Nella casa del pianista

by Jan Brokken, Claudia Di Palermo (Translator)

La sera del 30 gennaio 1980 Jan Brokken rimane folgorato da un concerto: tutti gli studi di Chopin interpretati da Youri Egorov, astro nascente del pianoforte. Dalle prime battute riconosce in lui il talento che ogni giorno sente esercitarsi nella casa vicina. Diventato amico intimo, testimone diretto della sua avventura artistica ed esistenziale, bruciata in soli trentatré anni, Brokken racconta il grande pianista, emblema del genio sregolato, dell'esule dall'Unione Sovietica che trova la fama nel libero Occidente ma mai le radici, del diverso in lotta con un perenne senso di solitudine. Omosessuale per- seguitato dal KGB e assetato di libertà, poi profugo in un campo italiano, Youri si immerge ventiduenne nella vivace bohème di Amsterdam, su cui incombe ancora sconosciuta l'ombra letale dell'aids. Il successo non si fa attendere, dalle frenetiche tournée mondiali fino alla consacrazione accanto ai più acclamati cantanti e direttori d'orchestra. Ma sotto il brillante talento cova la fragilità dell'uomo, la nostalgia della patria e degli affetti per sempre perduti. Youri si aggrappa alla stretta cerchia di amici che orbita intorno alla sua casa di Amsterdam, una calorosa "famiglia" di creativi e musicofili che lo sentiranno suonare fino alle ultime, tragiche note. Primi fra tutti l'architetto Jan Brouwer e la "principessa" Tatjana, lui tenero compagno di vita e lei speciale compagna dell'anima, su cui Youri riversa tutto il suo amore disperato per la Madre Russia. Con delicatezza e toccante umanità, Brokken racconta la storia di un artista, di una vita, di un'amicizia, di un'intera epoca, sulle note di un appassionato inno alla musica.

Genres: Music, Biography, Nonfiction, Russia, Art, LGBT

433 pages, Paperback

First published September 1, 2008

About the author

A well-known journalist, Jan Brokken made his debut as a writer in 1984 with the largely autobiographical novel De provincie (The Province), the story of a youth spent in the countryside, which was made into a successful film. He has published gripping travel books about, among others, Africa, Indonesia and Curaçao, and is the author of the acclaimed and bestselling novels De blinde passagiers (The Blind Passengers, 1996), De droevige kampioen (The Sad Champion, 1998) and Jungle Rudy (2006). His work, which has been translated into several languages, has been compared in the international press to that of Graham Greene and Bruce Chatwin.

Reviews

[Dagio_maya · Rating 4 out of 5]

«Alla musica segue il silenzio, non è così?
Il pezzo è concluso, il silenzio mette ancora più in risalto la musica appena ascoltata.
In realtà bisognerebbe rimanere zitti. Niente applausi, niente complimenti.
Il silenzio fa parte della musica.»


Primavera del 1976, Youri Egorov, giovane pianista russo, approfitta di un concerto in Italia per fuggire.
Pur sentendo gravi sensi di colpa verso la famiglia, Youri non poteva più vivere in una società tanto ostile nei confronti dell’omosessualità.
Da Roma passa ad Amsterdam dove gradualmente intraprende la carriera musicale.

Jan Brokken, allora giornalista, abita nella stessa strada ma sarà solo dopo cinque anni che si conosceranno.
Un’amicizia sempre più stretta e profonda che aggiunge a questa biografia un evidente valore sentimentale ma anche una profonda stima per la genialità di questo artista che, libero dalla rigida crudeltà stalinista, ha voluto varcare ogni limite scommettendo non solo assiduamente ai tavoli dei casinò ma sulla vita stessa fino ad arrivare a quel “rien ne va plus..” di fronte al quale ci si deve arrendere.

Pagine commuoventi che svelano il dietro alle quinte di un talento brillante.


"Incominciò a suonare, e fu subito evidente che quel concerto era il suo testamento musicale. Volle sintetizzare un’ultima volta la sua visione pianistica nei sei momenti musicali lasciati in eredità da Schubert. Franz Schubert che quando morì non aveva ancora trentadue anni."

[Jan · Rating 5 out of 5]

Sinds ik 'Baltische Zielen' gelezen heb is Jan Brokken een van mijn favoriete Nederlandse auteurs. Deze eerdere 'roman' over Youri Egorov en zijn vriendschap met deze helaas jong gestorven fantastische pianist is ook weer een voltreffer.Een hypersensitieve, homoseksuele, enorm begaafde pianist die opgroeit in de verstikkende atmosfeer van de late Sovjet-Unie en dan ook naar het Westen vlucht. Zijn leven in Amsterdam en zijn stormachtig verlopende carrière als pianist die hem over de hele wereld brengt. Maar ook zijn onmatige levensstijl (alcohol, drugs, gokken) zijn egocentrisme, zijn enorme liefde voor zijn Rusland, zijn zenuwen voor een concert, zijn enorme zelfkritiek:ik heb het ademloos gelezen. En dan uiteindelijk zijn ziekte: AIDS, zijn aftakeling en zelfbepaalde dood. Uiteraard ben ik ook opnames (geluid en film met geluid) gaan opzoeken waardoor het lezen van dit boek nog intenser werd. Een geweldig boek.

