-arte verbais, que instigam a refletir e ensinam os caminhos que o autor descobriu para um autêntica arte de viver e de gozar. Sem dúvida, Alain pende mais para uma sabedoria apolínea, baseada na temperança e na primazia da razão, do que para uma sabedoria trágica ou dionisíaca (como Nietzsche, p. ex., procurou pensar). De certo modo, é como se Alain quisesse agir sobre seu leitor de modo similar ao que Alexandre fez com Bucéfalo: suas reflexões parecem animadas pelo ímpeto de ajudar o leitor a curar-se das paixões tristes, dos afetos mortificantes, das confusões mentais caóticas. O caminho da serenidade passa pela compreensão das causas reais de nossos sentimentos, sustenta Alain, o que significa que grande parte dos males afetivos de que padecemos tem relação com uma imaginação desregrada que é preciso “domar”.

Para que nos libertemos da impotência triste a que nos entrega o fatalismo, da ansiedade apavorada a que nos condena um imaginário desregrado, Alain recomenda um remédio simples: compreensão e ação. A felicidade, logo, é como a poesia: é preciso criá-la, construí-la, escrevê-la, com um arranjo próprio e inimitável de palavras, ao invés de esperar por ela, rezar por ela, sonhar com ela. O ser humano gosta bem mais dos prazeres que ele conquista do que daqueles que lhe vem de graça: o alpinista, ainda que sofra e pene para atingir o topo da montanha, goza muito mais intensamente com a paisagem solar que observa quando atinge o pico, tendo ali chegado através de seu esforço e de sua ação, do que aquele que “um trem elétrico conduziu ao célebre cume e que não pode encontrar ali o mesmo Sol” (XLIV, pg. 116).

Filósofo que ama o bom humor e a alegria, Alain sabe ser duro contra “aquela feroz religião que nos ensinou que a tristeza é grande e bela, e que o sábio deve unicamente pensar na morte, enquanto cava seu próprio túmulo. (…) Resta-nos, após termos descartado as mentiras dos padres, abraçar a vida nobremente e não atormentarmos a nós mesmos e uns aos outros com declamações trágicas” (LXXIII, Bonne Humeur, pg. 184). Ao invés de exagerar a tragicidade da existência, Alain recomenda que não transformemos pequenas pedras em montanhas, nem perigos imaginários em razões para inquietudes de Bucéfalo.

Ao invés de acusar amargamente o mundo e os outros pela infelicidade própria, convêm muito mais perceber que cada um de nós é seu pior inimigo quando padece com seus juízos falsos, seus temores vãos, seus conformismos preguiçosos. O primeiro passo para a sabedoria está em despertar para o fato de que nossas relações com o futuro não devem ser norteadas pela imaginação ou pela esperança, mas sim pela ação, que constrói um futuro ao invés de padecer com um futuro que tomba sobre nós ou nos atropela. A felicidade é poesia: trata-se de sacudir a impotência, despertar nossas forças criativas e criá-la – como se escreve um poema, como se compõe uma sinfonia, como se nutre uma amizade, como se constrói um amor.

“Tout bonheur est poésie essentiellement, et poésie veut dire action; l’on n’aime guère un bonheur qui vous tombe; on veut l’avoir fait.”

ALAIN (1858-1951), Propos Sur Le Bonheur (XLII, “Agir”, pg. 111. 3 Avril 1911)