What do you think?
Rate this book
Labyrinth
From a prize-winning Turkish novelist, a heady, political tale of one man's search for identity and meaning in Istanbul after the loss of his memory.
A blues singer, Boratin, attempts suicide by jumping off the Bosphorus Bridge, but opens his eyes in the hospital. He has lost his memory, and can't recall why he wished to end his life. He remembers only things that are unrelated to himself, but confuses their timing. He knows that the Ottoman Empire fell, and that the last sultan died, but has no idea when. His mind falters when remembering civilizations, while life, like a labyrinth, leads him down different paths.
From the confusion of his social and individual memory, he is faced with two questions. Does physical recognition provide a sense of identity? Which is more liberating for a man, or a society: knowing the past, or forgetting it?
Embroidered with Borgesian micro-stories, Labyrinth flows smoothly on the surface while traversing sharp bends beneath the current.
A blues singer, Boratin, attempts suicide by jumping off the Bosphorus Bridge, but opens his eyes in the hospital. He has lost his memory, and can't recall why he wished to end his life. He remembers only things that are unrelated to himself, but confuses their timing. He knows that the Ottoman Empire fell, and that the last sultan died, but has no idea when. His mind falters when remembering civilizations, while life, like a labyrinth, leads him down different paths.
From the confusion of his social and individual memory, he is faced with two questions. Does physical recognition provide a sense of identity? Which is more liberating for a man, or a society: knowing the past, or forgetting it?
Embroidered with Borgesian micro-stories, Labyrinth flows smoothly on the surface while traversing sharp bends beneath the current.
192 pages, Paperback
First published September 14, 2018
35 people are currently reading
1144 people want to read
About the author
Burhan Sönmez
17 books195 followersBurhan Sönmez was born in Haymana in central Turkey. He completed his primary and secondary education in Polatlı. He graduated from the Faculty of Law at the University of Istanbul and worked for a time as a lawyer. He wrote for various newspapers and magazines on literature, culture and politics.
He is member of Turkish PEN and English PEN. He lectures in Literature and Novel at the METU.
He has spent several years in the UK, and now lives in Cambridge and Istanbul.
His first novel, North, published in 2009.
His second novel, Sins and Innocents, published in 2011 and received the Sedat Simavi Literature Award that is the most prominent literature award in Turkey. It has been translated into English, Italian and Serbian.
He wrote a short story of "Prehistoric Dogs" for A Story of Dersim (Bir Dersim Hikâyesi) a book that edited by Murathan Mungan.
He is member of Turkish PEN and English PEN. He lectures in Literature and Novel at the METU.
He has spent several years in the UK, and now lives in Cambridge and Istanbul.
His first novel, North, published in 2009.
His second novel, Sins and Innocents, published in 2011 and received the Sedat Simavi Literature Award that is the most prominent literature award in Turkey. It has been translated into English, Italian and Serbian.
He wrote a short story of "Prehistoric Dogs" for A Story of Dersim (Bir Dersim Hikâyesi) a book that edited by Murathan Mungan.
Ratings & Reviews
Friends & Following
Create a free account to discover what your friends think of this book!
Community Reviews
Displaying 1 - 30 of 153 reviews
May 13, 2020
This a story of a young man in Istanbul who jumped off the bridge over the Bosporus. Of the many people who have died doing so, he was one of the few to survive. His physical injuries were just broken ribs but he lost his memory. It’s coincidental that I just read a Japanese translation about an elderly professor who lost his memory and could only retain it for eight hours – The Housekeeper and the Professor by Yoko Ogawa.
So our main character is 28 and he relies on his best friend who comes over just about every day to help him re-learn who he was. The author does an excellent job of putting us into the world of this man who looks around and sees a lot of liquor and asks his friend “I assume I drink?” And his friend tells him, “yes, but you never get drunk. And you smoke.” So he starts smoking but his friend decides not to tell him that he puts a lot of sugar in his coffee, because his friend thinks, ‘I’ll let him figure it out for himself.’ The man sees a lot of guitars in his apartment and learns he’s basically a star. He writes songs and he’s the lead singer for a blues group that plays in clubs. We hear some about musicians such as Kurt Cobain and Bessie Smith.
All his friends want to see him but he feels overwhelmed and decides to deal with them one by one while he reconstructs his memories. He talks with his shrink. Of course the tension throughout the novel is his concern, his fear really, that he will recover his memory about why he jumped. If so, will he jump again? His friend tells him he knows it wasn’t about a woman, but even his best friend doesn’t really know why he jumped. He friend tells him, yes, he had broken up with a woman a while ago but it didn’t seem to be a big deal for either of them.
The man has a statuette of the Pieta in his apartment and has no idea why. There is a lot of symbolism about clocks and mirrors. Two icons of the landscape of Istanbul are mentioned frequently: the Galata Bridge and the Galata Tower which is located near his apartment. It is the dry season and his friend tells him he will look forward to seeing again what rain is like.
There’s good writing and deep thoughts:
“People have one intellectual age and another emotional one.”
“People should spend their twenties in New York, their thirties in London, and their forties in Paris.”
“A person’s life doesn’t serve to remember a past, but to forget it, bit by bit.”
“People didn’t know what death was until they found a word for it.”
“Your writing will distance people from each other. As long as there are words being passed from one person to another, writing will erect walls between them.”
“The words fly before my eyes, floating like leaves, gliding in the air, first in one direction, then another. I catch the words nearest me, shove them into my mouth, and spout them out without chewing.”
He is confused about historical time. He sees a poster of a sultan and thinks Turkey is still ruled by sultans. He has a sister who lives in a distant town. Although she calls often, he doesn’t have a picture of her and can’t remember what she looks like. Then he finds out he hasn’t seen her or his nephew for three years and worries that he is the type of guy who would not have visited his sister for that length of time. When he sees a woman in a bar staring at him with hatred he wonders what type of man he was in dealing with women. He has to ask a woman in his band “Have I ever treated you badly?”
It’s a short novel less than 150 pages. The writing alternates between first and third person, sometimes in the same paragraph. I really enjoyed this novel although all the wrestling with memory got a bit repetitive at times. I thought the ending was unsatisfactory because it did not give answers to several of the intriguing questions raised during the story. So, a 4 instead of a 5. But I still recommend it as a good read.
Burhan Sönmez is a Turkish-Kurdish novelist who lives in Istanbul and Cambridge. Labyrinth, his fourth novel, was published in 2018. He was born in Turkey and grew up speaking Turkish and Kurdish. He moved to Istanbul where he worked for a time as a lawyer. He was one of the founders of an opposition newspaper and was seriously injured following an assault by police in 1996 in Turkey. He received extensive treatment in Britain.
Top photo: the Galata Tower from googleusercontent.com
The Bosporus Bridge in Istanbul from shutterstock.com
The Galata Bridge in Istanbul from pixy.org
The author from worldvoices.pen.org
So our main character is 28 and he relies on his best friend who comes over just about every day to help him re-learn who he was. The author does an excellent job of putting us into the world of this man who looks around and sees a lot of liquor and asks his friend “I assume I drink?” And his friend tells him, “yes, but you never get drunk. And you smoke.” So he starts smoking but his friend decides not to tell him that he puts a lot of sugar in his coffee, because his friend thinks, ‘I’ll let him figure it out for himself.’ The man sees a lot of guitars in his apartment and learns he’s basically a star. He writes songs and he’s the lead singer for a blues group that plays in clubs. We hear some about musicians such as Kurt Cobain and Bessie Smith.
All his friends want to see him but he feels overwhelmed and decides to deal with them one by one while he reconstructs his memories. He talks with his shrink. Of course the tension throughout the novel is his concern, his fear really, that he will recover his memory about why he jumped. If so, will he jump again? His friend tells him he knows it wasn’t about a woman, but even his best friend doesn’t really know why he jumped. He friend tells him, yes, he had broken up with a woman a while ago but it didn’t seem to be a big deal for either of them.
