Lauta i ožiljci

by Danilo Kiš

Written between 1980 and 1986, the six stories that constitute The Lute and the Scars (as well as an untitled piece by the author, included here as A and B ) were transcribed from the manuscripts left by Danilo Ki following his death in 1989. Like the title story, many of these texts are autobiographical. Others resurrect protagonists belonging to Ki s fellow Central European novelists, allowing readers to identify, perhaps, depending on the level of obfuscation, fantasy, and historical accuracy, figures dreamed up by Odon von Horvath and Endre Ady ( The Stateless ), by the Yugoslavian Nobel laureate Ivo Andri ( Debt ), and by Piotr Rawicz.

Against a background of oppressive regimes and political exile, readers will find that the never-ending debate between death and writing continues unabated in these stories death as allegory or as a voluntary symbolic act, and writing as the one impregnable defense, writing as the only possible means of survival.

Genres: Short Stories, Fiction, Serbian Literature, 20th Century, Literature, European Literature

112 pages, Paperback

First published January 1, 1994

About the author

Danilo Kiš was born in Subotica, Danube Banovina, Kingdom of Yugoslavia, the son of Eduard Kiš (Kis Ede), a Hungarian Jewish railway inspector, and Milica Kiš (born Dragićević) from Cetinje, Montenegro. During the Second World War, he lost his father and several other family members, who died in various Nazi camps. His mother took him and his older sister Danica to Hungary for the duration of the war. After the end of the war, the family moved to Cetinje, Montenegro, Yugoslavia, where Kiš graduated from high school in 1954.

Kiš studied literature at the University of Belgrade, and graduated in 1958 as the first student to complete a course in comparative literature. He was a prominent member of the Vidici magazine, where he worked until 1960. In 1962 he published his first two novels, Mansarda and Psalam 44. Kiš received the prestigious NIN Award for his Peščanik ("Hourglass") in 1973, which he returned a few years later, due to a political dispute.

During the following years, Kiš received a great number of national and international awards for his prose and poetry.

He spent most of his life in Paris and working as a lecturer elsewhere in France.

Kiš was married to Mirjana Miočinović from 1962 to 1981. After their separation, he lived with Pascale Delpech until his early death from lung cancer in Paris.

A film based on Peščanik (Fövenyóra) directed by the Hungarian Szabolcs Tolnai is currently in post-production.

Kiš was nominated for the Nobel Prize in Literature and was due to win it, were it not for his untimely death in 1989.

Reviews

[Vit Babenco · Rating 5 out of 5]

Seven intricate stories of solitude and death – sad tales of reaching the end of the road…

The idea came to him, struck a part of his consciousness, that the hour of his death was drawing near. Behind him lay a life that was no better and no worse than other lives; he had loved, suffered, traveled, and written… He recalled that he had been through some terrible crises in recent days, that he had resisted death with all his might, that he had avoided its clutches, that he had torn the tubes out of his veins and spit into death’s face, and that he had wept as he struggled with the phantom of death that was invisible but present; sometimes it stood by his bed and sometimes it was inside him, in his intestines, in his lungs, and in his feverish mind.

Seven tales of lives intertwined with literature and poetry…

I read the widest variety of authors and works: Gnostics and gnostic commentaries, Surviving and Other Essays by Bruno Bettelheim, Linden’s Autogenic Training, Les destins du plaisir by a certain Aulagnier, Goethe’s Elective Affinities, La nuit, le jour by Braunschweig, Herbert Rosenfeld’s Psychotic States, the novels of Philip Roth, and even Hjalmar Bergman’s Marionettspel, because I myself resemble a puppet whose strings are controlled by fate. The only thing I got from all this reading was the realization that books provide no answers to burning questions. That we are directed by our genes, the devil, or God, and that our will plays no role at critical moments, that we are simply knocked this way and that by our various passions.

But whatever is the way of living there are always the best moments and the worst moments in any life.

[Jonfaith · Rating 4 out of 5]

Danilo Kis left a strange legacy, one which becomes stranger and even more profound with this collection The Lute and The Scars, gathered posthumously. Kis took the horror of the last century and artfully displayed such as an exhibit, a case study to be probed and corrected: an attendant task for a clerk or curator. As Adam Thirlwell states in the introduction, "only by concealing a theme can you approach its total description."

