What do you think?
Rate this book
Liefdesbang: Overwin verlatingsangst en bindingsangst
De mens heeft behoefte aan liefde, om te beminnen en bemind te worden. Maar liefde is niet zomaar toegankelijk, maar verweven met angst, aldus de schrijfster, een integraal spiritueel therapeute die haar eigen verlatingsangst en bindingsangst leerde doorzien. Dit boek gaat over manieren om liefde op afstand te houden uit angst om die liefde en geliefde te verliezen. Want als je je niet bindt, dan word je ook niet verlaten. Bij het aangaan van een liefdescontact of een date, begint het spel van aantrekken en afstoten, de 'liefdesdans' genoemd. Het conflict tussen samen en apart is een spanningsveld tussen verlangen naar nabijheid en het behoud van onafhankelijkheid. Daarin zal een balans gevonden moeten worden om de intimiteit te behouden. Met een lijst van symptomen kan de lezer nagaan wat er met hem aan de hand is. Ook de vele praktijkvoorbeelden zijn illustratief en verduidelijkend. De opdracht in dit boek is om verbinding te leren leggen in de tegenstellingen die iedere relatie heeft. Een boek voor angstige mensen die bang zijn om lief te hebben en een vaste relatie aan te gaan, want intimiteit maakt kwetsbaar. Het gaat uiteindelijk om een gezonde relatie in verbondenheid.
224 pages, Paperback
First published February 1, 2014
260 people are currently reading
1463 people want to read
About the author
Hannah Cuppen
5 books19 followersHannah Cuppen werkt als Integraal Therapeut. Ze studeerde SPH, MWD, deed de Academie voor Spirituele Integratie en heeft diverse psychotherapeutische opleidingen gedaan. Ze heeft haar eigen praktijk. Als ervaringsdeskundige heeft ze zich beroepsmatig gespecialiseerd in verlatings- en bindingsangst.
Ratings & Reviews
Friends & Following
Create a free account to discover what your friends think of this book!
Community Reviews
Displaying 1 - 30 of 179 reviews
October 8, 2017
Pijnlijk herkenbaar, niet enkel bij mezelf, maar zowat bij iedereen rond me. Ik zou meteen tien exemplaren van dit boek willen kopen en ze willen uitdelen aan enkele van mijn liefdesbange vrienden.
February 21, 2019
Beschrijving van de dynamiek van bindings- en verlatingsangst en de onderliggende pijn zijn helder en goed te volgen. Haar kernpunt vind ik duidelijk en goed: mensen, ga naar binnen, vind je issues en los die zelf op, en ga vanuit autonomie en vrijheid relaties aan. Beter dan bijvoorbeeld Jan Geurts, waar zij zich overigens wel op baseert. Vanaf de oplossingen wordt het boek aanzienlijk minder goed: veel herhalingen, onevenwichtig, slecht onderbouwd. Haar zogenaamde ‘model’ vind ik heel matig. Nog wat punten van kritiek: waar is de rol en invloed van kinderen op de dynamiek van aantrekken, afstoten en binden? Bijvoorbeeld als ze huwelijk tot de dood erop volgt afwijst - wat ik met haar meevoel - gaat ze voorbij aan het feit dat huwelijk ook bestaat om kinderen een veilige en liefdevolle omgeving te bieden om op te groeien en zelf volwassen te worden; en ooit een instituut om vrouwen / moeders te beschermen die niet zelfstandig konden voorzien in hun levensonderhoud. Dat laatste is achterhaald anno nu, maar veel vrouwen ‘hangen’ nog steeds op die manier aan hun partners. Er is meer aan de hand dan Cuppen voorstelt, wil ik maar zeggen.
Ondanks punten van kritiek, veel om van te genieten:
Bindingsangst en verlatingsangst alletwee uitingen van angst voor intimiteit: ‘Liefdesbang’.
Bindingsangst: niet angst voor de ander, maar voor de binding, voor afhankelijkheid, verwachtingen en verplichtingen. Altijd vrijheid en een uitweg zoeken, tot en met agressief behandelen (oa overspel) van je partner. Rationaliseren, intellectualiseren. In gedrag liefdevol, in woorden afstandelijk. Onduidelijke signalen: aantrekken - afstoten. Najagen van kicks in alcohol, drugs, eten, werk, seks. Meer bewust van je angst dan van je verlangen. Als de partner zich dan afwendt, dan juist weer de relatie aantrekken vanwege het verlies van beschikbaarheid van de partner.
Verlatingsangst: angst voor alleen zijn en verlangen naar vrijheid. Emotionele achtervolgers. Zoekt onbereikbare geromantiseerde geidealiseerde liefde; die bestaat niet waardoor de ander de relatie beëindigt. Voordeel: geen blijvende intimiteit en de ander ‘de schuld kunnen geven’. Gevolg: extreem gericht op de ander, pleasen, redder willen spelen om afhankelijkheid van de ander van jou te veroorzaken, zoekt voortdurend bevestiging, claimen en vastklampen, smeken klagen eisen, weinig eigenwaarde en zelfoverschatting, moeite met eigen grenzen stellen en voor jezelf zorgen, herhalend patroon van afgewezen worden, kan niet zelf relatie beëindigen.
Onderliggende oorzaak van beide is onveilige hechting in kindertijd.
Veilige hechting leidt tot gezonde balans tussen autonomie en verbinding. Bij onveilige hechting ervaar het kind weinig nabijheid van de moeder/ouders, en blijft dat in volwassen leven opzoeken om gevoel van niet-geliefd te zijn op te vullen; of ben je belemmerd je te ontplooien of jezelf te zijn wat je als verstikkend hebt ervaren (een ouder die controleert, manipuleert, voortdurend eisen stelt), en wat je in je volwassen leven wilt vermijden.
Gevolg onveilige hechting is innerlijke split: kind is niet in contact met authentieke gevoelens. In volwassen leven relaties op basis van binding ipv verbinding: afhankelijkheidsrelaties, symbiotisch verstrikte relaties. Relaties op basis van verbinding zijn gezonde wederkerige relaties gebaseerd op wederzijdse autonomie.
Mensen met een veilige hechting hebben niet vaak een langdurige relatie met mensen met bindings- of verlatingsangst; die maakt zich niet afhankelijk en doet niet mee met de liefdesbange dans.
Verslaving
Als je bij de ander denkt te hebben gevonden wat je vroeger hebt gemist, dan verlang je naar symbiose. De liefdesbange dans met aantrekken en afstoten geeft je telkens de illusie dat je kunt krijgen wat je verlangt, maar je krijgt dat niet... symbiose tussen twee verlaten partners geeft een gevoel van eenheid, maar is niet gebaseerd op werkelijke verbinding... dat is een soort verslaving.
Als een vrouw haar mannelijke eigenschappen heeft verstoten en daardoor moeilijk grenzen jan afbakenen, kan je moeilijk voor zichzelf opkomen. Kwetsbaar voor mannen die afgesneden zijn van hun vrouwelijke eigenschappen en daardoor gemakkelijk over grenzen bij anderen gaan.
Als een man afgesneden is van mannelijke eigenschappen, dan neiging om voor gevoel van eigenwaarde seksueel afhankelijk te maken van een vrouw. Dat trekt vrouwen aan die neiging hebben kritisch en denigrerend te zijn.
Verstrikking
Verstrikking = als kinderen verstrikt raken in traumagevoelens van de ouders:
- Moeder-zoon: bij afwezige of niet-begrenzende vader; en of man afwezig als minnaar. Moeder gaat emotionele behoeften bij zoon halen, legt emotionele claim. Jongen leer eigen behoeften aan bevestiging en autonomie op te offeren, verbod op delen negatieve gevoelens en onderdrukking van seksualiteit. Gaat zich als volwassene aanpassen aan partner uit angst mishagen, trekt zich terug in stilte, vermijdt conflicten. Vrouw seksueel als object zien.
- Vader-dochter: bij onveilige band met moeder en afwezige vader. Gebrek eigenwaarde, niet op eigen kracht vertrouwen, lasso-syndroom: wens om een man in je netten te vangen, desnoods door controle of dwang. Emotioneel partner van de vader, zorgrol; als volwassene een afhankelijke man kiezen voor afhankelijkheid van jou. Alle zorg voor partner is bedoeld dat hij jou bevestigt in je eigenwaarde; effect vaak juist in de steek gelaten. Moeite met overgave, werkelijke intimiteit uit de weg gaan.
Loslaten van een persoon is niet hetzelfde als van een patroon. Loslaten van alleen persoon leidt tot herhaling van liefdesbange dans met volgende partners; loslaten van patroon leidt tot angst voor eigen onderliggende traumagevoelens.
