Het leven is een aaneenschakeling van keuzes die niet gemaakt worden. Althans voor het hoofdpersonage van Niet dat het iets uitmaakt. Hij ondergaat, en voor hij het goed en wel beseft, is hij een succesvol redacteur bij een uitgeverij en woont hij samen met een vrouw op wie hij niet verliefd is. Maar wat als de mogelijkheden plots eindeloos worden en de vraag wat hij wil van zijn leven zich opdringt? Zal alles beter worden als hij wegvlucht van de alledaagsheid? De allergrootste dingen zijn het moeilijkst om te zien. De aarde is maar rond als je er niet meer op staat. Niet dat het iets uitmaakt gaat over vechten tegen de zwaartekracht. Een strijd die je altijd verliest, maar die het waard is om te voeren.
Al iets te veel leeservaring om het einde niet al halfweg te zien aankomen. Bijzondere vertelinstantie viel wel op. Zeker niet slecht, maar ik denk niet dat het lang gaat blijven hangen.
“Geen probleem is zo groot dat je er niet van kunt weglopen”, lijkt het adagio van het naamloze hoofdpersonage uit deze roman. Het leven is voor hem een opeenvolging van keuzes die vooral niét gemaakt moeten worden. Hij ziet wel wat er gebeurt. Of niet gebeurt. “Het is belangrijk dat je de onvermijdelijkheid van de realiteit durft te omarmen”, noemt hij dat op de eerste bladzijde. Wat hij initieel niet lijkt te beseffen is dat niet kiezen ook een keuze is en dat die keuze om niet te kiezen wel degelijk consequenties heeft.
Bert Moerman, de auteur van dit vlot lezend boek, grijpt van bij de eerste pagina’s de aandacht. Ook al moet je de eerste twee, drie pagina’s herlezen om te beseffen dat de auteur bewust nogal vaag aan het verhaal begint. Het is bovendien even wennen aan het gebruik van het persoonlijk voornaamwoord ‘je’ om over het hoofdpersonage te spreken. In eerste instantie creëert het een afstand tussen lezer en hoofdpersonage, in tweede instantie zorgt het voor een vreemde vorm van identificatie. Iets wat ik alvast niet altijd aangenaam vond.
Het verhaal leest als een trein, heeft een goed doordachte opbouw en West-Vlaming Moerman verrast de lezer meer dan één keer met een plotwending. Maar bij mij bleef het korte zinnetje vóór het eerste hoofdstuk hangen: “Dit is een waargebeurd verhaal.” Ik weet niet of ik erbij had willen zijn.
Laat ons beginnen met het goede nieuws. Bert Moerman laat met zijn roman Niet Dat Het Iets Uitmaakt zien dat hij kan schrijven. Maar wat hij vervolgens besluit te doen met zijn talent, is teleurstellend.
Hoofdpersonage-zonder-naam is een man die eigenlijk alles heeft, maar daar niet tevreden mee is: een toegewijde, leuke vriendin, een appartement, een interessante job bij een uitgeverij. Ons hoofdpersonage heeft het gevoel dat dit alles hem zonder veel inspraak is overkomen, en probeert nu krampachtig te bedenken hoe hij aan deze situatie kan ontsnappen. Dat is op zich al een beetje ergerlijk. Maar goed, tot daar aan toe. Zo'n personages bestaan.
Moerman gaat wat mij betreft pas echt de mist in door mij als lezer hardhandig te dwingen me te verplaatsen in de 'male gaze' van ons hoofdpersonage. Hij hanteert namelijk een jij-perspectief in de roman. Dit wrong voor mij enorm, want de gedachten en gevoelens die mij op die manier op onsubtiele wijze werden opgedrongen, waren ongelooflijk sekstistisch. Alle vrouwelijke personages in dit boek zijn eendimensionaal, en zijn of a) naïef/"te dom om fatsoenlijk te neuken", of b) lustobjecten waarmee je je vriendin zou kunnen bedriegen. Zelfs op het moment dat ons hoofdpersonage met zijn eigen ogen ziet hoe een dierbare van het vrouwelijke geslacht sterft, laat Moerman "jou" in gedachten een opmerking maken over hoe goed haar borsten eruit zien. Het hoofdpersonage lijkt geen emoties als liefde, verdriet, berouw of medelijden te ervaren.
