Joseph Fouché: Bildnis eines politischen Menschen

by Stefan Zweig

Joseph Fouche: The Portrait Of A Politician by Stefan Zweig. London. 1930. Cassell. Translated From The German By Eden & Cedar Paul. 327 pages... 'Gambler-in-chief at the great roulette board of human destiny,' Joseph Fouché is one of the most amazing figures in history. He is 'the most remarkable politician the world has ever known,' says Stefan Zweig, and, by way of proof, offers a brilliant and fascinating biography. Against the flaming background of the French Revolution we see Fouché, hitherto unknown, a 'semi-priest,' take his seat as member of the dreaded National Convention of France. When the people cry for the blood of the aristocrats he proceeds to Lyons, which has risen against the revolutionists, and plunges into an orgy of murder and blasphemy; when the people turn to moderation he repudiates his former companions, helps to speed Robespierre to the guillotine, and becomes the most moderate of moderates. His rise is meteoric, his fall equally so. Suddenly Citizen Fouché sinks into obscure poverty, earning his crust of bread by petty spying, even, at one tune, by becoming a swineherd. Then in the next era Fouché rises again to new and greater heights as Minister of Police to Napoleon. Not only does he spy out Napoleon's enemies, he even uses Josephine to spy on the Emperor himself. Joseph Fouché, the man who killed aristocrats and tended swine, finally becomes Duke of Otranto, millionaire, aristocrat, master-spy, and super-blackguard. From the pages of this volume emerge not only Fouché, but some of the great figures of history: Napoleon, Robespierre, Louis XVIII, Talleyrand, Lafayette. To read it is to gain knowledge of sixty of the most volcanic years the world has known.

Genres: Biography, History, Nonfiction, Politics, France, Classics, German Literature

286 pages, Hardcover

First published January 1, 1929

About the author

Stefan Zweig was one of the world's most famous writers during the 1920s and 1930s, especially in the U.S., South America, and Europe. He produced novels, plays, biographies, and journalist pieces. Among his most famous works are Beware of Pity, Letter from an Unknown Woman, and Mary, Queen of Scotland and the Isles. He and his second wife committed suicide in 1942.
Zweig studied in Austria, France, and Germany before settling in Salzburg in 1913. In 1934, driven into exile by the Nazis, he emigrated to England and then, in 1940, to Brazil by way of New York. Finding only growing loneliness and disillusionment in their new surroundings, he and his second wife committed suicide.
Zweig's interest in psychology and the teachings of Sigmund Freud led to his most characteristic work, the subtle portrayal of character. Zweig's essays include studies of Honoré de Balzac, Charles Dickens, and Fyodor Dostoevsky (Drei Meister, 1920; Three Masters) and of Friedrich Hölderlin, Heinrich von Kleist, and Friedrich Nietzsche (Der Kampf mit dem Dämon, 1925; Master Builders). He achieved popularity with Sternstunden der Menschheit (1928; The Tide of Fortune), five historical portraits in miniature. He wrote full-scale, intuitive rather than objective, biographies of the French statesman Joseph Fouché (1929), Mary Stuart (1935), and others. His stories include those in Verwirrung der Gefühle (1925; Conflicts). He also wrote a psychological novel, Ungeduld des Herzens (1938; Beware of Pity), and translated works of Charles Baudelaire, Paul Verlaine, and Emile Verhaeren.
Most recently, his works provided the inspiration for 2014 film The Grand Budapest Hotel.

Reviews

[Ana Cristina Lee · Rating 5 out of 5]

La realidad es más extraña que la ficción. Así sucede en la biografía de este personaje, magistralmente escrita por Stefan Zweig. Yo lo he leído como un thriller que no da tregua, con unos personajes y situaciones tan apasionantes que ningún escritor podría crear.

Fouché es un político de raza, un burócrata a la sombra, que sobrevive a todas las convulsiones políticas y sociales que trajo la Revolución Francesa y los años posteriores, y no sólo sobrevive, sino que se las arregla para mantenerse siempre en el poder.

Robespierre, María Antonieta, Napoleón, todos desfilan brillantemente por las páginas pero sólo Fouché permanece hasta el final. No es un político, es un superviviente.

Si te interesa la historia, es un libro que tienes que leer, sí o sí.

[Alexandra · Rating 4 out of 5]

Meine dritte Biografie von Zweig, und eines macht er richtig anschaulich. Durch die Figur des Fouché wird der Ablauf der Ereignisse der französischen Revolution, der Aufstieg und Fall Napoleons und der Restauration der Bourbonen mit ausreichend Hintergrund und Skizzierung aller relevanten Persönlichkeiten geschildert. Zudem kann Zweig eines außerordentlich: historischen Figuren auch menschliche Tiefe zuschreiben, dass sie greifbar werden. So beschreibt er neben Fouché alle Protagonisten der französischen Geschichte, wie zum Beispiel, Robbespierre, Danton, Napoleon, Josephine, Ludwig der 18.... so tief und genau, dass es eine Freude ist. Wenn er sich mit historischen realen Leuten beschäftigt, ist er ein gewiefter genauer Beobachter, der das Wesen eines Charakters anschaulich auf den Punkt bringt, wenn er Figuren erfindet, ist Zweig oft nicht so prickelnd, abgesehen von seinem Meisterwerk Schachnovelle fällt der Autor nämlich eher in die Kategorie larmoyanter Semmeltrenzer.

Vom Plot her gefiel mir die Biografie auch sehr gut, wobei den zwar die bewegte Geschichte dieser Zeit schreibt, aber der Schriftsteller versteht es meisterhaft, Spannung aufzubauen und zu halten, die wichtigen historischen Eckpunkte zu analysieren und die Leserschaft nicht mit unwesentlichen langweiligen Petitessen zu nerven. Über die historische Korrektheit und Genauigkeit kann ich bedauerlicherweise nichts vermerken, denn ich habe weder Balzac noch andere Kommentatoren des Zeitgeschehens gelesen.

Nach und nach, während der ansonsten so brillanten Lektüre, beschlich mich aber stilistisch ein vages Unbehagen, das mich störte und im Hintergrund waberte. Bei etwa einem Drittel der Geschichte gipfelten dann die Schnitzer in einer Orgie und es war mir klar. Zweig ist ein eitler Schwätzer und Fremdwortsimulant.

Mich störte das zur Schau gestellte Pathos nicht ganz so sehr, eher Zweigs aufschneiderisches eitles Vorführen seiner Bildungsbürgerlichkeit. Fremdwörter zu kennen und sie passend einfließen zu lassen, ist gut und zeugt von Talent bezüglich Schreibhandwerk, aber sie mit Gewalt inflationär in die Sätze zu hämmern, so wie der Schriftsteller es bei Fouché tut, da kann ich nur mehr mit den Augen rollen. Was für ein kleingeistiger Aufschneider, der bei Leserschaft mit seiner vermeintlichen intellektuellen Überlegenheit protzen muss! Was für eine arme Wurst! Auf Seite 122 fiel es mir wie Schuppen von den Augen, was mich vorher unterschwellig gestört hat. Innerhalb von 2 Sätzen zuerst die Begriffe "nicht gegen den Stachel löckt" (gibt es das Wort löckt überhaupt? soll das an das Mittelhochdeutsche gemahnen?), dann im Folgesatz "private Pläsire" (OK, die Geschichte spielt in Frankreich, dieses Fremdwort kann ich tolerieren) und dann gleich noch – „gut, habeant!“ auch noch im selben Satz (also Latein, eine mausetote Sprache, die nur noch von intellektuellen Aufschneidern im täglichen Gebrauch angewandt wird).
Da krieg ich wirklich Sodbrennen, weil mir vor Ärger die Galle hochkommt, Ach ja, ganz schlimm auch etwas später antichambrieren und quiproquo (richtig gelesen, nicht das geläufige quid pro quo), die mir besonders sauer aufgestoßen sind. Dies waren aber nicht die einzigen Beispiele, sondern nur die Tüpfelchen auf dem Ä meines Ärgers.

Noch etwas, wenn mir jetzt ein Klassiker- und Zweig-Verehrer entgegenhalten möchte, dass dies eben damals so üblich war und ich keine Erfahrung mit Klassikern hätte, möchte ich diese Kritik gleich vorwegnehmen. Ich habe fast das gesamte Oeuvre von Arthur Schnitzler und Joseph Roth und auch einiges von Musil gelesen, die alle mehr oder weniger Zeitgenossen Zweigs waren, keiner von denen musste seine Bildung so eitel zur Schau tragen und übelst mit Fremdwörtern, insbesondere eingeworfenen Lateinversatzstücken, protzen. Nicht mal der Arzt Schnitzler, mit dem man in dieser Sprache wahrscheinlich sogar parlieren konnte.
So komme ich nach der Lektüre der dritten Biografie bedauerlicherweise zur Erkenntnis, dass meine nicht gerade liebenswürdige Eingangsbeurteilung der Werke des Autors im Stile des larmoyanten Semmeltrenzers noch um die jiddische Bezeichnung eitler Schmock erweitert werden müsste.

Fazit: Inhaltlich grandios, Plot und Figuren meisterlich konzipiert. Sprachlich stilistisch zwar handwerklich nicht schlecht - keine Bandwurmsätze oder Redundanzen wie bei Doderer - aber wegen des inflationären Gebrauchs von Fremdwörtern und pathetischer Redewendungen dennoch sehr nervtötend. Das gäbe in der Endabrechnung eigentlich nur drei Sterne, da aber bei mir Inhalt vor Form geht, runde ich meine 3,5 Sterne auf 4 auf, schließlich kann ich bezüglich Inhaltes, Plots und Figuren durchwegs die Bezeichnung Meisterwerk unterschreiben, da gibt sich Zweig vom ersten bis zum letzten Satz keine Blöße.

P.S.: Eine kleine historische Randbemerkung, die ich nicht gewusst habe und die mich ordentlich begeistert hat. Fouché lebt bis kurz vor seinem Tod lange Zeit im Exil in Linz. Bin dort sieben Jahren in die Klosterschule gegangen, aber uns wurde dieses historische Detail nie mitgeteilt. Zweig skizziert die oberösterreichische Landeshauptstadt zwar ein bisschen gemein, aber soo genial zutreffend, das ist köstlich.

„Linz – man lächelt immer in Österreich, wenn jemand diesen Stadtnamen nennt, er reimt sich unwillkürlich auf Provinz. Eine kleinbürgerliche Bevölkerung ländlichen Ursprungs, [..]“

😂😂

[Jesús De la Jara · Rating 3 out of 5]

Es una biografía que se lee muy fácil y ligera. A pesar de la cantidad de datos que aporta, la manera como la conduce y se mete en el personaje y da razones a sus actitudes, es por ello algo novelada, pero ojo no es una novela histórica.
Sorprende desde luego la importancia que tuvo según esta biografía, tal vez algo exagerada, en la formación y caída del Imperio napoleónico, él era el artífice, pero también el lado negro del Imperio conociendo todas las cosas sucias de la familia del emperador y de otros personajes importantes.
Siempre en la sombra, y con alegría cumple este encargo, que yo considero patológica; verá al final sin embargo el peor de sus fracasos.

[Michael Finocchiaro · Rating 4 out of 5]

Another fascinating biography from Stefan Zweig, I would HIGHLY recommend this book if you decide to attack the d'Artagnon books and in particular the incredible Vicomte de Bragelonne which I have reviewed here. Fouché played with fire and was burned in the worst way. When in France, don't forget to visit Vaux-le-Vicomte which is the castle that drew the unstoppable and fearful wrath of Louis XIV.

[Libros Prestados · Rating 3 out of 5]

Zweig es un maravilloso narrador, aun cuando en este libro diga una y otra vez que los jacobinos eran comunistas (de serlo, sería al revés, pero qué sabré yo).

