Een jonge vrouw trouwt met haar jeugdliefde. Op een winternacht verlaat ze hem en neemt alleen haar dagboeken mee. Die vrouw ben ik. Die nacht is nu. Alles ervoor en erna is een verhaal.
Drift is een onverbloemd verhaal over iemand die wegloopt van huis omdat ze jarenlang wegliep van zichzelf. Over hoe overweldigend een eerste liefde is. En hoe elk liefdesverhaal uiteindelijk draait om bedrog.
Bregje Hofstede (Ede, 1988) woont en werkt in Brussel, studeerde kunstgeschiedenis en Frans in Utrecht, Parijs en Berlijn, en sloot haar studie af met een onderzoeksmaster in 2012. De Hollands Maandblad aanmoedigingsbeurs werd haar in 2012/2013 toegekend voor haar korte verhalen en essays. Ze doceerde kunstgeschiedenis aan de Radboud Universiteit in Nijmegen en werkt als redactrice.
Ze debuteerde in 2014 met de roman De hemel boven Parijs.
Ik sleepte het verdriet van dit boek constant met me mee. Wanneer het lag te wachten op mijn nachtkastje, tijdens treinritten, lange avonden. Het is lang geleden dat een ander zijn pijn zich zo in mezelf geworteld had. Zeker bij een boek. Zo zo mooi (en verdrietig).
(Ook na een tweede keer te lezen)
(Ik las dit boek een derde keer en god. Het slaat wonden als kraters.)
Deze archilelijke cover verbergt een zeer goed boek. In een periode van twintig dagen na een relatiebreuk beschrijft Bregje Hofstede de voorgeschiedenis ervan aan de hand van herinneringen en vroegere dagboeknotities. Qua structuur zit het boek uitmuntend in elkaar, maar ik ben vooral onder de indruk van de stijl en het creatieve taalgebruik. Ik maak bijna nooit aantekeningen in een boek, maar nu haalde ik er toch af en toe mijn fluostift bij om markante passages aan te duiden. Ik sta paf van de manier hoe Bregje erin slaagt duidelijk te maken hoe verliefd ze is, de gevoelens te beschrijven die haar als jong meisje bespringen. Maar ook de gevoelens en het gedrag van de volwassen personages hakken erop in. Ik kreeg er letterlijk koude rillingen van maar bleef geïntrigeerd lezen. Confronterende inkijk in het leven van een koppel, inclusief intiem seksleven met de vele goedmaakseks.
Ik weet niet hoe ik erbij gekomen ben steeds dezelfde onbenulligheden op te schrijven. Dat dacht ik halverwege het boek ook. Mijn mening is meerdere keren bijgesteld tijdens het lezen. Goed, niet goed, traag, wervelend, irritant, poëtisch. Ik weet het nog steeds niet goed. En ik snap de toevoeging van "De welp" aan het verhaal niet.
Ik hoopte, lezend, redenen te vinden om mezelf vrij te pleiten, anekdotes die ik kon aangrijpen om te geloven dat ik niet koudweg bij je ben weggegaan omdat ik los wilde, maar vanwege een fundamenteel conflict (371).
Dat Bregje Hofstede mooi kan schrijven, daar twijfel ik niet aan. Misschien spreekt het thema me minder aan of was ik er niet voor in de stemming maar ik ben niet laaiend enthousiast.
Ok, I will try to keep this short... The back cover tells us that a young woman married the sweetheart of her youth and that some time later tat she ran away from him in the darkness of the night. Another reviewer described this novel as banal. Which I suppose in terms of its subject it is, relationship breakdown is pretty everyday territory, the challenge and the excitement of the novel is how well the banality of the theme is handled.
Here we have a work of autofiction, I found it painful to read - let me remember to come back to that, within the novel there are parts of an autofictional novel called 'the Whelp' which is the first novel of the autofictional narrator, also embedded in the narrative flow of the novel are diary entries over a period of years, this is somewhat less confusing to read than it is to explain particularly because the different inserts have different fonts and the embedded novel has it's own pagination.
