What do you think?
Rate this book
The Pleasure Principle: Epicureanism: A Philosophy for Modern Living
In our troubled world, looking back to ancient wisdom can shed light on fresh solutions.
For years, many of us have upheld the Stoic belief in ‘no pain, no gain.’ But when the pace of modern life and the demands of jobs and family overwhelm us, punishing exercise regimes, productivity apps and early morning starts may not be the best solution.
According to the pleasure-centric philosophy of Epicureanism, life can be good without great sacrifice. By consciously practicing ‘choice and avoidance’ – by being strategic about our recreational, professional and familial pursuits – we can live with less fear and regret. By understanding our place in a world that came about by chance, we can gain greater perspective on our role within it and where our priorities should lie.
No honest philosopher can give you a formula for happiness, but in The Pleasure Principle, Professor Catherine Wilson explores how Epicureanism can provide a framework for thinking about life’s key issues, including family, death, politics, religion, wealth, science, and love.
266 pages, Kindle Edition
First published May 2, 2019
137 people are currently reading
2070 people want to read
About the author
Catherine Wilson
16 books32 followersLibrarian note:
There is more than one author in the GoodReads database with this name
Current Academic Position:
Distinguished Professor of Philosophy
Andrew Heiskell Research Scholar
Education:
Ph.D. Princeton University
B.Phil. University of Oxford
B.A. Yale University
Research Interests:
17th and 18th Century History and Philosophy of Science
Moral and Social Theory
Philosophy of Literature
Courses Recently Taught:
Biology and Morality (Spring 2008)
Empiricism: Bacon to Hume (Fall 2007)
Egalitarianism: For & Against (Spring 2007)
Rationalists (Fall 2006)
Evolution and Ethics (Spring 2006)
Materialism, Politics and Morals in 17th Century Philosophy (Fall 2005)
Representative Publications:
Moral Animals: Ideals and Constraints in Moral Theory. Oxford University Press, 2004.
Descartes's Meditations: An Introduction. Cambridge University Press, 2003.
The Invisible World: Early Modern Philosophy and the Invention of the Microscope. Princeton University Press, 1995. 2nd ed. (paperback) 1997.
Leibniz's Metaphysics: A Historical and Comparative Study. Princeton University Press/Manchester University Press, 1989.
"What is the Importance of Descartes's Sixth Meditation?" Accepted for publication in Philosophica 74 (2006).
"Evolutionary Ethics." (12,000 words) To appear in Handbook of the Philosophy of Biology, ed. M. Matthen and C. Stephens, Elsevier, 2006.
"Love of God and Love of Creatures: The Astell-Masham Debate," History of Philosophy Quarterly, 21 ( 2004).
"Simone de Beauvoir and Human Dignity." In The Legacy of Simone de Beauvoir, edited by Emily Grosholz, Oxford University Press, 2004, pp. 90-114.
"Kant and Leibniz," Stanford Encyclopaedia of Philosophy, 2004.
"Epicureanism in Early Modern Philosophy: Leibniz and his Contemporaries," in Brad Inwood and Jon Miller, eds., Hellenistic and Early Modern Philosophy, Cambridge, Cambridge University Press, 2003, p. 90-115.
"Capability and Language in the Novels of Tarjei Vesaas" Philosophy and Literature 27 (2003) pp. 21-39.
"A Humean Argument for Benevolence to Strangers," Monist 86:3 on Moral Distance, edited by Deen Chatterjee., (2003) p. 454-468.
"The Role of a Merit Principle in Distributive Justice," Journal of Ethics 7 (2003) pp. 1-38.
"Morphogenesis, Organisation, Teleology," Enciclopedia Italiana, Rome, 2003.
"Corpuscular Effluvia: Between Imagination and Experiment," in Claus Zittel and Wolfgang Detel eds., Ideals and Cultures of Knowledge in Early Modern Europe/Wissensideale und Wissenskulturen in der frühen Neuzeit. Concepts, Methods, Historical Conditions and Social Impact. 2 vols., Frankfurt, Akademie-Verlag 2002, pp. 161-184.
There is more than one author in the GoodReads database with this name
Current Academic Position:
Distinguished Professor of Philosophy
Andrew Heiskell Research Scholar
Education:
Ph.D. Princeton University
B.Phil. University of Oxford
B.A. Yale University
Research Interests:
17th and 18th Century History and Philosophy of Science
Moral and Social Theory
Philosophy of Literature
Courses Recently Taught:
Biology and Morality (Spring 2008)
Empiricism: Bacon to Hume (Fall 2007)
Egalitarianism: For & Against (Spring 2007)
Rationalists (Fall 2006)
Evolution and Ethics (Spring 2006)
Materialism, Politics and Morals in 17th Century Philosophy (Fall 2005)
Representative Publications:
Moral Animals: Ideals and Constraints in Moral Theory. Oxford University Press, 2004.
Descartes's Meditations: An Introduction. Cambridge University Press, 2003.
The Invisible World: Early Modern Philosophy and the Invention of the Microscope. Princeton University Press, 1995. 2nd ed. (paperback) 1997.
Leibniz's Metaphysics: A Historical and Comparative Study. Princeton University Press/Manchester University Press, 1989.
"What is the Importance of Descartes's Sixth Meditation?" Accepted for publication in Philosophica 74 (2006).
"Evolutionary Ethics." (12,000 words) To appear in Handbook of the Philosophy of Biology, ed. M. Matthen and C. Stephens, Elsevier, 2006.
"Love of God and Love of Creatures: The Astell-Masham Debate," History of Philosophy Quarterly, 21 ( 2004).
"Simone de Beauvoir and Human Dignity." In The Legacy of Simone de Beauvoir, edited by Emily Grosholz, Oxford University Press, 2004, pp. 90-114.
"Kant and Leibniz," Stanford Encyclopaedia of Philosophy, 2004.
"Epicureanism in Early Modern Philosophy: Leibniz and his Contemporaries," in Brad Inwood and Jon Miller, eds., Hellenistic and Early Modern Philosophy, Cambridge, Cambridge University Press, 2003, p. 90-115.
"Capability and Language in the Novels of Tarjei Vesaas" Philosophy and Literature 27 (2003) pp. 21-39.
"A Humean Argument for Benevolence to Strangers," Monist 86:3 on Moral Distance, edited by Deen Chatterjee., (2003) p. 454-468.
"The Role of a Merit Principle in Distributive Justice," Journal of Ethics 7 (2003) pp. 1-38.
"Morphogenesis, Organisation, Teleology," Enciclopedia Italiana, Rome, 2003.
"Corpuscular Effluvia: Between Imagination and Experiment," in Claus Zittel and Wolfgang Detel eds., Ideals and Cultures of Knowledge in Early Modern Europe/Wissensideale und Wissenskulturen in der frühen Neuzeit. Concepts, Methods, Historical Conditions and Social Impact. 2 vols., Frankfurt, Akademie-Verlag 2002, pp. 161-184.
Ratings & Reviews
Friends & Following
Create a free account to discover what your friends think of this book!
Community Reviews
Displaying 1 - 30 of 101 reviews
October 9, 2019
It’s about time that someone wrote an epicurean version of Massimo Pigliucci’s How to Be a Stoic. As rival philosophies, Epicureanism and Stoicism have a long history, and it’s nice to see them both vying for modern relevance.
In How to Be an Epicurean, Catherine Wilson makes the case that Epicureanism is ultimately a more compelling practical philosophy than Stoicism. As a “theory of everything,” Wilson presents the epicurean stance on cosmology and natural science, epistemology, morality, politics, religion, and living a meaningful life. Wilson expertly explains the philosophy, demonstrates its modern relevance, and equips the reader with the philosophical “scaffolding” necessary to live life in the epicurean spirit.
I have to say that I most enjoyed the first part of the book, and a strong case can be made that the epicurean view of the natural world is superior to the Stoic version. Wilson shows that the Epicureans were the first materialists and had the greatest impact—of any ancient philosophy—on the modern world of science. The Epicureans were also among the first to recognize that most human inventions and artifacts are merely conventions, not the result of “natural law.” (In this regard, you can think of the Epicureans as the intellectual forebears of Yuval Harari and his concept of “imagined realities” that he popularized in his book Sapiens.)
The remainder of the book—covering ethics and political philosophy—was less convincing to me, in terms of the superiority of Epicureanism to Stoicism.
While Epicureanism is often misinterpreted as promoting unconstrained hedonism (it instead encourages moderate, natural pleasure), it does place the pursuit of pleasure—and the avoidance of pain—as life’s highest ideal. Stoicism, on the other hand, places virtue and justice as the primary goods in life.
The problem with placing too high an emphasis on pleasure is that Epicureanism provides no guidance during times when pain is unavoidable. It is precisely in these times of stress, pain, frustration, anger, and sadness that we most need philosophy, and a philosophy that tells you to minimize pain and maximize pleasure as the only true goods is entirely inept at helping people through their most difficult times—or motivating people to use adversity and pain as a way to grow and improve. (It is in fact very difficult to improve at anything without adversity or challenges, so the constant emphasis on pleasure is a recipe for retreat and stagnation.)
This, to me, is a fatal weakness, and makes Stoicism more compelling. It’s not as if the Stoic is forbidden from enjoying the pleasures of life, it is just that the Stoic accepts what they cannot control and puts a positive spin on adversity. Stoics can seek pleasurable activities while at the same time handling adversity in a superior way.
Another well-known limitation of Epicureanism is in regard to politics. Epicureanism discourages involvement in politics because it is thought to lead only to frustration and ambition that lies in direct contradiction to the simple living and peace of mind the philosophy recommends. Stoicism, with its emphasis on virtue and justice, encourages political involvement for the attainment of moral ends.
Overall, I don’t think that Wilson has sufficiently dealt with these charges and limitations. Still, there is great value and wisdom to be found throughout the book, and in Epicureanism in general. Even the great Stoic philosophers consulted Epicurus; As Seneca said, “Quite possibly you’ll be demanding to know why I’m quoting so many fine sayings from Epicurus rather than ones belonging to our own school. But why should you think of them as belonging to Epicurus and not as common property?”
In How to Be an Epicurean, Catherine Wilson makes the case that Epicureanism is ultimately a more compelling practical philosophy than Stoicism. As a “theory of everything,” Wilson presents the epicurean stance on cosmology and natural science, epistemology, morality, politics, religion, and living a meaningful life. Wilson expertly explains the philosophy, demonstrates its modern relevance, and equips the reader with the philosophical “scaffolding” necessary to live life in the epicurean spirit.
I have to say that I most enjoyed the first part of the book, and a strong case can be made that the epicurean view of the natural world is superior to the Stoic version. Wilson shows that the Epicureans were the first materialists and had the greatest impact—of any ancient philosophy—on the modern world of science. The Epicureans were also among the first to recognize that most human inventions and artifacts are merely conventions, not the result of “natural law.” (In this regard, you can think of the Epicureans as the intellectual forebears of Yuval Harari and his concept of “imagined realities” that he popularized in his book Sapiens.)
The remainder of the book—covering ethics and political philosophy—was less convincing to me, in terms of the superiority of Epicureanism to Stoicism.
While Epicureanism is often misinterpreted as promoting unconstrained hedonism (it instead encourages moderate, natural pleasure), it does place the pursuit of pleasure—and the avoidance of pain—as life’s highest ideal. Stoicism, on the other hand, places virtue and justice as the primary goods in life.
The problem with placing too high an emphasis on pleasure is that Epicureanism provides no guidance during times when pain is unavoidable. It is precisely in these times of stress, pain, frustration, anger, and sadness that we most need philosophy, and a philosophy that tells you to minimize pain and maximize pleasure as the only true goods is entirely inept at helping people through their most difficult times—or motivating people to use adversity and pain as a way to grow and improve. (It is in fact very difficult to improve at anything without adversity or challenges, so the constant emphasis on pleasure is a recipe for retreat and stagnation.)
This, to me, is a fatal weakness, and makes Stoicism more compelling. It’s not as if the Stoic is forbidden from enjoying the pleasures of life, it is just that the Stoic accepts what they cannot control and puts a positive spin on adversity. Stoics can seek pleasurable activities while at the same time handling adversity in a superior way.
Another well-known limitation of Epicureanism is in regard to politics. Epicureanism discourages involvement in politics because it is thought to lead only to frustration and ambition that lies in direct contradiction to the simple living and peace of mind the philosophy recommends. Stoicism, with its emphasis on virtue and justice, encourages political involvement for the attainment of moral ends.
Overall, I don’t think that Wilson has sufficiently dealt with these charges and limitations. Still, there is great value and wisdom to be found throughout the book, and in Epicureanism in general. Even the great Stoic philosophers consulted Epicurus; As Seneca said, “Quite possibly you’ll be demanding to know why I’m quoting so many fine sayings from Epicurus rather than ones belonging to our own school. But why should you think of them as belonging to Epicurus and not as common property?”
February 10, 2020
I liked this book (3 stars), and I probably would have said I really liked this book by giving it 4 stars if it had been my first introduction to Epicureanism. As it is, I've already deeply read and studied Lucretius's On The Nature Of The Universe (and, as a result, consider myself to be a modern-day Epicurean), which I believe to be a magnificent work of philosophy, poetry, art, as well as ancient science. If you are already a student of Epicureanism, then you could probably skip Wilson's book.
Where Catherine Wilson's book is highly valuable is that it provides an accessible entry point for the average person to learn what Epicureanism is (what it really is; i.e. not drinking and sex and general debauchery, which its opponents would have you believe) and that its introduction to the philosophy is being widely distributed to the masses by it's popular publication. It is, inasmuch, providing a great public good, and in that sense, I'm extremely glad to have supported it by purchasing and reading it.
