What do you think?
Rate this book
Μαύρο νερό
Ένας πατέρας κι ο ανάπηρος γιος του, με όπλο την αγάπη που τρέφουν ο ένας για τον άλλο, παλεύουν να επιβιώσουν σ' ένα χωριό που ερημώνει, στα βουνά της Ηπείρου. Γύρω τους έχει συντελεστεί μια οικολογική καταστροφή· το νερό πλέον δεν πίνεται, τα ζώα και τα φυτά είναι δηλητηριασμένα.
Ο αγώνας τους δίνεται με λόγο λιτό και ποιητικό στο Μαύρο νερό.
"Περίμενε υπομονετικά· ήξερε ότι αργή ή γρήγορα κάποιο ζώο θα κατέβαινε να ξεδιψάσει στο νερό, που ξεγελούσε με τον γάργαρο ήχο του. Πενήντα μέτρα παραπίσω ήταν η παλιά δεξαμενή, με μισοσβησμένα πάνω τα γράμματα της RIPOIL, ενώ τα πλατανόφυλλα βάθαιναν με τον ίσκιο τους το καφεκόκκινο χρώμα της σκουριάς. Τρύπες είχαν ανοίξει στο μέταλλο, ένα παχύ στρώμα από σάπια φύλλα είχε γίνει χούμος μέσα, και η παλιά δεξαμενή ήταν γεμάτη ζωή: έντομα, τρωκτικά, πουλιά που μπαινόβγαιναν. Το πλατανόδασος δίπλα στο ποτάμι είχε δεχτεί με συγκατάβαση τον μεταλλικό ξένο, τον είχε κυκλώσει σκιάζοντάς τον, και κλαριά ακουμπούσαν πάνω του και τον διαπερνούσαν".
Ο αγώνας τους δίνεται με λόγο λιτό και ποιητικό στο Μαύρο νερό.
"Περίμενε υπομονετικά· ήξερε ότι αργή ή γρήγορα κάποιο ζώο θα κατέβαινε να ξεδιψάσει στο νερό, που ξεγελούσε με τον γάργαρο ήχο του. Πενήντα μέτρα παραπίσω ήταν η παλιά δεξαμενή, με μισοσβησμένα πάνω τα γράμματα της RIPOIL, ενώ τα πλατανόφυλλα βάθαιναν με τον ίσκιο τους το καφεκόκκινο χρώμα της σκουριάς. Τρύπες είχαν ανοίξει στο μέταλλο, ένα παχύ στρώμα από σάπια φύλλα είχε γίνει χούμος μέσα, και η παλιά δεξαμενή ήταν γεμάτη ζωή: έντομα, τρωκτικά, πουλιά που μπαινόβγαιναν. Το πλατανόδασος δίπλα στο ποτάμι είχε δεχτεί με συγκατάβαση τον μεταλλικό ξένο, τον είχε κυκλώσει σκιάζοντάς τον, και κλαριά ακουμπούσαν πάνω του και τον διαπερνούσαν".
80 pages, Paperback
First published June 30, 2019
5 people are currently reading
685 people want to read
About the author
Μιχάλης Μακρόπουλος
156 books119 followersΓεννήθηκε στην Αθήνα το 1965 και σπούδασε βιολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Έζησε εννέα χρόνια στη Θεσσαλονίκη. Πλέον κατοικεί στη Λευκάδα με τη σύζυγό του και με τα δυο τους παιδιά, και περνά μεγάλα διαστήματα στο Δελβινάκι Πωγωνίου στην Ήπειρο. Εργάζεται ως μεταφραστής λογοτεχνίας από τα αγγλικά και τα γαλλικά.
Έχει εκδώσει βιβλία για ενήλικες καθώς και βιβλία για παιδιά.
Έχει εκδώσει βιβλία για ενήλικες καθώς και βιβλία για παιδιά.
Ratings & Reviews
Friends & Following
Create a free account to discover what your friends think of this book!
