Літературна біографія Юзефіни Шелінської (1905–1991), нареченої Бруно Шульца (1892–1942) – польського письменника й художника, завдяки якому Дрогобич став важливим пунктом на світовій мистецько-літературній мапі. Кохання цих двох людей тривало лише чотири роки, та на всю решту життя залишалося з Юзефіною, або Юною, як тільки він називав її. Вихрещена єврейка, яка постійно боролася зі своєю єврейською тінню, що не врятувало її від антисемітських чисток у ПНР. Полоністка, гімназійна учителька, любила поетів-романтиків та разом із Бруно читати поезії Рільке. Найбільше прагнула бути з Бруно, присвятитися йому повністю. Католичка, тож не могла офіційно побратися з чоловіком юдейської віри. Жінка, яка не хотіла ділити коханого ні з іншими жінками, ні з його одержимістю мистецтвом. Через утрачену мрію вчинила спробу самогубства – залишилася жити, але вже без Бруно. Друга спроба – через багато років – була вдалою. Ніколи не припиняла думати про нього і карати себе, що не зуміла врятувати його від загибелі, бодай спробувати врятувати… Книжка Аґати Тушинської – про пристрасне кохання і жахливу смерть, про літературу і мистецтво, про людське життя і його безборонність.
"Pisarka, poetka, reportażystka, córka znanego reportera sportowego Bogdana Tuszyńskiego i dziennikarki Haliny Przedborskiej. Ukończyła Wydział Wiedzy o Teatrze na warszawskiej PWST. Wykłada na Uniwersytecie Warszawskim.
Jest autorką popularnych książek o teatrze i biografii m.in. Marii Wisnowskiej, Isaaca Bashevisa Singera oraz Ireny Krzywickiej. Również jej książki autobiograficzne: Rodzinna historia lęku oraz Ćwiczenia z utraty spotkały się z gorącym przyjęciem. Wydana w marcu 2005 bestsellerowa Rodzinna historia lęku (nominowana do Prix Medicis), to dramatyczna i wielowymiarowa opowieść o losach polskich i żydowskich przodków autorki. Zapis walki z chorobą nowotworową jej męża, Henryka Dasko jest tematem osobistej książki Ćwiczenia z utraty (2007), która ukazała się także po francusku i koreańsku. Oskarżona: Wiera Gran - historia śpiewaczki z warszawskiego getta oskarżonej po wojnie o kolaborację z Niemcami, była niekwestionowanym bestsellerem i tematem burzliwych dyskusji. Oskarżona doczekała się wielu zagranicznych wydań, między innymi we Francji, Hiszpanii, Włoszech, Holandii, Grecji i Izraelu, w Niemczech i Stanach Zjednoczonych. Tyrmandowie. Romans amerykański (2012), to opowieść o ostatnim okresie życia autora "Złego" u boku jego amerykańskiej żony Mary Ellen Fox.
Ostatnio wydana Narzeczona Schulza, inspirowana postacią Józefiny Szelińskiej - jedynej kobiety, której B. Schulz zaproponował małżeństwo, była gorąco przyjęta zarówno w Polsce jak i we Francji. Równolegle z biografistyką i reportażem Agata Tuszyńska uprawia twórczość poetycką.
W swoim dorobku ma m.in. nagrodę im. Ksawerego Pruszyńskiego, przyznawaną przez polski PEN-Club za wybitne osiągnięcia w dziedzinie reportażu literackiego i literacką eseistykę."
В анотації нам обіцяють вивести наречену Бруно Шульца Юну з тіні, розкрити її як окрему особистість, так довго конструйовану авторкою, оскільки пані Юзефіна була доволі втаємниченою, в документах позначала себе як "незаміжню". Що ж ми отримуємо в реальності?