From the chapter, The Meaningful Life:
"...meaningful actions link my agency to [a] wider reality. So it is understandable that merely eating and drinking, even with enjoyment, and hanging around with friendly others, does not seem to be enough for meaningfulness.
The most satisfying activities in life are those that substitute knowledge for ignorance and that bring order and beauty into the world, repairing damage and overcoming disorder.
...
What makes life feel meaningful is doing what you are able to do to a certain standard that you set yourself, caring for those whom you like and love and being cared for by them."
Where Catherine Wilson's book is highly valuable is that it provides an accessible entry point for the average person to learn what Epicureanism is (what it really is; i.e. not drinking and sex and general debauchery, which its opponents would have you believe) and that its introduction to the philosophy is being widely distributed to the masses by it's popular publication. It is, inasmuch, providing a great public good, and in that sense, I'm extremely glad to have supported it by purchasing and reading it.
From the chapter, The Meaningful Life:
"...meaningful actions link my agency to [a] wider reality. So it is understandable that merely eating and drinking, even with enjoyment, and hanging around with friendly others, does not seem to be enough for meaningfulness.
The most satisfying activities in life are those that substitute knowledge for ignorance and that bring order and beauty into the world, repairing damage and overcoming disorder.
...
What makes life feel meaningful is doing what you are able to do to a certain standard that you set yourself, caring for those whom you like and love and being cared for by them."
September 21, 2019
Philosophy, in general, is something that greatly interests me. However, a barrier that has prevented me from further studying philosophy has been the accessibility of information. How to be an Epicurean by Catherine Wilson is the perfect book for someone who is interested in philosophy but doesn't want to trudge through a difficult to digest book. How to be an Epicurean is written in an accessible tone.
While I wouldn't call myself an Epicurean, this text did give me a new appreciation for the philosophy and helped clear up a few misconceptions that I had had about Epicureanism.
While I wouldn't call myself an Epicurean, this text did give me a new appreciation for the philosophy and helped clear up a few misconceptions that I had had about Epicureanism.
October 19, 2021
Would've been a three if the author hadn't written about Stoicism, of which she obviously knows absolutely nothing.
To anyone considering reading this book, just please please disregard everything she says about Stoicism. There's an article that Massimo Pigliucci (the author of How to Be a Stoic) wrote that explains some of the the things she got wrong about Stoicism in her book: https://medium.com/stoicism-philosoph...
Outside of that, I generally liked the overview of Epicureanism. However, I would've liked some more practical tips and more about the ethics of Epicureanism.
To anyone considering reading this book, just please please disregard everything she says about Stoicism. There's an article that Massimo Pigliucci (the author of How to Be a Stoic) wrote that explains some of the the things she got wrong about Stoicism in her book: https://medium.com/stoicism-philosoph...
Outside of that, I generally liked the overview of Epicureanism. However, I would've liked some more practical tips and more about the ethics of Epicureanism.
August 10, 2022
Interesante.
December 20, 2019
I am swayed: the Good Life is the pleasant life, a life that is well within the reach of ordinary people and which does not require great luxury, fame or money. Lucretius and Epicurus give their stoic cousins a run for their money in this beautiful book.
September 15, 2024
The epicurean philosophy basically says that we should seek pleasure and avoid pain without becoming gluttons or sloths, all while striving to help others do the same.
Read
May 1, 2022I am definitely an Epicurean, and this book was also great to read. I only had to read less than the first 100 pages to realise I am an epicurean, and that I was going to enjoy reading this book.
October 7, 2019
Especially compared to Buddhism and Stoicism, there's only a scant popular literature on Epicureanism, which nonetheless has some similarities to those other two philosophical schools, as well as some interesting differences. Wilson's probably the best of those on the topic. This is an odd sort of book, which simultaneously presents a digest of Epicureanism and applies it to contemporary debates, which means a chapter might move from, say, a consideration of ancient Greek philosophy to a very short gloss on abortion, all in a matter of a few paragraphs. I admire what she's trying to do, making the system applicable to current events, but her recitations of those events is sometimes too glib. Nonetheless, for those looking to engage with Epicureanism, this is an excellent book.
April 3, 2020
Littered throughout with unusually bald political statements — some understandable, such as conservation of the planet; others less so, such as oppression of women and homosexuals, and even, unbelievably, gun control.
This lack of objectivity took a star away from a 4-star treatment of Epicurean philosophy which in its second revision, under a second title, still suffers from a desperate need to be organized.
This lack of objectivity took a star away from a 4-star treatment of Epicurean philosophy which in its second revision, under a second title, still suffers from a desperate need to be organized.
November 25, 2021
Se suele decir "No juzgues un libro por su portada", así que he de confesarme culpable: lo primero que me llamó la atención de este libro fue, precisamente, su portada. Pero yo no creo que esto sea un problema; en este caso, la portada era completamente adecuada al contenido: ¿qué mejor para hablar de epicureísmo que una portada agradable, placentera al sentido de la vista, basada en la belleza que nos inspira la vegetación exuberante?
Yendo al contenido, lo que me ponía más reticente es el reclamo con el que el propio libro se presenta: "una filosofía para la vida moderna". Soy escéptica con la autoayuda filosófica, a la vez que soy firmemente creyente, justo al estilo epicúreo, de la función "terapéutica" de la filosofía, entendida como estilo de vida orientado a la plenitud y a la felicidad. Así pues, el libro podía responder a mis intereses o no hacerlo.
En líneas generales, no he salido indignada. Es decir, no he tenido la total impresión que la autoayuda filosófica me puede generar de que se está deformando y prostituyendo un sistema filosófico para doblegarlo a las exigencias modernas de manera completamente burda. Ahora bien, tampoco he leído cada página del libro con atención, por varias razones. En primer lugar, quizá por la búsqueda de hacer un libro muy accesible y digerible, ha habido pasajes en los que he encontrado que la autora redundaba demasiado en simplificar la exposición con ejemplos en los que sentía que se entretenía demasiado para lo sencillo que era lo que había que transmitir, estirando el epígrafe innecesariamente.
En segundo lugar, porque no distinguía suficientemente (a mi entender) o no de forma del todo explícita entre lo que los epicúreos efectivamente dijeron e hicieron y la interpretación del epicureísmo que ella hace y de cómo entiende ella que su doctrina se aplicaría hoy día. En demasiados puntos se colaban sus opiniones personales, cosa que no me parece problemática de por sí, de no ser porque entonces el título o la presentación del libro debería estar más orientado a algo así como "Cómo el epicureísmo me ha orientado en la vida moderna"; claro, entonces el título sería menos llamativo, porque a una tal Catherine Wilson no la conocemos muchos y no tendría por qué interesarnos su particular perspectiva de la vida.
En tercer lugar, y en relación con eso, me ha parecido que ofrecía una visión homogeneizante y atemporal del epicureísmo. Es cierto que de esta escuela no nos han llegado muchos textos directos y que la difamación que ha sufrido a lo largo de siglos dificulta también comprender cómo funcionaba realmente, pero aun así tenemos algunos indicios. Muy sistemáticamente la autora parte de Lucrecio para explicar la doctrina epicúrea, y es verdad que el De rerum natura lucreciano es probablemente el texto epicúreo más completo y rico que ha llegado hasta nosotros, pero algo sabemos y sólo en algunos fugaces pasajes menciona la autora brevemente las diferencias entre Lucrecio y Epicuro. Más grave que esto me parece el hecho de que hable de Hobbes, Rousseau, Marx, etc., como epicúreos, sin apenas matizar. Es cierto que estos filósofos se inspiraron en algunos aspectos en elementos de la doctrina epicúrea o llegaron a conclusiones parcialmente coincidentes, pero me parece de un presentismo excesivo, considero importante dejar clara la distancia que media entre estos autores, porque estamos hablando de más de milenio y medio de lejanía cultural y filosófica. En más de una ocasión me ha parecido que hablaba del epicureísmo bajo la lente del utilitarismo de Bentham, que sí, que se engancha bastante claramente al legado epicúreo, pero añadiendo un filtro de modernidad bastante notable que no estoy muy segura que podamos encontrar en el propio Epicuro.
Dicho esto, y para que no parezca tampoco que encuentro desechable este libro, el caso es que no me parece desechable en absoluto. Cualquier reivindicación del epicureísmo o intento de rescate y acercamiento al público general me parece relevante y enriquecedor, sobre todo teniendo en cuenta cómo su "adversario" histórico, el estoicismo, sí que está viviendo un auténtico revival (bastante cuestionable de todos modos en muchas de sus interpretaciones presentistas, todo hay que decirlo), y el epicureísmo tiene mucho que decir y que aportar aún con el paso de los siglos. Así pues, en esta faceta creo que es un buen libro, que hace atractivo al epicureísmo sin falsas promesas y puede ser una buena introducción "para todos los públicos", ya que desde luego hace un repaso por los principales pilares y objetivos de la doctrina epicúrea y hay más de algún matiz que me ha aportado y con el que me ha hecho pensar y fascinarme más por esta denostada escuela. ¡Ojalá poder viajar en el tiempo y visitar el ilustre Jardín!
Yendo al contenido, lo que me ponía más reticente es el reclamo con el que el propio libro se presenta: "una filosofía para la vida moderna". Soy escéptica con la autoayuda filosófica, a la vez que soy firmemente creyente, justo al estilo epicúreo, de la función "terapéutica" de la filosofía, entendida como estilo de vida orientado a la plenitud y a la felicidad. Así pues, el libro podía responder a mis intereses o no hacerlo.
En líneas generales, no he salido indignada. Es decir, no he tenido la total impresión que la autoayuda filosófica me puede generar de que se está deformando y prostituyendo un sistema filosófico para doblegarlo a las exigencias modernas de manera completamente burda. Ahora bien, tampoco he leído cada página del libro con atención, por varias razones. En primer lugar, quizá por la búsqueda de hacer un libro muy accesible y digerible, ha habido pasajes en los que he encontrado que la autora redundaba demasiado en simplificar la exposición con ejemplos en los que sentía que se entretenía demasiado para lo sencillo que era lo que había que transmitir, estirando el epígrafe innecesariamente.
En segundo lugar, porque no distinguía suficientemente (a mi entender) o no de forma del todo explícita entre lo que los epicúreos efectivamente dijeron e hicieron y la interpretación del epicureísmo que ella hace y de cómo entiende ella que su doctrina se aplicaría hoy día. En demasiados puntos se colaban sus opiniones personales, cosa que no me parece problemática de por sí, de no ser porque entonces el título o la presentación del libro debería estar más orientado a algo así como "Cómo el epicureísmo me ha orientado en la vida moderna"; claro, entonces el título sería menos llamativo, porque a una tal Catherine Wilson no la conocemos muchos y no tendría por qué interesarnos su particular perspectiva de la vida.
En tercer lugar, y en relación con eso, me ha parecido que ofrecía una visión homogeneizante y atemporal del epicureísmo. Es cierto que de esta escuela no nos han llegado muchos textos directos y que la difamación que ha sufrido a lo largo de siglos dificulta también comprender cómo funcionaba realmente, pero aun así tenemos algunos indicios. Muy sistemáticamente la autora parte de Lucrecio para explicar la doctrina epicúrea, y es verdad que el De rerum natura lucreciano es probablemente el texto epicúreo más completo y rico que ha llegado hasta nosotros, pero algo sabemos y sólo en algunos fugaces pasajes menciona la autora brevemente las diferencias entre Lucrecio y Epicuro. Más grave que esto me parece el hecho de que hable de Hobbes, Rousseau, Marx, etc., como epicúreos, sin apenas matizar. Es cierto que estos filósofos se inspiraron en algunos aspectos en elementos de la doctrina epicúrea o llegaron a conclusiones parcialmente coincidentes, pero me parece de un presentismo excesivo, considero importante dejar clara la distancia que media entre estos autores, porque estamos hablando de más de milenio y medio de lejanía cultural y filosófica. En más de una ocasión me ha parecido que hablaba del epicureísmo bajo la lente del utilitarismo de Bentham, que sí, que se engancha bastante claramente al legado epicúreo, pero añadiendo un filtro de modernidad bastante notable que no estoy muy segura que podamos encontrar en el propio Epicuro.
Dicho esto, y para que no parezca tampoco que encuentro desechable este libro, el caso es que no me parece desechable en absoluto. Cualquier reivindicación del epicureísmo o intento de rescate y acercamiento al público general me parece relevante y enriquecedor, sobre todo teniendo en cuenta cómo su "adversario" histórico, el estoicismo, sí que está viviendo un auténtico revival (bastante cuestionable de todos modos en muchas de sus interpretaciones presentistas, todo hay que decirlo), y el epicureísmo tiene mucho que decir y que aportar aún con el paso de los siglos. Así pues, en esta faceta creo que es un buen libro, que hace atractivo al epicureísmo sin falsas promesas y puede ser una buena introducción "para todos los públicos", ya que desde luego hace un repaso por los principales pilares y objetivos de la doctrina epicúrea y hay más de algún matiz que me ha aportado y con el que me ha hecho pensar y fascinarme más por esta denostada escuela. ¡Ojalá poder viajar en el tiempo y visitar el ilustre Jardín!
January 20, 2020
Felt more like a rationalization of the author's own opinions and beliefs with an Epicurean scaffold than an actual exploration of Epicurean philosophy. As another reviewer noted very few references to primary texts. Doesn't really answer the question in the title. The chapter on social justice in particular regarding economic growth was poorly argued.
