What do you think?
Rate this book
Echte pretentie
Iedereen zoekt, iedereen camoufleert, doet zich beter voor dan hij of zij is, jonger, hipper, rijker, stoerder, succesvoller. Maar alleen als iemand zich slimmer of cultureel verfijnder voordoet, noemen we het pretentieus.
Maar waarom vinden we pretentie eigenlijk zo irritant?
In het wervelende essay Echte pretentie gaat Joost de Vries op zoek naar antwoorden. Die hebben te maken met sociale klasse, met authenticiteit, met hoge en lage cultuur, met voetbalanalisten en superheldenfilms, met Karel van het Reve en Susan Sontag, met niet vergeten ‘waar je vandaan komt’, met je plek kennen. Eigenlijk: met hoe we vinden dat de maatschappij eruit moet zien.
Maar Echte pretentie buigt zich niet alleen over de vraag waarom we pretentie irritant vinden. Het is vooral ook een pleidooi dat nog iets veel belangrijkers laat zien. Namelijk: waarom we absoluut niet zónder pretentie kunnen.
Maar waarom vinden we pretentie eigenlijk zo irritant?
In het wervelende essay Echte pretentie gaat Joost de Vries op zoek naar antwoorden. Die hebben te maken met sociale klasse, met authenticiteit, met hoge en lage cultuur, met voetbalanalisten en superheldenfilms, met Karel van het Reve en Susan Sontag, met niet vergeten ‘waar je vandaan komt’, met je plek kennen. Eigenlijk: met hoe we vinden dat de maatschappij eruit moet zien.
Maar Echte pretentie buigt zich niet alleen over de vraag waarom we pretentie irritant vinden. Het is vooral ook een pleidooi dat nog iets veel belangrijkers laat zien. Namelijk: waarom we absoluut niet zónder pretentie kunnen.
153 pages, Paperback
First published February 28, 2019
2 people are currently reading
175 people want to read
Ratings & Reviews
Friends & Following
Create a free account to discover what your friends think of this book!
Community Reviews
Displaying 1 - 23 of 23 reviews
September 29, 2022
Goed en scherp geschreven. Ik betrap mezelf er de laatste tijd regelmatig op dat ik twijfel over waar ik nou mee bezig ben met mijn taal- en cultuurstudie. Misschien word ik onbewust wel beïnvloed door mensen die vinden dat je over taal, literatuur en cultuur niet zo moeilijk of ‘pretentieus’ hoeft te doen. Zeker in mijn familie van niet-alfa mensen moet ik vaak uitleggen wat ik nou studeer en wat ik daarmee kan. En dan weet ik daar zelf ook niet altijd een goed antwoord op, en moet ik dan toch niet “gewoon” docent worden later zodat ik in ieder geval iets wezenlijks kan betekenen voor de maatschappij?
Dit boek kwam in die zin wel op het juiste moment; het deed me even beseffen waar ik het nu eigenlijk voor doe, boeken lezen en daarover nadenken en zo. Het is aspiratie, meer willen leren en weten, nadenken over de dingen die je waardevol vindt en die boven het ‘gewone’ uitstijgen, de wereld meer diepte geven. Joost de Vries laat zien waarom mensen pretentie zo vervelend vinden en wat dit onder andere te maken heeft met de ‘horizontale’ maatschappij waarin we leven. Maar ook waarom we uiteindelijk - als maatschappij, als individuen - wel wat pretentie kunnen gebruiken. Het essay ging wel een beetje allerlei kanten op voor mijn gevoel, en dat is dan ook het enige puntje van kritiek dat ik kan bedenken, maar het heeft me geïnspireerd en aan het denken gezet.
