Jump to ratings and reviews
Rate this book

Help, de psychiater wordt gek

Rate this book
Met een voorwoord van Piet Eikelenboom, emeritus hoogleraar Ouderenpsychiatrie

Ouderenafdelingen in de GGZ worden vanwege de marktwerking wegbezuinigd of ingelijfd bij de volwassenenafdeling, waar ouderen zich niet op hun gemak voelen. Specifieke expertise en de eigen sociale kaart met verzorgingshuizen, verpleeghuizen en thuiszorg gaat verloren.

Meer dan tien jaar privatisering en marktwerking verscherpen alleen maar de contrasten: inhoudelijke passie en kwaliteitsborging van een psychiater versus onverstoorbaar bedrijfsmatig en financieel denken wat bestuurders willens en wetens onverkort doorvoeren.

Na een ‘bijna-calamiteit’ met een patiënt kondigt de auteur, een ervaren ouderenpsychiater in een ggz-instelling, voor zichzelf een patiëntenstop af omdat hij onder de hoge werkdruk niet de medische verantwoordelijkheid wil nemen voor nog meer patiënten. Tijdens het functioneringsgesprek met zijn manager dat hierop volgt, voelt hij zich niet serieus genomen. Hij gaat tijdschrijven in de hoop hiermee het management te overtuigen dat hij echt teveel werk heeft. Gaandeweg lijkt hem dit echter tevergeefs.

Zijn aantekeningen werkt hij uit tot een uniek dagboek van een werkweek. Daarmee geeft hij een indruk van de diversiteit aan activiteiten en hoe hij tegen de stroom in tracht goede patiëntenzorg te leveren. Hij beschrijft de harde en onnavolgbare tegenstellingen die hij in de zorg tegenkomt, wat het hem doet en hoe hij zich staande houdt tegenover de overbodige regels, procedures en voorschriften die hem belemmeren in zijn werk, afgewisseld met persoonlijke gedachten en unieke verhalen over patiënten met hun psychiatrische achtergrond.

Ouderenpsychiatrie is een heel andere tak van sport dan de jongere volwassenenpsychiatrie, met meer aandacht voor de complexe invloed van geestelijke en lichamelijke veroudering op psychiatrische -, cognitieve - en somatische aandoeningen en de sociale context waarbinnen ouderen, hun verwanten en ambulante zorg interacteren. Het aantal ouderen neemt toe en daarmee ook het aantal met een psychiatrische aandoening die deskundige hulp zullen behoeven.

'Help. de psychiater wordt gek' maakt een breder publiek bekend met de ouderenpsychiatrie en de invloed van alle wet- en regelgeving en administratieve lastendruk op het dagelijks werk. Het wil een bijdrage leveren aan de discussie of wij met het nieuwe zorgstelsel en de bijbehorende zakelijke mentaliteit die ermee gecultiveerd wordt wel op de goede weg zijn.

Het boek is bedoeld voor iedereen die met dit onderwerp bezig is, voor patiënten en familie, professionals (in opleiding), bestuurders en managers werkzaam in de GGZ.

340 pages, Paperback

Published April 1, 2019

1 person is currently reading
7 people want to read

About the author

Frits Oostervink

1 book2 followers

Ratings & Reviews

What do you think?
Rate this book

Friends & Following

Create a free account to discover what your friends think of this book!

Community Reviews

5 stars
3 (20%)
4 stars
9 (60%)
3 stars
2 (13%)
2 stars
1 (6%)
1 star
0 (0%)
Displaying 1 - 7 of 7 reviews
Profile Image for Truusje Truffel.
63 reviews17 followers
April 30, 2019
Een productiemedewerker in de zorg

Frits Oostervink (1952) heeft er inmiddels al dertig dienstjaren opzitten als ouderenpsychiater bij de GGZ en heeft in die jaren veel zien veranderen in de zorg die geboden wordt. Vooral voor deze groep kwetsbare patiënten, die zich in de zogenaamde vierde levensfase bevinden en een andere aanpak vragen dan de jongere patiënten, blijken de gevolgen van de verzakelijking aanzienlijk. Steeds meer psychiaters kiezen ervoor om met ontslag te gaan en buiten de GGZ als interim verder te gaan. Dit heeft als gevolg dat er een groot tekort is in de instellingen.
De werkdruk begint hem zwaar op de schouders te drukken en wanneer hij ontdekt dat hij een belangrijke controle bij een patiënt is vergeten trekt hij aan de bel.