Esta reconstrucción de Fouché (uno de los más famosos trepas de la Historia) destaca por su ritmo y el intento de realizar un análisis psicológico de este personaje histórico, mostrando sus luces y sus sombras, e, incluso, humanizándolo. Puede ser discutible su explicación de algunas decisiones, o sus filias y fobias de algunos políticos/revolucionarios/reaccionarios/peña que pasaba por ahí en ese periodo fascinante que fue la Revolución francesa, pero no se puede negar el talento de Zweig para darle unidad y sentido a todos los hechos.

Sirve muy bien para conocer someramente lo que ocurrió de 1789 a 1815 (sobre todo la etapa del "Terror", el golpe de estado del 18 de fructidor y la dictadura de Napoleón), y si bien es un poco simplista en la lectura de algunos eventos (y silencia otros), puede usarse como introducción a ese periodo histórico.

Es obvio que Fouché vivió "tiempos interesantes" y era un trepa, pero es igualmente cierto que estaba rodeado de otros que también lo eran, o de iluminados con tendencias fanáticas o de hombres autoritarios a quienes la palabra "democracia" les daba urticaria.

Es muy fácil de leer (algo común en las obras de Zweig) y si os gusta la historia y no le hacéis asco a los libros de no ficción (aunque estén muy ficcionalizados) es muy recomendable.

[Margarita Garova · Rating 5 out of 5]

Само Цвайг може да ме накара да прочета биография на човек, за когото дори не съм чувала.

Кратък преглед на другите му биографии, показва, че на Цвайг не му се занимава с очевидни герои – вместо Елизабет I, го занимава съдбата на нейната съперничка Мери Стюарт; избира опозорената Мария Антоанета вместо краля-Слънце Луи IV, забравения политик Жозеф Фуше вместо най-известният му работодател – Наполеон Бонапарт. Явно повече го вълнуват личностите, преживели лични и обществени падения, свалени от пиедестала на властта и общественото доверие. Те са му по-интересни – като страничен ефект от превратностите на съдбата.

Но да, кой наистина е Жозеф Фуше? Сигурно ще се учудите, но първият комунистически манифест не е този на Маркс, а на един скромен и никому неизвестен учител по математика, който по-късно ще стане върл якобинец, заклет атеист, разрушител на град Лион, палач на последния крал преди Революцията – Луи VI, заклет враг на Робеспиер и Тайлеран, консул, министър, дипломат, шпионин и съветник при Наполеон и Луи VIII; фактор, с който се съобразяват херцог Уелингтън, руският цар, славният канцлер Метерних и папата – шизофренично съчетание от несъчетаеми роли, с които може да жонглира, без да се побърка, само изключително пресметлив, хладен и властолюбив ум, който трепти на честотата на сегашното време, винаги ориентиран към силните на деня.

За Жозеф Фуше няма идеи – той служи еднакво невярно и на Революцията, и на Директорията, на Империята и на Монархията. Парите го вълнуват дотолкова, доколкото с тях може да се купи и продаде някоя и друга нечиста съвест; истински го интересуват кулоарните взаимодействия, realpolitik, интрижката и донесението, временните коалиции и кукловодството. Цвайг отново е блестящ – портретът на политика е завладяващ, хипнотичен и абсолютно майсторски. Сигурно образът на Фуше живо го е занимавал, за да отреди на Наполеон, Лафайет, Робеспиер и Тайлеран ролята на второстепенни герои.

Жозеф Фуше е от онези исторически личности, за които не се знае много, а би трябвало. И за кой ли път съм съгласна с Цвайг и неговите разсъждения за крехката измамност на властта, за празната суета на домогването до постове на всяка цена, за комичното надлъгване между политическите съперници, за тихото дебнене за посоката на вятъра. Привилегията да правиш история и да въртиш на пръста си Наполеон, а от твоето благоволение да зависи реставрацията на френската монархия си има доста висока цена – последните години Фуше прекарва в почти пълна социална изолация, в тежката австрийска провинция, лишен от достъп до всички възможни властови лостове. Абстиненцията от наркотичното опиянение на властта е от най-тежкият вид. Но пък каква привилегия само – да останеш в историята като най-способният политик на 18 век, за когото никой не е чувал. Добре че е Цвайг.


„на една кариера не може да се случи нищо по-щастливо от временното й прекъсване“

[Julio Bernad · Rating 4 out of 5]

Una semblanza personalísima de uno de los hombres más maquiavélicos, desalmados e intrigantes de la historia contemporánea. Héroe y villano de la Revolución Francesa, regicida, ciudadano, carnicero, delator y traidor profesional, arribista, tránsfuga, ministro y, finalmente, paria. Faltan adjetivos para describir las andanzas y obras de Joseph Fouché, cuya única virtud reconocida era su perfecto conocimiento de la política y su flexibilidad moral.

En esta biografía sin pretensiones académicas, Zweig se propone una tarea imposible: lograr que una figura oscura y oscurecida merezca su reconocimiento e importancia. Son muchas las hagiografías y las leyendas áureas de generales, reyes u hombres de estado, que con ampulosa palabrería intentan desbastar toda arista disonante en una figura obligadamente perfecta; elevar al hombre al estatus de ídolo incorrupto. Ejemplos hay miles. Pero muy pocas buscan sacar del fango a un villano irredimible, y menos desde el interés puramente intelectual y sociológico. Fouché no es una figura incomprendida a causa de la propaganda de sus enemigos políticos: Fouché era un verdadero cabrón. El austriaco lo sabe, no lo oculta, pero le fascinan esos defectos, intenta aprehenderlos y presentárnoslos de forma atractiva. Y lo consigue.

Joseph Fouché es un personaje increíble, un Meñique de los salones parisinos, cuyo ingenio ladino le permitió crear El Terror y sobrevivirlo, que no es poca cosa. Danton y Robespierre se quedaron por el camino. Seguir su trayectoria política es fascinante, y es una pena que esta semblanza sea tan general, pues hay numerosos episodios que merecerían un análisis más exhaustivo -seguramente imposible de realizar por falta de fuentes oficiales o fidedignas- o artimañas políticas que solo se insinúan y apenas explicitan. Sin embargo, esto no resta calidad a la biografía realizada por Stefan Zweig, por lo demás prolija y narrada con su acostumbrada sobriedad. Zweig intenta ser imparcial, pero no oculta su fascinación por el sujeto analizado en ningún momento, que se manifiesta en constantes alusiones a los talentos de unos y otros -Zweig, que despreciaba la tiranía, siente una paradójica debilidad por Napoleón-. Aviso importante: esto no es una biografía oficial. Zweig quiere, como dije antes, mostrar los talentos de este genio singular, por lo que no se corta en juzgar sus actos o especular sobre los posibles pensamientos que se deslizaban, insidiosos, por esa mente anfibia -esta frase es suya y me encanta-.

Stefan Zweig es uno de los autores más humanos que dio el siglo XX. Incapaz de soportar el horror nazi, su mujer y él decidieron suicidarse en Rio de Janeiro. Este dato macabro no es baladí, no lo comparto por morbo. El cómo y por qué decide una persona quitarse la vida dice mucho de uno. Zweig fue un intelectual cosmopolita, un europeista convencido, un escritor compasivo: una persona que, ya fuera por su ejercitado intelecto o su empatía, era capaz de sondear el alma humana prolijamente, sin separar los claros y los oscuros, sino moviéndose en ese gris fronterizo que configura a una persona. Zweig amaba a la humanidad, y era capaz de compadecerse de sus peores representantes: sus cuentos y "biografías" son la mejor prueba de ello. Fouche era un arribista, un sanguinario carnicero durante El Terror, un ministro maquiavélico y un sibilino conspirador, pero también era una persona de intelecto portentoso, diligente y hábil estratega. Fueron sus virtudes, en las circunstancias adecuadas, las que lo convirtieron en un personaje terrorífico. Zweig las vio, como vio también al padre amoroso y al marido entregado que era -porque lo era, al parecer-, y las compartió en este perfecto retrato de un hombre político.

[Christopher · Rating 5 out of 5]

A ver como podría describir éste libro... Es una de las mejores biografías que haya leído, es sumamente emocionante leer como se desarrolla la vida de uno de los grandes políticos franceses que jamás estuvo en primer plano (siempre manejo el poder tras bastidores).

A Fouche le debemos el hecho de haberle volteado la asamblea nacional a nada más y nada menos que Robespierre (que dicho sea de paso pidio su cabeza y fue lo último que hizo), lo más divertido es que era un simple diputado, que supo cabildear...

Aunque no lo crean Fouche pasó de ser uno más del montón a uno de los hombres más poderosos, en parte porque creo la primera policía política del planeta y por consiguiente le sabía la vida a todo el mundo (políticos, militares y nobles ni Napoleon se salvó).

En fin este libro merece la pena leerse, por la principal cualidad de tratar la biografía como si fuese una novela, quizás sea una de las obras maestras del género.

Chris

[Raquel · Rating 5 out of 5]

Que livro!

Stefan Zweig esmerou-se nesta verdadeira obra prima. Este livro sintetiza beleza, história, tragédia, poder e apoteose. Já há muito tempo que procurava uma boa biografia de Joseph Fouché, esse apaixonante político, esse «maquiavel francês». Zweig não se limita a narrar factos, ele perscruta e desvenda o coração do homem.

Fouché sobreviveu a crises políticas, revoluções massacres, reis, imperadores ... graças à sua astúcia e inteligência. O homem que deixou Robespierre cair em desgraça e ajudou na ascensão e queda de Napoleão Bonaparte, soube conjugar poder, ambição e traição como ninguém. Uma apaixonante história da História que, a meu ver, consagrou Stefan Zweig como um dos melhores (e mais poéticos!) biógrafos de sempre.

--

"Assim que a sala é evacuada, ele dirige-se tranquilamente até à porta, fecha-a e guarda a chave no bolso. E com a volta da chave na fechadura termina, por assim dizer, a Revolução Francesa."

"Nunca os autocratas ficam gratos a alguém que chama a sua atenção para um erro, uma injustiça cometida, e é imortal a história de Plutarco sobre um soldado que salvou a vida do rei ameaçado na batalha e, em vez de fugir imediatamente, como um sábio lhe havia aconselhado, confia na gratidão do rei e acaba perdendo a cabeça. Os reis não amam as pessoas que os veem num momento de fraqueza, e as naturezas despóticas não gostam dos conselheiros que se mostram, ainda que por uma única vez, mais inteligentes que eles."

"...um acto para o qual Fouché inventou a célebre frase: «Foi mais do que um crime, foi um erro.»"

[Peter · Rating 5 out of 5]

Joseph Fouché, dieser Name war nur mir in Erinnerung aus dem Geschichtsunterricht als Musterbeispiel des charakterlosen Emporkömmlings. Das wie, wann und was genau hat mich aber erst interessiert, als ich ihn in Balzacs Eine Dunkle Affaire referenziert fand. Mein Buddy-Reader Armin machte mich auf Zweigs Monographie aufmerksam. Da mich Stefan Zweigs Sprache, aber auch seine geschichtlichen Einsichten schon vorher begeistert haben war keine zusätzliche Motivation notwendig.

Offensichtlich muss auch mein Geschichtslehrer dieses Buch gelesen haben, denn Zweig stellt und Fouché – und belegt dies durch Fakten und Ereignisse – als einen Menschen mit dem verwegenen Mut zur restlosen Charakterlosigkeit, zur unentwegten Überzeugungslosigkeiten vor, oder, in den Worten Napoleons als den vollendeten Verräter. Seine Strategie zum Erfolg ist es immer bei der Mehrheit zu sein und ruhig abzuwarten, bis sich die Mehrheitsverhältnisse geklärt haben. Nur so war es ihm, aus einfachsten Verhältnissen kommend, möglich zuerst Laienmönch, dann Girondist, fanatischer Jakobiner und Königsmörder, Präsident des Konvents, nach Robespierres Tod Zuträger des Direktorats und letztlich dessen Polizeiminister, Unterstützer und Kaisermacher Napoleons, dessen Polizei- und Innenminister, geadelt zum Herzog von Otranto und mit Geld überschüttet, nach Bonapartes Sturz Polizeiminister unter Louis XVIII., wieder Polizeiminister während der 100 Tage Herrschaft des Kaisers, nach Waterloo der Präsident der Interimsregierung und erneut Polizeiminister zu sein. Erst eine Frau, die durch die revolutionären Ereignisse traumatisierte Tochter Louis XVI. und Marie Antoinettes, brachte ihn zu Fall und ließ ihn ins Habsburger Exil treiben, wo er verstarb.

