Het onderwijs vormt niet: het vervormt. Dat komt doordat het uitgaat van verkeerde aannames. Neem de aanname dat je eerst jarenlang moet leren voor je kunt meedoen aan het maatschappelijk leven, of de aanname dat kennisverwerving het best in kleine brokjes gebeurt, waarbij je voortdurend toetst. Dit alles leidt tot een cultuur waarin alles meetbaar moet zijn en waarin diploma's je gevoel van eigenwaarde kunnen maken of breken, Dit zijn ideeën die meer kwaad doen dan goed.
Het onderwijs kan zoveel beter. Het kan vormen, en om dat te bereiken moet het roer om. Primair onderwijs hoort te draaien om de ontwikkeling van het zelfvertrouwen, zodat kinderen hun stemmen durven te verheffen, Het voortgezet onderwijs hoort ervoor te zorgen dat jongeren een positie verwerven waarin ze ertoe doen, op school en op straat. En al het zogenaamde 'hoger onderwijs' - wat een term! - organiseren we voortaan in duale trajecten, waarin leren en werken samengaan.
Pleidooi voor een heel nieuwe vorm van onderwijs dat ik las omdat Jan Bransen bij ons op school op ons minisymposium kwam vertellen over zijn ideeën hierover. Natuurlijk leek het op hoe wij ons onderwijs vormgeven, vanuit de motivatie van de leerlinge om iets te willen leren over een bepaald onderwerp. Opvoeden tot wat je wil, dus eigenlijk leren wat je wil is, daar gaat het volgens Bransen om. En na de middelbare school meteen gaan studeren? No way. Ga eerst maar eens werken om er achter te komen wat je daadwerkelijk wil. Met vouchers kun je vervolgens onderwijs op elk niveau (MBO, HBO, Universiteit) inkopen. Leeftijd maakt niet uit. Ik teken ervoor.
Geen idee welke redacteur de uitgave van dit boek zoals het er ligt niet heeft voorkomen. De stijl van dit boek is een gruwel, om met het ge-jij en ge-jou maar te beginnen. Is dit boek voor tieners of studenten pedagogie geschreven? Neemt Bransen de filosofische lezer serieus? De vooronderstellingen, zoals de zogenaamde harde knip tussen onderwijs en leven, slaan m.i. werkelijk nergens op. Er is meer dan school in het leven van scholieren en een 'leven lang leren' is een open deur van jewelste. Na 49 pagina's was ik er totaal niet van overtuigd dat het uitlezen van dit boek mij iets - op filosofisch vlak - zou brengen. Ik heb een interview van een uur met de schrijver gekeken over o.m. dit boek en dat wekte ook geen interesse op om de rest te lezen. Meer lessen dramaturgie op de middelbare school (omdat het hele leven een rollenspel is) en iedereen aan het werk vanaf de leeftijd van 16 jaar (vuilnis ophalen, koffieschenken in het bejaardentehuis - welke? - en de detailhandel) alvorens een verder leertraject (liefst pas na 10 jaar) in te gaan: serieus?!?