Il pomeriggio del signor Andesmas

by Marguerite Duras

Nel primo romanzo l'anziano signor Andesman attende, seduto fuori dalla sua casa di campagna, il ritorno della figlia; un'attesa che diventa tensione e riempie di sè un pomeriggio. Nel secondo romanzo una coppia in vacanza, in un'affollatissima Spagna estiva, arriva in un paese sconvolto da un delitto passionale. L'assassino è braccato dalla polizia. Sotto i lampi di un temporale, la protagonista vede un uomo nascosto in cima ad un tetto. Una scoperta che potrebbe cambiare il corso delle vacanze e forse di una vita.

Genres: Fiction, France, Classics, Roman

167 pages, Paperback

First published January 1, 1962

About the author

Marguerite Germaine Marie Donnadieu , known as Marguerite Duras, was a French novelist, playwright, screenwriter, essayist, and experimental filmmaker. Her script for the film Hiroshima mon amour (1959) earned her a nomination for Best Original Screenplay at the Academy Awards.

Reviews

[KamRun · Rating 3 out of 5]

چیزی که من انتظار آن را می‌کشم واقعی نیست. همچون پستان مادر برای کودک، من آن را بارهای بار می‌آفرینم و بازآفرینی می‌کنم، آفرینشی ناشی از توان من برای عشق ورزیدن به آن، ناشی از نیاز من به آن - رولان بارت

در رثای انتظار

داستان روایتگر یک نصف روز از زندگی آقای آنده‌ما است، پیرمردی فرتوت، بی‌جان و تنها که تمام مدت در انتظار میشل آرک معمار بر صندلی راحتی مچاله شده، غژغژکنان با نگاهی خیره به اطراف می‌نگرد. گاهی به دریا و گاهی به دهکده‌ای که صدای رقص و آواز جوانان از آن به گوش می‌رسد. میشل آرک هرگز بر سر قرار حاضر نمی‌شود، اما یک بار دخترش و بار دیگر همسرش را با پیغام اینکه حتما اما کمی دیرتر سر قرار حاضر می‌شود نزد پیرمرد می‌فرستد. در نگاه اول اینطور بنظر می‌رسد داستان هیچ محتوای بخصوصی ندارد. برای قضاوت درباره‌ی این موضوع بهتر است داستان را کمی عمیق‌تر، در زمینه‌ی خاص خود بررسی کنیم

داستان با عبور سگی ولگرد از نظرگاه راوی آغاز می‌شود.سگی که آرام آرام از تپه پایین می‌آید، روبروی صندلی آنده‌ما توقفی کوتاه می‌کند و مدتی طول می‌کشد تا متوجه حضور پیرمرد در چند متری خود شود. پرسوناژ آنده‌ما آن‌قدر کرخت است و در تنهایی خود غوطه‌ور که حتی توجه حیوانی چنین تیزبین را هم به سختی جلب می‌کند. اما سگ حتی پس از این هم توجهی به پیرمرد نمی‌کند، گویا پیرمرد نه تنها در دنیای آدم‌ها، که در دنیای هر جانداری غریبه محسوب می‌شود

در ادامه، دخترکی بازیگوش، فرزند میشل آرک وارد داستان می‌شود. او از سوی پدرش پیغام آورده که حتما بر سرقرار حاضر خواهد شد. حضور دخترک پیرمرد را دچار شور و هیجانی عجیب می‌کند. دخترک قصد بازگشت دارد که پیرمرد سعی می‌کند به طریقی مانع او شود. ابتدا با دادن یک سکه به دخترک. اما دخترک با بی‌خیالی سکه‌ی پول را رها می‌کند. شاید پیرمرد عادت داشته در طول زندگی انسان‌ها را به واسطه‌ی ثروت خود در محیط زندگی‌اش نگه دارد. شاید هم این آخرین حربه برای مردی‌ست که روزهای عمرش را باخته و دیگر حتی زمانی و لحظه‌ای برای هدیه دادن به دیگری ندارد. حضور این توده‌ی انزجارآور گوشت دیگر برای چه کسی جذابیت دارد؟ اما بنظر می‌رسد هیجان آنده‌ما صرفا مربوط به حضور دخترک نیست. او برای پیرمرد، یادآوردخترش والری است. تنها انسانی که هنوز در زندگی پیرمرد حضور دارد و آنده‌ما دیوانه‌وار به او عشق می‌ورزد.