The man has a statuette of the Pieta in his apartment and has no idea why. There is a lot of symbolism about clocks and mirrors. Two icons of the landscape of Istanbul are mentioned frequently: the Galata Bridge and the Galata Tower which is located near his apartment. It is the dry season and his friend tells him he will look forward to seeing again what rain is like.
There’s good writing and deep thoughts:
“People have one intellectual age and another emotional one.”
“People should spend their twenties in New York, their thirties in London, and their forties in Paris.”
“A person’s life doesn’t serve to remember a past, but to forget it, bit by bit.”
“People didn’t know what death was until they found a word for it.”
“Your writing will distance people from each other. As long as there are words being passed from one person to another, writing will erect walls between them.”
“The words fly before my eyes, floating like leaves, gliding in the air, first in one direction, then another. I catch the words nearest me, shove them into my mouth, and spout them out without chewing.”
He is confused about historical time. He sees a poster of a sultan and thinks Turkey is still ruled by sultans. He has a sister who lives in a distant town. Although she calls often, he doesn’t have a picture of her and can’t remember what she looks like. Then he finds out he hasn’t seen her or his nephew for three years and worries that he is the type of guy who would not have visited his sister for that length of time. When he sees a woman in a bar staring at him with hatred he wonders what type of man he was in dealing with women. He has to ask a woman in his band “Have I ever treated you badly?”
It’s a short novel less than 150 pages. The writing alternates between first and third person, sometimes in the same paragraph. I really enjoyed this novel although all the wrestling with memory got a bit repetitive at times. I thought the ending was unsatisfactory because it did not give answers to several of the intriguing questions raised during the story. So, a 4 instead of a 5. But I still recommend it as a good read.
Burhan Sönmez is a Turkish-Kurdish novelist who lives in Istanbul and Cambridge. Labyrinth, his fourth novel, was published in 2018. He was born in Turkey and grew up speaking Turkish and Kurdish. He moved to Istanbul where he worked for a time as a lawyer. He was one of the founders of an opposition newspaper and was seriously injured following an assault by police in 1996 in Turkey. He received extensive treatment in Britain.
Top photo: the Galata Tower from googleusercontent.com
The Bosporus Bridge in Istanbul from shutterstock.com
The Galata Bridge in Istanbul from pixy.org
The author from worldvoices.pen.org
October 13, 2023
3.5 rounded up
Read in Romanian
Translation by Adal Hanzade
Again, I have to write from vague memory which is quite appropriate taking in consideration the subject of this novel. A blues singer tries to end his life by throwing himself off the Bosphorus bridge. He survives but suffers memory loss. He walks around Istanbul trying to remember but only manages to catch some glimpses of his previous life, nothing concrete. He does not remember why he wanted to kill himself so the main question of the novel is whether his memory loss is a blessing or an inconvenience. Also, who is he without his memory?
I liked the writing and the Istanbul we get to glimpse from the pages of the novel. It was not perfect but I plan to read the next book by the author, when it gets published later this year.
Read in Romanian
Translation by Adal Hanzade
Again, I have to write from vague memory which is quite appropriate taking in consideration the subject of this novel. A blues singer tries to end his life by throwing himself off the Bosphorus bridge. He survives but suffers memory loss. He walks around Istanbul trying to remember but only manages to catch some glimpses of his previous life, nothing concrete. He does not remember why he wanted to kill himself so the main question of the novel is whether his memory loss is a blessing or an inconvenience. Also, who is he without his memory?
I liked the writing and the Istanbul we get to glimpse from the pages of the novel. It was not perfect but I plan to read the next book by the author, when it gets published later this year.
February 17, 2025
هزار تو کتابی ایست ازبورهان سونمز ، نویسنده ترک . کتاب او داستان موسیقی دان سرشناسی ایست که حافظه خود را از دست داده و در جستجوی هویت از دست رفته خویش است .
کتاب سونمز را از هر جهت باید کتابی ناامید کننده دانست ، هزار تو شامل تعدادی جمله مثلا فلسفی در باره گذشته و نقش آن بر حال و آینده و همچنین گرفتاری راوی داستان ، میان غرب و شرق است . راوی سردرگم و منفعل در کنار جملات شعاری ، هزار تو را به کتابی سطحی و ضعیف تبدیل کرده است .
کتاب سونمز را از هر جهت باید کتابی ناامید کننده دانست ، هزار تو شامل تعدادی جمله مثلا فلسفی در باره گذشته و نقش آن بر حال و آینده و همچنین گرفتاری راوی داستان ، میان غرب و شرق است . راوی سردرگم و منفعل در کنار جملات شعاری ، هزار تو را به کتابی سطحی و ضعیف تبدیل کرده است .
September 26, 2018
Dört roman ve dört birbirinden farklı üslup, kurgu, tarz... Daha önce pek çok kez söylediğimi yeniden tekrarlayayım, Burhan Sönmez yazdıklarını en merakla beklediğim yazarlar listesinin başlarında yer alıyor artık.
Labirent de yine önceki üç romandan farklı ama bu sefer ayrı bir tekliği de var bence diğerlerine göre. Arka kapak tanıtımında da söylendiği gibi bir “yeni çağ romanı” Labirent. Diğer üç romanın da sahip olduğu yer yer mistik, tarihsel bir dokudan beslenen, çok karakterli, bol hikayeli bir kurguya sahip değil. Yüzeyde dolanan, derine indiğinde yan yana olacak bir allahın kulunu bile bulamayıp tek başına kalan, ait olamayan, yaşamdan bir tatmin sağlayamayan, amaç edinemeyen, “herşey” varken bile içteki o boşluk duygusunu bir türlü dolduramayan yeni çağ insanının anlam arayışları ve bitmeyen bir savruluş...
Başarısız sonuçlanan intiharı sonrası hafızasını kaybeden müzisyen kahramanımız eşliğinde kayıp bir belleğin körebe oyununa şahit oluyoruz Burhan Sönmez’in yine çok kuvvetli edebi vuruşları sayesinde. Bellek, belleksiz toplumlar, belleksiz şehirler, çağımızda pek çok şey anlamını, geçmişini ve köklerini kaybederken bireysel belleklerimizdeki çöküş... Bu romandaki pek çok soruya herkesin farklı cevapları olacağını düşünüyorum.
Labirent de yine önceki üç romandan farklı ama bu sefer ayrı bir tekliği de var bence diğerlerine göre. Arka kapak tanıtımında da söylendiği gibi bir “yeni çağ romanı” Labirent. Diğer üç romanın da sahip olduğu yer yer mistik, tarihsel bir dokudan beslenen, çok karakterli, bol hikayeli bir kurguya sahip değil. Yüzeyde dolanan, derine indiğinde yan yana olacak bir allahın kulunu bile bulamayıp tek başına kalan, ait olamayan, yaşamdan bir tatmin sağlayamayan, amaç edinemeyen, “herşey” varken bile içteki o boşluk duygusunu bir türlü dolduramayan yeni çağ insanının anlam arayışları ve bitmeyen bir savruluş...
Başarısız sonuçlanan intiharı sonrası hafızasını kaybeden müzisyen kahramanımız eşliğinde kayıp bir belleğin körebe oyununa şahit oluyoruz Burhan Sönmez’in yine çok kuvvetli edebi vuruşları sayesinde. Bellek, belleksiz toplumlar, belleksiz şehirler, çağımızda pek çok şey anlamını, geçmişini ve köklerini kaybederken bireysel belleklerimizdeki çöküş... Bu romandaki pek çok soruya herkesin farklı cevapları olacağını düşünüyorum.