[Chris · Rating 4 out of 5]

Jan Brokken, wiens werk ik pas vorig jaar leerde kennen en ontdekken via de geweldige boeken Stedevaart en Baltische zielen: Lotgevallen in Estland, Letland en Litouwen, schreef met deze roman een doorleefde ode aan zijn vriend Youri Egorov, een in de jaren '70 uit de Sovjet-Unie gevluchte concertpianist die in Amsterdam terechtkwam.

Egorov is homoseksueel en krijgt niet alleen de kans om een rijk en boeiend concertleven op te bouwen, maar duikt levenslustig als hij is gretig in het vrije Amsterdamse uitgaansleven. Seks, drugs en alcohol gaan net zo vanzelfsprekend bij zijn leven behoren als het dagelijks urenlang spelen en doorgronden van partituren van Debussy, Brahms, Ravel, Beethoven e.a.

Jan Brokken leert Youri Egorov kennen wanneer hij als krantenjournalist werkt. Hun gedeelde liefde voor klassieke muziek en Russische literatuur zorgt voor een hechte band. Brokken en zijn vriendin Marie-Su gaan deel uitmaken van de Amsterdamse, grotendeels gay-vriendenkring rond de ongelooflijk toegewijde en getalenteerde pianist, die tegelijk gekweld wordt door angsten, frustraties en andere Russische demonen.

Jan Brokken beschrijft meesterlijk het heftige, intense, kosmopolitische bestaan van een concertpianist, ontrafelt een uitzonderlijke vriendschap, schetst een beeld van hoe het er in de toenmalige Sovjet-Unie aan toe ging en zorgt ook nog eens voor een sfeervol tijdsbeeld van het Amsterdam begin jaren '80. Ik moest daarbij aan het onlangs gelezen Just Kids van Patti Smith denken, dat zich in ongeveer dezelfde jaren afspeelt en ook eindigt als een elegie voor de vele AIDS-doden binnen de gay- en kunstenaarsscène. Net als fotograaf Robert Mapplethorpe in dat boek, sterft ook Youri Egorov veel te jong aan de gevolgen van het AIDS-virus.

Aanvankelijk vond ik Jan Brokkens stijl iets te droog en te journalistiek voor een zo persoonlijk boek over zo'n letterlijk en figuurlijk onweerstaanbaar en lyrisch personage; een boek dat trouwens onder de noemer roman werd uitgegeven. Gaandeweg kwam ik daar echter overheen en voelde ik hoe vol en rijk het gestoffeerd is met kennis, ervaring en herinneringen. Dankzij de overwegend korte, heldere zinnen blijft het allemaal overzichtelijk en naar het einde toe werd ik dan ook geraakt en ontroerd, net zoals bij de opnames die ik beluisterde van die fijngevoelige, supergetalenteerde musicus Youri Egorov.

[Jan · Rating 3 out of 5]

Dit is het levensverhaal van de Russische klassieke pianist Youri Egorov. Hij vluchtte naar Nederland – om reden van zijn geaardheid – en kreeg daar politiek asiel. Jan Brokken heeft in Amsterdam gewoond in het huis naast dat waar Egorov woonde. Zij werden goede vrienden.
Brokken heeft de sociale context knap beschreven, het kunstenaarsmilieu en de vrije moraal van die 70-er/ 80-er jaren, waaraan Egorov tenslotte fysiek te gronde ging, een veelbelovende verdere muziekloopbaan ten spijt. (3,5*)

[Siti · Rating 4 out of 5]

“Pàffete! Ho rovesciato il bicchiere!
E tutto ciò che non vedeva l’ora di riversarsi ,
Tutto il sale dagli occhi, tutto il sangue dalle ferite,
Dalla tovaglia sulle assi del pavimento.
E niente bara! Niente separazione!
La tavola è sciolta dal suo incantesimo, la casa
destata,
Come la morte a un pranzo di nozze,
Io sono la vita, venuta a cena.

Sono le ultime righe dell’ultima poesia scritta da Marina Cvetaeva, la sfortunata poetessa morta suicida, versi che Youri Egorov conosceva a memoria come tantissimi altri di sfortunati connazionali. Versi che suggellano alla perfezione la breve parabola di vita vissuta da questo artista, genio e sregolatezza, versi che tornano prepotenti alla memoria, appena terminata la lettura della sua biografia romanzata dedicatagli da uno dei suoi più cari amici, lo scrittore Jan Brokken.

È il caso ad avvicinarlo al giovanissimo esule russo nel 1980, sono vicini di casa ad Amsterdam, lo sente esercitarsi al pianoforte quotidianamente ma non sa che è un astro nascente, un nome che si imprimerà nella memoria di tanti sulla scia di quelli dei più noti pianisti che lo hanno preceduto. In seguito alla sua prematura morte, l’amico, raccolta un’eredità di appena dodici fogli strappati da un taccuino, contenenti la memoria sotto forma di diario, della primavera del 1976, quella della sua fuga dall’URSS, decide di dedicargli un intero romanzo, memore dell’insegnamento più prezioso che l’amico gli ha lasciato: osannare la vita con il proprio talento evitando di sprecarla in attività poco edificanti, a volte travianti e latrici perfino di sventura mortale. L’esatto opposto di quanto abbia in realtà fatto lo stesso Egorov. A nulla valgono, alla fine della sua vita, le tenere parole di un amico, a cercare di convincerlo che la sua condotta di vita non è da condannare ma da accettare come riflesso della sua complessa identità.