آنچه بیش از هرچیزی در فضای داستان خودنمایی می‌کند، انتظار است. پیرمرد دائما منتظر است، اصلا علت وجودی چنین بعد از ظهری، انتظار برای ملاقات میشل آرک است.اما این انتظار به میشل آرک محدود نمی‌شود. پیرمرد گاهی منتظر بازگشت دخترک از جنگل و گاهی منتظر بازگشت دخترش از مجلس رقصی که در دهکده برپاست می‌شود. از همین روست که پیوسته با چشمانی تار ماشین سیاه والری را در میدان‌گاه دهکده جستجو می‌کند. وزن انتظار پیرمرد انقدر سنگین می‌شود که گویی صندلی راحتی پیرمرد تبدیل به ثقل ملال جهان گشته است

مدتی بعد، همسر میشل آرک نزد پیرمرد می‌آید تا به او اطلاع دهد که شوهرش کمی دیرتر به ملاقات آنده‌ما می‌آید. پیرمرد خوشحال از فرصت بدست آمده، تلاش می‌کند سر صحبت را با زن باز کند، چنانکه زن صراحتا این مورد را به پیرمرد گوشزد می‌کند. زن طی صحبت، گاهی به او نزدیک می‌شود، آنقدر نزدیک که عطر بدن و موی زن مشام پیرمرد را پر می‌کند. از این پس آنده‌ما قرار ملاقاتش با میشل آرک را به کلی فراموش می‌کند، اما او فرصت زیادی ندارد. ادامه‌ی عصرگاه به گفتگوی هذیان‌گونه‌ی پیرمرد و زن حول والری می‌چرخد. میشل آرک هنوز بر سر قرار حاضر نشده و زن و مرد هردو در انتظار به سر می‌برند. در این قسمت گفتگوها حالتی رازآلود پیدا می‌کند. اما از صحبت‌های زن چنین بنظر می‌رسد که میشل آرک با دختر پیرمرد رابطه دارد و علت غیبت طولانی مدت والری و حاضر نشدن میشل آرک بر سر قرار همین موضوع است. بعد از ظهر آقای انده‌ما در حالی به پایان می‌شود که دخترش والری را، تنها دست‌آویزی که در زندگی‌اش باقی‌مانده نیز از دست می‌دهد

پیش‌تر گفتم باید داستان را در زمینه‌ی خودش خواند. این داستان را دوراس در زمانی نوشته که در موج نوی ادبی فرانسه، در رمان تجربی صاحب سبک شده است. مانند دیگر آثار دوراس، قرار نیست در داستان اتفاق خاصی بیفتند. در اینجا با برشی واقعی ، ساده و بی‌تکلف از زندگی پیرمردی به آخر خط رسیده روبرو هستیم. آنچه که برای دوراس اهمیت دارد، نه واقعه‌ای به ظاهر بزرگ یا آنچه همه انتظارش را می‌کشند، بلکه وقایع جزئی است. او اعمالی را بازگو می‌کند که توصیفش مشکل است و یا اصطلاحا "زیرمکالمه" محسوب می‌شوند. مخاطب در مقابل آثار متاخر دوراس تنها یک وظیفه دارد: باید خود را به جریان سیال داستان بسپارد و آن‌گاه در مواجهه به حقیقت زندگی، زیر و رو گردد

پایان گنگ و رازآلود داستان نباید موجب دل‌زدگی مخاطب شود. نویسنده در داستان‌های دوراس هیچ نقش و دخالتی ندارد، زندگی مسیر خودش را طی می‌کند و نویسنده تنها در حد یک نظاره‌گر صرف ظاهر می‌شود. او نسبت به خواننده هیچ اطلاعات بیشتری از شخصیت‌های داستان و سرگذشتشان ندارد. بنابراین طبیعی است که بخش‌هایی از داستان در ابهام سیر کند زیرا حتی نویسنده نیز به آگاه نیست که در پس پرده‌ی داستان چه اتفاقی اقتاده است. مهم هم نیست. آنچه مهم است، شریک شدن در انتظار است، انتظار آنده‌ما، انتظار همسر میشل آرک، انتظار در فضایی خفه‌کننده و ملال‌آور که هیچ‌گاه به پایان نمی‌رسد، مگر هنگامی که خورشید به پایین‌ترین بخش آسمان می‎رسد و سایه‌ها تا منتی‌الیه حد خود گسترده می‌شوند: آنگاه که مرگ فرا رسد

