Amphitryon – Molière’den Esinlenmiş Bir Komedi

by Heinrich von Kleist, Mahmure Kahraman (Translator)

Heinrich von Kleist (1777-1811): XIX. yüzyıl Alman edebiyatının en önemli yazarlarındandır. Tiyatro oyunları, şiirler ve öyküler yazdı. Kant’ı okuduktan sonra bilginin değerinden kuşkuya düştü, akla değil duyguya güvenmeyi tercih etti. Akıl ile duygu arasında süren zıtlık eserlerinin özünü oluşturdu. Öykülerinde insanların ve doğanın zorbalığı karşısında kendilerini tüketircesine bütün güçlerini harcayan kişileri konu aldı. Eserlerinde titizlikle seçilmiş sözcüklerle örülü güçlü bir ifade kullandı. Sanatsal dehası ile çağdaş yaşam ve edebiyatın pek çok sorununu önceden gören Kleist, kendisinden sonraki Alman ve Fransız yazarları için önemli bir ilk örnek oldu. Eser Plautus’un Amphitryon isimli eserinin Molière uyarlamasından esinlenmiştir. Kleist Tragedya ve komedyanın öğelerini bir araya getiren oyununda, insanlığın en eski konularından birini, aldatan masum kadın temasını ele alır. Kleist’ın yorumu Molière’in saraylı zarafetini geride bırakır ve kâh ciddiyet kâh nükteye yaslanan insana doğru ilerler. Thomas Mann’ın sözleriyle bu eser yapısal açıdan bir yandan toplumu anlatan bir komedya, diğer yandan metafizik bir deneydir.

Mahmure Kahraman (1956): Lise eğitimini Trabzon’da tamamladıktan sonra, iki yıl Münih’te yaşadı ve Goethe Enstitüsü’ne devam etti. 1983 yılında Ankara Üniversitesi DTCF Alman Dili ve Edebiyatı bölümünü bitirdi. Yüksek lisans eğitimini 1986’da, doktora eğitimini 1992 yılında tamamladı. Ege Üniversitesi’nde Almanca okutmanı olarak çalıştı. J. P. Eckermann, F. Nietzsche ve J.W. Goethe’den çeviriler yaptı.

Genres: Plays, Classics, Drama, German Literature, Theatre, Germany, Fiction

128 pages, Paperback

Published January 1, 2019

About the author

The dramatist, writer, lyricist, and publicist Heinrich von Kleist was born in Frankfurt an der Oder in 1777. Upon his father's early death in 1788 when he was ten, he was sent to the house of the preacher S. Cartel and attended the French Gymnasium. In 1792, Kleist entered the guard regiment in Potsdam and took part in the Rhein campaign against France in 1796. Kleist voluntarily resigned from army service in 1799 and until 1800 studied philosophy, physics, mathematics, and political science at Viadrina University in Frankfurt an der Oder. He went to Berlin early in the year 1800 and penned his drama "Die Familie Ghonorez". Kleist, who tended to irrationalism and was often tormented by a longing for death, then lit out restlessly through Germany, France, and Switzerland.

After several physical and nervous breakdowns, in which he even burned the manuscript of one of his dramas, Heinrich von Kleist reentered the Prussian army in 1804, working in Berlin and Königsberg. There he wrote "Amphitryon" and "Penthesilea."

After being discharged in 1807, Kleist was apprehended on suspicion of being a spy. After this he went to Dresden, where he edited the art journal "Phoebus" with Adam Müller and completed the comedy "The Broken Pitcher" ("Der zerbrochene Krug") and the folk play "Katchen von Heilbronn" ("Das Käthchen von Heilbronn").

Back in Berlin, the one time Rousseau devotee had become a bitter opponent of Napoleon. In 1811, he finished "Prinz Friedrich von Homburg." Finding himself again in financial and personal difficulties, Heinrich von Kleist, together with his lover, the terminally ill Henriette Vogel, committed suicide near the Wannsee in Berlin in 1811.

[From http://www.heinrich-von-kleist.com/]

Reviews

[Luís · Rating 5 out of 5]

This work is a poignant and beautiful reinterpretation of Kleist's Alcmene. Despite not being part of this literary movement, it is infused with romanticism and presents a more human Alcmene. She is depicted as a woman deeply torn between her societal obligations and her feelings for Jupiter. The final word, a perfect translation of 'ARCH' into 'Alas,' effectively conveys the character's emotional conflict and the inevitable disappointment that follows.

[Teresa · Rating 4 out of 5]

Anfitrião é uma peça de teatro em verso muito divertida, na qual é narrada a origem do herói grego Hércules, filho de Júpiter e Alcmena, mulher de Anfitrião.