My favorite story The Poet concerns one unfortunate schoolteacher who leaves a poem on a signpost ridiculing Marshal Tito. The police determine the poet's identity with procedural detachment and then once the culprit is incarcerated, push the poet to improve his verse, to make it more like Mayakovsky. You may be able to guess the outcome of that endeavor.

[Kansas · Rating 4 out of 5]

https://kansasbooks.blogspot.com/2023...

“Acababa de volver a París después de las vacaciones de Semana Santa. Vivo en el distrito diez y no sufro de nostalgia. En los días soleados me despiertan los pájaros, igual que en Vodovac; por la puerta de la terraza abierta, oigo a los serbios llamarse a gritos y jurar como carreteros; por la mañana temprano, mientras calientan sus coches, surge del casete el acordeón, atronador. Por un momento, no sé dónde estoy.”

La vida de Danilo Kis parece tan fragmentada como su país natal, que ha pasado por tantas fases que se ha quedado impregnada en las páginas que escribió. Kis nació en Subotica, un pequeño pueblo de Serbia, que formaba parte del antiguo Reino de Yugoslavia, cerca de la frontera de Hungría. Danilo Kis presenció a los siete años la matanza de judios serbios en Novi Sad, a manos de los nazis y su padre un judio húngaro murió en el campo de concentración de Ausschwitz, dos años después. Algún tiempo después Danilo junto a su madre y su hermana serían repatriados a Montenegro de dónde procedía su madre. Danilo se educó en la era yugoslava de Tito y mucho después a raiz de su libro antitotalitario “Una tumba para Boris Davidovich”, fue víctima de la persecución de la prensa yugyoslava, lo que le obligó a fijar su residencia en París. Danilo Kis que se crió en medio de los genocidios nazi, ruso y yugoslavo, se convirtió conscientemente en un apátrida por elección, tal como muestra el primer relato de esta colección.

En una entrevista de 1988, Danilo Kis afirmaba: “Soy incapaz de escribir un libro de la nada. Incluso como lector, tengo problemas con la ficción puramente imaginativa: veo a través de sus artificios y me quedo con una niebla o un vacío.” Esta afirmación le representará hasta el final porque el talento de Kis para mezclar su relato autobiográfico con personajes reales, sazonándolo de toques de ficción, es lo que da relevancia a sus historias. En Una Tumba para Boris Davidovich penetraba en las pequeñas historias anónimas a través de ciertos hechos históricos cuestionando los totalitarismos, sin cortarse un pelo, y en esta breve colección de relatos “Laúd y Cicatrices”, aunque se aleja del tono politico, es cierto que está continuamente presente como una mochila de la que no podía liberarse.

"Encerrado entre los forofos enajenados, se dio cuenta, percibió fisicamente, el significado de unos conceptos abstractos, como son la colectividad, el caudillo, la idea y también el sentido del antiguo lema sobre el pan y el circo, que resume de forma silenciosa toda la planta baja de la historia moderna."

Laúd y Cicatrices está compuesto de relatos póstumos descubiertos y recopilados a partir de unos manuscritos inéditos, que fueron escritos entre 1980 y 1986. El estilo de Danilo Kis, que parece hacer fácil la complejidad de lo que se esconde entre líneas, se convierte en muchos momentos en una narrativa a flor de piel, marcada profundamente por el tono autobiográfico. Entre los diferentes relatos voy a destacar solo dos de ellos aunque el resto no desmerece, pero habrá que dejar algo a la imaginación de quiénes van a leer esta colección, así que solo dos…

"Gracias al poeta, pronto descubrió el lenguaje secreto y cifrado del amor. A los dieciocho años enamorado de una estudiante, una alemana, descubrió que en la obra de dicho poeta existía un poema para cada de las situaciones amorosas (para la euforia, la decepción, el temblor, el arrepentimiento), y se puso a traducir."

El Apátrida en la que el mismo Danilo Kis parece mimetizarse con Odon von Horvath, escritor que en su momento huyó de la Austria de los nazis y se refugió en Amsterdam. Kis rescata momentos de la vida de Von Horvath y la enlaza con la de Egon von Nemeth el protagonista del relato y que podría ser el mismo Kis. Un relato sobre el autoexilio consciente después de haberse recorrido medio mundo huyendo de los totalitarismos. Danilo Kis se retrata a sí mismo a través de Odon von Horvath:

“Yo soy la típica mezcla de la monarquía austrohúngara, que en paz descanse: al mismo tiempo húngaro, croata, eslovaco, alemán, checo y si empezara a husmear entre mis antepasados y a someter mi sangre al análisis, una ciencia muy de moda hoy en entre los nacionalistas, encontraría allí, como en el cauce de un río, rastros de sangre rumana, armenia y quizá gitana y judía.”