De titel van het boek geeft in mijn ogen weer hoe het verhaal door Moerman en zijn redacteur(s) is behandeld. Representatie van vrouwen ondermaats? Niet dat het iets uitmaakt. Hoofdpersonage is een eikel die niks leert uit zijn fouten? Niet dat het iets uitmaakt. Jammer genoeg maakte het mij wel uit, en heeft het ongeremde seksisme mijn leeservaring sterk gekleurd.
Haat-liefde voor het hoofdpersonage van deze roman die, effectief, leest als een trein (op 1 dag gelezen en niet kunnen neerleggen). De man lijkt alles mee te hebben en het blijkt ook allemaal als het ware van hem af te glijden, alles 'overkomt' hem en toch... . Soms maakt hij keuzes, keuzes waarvan hij weet dat ze desastreus en onomkeerbaar zijn om dan toch, tegen alle logica in, weer geconfronteerd te worden met de oncontroleerbaarheid van het leven. een boek dat je meesleurt, dat op de maag blijft liggen, dat je toch weer wat anders naar de wereld laat kijken. Beklijvend debuut.
Prima debuut! 3,5. Leest zeer vlot. De kracht zit in de korte zinnen. De onverschilligheid van de hoofdpersoon geeft de lezer vage gevoelens van plaatsvervangende schaamte. Meta-structuur is leuk gevonden maar het zou sterker zijn als de auteur dit nog meer in de diepte zou uitwerken. Verhaal is niet bijster origineel, maar dat hoeft ook niet. Proficiat Bert!
Een opmerkelijke schrijfstijl door in de 'je-vorm' te schrijven. Het creëert in eerste instantie een afstand, als lezer, met het hoofdpersonage. Wetende dat het een waargebeurd verhaal is, slorpte de laatste 100 pagina's mij volledig op. Je voelde de verhaallijn veranderen: de gelatenheid in zijn situatie is het hoofdpersonage bijna te snel af. Enkele onverwachte wendingen maken dat ik het boek gewoon uit wilde hebben. Ik wilde weten hoe het leven voor het hoofdpersonage vorm krijgt en of het daadwerkelijk niet uitmaakt.
You had me at the title… Want ik heb een zwak voor een bepaald soort titel. Hoe kan ze omschrijven? Ze zijn doorgaans eerder lang en bevatten een humoristische of dramatische ondertoon. Denk aan De 100-jarige man die uit het raam klom en verdween, De cursus ‘omgaan met teleurstellingen’ gaat wederom niet door, De wonderbaarlijke reis van de fakir die vastzat in een IKEA-kast of Hoe ik nimmer de Ronde van Frankrijk voor min-twaalfjarigen won. Ik denk dat jullie nu wel begrijpen waar ik op doel.
‘Niet dat het iets uitmaakt’ blinkt wellicht uit door iets korter en des te intrigerender te klinken. Want de gelatenheid bonkt in deze woorden en mijn nieuwsgierigheid kriebelt bijgevolg harder dan ooit. De lovende kritieken helpen uiteraard ook.
Aardig boekje voor zo tussendoor. Denk niet dat het verhaal erg lang blijft hangen want daarvoor is de verhaallijn te dun en te voorspelbaar. Wel makkelijk leesbaar door de korte hoofdstukken en zinnen. Ik heb het in 1 dag uitgelezen.
Jij had gewoon alles wat je had op een grote hoop geveegd, en je was met je rug naar die hoop gaan staan. Je kon er niet zelfvoldaan naar kijken. De hoop had geen waarde. Je keek enkel naar wat je niet had.
Je leven bestond uit onrust en de angst dat wat je had niet genoeg of niet goed genoeg was. Een state of mind die moeilijk te overwinnen viel, vooral als de manier om hem te overwinnen in externe factoren werd gezocht blz. 97
Je opent de deur, en ziet het pakketje. Had je iets besteld? Het is vandaag je trouwdag, dus misschien, wie weet…. Nieuwsgierig scheur je het karton. Het boek herken je van die oproep op Facebook. Je bekijkt de kaft, het lijkt wel een linoleum snede, of nee, alsof er iets door de papierversnipperaar is gegaan. Je begint te lezen, want daarvoor is het boek, en dompelt je onder in wat lijkt een opeenstapeling van Loesje-quotes. Wat er is gebeurd en wat er gaat gebeuren, heeft eigenlijk niet echt je aandacht, maar je leest door. Want je hebt nu eenmaal gezegd dat je dat ging doen. Gelukkig had je deze stok achter de deur, anders had je een fijne discussie en een goed verhaal moeten missen.