De wond van verlating en/of verstikking uit jeugd leidt tot gevoelens van:
- Schaamte: gevoel niet genoeg te zijn
- Wantrouwen: wereld is niet veilig
Je ontwikkelt overlevingsmechanismen. Je ‘overlever’ wordt een dankbare vriend die je beschermt op moeilijke momenten in kindertijd. Een deel van je groeit niet op, de wond blijft steken in kindertijd.
Overlevingsmechanismen
- Vechten bij verlatingsangst: aanvallen, claimen, boos worden, eisen, ongevraagde adviezen geven, beschuldigen, telkens over gevoelens willen praten.
- Vluchten bij bindingsangst: terugtrekken, contact verbreken, afsluiten van gevoel, liefde terughouden, niet meer luisteren, stil worden.
- Bevriezen, ‘in shock zijn’, jezelf ongevoelig maken voor de bedreiging: jezelf afsplitsen van gevoel, oppervlakkige adem, koude handen en voeten, geen verbinding met het lichaam voelen.
- Rationaliseren: praten over gevoelens ipv praten vanuit gevoelens.
- Oordelen: ander als miet goed genoeg bestempelen geeft je gevoel van superioriteit ipv afwijzing. Geen echt zelfrespect, onecht gevoel van trots.
- Versmelting bij verlatingsangst: telkens nieuwe symbiose zoeken om niet stil te hoeven staan bij eigen leegte. Onvermogen om los te laten. Strijd of aantrekking via seks, liefde wordt verslaving.
- Dissociëren: afsplitsen van pijnlijke gevoelens. Ontkennen en verdringen ipv erbij stil te staan, vluchtgedrag. Sluit toegang af tot lichaam: buik (hartstocht, eros, instinctief weten) en hart (liefde, diep voelen).
- Illusies en fantasie. Als ouder emotioneel niet beschikbaar is, fantaseer je als kind een liefde die er niet is. Als volwassene verblindt het beeld van je partner dat je wilt zien, het beeld dat je partner echt laat zien; je ontkent en rechtvaardigt gedrag dat anderen allang hadden afgekeurd.
- Zelfsabotage. De overlever houdt ons in oude patronen omdat die bekend zijn. De overlever kan geen onderscheid maken tussen vroeger en nu: herhaalt oude patronen ook al is het echte gevaar voorbij.
Vormen van innerlijke split:
- Beweging naar de ander. Je leert als kind om te scannen waar het onveilig is. Is illusie want je verbindt je juist met onveiligheid. Hooggevoeligheid als reactie op vroegere verlatenheid; wordt als last ervaren.
- Van je plek af gaan. Kind neemt deel rol ouder over, emotioneel partner van ouder, bemiddelen. Afsplitsen van eigen kinderlijke gevoelens en kwetsbaarheid.
- Wij ten koste van ik. Jezelf wegcijferen, vroeger voor ouder, later voor partner. Ik ondergeschikt aan wij uit angst voor verlies. Leidt tot onderdrukte woede; aardig blijven leidt tot wrok, onderdrukken is nodig voor behoud van de relatie. Woede leidt vaak tot schuldgevoel: geef ik wel genoeg, wat is mis met mij? Woede kan ook existentiële woede worden, tegen het leven, onmacht, teleurstelling in het leven. Door niet bewust zijn van eigen lijn en weggedrukte woede, verlies je de werkelijke vreugde in het leven; leven verdort, kans op depressie.
- Scheiding lust en liefde. Seks zonder het hart, zonder echte verbinding omdat het een wezenlijke behoefte vervult; voedingsbodem voor verslaving.
Als je je authentieke gevoelens niet kunt laten zien aan je ouders, ben je nog met hen en hun trauma verstrikt. Door binnenhouden van je echte gevoelens blijf je in een afhankelijkheidsrelatie, het kleine meisje, de aangepaste jongen.
Heling
Je overlever was ooit je beste vriend, en is in het hier-en-nu je grootste vijand geworden. Om te genezen, moet jende functie van de overlever leren kennen, nl het afdekken van de wond; die functie kun je inzetten in het genezingsproces.
Als kind waren we afhankelijk van volwassenen buiten ons; er was nog geen gezonde volwassene in onszelf. Als kind ook nog miet het relativeringsvermogen om dingen in het juiste perspectief te zien. Nu hebben we wel een gezonde volwassene in ons om ons trauma te verwerken. Als traumagevoelens geïntegreerd worden in het gezonde deel, zal de trekkracht ervan afnemen en de overlever loslaten; functie is overbodig geworden, overlever bestaat bij de gratie van onverwerkte traumagevoelens.
Je gezonde deel bestaat uit je authentieke gevoelens en alle kwaliteiten die je geïntegreerd hebt. Geeft je het vermogen om uit verstikkende en symbiotische relaties te komen. Eigenschappen:
- Authentiek, echt zijn
- Zelfvertrouwen in kunnen dragen eigen gevoelens
- Verantwoordelijkheid dragen voor eigen gevoelens
- Afgestemd zijn op zelf, ook in contact met anderen
- Veiligheid in zichzelf ervaren
- Autonomie
- Ontvankelijk voor contact en emotionele verbinding
- Vanuit vrijheid kunnen verbinden
- Zelfreflectie
- Gezonde grenzen kunnen stellen
- Eigenwaarde en zelfvertrouwen
- Eigenliefde
- Open voor realiteit, waarheid
- Eerlijke communicatie
- Wederkerigheid geven en ontvangen
- Vertrouwen
- Kunnen uitreiken naar geluk en positiviteit
- Congruentie voelen en handelen
- Overtuiging liefde waard te zijn
- Relaties op basis gelijkwaardige verbinding
Heling met drie elementen:
1. De wond
2. De overlever
3. Het gezonde deel
Heling is niet: gevecht aangaan met de overlever. Dat geeft hem alleen maar meer macht.
Heling is wel: met je gezonde deel contact maken met je wond. Loslaten oude kindpijn, dan wordt de wond een litteken.
Rol overlever bij heling:
- Stoppen de overlever te veroordelen
- Bedank de overlever steeds voor wat hij heeft gedaan (beschermen)
- Overlever is poort naar weggestopte gevoelens: als je innerlijke split mechanismen voelt, naar jezelf en naar vinnen gaan: waarom gebeurt dit, waar wil ik mezelf tegen beschermen?
- Kies telkens: wil ik me beschermen, of wil ik de pijn ontmoeten die eronder ligt?
- Let op signalen van ‘moeten’, ‘meteen regelen’, innerlijke rust die opeens weg is, iets is aangeraakt... zijn signalen van gewond kind dat behoefte niet kan uitstellen.
- Stap 1 bij overlevingsmechanisme: besluit even uitstellen (mindfulness). Hierdoor ontstaat ruimte en keuze om het anders te doen.
- Stap 2: contact maken met het lichaam om werkelijk te voelen wat is aangeraakt: de pijn van het gewonde kind. Dan pijn toelaten; gezonde deel maakt contact met het gewonde kinddeel: heling en integratie van de oude gevoelens.
- Stap 3: niet nadenken, niet analyseren van herkomst if ontstaan, geen verhaal maken; alleen maar verdriet loslaten tot er een diepe rust komt.
Heling voor verlatingsangst: stil leren staan bij je gevoelens als ander je niet geeft wat je nodig hebt. Stilstaan bij jezelf ipv gevecht met de ander aangaan. Met elke stap naar jezelf, laat je de ander los, meer vrijheid in het contact.
Heling voor bindingsangst: stilstaan bij jezelf ipv wegvluchten, voelen wat er in je lijf gebeurt. Op moment dat he wilt vluchten is je wond aangeraakt. Door wie voel ik me verstikt? Heling begint met erkennen behoefte aan separatie (geeft veiligheid), van daaruit kun je de keus maken om terug te komen en te voelen wat de trigger werkelijk oproept. Dé uitdaging is ruimte nemen en weer terugkomen.
Verticale heling: verbinding met jezelf herstellen. Alleen inzicht en weten is niet genoeg; je moet je diepere laag doorleven en doorvoelen.
Horizontale heling: verbinding met de ander herstellen. Van binding naar verbinding
Hechtingscirkel
1. Contact maken ipv isoleren.
2. Hechten ipv onthechten, weglopen
3. Scheiden ipv vastklampen, achtervolgen
4. Eigen wond aannemen ipv miskenning
5. Zin, betekenins geven ipv rancune, wrok
Stap 1. Contact vanuit vertrouwen leidt tot verbinding, wisselwerking, elkaar wederzijds raken, ook in seksualiteit. In contact vanuit angst verhullen we onszelf, wel gezellig maar leeg. Vermijden van kwetsbaarheid leidt tot binding, innerlijke split, seksualiteit vanuit behoeft zonder ‘hart’. Hoge pieken diepe dalen.
