Những Cú Nhảy Nghề Nghiệp Tập 1 - Đam Mê Có Thể Giết Bạn Như Thế Nào?

by Lê Minh

Bắt đầu bằng câu chuyện của chính người viết: cuộc đời cô sang trang bởi hội chứng “rối loạn lưỡng cực”. “Những người mắc bệnh này sẽ có hai đỉnh cảm xúc rất cực đoan. Khi ở trong trạng thái hưng cảm, họ sẽ có cảm giác phấn chấn, vui vẻ, vô cùng hào hứng, có thể làm những chuyện điên rồ, gây ra nguy hiểm cho bản thân mình và người khác. Ngược lại, khi rơi vào giai đoạn trầm cảm, họ sẽ trầm uất, buồn chán, tuyệt vọng đến cùng cực. Không ít người mắc chứng “rối loạn lưỡng cực” đã tìm đến cái chết để giải thoát. Đây là một dạng bệnh lý tâm thần”.

Biến cố diễn ra khi tác giả Lê Minh đang ở giai đoạn hoàn thành luận văn Thạc sĩ ngành Di truyền học (Đại học Khoa học Tự nhiên TP Hồ Chí Minh), buộc cô thực hiện một cú nhảy ngoạn mục nhất trong đời: từ bỏ ngành công nghệ sinh họa chuyển sang làm việc trong lĩnh vực báo chí.

Rối loạn lưỡng cực là chứng bệnh mà bác sĩ khuyên không nên có quá nhiều cảm xúc, nhưng chính cô lại chỉ có thể chọn cảm xúc để biết là mình đang thực sự sống chứ không chỉ tồn tại. Làm báo, làm dự án sách chính là những công việc không nên làm đối với một người mắc chứng rối loạn lưỡng cảm. Công việc của cô không ít lần bị ngừng trệ, thay đổi, vì hội chứng này.

Quyết định không dùng thuốc để lấy lại cảm xúc của mình, cô như người đi trên dây: chấp chới giữa khỏe mạnh/ốm đau, chấp chới giữa các lựa chọn ngành nghề với câu hỏi lớn: đâu là con đường thực sự dành cho mình?

“Cho đến khi đi làm chính thức trong một công ty, tôi mới nhận ra việc chỉ làm đơn thuần một công việc ngày qua ngày khiến tôi cảm thấy cuộc sống trống trải đến ngột ngạt. Tôi nhớ cuộc sống bận rộn của mình ngày trước. Rồi bạn sẽ thấy, điều bi kịch nhất không phải là bạn stress vì làm quá nhiều việc mà chính là bạn có quá nhiều thời gian mà chẳng biết làm gì với chúng. Tôi mất khoảng ba tháng để làm quen với nhịp sống chậm rãi nơi này, mỗi ngày tôi đến sở làm, thực hiện các thí nghiệm, bấm thẻ ra vào đúng giờ và trở về. Vào những ngày trời mưa, khi cho xe máy lội lõm bõm qua con đường ngập nước để đến công ty, tôi chỉ muốn quay đầu trở về nhà. Nhưng thời tiết không phải là vấn đề, những ngày trời xanh nắng đẹp không khiến tâm trạng tôi khá hơn, tôi luôn tự hỏi bước chân của mình chẳng lẽ chỉ mãi in dấu trên con đường đơn giản nối giữa hai nơi nhà và chỗ làm?

Một hôm, tôi lấy hết can đảm trò chuyện với ba “Ba ơi, con không muốn tiếp tục uống thuốc. Những viên thuốc đã mang đi toàn bộ cảm xúc của con. Con không còn buồn nữa nhưng con cũng không có gì vui. Nếu sống mà không có cảm xúc thì khác gì người đã chết?”.

Trong quá trình làm báo, tác giả gặp rất nhiều nhân vật ở nhiều lĩnh vực nghề nghiệp khác nhau và hầu hết họ đều làm những việc không liên quan đến ngành học thời đại học.

Nguyên nhân nào dẫn tới những cú nhảy nghề nghiệp?

Yếu tố cần và đủ để thực hiện một sự chuyển đổi nghề nghiệp thành công?

Có cơ hội tỏa sáng nào dành cho những người nhảy sang một lĩnh vực mới?

Người viết đã ẩn giấu câu trả lời cho những câu hỏi trên bằng cách ghi lại câu chuyện kể của những nhân vật mà cô gặp. Câu chuyện của các nhân vật, cùng với câu chuyện của người viết ở tập 1 nhằm trả lời câu hỏi “Làm thế nào để một người nhận diện niềm đam mê của mình, hiểu đúng về bản chất của đam mê để có dũng khí theo đuổi nó?”.