Не виключаю свого україноцентризму, але місто, в якому перебуває Бруно — Дрогобич ДО періоду Другої світової описується як українське в останню чергу, спочатку поляки, потім євреї, а вже пооотім українці. Аж раптом німецька окупація — і поліцаї українські, бандити українські, натаскують нацисти саме українців. Два рази нам нагадують, що Анна Плоцкер була вбита саме українськими поліцаями за вказівкою нацистів; хоч джерело цієї інформації мені знайти не вдалося 😃😃😃
Належність міста Дрогобича до України Юнона ніби пише в документах спеціально тільки простим олівцем, щоб в разі чого можна було стерти. А шо ж поляки? Яка їхня роль? Та вони прям другий Богом вибраний народ! Євреїв рятують ТІЛЬКИ поляки, допомагають матерям тільки польські священники.
Окремої уваги заслуговує дуже дивна реклама крему Nivea: в книзі реально рази три описується як Юзефіна обожнює цей крем і знаходить як його купити навіть в умовах радянського життя. Виглядає доволі дивно 🤪
І останнє — Юзефіну не те що не вивели з тіні, її повністю запхнули в темний кут таланта Шульца. Я не знаю, як ЦЕ можна було назвати розкриттям Нареченої, якщо весь сюжет і всі думки крутяться саме навколо письменника.... Книга зустрічає нас фотографією самої дівчини — і від неї прям віє силою, красою, пристрастю. Погляд з відкритим викликом, фантастична сукня і в цілому неймовірна аура Юзефіни просто збиває з ніг. Оцей знімок ЗНАЧНО більше виводить її з тіні, ніж всі 350 сторінок.
Moja recenzja buja się między pięcioma a dwiema gwiazdkami.
Jeśli chodzi o element biograficzny, pozostaje poniżej oczekiwań - ale to raczej z niedostatku materiałów, po części zagrabionych przez wojnę, po części być może zachowanych przed światem przez samą Szelińską. Smutno jednak było widać, że poza byciem "kobietą Schulza", Juna raczej umiarkowanie wypracowała własną historię - raczej szła przez życie, niosąc ze sobą cień Schulza.
Bardzo denerwował mnie zabieg literacki, polegający na przejściach między narracją pierwszo- i trzecioosobową. Tak, wiem, artystycznie być miało, dramatycznie i żywo, ale pani Tuszyńska, no bez przesady.
Ale nawet ze zgrzytaniem zębów nad tym zabiegiem, literacko - i historycznie - książka jest zachwycająca. Smutna, żałobna nad utraconą kartą polskiej historii, polsko - żydowskiej historii - ale zachwycająca.
4.5/5⭐ jestem zafascynowana postacią Bruna i postacią Juny. jednocześnie podczas czytania nie opuszczał mnie żal i współczucie, wobec tego, jak potoczyły się ich losy. wzruszyłam się na ostatnich stronach. ukłon dla pani Agaty Tuszyńskiej.
"optymizm to nie jest cecha ludzi wielokrotnie przez los doświadczonych"
Це хороша книжка про любого мені автора. І хоч розумію, що вона художня, але вона досить добре розказана від імені Ю. Спочатку збивав з пантелику спосіб нарації, де чергується розповідь від Юзефіни та традицій авторський спосіб оповіді, але потім звикаєш. Відчувається, що за цією книжкою стоїть багато розмов, котрі авторка мусила зробити, аби зібрати це все до купи. Книжка розбурхала купу думок і про Шульца, і про творчість, і про долю письменника в малому місті, тому хороша книжка, особливо, якщо ви небайдужі до Шульца.
Smutno mi, bo to historia o czymś co przepadło i czego nigdy się nie odzyska. Ta wiedza i historie znikły bezpowrotnie, ale próba opisania przez Tuszyńską tego zapomnianego trochę losu Szelińskiej i historii polskich Żydów jest świetną próbą powrotu. Dużo tu zmyślenia i "skrzydlatych faktów", ale tak już bywa, gdy nie ma wystarczającej ilości źródeł. Dodatkowo, język mocno poetycki, czasami trochę przesadzający.