Met dit boek - dat als ondertitel heeft 'Als patiënten hamerstukken worden: zorgen om de zorg' - laat hij de lezer gedurende een week met zich meelopen tijdens zijn werkzaamheden. Hij uit zich kritisch over de toenemende bureaucratie en marktwerking binnen de GGZ, en inherent hieraan het achteruitgaan van de kwaliteit van de zorg, de consequenties voor de patiënten én zijn eigen gemoedsrust. Het is hem zwaar te moede om te merken dat zijn werkzaamheden aan het uithollen zijn en hij hierdoor meer dan eens met een gewetensconflict zit. Wanneer hij crisisdienst heeft en wordt weggeroepen, is hij genoodzaakt om zijn patiënten van die middag af te bellen of zelfs weer naar huis te sturen, want zijn agenda is vol gepland door het secretariaat.

Door de steeds hogere kosten op het bordje van de zorgverzekeraar, worden handelingen die voorheen gedeclareerd konden worden steeds meer aan banden gelegd. De psychiater blijkt meer en meer degene die de diagnose stelt, de patiënt op de juiste medicatie instelt en recepten schrijft. De tussentijdse gesprekken die hij voordien met de patiënten voerde, moeten steeds vaker door een - veel goedkopere - psycholoog overgenomen worden. Dat dit ten koste kan gaan van de vertrouwensband tussen behandelaar en patiënt is evident.

Vanuit het management wordt de druk op de ketel flink opgevoerd. Er dient letterlijk productie gemaakt te worden, de psychiater moet zijn dagstaat bijhouden en er op toezien dat hij voldoende werkzaamheden kan declareren om geld in het laatje te brengen. Wat je steeds meer ziet is dat er managers zijn die niet zelf uit de zorg komen en van toeten noch blazen weten van wat er op de werkvloer dient te gebeuren. Oostervink beschrijft een situatie dat hij op het matje werd geroepen vanwege het feit dat hij één uur in de min stond en dus een te lage productie heeft behaald. Ook delegeert hij niet voldoende en zou zich teveel in de kliniek bevinden. Hij voelt zich gefrustreerd en als een klein kind terechtgewezen.

'Met andere woorden, ze vinden dat ik meer ouderen terug moet ontslaan naar de huisarts, [...] 'Vanuit het schaarstemodel.' Dat wil zeggen omdat er te weinig ouderenpsychiaters zijn, moeten mijn patiënten doorstromen om plaats te maken voor nieuwe aanmeldingen. Enerzijds is dat juist en anderzijds: waar bemoeien ze zich mee? Zij doen dit werk niet. Voor hen is het gewoon een kwestie van het juiste opportunistische argument te vinden om gelijk te krijgen en hun zin door te drukken door mij een insufficiëntiegevoel aan te praten, namelijk dat ik door een 'onprofessioneel' en wellicht ook 'menselijk' trekje te weinig productie draai.'

Om zijn boodschap zo duidelijk mogelijk te krijgen besluit Oostervink minutieus één van zijn werkweken te beschrijven. Zijn frustraties komen duidelijk naar voren, wanneer hij ontdekt dat er maar twee activiteiten gedeclareerd kunnen worden terwijl hij de gehele dag druk bezig is geweest. De administratieve handelingen nemen veel tijd in beslag, wat weer ten koste gaat van zijn patiëntcontacten. Daardoor is hij in zijn vrije tijd steeds vaker bezig om de minuten die hij ergens aan besteedt, de tarieven en declaraties van zijn werkzaamheden op te schrijven om maar te kunnen verantwoorden dat hij zijn productie haalt.