La Deuda, es un relato donde Danilo Kis describe el último día en la vida del autor serbio Ivo Andric. En una habitación de hospital, Andric recuerda a esas personas que le motivaron y a las cuales les debió en lo que se convirtió. Este relato fue escrito en 1986, el mismo año en que se le diagnosticó la enfermedad a Danilo Kis, una enfermedad que acabaría con su vida prematuramente tres años después, a los cincuenta y cuatro años. Es un relato conmovedor, y lleno de luz, en el cual, y una vez conocidos estos detalles, se podría decir, que el mismo Kis podría considerar a Andric como un personaje relevante en su vida, y a quién a su vez, está pagándole una deuda en forma de este cuento. En el relato, Andric va recordando a estas personas que le ayudaron, dejándole en su testamento dos coronas de las 200 de su legado:

“Al guardia desconocido de los calabozos de Marburgo, que me hizo llegar un trozo de papel y un lápiz diminuto, en el momento en que escribir, para mi significaba sobrevivir; dos coronas.

A Milan Resetar, Jozef Jiricek, Wilhelm Jeruzalem…, mis profesores, porque me enseñaron que el saber lo es todo y que la ignorancia engendra el fanatismo y las tinieblas del alma; diez coronas.”

[Кремена Михайлова · Rating 5 out of 5]

„И теменуженото ехо около нещата в неговите романи, лирическият заряд на изреченията…“

Данило Киш. Дори самото име вече ми звучи като закодирана магия. Като сън. Точно като стила му. Досега любимата ми негова книга е романът „Градина, пепел“. „Пясъчният часовник“ по-малко харесах и разбрах. Но сега ме изненада и с разкази. Всъщност не бях изненадана, защото не мога да очаквам нещо слабо от този владетел на думите и наблюденията. Но все пак има писатели, които умеят да пишат романи, а разкази не; и обратно.

Не мога да кажа за какво са разказите обаче. Пълно е с „емигрета“ в Париж; има захвърлени в нацистки и комунистически лагери; пълно е и с интелектуалци, млади, стари; странни жени. И след всеки разказ остава едно дихание: ах! Не само от разказа като история може би, а и действително от магичния език на Данило Киш (ако произнеса само Киш, магията се разваля:).

Мисля да прекаля с цитати, не за да кажа нещо за разказите, а да опитам да предам защо – ах и мълчание след всеки разказ. Но по време на разказа – и вътрешно хихикане при тези сериозни теми. Знаем, че често писателите ни разказват дочути истории. Разказите в този сборник изглежда са такива. Но нали не всеки може да пре-разказва така завладяващо… Към края разказите (общо малко на брой) са и по-откъслечни; както може да са крайните дни.

„… светата троица на френската кухня: сол-пипер-горчица.“

„…тайнствен трепет на чувствителността, този неясен впряг между излъчването на жлезите и гърченето на симпатикуса, симбиоза между органичната тектоника и душевната музика…“

„Наскоро и аз се бях надвесил над тази бездна. Хората в случая не могат да ти дадат никакъв съвет, а Бог, ако ми позволиш, почти не се интересува от тези неща.“

„Сякаш и аз не съм имал кризи. Посочи ми нормален човек, който да не е изпадал в кризи.“

„Гълташе готически романи, хапчета за сън и бяло вино.“

„Вече имах възможност да се убедя, че общуването с писатели е мъчително, изпълнено с недоразумения, завист и обиди.“

„На мен успя да ми продаде българска розова вода (мънички ампулки в дървена кутия, подобна на солница).