December 13, 2024
There is a paucity of books on being a modern Epicurean. This one is good, but leaves me wishing for great. I would have liked this book to have covered Epicurean morality and its application to modern life. I think Epicurean philosophy has great modern practicability and I'm hoping a growing demand might produce more books of depth and seriousness on the subject.
April 10, 2020
Remarkably fuzzy thinking, either by Epicurus or by Ms. Wilson. Morality is neither absolute nor unchanging; it evolves, based on the current agreement or opinion of a given society. But Ms. Wilson opines (one suspects based on her political philosophy) that, for instance, gender inequality is immoral, and universal health care moral, because society has become enlightened enough to realize it. But if there are no eternal verities toward which society advances, only current majority opinion, society does not become "enlightened", but simply changes its collective opinion. Homosexuality is moral today, but immoral yesterday and perhaps tomorrow. All's good.
Similarly, infanticide is immoral, but abortion moral, simply because on birth one becomes a member of society. Says who? Again, the society which concludes that euthanasia of the non-productive is by definition moral.
One will become moral because society has found that morality is a good way to be; enforcement comes from the police and from social disapprobation. But if neither notice, one can cheat and steal with impunity. No solution is suggested.
Similarly, infanticide is immoral, but abortion moral, simply because on birth one becomes a member of society. Says who? Again, the society which concludes that euthanasia of the non-productive is by definition moral.
One will become moral because society has found that morality is a good way to be; enforcement comes from the police and from social disapprobation. But if neither notice, one can cheat and steal with impunity. No solution is suggested.
January 21, 2020
A very good introduction to Epicureanism. Wilson uses many contemporary situations to help us examine how an ancient philosophy can still have impact in our modern lives.
Instead of unbridled gluttony, Wilson has shown that Epicureanism encourages prudence, respect, and careful, thoughtful examination of oneself as well as the causes behind many of today's problems.
Instead of unbridled gluttony, Wilson has shown that Epicureanism encourages prudence, respect, and careful, thoughtful examination of oneself as well as the causes behind many of today's problems.
November 4, 2019
I very much enjoyed this brief introduction to the philosophy of Epicurus. The gist seems to be, "Just be reasonable about things" so that really appeals to me. I see myself going back to this one to calm anxieties about death or achievement in future years.
April 3, 2025
Ο Επίκουρος στον 21ο αιώνα
Τα τελευταία χρόνια έχει παρατηρηθεί μια νέα τάση στην προσέγγιση της αρχαίας ελληνικής φιλοσοφίας. Στόχος της είναι να απαλλαγεί από την ακαδημαϊκή και εξ αποστάσεως ανάγνωσή της, η οποία είτε την αποτιμούσε θετικά είτε αρνητικά, δεν έπαυε να την εξετάζει στα πλαίσια της εποχής της, δηλαδή της «αρχαιότητας». Αντίθετα, η σύγχρονη τάση φέρνει την ελληνική φιλοσοφία στην εποχή μας και την αντιμετωπίζει ως ολοζώντανη δύναμη ικανή να επηρεάσει τη ζωή μας προς το καλύτερο. Αυτή η προσέγγιση κερδίζει διαρκώς έδαφος με αποτέλεσμα την έκδοση πολυάριθμων "εκλαϊκευμένων" φιλοσοφικών εγχειριδίων. Τα περισσότερα αφορούν τη Στωική φιλοσοφία. Για την Επικούρεια φιλοσοφία έχουν γραφεί σχετικά λίγα. Επομένως το βιβλίο της Γουίλσον έρχεται να καλύψει ένα κενό σε μια προσπάθεια να αναδείξει την επικαιρότητά της. Η Γουίλσον αναπτύσσει τις απόψεις της με σαφήνεια και διαύγεια, με αποτέλεσμα να διατηρεί την επιστημονική εγκυρότητα χωρίς τις μακροσκελείς αναφορές και τις κουραστικές υποσημειώσεις των αυστηρά ακαδημαϊκών έργων. Χάρη στην απλότητα και την αμεσότητα του ύφους του, το βιβλίο διαβάζεται ευχάριστα. Όμως ο αναγνώστης δεν πρέπει να παρασυρθεί και να το προσπεράσει σαν "εύκολο". Δεν είναι. Κάθε κεφάλαιο είναι τροφή για σκέψη και γι αυτό αξίζει να ξαναδιαβαστεί προσεκτικά, να υπογραμμιστούν τα βασικά σημεία του και να κρατηθούν σημειώσεις. Το αποτέλεσμα θα τον αποζημιώσει, είτε συμφωνεί είτε διαφωνεί με τις θέσεις της συγγραφέως. Και οπωσδήποτε, τελειώνοντας το βιβλίο, θα έχει μια ολοκληρωμένη αντίληψη της επικούρειας φιλοσοφίας.
Μια κοσμοθεωρία υλιστική
Η επικούρεια φιλοσοφία είναι απόλυτα υλιστική στη βάση της. Ο κόσμος μας αποτελείται από άτομα, τα οποία είναι άφθαρτα και αναλλοίωτα. Τα πάντα προκύπτουν με κατάλληλους συνδυασμούς και αλληλεπιδράσεις αυτών των ατόμων. Ακόμη και η ψυχή. Η ψυχή για τους Επικούρειους δεν είναι κάτι άυλο και ξένο προς το σώμα μας, ούτε ζει φυλακισμένη μέσα σ’ αυτό, αλλά αποτελεί μέρος του και έχει απόλυτα υλική υπόσταση. Όπως ακριβώς και το σώμα, η ψυχή πεθαίνει μαζί του και χάνεται ολοκληρωτικά. Ώστε έχουμε εδώ μια κοσμοθεωρία η οποία βρίσκεται στον αντίποδα της πλατωνικής -και όχι μόνο. Οι Επικούρειοι απορρίπτουν εξίσου τη θεωρία των Ιδεών, όσο και την τελεολογική αντίληψη του Αριστοτέλη περί θεϊκού σχεδιασμού του κόσμου. Μάλιστα η επικούρεια θεωρία για τους θεούς ήταν ένας εύσχημος τρόπος να τους απαξιώσει. Τυπικά ο Επίκουρος αποδέχεται την ύπαρξη των θεών, όμως τους τοποθετεί σε ένα διαφορετικό σύμπαν, όπου ζουν ανεξάρτητα από τον δικό μας κόσμο και δεν ενδιαφέρονται ούτε ασχολούνται με τις γήινες υποθέσεις. Επομένως ο άνθρωπος και μόνον αυτός ορίζει τη μοίρα του και τη ζωή του. Όπως επισημαίνει η Γουίλσον, η παραπάνω κοσμοθεωρία είναι απόλυτα εναρμονισμένη με τις σύγχρονες επιστημονικές αντιλήψεις. Εξ άλλου οι αντιλήψεις των Επικούρειων για την εξέλιξη και την επιλογή των ειδών προσεγγίζουν σε εκπληκτικό βαθμό τις αντιλήψεις της σύγχρονης Βιολογίας. Ακόμη και αν πολλές από τις επιστημονικές τους θεωρίες, κυρίως στον τομέα της φυσικής, θεωρούνται σήμερα εσφαλμένες και ξεπερασμένες, η επικούρεια ατομική φυσική παραμένει ο πρόγονος της σύγχρονης φυσικής. Όμως, ανεξάρτητα από τις επιμέρους διαψεύσεις και επιβεβαιώσεις της, η σπουδαιότητα της επικούρειας φιλοσοφίας έγκειται στο ότι δεν αναγνωρίζει θέσφατα: αντίθετα, είναι από τη φύση της δεκτική και ανοιχτή σε κάθε καινοφανή θεωρία εφόσον αυτή στηρίζεται σε επιστημονικές αποδείξεις και όχι σε μεταφυσικά επιχειρήματα.
Αριστερή οπτική
Η θεωρία του «Ευγενούς Αγρίου» έχει σίγουρα επικούρειες καταβολές. Σύμφωνα με τον Λουκρήτιο υπήρξε, στο μακρινό παρελθόν, μια χρυσή εποχή για την ανθρωπότητα. Στο περίφημο έργο του “De Rerum Natura” ισχυρίζεται ότι η εξελικτική πορεία του ανθρώπου δεν έχει να παρουσιάσει μόνον επιτεύγματα αλλά και οπισθοδρομήσεις. Αρχικά οι άνθρωποι ζούσαν σε σπηλιές, κυνηγημένοι από τα θηρία και τα στοιχεία της φύσης. Αργότερα αιχμαλώτισαν τη φωτιά και δημιούργησαν τις πρώτες κοινότητες. Σ’ αυτές δεν υπήρχαν καταπιεστικοί νόμοι ούτε απαγορεύσεις. Και παρά τα μεγάλα προβλήματά τους, οι άνθρωποι της εποχής του λίθου, απολάμβαναν τη ζωή σε καθεστώς ευδαιονίας και σχετικής ισότητας: «ό,τι τους πρόσφερε ο ήλιος και η βροχή, κι όσα έβγαζε η γη από μόνη της ήσανε γι αυτούς δώρα που τα φχαριστιόταν η ψυχή τους» (V938). Η κατάσταση αυτή άλλαξε όταν μπήκαν στη ζωή του ανθρώπου τα μέταλλα και η μεταλλουργία. Ο χαλκός και ο σίδηρος έφεραν επανάσταση στη γεωργία και πολλαπλασίασαν την παραγωγή, αλλά συνάμα κατέστησαν πιο αποτελεσματικά τα όπλα με τα οποία οι άνθρωποι άρχισαν να σφάζονται μαζικά. Κυρίως όμως η ανακάλυψη του χρυσού οδήγησε στον εκχρηματισμό της οικονομίας και επέτεινε τις οικονομικές ανισότητες. Το κοινωνικό χάσμα έγινε εντονότερο στις πόλεις, όπου δημιουργήθηκε μια παρασιτική τάξη μορφωμένων πλουσίων καταπιεστών, οι οποίοι επέβαλαν δυσβάσταχτους φόρους στους φτωχούς και ζούσαν από το μόχθο τους. Επομένως, σύμφωνα με τους Επικούρειους «οι σύγχρονες κυβερνήσεις προέκυψαν σταδιακά από τα κλεπτοκρατικά καθεστώτα που άρπαξαν περιουσίες, εκτόπισαν γηγενείς κατακτημένων περιοχών, απαίτησαν εισφορές και μοίρασαν τίτλους, εισοδήματα και επιρροή στους ευνοούμενούς τους» (σ.194). Πρόκειται ξεκάθαρα για μια ερμηνεία της ιστορίας με αριστερή οπτική.
Όμως η κοινωνική αδικία προκαλεί αντιδράσεις και οι αντιδράσεις εξελίσσονται σε συγκρούσεις, οι οποίες είναι συνήθως αιματηρές. Για ένα μεγάλο διάστημα επικράτησαν ταραχές, χάος και αιματοκύλισμα, ώσπου κάποια στιγμή έγινε κατανοητό ότι ο μόνος τρόπος για να δοθεί ένα τέλος στην κοινωνική αναταραχή και την άσκοπη αιματοχυσία, ήταν να θεσπιστούν νόμοι και κανόνες. Ώστε οι Νόμοι προέκυψαν ως ένας συμβιβασμός μεταξύ των ανθρώπων, προκειμένου να μπορούν να συμβιώνουν στις (εξελιγμένες) κοινωνίες τους. Όπως επισημαίνει ο Επίκουρος: «Δικαιοσύνη αυτή καθαυτή δεν υπήρξε ποτέ. Συνθήκη ήταν πάντα που κατά τόπους γεννιόταν μέσα από τις αμοιβαίες συναναστροφές των ανθρώπων και απέβλεπε στο να μη βλάπτουν και να μη βλάπτονται μεταξύ τους» (Κύριαι Δόξαι 31,33,5). Η φράση έρχεται σαν χαστούκι στο πρόσωπο του Πλάτωνα. Η Ιδέα της αυθύπαρκτης Δικαιοσύνης συντρίβεται μέσα σε μια πρόταση! Με τον ίδιο τρόπο απαξιώνεται και ο Αριστοτέλης και η θεωρία του περί «φυσικού δικαίου»: μια «σύμβαση συμφέροντος» είναι κι αυτό, και τίποτε άλλο.
Ώστε οι νόμοι είναι απλοί κανόνες που εξυπηρετούν την ομαλή μας συμβίωση. Οι κανόνες αυτοί δεν είναι πάντα σωστοί και γι αυτό θα πρέπει να αλλάζουν σύμφωνα με τις ανάγκες της κοινωνίας. Η πολιτική εξουσία είναι επίσης προϊόν συμβιβασμού και σκοπός της είναι η διασφάλιση της αρμονικής ζωής των πολιτών. Γενικά οι επικούρειοι αποστρέφονται την εξουσία και τους πολιτικούς ηγέτες, επειδή αντιτίθενται προς τα συμφέροντα του λαού: «Το να θυμόμαστε από πού προήλθαν οι κυβερνήσεις», επισημαίνει η Κάθριν Γουίλσον, «είναι σημαντικό προκειμένου να καταλάβουμε πού βρίσκονται τώρα και πού θα μπορούσαν να κατευθυνθούν. Η εξουσία, το χρήμα και η ευνοιοκρατία, το τρίο των δυνάμεων κατά τον Λουκρήτιο που μπορούν να στραφούν κατά της ανθρωπότητας, συνεχίζουν να δρουν και να λειτουργούν οπουδήποτε βρίσκουν τη δυνατότητα, προς το συμφέρον των εγωιστικών και ανήθικων ομάδων και ατόμων. Σήμερα αυτές οι ομάδες δρουν σε βάρος των λαϊκών συμφερόντων, μπλοκάροντας ή αποθαρρύνοντας επενδύσεις σε δημόσια αγαθά όπως η καθολική ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, οι δημόσιες μεταφορές η παιδεία και πρόσβαση στον πολιτισμό και στην αμόλυντη φύση»(σ.195).
