Ελλάδα: Μια χώρα παραδόξως νεωτερική

by Γιάννης Βούλγαρης

To παρόν βιβλίο φιλοδοξεί να προτείνει μια νέα ματιά στα βασικά χαρακτηριστικά και τις δομικές τάσεις της πορείας της Ελλάδας στη νεωτερικότητα, πρακτικά από τη σύστασή της σε εθνικό κράτος. Νέα ματιά δεν σημαίνει «ανακαλύπτω την πυρίτιδα» αλλά επιχειρώ να συνδυάσω με διαφορετικό τρόπο και να δώσω διαφορετικό βάρος στις διαδικασίες που διαμόρφωσαν την εθνική μας ζωή. Δεν προτείνω άλλη μια ιστορία της νεότερης Ελλάδας, έχουμε άλλωστε πολλές και καλές, εξάλλου δεν είμαι ιστορικός. Προτείνω ένα νέο ερμηνευτικό πλαίσιο που συνδυάζει την ανωτέρω ιστοριογραφική παραγωγή με την ιστορική κοινωνιολογία και την πολιτική επιστήμη. Αυτοί οι δύο επιστημονικοί κλάδοι διαμορφώνουν τον «φέροντα οργανισμό» που συμπληρώνεται με ιστορικό υλικό όπου και όσο είναι αναγκαίο. Το εγχείρημα οργανώνεται σε δύο μέρη τα οποία μάλιστα μπορούν να διαβαστούν ξεχωριστά και αυτοτελώς. Στο πρώτο εξετάζω τα κυρίαρχα ερμηνευτικά σχήματα που προτάθηκαν από την επιστημονική κοινότητα για την κατανόηση αυτής της πορείας. Πρακτικά, εξετάζω πώς οι γενιές της μεταπολιτευτικής Ελλάδας είδαν την Ελλάδα. Ή ακριβέστερα, πώς οι ιστορικοί και οι κοινωνικοί επιστήμονες της μεταπολιτευτικής περιόδου, αξιοποιώντας τόσο τη γνώση της εποχής τους όσο και την κληρονομιά των προηγούμενων, πρότειναν στην ελληνική κοινωνία να δει τον εαυτό της. Στο δεύτερο μέρος επιχειρώ μια νέα σύνθεση της γνώσης για την «ελληνική περίπτωση» που έχει εν τω μεταξύ παραγάγει η ιστοριογραφία και η ιστορική κοινωνιολογία. Αποδέκτης του βιβλίου δεν είναι μόνο οι «ειδικοί», αλλά ο ενήμερος αναγνώστης που αγωνιά για την τύχη αυτού του τόπου.
Γ.Β.

328 pages, Paperback

First published June 7, 2019

About the author

Ο Γιάννης Βούλγαρης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1951. Είναι ομότιμος καθηγητής στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας του Παντείου Πανεπιστημίου. Διδάκτορας Πολιτικών Επιστημών, ερευνητής στο Ινστιτούτο Πολιτικής Κοινωνιολογίας του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικών Ερευνών, έχει δημοσιεύσει μεταξύ άλλων: "Ο δύσκολος εκσυγχρονισμός: πολιτικές στρατηγικές και κοινωνικό κράτος στη σύγχρονη Ιταλία", Εξάντας (1990)· "Η επόμενη ημέρα: μετά την πτώση του υπαρκτού σοσιαλισμού" (επιμ.), Παρατηρητής (1992)· "Φιλελευθερισμός, συντηρητισμός, κοινωνικό κράτος 1973-1990", Θεμέλιο (1994)· "Καπιταλισμός και δημοκρατία: η επάνοδος του παλαιού προβλήματος", Ελληνική Επιθεώρηση Πολιτικής Επιστήμης (1997)· "L' Italia del Centro-sinistra", εκδόσεις Carocci (1998)· "Η Ελλάδα της Μεταπολίτευσης 1974-1990: σταθερή δημοκρατία σημαδεμένη από τη μεταπολεμική ιστορία", Θεμέλιο (2001)· "Η πρόκληση της ηγεμονίας", Πόλις (2003)· "Η Ελλάδα από τη Μεταπολίτευση στην παγκοσμιοποίηση", Πόλις (2008)· "Στα μονοπάτια του Αντόνιο Γκράμσι: Πολιτική και πολιτισμός από το έθνος-κράτος στην παγκοσμιοποίηση" (επιμ.), Θεμέλιο (2010)· "Η μοιραία πενταετία: Η πολιτική της αδράνειας 2004-2009", Πόλις, 2011. Επίσης έχει δημοσιεύσει δοκίμια και άρθρα που επικεντρώνονται στα ζητήματα της δημοκρατίας και του καπιταλισμού, του κράτους και της κοινωνίας πολιτών, της παγκοσμιοποίησης και της σύγχρονης πολιτικής ανάλυσης.
Επίσης, έχει δημοσιεύσει δοκίμια και άρθρα που επικεντρώνονται στα ζητήματα της δημοκρατίας και του καπιταλισμού, του κράτους και της κοινωνίας πολιτών, της παγκοσμιοποίησης και της σύγχρονης πολιτικής ανάλυσης. Έχει διευθύνει τα "Ενθέματα" της "Κυριακάτικης Αυγής" και έχει συνεργαστεί με την "Καθημερινή".