„Като минете, значи, през безистена – в който имаше витрини за чанти, работилници за ловене на бримки, за поправка на автоматични писалки и за обличане на копчета – стигате в двор, покрит с каменни плочи.“

„Писателят трябва – продължава той – да наблюдава живота цялостно. Да загатва за голямата тема за умирането, за да не бъде човекът толкова горд, такъв егоист, толкова зъл, а от друга страна, да осмисля живота. Изкуството е равновесие между тези две противоречиви мисли.“

„Едно високо смрадликово дърво, наклонено към двора, люлееше своите все още зелени листа, развълнувано по-скоро от предчувствието за слънчевия изгрев, отколкото от полъхналия ветрец.“

„На Любомир Попович, който ме научи на доброта, защото не е достатъчно само да бъдеш добър по душа; добротата се учи като азбука…“

„На Богдан Жераич, който пося в мен отровата на съмнението в стойността на думите, оттогава гледам на тях с недоверие и ги ръся една по една, като жълтици…“

„На Хелена Иржиковска, която ме научи да дешифрирам „божествените йероглифи“ на музикалните ноти, за да не стоя като говедо пред тази лирическа готика…“

„Лицето му мигом придобива израз на искрена загриженост; очите му се усмихват окуражително и издават, че моите любовни мъки са стигнали до сърцето му.“

„Всяка среща между мъж и жена започва така, като че ли е първата среща на света. Като че ли от Адам и Ева не е имало милиарди такива срещи. А, както виждате, опитът в любовта не се предава.“

„После градът бавно се отдалечава. Отминават задимените предградия, хартиената фабрика, пивоварната; железопътното депо остава от лявата им страна; минават по моста и ето вече започват нивите, ливадите и шубраците, от които утринното слънце извлича, наред с леката мараня, уханието на тревите. Това ухание ги кара да зажумят, като че ли по този начин през затрудненото им дишане по-лесно ще проникне в дробовете и кръвта божествената сила на природата, антейските сокове на земята.“

[Steven R. Kraaijeveld · Rating 5 out of 5]

"The only thing I got from all this reading was the realization that books provide no answers to burning questions. That we are directed by our genes, the devil, or God, and that our will plays no role at critical moments, that we are simply knocked this way and that by our various passions. As when someone is swimming hard and the shore not only recedes but actually seems to gape wide, as the current—for you are swimming upstream—carries you in the opposite direction. But, fortunately, passions, like misfortunes, are transient; like all plants and animals too…" (32)

The six stories in this collection—The Stateless One, Jurij Golec, the titular The Lute and the Scars, The Poet, The Debt, A and B, and The Marathon Runner and the Race Official—were transcribed from the manuscripts left by Danilo Kiš upon his death in 1989. The stories, written at various points between 1980 and 1986, are autobiographically heavy and, I think, among the best of Kiš's work. The first four stories are especially good—inventive and compelling, this is literature to savor, read and reread.

[Aslı Can]

Vaov, müthiş sürprizli bir okuma oldu! Hiçbir ön bilgi olmadan elime geçen bir kitaptı ve sıfır beklentiyle başlayıp, harika öyküler okuyarak ayrılıyorum buradan :)
Öykülerin çoğunda çok hoş bir kayıtsızlıkla intihar ve ölüm teması işlenmiş, gerçekten kalbime pıt! diye hafif bir iniş yaptı Danilo Kiš.

[Jeff Jackson · Rating 4 out of 5]

These stories are vintage Kis, some of them originally slotted for "Encyclopedia of the Dead" and others hailing from that same time period. Not just for completists.

[Mariana Orantes · Rating 5 out of 5]

Este libro se hizo con los cuentos que estaban de alguna forma relegados, inacabados o misteriosamente sacados de los índices tentativos de otros libros. Mi primera impresión, lo admito, fue de desconfianza porque a veces los editores sin escrúpulos deciden publicar todo lo que encuentran de un autor que ha fallecido hace tiempo y que de repente lo "re-descubren". A veces, esos editores sin escrúpulos publican cosas espantosas que el autor no hubiese querido publicar ni en sus más locos sueños, entonces uno termina comprando un libro caro y feo. Pero este libro no es así, no es el caso. Los cuentos reunidos si bien algunos no están del todo terminados, no demeritan el trabajo del artista. Son excelentes cuentos. Además le agregan con mucho tino algunos "post-scriptum" del autor mismo sobre cómo hizo tal o cual cuento, vienen notas que arrojan luz sobre los temas y además cuenta con un apéndice que habla específicamente de cada cuento, cómo y dónde fue encontrado y por qué se publicó de esa forma. Es una edición hecha con mucho respeto y amor. Además, no puedes evitar pensar que de alguna forma, con ese libro, Danilo Kis se convirtió por sí mismo en uno de sus personajes. Su vida se convirtió en literatura y eso tiene algo muy bello. Lo recomiendo.

