استفاده و سوء استفاده از تاریخ

by Pieter Geyl, حسن کامشاد (Translator)

به پیرامون خود که می‌نگریم، نخستین چیزی که جلب‌توجه می‌کند اندیشۀ جهانی است آکنده از تاریخِ مثله‌مثله یا تحریف‌شده و مالامال از اساطیر تاریخی که، با همۀ دوری از واقعیت‌های گذشته، در وضعیت کنونی ما بی‌تأثیر نیست. باید پذیرفت که نقش اجتماعی تاریخ در خدمت به بشر همسانِ حافظه است که فرد بدون آن در برابر مخاطرات هستی خویش چندان تابِ مقاومت ندارد؛ و در این میان وظیفۀ مورخ که به‌حق بازتاب‌دهندۀ امور واقع است، در مواردی نتایجی را تلقین می‌کند که مخاطرات زیادی در پی دارد. چنین مورخی تفسیرش از وقایع مبتنی بر نتایج شخصی است و تاریخ را در هیئت اسطوره جعل می‌کند. ویژگی عجیب اسطوره این است که پندار خود را جانشین اندیشۀ راستین می‌کند. حال آن‌که مورخ، آموزش دیده است تا حقیقت را از اسطوره تمییز دهد. مورخ امروزی باید بهوش باشد و بیدار. از این‌رو، دوران و اندیشه‌ای را شتاب‌زده به هم گِره نمی‌زند: در ورای اندیشه در پی آدم‌های سرکش و مبارز می‌گردد. در ورای گمنامی یک طبقه، یک ملت، یک فرقه و یک واقعه جویای سایه‌روشن‌های گوناگون است. اما چرا و چگونه مورخی سودای جعل تاریخ به‌سرش می‌زند؟ مورخی که غلام حلقه به‌گوش واقعیت‌ها نیست و تفسیرش از امور واقع متقن و علمی است چه می‌کند؟ چرا کنش و واکنش مورخ و امور واقع، یا به‌تعبیری، تقابل حال و گذشته بی‌پایان است؟ کتاب حاضر با تأمل دربارۀ چنین پرسش‌هایی بینش تاریخی ما را گسترش داده و ژرفا می‌بخشد.

Genres: History

112 pages, Paperback

First published September 1, 1955

About the author

Dutch historian and Historiographer. His main focus was Dutch history and the birth of the Dutch as a nation.

Geyl also was one of the first promoters of the "Greater-Netherlands" idea, which goal is a unification of the Netherlands and Flanders in one country.

During the second world war he was forbidden to publish and was interned for a couple of years.

Reviews

[Kaveh Rezaie · Rating 3 out of 5]

به مثال‌هایی از قرون پیش می‌پردازد که از یک واقعه‌ی تاریخی چه سوء استفاده‌هایی برای مقاصد حکومت‌ها، روشنفکرها و ... شده است. بعد به روش‌هایی که مورخان برای نوشتن آثار خود به کار برده‌اند می‌پردازد و در واقع گونه‌های “استفاده از تاریخ” را بررسی می‌کند.
در پایان هم مناظره‌ای است بین نویسنده کتاب و Toynbee یک مورخ هلندی دیگر درباره‌ی اثری که این مورخ نوشته است و اختلاف نگاه‌هایی که این دو به تاریخ دارند.

[Mike · Rating 3 out of 5]

This book was harder to understand than "The Pattern of the Past: Can We Determine It" by the same author as this book. I read both books twice and felt like I still learned nothing from this book the second time around. I am simply rating the book to remind myself to read it again in a few years. I do not own a copy and have to get it from the library.