[Alp Turgut · Rating 3 out of 5]

Heinrich von Kleist’in Plautus’un "Amphitryon" isimli eserinin Molière uyarlamasından esinlenerek yazdığı aynı adlı komedyası, yapısı itibariyle Shakespeare’in "Yanılgılar Komedyası"nı andıran özellikle ilk yarısıyla okuyucuyu güldürmeyi başaran bir eser. Zeus’un Amphitryon kılığına girerek karısını baştan çıkardığı oyun bir nevi Hercules efsanesinin başlangıcı niteliğinde. Yine de Zeus’un yaptıklarının Tanrı olması sebebiyle anlayışla karşılandığı finali etik çelişkileri de beraberinde getiriyor. Tam notum: 3.5/5

14.09.2023
Londra, Birleşik Krallık

Alp Turgut

[booksofAhu · Rating 2 out of 5]

ağır bir okuma oldu. komedi olarak geçmesine rağmen hiç gülmedim.
belki tiyatroda izlesem beğenirdim ama beklentimi karşılamadı.

[Sam · Rating 5 out of 5]

Tolle und auch tiefsinnige Verwechslungs-/Doppelgängerstory mit den härtesten Sprüchen ever. Liebling: "Nenn mir doch die Kneipe wo du so selig dich gezecht?" (III.1) Zum Schießen.
Wer die Molière'sche Vorlage gelesen hat, der lasse sich davon nicht am Ende abschrecken, denn Kleist ist ihr nicht sehr treu geblieben.

[Bine · Rating 2 out of 5]

Nachdem ich nun überraschend gut durch die "Urversion" des "Amphitryons" von Molière gekommen bin, habe ich mich nun endlich auch durch Kleists "Überarbeitung" gequält. (Hier gelangt ihr zu meiner Review zu Molières Amphitryon: http://www.goodreads.com/review/show/...).
In diesem Fall kamen wohl ziemlich viele Komponenten zusammen, die mir das Buch unsympathisch gemacht haben (wenn man das so nennen darf, jedenfalls habe ich es nur ungern in die Hand genommen.) Erstmal kannte ich die Geschichte natürlich schon von Molière und somit ging der Spannungsfaktor schon mal flöten. (Darum gibt es hier auch nicht schon wieder eine Inhaltsangabe, schaut euch dazu einfach meine Rezension von Molière an.) Kleist hat wirklich meiner Meinung nach kaum Veränderungen am Original vorgenommen! Ein bis zwei Szenen unterscheiden sich deutlich und er hat das Vorspiel ausgelassen, aber beim rest hat er streckenweise wirklich eins zu eins den Text von Molière übernommen. Ihr könnt euch vorstellen, wie spannend das Lesen da war -.-
Erschwerend kommt außerdem hinzu, dass ich Kleist noch nie mochte. In der Schule haben wir sein Stück "Das Käthchen von Heilbronn" aufgeführt und schon dort war mir seine Schreibweise zutiefst verhasst. Meiner Meinung nach schafft es kaum jemand so vollkommen wie er einfache Sätze unnötig zu verkomplizieren. Wenn ihr mal einen Kleist gelesen habt, wisst ihr, was ich meine. Einfach abscheulich. Außerdem hasse ich seine ständigen Ausrufswiederholungen (hatte fast schon was von Shades of Grey). Irgendwann konnte ich "Mein Seel" und "gleichviel" oder sein ständiges "Wer?" "Na, ich." "Wer bist du?" "Na, ich" nicht mehr lesen. Die Sprache ist teilweise so konfus, dass ich mich dabei ertappt habe, dass ich schon mal eine Seite runter gelesen habe ohne irgendwie auf den Inhalt zu achten oder zu verstehen, was gerade passiert, was eventuell natürlich auch daran liegen kann, dass ich natürlich eh schon wusste, was passiert.
Leider ist auch die nicht unerhebliche Belustigung, die ich bei Molière empfunden habe, vollkommen verfolgen. Bloß am Ende hatte ich einen kleinen Lacher, der allerdings auf unfreiwilliger Komik beruhte, was nicht für Kleist spricht.
Wenn ich genau überlege, gibt es genau eine Sache, die mir an Kleists Version besser gefallen hat, als an Molières. Und das wäre Jupiter. Ich kann nicht genau sagen, warum, aber er war mir bei Kleist sehr viel sympathischer. Irgendwie kam er mir "menschlicher" vor und im Gegensatz zu Molières Jupiter, hatte ich das Gefühl, dass er wirklich in Alkmene verliebt ist und nicht nur für eine Nacht ein wenig Spaß mit ihr haben wollte. Alkmene dagegen habe ich bei Kleist nicht so wirklich verstanden. Sie ist schon ein kompliziertes Weibsbild. Dennoch hatte ich bei Kleist eine viel größere Sympathie mit Jupiter als mit Amphitryon und habe ihm sein Glück mit Alkmene sogar gegönnt. Sehr komisch.
Insgesamt empfinde ich Kleists Version von "Amphitryon" als eine ernstere, längere, kompliziertere Version von Molière. Ich bin jedenfalls sehr froh, dass ich es hinter mir habe und kann vom reinen Lesen her allen wirklich Molières Version ans Herz legen. Ich frage mich auch, was Kleist geritten hat, ein Buch zu 2/3 vollkommen abzuschreiben, aber das ist eine andere Frage. Aus seiner Biografie wissen wir ja, dass Kleist sie nicht mehr alle beisammen hatte^^

[Aniki · Rating 3 out of 5]

If half stars were possible, I' d give it 3.5. I did enjoy it immensely. Sosias was definitely my favourite. M

[George · Rating 3 out of 5]

tr. to English by Martin Greenburg

Jupiter takes the form of Amphitryon, the leader of Thebes, the day before he returns from war so that he can have sex with his wife, Alcmene. Mercury takes the form of Amphitryon's slave Sosia to further sow confusion (and provide a foil for Jupiter). The play is mostly comedic misunderstandings, Amphitryon getting angry at Alcmene, Mercury being abusive towards Sosia, and Jupiter confusing Alcmene by lying to her about his identity.