Wat opvalt aan Niets dat het iets uitmaakt is niet de bijzondere omslag die bestaat uit allemaal witte stroken tegen een rode achtergrond, het is de tweede persoonsvorm waarin het geschreven is. Dat kan je als lezer dieper in het verhaal trekken, maar ook juist erbuiten zetten doordat het te belerend is en niet helemaal herkenbaar. Ik neigde tijdens het lezen naar het laatste. Mede ook doordat er heel veel semi-grappige, diepzinnige one-liners gedropt werden. Daardoor voelde het alsof je als lezer telkens op je vingers werd getikt. Pas bij pagina 40 begon voor mij het verhaal te leven, en dat is best aan de late kant. Jammer, want dit verhaal moet je helemaal tot de laatste punt lezen om het te kunnen waarderen en om er een mening over te vormen, al is dat laatste nog best lastig.
Het verhaal bestaat uit losse hoofdstukken, ieder met een eigen titel en telkens begint het op de rechterpagina waardoor je het idee krijgt een verhalenbundel te lezen. Alle hoofdstukken staan wel degelijk met elkaar in verband. Het is, zoals ook op de achterflap staat, een aaneenschakeling van gebeurtenissen. Net als het leven. Logisch op een volgend, maar van te voren had je nooit kunnen weten dat het zo zou gebeuren.
Echt antwoorden krijg je niet, maar dat geldt eigenlijk voor alles in het verhaal. Je weet niet of de hp echt van Sarah hield, of het andersom wel het geval was, weet je ook niet. Wanneer de relatie precies uitdoofde is ook niet duidelijk. Hetzelfde geldt voor de symboliek achter de diverse motieven die herhaaldelijk voorkomen, bepaalde cijfers, een koffer, de waarde van dingen. Je weet niet eens of wat je leest, echt is omdat het de visie van de verteller is. En die kan wat gekleurd zijn in zijn/haar mening.
Het maakt ook eigenlijk niets uit. Misschien wel voor mij als lezer, want ik wil nou eenmaal graag een afgerond verhaal met duidelijkheid. Maar zo is niets in het leven. ‘De dingen zijn wat ze zijn. Daar valt weinig tegen in te brengen (De onvermijdelijkheid van de realiteit).
En daar zit ook gelijk de zere plek. De vraag is namelijk of Bert Moerman hier een verhaal laat vertellen door een verteller die ‘zichzelf te serieus neemt’ en daardoor eigenlijk een briljant boek aflevert, of net even uit de bocht vliegt in zijn intenties.
Ik weet het niet. Tijdens het lezen en het beantwoorden van de discussievragen in de leesclub, werd ik constant heen en weer geslingerd tussen ‘wauw wat goed bedacht’ en ‘tja, zoek ik het er nou achter of is het echt zo bedoeld?’. Daar kan de dooddoener overheen dat de verteller van het verhaal ook niet zo’n briljante auteur is, en zich schuldig maakt aan te gewichtige taal en de te diepzinnige teksten. Toch vind ik dat te makkelijk. Het laatste hoofdstuk zou dan een klapper moeten zijn, maar ook daar blijft het verhaal in dezelfde modus doorgaan. Misschien zelfs nog iets verder uitvergroot, maar de taal en stijl blijft hetzelfde. Of zou dat misschien ook onderdeel zijn van het manuscript? Is het nog steeds van dezelfde verteller?
Niet dat het iets uitmaakt. We komen er toch nooit achter. En dat is jammer, want stiekem vind ik wel dat het iets uitmaakt wie er achter de verteller staat.
Na een pagina of tien was het karakter, de wijze waarop de hoofdpersoon in de wereld stond en zijn blik op anderen (en vooral die op vrouwen) wel klip en klaar. Daar zat vervolgens, tot aan bijna de laatste pagina, geen enkele ontwikkeling in. Niet erg, onsympathieke hoofdpersonen kunnen geweldig zijn, maar deze was, helaas, slechts een voorspelbaar en matig uitgewerkt stereotiepje. En zo bedoeld.
