Alles wat elke taalliefhebber altijd al wilde weten over het Nederlands
Taal boeit heel veel mensen. Kijk maar naar het succes van de jaarlijkse zoektocht naar het 'woord van het jaar'. Maar boeken over taal zijn vaak technisch, richten zich op één specifiek aspect en zijn meestal nogal saai. Daar wil deze Atlas van de Nederlandse taal resoluut korte metten mee maken. Vertrekkend vanuit de vragen die elke taalliefhebber zich wel eens stelt, probeert deze 'atlas' de wondere wereld van taal in het algemeen en de Nederlandse taal in het bijzonder op een boeiende manier in kaart te brengen. Waar ter wereld spreken mensen Nederlands? Wat betekent mijn familienaam? Hoeveel dialecten bestaan er? Waarom ergeren we ons zo aan dt-fouten? Enzovoort. De vormgeving met infographics en illustraties maakt het boek zeer aantrekkelijk en bijzonder.
De Kommaneuker, dat is Fieke Van der Gucht. Fieke Van der Gucht (1978) woont in Gent met haar lief en zijn twee kinderen. Ze houdt van lezen en schrijven, van lopen en koersen. Ze studeerde Nederlands en Engels van 1996 tot 2000, en haalde in 2005 een doctoraat in de Algemene Taalwetenschap aan de Universiteit Gent. Aan de Arteveldehogeschool was ze twee jaar lector Nederlands en Taalvaardigheid, bij Stichting Lezen (nu: Iedereen Leest) zeven jaar projectmedewerker en eindredacteur. In 2014 keerde ze deeltijds terug naar de alma mater. Ze is er nu coördinator van Taalonthaal, het schrijfcentrum van Universiteit Gent. Daar doceert ze ‘Academisch schrijven in een notendop’ en begeleidt ze studenten bij al hun academisch schrijfwerk. Sinds 2014 is ze ook freelancer en corrigeert, redigeert of schrijft ze uw teksten. Met plezier & precisie!
Aanrader voor iedereen die geïnteresseerd is in taal. Wat er in taal- en letterkunde zo droog mogelijk wordt ingeduwd komt hier toegankelijk en vlot naar voren. Er zitten allerlei weetjes in maar tegelijk geeft het ook een degelijk overzicht van wat er allemaal bestaat, en dat steeds makkelijk verteerbaar. Niet per se een goedkoop ding maar wel erg kwaliteitsvol afgewerkt. Een atlas om trots op te zijn.
In tegenstelling tot al die academische werken die de proffen bij de studenten taalkunde en aanverwanten door hun strot rammen, behandelt dit boek de hele Nederlandse taal op een manier die voor iedereen te begrijpen is, zonder dat je alles drie keer moet herlezen om het te verstaan - dit is een Vlaamse editie, dus ik mag me Vlaamse woorden veroorloven. Het is een echte atlas, zoals in het voorwoord al wordt gezegd: het uiterlijk, de opzet, de inhoud. Heel erg mooi vormgegeven op alle vlakken. Overzichtelijk ook. Er komen bovendien zoveel verschillende elementen uit het Nederlands aan bod, allemaal mooi bij elkaar gezet: de geschiedenis van de taal, hoofdstukken over de standaardtaal, dialecten, spellingskwesties… En alles overgoten met plezante weetjes en op een aangename manier verwoord. Wat een opluchting tegenover al die droge kost die je meestal voorgeschoteld krijgt. En dan nog geeft dit boek echt allemaal vakjargon, maar het gebeurt kalmpjes aan en helder uitgelegd. Met hier en daar een grappige insteek. Bovendien wordt er geen oordeel geveld over alles. Er wordt gewoon gezegd hoe de zaken ervoor staan, en wat andere mensen zeggen over zaken als tussentaal, zonder dat de Atlas zelf zegt wat de schrijvers ervan vinden. En het wordt allemaal nogal positief verwoord, vind ik. Er zitten verder ook een hoop elementen in, gegevens over jongeren en hun taalgebruik voornamelijk, waar ik me volledig in herken. Dit is niet zomaar uit de lucht gegrepen, het is niet een of andere saaie piet die eventjes komt vertellen wat hij/zij ervan vindt - nee, het wordt onderbouwd met statistieken, onderzoeken... Er bestaan twee versies. Dit is de Vlaamse. Het is ook duidelijk dat Vlaams primeert (zoals in het voorwoord staat), en ik vraag me dan ook erg af wat er in de Nederlandse editie staat. Je moet ze eigenlijk allebei lezen, denk ik. Ik wil het in elk geval te pakken krijgen. Ik vraag me af of er zaken onbehandeld zijn gebleven. Automatisch zou je denken, 'Ja, ze kunnen toch niet alle onderwerpen behandelen', maar ik kan eigenlijk niks verzinnen. Mooi volledig, volgens mij. Dit is absoluut een naslagwerk dat je als taalliefhebber - leek of professioneel - op zijn minst gelezen moet hebben, liever nog in je kast hebt staan. De Vlaamse en Nederlandse versies naast elkaar. 10/10
De Atlas van de Nederlandse taal: Editie Vlaanderen van Fieke Van der Gucht is een boeiende en speelse gids voor elke taalliefhebber die zich graag laat meeslepen door de unieke nuances van het Vlaams. Dit boek weet met zijn toegankelijke schrijfstijl en kleurrijke visuele ondersteuning zelfs taalkundige onderwerpen die op papier droog lijken, tot leven te wekken. Het biedt niet alleen inzicht in grammaticale varianten of typisch Vlaamse woorden, maar ook in hoe taal evolueert door sociale context, humor en zelfs dialecten.
Wat ik bijzonder geslaagd vond, is hoe het boek het spanningsveld tussen het Algemeen Nederlands en het Vlaams verkent zonder moraliserend te zijn. Het is geen pleidooi voor juist of fout , maar eerder een liefdevolle viering van de taal zoals die werkelijk wordt gesproken. Daarbij wordt ook ruimte gemaakt voor leuke anekdotes over specifieke uitdrukkingen en opvallende verschillen tussen regio's.
Mijn enige minpuntje? Soms was het iets te luchtig en had ik graag wat meer inhoudelijke diepgang gehad, zeker bij de historische ontwikkeling van bepaalde Vlaamse woorden. Toch blijft dit een aanrader die trots is op zijn taal en nieuwsgierig is naar haar unieke kronkels en klanken. De Atlas van de Nederlandse taal is geen statisch naslagwerk, maar een uitnodiging om met verwondering naar je eigen taalgebruik te kijken. Ideaal voor taalnerds, maar zeker ook voor wie gewoon plezier haalt uit de Vlaamse volkswijsheden die ons dagelijks taalgebruik doorspekken.
Een uitgebreid, visueel aantrekkelijk overzicht van het Nederlands in vogelvlucht. Ideaal voor taalfanaten zoals ikzelf die aan de eettafel graag nutteloze feitjes verkondigen.