Dit boek kwam in die zin wel op het juiste moment; het deed me even beseffen waar ik het nu eigenlijk voor doe, boeken lezen en daarover nadenken en zo. Het is aspiratie, meer willen leren en weten, nadenken over de dingen die je waardevol vindt en die boven het ‘gewone’ uitstijgen, de wereld meer diepte geven. Joost de Vries laat zien waarom mensen pretentie zo vervelend vinden en wat dit onder andere te maken heeft met de ‘horizontale’ maatschappij waarin we leven. Maar ook waarom we uiteindelijk - als maatschappij, als individuen - wel wat pretentie kunnen gebruiken. Het essay ging wel een beetje allerlei kanten op voor mijn gevoel, en dat is dan ook het enige puntje van kritiek dat ik kan bedenken, maar het heeft me geïnspireerd en aan het denken gezet.
December 21, 2019
Prikkelend, zij het wat richtingloos - opmerkelijk Anglofiel.
Is de mainstream cultuur in Nederland meer anti-intellectualistisch dan in Vlaanderen?
Onthou: Susan Sontag lezen.
Is de mainstream cultuur in Nederland meer anti-intellectualistisch dan in Vlaanderen?
Onthou: Susan Sontag lezen.
March 25, 2019
Ik hou zoveel van Joost de Vries.
January 21, 2024
3.5 ster. Pareltjes van zinnen en gedachten erin gecombineerd met wat minder boeiende pagina’s. Ik durf in ieder geval meer voor mijn pretentie te staan.
June 11, 2021
Het glasvezelnetwerk is verstoord. Twee dagen geen internet - op sporadische hotspots en 4G na. “Gezellig” een Wagner elpee op de draaitafel, “echte” franse rosé - niet van dat hippe Aix, maar van het klassieke Lafond - en een pretentieus boek.
In het eerste jaar van mijn filosofiestudie begon de hoogleraar ethiek plots zijn canon van boeken “waarvan je zou kunnen willen willen dat eenieder deze zou moeten willen lezen” op te rakelen (zijn bestaansmodus was een oneindige reeks werkwoorden om zo Kants deontologie wat begrijpelijker te maken). Rechtsboven op mijn aantekeningenblok had ik bij één van deze suggesties een tekeningetje gemaakt - wist ik veel - een berg met twinkelende sterren eromheen. De beruchte Toverberg. In een boekwinkel vond ik het boek. Alleen het was veel te duur. Een van mijn vastgeroeste tirades borrelde op: elitaire ouderen en de onfatsoenlijk hoge prijs voor kunst, cultuur en al het andere dat geen voetbal is… Maar ja, op de flap stond “Het boek der boeken;” dat zet iemand er toch niet zomaar neer? (Inmiddels weet ik dat dit wel lukraak op boeken staat - thinking of you Pfeiffer). Hoe dan ook: ik besloot niks te kopen. Eenmaal buiten, bleek mijn vriend het stikdure boek te hebben gekocht. Niet veel later was ik groot liefhebber- geen fan! gruwel, wie is er nu een fan van Thomas Mann?? - van Mann, Mann, Mann en meer.
Kortere anekdote. Er staat een Mann artikel in de Groene. Omdat ik bij mijn vader thuis was en niet op m’n kamer in het studentenhuis besloot ik naar de lokale boekhandel te gaan in het provinciedorpje met stadse allures. Tussen de eindeloze rij tijdschriften geen Groene. Bewuste boekhandelaar aan de mouw getrokken: “De Groene Amsterdammer? Waarom zouden wij die hier hebben? Dat gaat toch alleen over Amsterdam!” Ik droop zonder te reageren af.
Het is nogal goedkoop om het provinciedorpje af te doen als boers en bovendien, ik studeerde in Tilburg - de stad die Van Gogh vergeleek met Brixton, die stinkende grauwe voorstad van Londen.
Hoe dan ook, het uitgebreide en herschreven essay van JdV is zeer de moeite waard, al was het maar omdat je na iedere bladzijde in de strenge ogen van Didion kijkt.