از براي تو مفهومي نيست
نه لحظه‌يي
پروانه نيست كه بال می‌زند
يا رودخانه‌ای كه در گذراست
هيچ‌چيز تكرار نمی‌شود
و عمر به پايان می‌رسد
پروانه
بر شكوفه‌ای نشست
و رود
به دريا پيوست

شاملو

خانه‌ی آقای آنده‌ما

ایده‌ی نگارش کتاب بعد از ظهر آقای آنده‌ما زمانی در ذهن دوراس شکل گرفت که خانه‌ی یکی از دوستانش را در روی تپه‌ای مشرف به دریا دید. آنطور که خودش در گفتگو با میشل پورت می‌گوید خیال خانه چند ماهی ملکه‌ی ذهنش می‌شود و بعد ناگهان جرقه‌ی داستان در ذهنش زده می‌شود: پیرمردی به نام آنده‌ا باید ساکن این خانه باشد و این چنین است که داستان شکل می‌گیرد. در واقع محور اصلی داستان نه آقای آنده‌ما، بلکه خانه‌ی اوست و مفهوم انتظار که گویی در تار و پود این خانه نهفته و جزیی تفکیک‌ناپذیر از آن شده است

پی‌نوشت: المان‌های دوراسی به وفور در داستان به چشم می‌خورد. صندلی راحتی (مادر دوراس در زمانی که او کودک بود در خانه‌ی رو به ویرانی‌شان اینچنین روی صندلی می‌نشست)، دریا (سدی مقابل اقیانوس آرام)، جنگل ( که در کودکی بارها برای بازی وارد بیشه نزدیک محل زندگی‌اش شده بود)، برکه‌ای که دخترک در آن بازی می‌کند ، ماشین سیاه رنگ والری (ماشین سیاه رنگ عاشق شولنی)، خانه‌ای که آقای آنده‌ما در حال توسعه دادنش است ( مادر دوراس هم مدت‌ها همین رویا را دنبال می‌کرد، اما خانه سرانجام رو به ویرانی رفت). صحبت زن و پیرمرد و اشتیاق مرد به صحبت به زن (دیالوگ جنون‌امیز زن و مرد در مدراتو کانتابیله) و ...

[Edita · Rating 5 out of 5]

He watched her until he could no longer see anything of her, nothing, not one speck of her blue dress, and then once again he found himself in the state of abandonment whose disconcerting vastness she had only emphasized through her appearance, no matter how discreet.
*
Filled with this impossible desire to change his feelings, to love differently, he looks at the trees with all his strength, begging himself to find them beautiful. But they are of no help to him.
*
Ah, let them dance, let them dance, as much as they want, they shouldn’t feel they have to suffer, as long as they’re dancing,[...]
*
Never again, from now on, never again.
*
Panic-stricken at again having to break so much silence, Mr. Andesmas hunted for words.
*
[...] she no longer expects anything to happen.
*
I think that I shall die with all the weight, the heavy weight of my love for Valérie on my heart. I think that’s how it will be.
*
But some day I’ll have a very different memory from this one. Some day I’ll wake up far removed from any memory of this moment.” She added, in a sudden about-face: “I have made this my duty.

[Andreia · Rating 5 out of 5]

'A Tarde do Sr. Andesmas' é isso mesmo, uma tarde passada com o Sr. Andesmas. Não estamos com ele, e contudo estamos. Li o livro, cerca de 90 páginas, numa tarde. Precisamente.

Lemos o livro e o tempo vai passando, como se estivéssemos lá, a ver o velho Sr. Andesmas à espera do empreiteiro.

Como se estivéssemos a ver a casa branca, a cadeira de verga onde ele se senta, à espera, e onde recebe duas visitas inesperadas. Como se víssemos a floresta, a aldeia e o mar. Como se víssemos a sombra da faia a crescer, à medida que entardece. Tal como o Sr. Andesmas vê.

Como é que se escreve um livro sobre o passar de uma tarde?
Como é que se consegue prender um leitor com o descrever do passar do tempo?
Como podem as palavras prender um leitor, digam elas tudo ou nada?

