De nacht valt. Een inbreker sluipt een huis binnen. Tussen de waardeloze spullen vindt hij een man. De man ziet er slecht uit. De inbreker vraagt: ‘Kan ik misschien iets voor je doen?'
Het is het begin van een onwaarschijnlijke vriendschap, die al gauw ontspoort in een wilde scooterrit langs een ingedutte grillroom, een nachtcafé voor slapelozen, een kliniek voor mensen met een chronische winterdip en de set van een soap waar maar geen einde aan komt. Een raadselachtige reis door de nacht, waarin de dingen nét anders lijken dan overdag.
Een goede nachtrust is een volstrekt originele debuutroman met een logica om van te dromen.
Peter Buurman (1992) is redacteur bij De Speld. Hij schreef mee aan Zondag met Lubach, #BOOS en De Boterhamshow en maakte de podcasts Neutrale Kijkers en Boeken FM.
Peter Buurman (1992) is redacteur bij De Speld. Hij schreef mee aan Zondag met Lubach, #BOOS en De Boterhamshow en maakte de podcasts Neutrale Kijkers en Boeken FM.
Jammer dat een debuterende auteur door zijn uitgever en (geestelijk of fysiek afwezige redacteur?) zo onvoorbereid voor de leeuwen gegooid wordt. Want wat bevat dit boek een beginnersfouten! Allereerst is er het, toegegeven niet eenvoudige, aspect van het vertelperspectief. De auteur vertelt het verhaal in de hij vorm maar wisselt voortdurend van rol: soms is hij de alwetende verteller, dan weer zit hij in het hoofd van een van de personages. Dit noemt men wel headhopping en het leidt tot verwarring en soms lachwekkende passages, zoals wanneer de inbreker mijmert over hoe hij inbreker is geworden en het dan halverwege heeft over de inbreker, alsof hij dat zelf niet is. De auteur was even vergeten waar hij was en is weer de alwetende verteller uit gaan hangen. Ook leidt dit gespring tot allerlei onlogische, onmogelijke situaties zoals wanneer het Id, de snackbarhouder, opvalt dat de inbreker het kleingeld uit het huis van de oude man in zijn hand heeft. Dat kan Id helemaal niet weten, net zomin als het feit dat zijn klant een inbreker is. Van dit soort fouten zijn er voorbeelden te over.
Een tweede heel irritant kenmerk van het proza van Buurman is het voortdurend wisselen tussen onvoltooid en voltooid verleden tijd, vaak zelfs binnen een zin. Blijf bij een van de twee svp! De onvoltooid verleden tijd verdient in principe de voorkeur want dan zit je als lezer in de handeling en is het spannender. De auteur springt echter steeds weer uit die handeling door over te gaan op de voltooid verleden tijd waarbij je als lezer op afstand staat en terugkijkt naar een handeling die al afgerond is. Voorbeeld: ‘Zijn telefoon vertelde hem ... maar hij had op een verlaten erf gestaan.’ Moet zijn: hij stond op een verlaten erf. Volkomen onnodig en een beetje redacteur had de auteur hier natuurlijk op moeten wijzen.
Ten derde staan er nogal wat typisch beginnersproza in het boek, zinnen die elke beginnende schrijver produceert en, als het goed is snel afleert. Die kans heeft Peter Buurman van zichzelf, zijn uitgever en redacteur kennelijk niet gekregen. Een zin als ‘... hij moest iets dien met de vlaag bezorgdheid die door hem heen ging’ of ‘Het besef landde zwaar op zijn borst’ of ‘De herinneringen eraan maakten hem op een of andere manier warm’ of ‘De schrik was elektriciteit door zijn lichaam getrokken’ horen in een professioneel gepubliceerd boek niet thuis.
Halverwege het boek ben ik gestopt, bij de passage waarin het personage Floor (in een heel saai stuk) om 1:07 uit bed stapt, naar de keuken gaat om thee te zetten (eerst water koken) en deze mijmerend en naar buiten kijkend op te drinken, om tot mij grote verbazing om 1:08 alweer in bed te liggen en de wekker te horen afgaan. Hoe kan dat? Als er aan boek zo weinig aandacht is besteed, besteed ik er ook geen aandacht meer aan, het spijt mij zeer.
Peter heeft een bijzonder boek geschreven. Grote thema's als twijfel en stagnatie krijgen een gepaste, kleine plek in een verhaal wat erin slaagt nooit te escaleren. Peter weet een wereld te scheppen die waarschijnlijk gewoon bestaat, maar waar we nooit zo op hebben gelet. Een fenomenaal debuut, waardoor de diepe nacht voor mij nooit meer hetzelfde zal zijn.
Hoewel de soezerige scootertocht langs inbraakadressen, espresso-establishments, Intouchables-ideologici en de Zon in al zijn prettige (en soms wat debutantenkenmerkende twijfelerige) absurditeit duidelijk de hoofdlijn vormt van Buurmans roman, zal ik als slechte slaper waarschijnlijk het meeste blijven terugdenken aan de zijpaadjes over soap-actrice Floor, waarin verrassend herkenbaar het oneindige omwentelen in woorden wordt gevat:
'Het was het simpelst om zo min mogelijk te denken, om de gedachten gewoon te laten gaan, maar als ze dacht, kon ze niet meer stoppen. Ze herhaalde steeds dezelfde gedachten in haar hoofd, alsof een regisseur haar verzocht dezelfde scène over en over te doen, steeds een stukje slechter. Zelfs het besef dat ze vastzat in diezelfde cirkel van gedachten kon haar niet helpen, het maakte het misschien alleen nog maar erger. Ze wist niet waar haar hoofd het vandaan haalde, het was bijna compulsief. Schijnbaar uit het niets doemden gedachten op. Ze dacht aan dingen die ze gezegd had, net zo lang tot ze dacht dat ze die beter niet had kunnen zeggen, om zich vervolgens weer schuldig te voelen over het feit dat ze zich schuldig voelde, om wakker te liggen van het feit dat ze wakker lag.'