Εμπειρικισμός
Οι Επικούρειοι είναι εμπειριστές. Σύμφωνα με την επικούρεια αντίληψη, ένα μέτρο θεωρείται ορθό, εφόσον το όφελος που προκύπτει από την εφαρμογή του είναι μεγαλύτερο από τη ζημία. Με αυτό το απλό κριτήριο επιλύονται πολλά, εκ πρώτης όψεως «αδιέξοδα» ζητήματα, όπως π.χ. η σύγχρονη διαμάχη μεταξύ δαρβινιστών και «Δημιουργιστών». Οι τελευταίοι αμφισβητούν τη θεωρία της εξέλιξης και ισχυρίζονται ότι ο κόσμος δημιουργήθηκε από μια Ανώτερη Δύναμη. Ζητούν μάλιστα να προστεθεί στο μάθημα της βιολογίας και η διδασκαλία της θεωρίας του «ευφυούς σχεδιασμού». Η επικούρεια απάντηση είναι ότι με την προσθήκη μιας τέτοιας θεωρίας σε ένα επιστημονικό μάθημα διατρέχουμε τον κίνδυνο να οδηγηθούμε στην θρησκοληψία και τον σκοταδισμό, ενώ στην αντίθετη περίπτωση δεν διατρέχουμε κανένα διανοητικό και ηθικό ρίσκο. (σ.191)
Υπάρχουν εξ άλλου περιπτώσεις όπου οι ζημίες από την εφαρμογή ενός μέτρου είναι υπαρκτές και μεγάλες. Αν όμως τα οφέλη είναι πολύ μεγαλύτερα και αφορούν την συντριπτική πλειοψηφία, τότε το μέτρο πρέπει να θεωρηθεί αναγκαίο. Για παράδειγμα, το όφελος από την κυκλοφορία των αυτοκινήτων στους δρόμους είναι πολύ μεγαλύτερο από τα προβλήματα που δημιουργεί. Βέβαια, μια μικρή μειοψηφία ανθρώπων βλάπτεται σοβαρά από τα αυτοκινητιστικά ατυχήματα. Πρόκειται όμως για αναγκαίο κακό αφού η συντριπτική πλειοψηφία ωφελείται σημαντικά από την κυκλοφορία των αυτοκινήτων. Αντίστοιχα, η υψηλή φορολόγηση των πλουσίων είναι προφανώς βλαπτική γι αυτούς, εφόσον τους στερεί ένα μέρος από τα κεκτημένα τους. Ωστόσο είναι ορθή για δύο λόγους: πρώτον διότι δεν τους στερεί τα αναγκαία, αλλά ένα σχετικά μικρό μέρος από τα κεκτημένα τους. Και δεύτερον επειδή μέσω της φορολόγησης τα χαμηλότερα στρώματα θα βοηθηθούν ουσιαστικά. «Ο πολιτικοποιημένος επικούρειος δεν βλέπει όφελος στην οικονομική ανάπτυξη καθαυτή ούτε στην παραγωγικότητα ως αυτοσκοπό. Γι αυτόν οι μόνες καλές πολιτικές είναι εκείνες που μπορούν να ανακουφίσουν από την πείνα, την αρρώστια, το άγχος, το φόβο, την ανησυχία και την ταλαιπωρία. Για κάθε πρόταση που τίθεται στο κοινό και τους εκπροσώπους του σ μια δημοκρατία … θα πρέπει να αναρωτηθούμε: βοηθάει αυτή η πρόταση; Θα απαλύνει τα πιο βασικά κακά όπως η έλλειψη πρόσβασης σε καλό φαγητό, καθαρό νερό και αέρα, καλή μόρφωση; ή είναι πιθανό να οδηγήσει σε περισσότερες αρρώστιες και απώλειες ζωής; Στοχεύει να γίνουν οι πλούσιοι πλουσιότεροι;»(σ.202). Είναι επομένως φανερό ότι η επικούρεια φιλοσοφία φέρει αριστερό πρόσημο. Και φυσικά δεν είναι τυχαίο το ότι επηρέασε καθοριστικά τις μεγάλες πνευματικές μορφές της νεότερης ιστορίας, από τον Τζέρεμυ Μπένθαμ και τον Τόμας Τζέφφερσον, μέχρι τον Ζαν Ζακ Ρουσσώ και τον Καρλ Μαρξ. Όλοι τους αντιτέθηκαν με πάθος στις πολιτικές, κοινωνικές και οικονομικές ανισότητες της εποχής τους.
Ηθική
Η Επικούρεια βιοθεωρία καθορίζεται από τις παραπάνω αρχές και αξίες. Οι Επικούρειοι είναι καχύποπτοι προς κάθε μορφή εξουσίας και αντιμετωπίζουν με επιφύλαξη τους κοινωνικούς περιορισμούς και τις υποχρεώσεις. Έχοντας απορριψει την αφηρημένη έννοια “Δικαιοσύνης” θεωρούν ότι οι νόμοι πρέπει να αλλάζουν όταν ευνοούν την πλουτοκρατία. Ο πόλεμος είναι ένα από τα χειρότερα κακά και προφανώς η φιλοπατρία δεν είναι αρετή: «όταν θάρρος σημαίνει την πρόκληση φόβου, πόνου και θανάτου σε άλλους ανθρώπους ή το να υποστείς ο ίδιος πόνο ή να σκοτωθείς, αυτό δεν είναι αξιοθαύμαστη αρετή για τον επικούρειο. Δεν βλέπει καμιά ηθική καλοσύνη στο να θυσιάσω την ασφάλειά μου και πιθανά την υγεία και τη ζωή μου για τα οικονομικά και γεωπολιτικά συμφέροντα άλλων. Ο πατριωτισμός δεν υπάρχει στη φύση και η τυφλή αφοσίωση σε μια συγκεκριμένη χώρα χρειάζεται να αμφισβητείται…»(σ.102)
Μετά θάνατον ζωή δεν υπάρχει. Όλα αρχίζουν και τελειώνουν σε αυτή τη ζωή. Οι Επικούρειοι χλευάζουν την “άφθαρτη” πλατωνική ψυχή που υποτίθεται ότι ζει φυλακισμένη μέσα στο σώμα και γυρεύει να απελευθερωθεί από αυτό. Όμως ο θάνατος, λένε, δεν πρέπει να μας τρομάζει: οφείλουμε να τον αποδεχτούμε με θάρρος και χωρίς να κλείνουμε τα μάτια σ’ αυτόν: οι γέροι, ας το πάρουν απόφαση, θα δίνουν πάντα τόπο στους νέους.
Οι Επικούρειοι αντιτίθενται και στην σωκρατική αναζήτηση της γνώσης για τη γνώση. Απορρίπτουν ακόμα και την ίδια τη γνώση αν η απόκτησή της δεν κάνει τη ζωή μας καλύτερη και ευκολότερη. Έτσι εξηγείται η απέχθειά τους προς τα μαθηματικά. Η Γουίλσον επικαλείται την ανακάλυψη της πυρηνικής ενέργειας και τις καταστροφικές συνέπειές της προκειμένου να θέσει το επικούρειο ερώτημα: πόσο βέβαιοι είμαστε ότι τα οφέλη της πυρηνικής ενέργειας αντισταθμίζουν τις αρνητικές της επιπτώσεις στη ζωή μας ;
Αυτο που αξίζει να κάνουμε λοιπόν, είναι να ζούμε τη ζωή μας απλά και ήρεμα, αποβάλλοντας τις ψυχοφθόρες εντάσεις, και τις αιτίες που τις δημιουργούν: τέτοιες είναι η φιλοδοξία, η πλεονεξία, ο φόβος και τα πάθη. Γιατί, το βασικό συστατικό μιας καλής ζωής δεν είναι τόσο η επιδίωξη της ηδονής, όσο η αποφυγή του πόνου. Οφείλουμε λοιπόν, στο μέτρο του δυνατού, να απαλλαγούμε από καταστάσεις που μας προκαλούν πόνο με ριζικές λύσεις.
Τα αδύναμα σημεία
1.Ο έρωτας. Σύμφωνα με τους επικούρειους οφείλουμε να είμαστε επιφυλακτικοί σε κάθε κατάσταση η οποία μπορεί να ταράξει την ψυχή μας. Μια τέτοια είναι φυσικά και ο έρωτας. Φαίνεται παράδοξο, μια φιλοσοφία η οποία υμνεί τη χαρά της ζωής, να αντιμετωπίζει τον έρωτα με καχυποψία. Προφανώς αυτό είναι ένα από τα αδύνατα σημεία του επικουρισμού και πολλοί μελετητές το προσπερνούσαν κάπως βιαστικά. Η Γουίλσον επιχειρεί με θάρρος να φωτίσει το ζήτημα στο κεφάλαιο με τίτλο «Πρόσεχε τον Έρωτα!», όπου επισημαίνει τους κινδύνους που εγκυμονεί το αλόγιστο ερωτικό πάθος: ψυχοφθόρα συναισθήματα όπως το άγχος και η ζήλεια, αθέλητη εγκυμοσύνη για τις γυναίκες, ασθένειες, απογοήτευση από την λάθος επιλογή συντρόφου, κ.λπ. Ενδιαφέρουσα είναι η αναφορά της στον Λουκρήτιο, ο οποίος αν και κορυφαίος Επικούρειος αυτοκτόνησε εξ αιτίας ερωτικού πάθους: «μη γίνεις σαν τον Λουκρήτιο!», μας προτρέπει η Γουίλσον. Όμως, παρά την προσεκτική της διατύπωση, τα επιχειρήματά της θυμίζουν συμβουλές ενός υπερπροστατευτικού γονέα προς το παιδί του. Πόσο ειρωνικό στ’ αλήθεια: ο «προοδευτικός» Επίκουρος μας προτρέπει να καταπνίγουμε την ερωτική ορμή, ενώ ο «αντιδραστικός» Πλάτων την θεωρεί προϋπόθεση για έκφραση και δημιουργία, για την μέθεξη με την Ομορφιά! Εδώ σίγουρα ο Πλάτων παίρνει την εκδίκησή του.
2.Ζωή χωρίς νόημα;. Οι Επικούρειοι, ακολουθώντας τον τρόπο ζωής του αρχηγού τους, ζούσαν σε κοινόβια, τους Κήπους. Εκεί, μακριά από την πολιτική και τα προβλήματα της καθημερινότητας ζούσαν ισότιμα ανάμεσα σε φίλους και μοιράζονταν μετριοπαθείς απολαύσεις. Πρόκειται λοιπόν για ένα ουτοπικό κίνημα, κάτι σαν το κίνημα των Χίπις -και μάλιστα χωρίς έμφαση στο σεξ; Η Γουίλσον προτιμά το παράδειγμα ενός παρόμοιου κινήματος, του «turn on, tune in, drop out» το οποίο «παρότρυνε τους οπαδούς του να αγνοούν το συμβατικό κόσμο και να απολαμβάνουν τις μακάριες καταστάσεις που προκαλούν τα ναρκωτικά επικεντρωμένοι στις προσωπικές τους αντιλήψεις και σκέψεις»(σ.231). Όμως η ιστορία έχει δείξει ότι τέτοιου τύπου κινήματα κατέρρευσαν πολύ γρήγορα και οπωσδήποτε δεν συνιστούν τρόπο ζωής στην εποχή μας. Δυστυχώς οι απαντήσεις της Γουίλσον είναι και εδώ ανεπαρκείς. Αντίθετα αναγνωρίζει ότι σύμφωνα με τον Επίκουρο «δεν χρειάζεται να σκοτιζόμαστε διόλου για το νόημα της ζωής. Και αυτός και ο Λουκρήτιος μας λένε να πάψουμε να πασχίζουμε και αντίθετα να βρούμε ικανοποίηση μέσω του εαυτού μας και όσων ήδη εχουμε»(σ.232). Κανένα νόημα λοιπόν. Απλά να περνά η ζωή ήρεμα, χωρίς προβλήματα. Φυσικά η Γουίλσον προσπαθεί να μας πείσει ότι ένας επικούρειος προτιμά την ικανοποίηση που αντλεί από την χαρά της (αφιλοκερδούς) προσφοράς έναντι εκείνης των εφήμερων απολαύσεων. Αλλά το γεγονός παραμένει: από την Επικούρεια φιλοσοφία απουσιάζει η ηθική επιταγή. Εντελώς.
3.Στη σκιά των Στωικών. Το τελευταίο κεφάλαιο του βιβλίου έχει τίτλο: «μήπως να γίνω στωικός αντί για επικούρειος;» Αφού εκθέσει σύντομα το Στωικό σύστημα, η Γουίλσον το συγκρίνει με το Επικούρειο. Η αγωνία της συγγραφέως σε σχέση με την μεγάλη δημοτικότητα της Στωικής φιλοσοφίας στις μέρες μας είναι εμφανέστατη.