M.D. consegue tudo isso, numa escrita visual, cinematográfica, lenta, cheia de imagens de verão, de luz e sombras de folhas, ao sabor do vento...

Belíssimo.

[Ana · Rating 4 out of 5]

É de tarde, está calor, e o Sr. Andesmas está à espera do empreiteiro que lhe vai fazer um terraço na casa que ele comprou para a filha e que fica no topo de uma ravina. Lá de cima ele vê uma festa a acontecer na aldeia, ouve a música, por vezes adormece.
Aparece uma menina, depois aparece uma mulher. No fim nada é bem o que parece. Achei interessante que, de facto, não acontece nada no livro mas lê-lo foi uma experiência muito imersiva e atmosférica. Senti a luminosidade, a sombra, a brisa e o frio do entardecer à medida que o sol desaparecia.
A Marguerite Duras tem uma maneira de escrever que me agrada muito.

[Cody · Rating 5 out of 5]

In the van (bus; lorry; RV) of the best by my beloved Marguerite. Published in ‘62, I think, it finds her right as she reached her imperial, stride-hitting era. There’s no technical reason this works, no rational argument for its magnetism: that’s why it’s exceptional.
Somewhere between physical atavism and pure intellectual theory existed MD—a force/form of French sorceress that would’ve made mince outta a man like me, ça va?

[Somayeh · Rating 3 out of 5]

انگار کل ماجرا روی یه صحنه تئاتر میگذره، هرچه پیشتر میره بیشتر جذبت میکنه و دست‌آخر گویا هیچ اتفاقی نیافتاده اما زیر این سطح آرام طوفانی آمده و رفته!

[Selma Pirim · Rating 3 out of 5]

“Leylaklar çiçek açınca Sevgilim
Leylaklar sonsuza dek açınca”

3.5/5 🌟

[Eric Cepela · Rating 4 out of 5]

all about that magic moment. affair and sky, but no alcohol. how many of these did duras write? i read this as part of Four Novels and haven’t read enough else to know to what extent the similarities are curation versus all that duras wrote about. The Ravishing of Lol Stein would have met the theme and motif criteria for inclusion.

if there are a bunch untranslated, i’ll be bummed. as i could read many more before before getting tired of it. i’m growing afraid The Lover might be her only masterpiece, but all these stories falling short are enjoyable stones to unturn.

this is a good one. nice and slow despite being so short.

4 stars

[Hosna · Rating 3 out of 5]

دوراس بازنمایی آنچه را که نمی‌نویسد و باید در ذهن خواننده پیش بیاید را دوست دارد.

[Sabea Papel · Rating 5 out of 5]

Es cierto, la prosa de Duras no es para todo el mundo. En sus libros, como en la mayoría de grandes libros que me han roto o armado un poco, no pasa nada y, sin embargo, todo pasa. Asistimos entonces a una tarde con M. Andesmas mientras se arregla un negocio para comprar una casa a las afueras del pueblo. El hombre es ya anciano y, en la espera, asistiremos a ver de manera sutil los miedos que lo atormentan, la madurez de su hija que lo abandona y a quien él le dará la casa para que pueda vivir sola. Este es un libro sobre el desapego y la espera.

[Mina Widding · Rating 4 out of 5]

Utspelar sig under några timmar en eftermiddag, när M Andesmas väntar på att en murare ska komma och ge ett kostnadsförslag på en terrass till det hus han köpt åt sin dotter, Valerie. Michael Arc kommer inte, han befinner sig nere i byn och dansar, vilket Valerie också gör. I väntan får vi successivt veta lite mer om vilka Andesmasarna är och deras omständigheter, särskilt när Michael Arcs fru kommer för att vänta tillsammans med honom, och de börjar tala. Skickligt nog (eller irriterande nog?) slutar boken innan något blir slutligen avgjort, och allt är egentligen antydningar, i denna väntan på att de ska komma. Distanserat och märkligt, men inom gränsen för det förståeliga, efter att ha läst Cixous väntar jag mig hela tiden att någon ska säga eller göra något som går över gränsen, men de håller sig inom den. Vad som antyds tänker jag är lite för mycket av en spoiler att berätta om. Kortroman.

[Nils Eklund]

Duras böcker känns filmiska och hennes filmer känns litterära.

I all sin enkelhet en fin läsupplevelse med otrolig närvarokänsla.