Stap 2. Degene met bindingsangst wordt als eerste geraakt in de angst. Dan weglopen of erbij blijven en voelen wat de angst triggert. De ander laten weten dat je even ruimte nodig hebt om te voelen waardoor je geraakt wordt, en weer terugkomt. Verbinding met jezelf aangaan ipv wegrennen, verstikkende gevoel gebruiken voor weg naar binnen via het lichaam.
Stap 3. Scheiden of vastklampen. Na elk samenzijn volgt scheiden, weer tijdelijk uit elkaar zijn. Dit is de uitdaging voor degene met verlatingsangst: de ander loslaten of blijven vastklampen? Loskomen uit verslavende afhankelijkheid door durven kijken naar onderliggende verwonding; focus verleggen van partner naar verwonding.
Ook loslaten van secundaire winst. Bevredigt de ander een verlangen, seks, eigenwaarde, afleiding van verveling? Wat brengen de hoogtepunten je? Welke projecties op de ander kun je vinden?
Leren doorzien manipulatieve afhankelijkheidsrelatie: de illusie dat de ander je onvervulde behoefte kan goedmaken; dat is een projectie. Je zoekt in de ander je ouder die niet beschikbaar was. Maar dat kan de ander helemaal niet goedmaken. Daarvoor moet je rouwen om wat je hebt gemist.
Loslaten van overgenomen gevoelens van ouders; ontwarren die gevoelens en eigen gevoelens. Loslaten zorg voor je ouders...
Stap 4. Rouwen ipv miskennen. Rouwen = aannemen van je oude kindwond. Leren we af als volwassenen, we leren kiezen op elkaar en doorgaan. Oordeel van jezelf of anderen blokkeert onderdrukte gevoelens; dus voor rouw niet oordelen. Echte rouw, de pijn voelen, is nodig om uit de dynamiek van binding-verlaten te komen. Onderdrukt gevoelens leiden vaak tot woede; woede is bron van energie om grenzen te stellen, ‘ik’ te zijn ipv symbiotisch ‘wij’.
Opnieuw leren voelen wat je zelf wilt en verlangt.
Stap 5. Zin geven vs wrok koesteren.
Wrok is ‘gestold verdriet om gemis aan binding’. Door toelaten van dat verdriet, ontstaat er een betekenis, een zin aan je ervaring. Uitdaging is om wrok om te zetten in verdriet om gemis aan verbinding ls kind. Zingeving kun je niet doen, die komt langs als de tijd er rijp voor is.
Mensen die je het hardst raken, zijn je beste leermeesters; maar er zijn meer triggers naar je verdriet: geuren, film, etc. Gebruik elke trigger en sta erbij stil, zonder te oordelen.
Onvermijdelijk dat partners elkaars pijn aanraken; pas als beide partners verantwoordelijkheid nemen voor eigen pijn, kun je uit de verstrikking blijven; dan ontstaat groei en verdieping bij wederzijdse autonomie.
ingrediënten voor beschikbare liefde
1. Geef jezelf bestaansrecht. Stop met voldoen aan verwachtingen van anderen; laat jezelf zien in contacten met anderen.
2. Verbind je met jezelf in het moment. Met je lijf in hier-en-nu.
3. Verenig tegenstellingen in jezelf. Vaak onbalans in een relatie uiting van innerlijke onbalans van de partners; die zoeken dan aanvulling bij de ander, wat leidt tot afhankelijkheid en binding. Bijvoorbeeld: emotie-ratio, intimiteit-vrijheid, geven-nemen, samen-apart, kracht-kwetsbaarheid, vrouwelijk-mannelijk... Dit zijn tegenstellingen om in jezelf te integreren. Zonder kracht is kwetsbaarheid gevoelig voor misbruik; zonder zachtheid is kracht hard en gevoelloos. Door je vrouwelijke kwaliteiten kun je met anderen meebewegen, door je mannelijke kwaliteiten kun je grenzen stellen en eigenheid bewaken. Voor ‘geven en nemen’ kan ‘delen’ in de plaats komen; voor ‘nodig hebben’ komt ‘echt contact’ in de plaats; voor ‘zorgen voor’ ‘zijn’. In zo’n relatie is plaats voor dienen en delen.
4. Integreren positieve vaardigheden. (1) Empathie. Als gegrond in jezelf (ook schaduwzijde) dan ontstaat er onderscheidingsvermogen en goed voor jezelf zorgen. (2) Creativiteit. Gebaseerd op doorleefd gevoel krijgt het diepgang en gevoelswaarde. (3) Spiritualiteit. Wordt geaard indien geworteld.
5. Kies voor echte autonomie. Autonomie is tegenhanger van symbiose. Voor verlatingsangst: voor jezelf zorgen ipv voor ander en jezelf daarbij verliezen; voor bindingsangst: ander meer toelaten zonder jezelf te verliezen, in gelijkwaardig contact ruimte voor jezelf creëren.
6. Eren wat er is. Geen plaatje invullen maar de relatie eren zoals die is. Is dynamisch: mensen veranderen, relaties moeten meeveranderen.
7. Respecteer jezelf. Eigenwaarde ontstaat als je jezelf serieus neemt: behoeften, verlangens en grenzen. Enige die kan zorgen voor eigenwaarde ben jezelf. Kiezen voor jezelf ipv tegen ander. Spreek je eigen waarheid, allereerst tegen jezelf, daarna tegen de ander. Eigenwaarde komt voort uit respecteren van je eigen authenticiteit.
8. Vergeef jezelf. Maar weinig mensen willen anderen oprecht pijn doen, we doen pijn op basis van onze wonden. Als we dat veroordelen (zelfafwijzing) dan houden we de deur naar genezing dicht. Alle oordelen over de ander zijn een projectie van oordelen over jezelf. Oordelen loslaten is de persoon omarmen die je bent. Jezelf vergeven is jezelf bevrijden van last van het verleden.
9. Verbind vanuit vrijheid. Het huwelijkscontract is een momentopname maar verbindt voor de rest van je leven. Beter is om het innerlijk kompas als leidraad te nemen en de vorm erop aan te passen, dat laat ruimte voor verandering. Hiervoor is nodig dat je je angst om te verliezen overstijgt (want dat bezweert het huwelijk - maar werkt voor veel mensen niet, zie aantal echtscheidingen).
Ondanks punten van kritiek, veel om van te genieten:
Bindingsangst en verlatingsangst alletwee uitingen van angst voor intimiteit: ‘Liefdesbang’.
Bindingsangst: niet angst voor de ander, maar voor de binding, voor afhankelijkheid, verwachtingen en verplichtingen. Altijd vrijheid en een uitweg zoeken, tot en met agressief behandelen (oa overspel) van je partner. Rationaliseren, intellectualiseren. In gedrag liefdevol, in woorden afstandelijk. Onduidelijke signalen: aantrekken - afstoten. Najagen van kicks in alcohol, drugs, eten, werk, seks. Meer bewust van je angst dan van je verlangen. Als de partner zich dan afwendt, dan juist weer de relatie aantrekken vanwege het verlies van beschikbaarheid van de partner.
Verlatingsangst: angst voor alleen zijn en verlangen naar vrijheid. Emotionele achtervolgers. Zoekt onbereikbare geromantiseerde geidealiseerde liefde; die bestaat niet waardoor de ander de relatie beëindigt. Voordeel: geen blijvende intimiteit en de ander ‘de schuld kunnen geven’. Gevolg: extreem gericht op de ander, pleasen, redder willen spelen om afhankelijkheid van de ander van jou te veroorzaken, zoekt voortdurend bevestiging, claimen en vastklampen, smeken klagen eisen, weinig eigenwaarde en zelfoverschatting, moeite met eigen grenzen stellen en voor jezelf zorgen, herhalend patroon van afgewezen worden, kan niet zelf relatie beëindigen.
Onderliggende oorzaak van beide is onveilige hechting in kindertijd.
Veilige hechting leidt tot gezonde balans tussen autonomie en verbinding. Bij onveilige hechting ervaar het kind weinig nabijheid van de moeder/ouders, en blijft dat in volwassen leven opzoeken om gevoel van niet-geliefd te zijn op te vullen; of ben je belemmerd je te ontplooien of jezelf te zijn wat je als verstikkend hebt ervaren (een ouder die controleert, manipuleert, voortdurend eisen stelt), en wat je in je volwassen leven wilt vermijden.