May 24, 2021
3.5 stele
May 29, 2022
Şüphesiz günümüz romancıları içerisinde özgün bir kalem Burhan Sönmez. Kısa kısa cümlelere uzun uzun anlamlar sığdırıyor. Bu romanında başarısız bir intihar girişiminden sonra belleğini yitiren başarılı bir “blues” müzisyeninin kimlik arayısı, kimliği üzerinden anlam arayışı, nihayetinde varoluş sorgulamasını anlatmış yazar.
Anlatıcının bazen roman kahramanı müzisyen bazen ikinci bir şahıs, bir gözlemci olması ve bu ikisinin geçişleri arasında teknik olarak bir kurgu hatası var gibi hissettim okurken. Ayrıca tıbbi olarak bu tarz bir bellek kaybı da inandırıcı değil, hatta daha ileri giderek böyle bir hafıza kaybının (amnezi) olmadığını da hekim söyleyebilirim. Ancak bu duruma romanın zenginliği açısından bakmalı tıbbi sorgulamaya takılmamalı. Ben de öyle yaptım ve keyifle okudum.
Bakkalın hikayesi, firavunun hikayesi, Efendi’nin anlattığı hikaye, dilenciyle kahramanımızın diyaloğu çok güzellik katıyor romana. Ayrıca parmağına tırmanan karıncanın ayak sesini duymak, bilmenin değil hissetmenin peşinden gitmek, insanın dışarıyla konuştuğu dilin başka, kendisiyle konuştuğu dilin başka olduğunu farketmek büyülü gerçekçilik olmalı. Bu kısa romanı listenize almanızı öneririm.
Anlatıcının bazen roman kahramanı müzisyen bazen ikinci bir şahıs, bir gözlemci olması ve bu ikisinin geçişleri arasında teknik olarak bir kurgu hatası var gibi hissettim okurken. Ayrıca tıbbi olarak bu tarz bir bellek kaybı da inandırıcı değil, hatta daha ileri giderek böyle bir hafıza kaybının (amnezi) olmadığını da hekim söyleyebilirim. Ancak bu duruma romanın zenginliği açısından bakmalı tıbbi sorgulamaya takılmamalı. Ben de öyle yaptım ve keyifle okudum.
Bakkalın hikayesi, firavunun hikayesi, Efendi’nin anlattığı hikaye, dilenciyle kahramanımızın diyaloğu çok güzellik katıyor romana. Ayrıca parmağına tırmanan karıncanın ayak sesini duymak, bilmenin değil hissetmenin peşinden gitmek, insanın dışarıyla konuştuğu dilin başka, kendisiyle konuştuğu dilin başka olduğunu farketmek büyülü gerçekçilik olmalı. Bu kısa romanı listenize almanızı öneririm.
July 22, 2023
‘İnsanlar hayata sahaftaki kitaplara bakar gibi bakıyorlar. Yeni kitaplar ucuz eskiler pahalı. Hayatta da eski zaman önemli. Bugün değil; dün değerli. Ondan önceki gün daha da değerli.’
.
Boratin için geçmiş de bugün de aynı olabilir. O, Boğaz Köprüsü’nden atlayıp hayatta kalan biri çünkü. Mucizevi bir şey adeta. Sadece hafızasını kaybetmesi ona verilmiş ikinci bir şans gibi. Bek, Hayala ve ablası da diğer şansları.. Zamanın bükülebilir olduğunu kendine yabancılaşırken öğreniyor Boratin. Kendine dair unuttuklarıyla öğreniyor yeni hayatı~
.
Burhan Sönmez’den okuduğum üçüncü kitap Labirent, üçünü de ayrı sevdim. Burhan Sönmez’in anlatımında boğucu-katı-soğuk olmayan bir şeyler var çünkü. Neden dilinde olan bir şeyi değil de olmayanları söylüyorum? Bilmiyorum ~ Okuduğum eserlerinde Sönmez’in hafızaya tam on ikiden yaklaşmasının bana çok iyi geldiğini biliyorum ama…
.
Sıraya Kuzey’i ekledim bile..
.
Suat Aysu kapak tasarımıyla ~
.
Boratin için geçmiş de bugün de aynı olabilir. O, Boğaz Köprüsü’nden atlayıp hayatta kalan biri çünkü. Mucizevi bir şey adeta. Sadece hafızasını kaybetmesi ona verilmiş ikinci bir şans gibi. Bek, Hayala ve ablası da diğer şansları.. Zamanın bükülebilir olduğunu kendine yabancılaşırken öğreniyor Boratin. Kendine dair unuttuklarıyla öğreniyor yeni hayatı~
.
Burhan Sönmez’den okuduğum üçüncü kitap Labirent, üçünü de ayrı sevdim. Burhan Sönmez’in anlatımında boğucu-katı-soğuk olmayan bir şeyler var çünkü. Neden dilinde olan bir şeyi değil de olmayanları söylüyorum? Bilmiyorum ~ Okuduğum eserlerinde Sönmez’in hafızaya tam on ikiden yaklaşmasının bana çok iyi geldiğini biliyorum ama…
.
Sıraya Kuzey’i ekledim bile..
.
Suat Aysu kapak tasarımıyla ~
June 4, 2023
This novel was a really wonderful surprise. I found an old ARC copy in the Strand basement $4 ARC corner (shhh), and read the whole story in just a couple of brief sittings. Simultaneously dreamlike and nightmarish, surreal and grounded. I wanted to pick it up again after turning the last page, wanted more time with Boratin and with the city
August 1, 2021
Un roman fara inceput si fara sfarsit, un "stream of counciousness", un delir al unei persoane care se trezeste dupa o tentativa de sinucidere aparent absurda, fara sa-si aduca aminte cine este sau ce l-a determinat sa se arunce de pe pod. Incearca sa se cunoasca, autorul folosind unele motive, al oglinzii, al mortii, al trecutului, dar de multe ori dilemele autorului frizeaza absurdul.
September 29, 2018
Benim yazarla tanışma kitabım ama bunca zaman nasıl keşfetmemişim dedirtti bana.
Biraz da benim ruh halimin depresif olması sebebi ile depresif hissettirse de son derece güzel, akıcı ve temiz bir anlatım.
Yazarın hemmen diğer kitaplarını da toparlamaya başladım. Çağda�� Türk Edebiyatındaki bu güzelliklerden mahrum kalmamanız dileğiyle..
Biraz da benim ruh halimin depresif olması sebebi ile depresif hissettirse de son derece güzel, akıcı ve temiz bir anlatım.
Yazarın hemmen diğer kitaplarını da toparlamaya başladım. Çağda�� Türk Edebiyatındaki bu güzelliklerden mahrum kalmamanız dileğiyle..
April 29, 2022
İlk on sayfada "pek beni çekmiyor sanırım" diye düşünürken otuzlu sayfalara gelince aklımdaki birçok soru işareti ile bir sonraki sayfaya şevkle seğirtirken buldum kendimi. Bellek, geçmiş, tarih ve nostalji üzerine düşündürtüp "Hatırlamak mı yoksa unutmak mı zihnin gerçek yükü?", "Beden mi zihne hakim yoksa zihin mi bedene?" gibi soruların belirdiği, beklediğimden çok daha keyifli bir okuma süreci oldu.
June 9, 2022
O carte-stare, bântuită de o întrebare: Ce este Sinele în afara memoriei?
Un page-turner plăcut, dar nu mai mult. Unele trucuri de stil nu au fost pe gustul meu, de exemplu salturile de la pers. 1 la a 3-a, a 2-a și iar înapoi pe aceeași pagină. Înțeleg că protagonistul nu mai știe cine este, dar unele pasaje sună pur și simplu stângaci.
Și apoi în final, simți că ai făcut o plimbare buimacă prin Istambul. Și gata.
Un page-turner plăcut, dar nu mai mult. Unele trucuri de stil nu au fost pe gustul meu, de exemplu salturile de la pers. 1 la a 3-a, a 2-a și iar înapoi pe aceeași pagină. Înțeleg că protagonistul nu mai știe cine este, dar unele pasaje sună pur și simplu stângaci.