'Een arts, die volgens de eed van Hippocrates beloofd heeft zijn lijdende medemens naar eer en geweten te helpen, wordt nu als productiemedewerker in een mensenfabriek gezien.'

Toch blijft de enthousiaste en gedreven Oostervink trouw aan zijn baan. Hij houdt van zijn werk en de complexe problematiek die het met zich meebrengt, zegt het zelfs als zijn hobby te zien. Hij laat de lezer in deze werkweek kennismaken met diverse interessante casussen en geeft veel uitleg over de psychische factoren waar ouderen mee te maken kunnen krijgen. Hij doet dat op een heel heldere en toegankelijke wijze en geeft veel interessante uitleg over de diverse facetten van zijn vakgebied.

Ondanks de kritische toon is het niet alleen 'kommer en kwel' wat de klok slaat. De reden dat hij het heeft geschreven is om te laten zien dat hij ontzettend veel plezier beleeft aan zijn beroep als ouderenpsychiater, maar dat het vrije marktdenken daar wel een donkere wolk over laat drijven en de kwaliteit van zorg daar danig onder te lijden heeft.

Maar, zoals de ervaring leert, worden er gelukkig soms ook beslissingen teruggedraaid, wanneer er sprake blijkt te zijn van verkeerde zuinigheid. De beroemde golfbewegingen in de zorg.
Het is een begin...

Titel: Help, de psychiater wordt gek
Auteur: Frits Oostervink
Pagina's: 340
ISBN: 9789078905066
Uitgeverij De Brouwerij
Verschenen: maart 2019
Profile Image for Hanneke Water.
49 reviews2 followers
April 28, 2019
Lange tijd ziet psychiater Frits Oostervink met lede ogen aan dat ouderenafdelingen in de GGZ, vanwege de marktwerking, worden wegbezuinigd of samengevoegd met de volwassenenafdeling. Ouderen vergen een andere benadering/behandeling dan volwassenen, dus ook samenvoeging met volwassenenafdeling zoals hij met regelmaat ziet plaatsvinden, is geen oplossing. Ouderen voelen zich daar niet op hun gemak. Specifieke expertise en de eigen sociale kaart met verzorgingshuizen, verpleeghuizen en thuiszorg gaan verloren. Oostervink maakt zich zorgen.

“Tijdens ons eerste gesprek vertelt mevrouw Carp dat de kinderen die ze gezien heeft, niet echt zijn. Desondanks zegt ze even later tegen haar vriend dat het meisje er wel bij moet zijn om met de Rijnboot mee te gaan.”

Oostervink beschrijft in ‘Help, de psychiater wordt gek’ zijn eigen ervaringen en vooral zijn zorgen over de teloorgang van de ouderenpsychiatrie. De kentering in zijn professionele bestaan wordt ingeluid door een voorval dat ernstiger gevolgen had kunnen hebben. Hij kondigt voor zichzelf een patiëntenstop af. Reden: te hoge werkdruk waardoor hij geen verantwoording wil nemen voor nóg meer patiënten. In het functioneringsgesprek dat haast automatisch volgt op zijn besluit, voelt hij zich niet serieus genomen. In de hoop e.e.a. te kunnen aantonen gaat hij zijn tijd noteren. Hij gaat ‘tijdschrijven’.

“In mijn kamer typ ik in het EPD een samenvatting van de laatste twee gesprekken. Terwijl ik hiermee bezig ben, klopt Anita op mijn openstaande kamerdeur. Ze komt vertellen dat Thea, onze arts-assistente die volgende week terug zou komen, thuis ziek ligt met griep. Het flitst door mij heen dat haar werk nu nog langer door anderen en mij gedaan moet worden. Het zij zo.”