Чудово, що книга побачила світ у перекладі українською, оскільки привідкриває ще більше світла на особу Бруно Шульца дл українського читача. Текст місцями є надзвичайно цікавий та дає змогу зазирати до інтимного світу двох. Місцями книга втомлює, але від цього не розчаровує.
Narzeczeństwo i niedoszłe małżeństwo Brunona Schulza z Józefiną Szelińską jest jednym z bardziej tajemniczych epizodów w biografii tego genialnego pisarza i malarza. Wynika to m.in. z tego, że nie zachowała się bogata korespondencja między tą parą, a sama Józefina (Juna) po wojnie bardzo nieufnie zdradzała informacje o tym związku, a nawet zobowiązała Jerzego Ficowskiego - biografa Schulza do nieujawniania jej tożsamości. "Narzeczona Schulza" nosi podtytuł "Apokryf". Sugeruje to przedstawienie historii będącej raczej swobodną interpretacją autorki. Agata Tuszyńska we wstępie po kilku encyklopedycznych informacjach zaznacza, że: "Wszystko inne jest grą pamięci i wyobraźni". Mam wrażenie, że jednak tej wyobraźni jest tutaj za mało, a większość historii zbudowana jest ze wspomnień Juny, strzępków informacji z zachowanych listów Brunona do innych osób oraz informacji zebranych przez biografów. Oprócz monologów wewnętrznych Józefiny na temat wyuzdanych rysunków Schulza, często z wątkiem masochistycznym i jej podejrzeń na jego relacje z innymi kobietami - w tym prostytutkami, które dobrze oddają psychikę zakochanej kobiety, jest tu bardzo mało o ich związku i stopniu zażyłości. Interesująca lektura, z ciekawym pomysłem, ale jednak niewykorzystanym potencjałem.
Ce livre est est d’une rare subtilité, texte hybride, d’une fluidité permanente de la parole pensée, onirique..mais aussi d'une tristesse..tristesse infinie...
C’était une ville étrange, écrivait le poète Marian Hemar, exotique et familiale, comme sortie d’une face ou d’une opérette, une ville pitre et sujet de plaisanteries, la ville des fortunes et de krachs rapides, fraudeuse et spéculatrice. A vrai dire, une ville et demie. Une part polonaise, une part juive et une part ukrainienne. Pour Bruno, cette « ville et demie » représentait tout son monde. Un foyer familial et une source d’inspiration. C’était sa Terre promise, son Atlantide, cette Amérique ou les voyageurs avaient mis des années à accoster. La réussite litéraire n’avait fait que révéler cette vérité.
Juna reconnaissait volontiers que l’aura locale, les gens, le paysage pouvaient davantage l’inspirer. Mais pour elle, Drohobycz n’était pas cet endroit merveilleux, qui « tendait vers l’essentiel ». Le monde juif de cette petite ville n’était pas son monde, même si ses aïeux l’avaient créée. Elle la considérait comme un trou en Galicie dont il fallait s’enfuir et se libérer à la première occasion.
Elle ne comprenait pas la résistance de Bruno. Bon, on peut écrire de sa ville : merveille et mystère de l’anachronisme, « sanctuaire du Temps ». Mais ce n’est que de la littérature, pas la vraie vie. Dans la vraie vie, là-bas tout pue le pétrole, les ruelles sont tortueuses, tout n’est que poussière et ordures. Boue jaune sur la place du marché, vampires sur la grand-routes et oignons excellents. Tels étaient les attributs de Drohobycz selon une comptine de l’époque.
Bardzo dobra książka, z jednej strony pokazuje sylwetkę znanego pisarza i artysty w ogóle, z drugiej przedstawia trudną relację z tytułową narzeczoną - Juną Szelińską, czasy wojny, powojenną Polskę. Ciekawa pozycja, jednak jest ona literaturą wymagającą i na pewno nie podnoszącą na duchu.