Reviews

[Georgina Koutrouditsou · Rating 5 out of 5]

Αξίζει να διαβαστεί απ' όλους,ειδικούς και μη!Άριστος συνδυασμός ιστοριογραφίας,κοινωνιολογίας και πολιτικών επιστημών.
Κριτική σκέψη & ματιά,το κατάλληλο εγχειρίδιο για συνδυαστική ανάγνωση με την πλούσια βιβλιογραφία που προτείνεται για τη νεώτερη ελληνική ιστορία.

[Αλέξης Γυφτοδήμος · Rating 4 out of 5]

Εν αρχή ην ο τίτλος: "...μια χώρα παραδόξως νεωτερική". Πάντα με έθλιβε η εθνική μας κλάψα για την υπανάπτυκτη, καθυστερημένη Ψωροκώστενα. Ενώ είναι γνωστό ότι είχαμε από νωρίς, ακόμα και για τα ευρωπαϊκά δεδομένα, Σύνταγμα, καθολική ψήφο στους άνδρες, ψήφο στις γυναίκες, γυναίκα βουλευτή κλπ. Ο συγγραφέας βάζει τα πράγματα στη θέση τους, όπως λέει ο τίτλος. Είναι όμως, κατά τη γνώμη μου, ένα δύσκολο βιβλίο. Γραμμένο από πανεπιστημιακό απευθύνεται κυρίως σε"ειδικό" κοινό, παρόλο που ο συγγραφέας διατείνεται το αντίθετο. Η βιβλιογραφία των 17 σελίδων και οι πάμπολλες παραπομπές -υποσημειώσεις το αποδεικνύουν. Είναι κακό αυτό; όχι βέβαια για ένα βιβλίο αυτής της ποιότητας. Χρειάστηκε όμως, εγώ ο μη ειδικός, να φτάσω στο τέταρτο κεφάλαιο του δεύτερου μέρους για να βρω τη δικαίωση του τίτλου.

[Zooey · Rating 1 out of 5]

Είναι κάποιο συνωμοτικό αστείο ότι αυτό το κείμενο είναι σπουδαία μελέτη ή παρουσιάζει πρωτότυπη σκέψη, ή απλώς ο συγγραφέας έχει καλούς φίλους που το προώθησαν όπως και όπου έπρεπε;

[Ελεωνόρα Ορφανίδου]

http://athina984.gr/wp-site/2019/07/0...

ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ

«Ελλάδα: Μια Χώρα Παραδόξως Νεωτερική» Του Γιάννη Βούλγαρη
Ιούλ 08, 2019, 09:22

Το βιβλίο του Γιάννη Βούλγαρη «Ελλάδα: μια χώρα παραδόξως νεωτερική» αποτελεί μια «επανεπίσκεψη της ελληνικής περίπτωσης».

Ο συγγραφέας, ομότιμος καθηγητής σήμερα στο τμήμα Πολικής Επιστήμης και Ιστορίας του Παντείου Πανεπιστημίου, προτείνει μια νέα ματιά στις διαδικασίες που διαμόρφωσαν την εθνική ζωή, την πορεία της χώρας στη νεωτερικότητα, έχοντας υπόψη ότι δεν γράφει μόνο για τους ειδικούς αλλά και για τον ενήμερο αναγνώστη «που αγωνιά για την τύχη αυτού του τόπου».