Și apoi în final, simți că ai făcut o plimbare buimacă prin Istambul. Și gata.
July 23, 2022
De citit, dar nu de recitit.
June 11, 2020
>>vom Fluch und Segen des Vergessens<<
„Labyrinth“ von Burhan Sönmez ist ein ganz besonderes Buch, wie ich finde. Es ist sprachlich unheimlich einnehmend und lässt eine Melancholie fließen, die mich ziemlich schnell in ihren Bann gezogen hat. Das Buch gestaltete sich für mich irgendwie wie ein Gedankenfluss, dem man folgt und lässt einen mitunter die tiefe Traurigkeit spüren, die das Vergessen und letztlich die Wahrheit hier mit sich bringt. Wir folgen hier Boratin, der nach einem Selbstmordversuch in einem Istanbuler Krankenhaus erwacht und sich an nichts mehr erinnern kann. Er selbst hat viele Fragen und so ergeht es hier auch dem Leser. Gemeinsam mit Boratin begibt man sich auf die Suche nach Antworten und gelangt letztlich in eine Art „Labyrinth“ oder Chaos, aus dem man sich nahezu zu verirren scheint.
„Labyrinth“ von Burhan Sönmez ist ein ganz besonderes Buch, wie ich finde. Es ist sprachlich unheimlich einnehmend und lässt eine Melancholie fließen, die mich ziemlich schnell in ihren Bann gezogen hat. Das Buch gestaltete sich für mich irgendwie wie ein Gedankenfluss, dem man folgt und lässt einen mitunter die tiefe Traurigkeit spüren, die das Vergessen und letztlich die Wahrheit hier mit sich bringt. Wir folgen hier Boratin, der nach einem Selbstmordversuch in einem Istanbuler Krankenhaus erwacht und sich an nichts mehr erinnern kann. Er selbst hat viele Fragen und so ergeht es hier auch dem Leser. Gemeinsam mit Boratin begibt man sich auf die Suche nach Antworten und gelangt letztlich in eine Art „Labyrinth“ oder Chaos, aus dem man sich nahezu zu verirren scheint.
August 10, 2020
Burhan Sönmez Nermin Mollaoğlu sebebiyle hayli merak ettiğim bir yazardı. Elbette okuyunca neden bu kadar sevdiğini de anlamış oldum. Kitaptan önce yazarın kendine has kalemine değinmek gerek belki. Elbette özgün olanın dahi sınıflandırılabileceği bir algıya kapılabiliyoruz zaman zaman. Fakat Burhan Sönmez’in kalemi gerçekten ona ait bir akışa sahipti. Yalınlıktan güç alan kelamları ekstra seviyorum.
Labirent’i biraz irdelemek gerekirse kitap sonuçlardan ve cevaplardan çok soruları kapsıyor. Okuruna ve ana kahramanı Boratin’e birçok soru yöneltiliyor. Zamana, hayata, ölüme, bedene, geçmişe hatta geçmişsizliğe, geleceğe, kelimelere ve daha birçok şeye. Kitap kendi beklentilerini içinde yaratıyor. Merak unsurunu size sunmakla birlikte onu el değiştirip kimi zaman ben merkezli bir sunuma dönüştürüyor bazen de aynanın ardındaki o kişi üzerinden aktarılıyor.
Boratin’in düştüğü benlik yolculuğunda ona eşlik ederken birçok kavramla yüzleşiyoruz. Sıfırlanmış bir geçmişin insanda bırakacağı etkinin nasıl olabileceğini düşünmek zor. Nitekim Boratin’de beni en çok etkileyen geçmişindeki tanıdıklarına karşı işlemiş olabileceği kötülüklerden korkmasıydı. En büyük endişelerinden biriydi bu.
Onu tanıyan gözlerden kaçınmasını gerektirecek kadar kaygılıydı temelde. Arada bir yere bağlanmaktan uzak temaslar olsa da kurgu için neyin önemli olduğunu düşünerek ilerlediğimizde Boratin’in sorgulayışının kabullere dönüştüğü anı düşünebiliriz. Boğaz Köprüsü’nde yeniden sıkışan trafikle hatırlama eyleminin gelip gelmeyeceğini düşünürken buluyordunuz kendinizi.
Ardından asıl olanın hatırlamaktan çok geçmişini bırakarak bugününde bir sıcaklık arayışına tutunması oluveriyordu. En sevdiğim kısımlardan biri de geçmişte yaşanan olayları tarihin neresine konduracağını bilemeden hatırlayışıydı. Kendini sultan sananlar, Haydarpaşa’nın tahribatı, Meryem Ana ve İsa’nın başına gelenler ve daha nicesi zamansız bir savruluşla zihninde sürüklenmekteydi.
Geçmişi bir düğüm olarak değerlendirmenin yanı sıra Boratin’in intihar edemeyecek güzellikte veya başarıya sahip olduğu algısı da kurgunun arka planında verilenlerdendi. Ardında bir not dahi bırakmadan neden bu eyleme giriştiğini geçmişteki Boratin’le bağdaştıramayan dostları Bek, Hayala ona yardım etmek istemekteydi. Kendi şarkılarına, sesine yabancılaşması veya hatalar bulması da o adamı sorgulamasına sebep oluyordu. İçindeki yardım etme açlığı geçmişinden bugüne taşırdığı bir özellik gibiydi.
Bununla birlikte ablasıyla olan iletişimine de bakmak gerek belki de. Neden üç yıldır görüşmemişlerdi? Bu soruya da bir cevap bulamıyorduk. Yeni kimliği bunu düşünmek yerine ona doktorlardan daha iyi gelen ablasını görme ihtiyacıyla dolmuştu. Son olarak şarkılarını bir not gibi değerlendirme ihtimalini dışlamamak gerek. Ek olarak labirentin dışında gerçek hayatla bağlantısı olan kişilerin sahici isimlere sahip olduğunu düşünmek yanlış mıdır? Kendimize cevabı bilinmeyen bir soru daha bırakmış olalım.
Labirent’i biraz irdelemek gerekirse kitap sonuçlardan ve cevaplardan çok soruları kapsıyor. Okuruna ve ana kahramanı Boratin’e birçok soru yöneltiliyor. Zamana, hayata, ölüme, bedene, geçmişe hatta geçmişsizliğe, geleceğe, kelimelere ve daha birçok şeye. Kitap kendi beklentilerini içinde yaratıyor. Merak unsurunu size sunmakla birlikte onu el değiştirip kimi zaman ben merkezli bir sunuma dönüştürüyor bazen de aynanın ardındaki o kişi üzerinden aktarılıyor.
Boratin’in düştüğü benlik yolculuğunda ona eşlik ederken birçok kavramla yüzleşiyoruz. Sıfırlanmış bir geçmişin insanda bırakacağı etkinin nasıl olabileceğini düşünmek zor. Nitekim Boratin’de beni en çok etkileyen geçmişindeki tanıdıklarına karşı işlemiş olabileceği kötülüklerden korkmasıydı. En büyük endişelerinden biriydi bu.
Onu tanıyan gözlerden kaçınmasını gerektirecek kadar kaygılıydı temelde. Arada bir yere bağlanmaktan uzak temaslar olsa da kurgu için neyin önemli olduğunu düşünerek ilerlediğimizde Boratin’in sorgulayışının kabullere dönüştüğü anı düşünebiliriz. Boğaz Köprüsü’nde yeniden sıkışan trafikle hatırlama eyleminin gelip gelmeyeceğini düşünürken buluyordunuz kendinizi.