“Tôi cho rằng nếu được lựa chọn, ai cũng mong mình sẽ tìm được một nghề nghiệp tốt ở những năm đầu của tuổi 20. Nhưng nếu dành dành lúc nào cũng nở hoa thì cuộc sống làm gì có khái niệm “bế tắc”. Là một trong những người đã từng bị mắc kẹt trong giai đoạn chuyển đổi nghề nghiệp đầy khó khăn, hơn ai hết tôi mong người trẻ sẽ có những bước đi thuận lợi hơn trong hành trình tìm kiếm nghề nghiệp và đam mê của mình. Và nếu chuyển đổi công việc là một bước đệm để các bạn theo đuổi ước mơ lớn của đời mình thì tôi hy vọng những câu chuyện trong quyển sách này sẽ tiếp thêm động lực để bạn thực hiện cú nhảy ngoạn mục đó”.

264 pages, Unknown Binding

Published January 1, 2019

Reviews

[Thao Nguyen · Rating 3 out of 5]

Cuốn sách đưa ra những câu chuyện cụ thể của chính tác giả là chị Lê Minh cùng những nhân vật khác mà có thể bạn đã nghe tên, trong hành trình "nhảy việc" tìm kiếm đam mê của mình. Ban đầu khi nghe tên sách Đam Mê Có Thể Giết Bạn Như Thế Nào?, những tưởng đây là một lời cảnh báo để rút ra kết luận không nên đi theo đam mê của mình (mà nên theo những gì mình có thực lực) như một số ít lời khuyên đã được phổ biến. Tuy nhiên, sau khi đọc xong và nhìn thấy những khó khăn trong câu chuyện nhảy nghề, có thể hiểu rằng đam mê có thể "giết" bạn, một cách bầm dập từ trong ra ngoài theo nghĩa đen.

Đứng ở vị trí thành công để nói về đam mê và hành trình dù có chông gai thì dễ hơn nhiều so với việc kể về nó khi đang sống cùng khó khăn. Những câu chuyện mang tính chia sẻ cá nhân thường không đưa ra được những thông tin có thể áp dụng được cho phần đông độc giả. Mỗi người có một con đường nhưng mình vẫn trân trọng cách chị Lê Minh sẵn sàng chia sẻ, rộng mở câu chuyện của chính mình từ một người làm khoa học chuyển sang làm báo tay ngang vẫn trong quá trình thử và sai, thất bại rồi lại đứng lên, những chấn thương tâm lý và vẫn còn loay hoay về lựa chọn của mình - một hiện thực về theo đuổi đam mê mà không phải ai cũng dũng cảm, kiên trì để theo đuổi, hay không phải ai cũng dám nói ra bởi chính họ đang trải nghiệm nó.

Một câu chuyện rất hay về hướng nghiệp trong sách chính là từ chia sẻ của một anh đầu bếp đối với một em nữ sinh cấp 3 khước từ học Đại học để đi học nghề đào tạo làm bếp. Người đầu bếp giỏi không phải chỉ có kỹ thuật nấu nướng, biết nêm nếm gia vị, mà còn phải biết về thành phần dinh dưỡng, về cách các loại đồ ăn kết hợp với nhau, về ảnh hưởng tới sức khoẻ đối với khách hàng, và cả về thẩm mỹ nữa, những điều mà một chương trình giáo dục bài bản mới có thể đáp ứng. Em gái đó đã rất may mắn vì đã được hiểu nghề một cách tổng quan từ chính người làm nghề, điều mà hướng nghiệp tại Việt Nam vẫn còn rất thiếu sót. Đôi khi ta chọn một ngành nghề mình "đam mê" chỉ vì những gì hào nhoáng mà chưa hiểu rõ về nó, từ truyền thông hoặc thông tin sai lệch từ người không có chuyên môn.

Nhìn chung, cuốn sách có những điểm sáng nhất định và cũng đem tới những lựa chọn nghề nghiệp mới mẻ để các bạn đọc trẻ tham khảo.