Dat is lastig, want dan moet er wel iets anders zijn dat ervoor zorgt dat je door wil lezen. Dat zou het toewerken naar een climax kunnen zijn, maar dat ontbreekt in dit boek totaal doordat alles veel te lang wordt uitgesponnen. Halverwege wordt er plotseloos een koffer met geld in het verhaal geplempt, waar de auteur dan nog fijntjes een personage het volgende over laat zeggen:
'Maar geen enkel zichzelf respecterend auteur zou durven komen aanzetten met een aktetas met [piep]. Anderzijds zou het wel een goede katalysator voor een plot zijn. Ik ruik een verhaal, maar het stinkt'.
Nou. Dat klopt. En het feit dat bovenstaande knipoog volgt, verandert niets aan de gemakzuchtigheid en de stank. Bovendien blijft het verhaal voortkabbelen, zelfs nadat de koffer is verschenen. Maar... ook dat is zo bedoeld.
De 'jij-vorm' waarin het verhaal verteld wordt, is - zo blijkt later - nodig, en natuurlijk dapper gekozen want het is beslist niet het makkelijkste vertelperspectief. Dat bleek ook wel, want deze vorm en de gekozen 'gimmick' beperkten de schrijver enorm in zijn mogelijkheden om hier een goed, boeiend verhaal van te maken. Of dat nu de bedoeling was, betwijfel ik...
Al deze keuzes zijn, zeker achteraf, te begrijpen, maar zorgen, wat mij betreft, niet voor een fijn of goed boek. Soms vergeef ik een auteur alles door wat er op die laatste pagina('s) gebeurt Alle ergernis, alle worstelingen met taal, vertelperspectief, stijl. het verhaal of de personages verdwijnen dan, omdat het einde al het voorgaande ineens briljant maakt. Moerman liet me echter niet worstelen... ik fronste wat wenkbrauwen, verveelde me en trachtte zo snel mogelijk het einde van het boek te halen. Daar wachtte de 'gimmick' op onthulling, waarmee al het voorgaande verklaard werd... Het zou een kort verhaal briljant gemaakt hebben, maar wekte bij dit 'lange' verhaal alleen nog een allerlaatste fronsen van mijn wenkbrauwen op.
'Niet dat het iets uitmaakt' is in de jij-vorm is geschreven. Net alsof de schrijver dit verhaal schrijft 'aan jou' en 'over jou'. In het begin was dit wat wennen. Tegelijkertijd is het volgens mij net hierdoor dat het verhaal van in het begin mijn volledige aandacht greep.
Dit verhaal leest ongelofelijk vlot. Voor je het weet ben je aan de laatste 50 pagina's toe. En daar start pas de echte climax!
Over enkele maanden zou ik dit boek gerust nog eens opnieuw kunnen lezen om mezelf nog eens volledig op te laten slorpen door het verhaal en nog dieper tot mij laten doordringen.
Wat. Een. Boek. Zelden geef ik een boek 5 sterren. Edoch, dit is er eentje. Een pareltje! In één trok uitgelezen. Schitterend in zijn eenvoud en herkenbaarheid. Verhelderend. Iets met nagels en koppen. Subliem geschreven. De verteller vertelt het tegen je. Heeft het eigenlijk gewoon over jou. Niet zozeer letterlijke zinnen of passages of het letterlijke verhaal, maar je begrijpt perfect het gevoel. Je herkent dat gevoel. Je hebt het al eens gevoeld. Lees dit boek. Alsjeblief. Lees. Dit. Boek. ❤️
Ik was nieuwsgierig geworden naar dit debuut door de zeer lovende recensies in de kranten. En ik ben niet teleurgesteld: het verhaal leest als een trein en de auteur kan echt heel goed schrijven. Enkel jammer dat het verhaal vrij dun en weinig origineel/verrassend is. Spijtig voor iemand met zo'n steengoede pen. Maar een volgend boek van deze auteur koop ik zeker opnieuw. Hopelijk werkt hij dan nog iets meer op de plot van zijn boek.