Zijn hoop serieus te worden genomen, blijkt ijdel en Oostervink werkt zijn notities uit tot een soort dagboek. Dit dagboek geeft inzicht in de enorme diversiteit aan activiteiten die hij krijgt te verwerken. Ook doet hij gewag van de rijstebrij aan regels, procedures en voorschriften waarmee hij te maken heeft. Dit lijkt allemaal vrij droge kost, maar niets is minder waar. Oostervink lardeert deze feiten met tal van unieke en persoonlijke verhalen over de patiënten die hij behandelt. Bovendien hanteert hij een uiterst plezierige en toegankelijke schrijfstijl.

Wat ooit begon als dagboek werd uiteindelijk een uniek en compleet werk over de ouderenpsychiatrie. Oostervink toont ook onomstotelijk aan dat ouderenpsychiatrie niet te vergelijken valt met bijvoorbeeld volwassenenpsychiatrie.

‘Help, de psychiater wordt gek’ geeft inzicht in deze specifieke ouderenpsychiatrie en de invloed van alle wet- en regelgeving en administratieve lastendruk op het dagelijks werk. Oostervink wil hiermee een bijdrage leveren aan de discussie of wij met het nieuwe zorgstelsel en wel op de goede weg zijn.

‘Help, de psychiater wordt gek’ is bedoeld voor iedereen die professioneel dan wel privé met dit onderwerp bezig is, voor patiënten en familie, professionals (in opleiding), bestuurders en managers werkzaam in de GGZ en voor iedereen die meer over dit onderwerp wil weten.

Over de auteur

Frits Oostervink (1952) studeerde geneeskunde aan de VU in Amsterdam en specialiseerde zich tot psychiater in Maastricht. In deze opleiding maakte hij kennis met de ouderenpsychiatrie op de opnameafdeling voor ouderen van het toenmalige Psychiatrische Centrum Venray.

Uitvoering

Uitgeverij De Brouwerij/Brainbooks

ISBN: 9789078905066

Paperback, 402 pagina’s

Over Hanneke Tinor-Centi

Hanneke Tinor-Centi (1960), eigenaar van HT-C Communicatie en Marketing, literair agent, boekmarketeer en recensent. http://ht-c-communicatie.nl/
Profile Image for Ilse.
19 reviews8 followers
August 8, 2020
Laat pijnlijk goed zien welke zorgwekkende ontwikkelingen er hebben plaatsgevonden binnen de psychiatrie op het gebied van werk en bureaucratisering. Goed boek en fijn te lezen.
Profile Image for Marieke Scheers.
109 reviews1 follower
May 20, 2019
Productie draaien in de ouderenpsychiatrie

Frits Oostervink (1952) studeerde geneeskunde aan de VU in Amsterdam en specialiseerde zich tot psychiater in Maastricht. Inmiddels werkt hij 30 jaar in de ouderenpsychiatrie.

Het boek Help, de psychiater wordt gek, heeft als ondertitel Als patiënten hamerstukken worden: zorgen om de zorg en daarmee legt Frits Oostervink een probleem bloot dat de hele zorg omvat. Van bovenaf worden maatregelen opgelegd die op de werkvloer moeten worden uitgevoerd en waar werknemers op afgerekend kunnen worden. Zo krijgt Oostervink te maken met productie; declarabele uren maken daar draait het om en wanneer die niet worden gehaald moet hij zich verantwoorden bij zijn leidinggevenden. Maar waar is de patiënt in dit verhaal? De artsen zijn grote delen van hun tijd kwijt aan administratie, het invullen van uren, verslagen en patiëntendossiers waardoor de tijd voor de patiënt in het gedrang komt.