Ardından asıl olanın hatırlamaktan çok geçmişini bırakarak bugününde bir sıcaklık arayışına tutunması oluveriyordu. En sevdiğim kısımlardan biri de geçmişte yaşanan olayları tarihin neresine konduracağını bilemeden hatırlayışıydı. Kendini sultan sananlar, Haydarpaşa’nın tahribatı, Meryem Ana ve İsa’nın başına gelenler ve daha nicesi zamansız bir savruluşla zihninde sürüklenmekteydi.
Geçmişi bir düğüm olarak değerlendirmenin yanı sıra Boratin’in intihar edemeyecek güzellikte veya başarıya sahip olduğu algısı da kurgunun arka planında verilenlerdendi. Ardında bir not dahi bırakmadan neden bu eyleme giriştiğini geçmişteki Boratin’le bağdaştıramayan dostları Bek, Hayala ona yardım etmek istemekteydi. Kendi şarkılarına, sesine yabancılaşması veya hatalar bulması da o adamı sorgulamasına sebep oluyordu. İçindeki yardım etme açlığı geçmişinden bugüne taşırdığı bir özellik gibiydi.
Bununla birlikte ablasıyla olan iletişimine de bakmak gerek belki de. Neden üç yıldır görüşmemişlerdi? Bu soruya da bir cevap bulamıyorduk. Yeni kimliği bunu düşünmek yerine ona doktorlardan daha iyi gelen ablasını görme ihtiyacıyla dolmuştu. Son olarak şarkılarını bir not gibi değerlendirme ihtimalini dışlamamak gerek. Ek olarak labirentin dışında gerçek hayatla bağlantısı olan kişilerin sahici isimlere sahip olduğunu düşünmek yanlış mıdır? Kendimize cevabı bilinmeyen bir soru daha bırakmış olalım.
May 30, 2021
De fapt, ar fi 3.5
"Înțeleg că, de fapt, viața noastră nu e ca să-ți amintești trecutul, ci ca să-l uiți, bucată cu bucată."
"Înțeleg că, de fapt, viața noastră nu e ca să-ți amintești trecutul, ci ca să-l uiți, bucată cu bucată."
November 13, 2021
Lui Sönmez nu i se potrivește tehnica stream of consciousness, iar simbolul oglinzii este folosit în exces.
,,Sunt atât de singur încât, dacă m-ar striga cineva, nu m-aș întoarce să privesc, n-aș crede că acel nume îmi aparține.''
,,Când omul are un trecut, nu se prea gândește la el, însă când îl pierde, nu mai reușește să și-l scoată din minte.''
,,Aici toată lumea pare a fi fără umbră. Fiecare e suficient pentru sine.''
,,Nu mi-e teamă de tot ce am uitat, ci și de tot ce a rămas în mintea mea.''
,,[...] de ce nu sunt un om din mulțime care privește sicriul și sunt acela care stă întins în sicriu?''
,,Este posibil așa ceva, soră, ca un om care și-a pierdut memoria să-și continue iubirea? Sigur că da. Omul nu iubește cu mintea, iubește cu inima. Dacă și-a pierdut memoria nu înseamnă că și-a pierdut și sentimentele.''
,,Sunt atât de singur încât, dacă m-ar striga cineva, nu m-aș întoarce să privesc, n-aș crede că acel nume îmi aparține.''
,,Când omul are un trecut, nu se prea gândește la el, însă când îl pierde, nu mai reușește să și-l scoată din minte.''
,,Aici toată lumea pare a fi fără umbră. Fiecare e suficient pentru sine.''
,,Nu mi-e teamă de tot ce am uitat, ci și de tot ce a rămas în mintea mea.''
,,[...] de ce nu sunt un om din mulțime care privește sicriul și sunt acela care stă întins în sicriu?''
,,Este posibil așa ceva, soră, ca un om care și-a pierdut memoria să-și continue iubirea? Sigur că da. Omul nu iubește cu mintea, iubește cu inima. Dacă și-a pierdut memoria nu înseamnă că și-a pierdut și sentimentele.''
May 7, 2023
Writing technique gave me a rather unique reading experience. Did I like it? I'm not sure. Once I make up my mind, I will write a detailed article about it. Overall, I enjoyed the book.
September 27, 2018
Hayatımın bir tekrardan ibaret olduğunu hissediyorum. Boş kağıda benziyorum ne içerim var ne dışarım. Bir gitar, bir şişe şarabın, bir de ilaçlarımın benim gibi birinin yaşamasına yeteceğini düşünüyorum. Fazlası gerekmez. Ne kimseden bir şey isteyeyim, ne de kimse benden bir şey istesin.
Bir, iki, üç, çok. Bana her şey çok görünüyor, kendimle ve aynadaki görüntümle bile baş edemiyorum.
Her insana bir geçmiş gerekir. Geçmişim beni bırakırken ve zihnim kendi başına karanlıkta dururken, bedenim bana kalıyor.
Eski ile yeni arasındaki zaman geçitinde kayboldum. İnanacak bir söz arıyorum. Ölüleri diri sanıyorum, belki pek çok diriyi de ölü biliyorum.
Mutlu olmak istiyorsan bağlanacak bir şey bul kendine, bir inanç ya da bir sevgili. Ama gerçeği bulmak istiyorsan ölümü izle.
Herkes elinden geldiğince geçmişsiz yaşamaya çalışıyor zaten. Dünleri yok da, sadece bugüne ait gibi yaşıyorlar.
İstanbul, içindeki herşeyle ve herkesle birlikte değişiyor. Bugün gördüğünü yarın göremeyebilirsin, sabah inandığına akşam yalan diyebilirsin. Herkes ruhunu ona göre terbiye ediyor. Yalan ile gerçek artık tek, doğru ile yanlış aynı. Taştan yapılmış camiler çelikten yapılmış gökdelenler yaşıt görünüyor.
Öbek öbek oturmuşlar. Birlikte oturanları sanma ki, birbirlerini tanıyorlar. Çoğu birbirine yabancı. Yer değiştirip başkasının yanına geçseler, kimse umursamaz, sohbetlerine aynı yerden devam ederler.
Ardımda bir gölge hissetmiyorum. Burada herkes gölgesiz sanki. Kendi kendilerine yetiyorlar.
Bir anlığına dünyayı bir alışveriş merkezinden ibaret sanıyorum. Dışarısı diye bir yer yok. Vitrinler nehir gibi durmaksızın akıyor.
Dedem, insanlığın tarih boyunca topu topu üç büyük icat gerçekleştirdiğini söylerdi. Birincisi, saat sayesinde, doğum ve ölüm yerine, şimdiki anın anlamını bilirdik. Ne geçmiş ne gelecek vardı saatte. Geçmiş ile gelecek, gerçek hayatı hissetmenin önünde engeldi. Anın değerini bil, gerisi senin değildir. Senin olmayanla ömrünü heba etme.
İkinci büyük icat aynanın, dışındaki dünya bir varlık, içindeki dünya bir başka varlıktı. Toplayınca ikisi tek oluyordu. Bir bakınca kilit, sonra tekrar bakınca anahtardı. Hayat karşısındaki cesaretimizin de, korkumuzun da kaynağıydı. İnsan bir ile ikinin, hem aynı, hem de farklı olduğunu bilerek ve bunu aynalardan öğrendiğini akılda tutarak yaşamalıydı. Dedemin basit aynayı, büyük icat saymasını, ninemi aynada görüp sevmesine bağlamıştım.
Üçüncü icadın yazı olması imkansız, dedem yazıyı sevmezdi. Firavun, filozofa, “senin yazın, insanların arasına mesafe koyacak, insandan insana aktarılan söz varken, yazı insanların arasına duvar örecek, bunun iyiliğinden şüphe ederim” demişti.
Karşı binaların pencerelerine bakıyorum. Kimse gürültüyü, çocukları ve kediyi merak etmiyor. Belki yeni aldıkları saatlerini dinliyor ya da halıların altına bakıyor, koltukları ve dolapları kaldırıyor, ne olduğunu bilmedikleri bir şeyi arıyorlar. Aradıkları şeyi bulamayacaklarını bilmiyorlar.