[Mila · Rating 4 out of 5]

Los cuentos de Kiš son una colección de tumbas, de artículos en la enciclopedia de los muertos, en este libro más específicamente, una recopilación de las vidas y muertes de poetas y escritores de Europa central o de los Balkanes (se reconocen Ivo Andrić, Odon von Hörvath)
Esos poetas disidentes y perseguidos, judíos sobrevivientes de los campos de concentración, exiliados, apátridas cuyos recorridos fueron irremisiblemente marcados por los estragos de la guerra, de la experiencia carcelaria o del totalitarismo arrastran su soledad y miseria por las capitales europeas hasta su desesperada muerte.
En esa perspectiva, el trabajo del escritor para Kiš no puede ser más que un gesto de humildad y de compasión.

"El escritor debe-prosigue- considerar la vida en su totalidad. tiene que anunciar el gran tema de la muerte, para que el hombre sea menos soberbio, menos egoísta, menos malvado, y , por otra parte, dar un sentido a la vida. El arte es el equilibrio de estas dos ideas contradictoria. Es deber del hombre, sobre todo del escritor, y dirá usted que hablo como un viejo, abandonar este mundo dejando tras de sí no una obra, obra es todo, sino un poco de bondad, algo de conocimiento.”

[Bahadır Eren · Rating 3 out of 5]

Danilo Kis'in yanlış kitabından başlamışım okumaya ama yine de fena değildi...

[Pino Sabatelli · Rating 4 out of 5]

Il volume raccoglie testi ritrovati dopo la morte dello scrittore che, secondo l'eccellente curatrice Mirjana Miočinocić, erano almeno in parte destinati a un altro suo libro: l’Enciclopedia dei morti. Kiš ci racconta di esistenze segnate dall’esperienza dell’esilio (Il senza patria), da un dolore inconsolabile (Jurij Golec), da una verità che si finge di non conoscere (Il liuto e le cicatrici), dal presagio di una morte che si traveste da sogno (Il maratoneta e il giudice di gara), dalla violenza ottusa del potere (Il poeta) o dall’urgenza di mettere ordine nella propria vita, quasi fosse una partita doppia (Il debito). Si tratta di vite più o meno comuni, ma velate da una malinconia e da una fatica esistenziale così profonde da rendere la morte un evento quasi agognato o comunque da attendere con serenità.

Kiš, come riporta la quarta di copertina, indaga il rapporto fra il nostro destino ultimo e la necessità di dover comunque vivere qui e ora, anche grazie al valore quasi salvifico della scrittura, vera e propria "forma di sopravvivenza". Lo fa perchè, come scrittore, “deve fare intravedere il grande tema della morte perché l’uomo sia meno superbo, meno egoista, meno malevolo e, d’altra parte, deve dare un senso alla vita”, sapendo però che “nei momenti cruciali le risposte non si trovano nei libri”. Ed è impossibile trovarle lì quando si è consapevoli di poter far affidamento solo sul proprio essere uomini: “mi sono messo a cercare quei libri che potevano darmi la forza di sopravvivere. E sono arrivato alla tragica conclusione che tutti i libri di cui mi ero nutrito per decenni in quel momento non erano in grado di aiutarmi. Non parlo dei libri sacri e degli antichi saggi; per quelli non ero pronto, mi mancava il punto di partenza: la fede in Dio”.

[César Carranza · Rating 4 out of 5]

Los cuentos son interesantes, todo el tiempo acompaña a la lectura la idea de que no estan acabados, pero se disfrutan mucho, se conecta cada cuento de una manera extraña, pero si se siente uniformidad en el texto, tienen un corte muy similar a la enciclopedia de los muertos, eso dice bastante de ellos.

[Eadweard · Rating 4 out of 5]

I will be reading more Danilo Kis, these were good.

[David Rush · Rating 4 out of 5]

When I was reading the Chris Hedges book War Is A Force That Gives Us Meaning he mentions Danilo Kiš’s name in passing when writing about the Kosovo war. I don’t remember what made me take notice, but I jotted down the name and then found that the public library had at least one of his book so I reserved it.