At one point the narrator - the young wife - whose name is Bregje and who has born in the same year as the actual author, and her autofictional husband set up a Tinder account in order to attract someone to have a threesome. I assume that unlike other online services users don't post reviews of the people that they encounter but if they did Bregje's might say large firm breasts, kissing with more lip than tongue 3.5/4 star the corresponding review from the third party might read totally weird couple, he was a creep and she kept making notes all the time, even when we kissed, good cocktails though, great if you are passing through Brussels 3 star
We learn that she does have same-sex attractions, but we see that it is commodified and used for her husband's entertainment rather than for her own fulfilment - her fantasy was of de Beauvoir and Sartre (the exploitative side aspect of that is overlooked). I was interested that this was one of only two direct literary references in a book with an author as the main character, the other was that she was attracted to her husband Luc, when he revealed that his favourite book was the never ending story, she imagines that he felt an affinity with its hero suggesting an unsuspected complexity to Luc's character, as a reader though I felt she was just being naive, but that is part of the business of reading a book like this. We read and we can see that she should never have married him, while it takes her time to realise that she has to move on from this relationship in which she observes that he is making himself into something stiff and unyielding and that the process of petrification is affecting her too, the overlap with the tiny novelette Galatea was not one I expected when starting out.
So she runs away with her diaries, naturally her husband had been reading her diaries and he is not best pleased with what he finds there, the funny side of this is that he could never be bothered to read her novel, preferring instead to play computer games.
So she runs way with her diaries and spends 40 days in the wilderness (relatively speaking) each day is a chapter in the book; so it is a book of days, not of hours nor a 1001 nights.
All these layers of stories are in a complex and dynamic relationship with each other, not less because there are layers of auto-fiction, I began to think of Anais Nin, what firm ground is there to stand on, are the only certainties emotional.
During the forty days the couple go to couples therapy, I am not an expert in it but as a lay person I would assume that if one party is seeking to use the therapist as a referee while they score points that this is a pretty bad sign. Amusingly while the novel is a vehicle of expression, auto-fictional Bregje struggles to express herself in therapy - but then again, that is also a fairly clear kind of communication.
My impression was that the story was a kind of reverse Pygmalion (start out as flesh and blood, turn into something less malleable) autofictional Bregje is fairly clear that she was in love with her ideal of being in love, perhaps he too was in love with an idea of her, in practice this required moulding the other person into what they wanted, and the degree of physical damage this ends up doing to (I hope) autofictional Bregje was painful to read, I was in shocked alert when she mentioned red marks on her skin as she undresses, are these signs of physical abuse, but as the story unfolds (in complex, dynamic layers) it seems not as such, at least not so directly, but the character is falling apart.
There are two visits to Pompeii and Herculaneum, places where there are people who were turned into stone (well kind of) but also they remind me of tectonic forces, the eruption as sudden change, destructive but geologically necessary to release pressure just as her escape and forty days in the wilderness are necessary for her survival.
Volcanoes I suppose bring me nicely on to the subject of pain. Yes, I fond this a sharply painful book to read because the previous Hofstede book I read was, I thought, non-fiction: Bergje, I was looking for fiction and unsure if I was finding it. The more I read and the more overlaps there seemed to be with the author; the name, the year of birth, the writing, the love of mountaineering, plus the author photographs all suggested a terrible veracity and the emotional pain that I was reading about, was not just fiction but real. So I could say that I was very well caught in the autofictional net.
Zwaar, maar oh zo schoon. Niet enkel door het gewicht van al dat papier, maar ook door de woorden, de zoektocht naar wat er overblijft van een vrouw die jarenlang opgesloten zat in een relatie, de overblijfselen van een liefde die niet meer is, of toch wel? Allez bon, ik wil maar zeggen: lees dit boek. Bregje kan zo goed schrijven. Maar echt.
