ในกับดักและกลางวงล้อม

by ประชาคม ลุนาชัย

ชีวิตไม่เพียงคล้ายรูปเขียนแผ่นใหญ่ ยิ่งมองลึกลงไปในรายละเอียด ยิ่งค้นพบความหมายที่ซุกซ่อน หากไม่ต่างอะไรกับหนังสือนิยายเล่มหนา อ่านผ่านตา ไปครั้งแรก สนุกสนานกับเรื่องราว ครั้นละเลียดอ่านอีกครั้ง ได้แง่คิดที่ต่างออกไป ทุกเรื่องราวที่ชีวิตเข้าไปเกี่ยวข้องขณะพัวพันวุ่นวาย ไม่ว่าในมุมมอง และความรู้สึก จะต่างไปจากตอนที่ถอยออกมา แล้วมองกลับเข้าไป

296 pages, Paperback

Published February 1, 2018

About the author

นักเขียนประสบการณ์โชกโชนผู้เคยผ่านต่อสู้ชีวิตมาหลากหลายประเภท ตั้งแต่เป็นพนักงาน เสิรฟร้านอาหาร เด็กโรงน้ำชา กรรมกรโรงงานรองเท้า โรงงานขนมปัง โรงนุ่น บ๋อยภัตตาคาร เด็กเสริฟร้านข้าวต้ม ร้านก๋วยเตี๋ยวและลูกเรือประมง

ประชาคม ลุนาลัย เป็นชาวจังหวัดยโสธรเดินทางเข้ากรุงเทพฯ ตั้งแต่อายุ 17 ปี ด้วยความ มุ่งหวังว่าจะมาเรียนหนังสือต่อเพื่อว่าจะได้เป็นนักเขียนให้ได้ในอนาคต แต่ด้วยโชคชะตาและความยากจน ผลักดันให้ต้องทำงานหาเลี้ยงชีพแทน โดยทิ้งความฝันของการเป็นนักเขียนเอาไว้ชั่วคราว

ตอนที่ประชาคม ลุนาชัย อายุ 25 ปี เขาตัดสินใจไปทำงาน เป็นลูกเรือประมงใช้ชีวิตชาวเรือร่อนเร่ไปตามสถานที่ต่างๆ โดยใช้เวลาถึง 8 ปี เมื่อมีเวลาว่างระหว่างคราวใด เขามักเข้าห้องสมุดอ่านหนังสือและเขียนบันทึก เรื่องราวชีวิตของตนเองและคนรอบข้างอยู่เสมอ เขาได้ทดลองเขียนเรื่องสั้น เรื่องแรกที่ได้พิมพ์ในหนังสือหนุ่มสาว ชื่อเรื่อง "บทสุดท้ายแห่งตำนานคนยาก" ภายหลังจากปี พ.ศ.2535 เขาลาออกจากงานที่เคยทำ ออกมาเขียนหนังสือเพียงอย่างเดียวอย่างจริงจังและผลงานการเขียนของเขา ก็ได้รับการยอมรับอย่างรวดเร็วผ่านการตีพิมพ์ในนิตยสารต่างๆ หลายฉบับ เรื่องสั้น "รอยบาป" ได้รับรางวัลดีเด่น จากนิตยสาร "หลักไท" เรื่องสั้น "ชะตากรรมของคนเถื่อน" ได้รับรางวัลดีเด่นจากนิตยสาร "ชีวิตต้องสู้" และ "กฎข้อที่ห้า" ได้รับการคัดเลือกให้เป็นเรื่องสั้นรางวัล "ช่อการะเกดยอดเยี่ยมประจำปี 2539" นวนิยายเล่มแรก ที่ประชาคม ลุนาชัย เขียนเรื่อง "ฝั่งแสงจันทร์" ซึ่งเป็นนวนิยายที่สะท้อนให้เห็นถึงยถากรรมของสามัญชน แห่งหมู่บ้านชายฝั่งอยู่กับผืนน้ำและแผ่นดิน