Nebenher erfährt der Leser einiges über die Mechanismen der Revolutionsregierungen, über Machtergreifung und -sicherung Napoleons, über die Großen Gegenspieler Robespierre und Talleyrand und auch über Napoleon selbst, der Fouché wegen seines Scharfsinns, seiner Tatkraft und Effektivität bewunderte, ihm zugleich aber misstraute, ja ihn gar in den späten Jahren fürchtete. Fouché der die Entführung und Hinrichtung des Herzogs von Enghien mit dem berühmten Spruch kommentierte: „Es war mehr als ein Verbrechen, es war ein Fehler.“ Diese Bewunderung für den Scharfsinn, trotz seines ruch- und treuelosen Einsatzes, teilt auch Stefan Zweig. Er und mit ihm sein Leser sind zugleich fasziniert und abgestoßen von diesem Joseph Fouché.

Ich habe jede Minute der Lektüre genossen und unglaublich viel von diesem Buch gelernt.

[Encarni Prados · Rating 5 out of 5]

Una biografía magnífica escrita por el gran Zweig. Fouché fue un hombre muy importante durante y después de la revolución francesa, sin embargo solamente nos quedamos con Robespierre, Marat y Napoleón. Fouché fue un hombre temido y que supo crearse de la nada. No os cuento más, esta biografía es muy interesante no solo por todo lo que cuenta, sino por cómo Zweig lo cuenta. La recomiendo.

[Hendrik · Rating 5 out of 5]

Wer es in der Politik über den kleinen Ortsverein hinaus schaffen will, sollte dieses Buch kennen. Wie man nach oben kommt, (möglichst lange) oben bleibt und seinen Kopf behält – Joseph Fouchés Lebensweg ist eine Blaupause für jede ambitionierte politische Karriere.

[Armin · Rating 4 out of 5]

Etliche Leute haben meine frühere Würdigung des Werkes ja schon gelesen und geliked, daher steht die Aktualisierung mit dem Schwerpunkt auf die 100 Tage und danach ganz vorn.
Ohne meinen GR-Freund Peter, der zur selben Zeit am selben Ort mit mir die Schulbank gedrückt hat, wenn auch an einer anderen Bildungseinrichtung als der Freien Georgenschule (Keppi, IKG?, WG?) wäre es wohl nicht so schnell zu einem dritten Durchgang mit Stefan Zweigs Biographie eines politischen Menschen gekommen. Da ich inwischen aber gut ein Durtzend Monographien über die Epochen gelesen hatte, in denen das Chamäleon seine volle Wirkung entfaltet hatte, - dazu etliche Romane Balzacs, war ich einigermaßen gespannt, welcher Erkenntnisgewinn sich daraus ergeben würde. Die ersten zwei Drittel war ich eher gelangweilt, die Abhängigikeit zu Balzacs ténébreuse Affaire/historical aka gondreville Mystery/Dunkle Affäre bzw. der Auflösung des Verbrechens war unverkennbar, andere Episoden hatte ich inzwischen in anderen Quellen besser gelesen.
Doch mit den 100 Tagen, bzw. den Vorgängen nach Waterloo schlug die Sternstunde von Zweig.
Bei den Ursachen für die Niederlage von Waterloo gibt es schlüssige Erklärungen, die einander ergänzen, ohne sich grundsätzlich zu widersprechen, - wenn man mal die Vergiiftungstheorie als Erklärung für den Totalausfall des Feldherren Napoleon auslässt. Zahlreiche Rädchen im Getriebe fehlen, darunter auch brillante Marschälle, während zweitklassige Befehlshaber mit einer langen Pannenserie in der Vorgeschichte mit zentralen Aufgaben betreut werden (Grouchy). Rückzugsspezialisten wie Ney sollen auf einmal die wichtigste Offensive führen und verplempern endlos viel Zeit. Katastrophale Kommunikation, dann spielt das Wetter Napoloeon mal wieder einen Streich, Blücher kommt Wellington in allerletzter Sekunde zu Hilfe etc. Die Liste ist ziemlich lang.
Die Gründe, warum diese eine, denkbar knappe Niederlage zum kompletten Zusammenbruch führte, denn im Gegensatz zum Jahr zuvor ist ein Partisanenkrieg kein Thema mehr, bzw. warum Frankreich Napoleon nicht mal mehr als schlichten General wollte, wo seine eigentliche Kernkompetenz lag, das erklärt Zweig absolut schlüssig mit dem Ränkewerk Fouchés, der während der Schlacht und danach alle politischen Instanzen unter Kontrolle hatte und, für den Fall einer Niederlage, gegen eine Rückkehr des Kaisers und erneute Diktatur abgesichert hatte.
Bis zum Spanienfeldzug hätte Zweigs Fouché bei mir einen Stern verloren, aber das fehlende Puzzlestück gewinnt ihn zurück. Würde trotzdem jedem die Lektüre von Dumas Darstellung der 100 Tage mit Waterloo und Abdankung im Heldenlied von Alexandre Dumas und Joseph Roths Roman nahe legen, der in brillanter Polyphonie auch die Volksperspektive durchält, bzw. die Opfer ganz persönlich macht. Die große Lücke bei Zweig, auch wenn dieses Argument für die Kriegsmüdigkeit keineswegs in seiner Darstellung fehlt. ENDE NACHTRAG MÜSSTE EIGENTLICH DER LETZTE ABSATZ SEIN, aber zu viele haben die folgenden Zeilen schon gelesen und geliked.

Mit 18 hat mich Stefan Zweigs Beschreibung eines Machtmenschen ohne Moral massiv in ihren Bann gezogen. Seinerzeit als Radiolesung, die notwendigerweise fragmentarisch bleiben musste (Sch... Sportunterricht). Da unser Geschichtslehrer Stefan Zweig als Hauptquelle nutzte, war mir aber wohl nicht allzu viel entgangen. Zweigs Romanbiographie erwies sich im Verlauf des Studiums immer wieder als gemeinsamer Nenner mit Angehörigen der unterschiedlichsten Fakultäten, wiewohl ich inzwischen andere Sterne aus derselben Epoche der deutschen Literatur viel höher einschätzte.
Beim Wiederlesen stört mich, wie sonst auch, ein wenig das Pathos von Stefan Zweig, wiewohl ich den Karriereweg des stets im Hintergrund wirkenden politischen Überlebenskünstlers gern noch mal verfolgt habe, mit deutlich mehr historischem Wissen und Lebenserfahrung als vor bald 40 Jahren. Da sich die moralischen Vorstellungen inzwischen deutlich nach unten korrigiert haben, ist die Verächtlichkeit dieser Existenz im Kontext der Epoche wie der Entstehung dieses Lebensbildes kaum noch nachvollziehbar, es gab und gibt inzwischen genügend Politiker jeglicher Couleur, die diesen Erzschuft und Königsmörder wie einen Ehrenmann dastehen lassen.

[Philippe Malzieu · Rating 5 out of 5]

« The vice pressed on the arm of the crime. » It is the thought of Chateaubriand by seing Talleyrand and Fouché to come both to greet Louis XVIII. Zweig thus write the biography of the crime.
Fouché : how to succeed in policy when you are poor, very ugly, and you have the charisma of a clam ? The answer is simple: work, cynicism, nerve, lie and treason. Any resemblance to a current candidate for a presidential election is not chance.
Fouché wrote the first Communist Manifesto before Marx (appropriation of the wealth by the people, prohibition of religions...). He plundered churchs, castles, massacred tho thousand of Lyon people, has betrays Girondins, Montagnards, Napoléon, voted the death of Louis XVI...He became the second french fortune and remarried with an aristocrat woman at the catholic church with the benediction of Louis XVIII...
His power came from his police. He knew all about all. His advisors were everywhere from the caretaker to the duke.
This fear man is hateful. Fouché thought of finishing is life quietly. But there is the past ghost. One of them had a name : the Duchesse d'Angoulême, Louis XVI daughter who hated this regicid. He finished alone, exiled, scorned of all. It is the least known Zweig Biography (my preferate is Mary Stuart). Why wasted his time with this bad guy? Zweig had undoubtedly a kind of admiration for his skill. But I believe that Fouché is one of the first freebooters in policy, without faith nor law. His posterity is abundant.

[Catherine Vamianaki · Rating 5 out of 5]

Μόνο το όνομα του Fouche μου ήταν γνωστό... όμως έχοντας το βιβλίο του Τσβάιχ αποφάσισα να το διαβάσω
( έχω διαβάσει αρκετά βιβλία του). Ηταν ένας φτωχός εκκλησιαστικός καθηγητής που έφτασε σε ανώτατα αξιώματα. Οπως αναφέρει ο συγγραφέας -το πάθος του η μηχανορραφία. Μέτριου αναστήματος με άσχημο πρόσωπο κατάφερε να επιβιώσει μετά από διάφορες δολοπλοκίες όπου είχε πρωταγωνιστικό ρόλο. Ήθελε πάντα να είναι στο πλευρό του νικημένου και να έχει ένα αξίωμα. ¨Οσοι τον ήξεραν και γνώριζαν τι άνθρωπος ήταν, στο τέλος όλοι εξοντώθηκαν. Ειδική αναφορά γίνεται σε ένα κεφάλαιο για την εχθρότητα που έιχαν ο Ροβεσπιερος και ο Φουσέ ( τα πρώτα χρόνια είχε αρραβωνιαστεί την αδερφή του Ροβεσπιέρου). Υπάρχουν πολλές αναφορές για γεγονότα που πρωτοστάτησε. Παρέμεινε πάνω από 10 χρόνια στο πλευρό του Ναπολένοτα, ο οποίος δεν τον εμπιστευόταν. Αρκετές φορές τον είχε διώξει διότι είχε λόγους και όλο επέστρεφε προσφέροντας τις υπηρεσίες του. Πανούργος, φιλόδοξος, ήξερε να προκαλεί καταστάσεις δίχως να φαίνεται. Δεν θέλω να πω περισσότερα. Είναι ένα υπέροχο βιβλίο του Τσβάιχ που αξίζει να διαβάσετε ειδικά όσοι αγαπούν εκείνη την ιστορική περίοδο.

[Jorge · Rating 5 out of 5]

“Tomad ese cuchillo y clavádmelo en el pecho, eso sería más leal que lo que hacéis.”

Un minucioso y magistral estudio de la vida y de la psicología de Joseph Fouché (1759-1820), elaborado con el vibrante pulso y la elegante prosa de Stefan Zweig (1881-1942). A través de la vida de este conspicuo político francés, el autor nos lleva a algunos notables pasajes de la historia de Francia, iniciando con el derrocamiento de Luis XVI, pasando por el Directorio, la Convención, el Consulado, el Imperio y de vuelta a la Monarquía. En todas estas etapas de la vida política de Francia y a pesar del marcado antagonismo ideológico que hubo entre ellas y a las que Fouché jura lealtad de todas salió indemne.
Sólo una inteligencia superior puede manejar y salir avante de estos episodios marcados por las traiciones y el derramamiento de sangre, y no solamente salió avante, sino que se colocó siempre en las cimas más altas de cada facción política.