Dit verhaal had wat mij betreft honderd pagina’s korter mogen zijn. Ik ben niet zo bedreven in herkennen van symboliek of verwijzingen naar andere werken en heb het gelezen als liefdesverhaal en de vergankelijkheid ervan. Op een gegeven moment geloofde ik het wel. Het is een over-geanalyseerde vertelling van een break-up. Kom op zeg, huil uit, get over it en ga door met je leven. Het is echter ook een prachtig werk over taal, in een luchtige en toch aandachtige schrijftrant. Mooie vondsten passeren de revue, bijvoorbeeld over het schrijven in haar dagboek, die “dagelijkse weesgegroetjes aan onze liefde”. De relatie en het misgaan wordt van meerdere kanten belicht, waarbij de ik-Bregje zichzelf niet spaart. Het is een spelen met identiteit, met de maskers die je opzet in verschillende situaties. Ook de verstilling die nodig is voor zelfonderzoek is raak verwerkt. Knap is hoe Hofstede je met dit boek aanzet tot nadenken over je eigen relatie. Maar in een veel te veel uitgesponnen verhaal naar mijn smaak.
***1/2 Vulgair was het eerste woord dat in mij opkwam, maar eigenlijk moet dat zijn (om misverstanden te vermijden): banaal. Deze roman is een opeenstapeling van banaliteiten. Wat eens een uniek gegeven was, een relatie, een verbintenis tussen twee personen, wordt in dit boek vakkundig gereduceerd tot een banaliteit.
Drift is een belijdenisroman, met een bijzonder naïef-egoïstisch hoofdpersonage, zo enorm hard op zoek naar ontvoogding, dat het ook de lezer pijn doet.
? Leeskring Leiderdorp 19/3/24 #40 dagen zonder jou 🤔Ik heb erg genoten van dit mooie liefdesverhaal, dat zo onbevangen opgeschreven is en waar de gebruikte metaforen zo goed gekozen waren. Soms zag ik die metaforen al van ver aan komen: bij bijvoorbeeld het verhaal over de opgravingen van Pompeï. Maar ook toen waren ze niet storend, maar juist op hun plek, al vond ik de tekst over die opgravingen wel wat lang ;-) Dit mooie autofictieve boek bleef mij toch een beetje onverwacht boeien tot het einde. Ik heb halverwege het boek een youtube-filmpje van een tweegesprek van de auteur met Connie Palmen tijdens boekenweek 2021 bekeken. Dat was ook interessant, ook omdat dit boek ter sprake kwam.
p176: 'Mijn aandacht is een stolp waaronder niet te leven valt.'
p217: 'Op de avond dat ik wegliep hebben we zo in elkaar gebeten dat ik me afvraag of we nog in elkaar passen.'
MW19/3/24 In mijn leeskring was niet iedereen zo enthousiast en dat kwam ook door de soms iets te expliciete sex voor een aantal dames van mijn leeskring... en dat ze zich niet konden verplaatsen in de vertelster of daar geen sympathie mee voelden, maar dat had ik dus minder...ik bedoel, wel herkenbaarheid van mijn kant, juist waardering voor haar eerlijkheid en ook juist het probleem in de relatie zeker ook bij haar zelf leggen. Maar zo leest iedere een boek weer anders...en dat is ook juist leuk natuurlijk ;-) MW 20/3/24
De dagen nadat Bregje bij Luc is weggegaan zijn verwarrend. Ze probeert te ontdekken wat er nog van haar overblijft zonder hem. Maar ze is vooral opgelucht dat ze zichzelf mag zijn, wie dat ook is. Het lijkt of ze met dit boek nog dichter bij zichzelf is gekomen. Deze liefdesgeschiedenis heeft een hartverscheurend mooi verhaal opgeleverd.