In het eerste jaar van mijn filosofiestudie begon de hoogleraar ethiek plots zijn canon van boeken “waarvan je zou kunnen willen willen dat eenieder deze zou moeten willen lezen” op te rakelen (zijn bestaansmodus was een oneindige reeks werkwoorden om zo Kants deontologie wat begrijpelijker te maken). Rechtsboven op mijn aantekeningenblok had ik bij één van deze suggesties een tekeningetje gemaakt - wist ik veel - een berg met twinkelende sterren eromheen. De beruchte Toverberg. In een boekwinkel vond ik het boek. Alleen het was veel te duur. Een van mijn vastgeroeste tirades borrelde op: elitaire ouderen en de onfatsoenlijk hoge prijs voor kunst, cultuur en al het andere dat geen voetbal is… Maar ja, op de flap stond “Het boek der boeken;” dat zet iemand er toch niet zomaar neer? (Inmiddels weet ik dat dit wel lukraak op boeken staat - thinking of you Pfeiffer). Hoe dan ook: ik besloot niks te kopen. Eenmaal buiten, bleek mijn vriend het stikdure boek te hebben gekocht. Niet veel later was ik groot liefhebber- geen fan! gruwel, wie is er nu een fan van Thomas Mann?? - van Mann, Mann, Mann en meer.
Kortere anekdote. Er staat een Mann artikel in de Groene. Omdat ik bij mijn vader thuis was en niet op m’n kamer in het studentenhuis besloot ik naar de lokale boekhandel te gaan in het provinciedorpje met stadse allures. Tussen de eindeloze rij tijdschriften geen Groene. Bewuste boekhandelaar aan de mouw getrokken: “De Groene Amsterdammer? Waarom zouden wij die hier hebben? Dat gaat toch alleen over Amsterdam!” Ik droop zonder te reageren af.
Het is nogal goedkoop om het provinciedorpje af te doen als boers en bovendien, ik studeerde in Tilburg - de stad die Van Gogh vergeleek met Brixton, die stinkende grauwe voorstad van Londen.
Hoe dan ook, het uitgebreide en herschreven essay van JdV is zeer de moeite waard, al was het maar omdat je na iedere bladzijde in de strenge ogen van Didion kijkt.
May 10, 2019
Als iemand waarvan men vaak denkt dat hij pretentieus is, vond ik dit boek een enorme aanrader. Het is alsof ik een korte tijd in een geheim genootschap van gelijkgestemden verkeerden, een plek waar we onszelf (of misschien zelfs beter) konden zijn.
February 5, 2021
Las dit op precies het goede moment. Zin om alles wat serieuzer te nemen.
April 25, 2022
Wat een fenomenaal boekie. Hop in de top 5 van dit jaar tot nu toe. Katie, thanks voor de aanrader! ❤️
October 19, 2020
Dit boek maakte een aantal dingen waar ik zelf al lang zat op te kauwen plots heel helder en aanschouwelijk. Bedankt voor het uitlenen, Johannes!
May 16, 2022
Hoewel ik het niet altijd met hem eens ben, heeft Joost de Vries een erg interessant boek geschreven dat je aan het denken zet.
June 18, 2023
Essay uit 2016 dat is uitgebreid tot een aardig boekje.
De Vries citeert 5 regels van John Updike (uit 1975) over het schrijven van een goede recensie:
1. Probeer te begrijpen wat de schrijver heeft willen doen, en geef hem niet de schuld van het niet bereiken van iets wat hij niet heeft willen proberen.
2. Geef genoeg directe citaten – ten minste één langere passage – zodat de lezer zelf een indruk kan krijgen van het proza, en het zo zelf kan proeven.
3. Bevestig je beschrijving van het boek liever met citaten uit het boek, zelfs al is het maar één zin, dan dat je jezelf verliest in wazige uittreksels.
4. Vertel niet de hele plot na, en zeker niet het einde.
5. Als je vindt dat het boek tekortschiet, geef dan ook een geslaagd citaat of kies iets uit ander werk van de schrijver. Probeer de tekortkoming te begrijpen. En weet je zeker dat het de tekortkoming van de schrijver is en niet van jou?
#1 Volgens mij probeert De Vries een lans te breken voor pretentie; het minder negatief (zelfs positief) af te schilderen. Daarin slaagt hij best goed.
#4 gaat niet op voor dit essay.