Una lettura completa, ricca, stimolante, ha il dono di avvicinarci alla figura di Youri Egorov, di seguire la sua triste vicenda biografica di essere umano, di godere del palco di un grande artista, di calarci nella fatica del concertista oltre che dell’uomo, di entrare dentro l’universo musicale tra infinite partiture tutte doviziosamente citate da Brokken , esperto conoscitore della musica classica. A ciò si aggiunga la possibilità di acquisire un fermo immagine su un’epoca storica neppure così lontana, dagli ultimi anni della guerra fredda al crollo del muro di Berlino, un viaggio nel piano degli intensissimi anni ’80 preludio dionisiaco al cupo sentore di morte degli anni ’90, quelli dell’AIDS. Una testimonianza di prima mano che un lettore amante delle biografie ma anche estimatore della scrittura fluida, netta e sincera di Brokken, il cui taglio giornalistico e documentaristico non è per niente inficiato dal coinvolgimento personale, non potrà perdersi.

Non ho raccontato chi è stato Youri Egorov? A voi scoprirlo con infinito piacere.

[Cristina · Rating 5 out of 5]

This must be one of the most moving books I've ever read and it comes with an important warning - Brokken based his volume on actual events, but he's also taken quite a lot of liberties with details and the compromise between accuracy and artistic license is important to keep in mind while reading.

Jan Brokken's biographical novel (or fictionalised biography) of Soviet pianist Youri Egorov recounts an incredible life, whilst at the same time providing the readers with the portrait of a society and an entire generation (those who were in their early 30s towards the end of the 1980s) facing the devastation of the AIDS pandemic. It's also an intimate portrait of a young man with incredible talent and of the relationships - at times loving, at times difficult - he had with his circle of lovers, friends and family.

Youri Egorov escaped to the West in 1976, when he was only 21-years-old and had started fearing that his homosexuality would cost him his freedom in the strict regime of the USSR. After a short period in a refugee camp in Central Italy, he was finally allowed to move on to Amsterdam, where he had some connections that would help him start his new life on the other side of the Iron Curtain.

His arrival in Amsterdam kicked off a brief but stellar career at the top of the classical music world. Egorov performed everywhere, recorded with all the most important musicians and orchestras of the time and was put under contract by EMI.

His professional success was accompanied by a personal life often flirting with excess and risks. Addicted to drugs and alcohol, reckless in his anonymous sexual encounters, prone to gambling, Egorov didn't fit the mould of the more traditional and conservative classical musician but was animated by restlessness and urgency that bleeds out onto his recordings, which are invariably beautiful and haunting.

Jan Brokken was part of Egorov's inner circle of close friends - together with Youri's long-time partner, Jan Brouwer, and a few others - and his book is a precise and often heartbreaking chronicle of the musician's inner turmoil.

There's something deeply moving in the story of this young, talented man split between two opposite worlds. His openness contrasted with the reluctance to discuss his homosexuality with his own family, his Russian-ness working as an undercurrent in the way he looked at the world, played the piano or contemplated the fragility of his own existence.

Reading the book while listening to Egorov recordings really makes you feel as if you're plunging deeply within his sensitive mind, as if the intervals, the things left unsaid, are as important as the notes played and the words being uttered.

A wonderful journey that I'd recommend you take if you read in Dutch or Italian because, sadly, the book hasn't yet been translated into English.

[Philippe · Rating 5 out of 5]