Τα τελευταία χρόνια έχει παρατηρηθεί μια νέα τάση στην προσέγγιση της αρχαίας ελληνικής φιλοσοφίας. Στόχος της είναι να απαλλαγεί από την ακαδημαϊκή και εξ αποστάσεως ανάγνωσή της, η οποία είτε την αποτιμούσε θετικά είτε αρνητικά, δεν έπαυε να την εξετάζει στα πλαίσια της εποχής της, δηλαδή της «αρχαιότητας». Αντίθετα, η σύγχρονη τάση φέρνει την ελληνική φιλοσοφία στην εποχή μας και την αντιμετωπίζει ως ολοζώντανη δύναμη ικανή να επηρεάσει τη ζωή μας προς το καλύτερο. Αυτή η προσέγγιση κερδίζει διαρκώς έδαφος με αποτέλεσμα την έκδοση πολυάριθμων "εκλαϊκευμένων" φιλοσοφικών εγχειριδίων. Τα περισσότερα αφορούν τη Στωική φιλοσοφία. Για την Επικούρεια φιλοσοφία έχουν γραφεί σχετικά λίγα. Επομένως το βιβλίο της Γουίλσον έρχεται να καλύψει ένα κενό σε μια προσπάθεια να αναδείξει την επικαιρότητά της. Η Γουίλσον αναπτύσσει τις απόψεις της με σαφήνεια και διαύγεια, με αποτέλεσμα να διατηρεί την επιστημονική εγκυρότητα χωρίς τις μακροσκελείς αναφορές και τις κουραστικές υποσημειώσεις των αυστηρά ακαδημαϊκών έργων. Χάρη στην απλότητα και την αμεσότητα του ύφους του, το βιβλίο διαβάζεται ευχάριστα. Όμως ο αναγνώστης δεν πρέπει να παρασυρθεί και να το προσπεράσει σαν "εύκολο". Δεν είναι. Κάθε κεφάλαιο είναι τροφή για σκέψη και γι αυτό αξίζει να ξαναδιαβαστεί προσεκτικά, να υπογραμμιστούν τα βασικά σημεία του και να κρατηθούν σημειώσεις. Το αποτέλεσμα θα τον αποζημιώσει, είτε συμφωνεί είτε διαφωνεί με τις θέσεις της συγγραφέως. Και οπωσδήποτε, τελειώνοντας το βιβλίο, θα έχει μια ολοκληρωμένη αντίληψη της επικούρειας φιλοσοφίας.
Μια κοσμοθεωρία υλιστική
Η επικούρεια φιλοσοφία είναι απόλυτα υλιστική στη βάση της. Ο κόσμος μας αποτελείται από άτομα, τα οποία είναι άφθαρτα και αναλλοίωτα. Τα πάντα προκύπτουν με κατάλληλους συνδυασμούς και αλληλεπιδράσεις αυτών των ατόμων. Ακόμη και η ψυχή. Η ψυχή για τους Επικούρειους δεν είναι κάτι άυλο και ξένο προς το σώμα μας, ούτε ζει φυλακισμένη μέσα σ’ αυτό, αλλά αποτελεί μέρος του και έχει απόλυτα υλική υπόσταση. Όπως ακριβώς και το σώμα, η ψυχή πεθαίνει μαζί του και χάνεται ολοκληρωτικά. Ώστε έχουμε εδώ μια κοσμοθεωρία η οποία βρίσκεται στον αντίποδα της πλατωνικής -και όχι μόνο. Οι Επικούρειοι απορρίπτουν εξίσου τη θεωρία των Ιδεών, όσο και την τελεολογική αντίληψη του Αριστοτέλη περί θεϊκού σχεδιασμού του κόσμου. Μάλιστα η επικούρεια θεωρία για τους θεούς ήταν ένας εύσχημος τρόπος να τους απαξιώσει. Τυπικά ο Επίκουρος αποδέχεται την ύπαρξη των θεών, όμως τους τοποθετεί σε ένα διαφορετικό σύμπαν, όπου ζουν ανεξάρτητα από τον δικό μας κόσμο και δεν ενδιαφέρονται ούτε ασχολούνται με τις γήινες υποθέσεις. Επομένως ο άνθρωπος και μόνον αυτός ορίζει τη μοίρα του και τη ζωή του. Όπως επισημαίνει η Γουίλσον, η παραπάνω κοσμοθεωρία είναι απόλυτα εναρμονισμένη με τις σύγχρονες επιστημονικές αντιλήψεις. Εξ άλλου οι αντιλήψεις των Επικούρειων για την εξέλιξη και την επιλογή των ειδών προσεγγίζουν σε εκπληκτικό βαθμό τις αντιλήψεις της σύγχρονης Βιολογίας. Ακόμη και αν πολλές από τις επιστημονικές τους θεωρίες, κυρίως στον τομέα της φυσικής, θεωρούνται σήμερα εσφαλμένες και ξεπερασμένες, η επικούρεια ατομική φυσική παραμένει ο πρόγονος της σύγχρονης φυσικής. Όμως, ανεξάρτητα από τις επιμέρους διαψεύσεις και επιβεβαιώσεις της, η σπουδαιότητα της επικούρειας φιλοσοφίας έγκειται στο ότι δεν αναγνωρίζει θέσφατα: αντίθετα, είναι από τη φύση της δεκτική και ανοιχτή σε κάθε καινοφανή θεωρία εφόσον αυτή στηρίζεται σε επιστημονικές αποδείξεις και όχι σε μεταφυσικά επιχειρήματα.
Αριστερή οπτική
Η θεωρία του «Ευγενούς Αγρίου» έχει σίγουρα επικούρειες καταβολές. Σύμφωνα με τον Λουκρήτιο υπήρξε, στο μακρινό παρελθόν, μια χρυσή εποχή για την ανθρωπότητα. Στο περίφημο έργο του “De Rerum Natura” ισχυρίζεται ότι η εξελικτική πορεία του ανθρώπου δεν έχει να παρουσιάσει μόνον επιτεύγματα αλλά και οπισθοδρομήσεις. Αρχικά οι άνθρωποι ζούσαν σε σπηλιές, κυνηγημένοι από τα θηρία και τα στοιχεία της φύσης. Αργότερα αιχμαλώτισαν τη φωτιά και δημιούργησαν τις πρώτες κοινότητες. Σ’ αυτές δεν υπήρχαν καταπιεστικοί νόμοι ούτε απαγορεύσεις. Και παρά τα μεγάλα προβλήματά τους, οι άνθρωποι της εποχής του λίθου, απολάμβαναν τη ζωή σε καθεστώς ευδαιονίας και σχετικής ισότητας: «ό,τι τους πρόσφερε ο ήλιος και η βροχή, κι όσα έβγαζε η γη από μόνη της ήσανε γι αυτούς δώρα που τα φχαριστιόταν η ψυχή τους» (V938). Η κατάσταση αυτή άλλαξε όταν μπήκαν στη ζωή του ανθρώπου τα μέταλλα και η μεταλλουργία. Ο χαλκός και ο σίδηρος έφεραν επανάσταση στη γεωργία και πολλαπλασίασαν την παραγωγή, αλλά συνάμα κατέστησαν πιο αποτελεσματικά τα όπλα με τα οποία οι άνθρωποι άρχισαν να σφάζονται μαζικά. Κυρίως όμως η ανακάλυψη του χρυσού οδήγησε στον εκχρηματισμό της οικονομίας και επέτεινε τις οικονομικές ανισότητες. Το κοινωνικό χάσμα έγινε εντονότερο στις πόλεις, όπου δημιουργήθηκε μια παρασιτική τάξη μορφωμένων πλουσίων καταπιεστών, οι οποίοι επέβαλαν δυσβάσταχτους φόρους στους φτωχούς και ζούσαν από το μόχθο τους. Επομένως, σύμφωνα με τους Επικούρειους «οι σύγχρονες κυβερνήσεις προέκυψαν σταδιακά από τα κλεπτοκρατικά καθεστώτα που άρπαξαν περιουσίες, εκτόπισαν γηγενείς κατακτημένων περιοχών, απαίτησαν εισφορές και μοίρασαν τίτλους, εισοδήματα και επιρροή στους ευνοούμενούς τους» (σ.194). Πρόκειται ξεκάθαρα για μια ερμηνεία της ιστορίας με αριστερή οπτική.
Όμως η κοινωνική αδικία προκαλεί αντιδράσεις και οι αντιδράσεις εξελίσσονται σε συγκρούσεις, οι οποίες είναι συνήθως αιματηρές. Για ένα μεγάλο διάστημα επικράτησαν ταραχές, χάος και αιματοκύλισμα, ώσπου κάποια στιγμή έγινε κατανοητό ότι ο μόνος τρόπος για να δοθεί ένα τέλος στην κοινωνική αναταραχή και την άσκοπη αιματοχυσία, ήταν να θεσπιστούν νόμοι και κανόνες. Ώστε οι Νόμοι προέκυψαν ως ένας συμβιβασμός μεταξύ των ανθρώπων, προκειμένου να μπορούν να συμβιώνουν στις (εξελιγμένες) κοινωνίες τους. Όπως επισημαίνει ο Επίκουρος: «Δικαιοσύνη αυτή καθαυτή δεν υπήρξε ποτέ. Συνθήκη ήταν πάντα που κατά τόπους γεννιόταν μέσα από τις αμοιβαίες συναναστροφές των ανθρώπων και απέβλεπε στο να μη βλάπτουν και να μη βλάπτονται μεταξύ τους» (Κύριαι Δόξαι 31,33,5). Η φράση έρχεται σαν χαστούκι στο πρόσωπο του Πλάτωνα. Η Ιδέα της αυθύπαρκτης Δικαιοσύνης συντρίβεται μέσα σε μια πρόταση! Με τον ίδιο τρόπο απαξιώνεται και ο Αριστοτέλης και η θεωρία του περί «φυσικού δικαίου»: μια «σύμβαση συμφέροντος» είναι κι αυτό, και τίποτε άλλο.
Ώστε οι νόμοι είναι απλοί κανόνες που εξυπηρετούν την ομαλή μας συμβίωση. Οι κανόνες αυτοί δεν είναι πάντα σωστοί και γι αυτό θα πρέπει να αλλάζουν σύμφωνα με τις ανάγκες της κοινωνίας. Η πολιτική εξουσία είναι επίσης προϊόν συμβιβασμού και σκοπός της είναι η διασφάλιση της αρμονικής ζωής των πολιτών. Γενικά οι επικούρειοι αποστρέφονται την εξουσία και τους πολιτικούς ηγέτες, επειδή αντιτίθενται προς τα συμφέροντα του λαού: «Το να θυμόμαστε από πού προήλθαν οι κυβερνήσεις», επισημαίνει η Κάθριν Γουίλσον, «είναι σημαντικό προκειμένου να καταλάβουμε πού βρίσκονται τώρα και πού θα μπορούσαν να κατευθυνθούν. Η εξουσία, το χρήμα και η ευνοιοκρατία, το τρίο των δυνάμεων κατά τον Λουκρήτιο που μπορούν να στραφούν κατά της ανθρωπότητας, συνεχίζουν να δρουν και να λειτουργούν οπουδήποτε βρίσκουν τη δυνατότητα, προς το συμφέρον των εγωιστικών και ανήθικων ομάδων και ατόμων. Σήμερα αυτές οι ομάδες δρουν σε βάρος των λαϊκών συμφερόντων, μπλοκάροντας ή αποθαρρύνοντας επενδύσεις σε δημόσια αγαθά όπως η καθολική ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, οι δημόσιες μεταφορές η παιδεία και πρόσβαση στον πολιτισμό και στην αμόλυντη φύση»(σ.195).
