Δαιμονολογία ή Λόγοι περί δαιμόνων

by Ελένη Λαδιά

"Ο δαίμων υπήρξε περισσότερο μια αφηρημένη έννοια και λιγώτερο ενσαρκωμένη μορφή. Στον Όμηρο η λέξη για τα πρόσωπα σημαίνει τον θεοειδή, τον όμοιο με τους θεούς, ενώ για τα πράγματα το θαυμαστό. Η κλητική του επίσης είναι διττής σημασίας: δηλοί τον αξιοθαύμαστο αλλά και τον δυστυχή. Η ετυμολογία είναι από το ρήμα δαίω, δαίνυμι, και σημαίνει αυτόν που διανέμει, διαμοιράζει τις ανθρώπινες τύχες. Αργότερα ο Πλάτων στον Κρατύλο του θα ασχοληθεί με την ετυμολογία του δαίμονος εξάγοντας την λέξη από το επίθετο δαήμων, που σημαίνει ο σοφός, ο γνώστης, ο έμπειρος. Η έννοια του δαίμονος αλλάζει με τις εποχές και οι δραστηριότητες του ποικίλλουν. Σε αρχαιότερες εποχές οι δαίμονες είναι οι υπηρέτες των Θεών και οι διαβιβαστές των θελημάτων τους, κάτι σαν τους χριστιανικούς αγγέλους. Αργότερα αποκτούν μια διφυή υπόσταση, ενώ κατά την χριστιανική επικράτηση μεταλλάσσονται σε πνεύματα του κακού."

Η παρούσα, πρωτότυπη αρχαιογνωστική μελέτη αναφέρεται στην έννοια αλλά και στην ύπαρξη του δαίμονος, από τους κρητομυκηναϊκούς μέχρι τους ύστερους νεοπλατωνικούς χρόνους. Εξετάζονται τα είδη των δαιμόνων, όπως ο δαίμων της Τύχης, ο αγαθοδαίμων, ο Σωσίπολις, ο Τελεσφόρος, οι Κήρες, η Εμπούσα κ.ά.

Διερευνάται η έννοια του δαίμονος κατά τον Ησίοδο, τους προσωκρατικούς, τον Πλούταρχο, τον Πλάτωνα, τον Ποσειδώνιο, τους νεοπλατωνικούς (Πλωτίνο, Πορφύριο, Ιάμβλιχο, Πρόκλο). Ιδιαίτερη μνεία γίνεται στο δαιμόνιον του Σωκράτους.

Το μελέτημα στηρίζεται σε πλούσια βιβλιογραφία.

Λόγος πρώτος: Περί δαιμόνων
Λόγος δεύτερος: Κρητομυκηναϊκοί δαίμονες
Λόγος τρίτος: Τα είδη των δαιμόνων
Λόγος τέταρτος: Τα ησιόδεια γένη
Λόγος πέμπτος: Ο δαίμων στους προσωκρατικούς
Λόγος έκτος: Το δαιμόνιον του Σωκράτους
Λόγος έβδομος: Οι δαίμονες στην πλατωνική φιλοσοφία
Λόγος όγδοος: Ο Πλούταρχος και οι δαίμονες
Λόγος ένατος: Ο στωικός Ποσειδώνιος και οι δαίμονες
Λόγος δέκατος: Ο νεοπλατωνισμός και οι δαίμονες

150 pages, Paperback

First published December 1, 2012

About the author

Σπούδασε αρχαιολογία στη Φιλοσοφική Σχολή και Θεολογία στη Θεολογική Σχολή στο Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Ασχολείται αποκλειστικά με την λογοτεχνία από την εφηβική ηλικία ως σήμερα αφού έχει γράψει μυθιστορήματα, διηγήματα, δοκίμια και μεταφράσεις έργων, ενώ άρθρα της έχουν δημοσιευθεί σε λογοτεχνικά περιοδικά καί σε εφημερίδες.
Έχει τιμηθεί με Β' Κρατικό Βραβείο (1981) για τον «Χάλκινο ύπνο» και με το Βραβείο Ουράνη της Ακαδημίας Αθηνών (1991) για την «Ωρογραφία», βιβλίο που ήταν υποψήφιο για το Ευρωπαϊκό βραβείο του 1993, καθώς και με το Κρατικό Βραβείο 2007 για το βιβλίο «Η γυναίκα με το πλοίο στο κεφάλι».