Además de su inteligencia superior poseía sagacidad, sangre fría, un control absoluto de las emociones, cinismo y desfachatez, así como deslealtad a todo. Napoleón decía que Fouché todo lo veía y todo lo penetraba con su fría mirada.

Dentro de la política se hizo de un sinfín de enemigos, a muchos los eliminó y a otros los engañó aparentando lealtad para luego utilizarlos para sus fines propios. Sin duda sus dos más grandes contrincantes ante los que midió sus fuerzas y a los que paradójicamente sirvió fueron Robespierre y Napoleón y podríamos agregar a un tercero ante el cual no estuvo a su servicio pero al que también se midió para conquistar posiciones de poder de primera línea y éste fue Charles Maurice de Talleyrand.

Fouché y Talleyrand parecían haber sido hechos del mismo molde. Cada uno con sus particularidades pero igualmente poderosos e inteligentes. Desleales y faltos de escrúpulos, siempre permanecieron en la escena política como grandes protagonistas; ambos formados en el poder eclesiástico, pero con algunas diferencias en su manera de actuar derivado de su psicología, su organización en cuanto al trabajo y a sus orígenes: Talleyrand provenía de la aristocracia y Fouché de una familia de comerciantes.

Fouché durante dos décadas confundió a Francia y al mundo y puso de rodillas a los hombres más fuertes de su tiempo, llegando a ser el segundo ciudadano más rico de Francia y aceptando el título de Duque de Otranto. Todo esto lo hace aquel viejo Fouché perseguidor de la sangre aristócrata y destructor de los vergonzosos signos del fanatismo religioso.

[A. Raca · Rating 4 out of 5]

"Teraziyi hep kendi ellerinde tutanlar, kendi gerçek ağırlıklarını unuturlar..."

[Anna Schoeffler · Rating 5 out of 5]

Simply the best biography written by Stefan Zweig. But in reality it's not a biography, it's a novel about the many adventures and plot twists in the life of one of the most extraordinary historical figures that have existed.

Fouché was involved in the French revolution from the very beginning, he voted the death of the King, then managed to become the chief of Police when monarchy was reinstated, and when monarchy was thrown over by Napoleon, he became Minister...

It's basically a handbook in how to navigate through extremely dangerous political times.

[Mariano Hortal · Rating 5 out of 5]

Publicado en http://lecturaylocura.com/fouche-de-s...

Fouché. Retrato de un hombre político de Stefan Zweig. Paradigma maquiavélico

No hace falta recomendar al autor austriaco Stefan Zweig. Afortunadamente, es uno de esos autores reconocidos en calidad y ventas. Además, tiene la rara cualidad de resultar emocionante y tiene muchas puertas de entrada según el lector, ya que cultivó todo tipo de formas y géneros. Desde la novela, relato corto, ensayo, etc… hasta la biografía , como la que traigo hoy. Fouché es, sin lugar a dudas, uno de los mayores logros del autor, una historia que aúna biografía, historia y buenas dotes narrativas al mismo tiempo. Una obra prácticamente perfecta y que saca a la luz a uno de los personajes de la historia, el paradigma de Maquiavelo encarnado en el ministro de policía de Napoleón.
El prefacio del autor pinta con profusión de adjetivos la personalidad de este personaje único (“no se ahorra con él ninguna palabra despreciativa”) y va más allá al entroncarlo con las narraciones de género, no en vano lo relaciona con Sherlock Holmes, convirtiéndole en un precursor, pero va más allá, centrándose en su papel en las sombras, entre bastidores, un papel secundario principal:
“Joseph Fouché, uno de los hombres más poderosos de su tiempo, uno de los más singulares de todos los tiempos, encontró poco amor entre sus contemporáneos y aún menos justicia en la posteridad. A Napoléon En Santa Elena, a Robespierre entre los jacobinos, a Carnot, Barras, Talleyrand en sus memorias, a todos los historiadores franceses ya sean realistas, republicanos o bonapartistas, les empieza a brotar bilis de la pluma con tan solo escribir su nombre. Traidor nato, miserable intrigante, puro reptil, tránsfuga profesional, vil alma de corchete, deplorable inmoralista…,no se ahorra con él ninguna palabra despreciativa […] De vez en cuando, su figura aparece como un fantasma en una obra de teatro o una opereta napoleónica, pero la mayoría de las veces lo hace en el manido y esquemático papel del astuto ministro de policía, de un precursor de Sherlock Holmes; una presentación en este plan confunde siempre un papel entre bastidores con un papel secundario.”
Incide en el detalle de este perfil esquivo, precisamente por ser la clave de su misterioso papel; obrar desde lo invisible, sin grandes fuegos artificiales ni grandes discursos (muy al contrario, no duda en resaltar su aversión a hablar en público) pero manipulando poco a poco, con gran tenacidad y confianza:
“Pero, lo mismo que a lo largo de su vida, Fouché ha sabido mantenerse en un segundo plano en la Historia: no gusta de dejarse mirar a la cara ni de enseñar sus cartas. Casi siempre se esconde dentro de los acontecimientos, dentro de los partidos, actuando de forma tan invisible tras la envoltura anónima de su cargo como la maquinaria de un reloj, y solo muy raras veces se logra, en el tumulto de los acontecimientos, atrapar las curvas más cerradas de su trayectoria, su huidizo perfil.”
Y esta es la clave para entender, por extensión, lo que es la política; Acantilado, subtituló el libro como “Retrato de un hombre político”, añadido innecesario (que no aparece en la edición original) para los que conocemos la vida del personaje, pero que actúa como potenciador para el resto; Fouché es el reflejo del tahúr que sabe cómo manejar la política, sin moral, sin convicciones firmes:
“Y diariamente volvemos a ver que en el discutible y a menudo sacrílego juego de la política, al que los pueblos siguen confiando de buena fe sus hijos y su futuro, no se abren paso los hombres de amplia visión moral, de inconmovibles convicciones, sino que siempre se ven desbordados por esos tahúres profesionales a los que llamamos diplomáticos, esos artistas de las manos ágiles, las palabras vacías y los nervios fríos. […] Así, esta biografía de Joseph Fouché es una contribución a la tipología del hombre político.”
Esto se ve reafirmado en “Ascensión” donde Zweig nos saca a relucir otras características del gran embaucador; la primera de ellas es no ser fiel a nadie, ni siquiera a Dios:
“Podría llegar más alto, convertirse en sacerdote, quizá incluso un día en obispo o cardenal, si tomase los votos sacerdotales. Pero, típico de Joseph Fouché, ya en el primer escalón de su carrera, el más bajo, se pone de manifiesto un rasgo característico de su personalidad: su aversión a vincularse plenamente, irrevocablemente, a alguien o algo. […] Joseph Fouché no se siente obligado a ser fiel de por vida ni siquiera a Dios, no digamos a un hombre.”
La segunda tendría que ver con su sangre fría, con su confianza en su cerebro y su indudable gusto por la intriga, por los manejos subrepticios o subterráneos:
“Esta sangre fría es el verdadero genio de Fouché. Su cuerpo no le frena y no le arrastra, está por así decirlo ausente de todos estos osados juegos intelectuales. Su sangre, sus sentidos, su alma, todos esos perturbadores elementos sentimentales de un verdadero ser humano, jamás actúan de veras en este secreto jugador de azar, cuya entera pasión se encuentra desplazada hacia el cerebro. Porque este seco hombre de escritorio ama de manera viciosa la aventura, y su pasión es la intriga. […] Tender los hilos desde un despacho, atrincherado tras expedientes y registros, golpear de manera asesina, sin ser esperado y sin ser visto, es su táctica.”
Estos dos rasgos se ven reafirmados con, quizás, su principal virtud, que aparece en “El mitrailleur de Lyon”, su capacidad para cambiar de bando según sea necesario: ser una veleta para sus intereses:
“El viejo miedo acomete a Fouché: dejar de estar con la mayoría. Los partidarios del Terror han sido vencidos…, ¿para qué seguir siendo uno de ellos? Mejor pasarse rápidamente a los moderados, a Danton y Desmoulins, que ahora exigen un “tribunal de los mansos”, cambiar rápidamente de chaqueta siguiendo la dirección del viento.”
En “La lucha con Robespierre” nos encontramos con una lucha impactante, emocionante, que consigue que el relato se vuelva apasionante en los brazos de Zweig; la descripción de la lucha de ambos personajes, tan distintos, es simplemente épica; cada uno usa sus armas, Robespierre su grandilocuencia, su saber estar, Fouché, nuevamente sus enredos:
“En pocas palabras, todos tiemblan, todos consideran posible un ataque contra ellos, nadie se siente lo bastante puro como para responder plenamente a la hiperrigurosa exigencia que Robespierre plantea a la virtud ciudadana. Y una y otra vez, como el huso en la rueca, Fouché corre del uno al otro tendiendo nuevos hilos, anudando nuevas redes, enganchándolos más en esa tela de araña de desconfianza y de sospecha. Pero el que practica es un juego peligroso, porque sólo teje una tela de araña, y un solo movimiento brusco de Robespierre, una palabra de traición, puede destruir su tejido.
Este misterioso, desesperado, peligroso y subterráneo papel de Fouché en la conspiración contra Robespierre no ha sido lo bastante destacado en la mayoría de los estudios, y en los superficiales ni siquiera se lo menciona.”
Lo bueno de Zweig es que muestra virtudes y defectos al mismo tiempo; e incluso, como parte del rol principal, muestra sus horas bajas, sobre todo en la lucha con Robespierre, se muestra su lado más humano a través de la enfermedad de su hija pequeña:
“Porque en esos días este hombre acosado con desesperación por todos los perros, constantemente amenazado por el brillo del hacha, añade a su caída en desgracia política una última y extrema desgracia en su propia vida. Duro, frío, intrigante y nada comunicativo en la vida pública y en la política, este hombre extraño es en casa el más conmovedor de los maridos, el más tierno padre de familia.[…] a la preocupación por su propia vida se une terriblemente la nueva preocupación por la de su hija. La más espantosa de las pruebas: sabe que el ser amado, débil, enfermo del pecho, yace moribundo junto a su esposa y, perseguido por Robespierre, no puede sentarse por las noches junto al lecho de su hija enferma, sino que tiene que esconderse en ajenas viviendas y desvanes. En vez de cuidar de ella y escuchar el aliento que se le escapa, ha de correr con las suelas al rojo de un diputado a toro, mentir, implorar, conjurar, defender su propia vida. Con los sentidos perturbados, con el corazón roto, el desdichado yerra incansable en esos ardientes días de julio (el más caluroso en muchos años) por entre las bambalinas políticas, y no puede asistir al sufrimiento y muerte de su amada hija.”
Si épica es la lucha con Robespierre, este umbral se sobrepasa, desde su primer enfrentamiento, con el gran Napoleón:
“Se encuentran frente a frente por primera vez; cuidadosamente, el uno examina y mide al otro para saber si será útil a su fines personales. Y siempre los seres superiores se reconocen al vuelo. Enseguida Fouché advierte en el inaudito dinamismo de este hombre de poder el genio indomeñable de la autoridad; enseguida Bonaparte, con su mirada aguda de ave rapaz, reconoce en Fouché al auxiliar útil, empleable en cualquier cosa, que lo comprende todo con rapidez y lo lleva a la práctica con energía. […] Desde el primer momento se reparten los papeles, señor y criado, diseñador del mundo y político del momento; ahora puede empezar su colaboración.”
Es en esta época cuando asistiremos al ascenso de Fouché que llegará a introducirse en su última faceta, como político de exteriores; es entonces cuando llegamos al culmen de sus dobleces, casi se comportará como una agente doble al servicio de nadie, simplemente al servicio de sí mismo, de un juego que le apasiona y sin el que no puede vivir:
“Completo traidor…, no ocasional, una genial naturaleza de la traición, eso es lo único que fue, porque la traición no es tanto su intención, su táctica, como su más auténtica naturaleza. Quizá la mejor forma de comprender su esencia sea la analogía con el agente doble, tan conocido en los casos de guerra, que entrega secretos a una potencia extranjera para conseguir a su vez de ella otros más valiosos, y que en ese ir y venir finalmente ya no sabe a qué potencia sirve en realidad; el agente al que ambos pagan y no es fiel a ninguno, entregado realmente tan solo al juego, al doble juego del ir y venir, de estar en el medio, un placer ya casi inmaterial, un placer diabólico y mortal.”
El excepcional último episodio nos muestra a un Maquiavelo crepuscular en total decadencia, refugiado, por mano propia, en el olvido:
“Nada en esta pobre sombra recuerda al hombre temido y peligroso que durante dos décadas confundió al mundo y puso de rodillas a los hombres más fuertes de su tiempo. Sólo quiere paz, paz y una buena muerte. Y, realmente, en sus últimas horas hace la paz con su Dios y con los hombres. Paz con Dios, porque el viejo y combativo ateo, el perseguidor del cristianismo, el destructor de altares, hace venir en los últimos días de diciembre a uno de esos “repugnantes estafadores” (como los llamaba en los días de esplendor de su jacobinismo), un sacerdote, y recibe con manos devotamente entrelazadas los últimos óleos. […] Se enciende un gran fuego, al que se arrojan cientos y cientos de cartas, probablemente también las temidas memorias ante las que temblaban centenares de personas. Fue una debilidad del moribundo o una última y tardía bondad, fue miedo a la posteridad o burda indiferencia… , en cualquier caso, con una novedosa y casi piadosa consideración, destruyó en su lecho de muerte todo lo que podía comprometer a otros y con lo que podía vengarse de sus enemigos, buscando por vez primera, en vez de la fama y el poder, otra dicha, cansado de los hombres y de la vida: el olvido.”
Magnífica biografía, uno de los mejores libros de Zweig. Un placer inconmensurable.
Los textos pertenecen a la traducción de Carlos Fortea Fouché. Retrato de un hombre político de Stefan Zweig en Acantilado.