#2 De directe citaten (en #3, citaten die wat mij betreft ondersteunen dat De Vries slaagt in beschrijven van postieve kanten van pretenties):
Pretentie daarentegen is een actieve karakterfout. Wie pretentieus is doet zich slimmer, verfijnder, exclusiever voor dan hij of zij werkelijk is, die speelt bewust een rol. Je kunt niet pretentieus zijn in je eentje, thuis; je bent het pas in de ogen van een publiek dat door je façade heen kijkt.
Snobisme is denken dat je beter bent dan anderen. Pretentie is denken dat je beter bent dan jezelf. Snobisme is bedrog, pretentie is ook zelfbedrog.
Dit wie-denk-je-dat-je-bent-sentiment ligt aan de wortel van elk verwijt van pretentie.
Want hoe je pretentie ook ziet, als social climbing, als niet-authentiek, het verraadt altijd één ding: het laat zien waar je betekenis in zoekt, en dus wat je echt belangrijk vindt.
Dit is de essentie: als je pretentieus wordt genoemd word je verweten dat je overdrijft, dat je je aanstelt. Maar je kunt je niet aanstellen over wat niet belangrijk voor je is. De vorm is overdreven, het doel niet. Als pretentie liegen is, dan is het eerlijk liegen.
Pretentie is geen doel op zich, het is een middel op weg naar authenticiteit. Pretentie is die vorm van jezelf die voor je uit rent; op het moment dat je die vorm inhaalt is het geen vorm meer, dan is het wie je bent.
De Vries citeert 5 regels van John Updike (uit 1975) over het schrijven van een goede recensie:
1. Probeer te begrijpen wat de schrijver heeft willen doen, en geef hem niet de schuld van het niet bereiken van iets wat hij niet heeft willen proberen.
2. Geef genoeg directe citaten – ten minste één langere passage – zodat de lezer zelf een indruk kan krijgen van het proza, en het zo zelf kan proeven.
3. Bevestig je beschrijving van het boek liever met citaten uit het boek, zelfs al is het maar één zin, dan dat je jezelf verliest in wazige uittreksels.
4. Vertel niet de hele plot na, en zeker niet het einde.
5. Als je vindt dat het boek tekortschiet, geef dan ook een geslaagd citaat of kies iets uit ander werk van de schrijver. Probeer de tekortkoming te begrijpen. En weet je zeker dat het de tekortkoming van de schrijver is en niet van jou?
#1 Volgens mij probeert De Vries een lans te breken voor pretentie; het minder negatief (zelfs positief) af te schilderen. Daarin slaagt hij best goed.
#4 gaat niet op voor dit essay.
#2 De directe citaten (en #3, citaten die wat mij betreft ondersteunen dat De Vries slaagt in beschrijven van postieve kanten van pretenties):
Pretentie daarentegen is een actieve karakterfout. Wie pretentieus is doet zich slimmer, verfijnder, exclusiever voor dan hij of zij werkelijk is, die speelt bewust een rol. Je kunt niet pretentieus zijn in je eentje, thuis; je bent het pas in de ogen van een publiek dat door je façade heen kijkt.
Snobisme is denken dat je beter bent dan anderen. Pretentie is denken dat je beter bent dan jezelf. Snobisme is bedrog, pretentie is ook zelfbedrog.
Dit wie-denk-je-dat-je-bent-sentiment ligt aan de wortel van elk verwijt van pretentie.
Want hoe je pretentie ook ziet, als social climbing, als niet-authentiek, het verraadt altijd één ding: het laat zien waar je betekenis in zoekt, en dus wat je echt belangrijk vindt.
Dit is de essentie: als je pretentieus wordt genoemd word je verweten dat je overdrijft, dat je je aanstelt. Maar je kunt je niet aanstellen over wat niet belangrijk voor je is. De vorm is overdreven, het doel niet. Als pretentie liegen is, dan is het eerlijk liegen.
Pretentie is geen doel op zich, het is een middel op weg naar authenticiteit. Pretentie is die vorm van jezelf die voor je uit rent; op het moment dat je die vorm inhaalt is het geen vorm meer, dan is het wie je bent.