«Στο πρώτο μέρος του βιβλίου» γράφει εισαγωγικά ο Γιάννης Βούλγαρης «πρακτικά εξετάζω πώς οι γενιές της μεταπολιτευτικής Ελλάδας είδαν την Ελλάδα».

Ο συγγραφέας κλείνει αυτό το μέρος με τα πολύ ενδιαφέροντα κεφάλαια που αφιερώνει στον Στέλιο Ράμφο και τον Παναγιώτη Κονδύλη, στοχαστές των οποίων οι απόψεις για την νεότερη Ελλάδα επηρέασαν την επιστημονική σκέψη ειδικά στα χρόνια της ελληνικής κρίσης.

Στο δεύτερο μέρος, θεωρώντας ότι η κρίση αλλά και οι εξελίξεις στις κοινωνικές και την ιστορική επιστήμη ευνοούν την επανεξέταση του ελληνικού κοινωνικού σχηματισμού, ο συγγραφέας προτείνει μια νέα ανάγνωση, ένα νέο σχήμα προσέγγισης της εθνικής εξέλιξης και των τρόπων με τους οποίους πραγματοποιήθηκε ο νεωτερικός μετασχηματισμός.

Δίνοντας έμφαση στην επανεξέταση του ρόλου του κράτους και αποδίδοντάς του θετικό πρόσημο, του ρόλου της γεωπολιτικής, του ελληνικού μικροκαπιταλισμού και του πρώιμου εκδημοκρατισμού, αναστοχάζεται πάνω στην εθνική πορεία της Ελλάδας, «μιας νεωτερικής χώρας στους όρους συγκρότησής της και στον τρόπο νομιμοποίησης της εξουσίας, πολύ περισσότερο από όσο οι ερμηνείες της έχουν αναδείξει».

Το βιβλίο του Γιάννη Βούλγαρη «Ελλάδα: μια χώρα παραδόξως νεωτερική» κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Πόλις.

Ελεωνόρα Ορφανίδου

[Vagelis Vaiannis · Rating 5 out of 5]

Ανεξάρτητα αν κανείς συμφωνεί ή όχι με το περιεχόμενο, ένα τέτοιο βιβλιο είναι πολύ σημαντικό για τη ποιότητα του δημοσίου διαλόγου πάνω στο πολιτικοκοινωνικό φαινόμενο. Ιδιαίτερα σε καιρούς κρίσης υπάρχει η τάση να γέρνει η διελκυστίνδα του δημοσίου λόγου μονάχα σε παθογένειες, εν είδει μιας μοιρολατρικά νομοτελειακής τροχιάς προς την αποτυχία. Το βιβλίο κατορθώνει να γκρεμίσει παραδοσιακά στερεότυπα για την εξελικτική πορεία της ελληνικής περίπτωσης. Ή τουλάχιστον, να φωτίσει πολλές υποφωτισμένες πτυχές- από την επιστημονική κοινότητα- της πορείας αυτής. Αυτό το νέο ερμηνευτικό σχήμα- επιμένω, είτε συμφωνεί κανείς είτε όχι- ξεδιπλώνεται με μεστά επιχειρήματα και σαφήνεια, που το κάνει προσβάσιμο τόσο σε έναν κοινωνικό επιστήμονα όσο και σε έναν δημοκρατικό καλά ενημερωμένο πολίτη.

[Yannis Vangelokostas · Rating 4 out of 5]

Ένα ανανεωτικό ξανακοίταγμα της "ελληνικής περίπτωσης", που αποδομεί -με ιδιαίτερα πειστική και εμπεριστατωμένη επιχειρηματολογία- χρόνια και κραταιά στερεότυπα του δημόσιου αλλά και του ιστοριογραφικού λόγου. Μπορεί να διαβαστεί σχετικά εύκολα και από το μη εξειδικευμένο αναγνωστικό κοινό, με την απαραίτητη συγκέντρωση που απαιτεί ασφαλώς η ανάγνωση ενός επιστημονικού δοκιμίου.

[Eirini Zazani · Rating 4 out of 5]

Μία πραγματική σφαιρική μελέτη που έπρεπε να της δώσω μεγαλύτερη σημασία! Κι αυτά που συγκράτησα όμως ήταν πολύ διαφωτιστικά κι αξιόλογα!

[Stratos · Rating 2 out of 5]

Πολύ εξειδικευμένο που έχανες την ουσία του θέματος....Παραδόξως δεν ηταν στα επίπεδα των άλλων βιβλίων του συγγραφέα.