1944. Een archivaris (voorheen beeldhouwer) onderzoekt de politieke geschiedenis van standbeelden. Een kalme positie lijkt het. Via zijn club academievrienden ("De aardappelcentrale') raakt hij toch in moeilijkheden, als ze bij de toenemende voedselschaarste in het Westen besluiten een standbeeld voor de aardappel op te richten. Als een onbekende er vervolgens een bordje bij plaatst "Weg met Pieper Adolf, wij willen echte aardappelen!' volgt onderzoek door de SD. "De aardappelcentrale' komt in beeld. De archivaris vlucht en weet het bevrijde Zuiden te bereiken, waar hij door de Amerikanen wordt ingehuurd als tolk. Met de eenheid Monuments Men trekt hij een totaal verwoest Duitsland binnen.
Voor de liefhebbers van het werk van Atte Jongstra is dit boek waarschijnlijk een aanrader. De aardappelcentrale is een vermakelijke en prettig leesbare biografie, maar het onderwerp/perspectief moet je aanspreken.
Op zich las het boek wel lekker weg. Maar twee onderdelen vond ik zo bizar.
Ten eerste die bizarre sex-scènes? Woonde schrijver een soort Cramer/Wolkers zijn? Waar gaat het heen?
En ten tweede (en dit is belangrijker), ik snap niet waarom hij zo nodig de Noord-Afrikaanse troepen op moet brengen die zich zo misdragen. En daar dan in het nawoord (‘ik heb niets tegen Marokkanen’) ook zonovergoten beginnen. Heel vreemd en kwam op mij racistisch over. In combinatie met de scènes waar vrouwen in voorkomen (die eigenlijk vooral sex willen) krijg ik het gevoel dat de auteur in racistische, misogyne man is.
Chris wil niets met de oorlog te maken hebben, hij wil overleven! Tijdens de bevrijding komt hij met Amerikanen door een groot deel van België, Frankrijk en verder en overal maakt hij dingen mee. Van monumentenman wordt hij aardappelman en weer monumentenman om op hoge leeftijd te sterven met een aardappel tegen de reumatiek in zijn bed. De verschrikkingen van de oorlog, door verschillende partijen begaan, worden beschreven zonder terughoudendheid. De luchtigheid van de kunstenaarsgroep tijdens de oorlog staat in schril contrast met de ellende die Chris overal tegenkomt. Atte Jongstra verwerkt de aantekeningen tot boek, Chris bepaalt en geeft zijn goedkeuring.