1347-1772 De Zwarte Dood

by Mark Heirman

Geen ramp trok ooit diepere sporen door Europa dan de zwarte pest die in 1347 het Avondland overviel. Nauwelijks vijf jaar later had de snelste en meest dodelijke epidemie die Europa ooit trof 30 miljoen doden begraven. Een Europeaan op drie. Nog erger was dat 1347 hooguit het begin inluidde van een onbestrijdbare epidemie die Europa meer dan vier eeuwen teisterde.

Pas in 1772, aan de vooravond van de Franse Revolutie, trok de pest zich uit Europa terug, even onverklaarbaar als ze gekomen was. Een remedie tegen de pest werd in die eeuwen nooit en nergens gevonden. Toch waren dit de eeuwen die Europa een andere richting uitstuurden.

Uitgerekend van de 14de tot de 18de eeuw was Europa een smeltkroes van nieuwe ideeën en vernieuwende praktijken. Door ontdekkers, uitvinders, kunstenaars, humanisten, hervormers, wetenschappers, verlichters en revoluties werd vanuit Europa een nieuwe wereld geschapen. Toen rond 1780 in Europa de pest verdween, stond dat nieuwe Europa nog in de steigers. Honderd jaar later beheerste het de ganse wereld. Pas dan werd ook de zwarte pest bedwongen, de gesel die in 1347 zoveel Europeanen het leven kostte.

Genres: History

238 pages, Paperback

Published September 14, 2018

Reviews

[Pieter Serrien · Rating 1 out of 5]

Een teleurstelling. Je krijgt niet het boek dat de cover belooft. De eerste helft gaat over de pest. Maar de auteur citeert vooral andere auteurs. Het is eerder een samenvatting (wel goed geschreven) van al wat Heirman las over de pest. Hij blijft maar citeren, en ook alles door elkaar: lokale onderzoeken, grote historische werken, bronnen en soms zelfs romans. Je leert wel iets bij, maar dat is door de goede citaten. Dit boek is niet origineel. Het tweede deel is volledig overbodig. Het vertelt de typische geschiedenis van de Nieuwe Tijd, maar zonder enige link met de pest. Zelf in het laatste hoofdstuk geen besluit met een link. Dit is gewoon bladvulling. Jammer, want het is op zich wel goed geschreven.

[Jan Peter van Kempen · Rating 3 out of 5]

Dit boek geeft een overzicht van de maatschappelijke (en wetenschappelijke) ontwikkelingen tussen 1347 en 1772. De auteur citeert er lustig op los, waardoor het geheel meer weg heeft van een bundeltje knip-en-plakwerk dan van een gedegen studie. De schrijver probeert aan te tonen dat de eerste grote pestpandemie van 1348/1349 de weg heeft vrijgemaakt voor een veranderend wereldbeeld bij de middeleeuwse mens. Met andere woorden: zonder pestuitbraken geen renaissance, humanisme, verlichting etc. Ik vraag mij af dat wel zo zwart-wit gesteld kan worden. Zoals gezegd: het boek geeft een handig overzicht, maar stelt toch wat teleur.

[Jos dujardin · Rating 3 out of 5]

The book helped me to understand the devastating impact of the black death. There is a "before 1347" and an "after 1347". It is a cesure that I will remember. You get plenty of stats on the number of casualties in different regions. Suffice to say that it halved the European population. The book dwells on with many excursions on science, philosophy, theology, geo-discoveries, etc... that are now described as an aftermath of the impact of the black death. The author has read extensively from Tuchmann, Attali, Braudel, Boorstin, Duby, Frankopan and in that sense the book is a nice summary of their most interesting statements. You feel sometimes that the author had to fill his pages to get to a publishable book.

[Huig De Koning · Rating 3 out of 5]

De kracht van het boek is vooral dat het in een vlot tempo is geschreven. Minder is dat de lijn ontbreekt en de auteur er zowat alles bijhaalt om zijn these te bewijzend dat er na de zwarte dood een nieuwe periode ontstond, de moderniteit. Daarbij is het meer een bloemlezing van wat anderen geschreven over de pest dan echt een gerichte studie van de pest. Ook beschrijft Heirman niet echt wat bepaalde ontwikkelingen (denk aan Renaissance, humanisme, reformatie) dan precies met de pest te maken hebben. Het begin van het boek probeert te blijven bij het onderwerp van de pest, bij het laatste gedeelte wordt dit helemaal losgelaten. Dit zal ook te maken hebben met dat het een postuum werk is. Al met al wel vlot geschreven, maar de rode draad ontbreekt.

[Anita · Rating 3 out of 5]

Ik ben, in het licht van de COVID-19 pandemie, geïnteresseerd geraakt in de ‘bijwerkingen’ van andere epidemieën zoals de pest. Ik hoopte op uitleg, op een argumentatie, maar vond niet meer dan opsommingen van wat anderen hebben geschreven. Het boek mist in mijn beleving een duidelijk kader, een inleiding, een vraagstelling, conclusies. Voor mij biedt dit boek met zijn opsommingen wel een handvat om andere informatie te zoeken.

[Elle Dolores · Rating 5 out of 5]

Het boek, De Zwarte Dood, is postuum uitgegeven. Daardoor mist het natuurlijk een degelijke conclusie, maar het blijft desalniettemin een zeer uitgebreid overzicht van deze periode en pandemie in de geschiedenis. Ik vond het zeer vlot lezen, niet te ingewikkeld en duidelijk omschreven.

[Gerry · Rating 3 out of 5]

3,5