ปัจจุบัน ประชาคม ลุนาชัย ยังคงเป็นนักเขียนสู้ชีวิตที่ผลิตงานเขียนออกมาอย่างคงเส้นคงวา

Reviews

[Phuwong · Rating 4 out of 5]

1 ใน 8 เล่มสุดท้ายรางวัลซีไรต์ปีนี้กับความยาว 296 หน้า ประชาคม ลุนาชัย พาไต้ก๋งพจน์พร้อมลูกเรือทองพันช่าง 1 อีก 20 กว่าชีวิตออกเดินทางสู่ท้องทะเลกับการวางอวนล้อมเพื่อจับปลา ต่างก็เป็นครั้งแรกของเกือบทุกคนที่อยู่บนเรือ ต่างก็ขาดประสบการณ์และความพร้อมทางร่างกาย ต้องเรียนรู้ ผ่านพบความผิดหวังและสมหวังกว่าจะเสร็จสิ้นภารกิจในครั้งนี้ นวนิยายเล่าไปเรื่อย ๆ ตั้งแต่การตั้งต้นหาลูกเรือจากสำนักจัดหางานเถื่อน จนกระทั่งเรือกลับถึงฝั่งในอีกปีกว่าให้หลัง ไม่ได้รู้สึกว่ามีจุดพีคที่น่าตื่นเต้น แต่ก็ชวนติดตามเอาใจช่วยให้ทองพันช่าง 1 และลูกเรือทุกคนกลับถึงฝั่งได้อย่างปลอดภัยและมีเงินติดมือกลับบ้านกันทุกคน เหมาะมากสำหรับคนเรียนวรรณกรรมที่จะนำไปวิเคราะห์ตีความ เพราะมันมีความลึกในลึกของ "กับดัก" และ "วงล้อม" ในแง่ของการดำเนินเรื่องและชีวิตตัวละครแต่ละตัวที่สามารถนำไปคิดต่อได้
.
เป็นการกลับมาเขียนนวนิยายอีกครั้งในรอบ 10 ปีของผู้เขียน อ่านจบแล้วเข้าใจได้ว่าทำไมนวนิยายเรื่องนี้ถึงเข้ารอบสุดท้าย มีความเป็นวรรณกรรมสัจนิยม (Literary Realism) ในแบบของซีไรต์ที่เรารู้กันดี ซึ่งต้องอาศัยความเข้าใจชีวิตในระดับหนึ่งถึงจะซึมซับกับความหมายที่ซ่อนอยู่ในเรื่อง นาน ๆ เปลี่ยนอารมณ์มาอ่านแนวนี้บ้างก็คั่นอารมณ์ไปได้ดีเหมือนกันครับ

[Pokpong Lawansiri · Rating 5 out of 5]

ในกับดักและกลางล้อมเป็นหนึ่งใน 8 วรรณกรรมที่เข้ารอบรางวัลซีไรต์ปี พ.ศ. 2563

ประชาคม ลุนาชัยนำเรื่องเล่าที่เขาเชี่ยวชายผ่านประสบการณ์ตรง นั้น คือ สภาพชีวิตของคนงานเรืออวนที่มาจากต่างที่ต่างถิ่นมาเล่าได้อย่างชวนติดตามแทบทุกหน้าและน่าประทับใจ

ตัวละครในหนังสือเล่มนี้มีความหลากหลาย มาจากพื้นที่ภูมิภาคต่างๆ ทั่วประเทศ แต่มีความคล้ายกัน คือ เป็นผู้ใช้แรงงาน ปากกัดตีนถีบเพื่อชีวิตที่ดีกว่า ตัวละครจำนวนมากอยู่ห่างไกลครอบครัวทั้งทางระยะทางและผ่านกาลเวลา ตัวละครอยู่ "กลางวงล้อม" ที่แตกต่างกันไม่ว่าจะเป็นยาเสพติด การพนัน ฯลฯ

นับเป็นหนังสือเล่มหนึ่งที่ประทับใจมากและแนะนำให้ทุกคนที่ชอบอ่านวรรณกรรมสัจจนิยม