Ik heb bijzonder veel genoten van dit indringende portret van meesterpianist Youri Aleksandrovitsj Egorov. In 1975 behaalde hij de derde prijs in de Koningin Elisabethwedstrijd. Een jaar later ontvluchtte Egorov de Sovjetunie om zichzelf en zijn familie te behoeden voor de gevolgen van zijn homoseksualiteit. Hij vestigde zich in Nederland waar hij nauwelijks twaalf jaar later stierf aan de gevolgen van een AIDS-infectie. Eind van de jaren 70 woonde Jan Brokken aan dezelfde Amsterdamse gracht als Egorov. Als argeloze voorbijganger genoot de schrijver, toen nog journalist bij de Haagse Post, telkens weer van de klanken die uit het open raam van Egorovs repeteerstudio naar buiten dwarrelden. De klanken kregen een gezicht toen hij Egorov eens zag optreden in het Amsterdamse Concertgebouw: „Op die avond voerde Youri Egorov alle etudes van Chopin uit, opus 10 en opus 25. Na een paar maten wist ik dat hij de pianist was die ik iedere morgen op de Brouwersgracht had gehoord.” Brokken schreef voor zijn blad een uitgebreid portret van de Rus en ging deel uitmaken van zijn intieme vriendenkring. In het Huis van de Dichter, gepubliceerd twintig jaar na Egorovs overlijden, is een holografisch portret van deze ontheemde en getormenteerde kunstenaar. Hoewel trouw aan de feiten is het boek meer roman dan biografie. De auteur vertelt het vanuit de eerste persoon, als een bevoorrechte getuige van een vriendschap en een artistiek rijpingsproces in de inspirerende setting van het Amsterdam van de jaren 70 en 80. Het is een ‚warts and all’ portret. De keerzijde van Egorovs transcendente muzikaliteit was een libertijnse levensstijl met ongeremde seksuele contacten, drugs en veel alcohol. Het zou hem uiteindelijk fataal worden. Brokkens genuanceerde portret toont veel inlevingsvermogen, niet alleen in de conflictueuze dispositie van de hoofdpersoon, en zijn tegenslagen en triomfen, maar ook in de keuzen en handelingen van zijn mannelijke en vrouwelijke intimi. Het resultaat is een uiterst levendige vertelling, romanesk in zijn scope en gelaagdheid, die niemand onberoerd kan laten. Als melomaan heb ik ook genoten van de trefzekerheid waarmee de auteur het artistieke parcours van Egorov heeft uitgetekend. Het boek is gelardeerd met beschrijvingen van markante concerten en opnamesessies. In het vijfde deel - ‚Het laatste licht’ - maakt Brokken ons deelachtig aan een indringende opvoering van de Miroirs van Ravel tijdens een muziekfestival in Bretagne. Ettelijke bladzijden gaan op aan een wonderlijke sfeerschepping: de hectiek rondom Egorovs aankomst, zijn onpeilbare stemming, zijn onzekerheid over wat hij zou aantrekken voor het concert (smoking, lichtgrijze pak of luchtig overhemd?), de repetities, de stijgende verwachtingen (een publiek van connaisseurs; het ooncert werd door de Franse radio opgenomen) en uiteindelijk het concert: „Er was geen podium in l’Hermitage, alleen een houten verhoging. De vleugel stond voor de ramen van de lounge. Vanachter de toetsen kon hij naar buiten kijken. Dat deed hij die middag constant, hij staarde naar de zee. De zon hield zich stil achter lichtgrijze wolken. Het licht was het ene moment scherp en dimde het volgende. Het was alsof hij zijn spel daarop afstemde, alsof hij reageerde op wat hij zag boven de wijde zee. Het effect was het sterkst in de tweede en derde van de Miroirs, in Oiseaux tristes en Une barque sur l’océan. Kijkend naar de zee leek de muziek in hem op te wellen … „. En dan na het concert, de bekentenis, het verdict: „Het is zover. Ik heb het.”

Brokkens visie op dit tragisch geïmplodeerde kunstenaarsleven wordt treffend vertolkt door een anekdote over Sjostakovitsj die vroeg in het boek wordt aangehaald: „De Armeense schrijfster Mariëtta Sjaginjan was zeer op de componist gesteld. Ze deelde haar sympathie voor Sjostakovitsj met de Wit-Russische schrijver en satiricus Michail Zosjtsjenko. In een brief aan Zosjtsjenko schreef ze dat ze Sjostakovitsj ‚breekbaar’ vond, ‚zwak, gesloten, enorm conventioneel en zo puur als een kind’. Waarop Zosjtsjenko antwoordde: ‚Dit is niet helemaal correct. En als dat wel zo was dan zouden zijn kunstwerken niet zijn ontstaan. U hebt weliswaar gelijk zoals u hem onder woorden brengt. Maar hij is tegelijk hard, venijnig, ongelofelijk slim, vermoedelijk zeer sterk, despotisch en helemaal niet zo goed. Hij zit vol tegenstellingen. Het ene is in tegenspraak met het andere. Dat leidt tot grote conflicten en grote muziek.’”

[Frabe · Rating 4 out of 5]

Nel 1981 l'autore conosce, divenendone amico, Jurij Aleksandrovič Egorov, per tutti ormai Youri Egorov, un giovane pianista classico di grande talento fuggito cinque anni prima dall'oppressiva Unione Sovietica e stabilitosi ad Amsterdam. Tra i motivi della fuga, l'omosessualità di Youri, molto discriminante nel paese d'origine. A distanza di parecchi anni - il libro è del 2008 -, Jan Brokken racconta l'amico, il grande musicista, il suo retroterra e la vita nuova, tanto libera da risultargli fatale, stroncata a poco meno di trentaquattro anni da una malattia allora emergente e inesorabile, l'AIDS. Il libro, tra biografia e romanzo, è una buona lettura, forse ottima per chi conosce e ama particolarmente la musica classica.

[Padmin · Rating 5 out of 5]

Risvolto
La sera del 30 gennaio 1980 Jan Brokken rimane folgorato da un concerto: tutti gli studi di Chopin interpretati da Youri Egorov, astro nascente del pianoforte. Dalle prime battute riconosce in lui il talento che ogni giorno sente esercitarsi nella casa vicina. Diventato amico intimo, testimone diretto della sua avventura artistica ed esistenziale, bruciata in soli trentatré anni, Brokken racconta il grande pianista, emblema del genio sregolato, dell’esule dall’Unione Sovietica che trova la fama nel libero Occidente ma mai le radici, del diverso in lotta con un perenne senso di solitudine. Omosessuale perseguitato dal KGB e assetato di libertà, poi profugo in un campo italiano, Youri si immerge ventiduenne nella vivace bohème di Amsterdam, su cui incombe ancora sconosciuta l’ombra letale dell’aids. Il successo non si fa attendere, dalle frenetiche tournée mondiali fino alla consacrazione accanto ai più acclamati cantanti e direttori d’orchestra. Ma sotto il brillante talento cova la fragilità dell’uomo, la nostalgia della patria e degli affetti per sempre perduti. Youri si aggrappa alla stretta cerchia di amici che orbita intorno alla sua casa di Amsterdam, una calorosa "famiglia" di creativi e musicofili che lo sentiranno suonare fino alle ultime, tragiche note. Primi fra tutti l’architetto Jan Brouwer e la "principessa" Tatjana, lui tenero compagno di vita e lei speciale compagna dell’anima, su cui Youri riversa tutto il suo amore disperato per la Madre Russia. Con delicatezza e toccante umanità, Brokken racconta la storia di un artista, di una vita, di un’amicizia, di un’intera epoca, sulle note di un appassionato inno alla musica.
---------------
Libro di assoluta bellezza. So che mi accompagnerà a lungo.