Εμπειρικισμός
Οι Επικούρειοι είναι εμπειριστές. Σύμφωνα με την επικούρεια αντίληψη, ένα μέτρο θεωρείται ορθό, εφόσον το όφελος που προκύπτει από την εφαρμογή του είναι μεγαλύτερο από τη ζημία. Με αυτό το απλό κριτήριο επιλύονται πολλά, εκ πρώτης όψεως «αδιέξοδα» ζητήματα, όπως π.χ. η σύγχρονη διαμάχη μεταξύ δαρβινιστών και «Δημιουργιστών». Οι τελευταίοι αμφισβητούν τη θεωρία της εξέλιξης και ισχυρίζονται ότι ο κόσμος δημιουργήθηκε από μια Ανώτερη Δύναμη. Ζητούν μάλιστα να προστεθεί στο μάθημα της βιολογίας και η διδασκαλία της θεωρίας του «ευφυούς σχεδιασμού». Η επικούρεια απάντηση είναι ότι με την προσθήκη μιας τέτοιας θεωρίας σε ένα επιστημονικό μάθημα διατρέχουμε τον κίνδυνο να οδηγηθούμε στην θρησκοληψία και τον σκοταδισμό, ενώ στην αντίθετη περίπτωση δεν διατρέχουμε κανένα διανοητικό και ηθικό ρίσκο. (σ.191)
Υπάρχουν εξ άλλου περιπτώσεις όπου οι ζημίες από την εφαρμογή ενός μέτρου είναι υπαρκτές και μεγάλες. Αν όμως τα οφέλη είναι πολύ μεγαλύτερα και αφορούν την συντριπτική πλειοψηφία, τότε το μέτρο πρέπει να θεωρηθεί αναγκαίο. Για παράδειγμα, το όφελος από την κυκλοφορία των αυτοκινήτων στους δρόμους είναι πολύ μεγαλύτερο από τα προβλήματα που δημιουργεί. Βέβαια, μια μικρή μειοψηφία ανθρώπων βλάπτεται σοβαρά από τα αυτοκινητιστικά ατυχήματα. Πρόκειται όμως για αναγκαίο κακό αφού η συντριπτική πλειοψηφία ωφελείται σημαντικά από την κυκλοφορία των αυτοκινήτων. Αντίστοιχα, η υψηλή φορολόγηση των πλουσίων είναι προφανώς βλαπτική γι αυτούς, εφόσον τους στερεί ένα μέρος από τα κεκτημένα τους. Ωστόσο είναι ορθή για δύο λόγους: πρώτον διότι δεν τους στερεί τα αναγκαία, αλλά ένα σχετικά μικρό μέρος από τα κεκτημένα τους. Και δεύτερον επειδή μέσω της φορολόγησης τα χαμηλότερα στρώματα θα βοηθηθούν ουσιαστικά. «Ο πολιτικοποιημένος επικούρειος δεν βλέπει όφελος στην οικονομική ανάπτυξη καθαυτή ούτε στην παραγωγικότητα ως αυτοσκοπό. Γι αυτόν οι μόνες καλές πολιτικές είναι εκείνες που μπορούν να ανακουφίσουν από την πείνα, την αρρώστια, το άγχος, το φόβο, την ανησυχία και την ταλαιπωρία. Για κάθε πρόταση που τίθεται στο κοινό και τους εκπροσώπους του σ μια δημοκρατία … θα πρέπει να αναρωτηθούμε: βοηθάει αυτή η πρόταση; Θα απαλύνει τα πιο βασικά κακά όπως η έλλειψη πρόσβασης σε καλό φαγητό, καθαρό νερό και αέρα, καλή μόρφωση; ή είναι πιθανό να οδηγήσει σε περισσότερες αρρώστιες και απώλειες ζωής; Στοχεύει να γίνουν οι πλούσιοι πλουσιότεροι;»(σ.202). Είναι επομένως φανερό ότι η επικούρεια φιλοσοφία φέρει αριστερό πρόσημο. Και φυσικά δεν είναι τυχαίο το ότι επηρέασε καθοριστικά τις μεγάλες πνευματικές μορφές της νεότερης ιστορίας, από τον Τζέρεμυ Μπένθαμ και τον Τόμας Τζέφφερσον, μέχρι τον Ζαν Ζακ Ρουσσώ και τον Καρλ Μαρξ. Όλοι τους αντιτέθηκαν με πάθος στις πολιτικές, κοινωνικές και οικονομικές ανισότητες της εποχής τους.
Ηθική
Η Επικούρεια βιοθεωρία καθορίζεται από τις παραπάνω αρχές και αξίες. Οι Επικούρειοι είναι καχύποπτοι προς κάθε μορφή εξουσίας και αντιμετωπίζουν με επιφύλαξη τους κοινωνικούς περιορισμούς και τις υποχρεώσεις. Έχοντας απορριψει την αφηρημένη έννοια “Δικαιοσύνης” θεωρούν ότι οι νόμοι πρέπει να αλλάζουν όταν ευνοούν την πλουτοκρατία. Ο πόλεμος είναι ένα από τα χειρότερα κακά και προφανώς η φιλοπατρία δεν είναι αρετή: «όταν θάρρος σημαίνει την πρόκληση φόβου, πόνου και θανάτου σε άλλους ανθρώπους ή το να υποστείς ο ίδιος πόνο ή να σκοτωθείς, αυτό δεν είναι αξιοθαύμαστη αρετή για τον επικούρειο. Δεν βλέπει καμιά ηθική καλοσύνη στο να θυσιάσω την ασφάλειά μου και πιθανά την υγεία και τη ζωή μου για τα οικονομικά και γεωπολιτικά συμφέροντα άλλων. Ο πατριωτισμός δεν υπάρχει στη φύση και η τυφλή αφοσίωση σε μια συγκεκριμένη χώρα χρειάζεται να αμφισβητείται…»(σ.102)
Μετά θάνατον ζωή δεν υπάρχει. Όλα αρχίζουν και τελειώνουν σε αυτή τη ζωή. Οι Επικούρειοι χλευάζουν την “άφθαρτη” πλατωνική ψυχή που υποτίθεται ότι ζει φυλακισμένη μέσα στο σώμα και γυρεύει να απελευθερωθεί από αυτό. Όμως ο θάνατος, λένε, δεν πρέπει να μας τρομάζει: οφείλουμε να τον αποδεχτούμε με θάρρος και χωρίς να κλείνουμε τα μάτια σ’ αυτόν: οι γέροι, ας το πάρουν απόφαση, θα δίνουν πάντα τόπο στους νέους.
Οι Επικούρειοι αντιτίθενται και στην σωκρατική αναζήτηση της γνώσης για τη γνώση. Απορρίπτουν ακόμα και την ίδια τη γνώση αν η απόκτησή της δεν κάνει τη ζωή μας καλύτερη και ευκολότερη. Έτσι εξηγείται η απέχθειά τους προς τα μαθηματικά. Η Γουίλσον επικαλείται την ανακάλυψη της πυρηνικής ενέργειας και τις καταστροφικές συνέπειές της προκειμένου να θέσει το επικούρειο ερώτημα: πόσο βέβαιοι είμαστε ότι τα οφέλη της πυρηνικής ενέργειας αντισταθμίζουν τις αρνητικές της επιπτώσεις στη ζωή μας ;
Αυτο που αξίζει να κάνουμε λοιπόν, είναι να ζούμε τη ζωή μας απλά και ήρεμα, αποβάλλοντας τις ψυχοφθόρες εντάσεις, και τις αιτίες που τις δημιουργούν: τέτοιες είναι η φιλοδοξία, η πλεονεξία, ο φόβος και τα πάθη. Γιατί, το βασικό συστατικό μιας καλής ζωής δεν είναι τόσο η επιδίωξη της ηδονής, όσο η αποφυγή του πόνου. Οφείλουμε λοιπόν, στο μέτρο του δυνατού, να απαλλαγούμε από καταστάσεις που μας προκαλούν πόνο με ριζικές λύσεις.
Τα αδύναμα σημεία
1.Ο έρωτας. Σύμφωνα με τους επικούρειους οφείλουμε να είμαστε επιφυλακτικοί σε κάθε κατάσταση η οποία μπορεί να ταράξει την ψυχή μας. Μια τέτοια είναι φυσικά και ο έρωτας. Φαίνεται παράδοξο, μια φιλοσοφία η οποία υμνεί τη χαρά της ζωής, να αντιμετωπίζει τον έρωτα με καχυποψία. Προφανώς αυτό είναι ένα από τα αδύνατα σημεία του επικουρισμού και πολλοί μελετητές το προσπερνούσαν κάπως βιαστικά. Η Γουίλσον επιχειρεί με θάρρος να φωτίσει το ζήτημα στο κεφάλαιο με τίτλο «Πρόσεχε τον Έρωτα!», όπου επισημαίνει τους κινδύνους που εγκυμονεί το αλόγιστο ερωτικό πάθος: ψυχοφθόρα συναισθήματα όπως το άγχος και η ζήλεια, αθέλητη εγκυμοσύνη για τις γυναίκες, ασθένειες, απογοήτευση από την λάθος επιλογή συντρόφου, κ.λπ. Ενδιαφέρουσα είναι η αναφορά της στον Λουκρήτιο, ο οποίος αν και κορυφαίος Επικούρειος αυτοκτόνησε εξ αιτίας ερωτικού πάθους: «μη γίνεις σαν τον Λουκρήτιο!», μας προτρέπει η Γουίλσον. Όμως, παρά την προσεκτική της διατύπωση, τα επιχειρήματά της θυμίζουν συμβουλές ενός υπερπροστατευτικού γονέα προς το παιδί του. Πόσο ειρωνικό στ’ αλήθεια: ο «προοδευτικός» Επίκουρος μας προτρέπει να καταπνίγουμε την ερωτική ορμή, ενώ ο «αντιδραστικός» Πλάτων την θεωρεί προϋπόθεση για έκφραση και δημιουργία, για την μέθεξη με την Ομορφιά! Εδώ σίγουρα ο Πλάτων παίρνει την εκδίκησή του.
2.Ζωή χωρίς νόημα;. Οι Επικούρειοι, ακολουθώντας τον τρόπο ζωής του αρχηγού τους, ζούσαν σε κοινόβια, τους Κήπους. Εκεί, μακριά από την πολιτική και τα προβλήματα της καθημερινότητας ζούσαν ισότιμα ανάμεσα σε φίλους και μοιράζονταν μετριοπαθείς απολαύσεις. Πρόκειται λοιπόν για ένα ουτοπικό κίνημα, κάτι σαν το κίνημα των Χίπις -και μάλιστα χωρίς έμφαση στο σεξ; Η Γουίλσον προτιμά το παράδειγμα ενός παρόμοιου κινήματος, του «turn on, tune in, drop out» το οποίο «παρότρυνε τους οπαδούς του να αγνοούν το συμβατικό κόσμο και να απολαμβάνουν τις μακάριες καταστάσεις που προκαλούν τα ναρκωτικά επικεντρωμένοι στις προσωπικές τους αντιλήψεις και σκέψεις»(σ.231). Όμως η ιστορία έχει δείξει ότι τέτοιου τύπου κινήματα κατέρρευσαν πολύ γρήγορα και οπωσδήποτε δεν συνιστούν τρόπο ζωής στην εποχή μας. Δυστυχώς οι απαντήσεις της Γουίλσον είναι και εδώ ανεπαρκείς. Αντίθετα αναγνωρίζει ότι σύμφωνα με τον Επίκουρο «δεν χρειάζεται να σκοτιζόμαστε διόλου για το νόημα της ζωής. Και αυτός και ο Λουκρήτιος μας λένε να πάψουμε να πασχίζουμε και αντίθετα να βρούμε ικανοποίηση μέσω του εαυτού μας και όσων ήδη εχουμε»(σ.232). Κανένα νόημα λοιπόν. Απλά να περνά η ζωή ήρεμα, χωρίς προβλήματα. Φυσικά η Γουίλσον προσπαθεί να μας πείσει ότι ένας επικούρειος προτιμά την ικανοποίηση που αντλεί από την χαρά της (αφιλοκερδούς) προσφοράς έναντι εκείνης των εφήμερων απολαύσεων. Αλλά το γεγονός παραμένει: από την Επικούρεια φιλοσοφία απουσιάζει η ηθική επιταγή. Εντελώς.
3.Στη σκιά των Στωικών. Το τελευταίο κεφάλαιο του βιβλίου έχει τίτλο: «μήπως να γίνω στωικός αντί για επικούρειος;» Αφού εκθέσει σύντομα το Στωικό σύστημα, η Γουίλσον το συγκρίνει με το Επικούρειο. Η αγωνία της συγγραφέως σε σχέση με την μεγάλη δημοτικότητα της Στωικής φιλοσοφίας στις μέρες μας είναι εμφανέστατη.
August 9, 2021
Catherine Wilson explica en este libro con una meridiana claridad las principales características de la filosofía epicúrea: su cosmogonía (no apoya ninguna teoría teísta sino que defiende un simple monismo materialista: la realidad se compone de unidades mínimas indivisibles -átomos- que se unen y conforman la materia), su epistemología (basada en el empirismo, es decir, solo se puede conocer o confiar en la experiencia personal que se obtiene a partir de los sentidos), la relación o el comportamiento que el individuo ha de adoptar con el prójimo (que Epicuro denomina "justicia" y la autora, "moral"; la moral impone límites en la medida en que no es justificable el beneficio o placer personal si este termina provocando, en algún momento, alguna clase de dolor o sufrimiento en otra persona), la forma en que ha de encararse la ciencia o la religión, entre otros aspectos, de acuerdo con esta filosofía, etc. No obstante, en la idea en la que tal vez mayor hincapié realiza esta pensadora es en la de evitar la identificación que secularmente se ha establecido entre "epicureísmo" y "hedonismo": el epicureísmo, en efecto, identifica el placer como el mayor bien y el dolor, en cambio, como el mayor mal, pero no postula que se persiga aquel de manera irreflexiva, o sin moderación; la búsqueda del placer ha de estar regulada por el principio de "prudencia", es decir, la reflexión sobre si el placer puede terminar ocasionando al sujeto un cierto dolor en el futuro (así como también debe estar regulada por la moral, la posibilidad de provocar daños en terceras personas).
Por supuesto, mis conocimientos sobre la materia son limitadísimos, pero me parece que en los varios momentos en los que la autora habla de la filosofía estoica, y pretende convencer al hipotético lector de que abrace el ideario epicúreo, describe aquella de una forma relativamente interesada o sesgada (por ejemplo, a mi juicio, cuando habla de las virtudes éticas o cuando identifica el estoicismo con emociones negativas mientras que el epicureísmo, en cambio, con positivas). Yo no me habría metido en el berenjenal de poner a competir ambas corrientes, porque da la sensación, en cualquier caso, de que tiene acciones en esta filosofía la buena mujer, ja, ja, ja. Puede que esto último lo llegue a pensar también porque en varios puntos del libro conecta el epicureísmo con distintas teorías científicas o políticas posteriores (como la teoría del contrato social de Rousseau o la teoría de la evolución de Charles Darwin, a la que llega a llamar incluso "teoría epicúrea-darwinista"), y aunque pueda justificarse un cierto influjo, o -en el segundo caso- se diera la casualidad de haber propuesto una solución para la evolución de las especies parcialmente coincidente con la de Darwin, no puede concluirse que este último alcanzase su tesis gracias a los esfuerzos, a las comprobaciones empíricas y a las investigaciones científicas en materia de biología efectuadas en el Jardín de Epicuro. Sin embargo, el libro -que supongo que aprovecha la estela exitosa que ha dejado "Cómo ser un estoico" de Massimo Pigliucci- permite al lego aproximarse cómodamente a esta corriente de pensamiento (aunque no tanto convertirse en un epicúreo, como sugiere el título, al contrario de lo que pasa con el del pensador italiano), por lo que le concedo en cualquier caso cuatro estrellas.