Gevolg onveilige hechting is innerlijke split: kind is niet in contact met authentieke gevoelens. In volwassen leven relaties op basis van binding ipv verbinding: afhankelijkheidsrelaties, symbiotisch verstrikte relaties. Relaties op basis van verbinding zijn gezonde wederkerige relaties gebaseerd op wederzijdse autonomie.
Mensen met een veilige hechting hebben niet vaak een langdurige relatie met mensen met bindings- of verlatingsangst; die maakt zich niet afhankelijk en doet niet mee met de liefdesbange dans.
Verslaving
Als je bij de ander denkt te hebben gevonden wat je vroeger hebt gemist, dan verlang je naar symbiose. De liefdesbange dans met aantrekken en afstoten geeft je telkens de illusie dat je kunt krijgen wat je verlangt, maar je krijgt dat niet... symbiose tussen twee verlaten partners geeft een gevoel van eenheid, maar is niet gebaseerd op werkelijke verbinding... dat is een soort verslaving.
Als een vrouw haar mannelijke eigenschappen heeft verstoten en daardoor moeilijk grenzen jan afbakenen, kan je moeilijk voor zichzelf opkomen. Kwetsbaar voor mannen die afgesneden zijn van hun vrouwelijke eigenschappen en daardoor gemakkelijk over grenzen bij anderen gaan.
Als een man afgesneden is van mannelijke eigenschappen, dan neiging om voor gevoel van eigenwaarde seksueel afhankelijk te maken van een vrouw. Dat trekt vrouwen aan die neiging hebben kritisch en denigrerend te zijn.
Verstrikking
Verstrikking = als kinderen verstrikt raken in traumagevoelens van de ouders:
- Moeder-zoon: bij afwezige of niet-begrenzende vader; en of man afwezig als minnaar. Moeder gaat emotionele behoeften bij zoon halen, legt emotionele claim. Jongen leer eigen behoeften aan bevestiging en autonomie op te offeren, verbod op delen negatieve gevoelens en onderdrukking van seksualiteit. Gaat zich als volwassene aanpassen aan partner uit angst mishagen, trekt zich terug in stilte, vermijdt conflicten. Vrouw seksueel als object zien.
- Vader-dochter: bij onveilige band met moeder en afwezige vader. Gebrek eigenwaarde, niet op eigen kracht vertrouwen, lasso-syndroom: wens om een man in je netten te vangen, desnoods door controle of dwang. Emotioneel partner van de vader, zorgrol; als volwassene een afhankelijke man kiezen voor afhankelijkheid van jou. Alle zorg voor partner is bedoeld dat hij jou bevestigt in je eigenwaarde; effect vaak juist in de steek gelaten. Moeite met overgave, werkelijke intimiteit uit de weg gaan.
Loslaten van een persoon is niet hetzelfde als van een patroon. Loslaten van alleen persoon leidt tot herhaling van liefdesbange dans met volgende partners; loslaten van patroon leidt tot angst voor eigen onderliggende traumagevoelens.
De wond van verlating en/of verstikking uit jeugd leidt tot gevoelens van:
- Schaamte: gevoel niet genoeg te zijn
- Wantrouwen: wereld is niet veilig
Je ontwikkelt overlevingsmechanismen. Je ‘overlever’ wordt een dankbare vriend die je beschermt op moeilijke momenten in kindertijd. Een deel van je groeit niet op, de wond blijft steken in kindertijd.
Overlevingsmechanismen
- Vechten bij verlatingsangst: aanvallen, claimen, boos worden, eisen, ongevraagde adviezen geven, beschuldigen, telkens over gevoelens willen praten.
- Vluchten bij bindingsangst: terugtrekken, contact verbreken, afsluiten van gevoel, liefde terughouden, niet meer luisteren, stil worden.
- Bevriezen, ‘in shock zijn’, jezelf ongevoelig maken voor de bedreiging: jezelf afsplitsen van gevoel, oppervlakkige adem, koude handen en voeten, geen verbinding met het lichaam voelen.
- Rationaliseren: praten over gevoelens ipv praten vanuit gevoelens.
- Oordelen: ander als miet goed genoeg bestempelen geeft je gevoel van superioriteit ipv afwijzing. Geen echt zelfrespect, onecht gevoel van trots.
- Versmelting bij verlatingsangst: telkens nieuwe symbiose zoeken om niet stil te hoeven staan bij eigen leegte. Onvermogen om los te laten. Strijd of aantrekking via seks, liefde wordt verslaving.
- Dissociëren: afsplitsen van pijnlijke gevoelens. Ontkennen en verdringen ipv erbij stil te staan, vluchtgedrag. Sluit toegang af tot lichaam: buik (hartstocht, eros, instinctief weten) en hart (liefde, diep voelen).
- Illusies en fantasie. Als ouder emotioneel niet beschikbaar is, fantaseer je als kind een liefde die er niet is. Als volwassene verblindt het beeld van je partner dat je wilt zien, het beeld dat je partner echt laat zien; je ontkent en rechtvaardigt gedrag dat anderen allang hadden afgekeurd.
- Zelfsabotage. De overlever houdt ons in oude patronen omdat die bekend zijn. De overlever kan geen onderscheid maken tussen vroeger en nu: herhaalt oude patronen ook al is het echte gevaar voorbij.
Vormen van innerlijke split:
- Beweging naar de ander. Je leert als kind om te scannen waar het onveilig is. Is illusie want je verbindt je juist met onveiligheid. Hooggevoeligheid als reactie op vroegere verlatenheid; wordt als last ervaren.
- Van je plek af gaan. Kind neemt deel rol ouder over, emotioneel partner van ouder, bemiddelen. Afsplitsen van eigen kinderlijke gevoelens en kwetsbaarheid.
- Wij ten koste van ik. Jezelf wegcijferen, vroeger voor ouder, later voor partner. Ik ondergeschikt aan wij uit angst voor verlies. Leidt tot onderdrukte woede; aardig blijven leidt tot wrok, onderdrukken is nodig voor behoud van de relatie. Woede leidt vaak tot schuldgevoel: geef ik wel genoeg, wat is mis met mij? Woede kan ook existentiële woede worden, tegen het leven, onmacht, teleurstelling in het leven. Door niet bewust zijn van eigen lijn en weggedrukte woede, verlies je de werkelijke vreugde in het leven; leven verdort, kans op depressie.
- Scheiding lust en liefde. Seks zonder het hart, zonder echte verbinding omdat het een wezenlijke behoefte vervult; voedingsbodem voor verslaving.
Als je je authentieke gevoelens niet kunt laten zien aan je ouders, ben je nog met hen en hun trauma verstrikt. Door binnenhouden van je echte gevoelens blijf je in een afhankelijkheidsrelatie, het kleine meisje, de aangepaste jongen.
Heling
Je overlever was ooit je beste vriend, en is in het hier-en-nu je grootste vijand geworden. Om te genezen, moet jende functie van de overlever leren kennen, nl het afdekken van de wond; die functie kun je inzetten in het genezingsproces.
Als kind waren we afhankelijk van volwassenen buiten ons; er was nog geen gezonde volwassene in onszelf. Als kind ook nog miet het relativeringsvermogen om dingen in het juiste perspectief te zien. Nu hebben we wel een gezonde volwassene in ons om ons trauma te verwerken. Als traumagevoelens geïntegreerd worden in het gezonde deel, zal de trekkracht ervan afnemen en de overlever loslaten; functie is overbodig geworden, overlever bestaat bij de gratie van onverwerkte traumagevoelens.
Je gezonde deel bestaat uit je authentieke gevoelens en alle kwaliteiten die je geïntegreerd hebt. Geeft je het vermogen om uit verstikkende en symbiotische relaties te komen. Eigenschappen:
- Authentiek, echt zijn
- Zelfvertrouwen in kunnen dragen eigen gevoelens
- Verantwoordelijkheid dragen voor eigen gevoelens
- Afgestemd zijn op zelf, ook in contact met anderen
- Veiligheid in zichzelf ervaren
- Autonomie
- Ontvankelijk voor contact en emotionele verbinding
- Vanuit vrijheid kunnen verbinden
- Zelfreflectie
- Gezonde grenzen kunnen stellen
- Eigenwaarde en zelfvertrouwen
- Eigenliefde
- Open voor realiteit, waarheid
- Eerlijke communicatie
- Wederkerigheid geven en ontvangen
- Vertrouwen
- Kunnen uitreiken naar geluk en positiviteit
- Congruentie voelen en handelen
- Overtuiging liefde waard te zijn
- Relaties op basis gelijkwaardige verbinding
Heling met drie elementen:
1. De wond
2. De overlever
3. Het gezonde deel
Heling is niet: gevecht aangaan met de overlever. Dat geeft hem alleen maar meer macht.
