Κάτω απ' τα κάστρα της ελπίδας

Τετραλογία του Μέλιου #4

by Μενέλαος Λουντέμης, Μενέλαος Λουντέμης

Μετά την απογοήτευση του Μέλιου για τον γάμο της αγαπημένης του Αγράμπελης και κυνηγημένος από την αστυνομία επειδή υπερασπίστηκε, για μια ακόμα φορά, τους αδύναμους, το οδοιπορικό του συνεχίζεται, αυτή τη φορά σε μια μεγάλη πόλη, ερχόμενος αντιμέτωπος με τη σκληρή πραγματικότητα της Θεσσαλονίκης. Μετά την αρχική γνωριμία με μικροαπατεώνες και πόρνες, καταφέρνει να βρει δουλειά ως βιβλιοθηκάριος. Η επαφή του με τον λογοτεχνικό κύκλο της πόλης τον ωθεί στη συγγραφή των πρώτων του ποιημάτων.

Στη βιβλιοθήκη φλερτάρει μια πελάτισσα και ερωτεύεται ξανά. Εκεί γίνεται και η αναπάντεχη συνάντηση με την Αγράμπελη, τον εφηβικό του έρωτα. Η γνωριμία του με κυνηγημένους αριστερούς τον σημαδεύει, κι έτσι, κάτω απ’ τα κάστρα της μεγάλης πόλης, περιπλανιέται και πάλι, έμπλεος ελπίδας για ένα καλύτερο αύριο. Όμως, ο ανεκπλήρωτος έρωτάς του και η τραγική αποκάλυψη για τη ζωή της παλιάς του αγαπημένης θα καταστρέψουν ό,τι είχε χτίσει ως τότε με τόσο κόπο...

Genres: Literature, Fiction

528 pages, Paperback

First published January 1, 1976

About the author

Ο Μενέλαος Λουντέμης (αγγλικά: Menelaos Lountemis) ήταν Έλληνας λογοτέχνης που γεννήθηκε στο χωριό Αγία Κυριακή του Αιγιαλού της Μικράς Ασίας. Το πραγματικό του όνομα ήταν Τάκης Βαλασιάδης, ενώ το λογοτεχνικό του ψευδώνυμο το εμπνεύστηκε από τον ποταμό Λουδία της μετέπειτα πατρίδας του.
Γύρω στο 1930 δημοσιεύει ποιήματα και διηγήματα του στο περιοδικό «Νέα Εστία». Η πρώτη φορά που χρησιμοποίησε το ψευδώνυμο του ήταν το 1934 στο διήγημα «Μια νύχτα με πολλά φώτα κάτω από μια πόλη με πολλά αστέρια». Τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Πεζογραφίας το 1938 για τη συλλογή διηγημάτων του «Τα πλοία δεν άραξαν» και με τη Χρυσή Δάφνη Πανευρώπης στο Παρίσι το 1951. Επίσης τιμήθηκε και με το βραβείο "Μενέλαου Λουντέμη" που το καθιέρωσε προς τιμήν του η Ελληνική Εταιρία Λογοτεχνών (της οποίας ήταν μέλος) και απονέμεται κάθε χρόνο στο καλύτερο πεζογράφημα του προηγούμενου έτους. Προς τιμήν του, στο Βουκουρέστι δόθηκε το όνομα του σε δημόσιο κτίριο (Λουντέμειο Μέγαρο). Σύμφωνα με το Βασίλη Βασιλικό, «θεωρείται ο πιο πολυδιαβασμένος Έλληνας έπειτα από τον Νίκο Καζαντζάκη».

Στην κατοχή πήρε ενεργό μέρος στην Εθνική Αντίσταση στο πλευρό του ΕΑΜ και διετέλεσε γραμματέας της οργάνωσης διανοουμένων. Κατά τον εμφύλιο συλλαμβάνεται για τα αριστερά του φρονήματα, δικάζεται για εσχάτη προδοσία και καταδικάζεται σε θάνατο - ποινή που δεν εκτελέστηκε ποτέ. Αντ' αυτού, εξορίζεται σε στρατόπεδα συγκέντρωσης στη Μακρόνησο και στον Άι Στράτη, μαζί με τον Θεοδωράκη, τον Ρίτσο, τον Κατράκη, τον Θέμο Κορνάρο και πολλούς άλλους.