The Lute and the Scars is a short collection of some of his short stories and was a fairly quick read. When I Googled his name I found links that point out similarities to or influences from Borges, and I can see that. The stories are mostly traditional but they do have a slightly offbeat tone, it really, really, works, but definitely something different. I wish I was perceptive enough to figure out why these stories have such a fresh (but sometimes dark) flow.

This is another instance where I am really puzzled how somebody who came from such a different world than me, somehow seems to speak to me.

I was so engrossed in each story I didn’t think to set aside many quotes. BUT the end of the story “The Debt” literally gave me goosebumps, not by being scary but by putting me in a weird Poetic Twilight Zone. Anyway it is very short and about a famous writer who as he dies tries to work out to whom and how much of his money, figured in “crowns”, he should divide up between those people from his life he feels he owes something.

At the very end, or his life and his calculations even through his delirium he realizes he he is two “crowns” short. And for some reason this last little bit in the hospital really got to me.

“Doctor, the patient in No.5 is asking me to lend him two crowns.”

“Give them to him, Nurse.”

“But two crowns sir?”

“His mind is wandering, Nurse. Give him two dinars. If his condition worsens, call me. As long as he’s quiet. I don’t want to go in. That might upset him. Go. Do you have two dinars?”

“Yes,” said the nurse, taking her change purse out of the pocket of her apron.

“Here you go,” the nurse said as she laid the cons on the nightstand next to the patients bed; they vibrated on the marble top and then the noise abruptly stopped.

“Doctor! Doctor!,” the nurse called out. “He’s stopped breathing. Look at the monitor. His heart’s stopped beating.”

“Summon the director quickly,” said the doctor. You Nurse, you paid the fare for his rid on the Charon’s ferry.”
Pg. 93

I assume it is more powerful when coming after reading from the start, but even just typing it now gave me the quivers.

Really good book, and I only refrain from 5 stars because I am too timid. In any case, I found two more of his books at the used book store and plan to check them out. If anybody reads this review, please consider reading Danilo Kiš.

[Ivan Damjanović · Rating 3 out of 5]

Osim posljednje „A i B“ priče su ovo "napisane između 1980. i 1986. bilo s namjerom da budu uključene u Enciklopediju mrtvih, bilo kao njezin odjek". Teško da nisu upale u "Enciklopediju" jer ovdje ima i boljih stvari nego tamo (vrhunske stvari- "Pjesnik" i "Dug"). Prije zbog toga što je ovdje snažno zastupljen nefikcionalni element, uključujući i autobiografizam.

„Apatrid“ o.2

„Jurij Golec“ o.1

„Lauta i ožiljci“ o.4
ref. na Čehova
prodorno

„Maratonac i sudac“ o.4

„Pjesnik“ o.5
Kraj - isto kao, godinama poslije, suicid debelog narednika Jerry Reillyja u Rescue me.
usp. Shawshank- u travestijskom smislu

„Dug“ 5
iz perspektive Ive Andrića na samrtnoj postelji
usp. Proljeća Ivana Galeba
stilski i idejno impresivno, realizacija besprijekorna
poslije je Eugene Ionesco na isti način napravio svoju oporuku (navodno slučajnost)
88- odjednom legendarni p*c "onom profesoru..."

„A i B“ n/a? (2-3)

Nasumični citati:
„Osim ženidbe, čovjek u životu može napraviti samo još jednu glupost: da se razvede. A kao najveću: da se zbog toga kaje.“
„San je pojilište duše koja se noću iskrada prema izvorima života.“

[Sasluu · Rating 4 out of 5]

I usually lament not being able to read poetry in its original language, not prose. This collection of short stories by Danilo Kiš is one of the few exceptions that confirm this rule, although I have a vague feeling that the prose of the future (whatever that means) will be very much tied to its original language like Kiš's is; like poetry is or has been for longer. Kiš's prose, as far as I can guess it in this actually good translation (it is probably the sole culprit of my being able to discern all this to begin with), is economical to the point of frugality, and it is chillingly precise. By those same tokens, considering its political if not ethical intent, it is also very harrowing. He shows very little, tells even less, and most of the narrative in fact unfolds by suggestion. A feeble, but never vague plot is always buried behind the words, although a better image would be to say it is floating, like a moth, about the book...