een unicum: mijn allereerste 1 ster ooit (edit: klopt niet er is er nog één). de allure is ergens wel begrijpelijk- een geheimzinnige tekst op de achterflap en dat afzichtelijke, monsterachtige wezen op de voorkant, maar onder de rokken van ogenschijnlijk diepzinnig taalgebruik en wollige beschrijvingen blijft er niet veel over dan de uiteenzetting van (mijn inziens) opeenhopende irritaties, trivilaiteiten en ten diepste vermoeiende overdenkingen. het oeverloos gezwam noemen zou weer overtrokken zijn, heel af en toe bevat het een mooie passage, maar ik sluit me wel aan bij alle andere kritische reviews: sommige dingen kun je beter voor jezelf houden, dit soort schrijfsels behoren misschien wel tot die categorie. ik vind persoonlijk het mooie aan liefde en liefhebben, menselijk contact en handelen en ons doen-en nalaten juist dat niet alles hoeft te worden uitgekleed of tot in de fijne details kapotgeanalyseerd- en gerationaliseerd, dat is volgens mij exact waar dit boek op gestoeld is en om die reden vond ik het maar lastig om er doorheen te komen. is het niet juist een fijn en geruststellend gegeven dat we door onze levens kunnen bewegen zonder continu terug te moeten slaan op dat wat in retrospectief onwerkbaar was, dat niet alles in woorden gevat hoeft te worden, deze niet altijd toereikend zijn? dan doel ik niet op het moeten verzwijgen van wezenlijke pijnlijke verhalen of impactvolle periodes en transformaties, maar het lijkt in Drift alsof de kern van de problemen aan de oppervlakte ligt en om die reden niet honderden pagina’s waardig, ook is er daarin nauwelijks zelfreflectie en dat vormt een doorn in het oog. de eerste tientallen lieten me snakken naar meer, des te dieper in in het boek raakte, des te vlugger dat gevoel verdween, want uiteindelijk bleef het maar gaan over niets anders dan die aaneenschakeling van pietluttige gebeurtenissen waarbij in mijn optiek ieder persoon in dit verhaal weinig moeite leek te doen om welwillend en wederkerig een eind te maken aan de ontstane cyclus van litanie. als dit de manier is waarop iemand een plek kan geven aan verdriet is dat uiteindelijk uiteraard aan de desbetreffende persoon zelf, maar ik zie niet in op welke manier deze dagboekachtige schrijfsels het bestaande literaire landschap verder verbreden
Opnieuw gelezen en opnieuw meegesleept. Zijn vijf sterren waard? Misschien niet - er zijn wat mankementen te benoemen. Maar de taal, de metaforiek, de stuwing, het schijnbare gemak waarmee Bregje Hofstede literatuur en essayistiek vermengt, het schijnbare gemak van haar volledige werk tout court. Ik houd ervan.
(Er had nog een redactieronde uitgevoerd mogen worden. Er staan op veel plekken slordige spelfouten of er ontbreekt een woord in een zin; dat is zonde omdat het verhaal voor de rest zo ontzettend goed, meeslepend en pijnlijk is.)
Dit boek is schrijnend mooi. Het is het verhaal van een stukgelopen relatie, losjes of minder losjes gebaseerd op Bregje's eigen beëindigde relatie. De fictionele Bregje spaart zichzelf niet en ook haar ex-partner wordt ontleed. Haar zinnen ronken, spinnen, verleiden, klagen aan, verzoenen, struikelen, enzovoort, enzovoort. Het is erg mooi geschreven en alhoewel dit een boek is waarin je wilt doorlezen, heb ik veel zinnen meerdere malen gelezen omdat ze zo mooi zijn. Wat kan deze vrouw schrijven. Heerlijk. Ik raad zowel haar debuut als dit boek "Drift" ten zeerste aan.
Voor een Hebban Leesclub mag ik Drift van Bregje Hofstede lezen. Dit boek staat op de shortlist voor de Libris Literatuurprijs 2019. Bregje Hofstede is schrijfster, journalist en columnist. Ze studeerde kunstgeschiedenis en Frans in Utrecht, Parijs en Berlijn. Ze schrijft voor verschillende kranten en tijdschriften. Haar debuutroman 'De hemel boven Parijs' uit 2014 was genomineerd voor de Libris Literatuurprijs, de Anton Wachterprijs (prijs voor het beste schrijversdebuut; de enige prijs die door een vakjury wordt toegekend) en de Gouden Boekenuil (Belgische literatuurprijs voor oorspronkelijk Nederlandstalig werk; de prijs heet nu de Fintro Literatuurprijs). Voor het schrijven van dit boek kreeg ze een projectsubsidie van het Nederlands Letterenfonds.
De bijzonder vreemde cover is van Wide Vercnocke, een Vlaamse illustrator, stripmaker, smartlapdichter-tekenaar. Voor sommigen zal deze voorkant een teken zijn om het boek te laten liggen. Anderen zullen er door getriggerd worden.