[Myriam · Rating 5 out of 5]

‘De vleugel stond voor de ramen van de lounge. Vanachter de toetsen kon hij naar buiten kijken. Dat deed hij die middag constant, hij staarde naar de zee.
De zon hield zich schuil achter lichtgrijze wolken. Het licht was het ene moment scherp en dimde het volgende. Het was alsof hij zijn spel daarop afstemde, alsof hij reageerde op wat hij zag boven de wijde zee.
Het effect was het sterkst in de tweede en derde van de Miroirs, in Oiseaux tristes en Une barque sur l’océan. Kijkend naar de zee leek de muziek in hem op te wellen.
De hemel, de hemel bestaat niet. Behoudens af en toe, op magische momenten in muziek. Die middag daalde de hemel op aarde neer. Het was niet alleen onsterfelijk mooi wat hij ten gehore bracht, het was alsof hij de eeuwigheid gestalte gaf.
Het publiek zat dicht op de vleugel. Ik zat in het midden. Om me heen zag ik monden openvallen, tranen biggelen, ik zag collectieve vervoering. Hij tilde ons met z’n allen op.’

[Mariarosa Raffaelli · Rating 5 out of 5]

Dalla nota dell'autore

«Nella casa del pianista è un romanzo basato su fatti realmente accaduti. Quando ho deciso di chiamare Youri Egorov con il suo vero nome, mi sono impegnato a narrare i fatti della sua vita nel modo più preciso possibile. Ho scelto la forma del romanzo perché volevo fondere cinque storie in una: la storia di un’amicizia, la storia di una fuga, la storia di un pianista, la storia di una vita e la storia di un’epoca. Il romanzo mi ha lasciato la liberà di dare una versione estremamente personale degli avvenimenti».

Il più bello dei libri di Brokken letti finora.

[Eisjen Schaaf · Rating 5 out of 5]

Een bijzonder boek dat ik met stijgende bewondering las. De manier waarop het korte leven van de pianist Youri Egorov beschreven wordt leest als een spannende roman. Het gaf me een fantastisch beeld van Amsterdam in de jaren 70/80 dat ik alleen van horen zeggen had. (Zat zelf in West Afrika waar de schrijver jaren 80 ook heen reist). Niet alleen de sex, drugs and rock and roll, maar ook dat alles kon en mocht op het gebied der kunsten. Literair, museaal, musicaal, architectuur. Noem maar op. Daarnaast een fantastische kijk in de wereld van de klassieke muziek. En verder geeft het een ontroerend inzicht in het leven van een ‘politiek’ vluchteling, die eigenlijk alleen was gevlucht om zijn homosexuele geaardheid en in Amsterdam en New York op dat gebied de hemel op aarde vindt., met de harde consequentie; AIDS.

Het gedicht van Anna Achmatova uit Noordelijke Elegieeën dat Brokken in het boek citeert vat naar mijn mening het hele boek samen.

Ik ben als een rivier

Door een hard tijdperk omgeleid.

Ik kreeg een ander leven. In een nieuwe bedding

Loopt nu de stroom, door een nieuw landschap

En ik herken mijn eigen oevers niet.

Youri Egorov herkende zijn eigen oevers en eigen grenzen niet en dat heeft Brokken op een ugeweldige, liefhebbende manier heel duidelijk gemaakt. Een ‘moet-je-lezen-boek’.

Nu ik het boek uit heb zie ik dat op youtube vele van de recitals en concerten van Egorov te vinden zijn. Er zit niet anders op dan het boek nogmaals te lezen en dan te kijken of ik een optreden op youtube kan vinden. Nu had ik vaak het 21ste pianoconcert van Mozart aanstaan en ales van Beethoven wat ik maar in huis had. Brokken bezorgt me veel huiswerk, want ik heb een heel lijstje gemaakt van wat ik moet gaan luisteren ☺

[Eline · Rating 4 out of 5]

Okay wow, dat was echt heel erg goed. Ik moest huilen.

[Kim · Rating 3 out of 5]

In deze geromantiseerde biografie heb ik het leven en de muziek van Youri Egerov leren kennen. Ondanks het gemis van een verhaal met meerdere lagen, wat een biografie nou eenmaal zelden is, heb ik genoten van de verwijzingen naar (Russische) literatuur en muziek.