[David · Rating 4 out of 5]

Read my review on New York Journal of Books. Read that review first. Additional remarks that appeared in a different and now defunct publication are now posted on my Wordpress blog.

[Simone Subliminalpop · Rating 4 out of 5]

I migliori racconti di questa raccolta postuma: “Jurij Golec”, “Il liuto e le cicatrici” e “Il poeta”.

http://www.subliminalpop.com/?p=9787

[gulsenbasarir · Rating 4 out of 5]

“O dönemler, bana yaşam gücü verecek kitaplar aramaya başladım. Ve içler acısı bir sonuca vardım. Yıllardır tıkındığım tüm bu kitapların böyle önemli bir karar anında bana hiçbir yardımı dokunmuyormuş.”

Danilo Kis’in bu cümlesi büyük bir gerçeklikle yüzleşmeme vesile oldu. Çünkü son zamanlarda kitap okumaya bu denli sarılışımın (her zaman okurdum ancak son yıllarda bu hobiden ziyade bir kaçışa evrildi) yaşam gücü arayışı olduğunu farkındaydım. Sırp yazar Danilo Kis ise edebiyatla yaşam gücü bulan bir yazar. Ailesini Nazi toplama kampında kaybettikten sonra kendisi hayatta kalmayı başarıyor ve hayatını edebiyata yönlendiriyor. Kimi zaman yazarların hayatları ile edebi eserleri birbirinden ayrılsa da Kis için bu durum pek geçerli değil. Çünkü eserlerinde bol bol hayatından parçalar mevcut.

Ud ve Yara İzleri ise Kis’in yer yer otobiyografik ögelerini de barındıran bir öykü kitabı. Öykülerin hemen hemen hepsi edebiyat ve ölüm temalarını içeriyor. Dili çok sade olmasına rağmen bir o kadar da keskin. Çok sıradanmış gibi görünen bir cümle, bir hikaye bile sizde tokat etkisi yaratabiliyor. Belki de arkasındaki bu yaşanmışlığın, olgunluğun ve heybeye yüklenen zorlukların etkisidir güçlü kalemi. Çok ama çok sevdim ve etkilendim.

[Ivanko · Rating 3 out of 5]

Zbirka pripovjetki pisanih između 1980. i 1986. (Iza zavjese "Enciklopedije mrtvih"). Priče su pisane u tmurnom tonu sa naglaskom na efektan kraj, uglavnom smrt, što je u par slučajeva Kiš lijepo izveo (vidi "Pesnik").


"Talenat je prokletstvo", govorio mi je. "Puškin stradao zbog svog talenta. Nema veće zavisti od one koju izaziva milost dara. Talenti su retki, a mediokriteti su milioni. To je večna borba. I nemojte se sasvim zakopati u knjige. Putujte. Slušajte ljude. I slušajte svoj unutarnji glas. Marija Nikolajevna vas čeka. Nemojte joj zameriti što vas ponekad grdi. Bolesna je. I nesrećna."

Tako je slično govorio i Krleža o Kišu 1973. i dao nagovještaj o lešinarima koji će nahrupiti na njegov rad nešto godina kasnije; "neće vam oprostiti talenat".

[Reiki Fernández · Rating 2 out of 5]

Conjunto de relatos muy desigual. Algunos de ellos inacabados o incompletos. Esperaba más dada la fama del autor, pero entiendo que su posición marcadamente antisoviética le ha hecho favores en el mercado literario. O tal vez este libro (póstumo y a partir de fragmentos) no sea representativo de su obra. Me han llamado la atención especialmente la Deuda (muy original) y el relato llamado "A".

[Stany · Rating 4 out of 5]

4.5 estrellas.
Me habría encantado leer esta colección de relatos de KiŠ como si estuviera contemplando un amanecer, sin haberle leído antes. Pero no me fue posible y saboreé su ironía poética como quien disfruta un café artesanal en silencio, maridando cada sorbo con un paisaje y con la plena conciencia del momento. Así se siente leer a KiŠ cuando ya se ha ido descubriendo su literatura.

[Shelley · Rating 5 out of 5]

Kiš is such a transportive storyteller with his vivid prose constructing intricate tales that you can't put down

[Boris · Rating 2 out of 5]

явно не го разбирам тоя автор, въпреки че "Поет" и "Дълг" много ми харесаха... ок и "Човекът без отеество" ставаше. Хмм то това е 70% от книгата.