Het verhaal wordt verteld vanuit het perspectief van de hoofdpersoon Bregje. We krijgen een grote inkijk haar leven. Ze houdt al bijna haar hele leven dagboeken bij. Ze krijgt een relatie met haar grote liefde en ze trouwen. Daarna begint de ellende, of toch niet? Via de flashbacks uit haar dagboeken en de stukken uit het heden construeert zij het pad dat zij en haar geliefde hebben afgelegd. Alles lijkt rozengeur en maneschijn, maar dan verlaat zij hem. In een indringend boek vol met prachtige citaten word je meegenomen in de gedachtewereld van deze protagonist.
Ook al zijn er parallellen met het leven van de schrijfster, het is toch een roman, geen autobiografie. De emoties van de lezer worden flink getest. Je wordt heen en weer geslingerd tussen gevoelens van begrip, ongeduld, euforie en zelfs boosheid. Het taalgebruik is prachtig. Heerlijke volzinnen vliegen je om de oren. Soms is ook niet gelijk duidelijk wat de schrijfster bedoelt. Er wordt een groot aantal moeilijke woorden gebruikt, dus enige kennis van onze taal is wel vereist. Ook is het handig als je iets weet van de Griekse en Latijnse mythologie.
Nadat ik het boek uit had, bleef ik met een dubbel gevoel achter. Ja, ik heb genoten van de taal en de manier van schrijven. Nee, voor mij ging het verhaal nergens heen. Geen conclusie, geen oplossing, geen stappen naar de toekomst, niks. Als de schrijfster met haar boek emoties wil losmaken, dan is ze zeker geslaagd. Maar als ze ons mee wil nemen op de reis in het leven van hoofdpersoon Bregje, dan is de reis nog lang niet op het eindpunt. We zijn ergens halverwege uit de bus gezet en gestrand zonder kaart en instructies om onze weg te vervolgen.
de urgentie in dit boek ligt zo hoog dat je dit verhaal niet kan laten liggen. Het knaagt aan je, zo erg, dat je liever in één keer ingeslikt wil worden. Zodat je terechtkomt in die warme maag van dit grote blauwe verdriet en daar kan blijven. Zodat je niet eindeloos hoeft te dobberen in kille wind.
P.S. 25/03. Het is uit en nu zit ik exact zoals de figuur op de cover.
Zo goed!!!! Echt onder de indruk van de mooiheid van de woorden en het simpelheid van de essentie van het verhaal waardoor je makkelijker moeilijkere dingen kan bespreken en er van de hak op de tak kan gaan en het nog wel te volgen is.
Het heeft toch even geduurd vooraleer ik me kon inleven in het verhaal van Bregje Hofstede – ik zat met mijn gedachten nog te veel bij een ander boek met een compleet andere thematiek en was niet helemaal voorbereid op een intiem liefdesverhaal. Na ongeveer 100 pagina’s kwam de klik met het boek dan toch en nu begrijp ik ook waarom veel lezers zo enthousiast zijn over ‘Drift’.
Het is een heel herkenbaar verhaal - een verhaal waarmee veel mensen zich waarschijnlijk kunnen identificeren: dat de Eerste, Grote liefde ook onze Enige en Eeuwige liefde zal én moet zijn en het gevoel van falen als dit niet zo blijkt te zijn. Het is ook een verhaal dat confronteert: in welke mate kan/wil je in een relatie eerlijk zijn tegenover jezelf en tegenover de ander? In welke mate kan je in een relatie nog vrij zijn? In welke mate ben je bereid offers te brengen en compromissen te sluiten?
En wat als je jezelf echt bent kwijtgeraakt in die relatie? Het onderbewustzijn zendt noodsignalen uit naar het lichaam: je slaapt niet meer, je ligt ’s nachts te woelen en te piekeren, je krijgt vreemde huiduitslag, je lichaam bouwt een spanning op die niet vol te houden is en dan moet je écht weg of je wordt compleet gek. Herkenbaar is ook het moment waarop Bregje haar haar kort laat knippen – niet lang daarna vlucht ze het huis uit.