[Pino Sabatelli · Rating 4 out of 5]

Su Wikipedia la vita di Youri Egorov è sintetizzata in poche stringate righe. La cosa non sorprende visto che si tratta di un pianista morto a nemmeno trentaquattro anni, verosimilmente noto solo a una ristretta cerchia di melomani. E forse non ne avremmo mai saputo di più se Jan Brokken non l’avesse conosciuto, diventandone amico intimo e sincero. Da quell’amicizia nasce questo libro che, rifuggendo i facili patetismi legati al cliché dell’esule e dell’artista tutto genio e sregolatezza, stereotipi a cui pure la figura di Egorov poteva facilmente prestarsi, racconta la storia di un uomo in fuga: dalla famiglia, dalla patria, da se stesso. Una fuga accompagnata da rimorsi e profondissimi sensi di colpa che neanche il successo artistico mise a tacere. Una fuga che, purtroppo, si trasformò presto in una discesa agli inferi, concludendosi con la scoperta dell’AIDS, che allora equivaleva a una condanna a morte, e la richiesta dell’eutanasia quando la malattia lo aveva ormai privato delle forze e della voglia di vivere. In quella vita così breve e tormentata l’unica consolazione, pur parziale e temporanea, fu rappresentata dall’amore per la musica, per il pianoforte e per l'incessante inseguimento della chimera dell’esecuzione perfetta.
Davvero un bel libro che, pur con qualche lungaggine di troppo, ci restituisce la figura di un uomo fragile, dilaniato da angosciosi fantasmi, e di un artista dotatissimo di cui, purtroppo, rimane solo una manciata di registrazioni, ascoltando le quali si viene assaliti dal rimpianto di non poter sapere se anche lui, invecchiando, sarebbe riuscito, come il suo adorato Richter, a far sentire all’ascoltatore “due, tre dimensioni dietro la musica”.

[Mimonni · Rating 5 out of 5]

Uno dei libri che mi sono piaciuti maggiormente nel 2016. Una biografia rara perché si intreccia con l'amicizia che l'autore ha con Egorov, il pianista del titolo. Amicizia che rende più partecipata la vicenda umana di Egorov, esule omosessuale russo ad Amsterdam negli anni 80. Tanti i temi forti trattati come in un romanzo, ma assolutamente veri. La lontananza dalla famiglia in Russia, la paura continua di essere bersaglio dei servizi segreti russi, un'omosessualità finalmente vissuta alla luce del sole e poi la piaga dell'Aids che decima la comunità gay in tutto il mondo, fino al tema del fine vita. Tutto questo cementato dall'amore e la dedizione per l'arte, i concerti in giro per il mondo fino a che le forze lo permettono, il pianoforte, le amicizie che si avvicendano nella casa sul canale ad Amsterdam. Intenso e toccante, consigliato a chi ama l'arte nelle sue molteplici espressioni, le passioni da vivere fino in fondo e, assolutamente non come ultimo aspetto, i libri scritti veramente bene.

Ho scoperto questo libro ascoltando questa trasmissione http://www.radiopopolare.it/2016/04/a...

[Edmond Dantes · Rating 5 out of 5]

Può un autore far risorgere un musicista scomparso 30 anni fa ?
Si, se l'autore è Brokken, sulla onda del cui successo Iperborea sta stampando le opere, con una predilezione per quelle che hanno attinenza con il mondo est europeo (ma le finiranno a breve) e se il musicista è il dotatissimo Jury Egorov.
Libro commovente su un artista vissuto tra due mondi est/ovest e tre epoche comunismo/trasgressionme anni 70 / perbenismo moralista degli 80 ...
La muscica e pla personalità di Egorov ne vengono valorizzate e la storia dell'uomo dietro le dita è struggente, estrema, irruente e delicata,
Un libro da leggere per amanti del mondo russo e della musica classica.
EMI , dopo 25 anni di oblio misse Egorov tra i suoi artisti di riferimento , pochi anni dopo l'uscita (2011) di questo libro - The Master Pianist - 7 CD
Usate Spotify o youtube per gioire dell'arte di Egorov

[Read me two times · Rating 4 out of 5]

È difficile parlare di questo libro. È assolutamente struggente, perfetto, a partire dalla copertina. Le parole di Brokken sono le uniche che si possono usare per raccontare la vita di Youri Egorov, probabilmente perché lui lo conosceva e, forse più di molti altri, lo capiva. Non si può giudicare una vita, ognuno la vive al meglio che può.

[Gerbrand · Rating 5 out of 5]

19 mei 1976 Ik heb gisteren politiek asiel gevraagd. Ik ben bang als ik bedenk wat er met mijn familie gaat gebeuren. Het is zwaar. Ik heb al een paar aanvallen van hysterie gehad.

Drie dagen voor zijn dood in 1988 overhandigt de Russische concertpianist Youri Egorov (1954 – 1988) twaalf uit een notitieboekje gescheurde velletjes aan Jan Brokken. De twee zijn bevriend geraakt nadat Brokken in 1981, toen nog journalist, een stuk over hem heeft gepubliceerd in de Haagsche Post (‘De angsten van een concertpianist’). Toevallig woonden ze allebei aan de Brouwersgracht in Amsterdam.

Ik kende Egorov niet (toen hij zeventien was deed hij al mee aan een concours in Parijs). En ben ook niet echt thuis in klassieke muziek. Toch boeide mij dit verhaal bijzonder. Het is meer dan biografisch. Er zit gevoel in van vriendschap. Je komt heel dicht bij Egorov als pianist en mens. Homoseksualiteit was ook toen al een mentale ziekte in Rusland. Voldoende om verbannen te worden naar Siberië. De reden voor hem om te vluchten. Nooit meer terug kunnen naar je geboorteland. Nooit meer je ouders zien. Onvoorstelbaar.