January 14, 2021
Nu snap ik ook meteen wat Joost de Vries tegen Goodreads heeft...
February 9, 2021
Prikkelend en erudiet geschreven, zoals telkens weer bij Joost de Vries. Een persoonlijk en intelligent essay.
July 1, 2019
Iedereen zoekt, iedereen camoufleert, doet zich beter voor dan hij of zij is. Jonger, hipper, rijker, stoerder, succesvoller. Maar als iemand zich slimmer of cultureel verfijnder voordoet, noemen we het pretentieus. Waarom vinden we pretentie eigenlijk zo irritant? Waarom wil niemand pretentieus genoemd worden? Maar ook, waarom kunnen we absoluut niet zonder?
Hoe je pretentie ook ziet, het verraadt altijd één ding: het laat zien waar je betekenis in zoekt. En dus: wat je echt belangrijk vindt.
Als je pretentieus wordt genoemd, word je verweten dat je overdrijft, dat je je aanstelt. Maar je kan je niet aanstellen over wat niet belangrijk voor je is. De vorm is overdreven, het doel niet. Als pretentie liegen is, dan is het 'eerlijk' liegen.
Pretentie is de ambitie van jezelf meer te maken dan je bent.
Pretentie is de 'motorolie van creativiteit'.
Pretentie is: de honger om serieuzer te zijn.
Wat het simpelweg zegt is: doe je best!
Hoe je pretentie ook ziet, het verraadt altijd één ding: het laat zien waar je betekenis in zoekt. En dus: wat je echt belangrijk vindt.
Als je pretentieus wordt genoemd, word je verweten dat je overdrijft, dat je je aanstelt. Maar je kan je niet aanstellen over wat niet belangrijk voor je is. De vorm is overdreven, het doel niet. Als pretentie liegen is, dan is het 'eerlijk' liegen.
Pretentie is de ambitie van jezelf meer te maken dan je bent.
Pretentie is de 'motorolie van creativiteit'.
Pretentie is: de honger om serieuzer te zijn.
Wat het simpelweg zegt is: doe je best!
December 18, 2022
Niet bepaald een page-turner, maar misschien is een boek over pretentie ook wat te hoog gegrepen voor deze simpele ziel. Het boek is een pleidooi voor pretentie. Hoe irritant de eigenschap ook is, wil je iets bereiken op creatief of cultureel vlak, ontkom je er niet aan een tijd lang te pretenderen iets te zijn wat je nog niet bent. En dat is niet erg. Soms alleen vervelend. Vooral voor de mensen die dat niet begrijpen. Grootste probleem dat ik met dit boek heb, is dat heel die boodschap ook in een column had gekund. Wat dat betreft dus een behoorlijk pretentieus boek.
August 23, 2025
Ik ben zeer verrast met hoeveel ik genoten heb van dit boek. Het is namelijk niet mijn normale lectuur stijl. Ik hield heel veel van de humoristische commentaartjes van de schrijver op zijn eigen schrijven en de mooie illustraties. Ook heeft dit boek mij wat doen nadenken over de mens, wat ook is mag.
January 13, 2020
Een prima boek voor wie zelf pretenties heeft. Hoe we terecht gekomen zijn in een wereld waar neergekeken wordt op mensen die kritisch, beschouwend zijn en de lat iets hoger durven leggen.
September 3, 2024
Met heel veel plezier gelezen
September 11, 2025
Vermakelijk essay over een aanduiding die wat duiding verdient.
November 30, 2025
Je bent zelf pretentieus.
January 21, 2022
Pleidooi voor pretentie - tuurlijk vijf sterren!
December 7, 2025
Een geweldig geschreven boek. Stilistisch hoogstaand. Zo hoort een goed geschreven boek te zijn. Als andere auteurs ook zo’n fijne schrijfstijl zouden hebben.. zucht, zucht. Los van of je het eens bent met de inhoud; alleen al om de stijl is het een
Displaying 1 - 23 of 23 reviews