"Een Goede Nachtrust" is letterlijk een droomdebuut van Buurman. Dit verhaal laat de wakkere- en droomwereld op unieke, en soms hilarische wijze samen komen. Subtiel, vermakelijk en een absolute aanrader. Ik kon het boek maar met moeite wegleggen en het is lang geleden dat ik een boek zo rap heb uitgelezen. Alle lof voor Peter Buurman.
Dit was niet echt een boek voor mij. Jammer, want ik vind Buurman een interessant figuur (en ik mis hem als presentator bij BoekenFM!). Maar Een goede nachtrust... nee, aanraden kan ik het niet. Te rommelig, te onzorgvuldig, tot over de helft van het boek bleef ik langs de zijlijn staan omdat ik niet begreep waar het allemaal heen ging of zou moeten gaan of waarom dat relevant was voor mij, als lezer. Ja, daarna kwamen er een paar mooie interventies (de Zon, de praktijk bij de slaapcoach), maar er kwam niet méér samenhang, alleen een aantal voorspelbare lijnen die bijeengebracht werden. Ik lees liever een middagje De Speld.
droomt hij nou? droomt zij nou? is dit nou mist of droomnevel? wie is die man. waarom zegt hij nix en waarom danst hij door de straten. waar is de zon en waarom staat ie uit. of heb ik dat gedroomd?!
gegarandeerd geen goede nachtrust, meer een soort staat van narcose na het lezen. "Floor vroeg: 'of is dit nog steeds mijn droom?' - 'we weten nog niet precies wiens droom dit is', zei de man."
als dit je debuut is heeft de rest wel het nakijken. alles is al geschreven. alles is al gedroomd. waarde rinkelt niet, waarde ritselt.
"ze voelde niets voor dat soort modieuze schijnoplossingen. Een lifecoach, een loopbaancoach, voor alles in het leven is wel een ongediplomeerde vent te vinden die verzonnen heeft dat hij er verstand van heeft."
***3/4 (Ik zou toch echt graag een bredere beoordelingsschaal dan vijf sterren hebben.)
Magisch realistisch, surrealistisch, grenzend aan het absurde, verwarrend, maar op een goede manier. De enige echte vorm van kritiek die ik heb is het (Noord-)Nederlandse taalgebruik, maar dat lijkt me meteen al geen gefundeerd criterium. Zeer benieuwd naar een volgend boek van Buurman, die hopelijk geen eendagsvlieg gaat blijken.
Dit is zo'n boek dat op zich wel aardig en vermakelijk is maar waarbij ik me afvraag hoe het kan dat het door sommige media zo de hemel in geprezen wordt. "Een goede nachtrust" begint aardig maar blijft wat in goede bedoelingen hangen. De hoofdpersonen komen niet echt uit de verf, het verhaal loopt niet echt en alhoewel ik heel erg van open eindes houd, gaat dit boek toch een beetje als een nachtkaars uit (pun intended). Twee-en-een-halve ster, afgerond naar boven.
Op zich best aardig surrealistisch verhaal dat me maar niet wist te raken. Het kwam zielloos over en ik weet niet wat de schrijver hier nu mee wil vertellen.
Alsof je een absurdistische film leest: geweldig! Favoriete zin: “als je klein bent leren ze je om alles eerlijk te delen, maar alle volwassenen lijken dat vergeten te zijn”
Dit had een ontzettend interessant boek kunnen zijn, maar heeft niet aan mijn verwachtingen kunnen voldoen. De personages bleven vlak, de manier van vertellen kon mij niet bij het verhaal houden en na de eerste helft las ik alleen nog om er maar klaar mee te zijn. Lang niet zo spijt gehad van een gekocht boek.
Komt pas de laatste 30 pagina’s echt op gang, maar die zijn dan ook wel meteen crazy. Het is vanaf de eerste pagina al grappig.
’Zou u het licht aan kunnen doen?' vroeg de man hem. 'Ik zie niks.' 'Zeg maar "je", hoor,' zei de inbreker terwijl hij gehoorzaamde en naast de deur een lichtknop vond.
—
‘We weten nog niet precies wiens droom dit is,’ zei de man.
Heel erg genoten van dit boek (en de inhoud ervan). Peter Buurman heeft een fascinerende droomwereld geschapen, waar meer onder het oppervlak schuilt dan je in eerste instantie zou denken. Grappig en intrigerend.
In tijden niet zo een vermakelijk boek als deze gelezen! Peter Buurman heeft een prachtdebuut gemaakt met zo’n diepzinnig boek. Hier en daar is de dialoog wat stroef, maar dat wordt hem absoluut vergeven door het hoge literaire karakter
Origineel verzonnen droomroman; het debut doet vooral verlangen naar meer. Een daadwerkelijk einde zou leuk zijn, maar een meer coherente schrijfstijl komt het boek ook ten goede, ook als het draait om Murakami-achtige waanbeelden.
Een grappige en originele roman, hoewel het onderwerp niet zo origineel is. Net als een van de hoofdpersonages in de roman heeft Buurman moeite met het einde.