De vele anekdotes (een onvergetelijke over Stalin) maakt dat het lekker wegleest. Het boek geeft tevens een mooi inkijkje in de wereld van de klassieke muziek. De vele referenties naar muziekstukken zijn voor de liefhebber een mooie bonus. Al lezend luisterde ik soms naar een concert van hem dat hij gaf in het Concertgebouw op 19 februari 1981.

[Guido · Rating 4 out of 5]

“Ik ben jong, ik ben bijzonder, ik barst van de vitaliteit en ik ga sterven”.

Aan het woord is Youri Egorov (1954 – 1988): virtuoos pianist (die o.a. deelnam aan de Elizabethwedstrijd in 1975); gevlucht uit de Sovjet-Unie vanwege zijn homoseksualiteit; terechtgekomen in Amsterdam; verslaafd aan drank, drugs, gokken en snelle seks; internationale carrière als concertpianist; aidsslachtoffer en gestorven op zijn drieëndertigste… Jan Brokken, jarenlang bevriend met Youri Egorov, reconstrueert zijn leven in ‘In het huis van de dichter’. Maar het boek, geschreven in de typisch journalistiek-literaire stijl waarop Brokken het patent lijkt te hebben, is meer dan een biografie, het is een ‘roman’. In het nawoord zegt Brokken hierover: “Ik koos voor de romanvorm omdat ik vijf verhalen wilde samenballen tot één: her verhaal van een vriendschap, het verhaal van een vlucht, het verhaal van een pianist, het verhaal van een bestaan en het verhaal van een tijd”. En dat klopt. Want al houdt Brokken zich minutieus aan de biografische feiten (en baseert hij zich o.a. op dagboekfragmenten), zijn bewondering voor Egorov verstopt hij op geen enkel moment. En meer in het algemeen: de inkijk die hij geeft in het (helse) leven van concertpianisten is verhelderend en boeiend. Idem dito voor zijn beschrijvingen van het overlevingsgevecht, dag in dag uit, van de doorsnee burger in de Sovjet-Unie. En tenslotte: de beschrijving van de Amsterdamse scene in de wilde jaren tachtig is behoorlijk hallucinant (dat laatste mag letterlijk worden genomen).

Is ‘In het huis van de dichter’ een grootse roman? Niet helemaal. De succesformule van Jan Brokken is gebaseerd op de vermenging van non-fictionele en persoonlijke elementen, overgoten met een exquise literaire saus. Waar die mix in ‘De Kozakkkentuin’, ‘Baltische zielen’ en ‘De gloed van Sint-Petersburg’ perfect geslaagd is, is Jan Brokken in ‘In het huis van de dichter’ zelf iets te nadrukkelijk aanwezig. Er is niets mis met vriendschap (dus ook niet met de beschrijving ervan), en voor mijn part ook niet met idolatrie, maar hier wordt net iets te veel geëtaleerd: kijk eens, beste lezer, hoe goed ik de grote Youri Egorov heb gekend! En wat een melomaan ben ik wel niet! Er mocht dus een beetje meer gesnoeid worden in deze 382 pagina’s tellende roman: een beetje minder Brokken, een beetje minder encyclopedische weetjes, en het laatste hoofdstuk is een anticlimax: weg ermee! Maar afgezien daarvan: zeer boeiend, zeer verrijkend. Aanrader!

PS: De titel is ontleend aan een gedicht van Anna Achmatova:

Maar in de kamer van de verbannen dichter
Houden angst en Muze beurtelings de wacht
En er breekt een nacht aan
Die geen ochtend kent.

[Virginia · Rating 4 out of 5]

Nascere russo vuol dire vedersi assegnato un destino, uno scopo, una maledizione e un mistero.

[Camille · Rating 4 out of 5]

‘De zon hield zich schuil achter lichtgrijze wolken. Het licht was het ene moment scherp en dimde het volgende. Het was alsof hij zijn spel daarop afstemde, alsof hij reageerde op wat hij zag boven de wijde zee.

Het effect was het sterkst in de tweede en derde van de Miroirs, in Oiseaux tristes en Une barque sur l'océan. Kijkend naar de zee leek de muziek in hem op te wellen.

Het publiek zat dicht op de vleugel. Ik zat in het midden. Om me heen zag ik monden openvallen, tranen biggelen, ik zag collectieve vervoering. Hij tilde ons met z'n allen op.'

Over muziek en vriendschap.

Een inkijk op: Egorovs leven als concertpianist en de wereld daarrond, Egorovs leven als ‘politiek’ vluchteling, Russische literatuur en poëzie, het Amsterdamse leven jaren ‘70-‘80 & de aidspandemie.

Vooral genoten van de mooie omschrijvingen van gebeurtenissen, concerten, gesprekken….

[Amalia · Rating 5 out of 5]

I loved this book: the writer, one of the close friends of Egorov, takes the reader into the life of the pianist, sharing the many profound discussions about music and life, friendship, love and truth. Having studied piano myself, I knew many of the mentioned pianists, and through the reading of the book, I enjoyed looking for and listening to the composers and the pianists mentioned and reading the different Russian poets that Egorov and his friends often discuss.

Definitely recommended if you are passionate about music and curious about Russian culture and recent history.

[AndreaMarretti · Rating 4 out of 5]

Jan Brokken ha un modo davvero speciale di raccontare e mi piace immancabilmente, qualunque storia racconti ed è buffo pensare che questo romanzo rappresenti piuttosto una cronaca di fatti vissuti in diretta.
Bello, da leggere.