İnsanlar da birbirine benziyor, gözler etrafı tarıyor. Herkes av bulmaya, ya da birinin avı olmaya aynı arzuyla hazır duruyor. Geceyi gündüz gibi yaşıyorlar, ışıktan sarhoş oluyorlar.
Güzellik iyilikten daha caziptir. “Güzellik geçicidir” demeyin bana, iyilik de geçicidir. İyilik, karşılık beklentisi yaratır ve sınıra sahiptir. Güzellik, ne karşılık bekler, ne de çıkara dayalıdır, sadıktır, göründüğü gibidir.
Hayatta, trajik bir şey kalmadı, ölüm anlamını yitirdi, intihar da komedi halini aldı. İntiharın kökü geçmişte yatıyordu.
Bana göre, üçüncü icad kesinlikle bir sorudan ibaret. “Ölümden sonra ne var?” Buna bir yanıt bulup inananlar var, ama inanmak başka, bilmek başkadır. Benim güvercinden farkım bu sorunun içinde.
Dünya kendi etrafında, ben de kendi etrafımda dönüp dururum, birgün zamanın sonu geldiğinde, herkesin dahil olduğu uğultuda, geceye karışıp giderim.
Şu sokakta dolananlara bakıyorum, bir yıl öncesini on yıl öncesini anımsıyorlar. Çaresiz kaldıklarında kendilerine yalan söylüyorlar. Ağlıyorlar, öfkeleniyorlar, küsüyorlar, nihayet sakinleştiklerinde kendileriyle barışıyorlar.
Bizim, zamana değil, yola bakmamız gerektiği, ruhumuzun buna ihtiyaç duyduğu söylenmişti. Geçmişi ve geleceği, şimdiki zamanda birleştirmeliydik. Kederi neşeyi ve öfkeyi bir arada verebilmeliydik.
İnsan hayatının, aslında geçmişin anımsanmasına değil, parça parça unutulmasına yaradığını anlıyorum.
Bir, iki, üç, çok. Bana her şey çok görünüyor, kendimle ve aynadaki görüntümle bile baş edemiyorum.
Her insana bir geçmiş gerekir. Geçmişim beni bırakırken ve zihnim kendi başına karanlıkta dururken, bedenim bana kalıyor.
Eski ile yeni arasındaki zaman geçitinde kayboldum. İnanacak bir söz arıyorum. Ölüleri diri sanıyorum, belki pek çok diriyi de ölü biliyorum.
Mutlu olmak istiyorsan bağlanacak bir şey bul kendine, bir inanç ya da bir sevgili. Ama gerçeği bulmak istiyorsan ölümü izle.
Herkes elinden geldiğince geçmişsiz yaşamaya çalışıyor zaten. Dünleri yok da, sadece bugüne ait gibi yaşıyorlar.
İstanbul, içindeki herşeyle ve herkesle birlikte değişiyor. Bugün gördüğünü yarın göremeyebilirsin, sabah inandığına akşam yalan diyebilirsin. Herkes ruhunu ona göre terbiye ediyor. Yalan ile gerçek artık tek, doğru ile yanlış aynı. Taştan yapılmış camiler çelikten yapılmış gökdelenler yaşıt görünüyor.
Öbek öbek oturmuşlar. Birlikte oturanları sanma ki, birbirlerini tanıyorlar. Çoğu birbirine yabancı. Yer değiştirip başkasının yanına geçseler, kimse umursamaz, sohbetlerine aynı yerden devam ederler.
Ardımda bir gölge hissetmiyorum. Burada herkes gölgesiz sanki. Kendi kendilerine yetiyorlar.
Bir anlığına dünyayı bir alışveriş merkezinden ibaret sanıyorum. Dışarısı diye bir yer yok. Vitrinler nehir gibi durmaksızın akıyor.
Dedem, insanlığın tarih boyunca topu topu üç büyük icat gerçekleştirdiğini söylerdi. Birincisi, saat sayesinde, doğum ve ölüm yerine, şimdiki anın anlamını bilirdik. Ne geçmiş ne gelecek vardı saatte. Geçmiş ile gelecek, gerçek hayatı hissetmenin önünde engeldi. Anın değerini bil, gerisi senin değildir. Senin olmayanla ömrünü heba etme.
İkinci büyük icat aynanın, dışındaki dünya bir varlık, içindeki dünya bir başka varlıktı. Toplayınca ikisi tek oluyordu. Bir bakınca kilit, sonra tekrar bakınca anahtardı. Hayat karşısındaki cesaretimizin de, korkumuzun da kaynağıydı. İnsan bir ile ikinin, hem aynı, hem de farklı olduğunu bilerek ve bunu aynalardan öğrendiğini akılda tutarak yaşamalıydı. Dedemin basit aynayı, büyük icat saymasını, ninemi aynada görüp sevmesine bağlamıştım.
Üçüncü icadın yazı olması imkansız, dedem yazıyı sevmezdi. Firavun, filozofa, “senin yazın, insanların arasına mesafe koyacak, insandan insana aktarılan söz varken, yazı insanların arasına duvar örecek, bunun iyiliğinden şüphe ederim” demişti.
Karşı binaların pencerelerine bakıyorum. Kimse gürültüyü, çocukları ve kediyi merak etmiyor. Belki yeni aldıkları saatlerini dinliyor ya da halıların altına bakıyor, koltukları ve dolapları kaldırıyor, ne olduğunu bilmedikleri bir şeyi arıyorlar. Aradıkları şeyi bulamayacaklarını bilmiyorlar.
İnsanlar da birbirine benziyor, gözler etrafı tarıyor. Herkes av bulmaya, ya da birinin avı olmaya aynı arzuyla hazır duruyor. Geceyi gündüz gibi yaşıyorlar, ışıktan sarhoş oluyorlar.
Güzellik iyilikten daha caziptir. “Güzellik geçicidir” demeyin bana, iyilik de geçicidir. İyilik, karşılık beklentisi yaratır ve sınıra sahiptir. Güzellik, ne karşılık bekler, ne de çıkara dayalıdır, sadıktır, göründüğü gibidir.
Hayatta, trajik bir şey kalmadı, ölüm anlamını yitirdi, intihar da komedi halini aldı. İntiharın kökü geçmişte yatıyordu.
Bana göre, üçüncü icad kesinlikle bir sorudan ibaret. “Ölümden sonra ne var?” Buna bir yanıt bulup inananlar var, ama inanmak başka, bilmek başkadır. Benim güvercinden farkım bu sorunun içinde.
Dünya kendi etrafında, ben de kendi etrafımda dönüp dururum, birgün zamanın sonu geldiğinde, herkesin dahil olduğu uğultuda, geceye karışıp giderim.
Şu sokakta dolananlara bakıyorum, bir yıl öncesini on yıl öncesini anımsıyorlar. Çaresiz kaldıklarında kendilerine yalan söylüyorlar. Ağlıyorlar, öfkeleniyorlar, küsüyorlar, nihayet sakinleştiklerinde kendileriyle barışıyorlar.
Bizim, zamana değil, yola bakmamız gerektiği, ruhumuzun buna ihtiyaç duyduğu söylenmişti. Geçmişi ve geleceği, şimdiki zamanda birleştirmeliydik. Kederi neşeyi ve öfkeyi bir arada verebilmeliydik.
İnsan hayatının, aslında geçmişin anımsanmasına değil, parça parça unutulmasına yaradığını anlıyorum.