Frits Oostervink besloot om voor een week zijn werkdagen bij te houden van begin tot einde. 's Morgens de email doornemen, of een paar verslagen bijwerken die nog zijn blijven liggen van de vorige dag, het bekijken van de overvolle agenda, draaien van de poli, de (externe) patiëntbezoeken, telefoontjes plegen en recepten uitschrijven en dan aan het einde van een volle dag later dan gepland naar huis. Vijf dagen waarin hij diverse patiënten ziet en bespreekt en er alles aan doet om aan de wensen van het management te voldoen, maar ook de aandacht aan zijn patiënten wil geven, waar ze recht op hebben. Hij doet het met liefde, maar de werkdruk is groot.

Ouderenpsychiatrie is het behandelen van een kwetsbare groep mensen. Juist door de combinatie van psychische problemen met somatische klachten is het een hele aparte tak van de psychiatrie, iets want door beleidsmedewerkers nogal eens over het hoofd wordt gezien. Hele afdelingen zijn wegbezuinigd ‘omdat het wel samen kon met volwassenenpsychiatrie’, maar inmiddels komt men daar weer op terug. Oostervink vertelt in dit boek openhartig over de patiënten die hij onder behandeling heeft, waarbij alle namen zijn gefingeerd en alles met grote integriteit wordt beschreven. Er spreekt grote liefde uit van Frits Oostervink voor zijn vak, maar wel met een grote kanttekening naar de belemmeringen waar hij tegenaan loopt door de regelgeving van overheid, verzekeraars en management.

Door een week van zijn werk in beeld te brengen in dit boek, in combinatie met achtergronden van de patiënten die hij behandelt is Help, de psychiater wordt gek een zeer interessant en leerzaam boek geworden. De luchtige schrijfstijl zorgt ervoor dat het erg prettig leest zonder dat het afdoet aan de boodschap van het boek. Dat het in de zorg zo niet door kan gaan, wordt inzichtelijk gemaakt. Een medisch centrum is niet te vergelijken met het bedrijfsleven en marktwerking en concurrentie horen niet thuis in de zorg. Frits Oostervink sluit het boek af met een klein positief berichtje: er zijn nu bestuurders die zowel met politiek beleid te maken hebben (of hebben gehad), maar die ook de werkelijke situatie onder ogen zien en beseffen dat de zorg geen markt is als alle andere en dat het hier om mensen gaat. Het zal niet van de ene op de andere dag veranderen, maar er is hoop. Hoop dat het in de zorg weer om mensen zal gaan en niet langer om het draaien van productie.

Met Help, de psychiater wordt gek laat Frist Oostervink zien hoe mooi zijn vak is, maar hoe moeilijk het is om het uit te voeren door werkdruk en regels van bovenaf, plus de enorme hoeveelheid administratie die daarbij komt kijken. Door het uitwerken van de werkzaamheden van een ouderenpsychiater gedurende een week, krijgt de lezer een unieke kans om eens mee te kijken in deze tak van ouderenzorg en te ervaren hoe mooi, interessant en nodig het is, maar ook om in te zien tegen welke problemen zorgverleners aanlopen in de uitvoering van hun beroep en dat het zo niet langer door kan gaan.

== Deze recensie is geschreven als redactionele Hebbanrecensie ==
Profile Image for Nandl Lokhorst.
25 reviews1 follower
March 20, 2021
Een makkelijk en prettig leesbaar geschreven boek over de werkzaamheden van een ouderenpsychiater. Tussen de regels door lees je de liefde die de schrijver heeft voor zijn vak maar ook hoe het behalen van de productie steeds meer deze liefde ondersneeuwt en de kortzichtigheid van het binnen halen van geld ten koste van werkplezier en patiëntenzorg.
30 reviews
December 31, 2024
Het gaat over de hedendaagse zorgverlening en bureaucratie ik had wat anders verwacht toch wel interessant de casussen die hij aanhaalde en management die andere doelen voor ogen hebben.
Displaying 1 - 7 of 7 reviews

Can't find what you're looking for?

Get help and learn more about the design.