[Yousef Nabil · Rating 4 out of 5]

أول ما يلفت الأنظار في هذا الكتاب هو اختيار زفايج لهذه الشخصية الغريبة والمذهلة: فوشيه...
قبل أن أقرأ هذا الكتاب لم أكن أعرف عن فوشيه شيئًا تقريبًا. نعرف جميعًا نابليون، ويعرف بعضنا روبسبير، لكن عددًا قليلا جدًا يعرف فوشيه. في مقدمة المترجمة، قدَّمت زينب محمد عبد الحميد محاولة للإجابة عن هذا السؤال، وأظن إن الإجابة صائبة، لكن قراءة تفاصيل العمل المذهلة ستؤكد للقارئ سبب اختيار زفايج لهذه الشخصية الغريبة.
تدور أحداث العمل حول حدث تاريخي محوري: الثورة الفرنسية، وبالتالي سيتمكن القارئ بصورة غير مباشرة من معرفة تفاصيل هذه الثورة الغريبة التي بدأت بإقصاء الملك، وانتهت بعودته.
جوزيف فوشيه هو أحد أبطالها المتوارين عن أنظار التاريخ. رغم أهمية الدور الذي لعبه طوال تلك السنوات الهائجة، ينتهي به المطاف إلى الموت وحيدًا في المنفى، ويصور زفايج هذا المشهد الأخير بحرفية روائية رائعة، كما تعودنا في قراءة أعماله السيرية، حيث يقدم لنا سيرة شخصيات مختلفة بأسلوب أدبي رائع.
فضيلة فوشيه هي الاستمرار... استطاع هذا الرجل من اللعب على كل الحبال، وتولي منصب وزير في سنوات متتابعة وتحت أنظمة حكم مختلفة ومتعادية. أقسم الولاء للجميع، وخان الجميع. طوال الوقت نرى شخصيات ظاهرة تحرك الأحداث بصورة واضحة، وفي الآن ذاته يرصد زفايج كيف يحرك فوشيه هذه الأحداث بصورة خفية. يصعب جدًا فهم التكوين النفسي لهذا الرجل. لا يمكن الاكتفاء بوصفه بالنفاق أو بالساعي خلف مصالحه الذاتية. ربما هذا المقطع يصور لنا جانبًا عميقًا في شخصيته:
"يتعين علينا فهم جوهر الرجل ربما من تشبيهه بالجواسيس المزدوجين الذين سمعنا عنهم في زمن الحرب، أولئك الذين يجلبون للقوى الأجنبية معلومات استخبارية سرية من أجل الحصول على فرصة لاكتشاف الأسرار التي يحملونها معهم، إنهم مثل التجار، يتوقفون بعد فترة عن معرفة القوة التي يخدمونها حقً. إن مثل هؤلاء الرجال يتقاضون رواتبهم من الطرفين، دون أن يلتزموا بأي شيء؛ ليصبح ما يخدمونه حقًا هي اللعبة التي يلعبونها... إنها لعبة الانتقال بين القطبين المتنافرين. إنهم يشبعون شهوة ليست مادية وحسب؛ بل مميتة وشيطانية، ليست فقط حتى ترجح كفة ميزان طرف دون الآخر بكل نهائي."
جوزيف فوشيه سياسي داهية، كان له حضوره في كافة الأنظمة، من أشدها رجعية حتى أشدها ثورية، ولم يكن يجد أي مشكلة في الانتقال من أقصى اليمين السياسي، إلى أقصى اليسار... يتأرجح بكل أريحية بين الكنيسة والإلحاد، الملكية والجمهورية، التعصب والاعتدال، الإخلاص والخيانة. يجعلنا زفايج نلتهم صفحات هذا الكتاب الضخم بسرعة شديدة من فرط الأحداث والمؤامرات، ونجد أنفسنا في نهايته قد أحطنا بشخصية مذهلة، من نشأتها وحتى موتها. قراءة سيرة فوشيه تقدم لنا خريطة تفصيلية عما تواجهه الشعوب إبان فترات الثورات، وسنجد صورة فوشيه حاضرة بدرجات مختلفة في كثير من الشخصيات التي ظهرت على الساحة المصرية من 2011 وحتى الآن. لكن الأخطر في هذا الكتاب هو ما يقدمه لنا من خلاصة خبرة تاريخية تتعلق بمواقف الشعوب إبان تلك الفترات الحرجة. إلى أي حد يمكن للشعب أن تناسى جرائم الأنظمة السابقة؟ إلى أي حد يمكن أن يؤيد المستبدين؟ إلى أي حد يمكن للمستبد أن يستمر في إجراءاته التعسفية؟ كل هذه الأسئلة مطروحة طوال صفحات الكتاب، على خلفية حياة فوشيه... فوشيه الداهية!
أخيرًا يبقى أن أشير إلى الترجمة الاحترافية التي قدمتها زينب في هذا العمل: لغة متقنة، نسيت معها أكثر من مرة أني أقرأ كتابًا مترجمًا، بالإضافة إلى مستوى الطباعة الرائع. الكتاب صادر عن مكتبة المتنبي بالسعودية. متوفر في مصر بمكتبة آفاق.

[Jose Carlos Frías · Rating 4 out of 5]

Zweig nos trae, dentro de su catálogo de biografías, al personaje poco conocido de Joseph Fouché.
Fouché, fue una figura señalada en la historia política y social de la Francia revolucionaria. Hombre frío y apocado, supo alcanzar la cima política valiéndose de su ambición y su falta de escrúpulos, necesitando la intriga como si de alimento se tratase.
Entendamos pues que de girondino pasase a ser el jacobino más radical, de seminarista, a encabezar la represión de Lyon en la época del Terror.
Su poder basado en lo ambiguo, supo sobreponerse a la Convención, poco después al Directorio y a continuación al Imperio, venciendo a personajes de la talla de Robespierre o Napoleón, del que fue su Ministro de Policía y duque de Otranto.
Sin embargo, con la Restauración, “paga su culpa de no haber servido jamás a una idea, a una pasión moral de la Humanidad, sino siempre y únicamente al favor perecedero del momento y de los hombres.”
Basta por tanto, echar la vista atrás para conocer la política actual. Y es que como dice el refrán: “de esos polvos, estos lodos.”

[Rafa Sánchez · Rating 5 out of 5]

One of the best history books I ever read, based in the character of a ruthless survivor of Revolution.

[Xaime Fernández · Rating 4 out of 5]

Un personaje tremendamente interesante el de Fouché, un Beria de su tiempo me atrevería a decir. Zweig narra su vida con gran habilidad literaria pero quizás también por eso a veces se hace difícil seguir el hilo si no conoces los pormenores de la época que describe. En cualquier caso, su principal valor es el de la disección de un tipo psicológico concreto más que escribir una historia del período revolucionario y napoleónico.

[Mrs_Milsent · Rating 5 out of 5]

Одна з найстабільніших речей у світі - моя любов до Цвайга.
"Фуше", звісно, йде в улюблені.

[Vicente Ambou · Rating 5 out of 5]

Muchos cientos son los que con guerras, masacres, éxodos masivos, invasiones y variopintos actos de lesa humanidad han llevado al planeta a donde se encuentra hoy, para bien y para mal. Son esos cientos que, en nombre de ideologías y razones de estado, han llevado sobre sus hombros, y raramente sobre sus conciencias, el acto de exterminio y exclusión humanas como un deber personal impostergable. Están a la vista y sus nombres están claros y realzados en la historia, algunos hasta con laureles. Pero hay otros, menos visibles (y hasta invisibles), que han obrado con igual o más mérito que esos famosos. Son los supuestos segundones, que se han movido entre las sombras, encargados del trabajo sucio. Y en las sombras quedaron, camuflados en renglones saltados y páginas sueltas de la historia, hasta que llega un excepcional biógrafo y novelista a sacarlos de esos entretelones. Es el caso de Joseph Fouché, llevado a un primer plano por el autor austríaco Stefan Zweig en su excepcional biografía “Fouché, el genio tenebroso”, como se le conoce en su edición en español.
Singular actor del tramo más trascendental de la historia francesa (1792-1815), José Fouché, salido de los claustros docentes católicos, se sumó a la revolución, y fue primero girondino y luego jacobino. En nombre de la Convención, saqueó iglesias, masacró burgueses, y fue voz cantante en la decapitación Luis XVI y María Antonieta. Al entrar en crisis el Reino del Terror, también hizo que cayera bajo la guillotina la cabeza de su jefe Robespierre. Tras ayudar a Napoleón a derrocar al Directorio, en el golpe de Estado del 18 Brumario, ayudó en la instauración del Consulado y se desempeñó como ministro de la Policía (aparato que estructuró magistralmente, sentando las bases de la policía moderna), haciéndose casi indispensable a Bonaparte, lo mismo cuando éste fue Primer Cónsul que cuando se coronó emperador. Se llenó de enemigos, contando al propio Napoleón, quien lo despreciaba pero le temía y necesitaba. Finalmente, a la caída del Imperio, negoció la Restauración y la vuelta de los Borbones al trono de Francia, período en el que no pudo participar al ser expulsado del país: ya todos estaban hartos de sus traiciones, y Luis XVIII no le perdonó que mandara a la guillotina a su hermano. Terminó así sus días desterrado del poder, pero siendo el Duque de Otranto (título que le confiriera Napoleón), y convertido en el primer capitalista de Francia.
Genio del oportunismo y la intriga, tuvo como sus principales atributos la temeridad, la sangre fría y el transfuguismo. A todos sirvió y a todos traicionó. Calculador y ambicioso, fue odiado por todos y por todos temido. Alma de corcho, y corazón y rostro de piedra, supo flotar durante todos los maremotos políticos de esa convulsa época en que empezaran a cambiar los destinos del mundo.
Murió en su exilio de Trieste, en su cama, en 1820.
“Fouché, el genio tenebroso”, es un logrado ensayo biográfico, en donde están aún frescos los colores con que se pinta la historia y en donde el magnífico modelado de su personaje deviene icónico. A noventa años de haber sido escrita, sigue tan lúcida y atractiva como para poderla disfrutar…, dentro de otros noventa años.