Heling is wel: met je gezonde deel contact maken met je wond. Loslaten oude kindpijn, dan wordt de wond een litteken.
Rol overlever bij heling:
- Stoppen de overlever te veroordelen
- Bedank de overlever steeds voor wat hij heeft gedaan (beschermen)
- Overlever is poort naar weggestopte gevoelens: als je innerlijke split mechanismen voelt, naar jezelf en naar vinnen gaan: waarom gebeurt dit, waar wil ik mezelf tegen beschermen?
- Kies telkens: wil ik me beschermen, of wil ik de pijn ontmoeten die eronder ligt?
- Let op signalen van ‘moeten’, ‘meteen regelen’, innerlijke rust die opeens weg is, iets is aangeraakt... zijn signalen van gewond kind dat behoefte niet kan uitstellen.
- Stap 1 bij overlevingsmechanisme: besluit even uitstellen (mindfulness). Hierdoor ontstaat ruimte en keuze om het anders te doen.
- Stap 2: contact maken met het lichaam om werkelijk te voelen wat is aangeraakt: de pijn van het gewonde kind. Dan pijn toelaten; gezonde deel maakt contact met het gewonde kinddeel: heling en integratie van de oude gevoelens.
- Stap 3: niet nadenken, niet analyseren van herkomst if ontstaan, geen verhaal maken; alleen maar verdriet loslaten tot er een diepe rust komt.
Heling voor verlatingsangst: stil leren staan bij je gevoelens als ander je niet geeft wat je nodig hebt. Stilstaan bij jezelf ipv gevecht met de ander aangaan. Met elke stap naar jezelf, laat je de ander los, meer vrijheid in het contact.
Heling voor bindingsangst: stilstaan bij jezelf ipv wegvluchten, voelen wat er in je lijf gebeurt. Op moment dat he wilt vluchten is je wond aangeraakt. Door wie voel ik me verstikt? Heling begint met erkennen behoefte aan separatie (geeft veiligheid), van daaruit kun je de keus maken om terug te komen en te voelen wat de trigger werkelijk oproept. Dé uitdaging is ruimte nemen en weer terugkomen.
Verticale heling: verbinding met jezelf herstellen. Alleen inzicht en weten is niet genoeg; je moet je diepere laag doorleven en doorvoelen.
Horizontale heling: verbinding met de ander herstellen. Van binding naar verbinding
Hechtingscirkel
1. Contact maken ipv isoleren.
2. Hechten ipv onthechten, weglopen
3. Scheiden ipv vastklampen, achtervolgen
4. Eigen wond aannemen ipv miskenning
5. Zin, betekenins geven ipv rancune, wrok
Stap 1. Contact vanuit vertrouwen leidt tot verbinding, wisselwerking, elkaar wederzijds raken, ook in seksualiteit. In contact vanuit angst verhullen we onszelf, wel gezellig maar leeg. Vermijden van kwetsbaarheid leidt tot binding, innerlijke split, seksualiteit vanuit behoeft zonder ‘hart’. Hoge pieken diepe dalen.
Stap 2. Degene met bindingsangst wordt als eerste geraakt in de angst. Dan weglopen of erbij blijven en voelen wat de angst triggert. De ander laten weten dat je even ruimte nodig hebt om te voelen waardoor je geraakt wordt, en weer terugkomt. Verbinding met jezelf aangaan ipv wegrennen, verstikkende gevoel gebruiken voor weg naar binnen via het lichaam.
Stap 3. Scheiden of vastklampen. Na elk samenzijn volgt scheiden, weer tijdelijk uit elkaar zijn. Dit is de uitdaging voor degene met verlatingsangst: de ander loslaten of blijven vastklampen? Loskomen uit verslavende afhankelijkheid door durven kijken naar onderliggende verwonding; focus verleggen van partner naar verwonding.
Ook loslaten van secundaire winst. Bevredigt de ander een verlangen, seks, eigenwaarde, afleiding van verveling? Wat brengen de hoogtepunten je? Welke projecties op de ander kun je vinden?
Leren doorzien manipulatieve afhankelijkheidsrelatie: de illusie dat de ander je onvervulde behoefte kan goedmaken; dat is een projectie. Je zoekt in de ander je ouder die niet beschikbaar was. Maar dat kan de ander helemaal niet goedmaken. Daarvoor moet je rouwen om wat je hebt gemist.
Loslaten van overgenomen gevoelens van ouders; ontwarren die gevoelens en eigen gevoelens. Loslaten zorg voor je ouders...
Stap 4. Rouwen ipv miskennen. Rouwen = aannemen van je oude kindwond. Leren we af als volwassenen, we leren kiezen op elkaar en doorgaan. Oordeel van jezelf of anderen blokkeert onderdrukte gevoelens; dus voor rouw niet oordelen. Echte rouw, de pijn voelen, is nodig om uit de dynamiek van binding-verlaten te komen. Onderdrukt gevoelens leiden vaak tot woede; woede is bron van energie om grenzen te stellen, ‘ik’ te zijn ipv symbiotisch ‘wij’.
Opnieuw leren voelen wat je zelf wilt en verlangt.
Stap 5. Zin geven vs wrok koesteren.
Wrok is ‘gestold verdriet om gemis aan binding’. Door toelaten van dat verdriet, ontstaat er een betekenis, een zin aan je ervaring. Uitdaging is om wrok om te zetten in verdriet om gemis aan verbinding ls kind. Zingeving kun je niet doen, die komt langs als de tijd er rijp voor is.
Mensen die je het hardst raken, zijn je beste leermeesters; maar er zijn meer triggers naar je verdriet: geuren, film, etc. Gebruik elke trigger en sta erbij stil, zonder te oordelen.
Onvermijdelijk dat partners elkaars pijn aanraken; pas als beide partners verantwoordelijkheid nemen voor eigen pijn, kun je uit de verstrikking blijven; dan ontstaat groei en verdieping bij wederzijdse autonomie.
ingrediënten voor beschikbare liefde
1. Geef jezelf bestaansrecht. Stop met voldoen aan verwachtingen van anderen; laat jezelf zien in contacten met anderen.
2. Verbind je met jezelf in het moment. Met je lijf in hier-en-nu.
3. Verenig tegenstellingen in jezelf. Vaak onbalans in een relatie uiting van innerlijke onbalans van de partners; die zoeken dan aanvulling bij de ander, wat leidt tot afhankelijkheid en binding. Bijvoorbeeld: emotie-ratio, intimiteit-vrijheid, geven-nemen, samen-apart, kracht-kwetsbaarheid, vrouwelijk-mannelijk... Dit zijn tegenstellingen om in jezelf te integreren. Zonder kracht is kwetsbaarheid gevoelig voor misbruik; zonder zachtheid is kracht hard en gevoelloos. Door je vrouwelijke kwaliteiten kun je met anderen meebewegen, door je mannelijke kwaliteiten kun je grenzen stellen en eigenheid bewaken. Voor ‘geven en nemen’ kan ‘delen’ in de plaats komen; voor ‘nodig hebben’ komt ‘echt contact’ in de plaats; voor ‘zorgen voor’ ‘zijn’. In zo’n relatie is plaats voor dienen en delen.
4. Integreren positieve vaardigheden. (1) Empathie. Als gegrond in jezelf (ook schaduwzijde) dan ontstaat er onderscheidingsvermogen en goed voor jezelf zorgen. (2) Creativiteit. Gebaseerd op doorleefd gevoel krijgt het diepgang en gevoelswaarde. (3) Spiritualiteit. Wordt geaard indien geworteld.
5. Kies voor echte autonomie. Autonomie is tegenhanger van symbiose. Voor verlatingsangst: voor jezelf zorgen ipv voor ander en jezelf daarbij verliezen; voor bindingsangst: ander meer toelaten zonder jezelf te verliezen, in gelijkwaardig contact ruimte voor jezelf creëren.
6. Eren wat er is. Geen plaatje invullen maar de relatie eren zoals die is. Is dynamisch: mensen veranderen, relaties moeten meeveranderen.
7. Respecteer jezelf. Eigenwaarde ontstaat als je jezelf serieus neemt: behoeften, verlangens en grenzen. Enige die kan zorgen voor eigenwaarde ben jezelf. Kiezen voor jezelf ipv tegen ander. Spreek je eigen waarheid, allereerst tegen jezelf, daarna tegen de ander. Eigenwaarde komt voort uit respecteren van je eigen authenticiteit.
8. Vergeef jezelf. Maar weinig mensen willen anderen oprecht pijn doen, we doen pijn op basis van onze wonden. Als we dat veroordelen (zelfafwijzing) dan houden we de deur naar genezing dicht. Alle oordelen over de ander zijn een projectie van oordelen over jezelf. Oordelen loslaten is de persoon omarmen die je bent. Jezelf vergeven is jezelf bevrijden van last van het verleden.