Het gaat een zelfvoldane redacteur voor de wind. Al die voorspoed gaat op den duur vervelen en zet het naamloze hoofdpersonage ertoe aan zijn lot te tarten. Dat dit moet uitdraaien op een fiasco, staat in de sterren geschreven. "Niet dat het iets uitmaakt." is een zeer vlotte en vermakelijke debuutroman.
Een roman die goed valt in een tijd waarin ik het leven ook even naast me laat razen door verbouwingen in mijn huis. Een warme troost. Een bondgenoot. Een metgezel. De aanspreekvorm maakt het nog persoonlijker.
Per ongeluk opnieuw gelezen, had hem blijkbaar al eens vast gehad.. Leest vlot, maar weinig verrassend verhaal en was dus in eerste instantie alvast niet blijven hangen.
"De stad was klein maar groot genoeg, en groot maar klein genoeg."
Dat lees je ergens op de eerste bladzijden van het boek, en helaas was dit een blijvend stijlkenmerk voor de rest. Vlaamse literatuur is altijd (als ik even een hyperbool mag gebruiken) zo banaal, en hoe erger de schrijver zijn best doet om aan die voorbestemming te ontsnappen, hoe erger hij het meestal maakt --zo lijkt het toch.
Inhoudelijk of conceptueel was dit boek niet oninteressant, een beetje zoals een goede Amerikaanse thriller, maar stilistisch schoot dit langs alle kanten tekort.
En plots was het boek uit! Aan het begin kon het verhaal moeilijk mijn aandacht vangen. Misschien deels ook doordat het boek in de ‘je-vorm’ is geschreven. Het voelde als abstract en afstandelijk aan, alsof ik geen roman aan het lezen was. Dit veranderde al snel want de laatste 150 pagina’s las ik in een namiddag met hoge vaart uit. Ik werd meegezogen in het verhaal. Waar velen de plot teleurstellend vinden, had ik het niet zien aankomen? Sterk debuut!
De manier waarop vrouwen worden beschreven: als naïeve meisjes, en bij elk vrouwelijk personage moet er iets geschreven worden over billen en borsten. Het meest vervelende is dat het niet lijkt op een expres slecht hoofdpersonage, maar een 'logische' beschrijving. Er zijn weinig reflectie of momenten waarop je kan lachen met het "slechte" van het hoofdpersonage (wat bv in yellowface wel heel goed lukt). Het boek wordt beter naarmate het einde, maar een echte aanrader wordt het niet.
En plots was het uit! Wat aanvankelijk moeilijk mijn aandacht kon trekken sloeg uiteindelijk over in een hogesnelheidstrein. Het klopt. En das leuk. Dat gevoel dat alles samenkomt en juist is op de laatste bladzijde. De redacteur die niet echt stil staat bij de keuzes in zijn leven die zijn leven des te meer vorm geven.
Ik vind dit eigenlijk een erg goed boek, geschreven in een verfrissend jij-perspectief. Er gebeurt misschien niet erg veel in 2/3 van het boek, maar de vertelstijl en zinsbouw is om bij weg te dromen. Heb meerdere zinnen herlezen omdat ze gewoon zo mooi geschreven waren. Het laatste deel van het boek is het meest spannend en leest als een trein.
Goed gekozen schrijfstijl, maar ik raakte maar niet in het verhaal. Voelde erg afstandelijk, wat waarschijnlijk ook een bedoeling was van de schrijver. Maar ik werd niet geraakt. Wel benieuwd naar een tweede boek!
Niet dat het iets uitmaakt, maar ik heb dit echt wel graag gelezen. Ook al is het hoofdpersonage een eikel van een vent. Zijn leegte, het vertelperspectief en het verhaal op zich maakten het een pageturner om “awel ja, meer van dit!” tegen te zeggen.
Leest heel snel, maar ik vond het hoofdpersonage niet sympathiek wat MS ook wel de bedoeling is en ik vind het verhaal iets te weinig om het lijf. Al is ook dat de bedoeling denk ik, je volgt vooral het denken van het hoofdpersonage. Maar het kon mij toch maar matig boeien
Lang geleden dat ik nog luidop heb gelachen met een boek. Grappig dus. En bij momenten pijnlijk herkenbaar. Een bijzonder genietbaar debuut dat naar meer smaakt.