[Johann Guenther · Rating 5 out of 5]

ZWEIG, Stefan: „Joseph Fouché“, Frankfurt 1967
Ich lese dieses Buch zum zweiten Mal. 1967 hatte ich es mir gekauft. Das Taschenbuch ist über 40 Jahre alt und hat schon viele Flecken. Als Jugendlicher hat mich der hier beschrieben Mensch fasziniert. Ich hatte ihn auf meiner Maturaliste. Jetzt las ich ihn wieder und sah ihn anders. Zwar immer noch faszinierend. Ein Mann, der verschiedensten Parteien und Regierungen diente, der sich immer einen Weg offen ließ. Der arm war und nicht wusste, wie er seine Familie ernähren soll und dann wieder zum Millionär wurde. Ein ständiges Auf und Ab. Drei Mal musste er ins Exil und immer wieder kam er zurück zur Macht und zu Einfluss. In der Einsamkeit schöpfte er wieder neue Kräfte: „Erst der Rückschlag gibt dem Menschen seine volle vorstoßende Kraft.“ (Seite 68)
Napoleon etwas beschimpfte ihn vor versammelter Mannschaft und Foché blieb ruhig und hielt seine Etikette. Er hielt sich immer auf der Seite der Sieger und der Stärkeren. Er ließ sich immer eine Hintertür offen, um die Seiten wechseln zu können. So gelang es, einem König, der Revolution und Napoleon zu dienen.
Triumphierend seine dritte Polizeiministerstelle unter Napoleon, wo er der eigentliche Außenminister ist. Napoleon wird von den europäischen Regenten nicht mehr anerkannt. Man verhandelt aber mit Fouché.
Seine letzten Exile ließen ihn aber nicht mehr zurückkehren und mit der Macht war es vorbei. Er half noch dem Königshaus an die Macht zu kommen. Er verkaufte dies mit einem Ministerposten unter dem König, der sich aber schon nach einifer Zeit nicht mehr daran hielt und ihn entließ. Verbannt suchte er Zuflucht. Nur Prag blieb ihm. Dann die provinzielle österreichische Stadt Linz. Erst als er schon ein Sterbender war erlaubte ihm Metternich nach Triest zu übersiedeln, wo er mit seiner jungen aristokratischen Frau an der Seite starb.
Der geniale Schriftsteller Stefan Zweig aber ist es, der dieser schillernden Persönlichkeit seine Strahlkraft dem Leser widergibt. Beide zusammen ergeben dieses großartige Buch.

[Burak Candan · Rating 5 out of 5]

Fransız Devrimi denince kimsenin aklına ilk etapta gelmeyen, fakat sırasıyla Devrim, Direktuvar, Konsüllük ve İmparatorluk dönemlerinin tümünün tam merkezinde bulunmuş, Maximillien Robespierre, Paul Barras, Napoleon Bonaparte gibi isimleri sessiz sedasız alt ederek yaşadığı dönemi onlardan daha fazla şekillendirmiş, tarihin hakkını tam olarak vermediği muazzam bir karakterin hayatına tanık ediyor bizi Zweig. 'Akıntıya karşı yüzmeme, ona omuz verme' felsefesiyle şaşırtıcı derecede dönek, korkutucu derecede faydacı olan Joseph Fouché, bize ahlaki ya da ideolojik bir sabit yörüngesi bulunmayan, soğuk kanlı, makyavelist politikacı profilinin en somut örneğini veriyor.

Alçak bir hainden ziyade ilginç bir karakter denebilecek Fouché; duygusuz, adanmış, pervasız, ibresiz, güç ve kontrol bağımlısı bir diplomatın tarihte yaratabileceği kırılmayı gösteriyor bize. Özellikle politik karakteriyle taban tabana zıt, hatta ahlaklı bile denilebilecek özel hayatı, Fouché'ye atfedilen kötü yönlerin onun kendisiyle mi, yoksa siyasetin karakteriyle mi ilgili olduğu sorusunu sorduruyor bize. Belki de zamanının diplomatik gereklerini yerine getirdiği için bir 'hain' olarak anılıyor Fouché.

Terör Dönemi'nden yıllar sonra o dönemde ne yaptığı Sieyes'e sorulduğunda şu cevabı vermişti:

"Hayatta kaldım."

Bu muazzam biyografi için Zweig'a da bir parantez açmak gerekiyor. Yaptığı araştırmalarla ve doğal sezgileriyle tarihi bir karakterin neredeyse zihnine girebilip bize onu kanlı canlı gösterebilmesi, Zweig'in psikolojik karakter tahlili konusunda ne kadar başka bir yazar olduğunu gösteriyor. Burada da sadece ilginç bir tarihi karakterin değil, aynı zamanda Fransız Devrimi'nin de biyografisini yazıyor.

[Coloma · Rating 4 out of 5]

Biografía interesantísima sobre un personaje de vértigo que no llena libros de historia, pero que fue capaz de convulsionar él solo toda una etapa de la que dieron buena cuenta los mismísimos Robespierre y Napoleón. Una vida y una obra más que contundentes.
Queda claro que a veces el que se mueve es porque no quiere salir en la foto.

[Ferda Nihat Koksoy · Rating 5 out of 5]

JOSEPH FOUCHE -Bir Politikacının Portresi-

***
Fransız Devrimi (1789) sonrasında, Kral XVI.Louis ve Robespierre'in giyotine gönderilmesinde rol oynamış, hemen her hükumette yer almış, hiçbir grubun güvenmediği ve sevmediği, hiç kimseden korkmamış, siyasi entrika üstadı;
Balzac'ın onun hakkındaki "Napoleon'dan daha fazla güce sahipti" ve "tanığım en iyi kafa" cümleleri üzerine Zweig'in incelediği ve "karaktersizlik konusunda olağanüstü inatçı" diye tanımladığı, yazdığı bu kitaptan Stalin'in etkilendiği politikacının (1759-1820) portresi ve Fransız Devrimi sonrasının tarihi.
***

-Napoleon, Robespierre, Carnot ve Talleyrand'ın, onu gördüklerinde, adını duyduklarında öfkeden kudurdukları ve "doğuştan hain, zavallı bir entrikacı, bayağı bir sürüngen, saf değiştirmeyi meslek edinmiş, aşağılık, polis ruhlu, acınası ahlaksız" şeklinde tanımladıkları; Napoleon ve Robespierre ile giriştiği psikolojik savaşta ikisini de yenmiş olan bu adamı, tarih sessizce önemsiz figüranların yanına itmiştir.

-Balzac ondan, "Manastır eğitimi ile yetişmiş, aslında bir hükumet dehası olan, gelecekle ilgili tüm görüşlerinde haklı çıkmış, inanılmaz derecede keskin bakışlarından hiçbir şey kaçmamış" birisi olarak söz etmiştir.

-1792'de Papaz-öğretmen, 1792'de kilise yağmalayan, 1793'de komünist, 1798'de zengin milyoner, 1808'de Otranto Dükü olan aynı kişidir: Fouché.

-Herhangi birine yada bir şeye bağlanmaktan nefret eden, içine kapanık, solgun, zayıf ve çirkin yüzlü papaz, manastırda fizik-matematik öğretmenliği yapmıştır. Manastır yaşamı ona, sessiz kalabilme tekniğini, insanların gönlünden geçeni anlama ustalığını, tutkularında bile sükuneti koruyabilmeyi (özellikle cizvitlerin kurucusu Loyala'yı inceleyerek) öğretmiştir.
Nantes'te katıldığı aydınlar lokalinde anlattığı fizik buluşları ile ilgi çekmiştir. Kiliseye bile girmekte olan Fransız Devrimi'nin geleceğini hissetmiş, ani bir kararla papaz cübbesini atarak halka siyasi seminerler vermeye başlamış, kurulan seminer kulübünün başkanı olmuş ve varlıklı ama çirkin bir kadınla evlenmiştir.

-Hızlı çalışma temposu ile sevilen biri haline gelmeyi, fazla göz önünde kalmamaya özen göstermesi ile kıskançlıktan korunmayı ve Kral'ın yerine seçilen 750 üye arasında Nantes üyelerinden bir olarak yer almayı beceren Fouché, devrim sırasında popülerliğin çabuk tüketildiğini, halkın göklere çıkardığı kişileri bir anda yere vurduğunu gözlemlemiştir.
Bir devrimin kendisini başlatanlara değil, onu sona erdirenlere, ganimetmiş gibi üstüne çökenlere yaradığını bilir ve o dönemde daha güçlü olan, liberal Jirondenlere (Bordeaux kentindeki "gironde" bölgesinden isim alır-wiki) katılmıştır.
Karşıt grup olan cumhuriyetçi Jakobenlerin (Paris'te Sorbonne'un bulunduğu "St.Jacques caddesindeki" politik kulüpten-wiki) lideri Robespierre, kendisine borç vererek politikaya atılmasına katkı sağladığı ama kız kardeşiyle evlenmek istediğinde reddettiği Fouchénin yaptığı bu seçimi dikkatle izlemiştir.

-Bir süre sonra ortaya çıkan Jakobenlerin yönlendirdiği halk ayaklanması, mecliste Kral XVI.Louis'nin idamı kararını alması için meclisi zorlamıştır.
Jakobenlerin lideri acımasız Robespierre, meclisin ortasına çıkarak açıkça oy belirtme mecburiyeti getirdiğinde, Jirondenlerin lideri ölüme hayır diyememiş ve idam isteyen oylar eşite yakın ve birkaç oyun kararı belirleyeceği bir konuma gelmiştir.
Kral'ın yanında yer alırken yeni gücün yer değiştirdiğini gören, BİR FİKRİN DEĞİL, ZAMANIN PEŞİNDEN GİDEN ve zaman hızlandıkça onun ardından daha da hızlı koşan Fouche, bir bildiri yayınlamış, Kral'ın derhal giyotine gönderilmemesi halinde, tüm haydutların ve katillerin başkaldıracağını ve kaosların en korkuncunun halkı tehdit edeceğini söylemiş ve sonrasında kral idam edilmiştir.

-Soğukkanlılığın ve insanları aşağılamanın kriz çözmedeki etkisini tespit eden bukalemun karakterindeki Fouché, bir gecede ezeli radikal ve azılı bir terör yanlısı haline gelmiştir.
Hiç kimsenin satın alamayacağı bir vicdan insanı olan ve aklı-erdemi tutkuyla seven Robespierre, çıkarı için inancından dönen bu insanı artık iki kat daha güvensiz bulmaya başlamıştır.

-Devrimin liderleri Robespierre ile Danton arasındaki mücadele, Fouché'nin ikisinin arasında zarar görmeme yöntemi olarak ORTADAN KAYBOLMAYI seçmiş ve taşraya devrimi anlatmaya gidecek olan meclis heyetine seçilmeyi talep etmiştir. Paris önde gösterilse de, aslında Devrim'de itici güç ve kararların alındığı yer, zaman olarak geriden gelmekle birlikte taşra olmuş, taşraya giden meclis üyesi Fouché, gittiği yörenin diktatörü gibi yetkili hale gelmiştir.