Por supuesto, mis conocimientos sobre la materia son limitadísimos, pero me parece que en los varios momentos en los que la autora habla de la filosofía estoica, y pretende convencer al hipotético lector de que abrace el ideario epicúreo, describe aquella de una forma relativamente interesada o sesgada (por ejemplo, a mi juicio, cuando habla de las virtudes éticas o cuando identifica el estoicismo con emociones negativas mientras que el epicureísmo, en cambio, con positivas). Yo no me habría metido en el berenjenal de poner a competir ambas corrientes, porque da la sensación, en cualquier caso, de que tiene acciones en esta filosofía la buena mujer, ja, ja, ja. Puede que esto último lo llegue a pensar también porque en varios puntos del libro conecta el epicureísmo con distintas teorías científicas o políticas posteriores (como la teoría del contrato social de Rousseau o la teoría de la evolución de Charles Darwin, a la que llega a llamar incluso "teoría epicúrea-darwinista"), y aunque pueda justificarse un cierto influjo, o -en el segundo caso- se diera la casualidad de haber propuesto una solución para la evolución de las especies parcialmente coincidente con la de Darwin, no puede concluirse que este último alcanzase su tesis gracias a los esfuerzos, a las comprobaciones empíricas y a las investigaciones científicas en materia de biología efectuadas en el Jardín de Epicuro. Sin embargo, el libro -que supongo que aprovecha la estela exitosa que ha dejado "Cómo ser un estoico" de Massimo Pigliucci- permite al lego aproximarse cómodamente a esta corriente de pensamiento (aunque no tanto convertirse en un epicúreo, como sugiere el título, al contrario de lo que pasa con el del pensador italiano), por lo que le concedo en cualquier caso cuatro estrellas.
September 16, 2020
It's hard to write a book about philosophy. It's surprising considering philosophy has, as a field of study, been around for a long time. It's hard to write a book about philosophy and it's even harder to write a good book about philosophy. How do you write a philosophy on how to live without getting lost in the weeds? Where do you begin and end your discussions? What examples on living do you give? What things do you include and what do you leave out?
That is all to say that Catherine Wilson has written the best philosophy book I have yet read. She explains well what Epicureanism is and what it is not. I can add that it's also the best philosophy book I have finished, too.
The hardest part about reading a philosophy book is applying it to the everyday. The same goes for understanding it. Let's say Lucretius or Epicurus are worth reading. Great! How are their philosophical ideas applicable to daily life? Wilson shines in giving plenty of examples on how Epicureanism works. Religious concerns? Epicureanism has an answer. Gun violence? Check with Epicureanism. What about evolution, politics, or dieting? There's an answer, or at least a perspective, to be had in Epicureanism. Wilson takes an old philosophy and dusts it off. Wilson has little need to update Epicureanism for us as it stands on its own firm foundations.
Wilson never comes right out and says that Epicureanism is a cure-all for the worlds ills, but she gets close. A bevy of wisdom lays in Wilson's book on Epicureanism. If you're looking for a text on how to live, let Wilson be your guide. At the very least she'll give you a good place to start.
That is all to say that Catherine Wilson has written the best philosophy book I have yet read. She explains well what Epicureanism is and what it is not. I can add that it's also the best philosophy book I have finished, too.
The hardest part about reading a philosophy book is applying it to the everyday. The same goes for understanding it. Let's say Lucretius or Epicurus are worth reading. Great! How are their philosophical ideas applicable to daily life? Wilson shines in giving plenty of examples on how Epicureanism works. Religious concerns? Epicureanism has an answer. Gun violence? Check with Epicureanism. What about evolution, politics, or dieting? There's an answer, or at least a perspective, to be had in Epicureanism. Wilson takes an old philosophy and dusts it off. Wilson has little need to update Epicureanism for us as it stands on its own firm foundations.
Wilson never comes right out and says that Epicureanism is a cure-all for the worlds ills, but she gets close. A bevy of wisdom lays in Wilson's book on Epicureanism. If you're looking for a text on how to live, let Wilson be your guide. At the very least she'll give you a good place to start.
September 27, 2020
3.5 stars. There was a lot that I liked about this book. As reviewer Metal Nyankos remarked, it's hard to write an accessible book about philosophy. Wilson has managed this difficult feat, and deserves high praise for that fact. But there is one major failing that I found it very hard to look past. The 'Epicurean history of mankind' that the author presents about a third of the way through the book is exceedingly simplified and frankly inaccurate in some of its assertions. This would be fine if it was only to be used to explain how some of the basics of the philosophy developed. However, in later sections there is a reliance on this historical mythology that taints the discussions about living in an Epicurean manner in the 21st century. No correction of the anthropological and ethnographic facts is ever given in the way they are for topics like physics and biology; instead, Rousseau's concept of the Noble Savage is allowed to lurk unchallenged. This is a shame, because the same arguments and points could have been made without clinging to such an outdated idea of prehistory. This flaw didn't lessen Epicureanism as a concept for me - indeed, I now realize more than ever just how much of an Epicurean I am - but it did lessen the book, and by quite a lot.
December 3, 2019
Enjoyed reading this brief explanation of Epicureanism for the lay reader, especially since I have read a book or two about Stoicism lately. Both philosophical systems have a lot of wisdom, but they really do have some conflicting ideas. Somehow I feel that the best way is taking some of both, but the trick is like the serenity prayer: knowing -when- to apply one or the other. My love of science certainly moves me towards Epicureanism! How the hell could ancient Greeks formulate ideas like atoms? Astonishing.
March 31, 2023
Es un gran libro de filosofía pura y dura, esto es, no es un libro de autoayuda. Tenemos que tener constancia que la filosofía helenística es el nacimiento de la autoayuda, por lo menos en mi opinión.
Le pongo 4 estrellas porque a veces me sentí defraudado de que sea un libro de autoayuda para vivir mejor y convencerme de que el estoicismo no es como la gente lo pintan.
Este libro me ha enseñado que a pesar de que los libros de Epicuro fueron prohibidos, fue muy influenciado en la filosofía posterior, tal vez igual o más que el estoicismo.
Si te gusta aprender de física, política y ética, este libro te ayuda mucho.
Le pongo 4 estrellas porque a veces me sentí defraudado de que sea un libro de autoayuda para vivir mejor y convencerme de que el estoicismo no es como la gente lo pintan.
Este libro me ha enseñado que a pesar de que los libros de Epicuro fueron prohibidos, fue muy influenciado en la filosofía posterior, tal vez igual o más que el estoicismo.
Si te gusta aprender de física, política y ética, este libro te ayuda mucho.
August 23, 2021
Nice guide to this very Hellenistic and very secular and very laid back happy philosophy. The modern world could use a bit more of an infusion of epicureanism.
November 30, 2019
This is a short overview of the ancient Greek philosophy of Epicurus, especially as expounded by the Roman poet Lucretius in his work "On the Nature of Things". Epicurean-ism is a form of hedonism, with the goal of maximizing pleasure and minimizing pain, and in the modern world is most associated with fine dining (oddly). But Epicurean-ism doesn't fit the association of hedonism with gluttony, self-indulgence and pure self-interest. I thought the word Wilson uses the most is "prudence" and her own summary is that "Epicurean philosophy might be said to be based on the notion of the limit." It is a rational approach to maximizing pleasure by realizing that if indulgence today has a greater cost tomorrow, it is not wise. The recognition of limits sees that we must live within our limits as animals (a limited life span), objects (all things are material and nothing is permanent), and relationships.
Epicurus views gods as irrelevant: if they exist, they don't obviously take a personal interest in humans. And attitudes are shaped by what humans have decided: there are no "natural laws", only conventions that have been chosen because they maximize pleasure and minimize pain. The philosophy actually reminds me of a bit of Harrari's book "Sapiens" and his emphasis on how many aspects of society are shared mental constructs. Epicurus also seems a bit related to Buddhism, although I find it easier to grasp, and without the metaphysical overlay of meditation and reincarnation.
I would have appreciated a bit more historical detail and discussion of the age and perhaps impact over time, but Wilson is a philosopher not a historian and this is the book she wanted, not the book I wanted. So, I can't fault her concept.
Epicurus views gods as irrelevant: if they exist, they don't obviously take a personal interest in humans. And attitudes are shaped by what humans have decided: there are no "natural laws", only conventions that have been chosen because they maximize pleasure and minimize pain. The philosophy actually reminds me of a bit of Harrari's book "Sapiens" and his emphasis on how many aspects of society are shared mental constructs. Epicurus also seems a bit related to Buddhism, although I find it easier to grasp, and without the metaphysical overlay of meditation and reincarnation.
I would have appreciated a bit more historical detail and discussion of the age and perhaps impact over time, but Wilson is a philosopher not a historian and this is the book she wanted, not the book I wanted. So, I can't fault her concept.
January 11, 2020
Epicureanism has the reputation of being about pleasure-seeking and gluttony. That's a better description of hedonism, not Epicureanism.
This book teaches that the true Epicurean does indeed seek pleasure and tries to mitigate pain, but the key term is prudence. I would say that anyone who practices prudence and moderation in their daily life is a closet Epicurean whether they know it or not.
This book is a breezy guide to the principles of Epicureanism so far as we know them – there are very few of the original writings of Epicurus in existence. Most of our knowledge comes through the writings of Lucretius' “On the Nature of Things”.
The author contrasts the principles of Epicureanism with those of other ancient philosophies, especially Stoicism, which appears to be an opposite but does share some commonalities.
This is an excellent book to review your own principles against those of ancient philosophies. The author does a good job of extrapolating ancient principles for “today's Epicurean” who has to deal with stresses and technologies unknown to ancient Greeks and Romans.
This book teaches that the true Epicurean does indeed seek pleasure and tries to mitigate pain, but the key term is prudence. I would say that anyone who practices prudence and moderation in their daily life is a closet Epicurean whether they know it or not.
This book is a breezy guide to the principles of Epicureanism so far as we know them – there are very few of the original writings of Epicurus in existence. Most of our knowledge comes through the writings of Lucretius' “On the Nature of Things”.
The author contrasts the principles of Epicureanism with those of other ancient philosophies, especially Stoicism, which appears to be an opposite but does share some commonalities.
This is an excellent book to review your own principles against those of ancient philosophies. The author does a good job of extrapolating ancient principles for “today's Epicurean” who has to deal with stresses and technologies unknown to ancient Greeks and Romans.
June 9, 2025
If I were anything like an Epicurean by nature, I would never have come anywhere near finishing this book. I wanted to quit at 10%. At 23%. At 37%. And in and on. Luckily for the author, I’m of a much more naturally Stoic bent, so I decided to slog on through this grueling inconsistent foray into logical inconsistencies.
Maybe it’s my own fault. I have loved exploring all kinds of philosophical schools and the Epicureans are one of the last unexplored groups of thinkers. Finding a book titled How To Be Epicurean, I assumed that this book would explain and expound upon historical Epicurean beliefs and attempt to stress test them. Instead, I found a crash course in how to be super relevant to the very specific ideals of the culture we live in today, with a smattering of quotes from Epicurus and Lucretius, many of which are contradicted by the author as being obsolete ways of thinking.
In extreme summary, Stoicism is a school of thinking that argues that there are objective truths in the universe and a strong mind focused on the reality of these truths can overcome any fate that the individual may be forced to tackle, gaining the ability to live virtuously in the process. The Epicurean apparently believes in a subjective hedonism that is also somehow completely compatible with an extreme Hume-esque empirical materialism. According to our author, there are no non-material truths in the universe and all ideas of morality, ethics, etc are ultimately only human constructs. We then continually receive anti-thought provoking blanket statements about how all government started as nepotistic cronyism to protect the tribe, all metaphysical and spiritual explorations are misunderstanding by the undereducated, all religious practice is to control the masses with their favorite opiates, etc. Any time someone uses a single, short sentence to summarize all of human history across centuries and continents, I’m ready to toss them out as utterly thoughtless speakers. That seems to be all this author is capable of.
So, at least according to the interpretation here, we have a system of belief in Epicureanism based on materialist empiricism that manages to dictate that there are no truths which are not wholly subjective and culturally orchestrated to suppress the poor, the minority, and the female. Is slavery always wrong? We are left with a non-explicit “nothing can be wrong unless we decide it is.” But we are continually told that every aspect of history was grossly unjust and we are slowly moving toward a just system if there is less capitalism and more universal equality of all aspects of life. Not sure how we can measure any movement in any direction as good or bad if all morality and ethics are subjective to the culture they exist within, but it seems to be something the author maintains a passion about in spite of the theory she is in the middle of propounding.
Is abortion bad? Maybe, sometimes. Is infantacide bad? Yes, probably. What’s is the difference? Well, every moral and ethical decision is culturally subjective, but the author seems to think that the difference lies in the fact that a child born five minutes ago is now a contributing member of the human social structure.