9. Verbind vanuit vrijheid. Het huwelijkscontract is een momentopname maar verbindt voor de rest van je leven. Beter is om het innerlijk kompas als leidraad te nemen en de vorm erop aan te passen, dat laat ruimte voor verandering. Hiervoor is nodig dat je je angst om te verliezen overstijgt (want dat bezweert het huwelijk - maar werkt voor veel mensen niet, zie aantal echtscheidingen).
March 3, 2021
I've read this book a couple months ago and it has been on my mind ever since. Love Phobia describes fear of commitment and abandonment in an accessible manner, defining them and explaining why and how the two fears are connected. Hannah Cuppen gives a clear explanation of what it means to be 'love phobic', by exploring the underlying causes as well as using many examples and descriptions of symptoms. I realized that a LOT of people are love phobic...including myself!
For me, reading Love Phobia really made me think about certain things in a different way. Never in my life did it occur to me that I had a fear of abandonment or commitment. I learned through this book that this was mainly because I had the wrong idea about these fears. Reading this book has been a confrontation and revelation all in one, helping me realize why I stayed in relationships that were not good for me. I've learned what it actually means to have fear of abandonment, but this book has not only been informative; it has been a great way to help me reflect on myself. While reading, I recognized a lot of thought- and behavioral patterns within myself and others, which in turn clarified a great deal about my previous relationships... It helped me reflect on certain aspects of my (love) life which I was not able to reflect on before. I was able to answer questions I was not able to answer before or did not even dare to think about. These clarifications helped me move on and let go of some self-doubt I had apparently still kept as a remnant from my relationships. I know I still have some work to do when it comes to my fear of abandonment, but reading this book has been an extremely helpful tool in my journey to self-acceptance and self-love. Two things that are fundamental for a healthy relationship with yourself and others.
In conclusion, I would highly recommend anyone to read this book. Love phobia is all around us and maybe even within ourselves. Either way, you will learn a lot from this book. I have been recommending this book to a lot of friends and all of them feel similarly about it so far. It's incredibly valuable to talk about the contents of this book (and link it to your own experiences) with likeminded people.
For me, reading Love Phobia really made me think about certain things in a different way. Never in my life did it occur to me that I had a fear of abandonment or commitment. I learned through this book that this was mainly because I had the wrong idea about these fears. Reading this book has been a confrontation and revelation all in one, helping me realize why I stayed in relationships that were not good for me. I've learned what it actually means to have fear of abandonment, but this book has not only been informative; it has been a great way to help me reflect on myself. While reading, I recognized a lot of thought- and behavioral patterns within myself and others, which in turn clarified a great deal about my previous relationships... It helped me reflect on certain aspects of my (love) life which I was not able to reflect on before. I was able to answer questions I was not able to answer before or did not even dare to think about. These clarifications helped me move on and let go of some self-doubt I had apparently still kept as a remnant from my relationships. I know I still have some work to do when it comes to my fear of abandonment, but reading this book has been an extremely helpful tool in my journey to self-acceptance and self-love. Two things that are fundamental for a healthy relationship with yourself and others.
In conclusion, I would highly recommend anyone to read this book. Love phobia is all around us and maybe even within ourselves. Either way, you will learn a lot from this book. I have been recommending this book to a lot of friends and all of them feel similarly about it so far. It's incredibly valuable to talk about the contents of this book (and link it to your own experiences) with likeminded people.
May 9, 2023
Aanvulling op deze review: Er is een veel beter boek over hechting: Verbonden (van Levine & Heller). Veel beter geschreven, veel evenwichtiger. Lees dat boek!! Dan kun je Liefdesbang echt ongelezen laten.
Oorspronkelijke review: Dit boek begon volgens de auteur met een artikel in een tijdschrift. Daar had ze het bij kunnen laten. Dezelfde informatie wordt eindeloos herhaald. De belofte dat de theorie concreet wordt gemaakt met veel verhalen uit de praktijk maakt ze niet waar. Kern blijft waardevol: verlatingsangst en bindingsangst zijn 'opposites that attract'. Een gezonde relatie begint met liefde voor en aanvaarding van jezelf.
Oorspronkelijke review: Dit boek begon volgens de auteur met een artikel in een tijdschrift. Daar had ze het bij kunnen laten. Dezelfde informatie wordt eindeloos herhaald. De belofte dat de theorie concreet wordt gemaakt met veel verhalen uit de praktijk maakt ze niet waar. Kern blijft waardevol: verlatingsangst en bindingsangst zijn 'opposites that attract'. Een gezonde relatie begint met liefde voor en aanvaarding van jezelf.
October 3, 2025
Dit boek heeft een goede kern, namelijk: het ontleden van gedragspatronen die tekenen geven van binding- en/of verlatingsangst. Ze analyseert het vanaf de oorsprong en hoe dit de mens op volwassen leeftijd nog steeds beïnvloed. Aan de hand van verschillende voorbeelden is het makkelijker te plaatsen, en geeft meer houvast.
Echter is dit een boek die gehalveerd kan worden, omdat ze heel vaak in herhaling treed. Dit zorgde ervoor dat ik me ging ergeren en klaar was met dit boek.
3 ⭐️
Echter is dit een boek die gehalveerd kan worden, omdat ze heel vaak in herhaling treed. Dit zorgde ervoor dat ik me ging ergeren en klaar was met dit boek.
3 ⭐️
December 13, 2021
Yes;
- een scala aan breed uitgemeten voorbeelden van zowel verlatings- als bindingsangst zodat de meeste lezers er na twee hoofdstukken een duidelijk beeld van hebben
- geen droge kost. Leest makkelijk weg
- schrijfster is ervaringsdeskundig en neemt dit uitgebreid mee.
Nay;
- mist hier en daar wat wetenschappelijke onderbouwing die ik wel graag zou zien bij claims als 'je hebt verlatingsangst omdat je tweelingzus in de buik gestorven is en je nog altijd haar verlies voelt'. Dat is wel een dingetje, hey.
- mist oefeningen of opdrachten. Ik had de ervaringsverhalen van cliënten graag ook gezien in de oplossingsgerichte hoofdstukken.
- is zeker toe aan een herziening zodat het weer een jaar of zeven mee kan.
- een scala aan breed uitgemeten voorbeelden van zowel verlatings- als bindingsangst zodat de meeste lezers er na twee hoofdstukken een duidelijk beeld van hebben
- geen droge kost. Leest makkelijk weg
- schrijfster is ervaringsdeskundig en neemt dit uitgebreid mee.
Nay;
- mist hier en daar wat wetenschappelijke onderbouwing die ik wel graag zou zien bij claims als 'je hebt verlatingsangst omdat je tweelingzus in de buik gestorven is en je nog altijd haar verlies voelt'. Dat is wel een dingetje, hey.
- mist oefeningen of opdrachten. Ik had de ervaringsverhalen van cliënten graag ook gezien in de oplossingsgerichte hoofdstukken.
- is zeker toe aan een herziening zodat het weer een jaar of zeven mee kan.
August 16, 2025
Confronterend en inzichtgevend. Heel snel gelezen omdat het zoveel losmaakte. De dynamiek tussen bindings- en verlatingsangst kennen maakt zoveel verschil. Had ik dit boek tien jaar geleden maar gelezen. Ik zou het boek iedereen aanraden (en heb dat al gedaan) 😃
April 6, 2022
Wat een geweldig boek, ik kon het soms niet aan de kant leggen. Helder beschreven, deskundig, diepgaand en persoonlijk. Ik herkende mij bij aanvang niet helemaal in de (onder)titel van dit boek, maar ik zag tijdens het lezen toch veel overeenkomsten met mijn eigen leven en heb er veel waardevolle lessen uit gehaald. Aanrader voor eigenlijk iedereen in een relatie of vrijgezel :)
February 24, 2021
Dertien relaties startte ik tijdens het lezen van dit boek, waarvan ik er twaalf op de klippen heb laten lopen.
Ondanks enig geneuzel staat er best wat zinvolle materie en bruikbare aanknopingspunten in dit boek. Ik praat er graag met je over boven een glas bier.
Tot zover deze recensie, want ik heb het druk met van mezelf houden.
Ondanks enig geneuzel staat er best wat zinvolle materie en bruikbare aanknopingspunten in dit boek. Ik praat er graag met je over boven een glas bier.
Tot zover deze recensie, want ik heb het druk met van mezelf houden.
April 22, 2023
Persoonlijk wel echt veel uit kunnen halen. Niet perse het best geschreven boek, maar de boodschap komt wel over.