[Fransien Vandeweghe · Rating 4 out of 5]

4,5 *

[mila · Rating 5 out of 5]

I’m currently bawling my eyes out. This was beautiful.

[Benedetta Ventrella (rienva) · Rating 5 out of 5]

"Volevo fondere 5 storie in una: la storia di un'amicizia, la storia di una fuga, la storia di un pianista, la storia di una vita e la storia di un'epoca".
Con queste parole nella Nota dell'autore potrei provare a sintetizzare la grandezza di questo libro, che è un omaggio straordinario a un personaggio sfortunato e meraviglioso del Novecento, Youri Egorov, un concertista russo fuggito dall'Unione Sovietica e vissuto a Amsterdam, genio, sregolatezza, profondo amore per la sua patria perduta, scelte libere di vita e di amore, coraggioso fino alla fine.

[La Lettrice Solitaria · Rating 5 out of 5]

Questo libro centra in maniera spaventosa tutti i criteri di lettura che mi fanno esclamare "ecco un signor libro". Incredibile quanto sia perfetto, meraviglioso e colmo di storia e verità, e per quanto tempo io abbia ignorato l'esistenza di Brokken e della sua splendida penna. In questo romanzo, che è in parte una biografia vera, Brokken racconta del suo caro amico Yuri Egorov, un pianista russo omosessuale scappato dall'Unione Sovietica (come molti altri artisti e omosessuali dell'epoca, minacciati per il loro orientamento e per un difficile rapporto con la libertà di espressione artistica e umana). Yuri ricomincia la sua vita ad Amsterdam, con un gruppo di amici molto unito, tra cui lo stesso scrittore, che si decide a parlare di lui, della sua musica, della sua storia umana perché la ritiene fortemente indicativa di una intera epoca storica, quella della crisi dell'Unione Sovietica fino all'inevitabile crollo del Muro di Berlino.

La storia di un uomo diventa rappresentativa di un'intera epoca narrata dagli occhi di un Brokken scrittore ma soprattutto testimone della vita. Ed è soprattutto un bellissimo affresco sull'amicizia, sui rapporti umani, sul senso dell'amore e della vicinanza umana al prossimo. Brokken ama, studia e conosce Yuri in tutto il suo percorso artistico, che è anche una ottima occasione per riproporre in chiave narrata tutti gli epigoni della musica classica (menzioni di brani a non finire, che ho ascoltato mentre leggevo perché è questo che Brokken implicitamente voleva, si capisce).

La Russia è onnipresente tra di loro, con i suoi poeti, i suoi scrittori, citazioni poetiche, riferimenti culturali e linguistici, ma sempre vista da lontano, come una Patria nemica eppure amata, che ha respinto i suoi migliori elementi per soffocarli in un silenzio in cui nessuno di loro, Egorov soprattutto, si è mai arreso davvero a vivere.

Ricapitolando: Russia, musica classica, arte, artisti, vicende umane reali, l'Unione Sovietica e il suo dramma storico, l'amicizia, una nuova Europa possibile, un'analisi viva della vita umana colta nel suo soffrire e nel suo ricerca un significato. C'è tutto, quanto di più sublime e interessante mi piace trovare nei romanzi che leggo. Amo Brokken e recupererò presto tutti i suoi romanzi.
Da oggi ho un nuovo scrittore preferito nella mia lista magica di autori speciali, che hanno tanto da narrare e sanno come farlo bene, con criterio, giungendo al cuore reale delle cose e delle vicende umane.

[Marit123 · Rating 5 out of 5]

Een absoluut indrukwekkend werk. Vele malen raakte ik ontroerd door de manier waarop Jan Brokken mensen en situaties schetst. Zonder directe woorden te gebruiken kan hij een essentie raken en je mee laten voelen tot in het diepste van je ziel. De woorden van Maarten 't Hart bleven steeds in mijn hoofd hangen: "Ik neem heel diep mijn hoed af voor dit boek".

Soms kan het ietwat lastig zijn de informatie te volgen over muzikanten, componisten, dichters en andere belangrijke figuren die in het boek worden weergegeven (alsmede de muziekstukken). Ik kan me voorstellen dat het boek daardoor zonder enige voorkennis van muziek soms wat moeilijk te lezen kan zijn. Niettemin bewonder ik het oog voor detail en correctheid die in dezen bewaard is gebleven, en deed het voor mij niet af aan het boek zelf - in tegendeel.

[Debora · Rating 5 out of 5]

''Il 9 novembre 1989 rimasi fino a notte fonda davanti al televisore a seguire l'avvenimento che fino a poco tempo prima avevo creduto impossibile: la caduta del Muro. Il pomeriggio seguente Slava Rostropovič suonò al violoncello una suite di Bach accanto alla breccia che i dimostranti di Berlino Est avevano aperto nel Muro. A Youri il simbolismo sarebbe piaciuto: alla fine Bach trionfava sulla barbarie.''

Che romanzo meraviglioso e commovente ha scritto Jan Brokken: è la storia di un'amicizia, di una fuga da un paese che non ti accetterà mai per quello che sei ma soprattutto è una storia sull'amore per la musica, che ha permesso a Youri, anzi Jurij, di essere apprezzato in tutto il mondo, di vivere per la musica, e a Jan di conoscere Jurij. Non posso fare altro che ringraziarlo per aver condiviso questo pezzo della sua vita.