Ik las ergens dat een lezer het personage Bregje onsympathiek en irritant vond – maar als je je losscheurt van de persoon die je tien jaar lang was, kan dat bijna niet anders. ‘Er zijn niet veel manieren om te zeggen dat het voorbij is’ en er zijn vooral weinig sympathieke manieren. Haar ‘niet-sympathiek zijn’ maakt haar in mijn ogen vooral heel menselijk.
De lezer weet dat dit boek gebaseerd is op de relatiebreuk van de schrijfster maar ‘Drift’ probeert dit gegeven te overstijgen en maakt er een literaire werkelijkheid van. Met ‘Drift’ is Hofstede er min of meer in geslaagd om haar herkenbare verhaal om te zetten naar literatuur - sommige passages in het boek blijven echter te nadrukkelijk autobiografisch.
Toch ben ik niet helemaal mee op de golf van lofbetuigingen over dit boek: de fragmenten uit het onuitgegeven ‘De welp’ hadden voor mij weinig meerwaarde, af en toe had ik ook wel moeite met de chronologie die nodeloos complex lijkt en de romanconstructie vond ik persoonlijk te gekunsteld. De beeldtaal vond ik soms vergezocht, de taal te bestudeerd.
Al bij al heb ik wel genoten van deze roman en vind ik ‘Drift’ zeker de moeite waard om te lezen!
heb ik dit boek in één keer ingeslikt of heeft dit boek mij ingeslikt? de grens is een beetje vervaagd. wat vond ik dit prachtig! de meest intieme beschrijving van liefde die ik recentelijk, misschien ooit, gevonden heb in een roman. het voelde echt, en zo pijnlijk herkenbaar, en rauw en verschrikkelijk maar ook heerlijk, fantastisch, teder en lief.
bregje’s talent en liefde voor schrijven druipen van de pagina’s af. op poëtische wijze rijgt ze het hele verhaal aan elkaar, zonder ooit te verdwalen in vergezochte metaforen of ingewikkelde begrippen. dat is knap, hoeveel van ons zouden een 10 jarige relatie in grofweg 400 pagina’s kunnen vangen, op een manier die universeel voelt? ik ben mij, en zij is bregje, en toch voelden we als één geheel. ik heb precies gevoeld wat zij beschrijft, ook al waren onze situaties totaal verschillend. het is een bijzondere gave om die grote emoties te kunnen vangen in korte zinnen die precies weten te zeggen waar het op staat.
rilke zei ooit dat je als beginnend schrijver je nooit mag wagen aan teksten over de liefde. godzijdank heeft hofstede dat advies vrolijk in de wind geslagen. een gigantische 5 sterren!
zo een boek waarbij je aan het einde beseft dat je al die tijd verbeten je adem hebt ingehouden - op een manier dat de intensiteit waarmee je nadien naar lucht hapt symptomatisch is voor hoe benauwend dichtbij het gekomen is
“Ik wilde zo wanhopig uit mijn eigen hoofd komen dat ik het tegen de muur had kunnen slaan om er een gaatje in te maken, een nooduitgang. (…) Soms ben ik bang dat je niet goed weet wie ik ben. Ik ben leuk om te zien en slim maar eigenlijk ben ik geen leuk mens - alleen ben ik de enige die dat weet, omdat ik de enige ben die in mijn hoofd kan kijken. IK DOE MAAR ALSOF.” (172)
Boek 8 van dit jaar is Drift van Bregje Hofstede. Een jonge vrouw trouwt met haar jeugdliefde en loopt niet veel later bij hem weg. Ze neemt alleen haar dagboeken mee. Aan de hand van flashbacks, overpeinzingen en stukken uit het verleden reconstrueert het hoofdpersonage haar liefdesleven. Het is een verademing om een boek te lezen van een jonge Nederlandstalige schrijfster dat zich niet afspeelt op het platteland (Utrecht en Brussel) en ook niet vol staat van de wreedheden en bestialiteiten 😊
This entire review has been hidden because of spoilers.
Wauw! Over iemand die wegloopt van huis omdat ze wegliep van zichzelf. Over die eerste liefde die overweldigend is tot ze benauwend wordt. Prachtige taal zonder dat het log of onleesbaar wordt. Impressed!