[Rosa · Rating 4 out of 5]

Duras, Duras, Duras. Una agradable estona amb el senyor Andesmas i el pes de la vida, l'humanitat i les emocions. Duras, Duras, Duras.

[Adam Erlandsson · Rating 4 out of 5]

Well told little story, where the magic really happens in what is not desctibed and that which is not said. Understated and quite complete.

[Martinis · Rating 3 out of 5]

- Non ho fame, stasera, - annuncia Claire. - Sai, credo sia il temporale.
- È la felicità, - dice Maria.

[Shira]

Oh, zucht ik denkbeeldig, oh. En oh.

[Anna-Lena · Rating 4 out of 5]

Språket och flödet gör läsningen nästan fulländat behaglig/njutningsfull. Jag stannar upp med jämna mellanrum för att det inte ska ta slut för fort. Beskrivningar av detaljer som fyller berättelsen med mening och manar den framåt. Mellanrummen och det som inte händer beskrivs djupt. Vi betraktar filmiskt utifrån. Om att ha och förlora kontroll och makt.

[Dominika · Rating 1 out of 5]

1.5 stars

[Fernando Román · Rating 5 out of 5]

"Colmado por ese imposible deseo de cambiar sus sentimientos, de amar de otra manera, mira los árboles con todas sus fuerzas, implorándose a sí mismo que le parezcan bellos. Pero no le sirven de ninguna ayuda."

[carmen · Rating 4 out of 5]

duras siempre consigue las estrellitas que me hacen sentir su magia del lenguaje, y nunca las estrellitas que me hacen sentir las historias que suceden bajo o mediante ese lenguaje. es una escritura profunda y muy efectivamente sensorial, sentidos entre los cuales encontramos (tal vez de forma más prominente) el del paso del tiempo. en instantes fugaces, expresados en pocas páginas, comprendemos tristezas, odios y amores que se llevan acumulando décadas. esa es la magia de la escritura que convierten a duras en una magnífica escritora. por otra parte, debo ser la amiga más woke porque la pedofilia y la misoginia siempre me parecen especialmente retorcidas y venenosas en sus obras, y me dejan con una sensación horrible que, tristemente, suele superar cualquier sensación de amor o añoranza que pueda expresar. es decir, duras es una escritora que me hace sentir emociones intensamente, y, mientras que muchos lectores salen de sus obras con la sensación primordial de nostalgia, cariño o deseo, a mí lo que más se me pega de sus historias es el asco o el terror, pese a estar envueltos en unas impresiones elegantes y sensuales. es decir, pese a todo lo que expresa esta obra, me horroriza demasiado que un hombre mayor esté poniendo los cuernos a su mujer con una niña que tiene la edad de una de sus hijas como para salir de la lectura pensando principalmente en la soledad del señor andesmas, lo cual es, supongo, el objetivo principal de la obra y lo que suele comentar la gente sobre ella. yo me suelo quedar en esos detalles "del fondo" que no me impactan porque representen a la hija "madurando", sino porque la idea de "madurar" dentro de esta obra, pese a que se pase por encima de ella como si fuera lo natural, me perturba y asquea.
en fin, seguiré leyendo más de ella para ver si esta sensación continúa. de cualquier forma, su escritura es magnífica, así que lo aguanto de buen grado

[_nuovocapitolo_ · Rating 3 out of 5]

In un lungo pomeriggio d’estate, il signor Andesmas attende il ritorno della figlia seduto fuori dalla sua nuova casa in campagna. Vorrebbe costruire una terrazza per guardare la valle, il paese e il mare. Ma lei non arriva. E quella lunga attesa, che riempie le ore e il racconto di segreti taciuti, a poco a poco diventa pretesto per mettere in scena le tensioni di quei rapporti apparentemente immutabili e inafferrabili Alle dieci e mezzo di sera, d’estate è una storia movimentata e avventurosa: una coppia in vacanza, in un’affollatissima Spagna estiva, arriva in un paese sottosopra perché un uomo ha commesso un delitto passionale ed è braccato dalla polizia. Sotto i lampi di un temporale, la protagonista guarda i tetti del paese. E, nascosto in cima a una casa, vede un uomo. Una scoperta che potrebbe cambiare il corso delle vacanze e, forse, quello di una vita.