[May · Rating 4 out of 5]

Mình đọc quyển sách này vào những ngày đầu năm 2019, khi mình có ý định muốn từ bỏ công việc mình đã gắn bó hơn ba năm nay, tại Thành phố Đà Lạt.
Mình sợ rời xa những thứ quen thuộc, nhưng mình cũng biết rằng, mình đang ì, một sức ì thật lớn, nếu mình không rời đi, chắc mình sẽ mãi mãi chẳng rời đi.
Công việc đầu tiên cho mình nhiều trải nghiệm, sống xa nhà, sống tiết kiệm, dành dụm cho gia đình, khiêm tốn, và gồng gánh tất cả. Nếu bản thân có thể làm được, mình sẽ không bao giờ nhờ người khác làm giúp mình.
Đọc 2 quyển sách của chị Na, một tiền bối gạo cội trong ngành công nghệ sinh học ở trường, người mà đến 30 tuổi đời, đã rẽ hướng và chọn một nghề nghiệp hoàn toàn khác với định hướng ban đầu, với những gì chị đã học, đã làm, và đã gắn bó. Và qua bao nhiêu khó khăn, chị vẫn làm tốt. 18 anh trong các mẫu chuyện cũng làm tốt, và mình, cũng sẽ làm tốt, mình tin là như vậy và mình sẽ làm như vậy!

[Ngan Dinh · Rating 5 out of 5]

Được một người chị tặng 2 cuốn sách trong bộ sách Những cú nhảy nghề nghiệp đúng lúc mình đang lay hoay, đang băn khoăn, không phải là chỉ đứng giữa "ngã ba" mà thật ra là rất nhiều ngã rẽ trước mặt mình. Cuốn sách hơn 200 trang dĩ nhiên không giúp mình hết lay hoay trước những ngả đường vào tương lai. Nhưng nó đã giúp mình thấy bớt hoang mang, bớt cô độc khi những đêm nằm thao thức nghĩ suy, hay những buổi sáng đi đến chỗ làm mà lòng không vui, có khi còn cảm thấy trĩu nặng. Tác giả Lê Minh, người đã có cú nhảy nghề nghiệp ngoạn mục và là người đã không hề ngần ngại chia sẻ về bệnh tình của mình, cho mình thấy dẫu sao, mình vẫn rất may mắn. Những câu chuyện về những nhân vật chị chia sẻ (không hiểu sao lại tình cờ đều là phụ nữ) và nhất là câu chuyện về chính "cú nhảy" của chị, cho mình thêm chút động lực, chút dũng khí để mạnh mẽ bước tiếp con đường không hề bằng phẳng mình đã lựa chọn. Cũng không biết từ khi nào, những từ như "tương lai" "ổn định" "thu nhập tốt" đã không còn quá cứng nhắc với một nghĩa thông thường của nó như mình vẫn tự hiểu. Mình bằng lòng hơn với sự thật rằng vì mình chưa tìm thấy đam mê thật sự của cuộc đời (mà chưa chắc là mình sẽ tìm thấy nó một lúc nào đó) từ đó, mình tập trung hơn vào những việc mình thích, những dự định, những ý tưởng mà mình có thể theo đuổi và thực hiện tốt trước. Dù sao, miễn là cứ tiến về phía trước, vẫn còn hơn lay hoay đứng ở ngã ba đường, rồi băn khoăn tự hỏi mình hết lần này đến lần khác. Dẫu sao, tiến về phía trước vẫn là khi mình dốc lòng vì một cái gì đó, và nhận lại một chút gì đó.
Thành công hay không đôi khi rất khó để trả lời, nhưng điều quan trọng là ở chỗ bạn có dám làm hay không. Lựa chọn của mình ngay từ đầu đã ẩn chứa những ngã rẽ, khó lường bởi nó không giống như phần lớn bạn bè mình, sau khi ra trường thì tập trung đi theo một con đường sự nghiệp nhất định. Mình thật sự không có cú nhảy nào quá to tát, chỉ là một chuỗi những vấp té trên con đường quá gồ ghề, rồi mình lại đứng dậy và đi tiếp. Nhưng nhìn lại, vẫn là vấn đề Bạn có dám làm hay không mà thôi.
Gấp lại tập 1: Đam mê có thể giết chết bạn như thế nào? mình thấy Lê Minh vẫn còn lay hoay, và mình cũng vẫn còn đang lay hoay, nhưng đã không còn quá sợ từ này nữa. Và như Lê Minh viết: "Đam mê chính là một con đường sẽ dẫn một người tìm thấy hạnh phúc và ý nghĩa thật sự trong đời. Việc tìm kiếm đam mê đích thực vì thế sẽ là một hành trình dài mà ở đó một người phải chịu đựng nhiều khó khăn, vượt qua mọi thách thức để tiến về đích đến cuối cùng. Đường rộng thì người đông, ngõ hẹp thì khó đoán, con đường nào cũng có tính cách riêng và không có con đường nào dễ dàng. Khả năng chịu đựng nỗi đau trên đường cho đến khi chạm được đích đến, đạt được thành công chính là "ngưỡng" xác định đâu là niềm đam mê đích thực và đâu chỉ là sở thích nhất thời".
Có lẽ sẽ có nhiều điều chờ mình ở Tập 2 của bộ sách này...