Το 1958 δικάζεται εκ νέου για το βιβλίο του «Βουρκωμένες μέρες» και απαγορεύεται η κυκλοφορία των βιβλίων του. Μετά τη δίκη εκπατρίζεται στο Βουκουρέστι και το 1967 χάνει την ελληνική ιθαγένεια από τη δικτατορία του Παπαδόπουλου. Το 1956 εξελέγη μέλος του Παγκοσμίου Συμβουλίου της Ειρήνης. Στη Ρουμανία συνεχίζει το συγγραφικό του έργο, ως και λίγο μετά τη μεταπολίτευση. Την περίοδο της αυτοεξορίας ο Λουντέμης πραγματοποίησε αρκετά ταξίδια, φτάνοντας μέχρι την Κίνα και το Βιετνάμ. Το οδοιπορικό του αυτό το αποτύπωσε το 1966 στο βιβλίο του «Μπατ-Τάι». Το 1976 επανακτά την ελληνική του ιθαγένεια και επιστρέφει στην Ελλάδα. Ένα χρόνο αργότερα, το 1977, πεθαίνει από καρδιακή προσβολή και η σορός του εκτίθεται σε λαϊκό προσκύνημα.
Μεταφράσεις και μελοποιήσεις των έργων του
Βιβλία του μεταφράστηκαν σε πολλές γλώσσες, κυρίως στις ανατολικές χώρες, όπως η Πολωνία, η Ρουμανία, η Βουλγαρία κ.ά. Επίσης κάποια απ' αυτά μεταφράστηκαν στα κινεζικά και στα βιετναμέζικα. Στην Ευρώπη δημοσιεύθηκαν αρκετά αποσπάσματα από το έργο του, κυρίως σε καλλιτεχνικά περιοδικά και εφημερίδες. Tο μυθιστόρημα του «Ένα παιδί μετράει τ' άστρα» έχει μεταφραστεί και στα γερμανικά.

Ο Μενέλαος Λουντέμης άφησε πίσω του πνευματική κληρονομιά περίπου σαράντα πέντε βιβλίων, που τον καθιστούν έναν από τους πολυγραφότερους Έλληνες συγγραφείς. Ο Λουντέμης ανήκει στους Έλληνες λογοτέχνες του μεσοπολέμου που στράφηκαν προς τον κοινωνικό ρεαλισμό. Το έργο του καθίσταται ιδιότυπο λόγω του "ερασιτεχνικού" τρόπου γραφής του συγγραφέα, τον οποίον υπηρέτησε με πλήρη συνείδηση, καθώς ο ίδιος υποστήριζε πως δεν τον ενδιαφέρει η Τέχνη. Αντίθετα, σκοπός του είναι η καταγραφή της πραγματικότητας και η κατάδειξη της κοινωνικής ανισότητας. Το έργο του εντάσσεται στο ρεύμα του σοσιαλιστικού ρεαλισμού (Μαξίμ Γκόρκι, Κνουτ Χάμσουν). Χαρακτηρίζεται από τη ρεαλιστική απεικόνιση τοπίων και προσώπων με έντονη αισθηματολογία, που αγγίζει κάποτε και το μελοδραματισμό, βιωματική γραφή, ηθογραφικά και συμβολικά στοιχεία. Ο Λουντέμης έχει την τάση να στρέφεται γύρω από ένα κεντρικό πρόσωπο - αφηγητή, που ανήκει στους περιθωριακούς τύπους των καταπιεσμένων κοινωνικά στρωμάτων και μας δίνει την προσωπική οπτική της μοναξιάς, του ανεκπλήρωτου έρωτα και της δυστυχίας του κόσμου.

Reviews

[Oneirosophos · Rating 4 out of 5]

Βαρύ, σκοτεινό, δύσκολο και με πολλά παλούκια στην καρδιά.

Και μέσα σ'όλα, το οριστικό τέλος της πρώτης αγάπης του Μέλιου...