The logical inconsistencies here are formidable. I have never come across any religion that requires as much blind faith as the fragments strung together in this work. The Epicurean is a hedonist at heart, committed to the idea that human beings are animals and animals pursue pleasure and avoid pain. But almost every example of person pleasure in this book is evaluated by the thoughtful Epicurean simply by thinking “does the immediate pleasure outweigh the long term repercussions?” You should have an affair if you think through it and consider that it will enjoyable enough to ruin the kid’s lives. Apparently an Epicurean is just a normal person who does whatever they feel like while making sure that they try to predict how bad it will turn out. On a social scale, all of the conclusions here are so specific to the exact conclusions of elite, Western, first-world thinking of the moment that the whole book will be obsolete for all in five years. Miraculously, all the subjective historical standards of morality have been terribly oppressive, but we are on the cusp of finding equilibrium in a few years if we just agree wholeheartedly with all of the author’s ideas of what will give the most pleasure to the greatest percentage of society.
This books feels like a paper written in crayon by a 12 yr old. If I were grading it as such, I might feel charitable and give it a C-.
Maybe it’s my own fault. I have loved exploring all kinds of philosophical schools and the Epicureans are one of the last unexplored groups of thinkers. Finding a book titled How To Be Epicurean, I assumed that this book would explain and expound upon historical Epicurean beliefs and attempt to stress test them. Instead, I found a crash course in how to be super relevant to the very specific ideals of the culture we live in today, with a smattering of quotes from Epicurus and Lucretius, many of which are contradicted by the author as being obsolete ways of thinking.
In extreme summary, Stoicism is a school of thinking that argues that there are objective truths in the universe and a strong mind focused on the reality of these truths can overcome any fate that the individual may be forced to tackle, gaining the ability to live virtuously in the process. The Epicurean apparently believes in a subjective hedonism that is also somehow completely compatible with an extreme Hume-esque empirical materialism. According to our author, there are no non-material truths in the universe and all ideas of morality, ethics, etc are ultimately only human constructs. We then continually receive anti-thought provoking blanket statements about how all government started as nepotistic cronyism to protect the tribe, all metaphysical and spiritual explorations are misunderstanding by the undereducated, all religious practice is to control the masses with their favorite opiates, etc. Any time someone uses a single, short sentence to summarize all of human history across centuries and continents, I’m ready to toss them out as utterly thoughtless speakers. That seems to be all this author is capable of.
So, at least according to the interpretation here, we have a system of belief in Epicureanism based on materialist empiricism that manages to dictate that there are no truths which are not wholly subjective and culturally orchestrated to suppress the poor, the minority, and the female. Is slavery always wrong? We are left with a non-explicit “nothing can be wrong unless we decide it is.” But we are continually told that every aspect of history was grossly unjust and we are slowly moving toward a just system if there is less capitalism and more universal equality of all aspects of life. Not sure how we can measure any movement in any direction as good or bad if all morality and ethics are subjective to the culture they exist within, but it seems to be something the author maintains a passion about in spite of the theory she is in the middle of propounding.
Is abortion bad? Maybe, sometimes. Is infantacide bad? Yes, probably. What’s is the difference? Well, every moral and ethical decision is culturally subjective, but the author seems to think that the difference lies in the fact that a child born five minutes ago is now a contributing member of the human social structure.
The logical inconsistencies here are formidable. I have never come across any religion that requires as much blind faith as the fragments strung together in this work. The Epicurean is a hedonist at heart, committed to the idea that human beings are animals and animals pursue pleasure and avoid pain. But almost every example of person pleasure in this book is evaluated by the thoughtful Epicurean simply by thinking “does the immediate pleasure outweigh the long term repercussions?” You should have an affair if you think through it and consider that it will enjoyable enough to ruin the kid’s lives. Apparently an Epicurean is just a normal person who does whatever they feel like while making sure that they try to predict how bad it will turn out. On a social scale, all of the conclusions here are so specific to the exact conclusions of elite, Western, first-world thinking of the moment that the whole book will be obsolete for all in five years. Miraculously, all the subjective historical standards of morality have been terribly oppressive, but we are on the cusp of finding equilibrium in a few years if we just agree wholeheartedly with all of the author’s ideas of what will give the most pleasure to the greatest percentage of society.
This books feels like a paper written in crayon by a 12 yr old. If I were grading it as such, I might feel charitable and give it a C-.
May 18, 2023
After listening to a podcast interview with Wilson about this book, I was really looking forward to reading it. Unfortunately, it was quite disappointing. I found it superficial both in its explication of Epicureanism and its application to contemporary life. There was little insight about Epicureanism or how to apply it to one’s life today. With the title of How to Be an Epicurean, I expected it to be “self-helpy” but I didn’t expect it to be as trite and insipid as the worst of the self-help genre.
Though each chapter starts with epigraphs of quotations from Epicurus and Lucretius, there is not a lot inside the chapters that connects directly to their writings. There is almost no way for the reader to check Wilson’s assertions about what Epicureanism says. There are no footnotes to indicate the sources. There is an appendix with quotations but there is no indication how these connect to the text itself. I get this is not a scholarly work, but this is a serious flaw and weakens Wilson’s analysis and presentation since it can be hard to tell where Epicurus ends and Wilson’s interpretation and views begins.
The application of Epicureanism to contemporary life is unfortunately as superficial.. Wilson frequently uses the rhetorical device of “The Modern Epicurean believes” but it is not at all clear to whom this refers or how the claims made in the guise of the Modern Epicurean connect to Epicureanism proper. It is hard to not to conclude that The Modern Epicurean is just Wilson and her views of how to think about the various contemporary issues regardless of how well these views cohere or not with ancient Epicureanism.
There are few caveats to my disappointment and criticism that might not apply to other readers. First, I’m a professional philosopher and this book is clearly pitched to a general readership, not those trained in philosophy. Second, I regularly teach Lucretius’s On the Nature of Things, and so while no expert on Epicureanism, it’s fair to say I’m quite familiar with Epicureanism. It might be that as a general introduction to Epicureanism, this is a good starting point for those with no background in the subject and that Wilson provides a spur to further interest in Epicureanism. However, the flaws I discuss here probably undermine it being that spur.
Though each chapter starts with epigraphs of quotations from Epicurus and Lucretius, there is not a lot inside the chapters that connects directly to their writings. There is almost no way for the reader to check Wilson’s assertions about what Epicureanism says. There are no footnotes to indicate the sources. There is an appendix with quotations but there is no indication how these connect to the text itself. I get this is not a scholarly work, but this is a serious flaw and weakens Wilson’s analysis and presentation since it can be hard to tell where Epicurus ends and Wilson’s interpretation and views begins.
The application of Epicureanism to contemporary life is unfortunately as superficial.. Wilson frequently uses the rhetorical device of “The Modern Epicurean believes” but it is not at all clear to whom this refers or how the claims made in the guise of the Modern Epicurean connect to Epicureanism proper. It is hard to not to conclude that The Modern Epicurean is just Wilson and her views of how to think about the various contemporary issues regardless of how well these views cohere or not with ancient Epicureanism.
There are few caveats to my disappointment and criticism that might not apply to other readers. First, I’m a professional philosopher and this book is clearly pitched to a general readership, not those trained in philosophy. Second, I regularly teach Lucretius’s On the Nature of Things, and so while no expert on Epicureanism, it’s fair to say I’m quite familiar with Epicureanism. It might be that as a general introduction to Epicureanism, this is a good starting point for those with no background in the subject and that Wilson provides a spur to further interest in Epicureanism. However, the flaws I discuss here probably undermine it being that spur.
January 4, 2025
How to Be an Epicurean is one of the most compelling contemporary reframes of ancient philosophy that I’ve come across. Wilson formats Epicurean thought in a manner that Epicurus himself would (likely) condone, which is incredibly satisfying for the modern reader who feels as though the classic Epicurean texts leave them with more questions than they started with. Her explanations are suitable for people who are unfamiliar with philosophical thought, and her arguments flow nicely into one another; she starts with the Epicurean metaphysic, and works her way up to broader worldviews and even the modern Epicurean's approach to policy. I found her work to be detailed enough to satisfy yet easy enough to follow, a rare thing amongst philosophical writers.
The one issue I take with this book is the lack of a clear ethical imperative regarding how one ought to treat others. Epicurus is vague on why a person ought to be compelled to act ethically within his framework— only that they should. I was hoping that Wilson would offer a cleaner explanation, but she indicates little in the way of why we should minimize pain for others, aside from some vague mentions of a social contract that do not seem compelling enough to motivate an entire ethical framework.
Regardless, we cannot fault her entirely. She had to work with what Epicurus gave her, which was not very much considering the amount of writings we’ve lost from him. Her purpose in writing this work was to (1) clarify Epicurus's and Lucretius’s works, (2) to reframe them into a comprehensive format for the 21st century reader, and (3) offer the reader the tools they need to consider Epicureanism a viable option in practical, lived philosophy (especially in the face of the Stoic revival). To me, Wilson was wildly successful in achieving all three of these goals. I’d recommend this work to anyone looking for a casual jaunt in philosophical thought, regardless of whether they are experienced in the field or not.
The one issue I take with this book is the lack of a clear ethical imperative regarding how one ought to treat others. Epicurus is vague on why a person ought to be compelled to act ethically within his framework— only that they should. I was hoping that Wilson would offer a cleaner explanation, but she indicates little in the way of why we should minimize pain for others, aside from some vague mentions of a social contract that do not seem compelling enough to motivate an entire ethical framework.
Regardless, we cannot fault her entirely. She had to work with what Epicurus gave her, which was not very much considering the amount of writings we’ve lost from him. Her purpose in writing this work was to (1) clarify Epicurus's and Lucretius’s works, (2) to reframe them into a comprehensive format for the 21st century reader, and (3) offer the reader the tools they need to consider Epicureanism a viable option in practical, lived philosophy (especially in the face of the Stoic revival). To me, Wilson was wildly successful in achieving all three of these goals. I’d recommend this work to anyone looking for a casual jaunt in philosophical thought, regardless of whether they are experienced in the field or not.
October 15, 2019
This is a book by a distinguished philosopher exploring the philosophy of Epicurus and arguing for its continuing value as the basis for a personal philosophy of life. Yes, that’s correct - this is an effort to merge classical philosophy with the self-help literature. I have increasing come to admire well done cross genre books and this is an excellent one - well written, clearly explained, sensitive to the details of application, and extraordinarily reasonable. I do not recall how this book came to my attention but I am happy and grateful that it did and I highly recommend it.
Epicurean philosophy has been receiving attention recently, most notably for me in Stephen Greenblatt’s “The Swerve” about the rediscovery of Lucretius’ “On the nature of things.” Wilson’s book also makes clear that Epicurean philosophy played a significant role in the development of several major political theories that have arisen in the modern real, ranging from Hobbes to Jefferson to Rousseau, to Bentham, to Marx and Engels. I had not appreciated that.
Given this philosophy’s clear attraction to a wide range of thinkers for its macro implications, it is to surprising that it might also provide a basis for an adaptation to personal living, ethics, morality, etc. That is what Professor Wilson attempts to do in this book. I find it fairly compelling reading and it is also clear that many aspects of being an Epicurean are likely well known to readers, although they may not have realized it.
I will not attempt to summarize the arguments she makes. I would not be up to the task and doing so would defeat the purpose of reading the book. A start to the mission of “living well” comes with thinking well and this book will assist readers who wish to do so.
Epicurean philosophy has been receiving attention recently, most notably for me in Stephen Greenblatt’s “The Swerve” about the rediscovery of Lucretius’ “On the nature of things.” Wilson’s book also makes clear that Epicurean philosophy played a significant role in the development of several major political theories that have arisen in the modern real, ranging from Hobbes to Jefferson to Rousseau, to Bentham, to Marx and Engels. I had not appreciated that.
Given this philosophy’s clear attraction to a wide range of thinkers for its macro implications, it is to surprising that it might also provide a basis for an adaptation to personal living, ethics, morality, etc. That is what Professor Wilson attempts to do in this book. I find it fairly compelling reading and it is also clear that many aspects of being an Epicurean are likely well known to readers, although they may not have realized it.
I will not attempt to summarize the arguments she makes. I would not be up to the task and doing so would defeat the purpose of reading the book. A start to the mission of “living well” comes with thinking well and this book will assist readers who wish to do so.
March 9, 2024
Wow, this was such a breath of fresh air! Catherine Wilson has this super cool way of taking these ancient Epicurean ideas and making them totally relatable to our lives today. It's like she's chatting with us over coffee, explaining how to find real happiness in the simple things, and why our friends and the little moments matter more than we might think.
Reading this book felt like uncovering a secret guide to chilling out and enjoying life, without all that extra stuff we think we need but really don't. Wilson breaks down these big, fancy philosophical concepts into bite-sized pieces, so it's super easy to get what she's talking about and see how it applies to everyday stuff.
And it's not just about theory – there are these practical tips sprinkled throughout that make you stop and think, "Hey, I can actually do this!" It's all about cutting through the noise and focusing on what makes us genuinely happy.
Honestly, if you're feeling a bit overwhelmed by the world and want some ancient wisdom with a modern twist, this book is your go-to. It's like having a wise friend who reminds you what's important in life and how to enjoy the ride.
Reading this book felt like uncovering a secret guide to chilling out and enjoying life, without all that extra stuff we think we need but really don't. Wilson breaks down these big, fancy philosophical concepts into bite-sized pieces, so it's super easy to get what she's talking about and see how it applies to everyday stuff.
And it's not just about theory – there are these practical tips sprinkled throughout that make you stop and think, "Hey, I can actually do this!" It's all about cutting through the noise and focusing on what makes us genuinely happy.
Honestly, if you're feeling a bit overwhelmed by the world and want some ancient wisdom with a modern twist, this book is your go-to. It's like having a wise friend who reminds you what's important in life and how to enjoy the ride.
Displaying 1 - 30 of 101 reviews