December 11, 2025
Een vriendin van mij is lyrisch over dit boek. Het heeft haar enorm geholpen bij het begrijpen van stukgelopen relaties; en - relevanter - bij het laten lukken van de date-periode erna. Nu woont ze samen op een woonboot waar dit boek en het werkboek in de kast in de woonkamer staan. Ook haar vriend grijpt er regelmatig naar terug.
Dus toen mijn relatie even niet zo lekker liep, ben ik naar de boekwinkel gerend om een exemplaar te halen. De eerste regel op de achterflap: ‘Wil je graag een relatie maar trekt de ander zich steeds terug?’ Bingo! Dat was inderdaad een van de dingen die gaande was*.
Het boek klikte voor mij niet. Misschien omdat ik de kernboodschap op retraites al wel eens hoorde. Maar herinnering daarvan is altijd goed. Dus prentte ik me maar weer eens in: niet te snel te reageren op emoties, eerst kijken. Met liefde.
- -
*P.s.: ook ik woon een half jaar na het lezen van dit boek gelukkig samen.
Dus toen mijn relatie even niet zo lekker liep, ben ik naar de boekwinkel gerend om een exemplaar te halen. De eerste regel op de achterflap: ‘Wil je graag een relatie maar trekt de ander zich steeds terug?’ Bingo! Dat was inderdaad een van de dingen die gaande was*.
Het boek klikte voor mij niet. Misschien omdat ik de kernboodschap op retraites al wel eens hoorde. Maar herinnering daarvan is altijd goed. Dus prentte ik me maar weer eens in: niet te snel te reageren op emoties, eerst kijken. Met liefde.
- -
*P.s.: ook ik woon een half jaar na het lezen van dit boek gelukkig samen.
December 28, 2023
soms een beetje te zweverig, al zou het kunnen dat dit mijn eigen weerstand is aangezien veel dingen in dit boek ook scarily relatable zijn lol
Read
October 12, 2024Interessant boek. Soms wel wat veel herhalingen.
October 4, 2023
Ik las dit boek vooral uit interesse vanwege mijn achtergrond als psycholoog, maar het boek heeft mijzelf ook aan het denken gezet en geholpen om wat meer op mezelf te reflecteren. Het boek werkt denk ik vooral inzichtgevend, hoewel het wel handvatten meegeeft aan het einde van het boek, kan ik me voorstellen dat sommige van die handvatten voor mensen wat abstract of vaag kunnen voelen.
December 7, 2025
Dit boek geluisterd tijdens het auto rijden en puzzelen, heel herkenbaar en daardoor soms confronterend maar ook heel helend!! Echt een aanrader als je je herkent in bindings- of verlatingsangst.
June 17, 2022
Een regelrechte eye-opener.
Read
December 25, 2016Gelezen in het kader van mijn opleiding en zeer aangenaam verrast.
Een boek over bindingsangst en verlatingsangst, aan wat daarvan aan de basis ligt, hoe dit zich ontwikkelt en hoe er toch een uitweg uit deze dans bestaat. Een boek dat spiritueel wordt genoemd maar dat voor mij redelijk recht voor de raap is en de dingen benoemt zoals ze zijn (en soms rechttoe rechtaan) waarbij de moeilijkere thema's niet geschuwd worden. Nood aan een relatie, patronen die zich herhalen, rouw, trauma en de impact op ons, onze relaties en ons zelfbeeld.
Zeer vlot en goed leesbaar geschreven.
http://mustreads.nl/recensie-liefdesb...
Een boek over bindingsangst en verlatingsangst, aan wat daarvan aan de basis ligt, hoe dit zich ontwikkelt en hoe er toch een uitweg uit deze dans bestaat. Een boek dat spiritueel wordt genoemd maar dat voor mij redelijk recht voor de raap is en de dingen benoemt zoals ze zijn (en soms rechttoe rechtaan) waarbij de moeilijkere thema's niet geschuwd worden. Nood aan een relatie, patronen die zich herhalen, rouw, trauma en de impact op ons, onze relaties en ons zelfbeeld.
Zeer vlot en goed leesbaar geschreven.
http://mustreads.nl/recensie-liefdesb...
January 15, 2023
Wow, wat een boek. Pijnlijk herkenbaar, maar daardoor ook juist ontzettend goed om te lezen, inzicht in te krijgen en mee aan de slag te gaan.
Wat me wel een beetje dwars zit is de binaire aannames in het boek, het gaat veel over hetero relaties (op een voorbeeld na), en gaat steeds uit van een vader en moeder, en zoon/dochter, etc.
Het zou mooi zijn als daar bij een eventuele nieuwe uitgave, opnieuw naar gekeken/dat aangepast zou kunnen worden.
Wat me wel een beetje dwars zit is de binaire aannames in het boek, het gaat veel over hetero relaties (op een voorbeeld na), en gaat steeds uit van een vader en moeder, en zoon/dochter, etc.
Het zou mooi zijn als daar bij een eventuele nieuwe uitgave, opnieuw naar gekeken/dat aangepast zou kunnen worden.
September 24, 2025
Dit zou eigenlijk iedereen gelezen moeten hebben. Ontzettend veel van geleerd. Voor mij life-changing na m’n breakup. Heeft me veel inzichten gegeven over bindings- en verlatingsangst en denk hier nog regelmatig aan.
January 7, 2022
Dit is een boek over hechtingsstoornissen uit 2014, en daarom niet zo actueel als het andere boek dat ik hierover las, “(H)echt niet” van Martin Appelo.
Een hechtingsstoornis van iemand in een relatie, of het nu bindings- of verlatingsangst is, komt voort uit de eigen hechtingshistoriek. Wanneer de hechting van het jonge kind, tijdens de eerste 1000 dagen, meestal met de moeder, niet goed verliep, dan zal de persoon later als volwassene daar minder of meer hinder van ondervinden. Omdat veilig gehechte mensen, het grootste deel van de wereldbevolking, elkaar als partner nemen, zullen mensen met bindingsangst vaak iemand met verlatingsangst als partner hebben. En dan begint een zeer vermoeiende liefdesdans - dit boek “Liefdesbang” gaat over die dans.
Het boek heeft wel een wetenschappelijke onderbouwing, maar ik kan er niet aan doen dat ik ook een spiritueel sausje meen te ontwaren. Daarom sprak dit boek me minder aan. En het gaat vaak specifiek over de “dans” tussen iemand met bindingsangst en iemand met verlatingsangst. Hoe te handelen als er een raltie is tussen een onveilig en een gewoon veilig gehecht iemand, komt niet in het boek aan bod.
Een hechtingsstoornis van iemand in een relatie, of het nu bindings- of verlatingsangst is, komt voort uit de eigen hechtingshistoriek. Wanneer de hechting van het jonge kind, tijdens de eerste 1000 dagen, meestal met de moeder, niet goed verliep, dan zal de persoon later als volwassene daar minder of meer hinder van ondervinden. Omdat veilig gehechte mensen, het grootste deel van de wereldbevolking, elkaar als partner nemen, zullen mensen met bindingsangst vaak iemand met verlatingsangst als partner hebben. En dan begint een zeer vermoeiende liefdesdans - dit boek “Liefdesbang” gaat over die dans.
Het boek heeft wel een wetenschappelijke onderbouwing, maar ik kan er niet aan doen dat ik ook een spiritueel sausje meen te ontwaren. Daarom sprak dit boek me minder aan. En het gaat vaak specifiek over de “dans” tussen iemand met bindingsangst en iemand met verlatingsangst. Hoe te handelen als er een raltie is tussen een onveilig en een gewoon veilig gehecht iemand, komt niet in het boek aan bod.
November 21, 2025
Ik moest een beetje door Cuppens taalgebruik heen lezen; herhaaldelijk gebruik van “de dans”, “de dynamiek” en “liefdesbang” riepen een lichte irritatie bij me op. Ook door de eerste delen van het boek moest ik me een beetje heen slaan. Ik herkende delen van mezelf, maar heb (gelukkig!) in relaties nooit zulke extremen ervaren als in de gegeven voorbeelden. Het leek voor mij soms ook dat de gekozen woorden om bepaalde dynamieken en gevoelens te beschrijven nét niet helemaal klopten. Toch was dit boek uiteindelijk óók voor mij.
Uiteindelijk, met name in het laatste deel, zat er ook voor mij veel van waarde in dit boek. Dit boek lijkt volledig gericht op relaties tussen mensen, maar eigenlijk gaat het volledig over de relatie met jezelf en zelfliefde. Dat is voor iedereen van waarde, of je nu een relatie hebt, er graag een wilt of dat juist helemaal niet wilt. Misschien is het zelfs wel het grootste cadeau wat je jezelf, en de mensen om je heen, kunt geven, om hiermee aan de slag te gaan.