Mainly differs from Plautus's Amphitryon in how Jupiter is portrayed as less lustful and more genuinely wanting love. A few good jokes by Sosia, and some interesting monologuing on the nature of how a God might want love in Act II Scene 5, but nothing really groundbreaking in my opinion.

[Kadir Kılıç · Rating 5 out of 5]

Amphitryon bitti. Heinrich von Kleist ilk defa okuduğum bir yazar olmasına rağmen yazarın üslubunu beğendim. Kitabın başında bu kitabın Molieré'in aynı adlı eserinden esinlenerek yazıldığı söyleniyor, Molieré de aynı hikayeyi Yunan Mitolojisi'nden aldığı için kitabın özgünlüğü konusunda bir değerlendirmede bulunamayacağım.

Kitap, Zeus'un Amphitryon'un karısı Alkmene'yle birlikte olmak için Amphitryon kılığına girmesi ve bunun akabinde gelişen olayları bir oyun şeklinde bize sunuyor. Oldukça akıcı ve eğlenceli bir kitaptı. Kitaptaki favori karakterim Sosias oldu.

[Evan · Rating 4 out of 5]

From the opening line, "who's there?", after Hamlet, Kleist's version of Amphitryon fulfills the metaphysical promise suggested by Plautus' seminal comedy of errors. As with Broken Jug, Kleist approaches comedy here for it's most unsettling qualities, a vision of terror beneath the ordinary, the collapse of self-identity and madness that follows. Other than some business with the servant Sosias, there's not much humor in this comedy.

[Fearless · Rating 3 out of 5]

Cok begendigim bir hikaye olmadi.

Durmadan ben kimim diyaloglari, benimi seviyorsun onu mu durumlari, komik olmayan bir senaryoyla merakımdan sonunu getirdim denebilir.

Moliere hicbir benzerligi olmadigini, onun durumlari kara mizah ve trajikomik hallernicerisinde ele alarak bir ders niteligine dönüştürerek anlattigini ve benimsettigini; ama Amphitryon da kismen fsntastik ogelerr yer vererek aski anlatmaya calisirken asil yaptigi vurgu olaylar oldu ve bu kotuydu.

[Yasemin Salihoglu Karagul · Rating 3 out of 5]

Bu pandemi günlerinde tiyatroya gidemeyip antik zamanlarda geçen bir oyunu okumak iyi geldi bana. Biraz mitoloji bilgisi gerekiyor, o kısmı hallettikten sonra taşlar yerine daha iyi oturdu bende.
Ara ara kafa dağıtmalık iyi oluyor böyle eserler

[Feyza · Rating 3 out of 5]

Bissl lustiger hätte es sein können, aber dennoch sehr unterhaltsam!!

[Hans]

SBB 117

[Joyce · Rating 5 out of 5]

moliere is flattered by the comparison to this masterpiece, which takes the doppelganger theme to new heights

[Frieda · Rating 2 out of 5]

Schlechtere Version von der Story von Amphitryon. Molière, den Kleist als Inspiration genommen hat, hat das Material besser behandelt

[Timo · Rating 3 out of 5]

2,59

[Malin · Rating 3 out of 5]

3,5

First Germanistik Lektüre 🙂‍↔️

[Taaya · Rating 1 out of 5]

Sprachlich unterirdisch. Was mich aber am Meisten stört, ist, dass hier Vergewaltigung (nichts Anderes ist Zeus' Treiben hier) als lustig dargestellt werden soll. Nicht zu vergessen, dass Zeus dafür am Ende dem Gatten der Frau Belohnungen verspricht, mit der er geschlafen hat, was es zusätzlich noch zu Prostitution samt Zuhälterei macht. Was bitte finden Deutschlehrer (zumindest meiner damals) daran lustig?!

[Ecem · Rating 2 out of 5]

I bought and read this book when I was 14 or something like that (I honestly don’t even remember) but I do remember the fact I was so confused while reading it because I told the man who works to give me a comedy book, but he gave this book to a 14-year-old girl. Since then, I still think about what I read cause im confused??? Not because the book is bad, but because it makes me feel like an idiot, I guess the comedy part must come from here...

[Simone]

Geweldig!

[Paul Kerschen]

The amazing thing is how for a few scenes at a time it will perfectly competently follow Moliére following Plautus; and then the frozen sea cracks open, and there's no end to the depths.