-Jakoben liderler özel mülkiyetin dokunulmazlığını savunurken, Lyon bölgesine gönderilen Fouché, Karl Marx'tan çok önce radikal sosyalist ve Bolşevik "Lyon Yönergesi"ni yayınlamıştır:

"Devrim yoksul insanların kurtuluşu için yapılmıştır ve yeryüzünde tek bir mutsuz kişi bile kalsa, özgürlük daha ileriye, daha ileriye doğru devam ettirilmelidir; insanlar arasında refah açısından dev uçurumlar olmasının insanlık onuruyla oynayan bir aldatmacadır; BİRKAÇ YÜZ KİŞİNİN rahatlığı için 24 MİLYON İNSANIN yoksulluk içinde boğulmasına izin verilemez; zenginlerin elindeki gereğinden fazla mal ve mülkün alınmalıdır; gerçek bir cumhuriyetçi olabilmek için her vatandaş kendi içinde bir devrim yapmalı ve tüm davranışlarını, duygularını ve alışkanlıklarını yenilemelidir; baskı uygulayanlar yok edilmedir; kilisenin boş inançlarının kölesi olmaktan kurtulunmalıdır ve bu iki yüzlü inanışın yerini, Cumhuriyet'e inanç ve ahlak almalıdır; papazlar bir ay içinde evlenmeli veya bir çocuğu evlat edinmelidir; kilisenin değerleri eşyalarına el konmalıdır."

Taşraya giden otoritelerden sadece Fouche, Cumhuriyet Meclisi'ne çok büyük miktarda para ve ziynet eşyası göndermiş ve bunu giyotine başvurmaksızın, sadece korkutarak yapmıştır.

-Bir süre sonra ipek ticaretinin merkezi olan Lyon'da meydana gelen ayaklanmayı bastırma görevi verilen Fouche, önce terör yanlıları olarak nitelediği iki bine yakın insanı katledilmesini yönetmiştir.
Bir süre sonra ise şiddeti devam ettirmenin anlamsız olacağı düşüncesi ile birdenbire toplu infazların durdurulması emrini vermiş ve Lyon halkı, "Lyon Kasabı" diye anılmaya başlayan Fouche'yi kıyımı durduran "kurtarıcı" olarak görmeye başlamıştır.
Lyon'daki devrimciler Meclis'e, onu "ılımlı olmak ve ihanet etmekle" suçlayan mektuplar yazmış, Robespierre geri çağırmış ve mahkemede hesap vermesini istemiştir. Tarihin unutulmaz bir komedisidir bu: İnsanlığın tanıdığı en soylu suçlamayla, aşırı insancıl olmakla yargılanmıştır.

Bu hemen hemen tüm devrimlerin sırrı ve liderlerinin trajik yazgısı olmuş, hiçbiri kan sevmediği halde kan dökmek zorunda kalmıştır.
Robespierre, Danton, Marat ve Lenin, muhaliflerini tehditle sindirmek istemişler ve idamın her türünden nefret etmişlerdir. Yaptıkları en büyük çılgınlık, halkı galeyana getirmek için kan damlayan bir üslup kullanmalarıdır. Bu vahşi ve kışkırtıcı sözlerle kendinden geçen, sarhoş olan ve başka hiçbir şey düşünmeyen halk, açıklanan cezaların uygulanmasını talep ettiğinde, liderler buna karşı duracak cesareti bulamamıştır. Siyaset de öyle sanıldığı gibi kamunun yönetilmesi değil, liderlerin, korkaklıklarıyla, kendilerinin yaratıp etkiledikleri aynı makamın önünde kul köle olup eğilmesidir.
İşte böyle çıkar savaşlar: TEHLİKELİ SÖZCÜKLERLE OYNAMAKTAN, ulusal tutkuların aşırı kışkırtılmasından ve politik suçlardan; YERYÜZÜNDE HİÇBİR KÖTÜLÜK VE CANİLİK İNSAN KORKAKLIĞI KADAR KAN DÖKMEMİŞTİR.

Aralarında Devrim'in liderlerinden Danton ve Marat'nın da olduğu 24 önemli ismi giyotine yollayan, yoksulluğunu sergilediği bir evde ikamet eden, erdemi tutkuyla seven ve erdemine aşık olan, satın alınamaz diktatör Robespierre'in Lyon olayları nedeniyle aşağılayıcı ve tehditkar fırçalaması sonrasında Fouché, kendini bu acımasız adamdan ancak onun kellesini kendinden önce giyotine göndererek kurtulabileceğini anlamıştır.
Bu düello, Devrim tarihinin en heyecanlı, en gerilimli dönemlerinden biridir. Sessizce rakibini dinleyen Fouché, köstebek gibi yeraltı çalışmaları ile tek tek milletvekilleri ile sıcak ilişkiler kurarak Jakobenler Derneği'nin başkanlığına seçilmeyi becermiştir. Sonuç Robespierre'i korkunç derecede öfkelendirmiş, o güne kadar karşıtlarına yönelttiği en merhametsiz ve fiziksel görünümünü bile aşağıladığı iğrenç saldırı konuşmasıyla Fouché'nin dernekten atılmasını sağlamıştır.

Köstebek çalışmalarını sürdüren Fouché, büyük kısmı yolsuzluğa batmış ve diktatörün baskısından bunalmış üyeleri, "Robespierre'in yeni bir katliam listesi olduğu" yalanıyla korkutarak, onun karşısında yer almaya ve ilk fırsatta saldırıya geçmeye ikna etmiştir. Aynı günlerde çok sevdiği kızını bir hastalık nedeniyle kaybeden Fouché artık kendi ölümünden korkmaz hale gelmiş, çaresizliğin getirdiği soğukkanlılık, iradesini çelik gibi yapmıştır.

Yapılan ilk Meclis toplantısında, konuşma hakkı verilmeyen Robespierre hakkında idam kararı alınmış ve kellesi giyotin sepetine düştüğünde (9 Thermidor günü; 28 Temmuz 1794), aşırı erdem meraklısı olmasıyla kendilerini rahatsız eden bu adamdan kurtulmanın çoşkusuyla meydanı dolduran halk sevinç çığlıkları atarak idamı kutlamıştır.

Artık devrimin inkarı ve Barras, Tallien ve arkadaşlarının (Thermidorcular) korkak, yalancı ve sağa kayan idaresi başlamıştır. Fouché, birçok Jakobeni yok ederek yükselen sağa kaymanın gazabından, Robespierre tarafından kovuşturmaya uğrağı savunmasıyla kurtulmuştur; ona göre artık tek çare, halkı tekrar ayaklandırarak Devrim'in yenilenmesidir.

Halkı ayaklandırması için, sindirilmiş, dürüst ve hırslı bir cumhuriyetçi olan Babeuf'a yanaşmış, her zamanki gibi perde arkasında kalmaya özen gösterek onun konuşma metinlerini hazırlamıştır. Eylemi fark eden Tallien, onu Babeuf'un arkasındaki adam olmakla suçlarsa da Fouché hemen inkar ederek, aşırı davranışları beğenmediğini söyleyerek Babeuf'un tam karşısında yer almış, saldırısının karşılığı Babeuf'un kurşuna dizilmesi ile sonuçlanmıştır. Fouché canını kurtarmış ama yeniden seçilememiş ve 3 yıl hatırlanmamıştır.

Ölçüyü her zaman elinde tutan kişi, gerçek ağırlığını unutur. Bir sanatçıyı, bir komutanı, bir zengini ve bir iktidar insanını, arzu ve isteklerinin sürekli gerçekleşmesi kadar hiçbir şey zayıflatmaz; sürekli alkış ruhsuzlaştırır. Sadece bir mutsuzluk sağlar dünya gerçeğini derinden ve uzaktan görebilmeyi. Gerçekten güçlü biri için sürgün, bir değer kaybı değil, aksine gücün daha da artmasıdır.
İnsanlık tarihinde en büyük haberciler sürgünden gelmiştir; Hz.Musa, Hz.İsa, Hz.Muhammed, Buddha sürgünden sonra en önemli sözlerini söylemiştir. Milton'un körlüğü, Beethoven'in sağırlığı, Dostoyevski'nin ve Cervantes'in zindanı, Luther'in Wartburg'a kapanması, Dante'nin sürgünü ve Nietzsche'nin kendi isteğiyle çekilmesi, tüm bunlar insanoğlunun uyanık iradesine karşı kendi dehasının gizlice arzuladığı istekleridir. Mesleki kariyer için, verilen bir ara kadar mutluluk verici bir şey yoktur; çünkü dünyaya sadece tepeden bakabilenler görebilir altındaki insanların gülümsemesini ve tehlikeli bir şekilde hazır olduklarını.

Fouché'nin sürgünü tavan arasında tam bir yoksulluk ve yalnızlık içinde geçer. Direktuvar yönetimi sırasında (1795-99; 500'ler meclisi; 5 yönetici; paranın yeni güç oluşu) sadece yöneticilerinden Barras, kendi hırslarına yardımcı olması için onunla ilişkiye geçer; zira, cumhuriyetçi vicdanını yoksulluğun silip süpürdüğü Fouché, kirli para ilişkileri için artık ideal bir adamdı. Çatı katı deliğinden bir dükün malikanesine giden, sıfırdan 20 milyon franklık servete uzanan inanılması güç yolun ilk adımı atılmış olur. Bir süre elçi olarak görevlendirildikten sonra 1799'da Direktuvar'ın POLİS BAKANLIĞI'na getirilir.

"Jakobenler bakan olunca, Jakobenliklerini unuturlar" sözünü doğrulayarak Saulus'tan Paulus'a dönüşen Fouché, gerçek cumhuriyetçileri öfkeden kudurtacak düzeyde "düzen-huzur-güvenlik" kelimelerinin kollayıcısı oluverir ve işi, tüm yöneticileri parayla özel tuttuğu kişilere (Napoléon'un eşi olacak Josephine de dahildir bunlara) gizlice izletmeye ve Jakobenler Kulübü'nü kapatmaya kadar götürür. Gizli örgütü sayesinde, herkesin kirli ilişkilerini, Barras'ın kralcılarla görüştüğünü, Bonaparte'nin taç peşinde olduğunu, Jakobenlerin ve Devrim karşıtlarının yaptıklarını biliyordu. İKTİDARIN EN BÜYÜK SIRRININ ne olduğunu anlamıştı: İKTİDARIN TADINI GİZLİCE ÇIKARMAK ve ONDAN AZAR AZAR YARARLANMAK.

Direktuvar'daki beş adamın beşi de kendi aralarında anlaşamaz, Barras bir dükalık karşılığında Cumhuriyet'i Bourbon Hanedanı XVIII.Louis'e satmaya uğraşırken, ülke iç ayaklanmalar ile sarsılmakta ve frank değersiz kağıda dönüşmekteydi. Savaş başarıları nedeniyle Napoléon, ortalığı toparlayacak en önemli umut olarak görülmekteydi.
Mısır dönüşünde geçtiği Fransa kentlerinde sevgiyle karşılanan General Paris'e vardığında, entrika üstadı ve birbirlerine nefretli ikili Talleyrand (1754-1838) ve Fouché tarafından saygıyla karşılanır. Direktuvar'ın Bakanı Fouché, hükümet darbesine katkı sağlamak için General'in yanında yer almak için onunla özel olarak anlaşacaktır. Fouché'yi giyotinden kurtaran ve yoksul sürgününden Paris'e tekrar getiren Barras, bir yandan da sokakta yoksul kalmış bir teğmeni dipten çıkarıp cebine para koyup destek çıkarak İtalyan Orduları Başkumandanlığı'na yükselmişti: Napoléon Bonaparte.
İşte Barras'ın çamurdan çıkarıp var ettiği Napoléon-Fouché ikilisi, 18 Brumaire'de hayatlarını kurtaran Barras'a gösterdikleri nankörlükle dünya tarihinde eşsiz kalmıştır. Sürgüne gönderilen Barras, emin olduğu bir şey ile avunmaktaydı: Bu ikili uzun süre dost kalamazdı ve biri diğerinden mutlaka kendisinin intikamını alacaktı.