Ps: chưa có cuốn sách nào mình đọc lại có nhiều trích dẫn như cuốn này :)

[Huyen · Rating 5 out of 5]

Đến thư viện chủ định chọn 1 số sách trong list soạn sẵn nhưng ko có, mình vào phòng chọn, nhìn thấy 2 cuốn này và chọn luôn. Về nhà rồi thì mới nhìn ra là 2 tập trong trựa đề “Những cú nhảy nghề nghiệp” của Lê Minh, trùng hợp quá. Đọc sách mà như đang trải lòng mình, thấy nó đúng với mình thế, nên vài hôm đã xong hết tập 1. Hóa ra cũng rất nhiều người hoang mang, mất phương hướng như mình. Có hoang mang, có tự vấn bản thân và có dấn thân thì mới tìm được ra điều mình thật sự muốn. Ước mơ đôi khi không phải là thứ nhất định phải làm cho bằng được. Ý nghĩa của ước mơ không phải là nó có phù hợp với khả năng thực tế hay không mà nó cho phép ta sống thêm 1 cuộc đời nữa với những cảm xúc của riêng ta. Haruki Murakami từng viết: “Đôi khi bạn phải sống cuộc đời của chính mình cho hết sức hết lòng, hết mực chân thành, sau đó bạn mới tìm thấy cái gì đó cho riêng mình để viết”. Con người quyết định số phận của mình bằng ý nguyện do chính họ tự chọn, ý nguyện dẫn đến hành động. Điều vô cùng quan trọng là ta tiếp nhận ý nghĩ nào, ý nghĩ là năng lượng tinh thần. Nếu ý nghĩ tốt, Thượng đế sẽ giúp ta, nếu ý nghĩ xấu quỷ Sa tăng sẽ tác động vào. Ý nghĩ của chúng ta tự do, ta hoàn toàn có quyền quyết định việc tập trung năng lượng và sự chú tâm vào đâu. Vũ trụ chỉ đơn giản phản chiếu (và gửi lại) điều đó cho ta. Vì vậy hãy thật sự tập trung vào những điều mình muốn, nói những câu chủ động và từng bước hành động. Bắt đầu thì luôn dễ dàng, khó khăn nằm trên đường đi và có thể đánh bật ta bất cứ lúc nào. Khả năng chịu đựng nỗi đau trên đường đi cho đến khi chạm đích, tới thành công là “ngưỡng” để xác định đâu là đam mê, đâu là sở thích nhất thời. Đam mê (passion) là SỰ SẴN SÀNG CHỊU ĐỰNG VÌ ĐIỀU TA YÊU. Người có đam mê sẽ nói “tôi sẽ làm” và cam kết hoàn thành bằng mọi giá. Người không đam mê nói “tôi sẽ thử” và có thể bỏ cuộc khi gặp trở ngại và nói “tôi đã có gắng hết sức rồi”. Nhưng đừng quá chú tâm vào từ đam mê, trong tâm lý học đam mê là 1 trạng thái cảm xúc. Nếu ta cứ loay hoay tìm kiếm đam mê tức là ta đang tìm kiếm 1 trạng thái cảm xúc trong tương lai, sẽ chẳng thấy câu trả lời. Vì vậy hãy thật chú tâm vào những việc mình quan tâm, có hứng thú trước mắt. Khi đặt trái tim vào công việc nào đó, ta sẽ học được rất nhiều thứ. Cuộc sống là 1 chuyến phiêu lưu, trải nghiệm mọi cung bậc cảm xúc, nên hãy sống đúng nghĩa với từ cuộc sống. mọi sự thay đổi sẽ đến từ những việc rất nhỏ, giống như việc thêm 1 dấy nháy vào từ không thể thành từ có thể: impossible -> I’m possible.

[TRẦN NHUNG · Rating 3 out of 5]

I have just finished reading it. Although its contents are not so surprising that I must say "Wow" while reading, it also contains motivating stories and brand - new ideas striking deep impressions on me. I admire the will of each person told and the author as well as jumping job is never an easy decision, it requires not only courage to give up on previous work, but also relentless efforts to keep on new career. There are 2 sentences that I may never forget after reading this book. The first one is that the ones having their own passions will work, the ones not will try, which is absolutely persuasive since there may be no other ways to find what we are passionate about instead of giving it a try. The second is following "passion" is a journey including happiness, satisfaction, and even sorrows or harrowing experiences. All those moments implies every aspect contributing to a meaning of "passion".