January 12, 2020
Il musicista blues Boratin una notte scende da un taxi e inspiegabilmente si butta dal Ponte sul Bosforo, riesce a salvarsi ma perde completamente la memoria. Non si riconosce più allo specchio, non riconosce più la propria voce e il proprio corpo e neppure gli oggetti della sua abitazione o i luoghi della sua città; dai racconti di amici e conoscenti a lui vicini doveva essere un’ottima persona, un riferimento per tutti, ma lui si vede da fuori, non si ritrova, “si dice che a ognuno occorra un passato, e ora tutti si industriano a crearmene uno. Il passato è un treno che si allontana e svanisce nel buio, se non ricordi dove eri diretto e in quale stazione sei sceso, non potrai sapere chi sei.”
Possono rappresentare una condizione desiderabile la perdita della memoria e la cancellazione del passato e dell’identità? Boratin sembra non essere l’unico a vivere questa condizione se l’amico Efendi usa queste parole: “In passato io ti invidiavo, Boratin, eri bello e talentuoso, eri amato da tutti. Ma ormai non ti invidio la bellezza o il talento, ti invidio la perdita della memoria. Perché cerchi di ritrovare il tuo passato? Lascia stare, lascia che quel nodo resti sepolto là.”. Boratin non sa più chi era prima, “ormai non sono neanche più convinto che occorra saperlo. Mi rendo conto, in effetti, che la vita di una persona non serve tanto a ricordare il passato quanto a dimenticarlo, un pezzo dopo l’altro […] solo lo specchio non ha dimenticato nulla”
Lo specchio e l’orologio sono i due oggetti che uniscono memoria e tempo; “La seconda grande invenzione dell’umanità è lo specchio. Il mondo che esiste al di fuori è diverso dal mondo che è dentro. ” e “Bastano due specchi l’uno di fronte all’altro per costruire un labirinto. (J. L. Borges)”, come cita la frase ad esergo, e in quel labirinto in cui Boratin viene a trovarsi, niente lo riporta a sé, nessun appiglio in questo eterno presente, “da quando ho riaperto gli occhi in ospedale, sono sempre nella stessa stagione”. Ed è lo specchio ad essere in grado di nascondere il passato, “ha una memoria sconfinata. Tutto ciò che vede è assorbito nel suo interno. Contiene tutto il vecchio me.”. Che fare allora, appellarsi a quell’immagine riflessa perché “solo quel volto può essergli d’aiuto” o cedere alla vertigine dell’oblio perché "se non ha un io a cui legarsi, può appropriarsi di tutti gli io che vuole”?
Per decifrare l’esistenza occorrerebbe, forse, riuscire a capire il funzionamento dei meccanismi come di fronte a un orologio; “Nell’orologio non c’erano né passato né futuro. Il passato e il futuro ci impedivano di percepire la vita reale”, con la consapevolezza che nel tentare “di cambiare un ingranaggio, tutto si fermerebbe”.
Possono rappresentare una condizione desiderabile la perdita della memoria e la cancellazione del passato e dell’identità? Boratin sembra non essere l’unico a vivere questa condizione se l’amico Efendi usa queste parole: “In passato io ti invidiavo, Boratin, eri bello e talentuoso, eri amato da tutti. Ma ormai non ti invidio la bellezza o il talento, ti invidio la perdita della memoria. Perché cerchi di ritrovare il tuo passato? Lascia stare, lascia che quel nodo resti sepolto là.”. Boratin non sa più chi era prima, “ormai non sono neanche più convinto che occorra saperlo. Mi rendo conto, in effetti, che la vita di una persona non serve tanto a ricordare il passato quanto a dimenticarlo, un pezzo dopo l’altro […] solo lo specchio non ha dimenticato nulla”
Lo specchio e l’orologio sono i due oggetti che uniscono memoria e tempo; “La seconda grande invenzione dell’umanità è lo specchio. Il mondo che esiste al di fuori è diverso dal mondo che è dentro. ” e “Bastano due specchi l’uno di fronte all’altro per costruire un labirinto. (J. L. Borges)”, come cita la frase ad esergo, e in quel labirinto in cui Boratin viene a trovarsi, niente lo riporta a sé, nessun appiglio in questo eterno presente, “da quando ho riaperto gli occhi in ospedale, sono sempre nella stessa stagione”. Ed è lo specchio ad essere in grado di nascondere il passato, “ha una memoria sconfinata. Tutto ciò che vede è assorbito nel suo interno. Contiene tutto il vecchio me.”. Che fare allora, appellarsi a quell’immagine riflessa perché “solo quel volto può essergli d’aiuto” o cedere alla vertigine dell’oblio perché "se non ha un io a cui legarsi, può appropriarsi di tutti gli io che vuole”?
Per decifrare l’esistenza occorrerebbe, forse, riuscire a capire il funzionamento dei meccanismi come di fronte a un orologio; “Nell’orologio non c’erano né passato né futuro. Il passato e il futuro ci impedivano di percepire la vita reale”, con la consapevolezza che nel tentare “di cambiare un ingranaggio, tutto si fermerebbe”.
December 3, 2023
Te-ai gândit vreodată ce culoare are timpul? "Cred că timpului i se potrivește cel mai bine culoarea albă", spune Burhan Sonmez în Labirint. Ce facem cu timpul atunci când nu mai există amintirile? Un cântăreț de blues se aruncă de pe Podul Bosfor, încercând să se sinucidă. Se trezește însă la spital, amintindu-și câteva lucruri disparate din istorie, dar nimic despre sine. Cartea este un exercițiu interesant despre ce înseamnă să trăiești fără memorie. "Când omul are un trecut, nu se prea gândește la el, însă când îl pierde, nu mai reușește să și-l scoată din minte."
Într-un interviu, Burhan Sonmez spunea că în Labirint a dorit să arate diferența dintre trecut și istorie: "Trecutul și istoria nu sunt același lucru. Istoria este moartă, în vreme ce trecutul este viu."
Un roman care sigur te bântuie puțin după ce l-ai citit: să ai cu tine mereu trecutul sau...? "Viața noastră nu e ca să-ți amintești trecutul, ci ca să-l uiți, bucată cu bucată." Căci... "acasă nu se merge mereu pe același drum".
Și aici, ca și în "Piatră și umbră", printre meditația asupra memoriei, sunt mici povești cu tâlc. Burhan Sonmez spunea la Filit că îi place să facă asta, iar multe dintre povești sunt din copilăria lui kurdă. Las aici una dintre cele care mi-au plăcut din Labirint:
"Un tânăr se pierduse într-o pădure. După multe zile a dat peste un bătrân. Și bătrânul se rătăcise de mult timp prin pădure, astfel că i-a sugerat tânărului să caute împreună calea spre ieșire. Nu se poate, i-a răspuns tânărul, nu pot să-mi pierd vremea cu tine, dacă ai fi căutat calea, ai fi găsit-o până acum. Dar, îi răspunse bătrânul, am găsit drumurile care nu ies din pădure."
Într-un interviu, Burhan Sonmez spunea că în Labirint a dorit să arate diferența dintre trecut și istorie: "Trecutul și istoria nu sunt același lucru. Istoria este moartă, în vreme ce trecutul este viu."
Un roman care sigur te bântuie puțin după ce l-ai citit: să ai cu tine mereu trecutul sau...? "Viața noastră nu e ca să-ți amintești trecutul, ci ca să-l uiți, bucată cu bucată." Căci... "acasă nu se merge mereu pe același drum".
Și aici, ca și în "Piatră și umbră", printre meditația asupra memoriei, sunt mici povești cu tâlc. Burhan Sonmez spunea la Filit că îi place să facă asta, iar multe dintre povești sunt din copilăria lui kurdă. Las aici una dintre cele care mi-au plăcut din Labirint:
"Un tânăr se pierduse într-o pădure. După multe zile a dat peste un bătrân. Și bătrânul se rătăcise de mult timp prin pădure, astfel că i-a sugerat tânărului să caute împreună calea spre ieșire. Nu se poate, i-a răspuns tânărul, nu pot să-mi pierd vremea cu tine, dacă ai fi căutat calea, ai fi găsit-o până acum. Dar, îi răspunse bătrânul, am găsit drumurile care nu ies din pădure."
