Giữa cuộc sống bộn bề, bế tắc với biết bao nỗi lo toan cơ cực, khốn cùng, chó Bi được nhà văn Ma Văn Kháng khắc họa như là hiện thân của cái đẹp. Cái đẹp thật sự theo ông là “cái đẹp khi ra đời trong bi tráng, trong đau đớn, thiệt thòi với tâm thức ngạo nghễ ngẩng cao đầu”.
Trải qua bao trầm luân, lưu lạc, chó Bi như một sợi dây kết nối, xâu chuỗi các sự kiện trong những mối quan hệ xã hội. Ở đây, có những mảnh đời éo le, bất hạnh nhưng vẫn khao khát vươn lên bằng sức sống mãng liệt.
Nhà Văn MA VĂN KHÁNG • Ma Văn Kháng tên thật là Đinh Trọng Đoàn, người Kinh, Sinh ngày l tháng 12 năm 1936. Quê gốc: phường Kim Liên, quận Đống Đa, thành phố Hà Nội Hiện ở quận Ba Đình, Hà Nội. Đảng viên Đảng Cộng sản Việt Nam. Hội viên Hội Nhà Văn Việt Nam (1974).
Vài nét về quá trình học tập, công tác :
Năm 1948: Đội viên Đội Truyền bá vệ sinh Cục Quân y.
1949: Học sinh Trường Thiếu Sinh Quân, Bộ Quốc Phòng.
1952-54: Học sinh Trường Sư pham Khu học xá Trung Ương (Nam Ninh - Quảng Tây- Trung Quốc).
1955-59: Hiệu trưởng Trường Cấp II Thị xã Lào Cai.
1960-63: Sinh Viên Đại học Sư Phạm Hà Nội.
1963: Hiệu trưởng Trường Phổ thông Cấp III Thị xã Lào Cai.
1968: Thư ký của Bí thư tỉnh ủy Lào Cai.
1970-76: Phó Tổng biên tập Báo Lào Cai- cơ quan của Tỉnh đảng bộ Lào Cai.
1976 : Chuyển công tác về Hà Nội. Biên tập viên, tiếp đó là Tổng Biên tập, Phó Giám đốc Nhà Xuất Bản Lao động - Tổng Liên đoàn Lao động VN.
Từ tháng 3- 1995 là Ủy viên Ban chấp hành, Ủy viên Đảng đoàn Hội Nhà văn khoá V, Tổng biên tập Tạp chí Văn học nước ngoài.
Từ tháng 4 năm 2000 là Ủy viên Ban Chấp hành Hội Nhà Văn Việt Nam khóa VI. Chủ nhiệm Tạp chí Văn học nước ngoài.
Năm 2006 là Chủ tịch Hội Đồng Văn xuôi, Phó Giám đốc Trung Tâm Bồi dưỡng Viết Văn Nguyễn Du.
Bí danh Ma Văn Kháng được dùng là bút danh đã nói lên sự gắn bó và tình yêu của tác giả đối với miền đất từng hoạt động trên 20 năm, nơi quê hương thứ hai của mình.
Tác phẩm chính đã xuất bản:
* Gồm trên dưới 200 truyện ngắn. Một số đã được tập hợp trong 4 tập Truyện ngắn Ma Văn Kháng, đánh số tờ 1 đến 4 do NXBCAND ấn hành năm 2003, và trong các tập tiêu biểu như: Truyện ngắn chọn lọc (NXB hội Nhà Văn 2008); Trăng soi sân nhỏ (1994), Heo may gió lộng (1992); Một chiều giông gió (1998); Móng vuốt thời gian (2003); Cuộc đấu của gà chọi (2005); Trốn nợ (2008); Một nhan sắc đàn bà (2011)...
* Về tiểu thuyết, tính đến năm 2010, tác giả đã có 14 cuốn. Trong đó có các cuốn như: Đồng bạc trắng hoa xòe; Vùng biên ải; Trăng non; Gặp gỡ ở La Pan Tẩn; Mưa mùa hạ; Mùa lá rụng trong vườn; Đám cưới không có giấy giá thú; Một mình một ngựa... Nhiều cuốn đã được tái bản nhiều lần.
* Về Hồi ký : Tác giả đã cho in Hồi ký Năm tháng nhọc nhằn và Năm tháng nhớ thương (2009).
Giải thưởng Văn học:
Giải thưởng Văn học Đông Nam Á - ASEAN AWARD WRITER- 1998 Giải thưởng Nhà nước về Văn học Nghệ thuật đợt I năm 2001. Giải thưởng Hôi VHNT các dân tộc Thiểu số năm 2002 và 2003. Giải thưởng Hội Nhà Văn Hà Nội 1986 và 2009.
* Nhà Văn cũng đã được nhận: Huy Chương KC Chống Pháp loại I. Huân chương KC Chống Mỹ loại I. Huy hiệu 40 năm (2000) và 50 năm tuổi Đảng (năm 2010).
Đọc quyển này nhờ review của a Dũng Phan. Mấy chương đầu dễ bị người ta đánh lừa là quyển sách viết về Bi (chó). Mình còn đang nghĩ là mua quyển này cho em bé nhà mình đọc vì mấy chương đầu tả về Bi khá thú vị. Khi bắt đầu vào chuyện thì mình không dứt ra được và phải đọc cho bằng hết. Bi thực chất chỉ là người dẫn chuyện cho những biến cố trong gia đình Toản. Những biến cố trùng trùng lớp lớp xảy đến với gia đình Toản lôi cuốn mình nhưng cái kết có hơi vội. Đọc xong mình có thể hiểu cái kết viên mãn sẽ đến với gia đình Toản nhưng còn khá xa và dài. Mình thực sự mong được đọc những dòng về sự hạnh phúc trong gia đình họ sau quá nhiều khó khăn.
Vài câu nói của anh Cần khi đã vượt qua sóng gió Việc của thằng con trai là xông pha trên con đường lớn, dẫu có chông gai. Tính cách thằng đàn ông là không kêu ca phàn nàn. Thằng đại lưu manh giết vợ bằng tạch tín và trốn rồi. Thạch tín pha loãng đến mức độ nào đó thì là thuốc bổ. Không có chất gì là độc hoàn toàn. Liều lượng làm nên chất độc. Ông có biết ông là cái gì không! Là sự tàn bạo của người chết, là cái khó diệt trừ nhất trong các loại tàn bạo. nói với ông thầy cúng/bói. Trước khi cái thiện trở nên phổ biến thì cái ác vẫn đang tràn ngập. Vì vậy phải tập sống với cái ác. Phải quen với cái ác, phải biết lừa miếng nó. Sống không thể là một sự tình cờ, tuỳ tiện. Sống là cả một công cuộc, một công cuộc gian nan.