Due racconti lunghi in pieno stile Marguerite Duras. Nel primo la solitudine, l'attesa, l'incontro fra la giovinezza e la vecchiaia, due stagioni dell'esistenza fotografate sul finire del giorno: un pomeriggio metafora della vita umana. Nel secondo l'azione, la fuga e il caso s'intrecciano in una situazione di apparente immobilità.
Due bei racconti ma la Duras ha scritto opere, a mio parere, più intense.

[María Castillo]

En su línea - la espera, la resignación ante la fatalidad, de algún lado el deseo (leve, inconsciente), de otro, el amor (grave, demasiado consciente), y siempre el mar de fondo.
Nada extraordinario, nada revelador, y sin embargo, no sé qué tiene Duras: termino el libro, lo cierro, durante un rato no puedo hacer otra cosa que quedarme quieta y apretar el libro entre las manos.

"Ella se sentó al pie del sillón [...]. Se diría que ya no espera nada".

[Athena · Rating 3 out of 5]

En kort bok som inte handlar om någonting särskilt. En man som sitter och väntar på en hantverkare. Tänker på livet, döden, att han är överviktig, att hans dotter är vacker. Hantverkarens dotter samt mamma kommer förbi.
Duras språk är som alltid väldigt vackert och skapar fina scener, det gör att boken får 3 stjärnor. Vackra miljöer, vackert språk men man lär inte känna någon och det finns ingen riktig historia. Ändå läste jag den pärm till pärm, är nog språket som är så vackert och fångande.

[Angélica Fierro Aponte · Rating 5 out of 5]

¡Me encantó! Tenía muchas ganas de conocer la literatura de Marguerite Duras y, aunque al inicio se advierte que este libro es discordante dentro de su obra, me gustó leerlo y aproximarme por primera vez a ella desde él.

¡Ah, y ahora tengo un nuevo prólogo favorito! Tremendo el escrito de la traductora Amelia Gamoneda, quien no solo da una interpretación bellísima a la obra, sino que también cuenta los retos que supuso traducirla.

[Natolalolanda · Rating 4 out of 5]

Aunque la historia está escrita con maestría, cada detalle es trabajado y moldeado a la perfección y es muy cuidada la manera en que se llevan los tiempos, los diálogos, la mezcla entre narradores... No deja de ser una historia un poco fría, esto ya es algo personal, no es tan profunda ni tan honda la desolación de M. Andesmas como esperaba, no llega a calar demasiado la historia.

[Karenina (Nina Ruthström) · Rating 3 out of 5]

Älskar allt jag läst av Duras, men den här är inte i samma klass tycker jag.
Gammal ensam pappa, tänker på döden, väntar på sin dotter som inte alls är hans lilla flicka längre (vilket han inte vill acceptera.) Dottern har blivit en vacker kvinna som män vill erövra och kanske dito. Pengar är oviktigt.

[José N. · Rating 4 out of 5]

Durante toda una tarde, el señor Andesmas espera a un contratista en una casa situada en lo alto de una colina, que ha comprado para su hija. Con un estilo aparentemente sobrio, Duras reflexiona magistralmente sobre la soledad y el paso del tiempo, consiguiendo que cada lector sienta la historia a su manera.

[Mauro De Zordo]

Tema sussurrato, nascosto, cifrato dei due romanzi brevi è il tradimento. Nel primo rivelato dalla moglie di Arc; nel secondo, scoperto da Marie che si rivale idealmente con il borgesiano Rodrigo Paestra. In entrambi, un superbo gioco verbale e psicologico, molto ben scritto, che entra ed esce da vapori onirici, che rivelando occultano.

[Juanjo Muñoz · Rating 3 out of 5]

Es un texto de atmósfera íntima y cadenciosa que explora la soledad y la memoria a través de la conciencia de un hombre marcado por sus pérdidas. Con un lenguaje económico y fragmentario, Duras prefiere la intensidad de lo sugerido a la explicación directa; la novela ofrece imágenes potentes (la siesta como metáfora central) y una prosa que rasga la cotidianidad. Lectura densa y melancólica.

[Bas · Rating 4 out of 5]

Echt een novelle om in de zomer te lezen; een lome middagvertelling waarin weinig gebeurt en veel onuitgesproken blijft. Bijzonder hoe elk woord gewogen is en bijdraagt aan de unieke sfeer van het verhaal.