De gegeven tips, als het ware een soort oefeningen of tools, om je pijn en gevoelens aan te kijken, daar zonder oordeel mee te zijn, te leren wat dat zegt over wat je nodig hebt, en te verbinden met het grotere gevoel van onvoorwaardelijke liefde zijn heel waardevol. Ik ga er nog even mee verder ;)
Uiteindelijk, met name in het laatste deel, zat er ook voor mij veel van waarde in dit boek. Dit boek lijkt volledig gericht op relaties tussen mensen, maar eigenlijk gaat het volledig over de relatie met jezelf en zelfliefde. Dat is voor iedereen van waarde, of je nu een relatie hebt, er graag een wilt of dat juist helemaal niet wilt. Misschien is het zelfs wel het grootste cadeau wat je jezelf, en de mensen om je heen, kunt geven, om hiermee aan de slag te gaan.
De gegeven tips, als het ware een soort oefeningen of tools, om je pijn en gevoelens aan te kijken, daar zonder oordeel mee te zijn, te leren wat dat zegt over wat je nodig hebt, en te verbinden met het grotere gevoel van onvoorwaardelijke liefde zijn heel waardevol. Ik ga er nog even mee verder ;)
August 15, 2024
Bindingsangst & verlatingsangst een mechanisme dat bijna in elke relatie wel een rol speelt.
Ik vond het aan de ene kant eerlijk gezegd niet een heel goed boek (soms wat pseudo-wetenschappelijk, voorbeelden voelden wat te dik aangezet/cliche, iets teveel het persoonlijke verhaal dat er doorheen schemerde: zo kreeg verlatingsangst volgens mij meer aandacht/voorbeelden dan bindingsangst. Af en toe ineens best zweverig). Tegelijkertijd stonden er onderweg ook wel weer echt hele rake dingen in en kwam ik steeds meer in het boek.
Toch blij dat ik het gelezen heb dus. Het deel over hoe elk mens gezonde delen heeft en dingen met trauma/die zijn aangetast en hoe je het gezonde deel kan gebruiken, om het beschadigde deel te helen of daarmee om te gaan, vond ik vooral heel interessant.
Ik vond het aan de ene kant eerlijk gezegd niet een heel goed boek (soms wat pseudo-wetenschappelijk, voorbeelden voelden wat te dik aangezet/cliche, iets teveel het persoonlijke verhaal dat er doorheen schemerde: zo kreeg verlatingsangst volgens mij meer aandacht/voorbeelden dan bindingsangst. Af en toe ineens best zweverig). Tegelijkertijd stonden er onderweg ook wel weer echt hele rake dingen in en kwam ik steeds meer in het boek.
Toch blij dat ik het gelezen heb dus. Het deel over hoe elk mens gezonde delen heeft en dingen met trauma/die zijn aangetast en hoe je het gezonde deel kan gebruiken, om het beschadigde deel te helen of daarmee om te gaan, vond ik vooral heel interessant.
December 25, 2024
Een duidelijk boek, dat op momenten zeer confronterend kan zijn voor de lezer. Zowel voor de liefdesbange persoon als voor de omgeving kan dit een zeer waardevol boek zijn naar mijn mening.
Naar mijn gevoel moet ik bepaalde hoofdstukken nog wel eens herlezen om ze echt volledig te kunnen begrijpen en integreren.
Het is wel degelijk een boek om uit te delen. Na het lezen heb je meer helderheid in je eigen relatie (met jezelf) en zie je de dynamieken ook in andere relaties terugkeren.
Soms vond ik de anekdotes wat overtollig zoals typerend aan zelfhulpboeken. Ook had ik graag wat meer hands-on oefeningen gehad, die ik gelukkig uit mijn eigen expertise wel kan halen.
Wat mij het meest bijblijft: men is nooit één van de twee, iedere liefdesbange persoon heeft zowel verlatingsangst als bindingsangst in zich. Hierover had ik niet eerder op die manier nagedacht.
Naar mijn gevoel moet ik bepaalde hoofdstukken nog wel eens herlezen om ze echt volledig te kunnen begrijpen en integreren.
Het is wel degelijk een boek om uit te delen. Na het lezen heb je meer helderheid in je eigen relatie (met jezelf) en zie je de dynamieken ook in andere relaties terugkeren.
Soms vond ik de anekdotes wat overtollig zoals typerend aan zelfhulpboeken. Ook had ik graag wat meer hands-on oefeningen gehad, die ik gelukkig uit mijn eigen expertise wel kan halen.
Wat mij het meest bijblijft: men is nooit één van de twee, iedere liefdesbange persoon heeft zowel verlatingsangst als bindingsangst in zich. Hierover had ik niet eerder op die manier nagedacht.
February 5, 2023
Dit boek is een goede spiegel voor al je relaties. Rake zinnen worden afgewisseld met standaard uitdrukkingen, waardoor de aandacht er af en toe moeilijk bij te houden is. De verhalen tussendoor zijn sterk voor de herhaling, maar de ene anekdote is de andere niet. Kijkend naar de inhoud (en mits je ietwat ploeterend lezen niet erg vindt), zou ik het iedereen aanraden die meer over dit onderwerp wil ontdekken.
March 10, 2025
Voor lezers die weinig weten van liefdestaal, verlatingsangst of bindingsangst en de basiskennis over hechting is dit wellicht een nuttig boek. Voor mij als haptotherapeut niet echt. Geen nieuwe inzichten of kijkrichtingen, geen inspiratie of plezier van herkenning, veel herhalingen en weinig verdieping. Helaas want ik had gehoopt op meer inzicht. Ik had ook wat moeite met de ‘alwetende auteur’, de ‘moetjes’ en stellende gedachten en vele tips. Geen aanrader dus.
June 1, 2021
Veel herkenningspunten. De voorbeelden vind ik nogal extreem. Ging voor mij ook iets te ver. Ik vind het goed van een schrijver om voorbeelden te geven maar op een gegeven moment heb ik het gevoel… nu snap ik het wel. Aan het einde van het boek mooie punten om de dans te ontspringen. Je hoeft niet liefdes bang te zijn om herkenningspunten te zien. Erg leerzaam. Maar zo dik had in mijn ogen het boek niet hoeven zijn.
January 6, 2024
Ben toch een beetje teleurgesteld van dit boek. Ik wou echt de psychologie omtrent mijn verlatingsangst beter kunnen begrijpen om zo op een gezonde manier mij open te stellen voor de liefde, maar veel van het advies is heel abstract en het was ontzettend moeilijk om de rode draad van de auteur haar boodschap te volgen. Hier en daar waren wel graantjes van wijsheid, maar ik denk niet dat ik dit boek nog eens ga lezen.
July 12, 2024
Een typisch brainbook dat je helpt inzicht te krijgen in je eigen patronen en vervolgens praktische tips geeft om deze te doorbreken. Persoonlijk vind ik er wel veel verhalen van personen in staan, dat mocht ietsje minder. Vooral het laatste hoofdstuk vat alles mooi samen en ik weet zeker dat veel mensen hier iets aan hebben. Ik in ieder geval wel!
May 17, 2023
Heel herkenbaar, zowel voor mijzelf als voor de mensen om mij heen. Het resulteerde bij mij in een soort onderzoek naar mijzelf maar ik kwam ook genoeg patronen tegen bij anderen aan wie ik dit boek wellicht wil doorgeven. Met name de laatste paar hoofdstukken, waarbij gekeken wordt naar de ‘oplossingen’, vond ik lastig om doorheen te komen. Dit kan komen door de hoeveelheid herhaling in dit gedeelte maar dit kan ook aan mij en mijn oogkleppen liggen. Daarnaast moet ik wel benoemd hebben dat dit boek volledig op hetero-relaties gebaseerd is en de man-vrouw verhoudingen. Ik merk dat ik daardoor met een aantal vraagtekens blijf zitten.
August 6, 2023
Dit boek vond ik weinig praktisch. De boodschap wordt ondergesneeuwd door herhaling, wollige taal en praktijkvoorbeelden die weinig toevoegen. Ik heb er wel iets uitgehaald, maar dat had makkelijk in 20 pagina's gekund. Ik vond de boodschap ook te zwaar en deprimerend, werd er moedeloos van. Tenslotte vond ik het te spiri/vaag (a.k.a. spirivaag), zowel qua taal als inhoud. Ik ben een nuchtere dearne, praat normaal Nederlands met me. Ik denk dat je beter 'Verbonden' kan lezen maar zeker weten doe ik het niet, moet het zelf ook nog lezen.
Displaying 1 - 30 of 179 reviews