[Timothy Frasca]

Wonderful short stories, especially "Jurij Golec."

[Sophie · Rating 5 out of 5]

I absolutely love it.

[Sergio Ceyca · Rating 3 out of 5]

No es el mejor libro de Kis, pero qué pinches bello es el cuento de La Deuda. Me hizo querer releer Un puente sobre el Drina.

[Lorenzo Gomez Oviedo · Rating 3 out of 5]

Tenía muchas expectativas por leer a este autor y la verdad es que no he conectado. Se me hizo muy frío y lejano. Reconozco su originalidad pero no me atrae. Tal vez probando otro libro, pero no me queda mucho tiempo como para seguir dando oportunidades.

[Monica Raycheva · Rating 3 out of 5]

„Как си, Юрий?“ — питам го. „Всичко е наред — отговаря ми той. — Съвсем наред.“ „Виждам, че нещо все пак не е наред“ — казвам. „Неприспособимостта на човешкото същество към екзистнеция — отговаря той. — Само това.“

~

„[П]равеше равносметка за живота си така, както другите, непознатите, го виждат: след него оставаха събраните му произведения[.] [...] Между книжата му се намираха и [...] стихове, дневници, бележки. От тези ръкописи изхвърли всичко, което можеше да го компрометира в очите на потомците: всякаква лична следа, [...] личен факт, за да остане [...] колкото се може повече абстрактност, колкото се може повече писателят, а по-малко човекът от плът и кръв.“

~

„[П]реживя целия си живот в света на фикцията, в света на платоничните идеали, а всеки излет в живота беше свързан само с мъки и неприятности, неприспособимост и скука. Всяко житейско решение извън света на чистите идеи, извън тишината и самотата само го нараняваше, всяко начинание беше несполука, всяка среща с хората — поражение, всеки успех — нова неприятност[.]“

~

„На Ана Матковшек, която ме научи на говора на цветята и растенията — две крони.
[...]
На Идриз Азизович, Арапина, който ме научи да слушам човешкия глас, защото човешкият глас може да бъде инструмент — две крони.
На Любомир Попович, който ме научи на доброта, защото не е достатъчно само да бъдеш добър по душа; добротата се учи както азбуката — две крони.
На Милан Гаврилович, който ме научи на другарство, а другарството се учи както чужд език — две крони.
[...]
На Тугомир Алаупович, който бдеше над моята душа и моето тяло, сякаш бяха негови собствени — две крони.
На Мия Поляк, преподавателя, който ми даде възможност да чета на немски, а това ми донесе огромна полза и бе духовно развлечение през целия ми живот — две крони.
На Димитрие Митринович, който ми разкри, че освен нещастните малки градчета съществуват и други, по-добри и по-щастливи светове — две крони.
[...]
На Богдан Жераич, който пося в мен отровата на съмнението в стойността на думите, оттогава гледам на тях с недоверие и ги ръся една по една, като жълтици — две крони.
[...]
На Луя Бакотич, който ми помогна да не си пилея времето в Рим в канцеларска работа, облекчи службата ми, за да мога да уча, да наблюдавам и да пиша — две крони.
[...]
На Мидхад Шамич, който изтълкува разкриването на моите източници като ерудиция, а не като творческо безсилие[...]“

[Víctor Sampayo · Rating 4 out of 5]

Escritos entre 1980 y 1986, y publicados después de la muerte de Danilo Kiš, la mayoría de los relatos de Laúd y cicatrices son algo así como los “lados B” de la colección reunida en el magistral volumen Enciclopedia de los muertos, y que Danilo Kiš desechara a última hora por razones que quizás nunca sabremos, aunque hay versiones que apuntan a que el propio autor detectó una variación de estilo, más cercano a la autobiografía que a la ficción (amén del tono político que emana de estos textos y que en los que conforman Enciclopedia de los muertos no es tan evidente), o quizás de la certidumbre de que aún no estaban terminados, en particular “El apátrida” y “La deuda”. Vale la pena hacer notar que, pese a lo anterior, los textos valen mucho la pena, no sólo por la terrible belleza con que Danilo Kiš aborda los últimos momentos de ciertas vidas desgraciadas, sino además por la oportunidad de examinar un poco de su proceso creativo.