March 25, 2022
Burhan Sönmez okumayı çok sevdiğimi bağıra bağıra söylemek istiyorum.Çünkü herkes Burhan Sönmez kalemi ile tanışmalı,onun dünyasına girmeli diye düşünüyorum.Ülkenin doğusundan batısına,yerin altından üstüne,ülke tarihini iyisiyle kötüsüyle bu kadar iyi gözlemleyip okuyucuya bu kadar hissettiren bir yazar. Sanki bir taburede oturmuşta sokakta birbirine çarpmadan geçen hayatları gözlemliyor,yazıp çiziyor gibi…
Sönmez ,Labirent romanında intihar denemesi sonucu geçmişini hatırlayamayan Boratin’i anlatıyor.Bir insanın geçmişini, kim olduğunu hatırlayamaması,hatırlamak için verdiği uğraş …Bütün duygular okurken bana öyle bir gectı ki ;kendi geçmişimi hatırlayamasam ben ne hissederim diye düşünüp durdum.
Kısa ama çok da etkileyici bir romandı.Hani “alış veriş listesi yazsa okurum” dediğimiz yazarlar vardır ya ,Sönmez benim için öyle bir yazar.
*Herkes elinden geldiğince geçmişsiz yaşamaya çalışıyor zaten.Şu insanlara bak,masalarda oturanlara,meydandan geçenlere.Dünleri yok da sadece bugüne ait gibi yaşıyorlar. (Sayfa 29 )🍃
Sönmez ,Labirent romanında intihar denemesi sonucu geçmişini hatırlayamayan Boratin’i anlatıyor.Bir insanın geçmişini, kim olduğunu hatırlayamaması,hatırlamak için verdiği uğraş …Bütün duygular okurken bana öyle bir gectı ki ;kendi geçmişimi hatırlayamasam ben ne hissederim diye düşünüp durdum.
Kısa ama çok da etkileyici bir romandı.Hani “alış veriş listesi yazsa okurum” dediğimiz yazarlar vardır ya ,Sönmez benim için öyle bir yazar.
*Herkes elinden geldiğince geçmişsiz yaşamaya çalışıyor zaten.Şu insanlara bak,masalarda oturanlara,meydandan geçenlere.Dünleri yok da sadece bugüne ait gibi yaşıyorlar. (Sayfa 29 )🍃
February 13, 2020
Türk edebiyatının 'pop' eserlerinden biri. Müzik olanında olduğu gibi. Birtakım mecazlar süslü cümleler kullanma çabası ve zorlamasından ibaret bir roman. "Solgun yapraklar. Karıncaların ayak sesleri. Tütsülenmiş rüzgar. Gecenin kokusu. Lodosun kırbacı. Karanlık erimiş şeker gibi yapış yapış her yeri kaplamış. Kurt Cobain. Jazz plağı." Yazar daha ne kaşar klişe olabilir bilmiyorum,birilerine ve bir tarza çok fazla öykünmüş.
Hafızasını yitirmiş insan zaten başlı başına ne kadar yaratıcı bir fikir. İstanbulun yordugu, kalabalık vb. İletişim yayınları bu kitaba bir yeni çağ romanı demiş. Roman kötü bir pop müzik şarkısının verdiği hissi veriyor.
Hafızasını yitirmiş insan zaten başlı başına ne kadar yaratıcı bir fikir. İstanbulun yordugu, kalabalık vb. İletişim yayınları bu kitaba bir yeni çağ romanı demiş. Roman kötü bir pop müzik şarkısının verdiği hissi veriyor.
June 29, 2023
Solidno i drugačije.
May 10, 2019
Boğaz köprüsünden atlayıp intihar etmek isteyen bir müzisyenin, belleğini yitirerek kurtulmasını ve kendi geçmişiyle yüzleşmesini anlatan bir hikayesi var romanın. Karşılıklı konuşmaların bile uzun uzun cümlelerle düz yazı halinde yazılması bence kitabın okunmasını zorlaştırıyor. 3/5
January 14, 2020
An intriguing premise, and the translation is very well done. At times I found myself getting frustrated with the aimless nature of the “plot,” but that aimlessness really made Boratin’s psychological dilemma come alive.
April 20, 2023
Burhan Sönmez'in Labirent kitabına yorum yapmak beni birazcık zorladı diyebilirim. Neden mi? Gelin anlatayım.
Öncelikle Burhan Sönmez'in kalemiyle bu kitapta tanıştım. Kitap, genç bir müzisyenin intihar ettikten sonra hafızasını yitirmesini ve hem kendini hem yaşadığı dünyayı tekrar keşfetmesini ele alıyor. Bu süreçte kaybolmuş birinin gözünden insanları, hayatı, ülkemizi ve dünyamızı incelemek gerçekten çok keyifli. Bence felsefi sayılabilecek tartışmaya açık keyifli konulara parmak basılıyor.
Ancak Türk yazarlarımızı yeni yeni okumaya başlayan birisi olarak başta kitaba bağlanırken ciddi sıkıntı yaşadım. Kurgunun şimdiki zamandan anlatılıyor olması ve betimlemelerin uzunluğu nefesimi kesmedi, beni yormadı desem yalan olur. Kitap ilk yarısından sonra karakterlere alıştığım için açıldı ama normale göre daha yavaş okuyup bitirdim diyebilirim.
Değinilen konular, bakış açıları, anlatım çok keyifliydi. Kurgu genel olarak hoşuma gitti ama ben genel düşüncelerime değil anlık hislerime göre puan verdiğim için 3.5 puan verdim.
Çokça sevgiler!
Öncelikle Burhan Sönmez'in kalemiyle bu kitapta tanıştım. Kitap, genç bir müzisyenin intihar ettikten sonra hafızasını yitirmesini ve hem kendini hem yaşadığı dünyayı tekrar keşfetmesini ele alıyor. Bu süreçte kaybolmuş birinin gözünden insanları, hayatı, ülkemizi ve dünyamızı incelemek gerçekten çok keyifli. Bence felsefi sayılabilecek tartışmaya açık keyifli konulara parmak basılıyor.
Ancak Türk yazarlarımızı yeni yeni okumaya başlayan birisi olarak başta kitaba bağlanırken ciddi sıkıntı yaşadım. Kurgunun şimdiki zamandan anlatılıyor olması ve betimlemelerin uzunluğu nefesimi kesmedi, beni yormadı desem yalan olur. Kitap ilk yarısından sonra karakterlere alıştığım için açıldı ama normale göre daha yavaş okuyup bitirdim diyebilirim.
Değinilen konular, bakış açıları, anlatım çok keyifliydi. Kurgu genel olarak hoşuma gitti ama ben genel düşüncelerime değil anlık hislerime göre puan verdiğim için 3.5 puan verdim.
Çokça sevgiler!
August 24, 2022
Belleğini yitirince ne kalır geriye ? Belleksizlik, öncesiz sonrasız olmak ne demektir ? Ne(ler) tanımlar seni, sen kimsin ?
Belleğin değil belleksizliğin labirentinde dolaştıran yine güzel bir roman yazmış Burhan Sönmez.
Belleğin değil belleksizliğin labirentinde dolaştıran yine güzel bir roman yazmış Burhan Sönmez.
January 25, 2024
I rarely finish a book and think I must reread it, but that's how I feel about this one. The basic story is about a young musician who attempts suicide by jumping off a bridge in Istanbul. He survives, but loses his memory. He grasps at the few things he does remember, but his understanding of time is out of whack. The book is political, in the sense that the entire history of Turkey is political, and while the book is short, it covers a lot of ground.
May 15, 2021
Cinci stele sunt prea puțin pentru această bijuterie.
Displaying 1 - 30 of 153 reviews