Πολύ δυνατή τετραλογία, αν και πρέπει να ανεχτεί κανείς την παλιακή προπολεμική καθομιλουμένη. Καλογραμμένοι χαρακτήρες, υπέροχες περιγραφικές εικόνες, πολύ δυνατό κοινωνικό.

Και τώρα, λογικά, η συνέχεια θα είναι προς κεντρική Ελλάδα, αφού ο Κρηφ/Μέλιος ουσιαστικά είναι ο Λουντέμης.

[Christos · Rating 3 out of 5]

Εδώ είναι ο επιλόγος ενός πολύ ρομαντικού ταξιδιού. Το «ένα παιδί μετράει τ´άστρα» γέμισε τα εφηβικά μας όνειρα, αυτό το βιβλίο είναι μια απότομη προσγείωση σε μια δραματική πραγματικότητα. Ίσως λίγο πιο σκληρή από ότι θα άξιζε στο Μέλιο. Καλό ταξίδι Μέλιο με περηφάνεια κ αξιοπρέπεια.

[Dimitris Ladas · Rating 3 out of 5]

Το τέλος της τετραλογίας του Μέλιου. Ένα τέλος σχετικά απότομο για τον ήρωα μας. Δε γνωρίζω αν ο Λουντέμης σκόπευε να γράψει άλλο βιβλίο. Όπως και να έχει ήταν ένα υπέροχο ταξίδι 4ρων βιβλίων.

[Giannis M. · Rating 4 out of 5]

Ο επίλογος της τετραλογίας του Λουντέμη με ήρωα τον Μέλιο. Η τραγική του ζωή συνεχίζεται, παρά τα διαλείμματα χαράς και ξενοιασιάς. Η αποκορύφωση του δράματος και το ξεκαθάρισμα με παλιές, ανοιχτές πληγές.

[Zozoka · Rating 4 out of 5]

Πως μπορώ να διαβάσω βιβλία μετά από αυτή την τετραλογία; Ο συγγραφέας τα λέει όλα, απλά, απόλυτα αλλά και με περισσή τέχνη για τον έρωτα, τη φτώχεια, την κατάντια του ανθρώπου και το απάνθρωπο πρόσωπο της μεγάλης πόλης, ακόμα και έναν αιώνα πριν... Ο Μέλιος συνεχίζει την περιπέτειά του στη Θεσσαλονίκη όπου αφού βιώνει τη σκληρή πλευρά της ζωής μέσα στα πρώτα εικοσιτετράωρα και βρίσκει μια γωνίτσα και ανθίζει, και φωτίζει τις ζωές των αλλόκοτων και διαφορετικών ανθρώπων γύρω του. Το τέλος αδυσώπητο, άμεσο και βαρύ, σαν πετριά στο κεφάλι.

[Vinsend · Rating 3 out of 5]

Με κάθε σφυρίχτρα αυτού του αναθεματισμενου κόσμου.

[Γιάννης Πιταροκοίλης · Rating 5 out of 5]

Το τέλος μιας συγκλονιστικής τετραλογίας! Ενός θρυλικού έπους, αυτό του Μέλιου Καδρά. Ένα έργο πνοής, από τα μεγαλύτερα θεωρώ στην Ελληνική λογοτεχνία.

O Μενέλαος Λουντέμης, στο τελευταίο αυτό βιβλίο της σειράς θα κινηθεί σε άλλο χώρο. Αφήνει την ύπαιθρο, τα μικρά χωριά και τις περιφερειακές πόλεις και δρά στη Θεσσαλονίκη. Και αυτό το βιβλίο θα κινηθεί το ίδιο έντονα δραματολογικά, το ίδιο συναρπαστικά λογοτεχνικά. Ο κοινωνικός χώρος δράσης είναι τώρα ένα αστικό παρακμιακό περιβάλλον της μεγάλης πόλης. Με περιθωριακούς χαρακτήρες ολόγυρα, με ανθρώπους τυχοδιώκτες αλλά και με ανθρώπους αγνούς, δοτικούς, συναισθηματικούς.
Και αυτή τη φορά, κυρίαρχο ρόλο στην πλοκή θα έχει ο έρωτας και ο τρόπος, που τον βιώνει ο νεαρός πλέον Μέλιος Καδράς.
Πραγματικά υπέροχο.

[Xristos]

thinks