Günde on saat çalışan tutkulu bir dehanın sert, çalışkan enerjisi ile Bonaparte, Fransa'ya yeniden hayat vermiş, banknotlarını gerçek paraya dönüştürmüş ve yeni bir Napoléon hukuku ve ahlakı yaratmıştır. Fouché de aynı dönemde birkaç ay içerisinde "iç huzuru" temin eder.
Kendisinin tesadüfen kurtulduğu ve 40 kişinin öldüğü suikastı haber alamadı ve düzenleyen Jakobenleri korudu düşüncesi ile Fouché'ye ağır şekilde saldıran Napoléon, 130 cumhuriyetçiyi de haksız yere ölüme göndermiştir. Bu işi İngilizlerin parasıyla kralcılar yaptı dediyse de inandıramayan Polis Bakanı, iki hafta sonra kendini yöntemleri ile tezini ispatlar ve herkesin saygısını kazanır.
Bonaparte'nin sadece takdirini kazanır, sevgisini değil. Çünkü mutlak hükümdarlar, yaptıkları bir hatayı bir haksızlığı kendilerine gösteren bir insanı, kendilerinin zayıf anını gören veya kendilerinden daha akıllı olduklarını gösteren danışmanları sevmezler.

Bir süre sonra çok güçlenen N.Bonaparte, halkının milyonlarca çoğunluğuyla ömrü boyunca hükümdar (Konsül) seçilir; Cumhuriyet sona ermiş, monarşi başlamıştır.
130 kişinin haksız yere öldürtüldüğünü ispatlayan Polis Bakanı ise Senatörlük verilerek pasifize edilmiştir. Tasfiye edilen Polis Bakanlığı'nın elindeki 2.4 milyon frankın yarısı Napoléon tarafından Fouché'ye hediye edilir. Ayrıca, 10 milyon frank değerindeki Provence prensliğinin yönetimi de kendisine verilir. Tarihte hiçbir bakan, onun gibi itinayla ve onurlandırılarak görevinden uzaklaştırılmamıştır.

Paris'e yakın Ferriéres'te, ileride Rothschild'in yerleşeceği bir muhteşem yazlık (Chateau de Ferriéres) yaptıran Fouché, ilk komünist manifestonun babalığından, Fransa'nın en zengin ikinci insanı ve en büyük toprak sahibi haline gelmiştir; Lyon kaplanından iyi bir istifçi, akıllı ve tutumlu bir kapitalist ve faiz ustası çıkmıştır.
Eski yaşam şeklinde önemli bir değişiklik yapmaz; mütevazi, ailesine düşkün, gezinti, kitap okuma ve zeki sohbetlerle süren bir hayat.
Sakinlik ona eziyet gibi gelir; kumarbazın kumardan ve sarhoşun alkolden vazgeçemeyeceği gibi o da politikadan kopamaz. Çünkü iktidar Medusa'nın yüzü gibidir, ona bir bakan, bakışlarını bir daha başka yöne çeviremez.

Bu arada Bonaparte Talleyran'ın sözüne kanarak büyük bir hata yapar; devletler hukukunu çiğneyerek, tahtın varisi Bourbon prenslerinden birini tarafsız bölgeden zorla getirerek kurşuna dizdirir. Yarattığı dehşet ve korku sonrasında, ortalığı yeniden toparlanması ve Sezar olmaya giden yolunu temizlemesi için tekrar Fouché'ye yani Antonius'a ihtiyaç duyar. Kendi sahne arkası yöntemleri ile üyelere davet ettirek Bonaparte'ı imparator ilan ettiren Fouché, hemen sonrasında yeniden Polis Bakanı yapılarak mükafatlandırılır. Devrimci olarak yola çıkmış, "Krallık, Cumhuriyet, Direktuvar, Konsüllük ve İmparator Bakanı" olmak üzere 45 yaşındayken 5.kez farklı bir hükümete girmiştir.
Birbirlerinden nefret etmelerine ve yüzlerce kez kovulma ve geri çağrılma ile geçecek olan 10 yıllık zıt kutupların çekiciliği dönemi başlamıştır. Bu diplomatik güç, çabayla elde edilen bir güçtür, çalışma, beceri ve sistematik gözlemle hesaplanarak elde edilmiştir. Balzac'ı da hayran bırakan şey, Fouché'nin her şeyi bilmesi ve zaaflarından yararlandığı insanlar üzerindeki eşsiz gücüdür.

Tüm Avrupa'yı dize getirmiş ve İngiltere dışında rakibi kalmamış olan savaş dehası Napoléon, artık dünyayı ve Fransa'yı kendisine ait bir mülk gibi görüyor, savaşa doymuyordu. Halk ve Avrupa ise barış peşindeydi; bu durum, iki diplomasi tilkisi Talleyran ve Fouché'yi karşılıklı nefretlerine rağmen birleştirir. Makyavelist iki entrika üstadı, bir gerekçesi olmayan ve 7 yılda büyük kayıp verilecek olan İspanya savaşını onaylamamış ve bu noktadaki ortak tavırları ile Bonaparte'ın dikkatini çekmişlerdi. Savaş sırasında artan dostlukları kendisine bildirildiğinde, derhal Paris'e dönüş yapacak kadar ürkmüştür bu beraberlikten. Talleyran aşağılanarak kovulur ama Fouché yerinde tutulur.

Napoléon Avusturya seferindeyken arkadan vurmaya yeltenen İngiltere'yi, imparatordan emir almaksızın kendi inisiyatifiyle durduran Fouché, Paris'te en yukarıya tırmanmıştır artık. Otranto Dükü ünvanıyla onurlandırılır. Ama politik sanatların sanatını, yani en yukarıdayken bırakmayı beceremez.
İmparatordan habersiz bir şekilde İngiltere ile barış görüşmeleri geliştirmenin peşine düşer. Kendinden gizli yapılanları bir tesadüf sonucu öğrenen Bonaparte, onu bakanlıktan alarak cezalandırır. Halk barışın yanında olsa da durum değişmez. Yeni atanan bakana görevi devretmeden önce, önemli evrakların bir kısmını yakar, tehditler için kullanabileceğini düşündüğü bir kısmını ise saklar. Durumu öğrenince çılgına dönen Napoléon, Fouché istediği evraklar vermemekte direnince, onu ülke dışına sürer. Bir süre sonra Provance'ye dönmesine izin verir ve 3 yıllık sürgün süresi başlar.

Moskova seferinde ordusunu kışa teslim eden Bonaparte geri döndüğünde, onu tekrar ve zorla göreve çağırır; bu arada, hep sadık kaldığı karısını kaybetmiştir. Tüm dünya ve dostları imparatora sırt çevirmiş, çaresizliğini yeni bir savaşla aşabileceğini düşünürken karşısına kimsenin çıkmayacağı bir polisiye ortam istemektedir. Fakat bunun sağlanabilmesinde ilk faktörün Fouché'i uzaklaştırmak olduğunu düşünmektedir ve onu ülke dışında, elçiliklerde görevlendirir.

Bir süre sonra kralın hataları sonucu Napoléon Elbe'den kaçmayı ve yolda toplayarak getirdiği altıyüz bin kişilik ordusu ile tekrar Paris'e yürümektedir. Kral'ın acele bakanlık teklifini, her zaman olduğu gibi geleceği görerek redderer ve bu red, tekrar Paris'i ele geçiren Bonaparte için onu tekrar Polis Bakanı yapmasında gerekçe olur.
Fakat bu kez imparatorun etrafında pek kimse kalmamıştır ve sinirleri zayıflamış, enerjisi azalmıştır. Waterloo yenilgisi sonu olur ve St.Helene adasına son sürgününe gönderilir. Tüm bakışlar kurtarıcı olarak Fouché'ye dönmeye başlamıştı ve tüm partilerin ve diğer ülkelerin en çok güvendiği insandı artık. Napoléon ise, giderken onunla son görüşmeyi reddeden Fouché için "sadece tek bir gerçek ve kusursuz hain tanıdım: Fouché" sözünü eder. Onun cevabı: "Napoléon'a ihanet eden ben değilim, Waterloo'dur" şeklinde olur. Ülkenin efendisi Fouché'dir artık. O, her zamanki kimliğini göstermiştir sadece: İYİ İKEN GÜVENİLİR, KÖTÜ İKEN GÜVENİLMEZ.

[sidana · Rating 5 out of 5]

Zweig, Fouche yazdığı tarihten bugüne değin hiçbirşey değişmemiş..Hala Fouchevari kişilerin siyasette varolması ve halk tarafından desteklenmeleri ciddi bir akıl tutulmasından başka bir şey ile izah edilemez..

"...ancak derinliği, dibi yaşayan kişi tanır tüm yaşamı, insan ancak bir olumsuzluktan sonra ileriye doğru bir atılım yapar."

“Bir sanatçıyı, bir komutanı ve bir iktidar insanını arzu ve isteklerinin sürekli gerçekleşmesi kadar hiçbir şey zayıflatamaz; ancak başarısızlığa uğradığında öğrenir sanatçı eseriyle gerçek ilişki kurmayı, ancak yenildikten sonra öğrenir komutan hatalarını, ancak gözden düştükten sonra öğrenir bir politikacı gerçek siyasi kavrama yeteneğini.”

“…başkalarının tutkularını sonuna kadar kullanmalarına izin verir, kendilerini tüketinceye ya da kendilerini kaybedip bir açık verinceye kadar sabırla bekler, ancak ondan sonra acımasızca vururdu.”

“...bir devrimin hiçbir zaman kendisini başlatanlara değil, aksine her zaman onu sona erdirenlere, bir ganimetmiş gibi üstüne çökenlere yaradığını biliyordu.”

"Çünkü iktidar Medusa'nın yüzü gibidir,ona bir bakan,bakışlarını bir daha başka yöne çeviremez,büyülenmiş,bağlanmış gibi kalır.Yönetmenin ve emir vermenin sarhoşluğunu bir kez tatmış olan,bir daha vazgeçemez..."

“Bu hemen hemen tüm devrimlerin sırrı ve liderlerinin trajik yazgısıdır: Hiçbiri kanı sevmez, ancak kan dökmek zorunda kalırlar… aslında hepsi siyasi muhaliflerini idam tehdidiyle sindirmek istemişlerdir; fakat cinayetin nifak tohumu, öldürmenin haklı nedenlerini dinlemez. Yani Fransız devrimcilerinin suçu kandan değil, kanlı sözlerden sarhoş olmalarıdır: Yaptıkları en büyük çılgınlık, halkı galeyana getirmeleri, kendi acımasızlıklarını onaylatmak için kan damlayan bir üslup kullanmaları ve sürekli olarak hainler ve darağacı üzerine hayaller yaratmalarıdır. Ancak bu vahşi ve kışkırtıcı sözlerle kendinden geçen, sarhoş olan ve başka hiçbir şey düşünmeyen halk, zorunlu olduğu açıklanan bu “sert cezalar”ın uygulanmasını talep ettiğinde, liderler buna karşı duracak cesareti bulamazlar: Giyotin hakkında söyledikleri yalan olmasın diye, insanları giyotine gönderirler"

"Ne yazık ki dünya tarihi, çoğu kez anlatıldığı gibi, sadece insan cesaretinin tarihi değil, insan korkaklığının da tarihidir."

"...insanı ve özellikle de insan yığınını, bilinmeyen bir şeyden korkmak kadar hiçbir şey küçültmez."

"Siyaset de öyle sanıldığı gibi kamunun yönetilmesi değil, liderlerin kendilerinin yaratıp etkiledikleri aynı makamın önünde kul köle olup eğilmesidir. İşte böyle çıkar savaşlar: Tehlikeli sözcüklerle oynamaktan, ulusal tutkuların aşırı kışkırtılmasından ve politik suçlardan; yeryüzünde hiçbir kötülük ve canilik insan korkaklığı kadar kan dökmemiştir.”

"Gerçekten de onun hakkında en doğru sözleri, onu çok iyi tanıyan Napoleon, St. Helene Adası’ndayken söylemiştir: “Sadece tek bir gerçek ve kusursuz hain tanıdım: Fouche!”