Community Reviews
Displaying 1 - 30 of 163 reviews
February 7, 2021
Κάθε φορά που πιάνω στα χέρια μου ένα ελληνικό βιβλίο, πολλές σκέψεις κατακλύζουν το μυαλό μου. Και πάνε κάπως έτσι: γράφονται, άραγε, αρνητικές κριτικές από τον ελληνικό, έγκριτο τύπο λογοτεχνικής κριτικής; Είναι όλοι οι Έλληνες τόσο καταπληκτικοί συγγραφείς; Ζούμε σ’ έναν παράδεισο όπου η αριστεία βασιλεύει; Επίσης, γιατί αυτά που θεωρούνται καλά βιβλία, είναι βουτηγμένα στην θλίψη, τον πόνο; Υπάρχουν άλλα βιβλία για τους βιβλιοφάγους; Μεταφράζονται τέτοια; Γράφει κανείς στην Ελλάδα τέτοια;
Αυτά κι άλλα παρόμοια, με ποίκιλλες προεκτάσεις που γεννιούνται σαν απολήξεις, σκέφτομαι όταν πιάνω ένα αναγνωρισμένο από τον τύπο ελληνικό βιβλίο. Το Μαύρο Νερό είναι ένα βιβλίο που έχει ακουστεί στους σχετικούς κύκλους. Είναι, όμως, και ένα βιβλίο που αδικείται αν τσουβαλιαστεί με πολλά άλλα «καλά» βιβλίο Ελλήνων και που πολλούς μαζί με εμένα εκνευρίζουν. Την γραφή του Μακρόπουλου και την θεματολογία του -ορεινή επαρχία, ως καταφρονημένος και παραπεταμένος στο γηροκομείο της ελληνικής κρίσης τόπος- από το Δέντρο του Ιούδα. Έτσι και εδώ, στο Μαύρο Νερό, ο συγγραφέας καταπιάνεται με έναν πατέρα και τον γιό του σε ένα χωρίο της Ηπείρου, το οποίο οι κάτοικοι ο ένας μετά τον άλλον εγκαταλείπουν. Γειτονικά χωριά έχουν μια παρόμοια μοίρα, με τα σπίτια να είναι αδειανά. Μόνο οι αναμνήσεις μένουν να περιφέρονται σαν φαντάσματα σ’ εκείνον τον τόπο. Η ολοκληρωτική εγκατάλειψη των βουνών των οποίων δάση και νερά έχουν καταστραφεί ανεπιστρεπτί από τις ενέργειες της βιομηχανίας, και η πενιχρή έως και μηδαμινή επαφή με τον έξω κόσμο, δημιουργoύν ένα αίσθημα εγκλωβισμού στον αναγνώστη. Δημιουργείται η αίσθηση ενός σχεδόν μετά-αποκαλυπτικού δράματος. Εντείνεται από το δράμα του δίδυμου πατέρα-γιου που μου φέρνει στο νου γνωστές post-apocalyptic διηγήσεις, όπως ο Δρόμος του ΜακΚάρθι. Είναι το πιο ζοφερό βιβλίο που έχω διαβάσει εδώ και πολύ καιρό. Και παρότι οι ίδιοι οι ήρωες μοιάζουν να αγνοούν ή να μην ενδιαφέρονται για τον ζυγό που έχουν επιλέξει να κουβαλήσουν, εγώ δεν μπορώ να πάψω να τους βλέπω ως μάρτυρες.
Η άποψή μου για την λογοτεχνία που παράγουμε, αυτή που επιμένουμε να μεταφράζουμε και ο τρόπους που την προωθούμε, είναι σταθερή: πέφτει «λίγη» στον αναγνώστη που παρακολουθεί στενά τι γράφεται εκτός Ελλάδος. Το Μαύρο Νερό, όμως, είναι γραμμένο από έναν άνθρωπο που ξέρει τι θέλει να πει και το λέει με φινέτσα και αγάπη για την καλή λογοτεχνία. Πάρα πολύ καλό!
Αυτά κι άλλα παρόμοια, με ποίκιλλες προεκτάσεις που γεννιούνται σαν απολήξεις, σκέφτομαι όταν πιάνω ένα αναγνωρισμένο από τον τύπο ελληνικό βιβλίο. Το Μαύρο Νερό είναι ένα βιβλίο που έχει ακουστεί στους σχετικούς κύκλους. Είναι, όμως, και ένα βιβλίο που αδικείται αν τσουβαλιαστεί με πολλά άλλα «καλά» βιβλίο Ελλήνων και που πολλούς μαζί με εμένα εκνευρίζουν. Την γραφή του Μακρόπουλου και την θεματολογία του -ορεινή επαρχία, ως καταφρονημένος και παραπεταμένος στο γηροκομείο της ελληνικής κρίσης τόπος- από το Δέντρο του Ιούδα. Έτσι και εδώ, στο Μαύρο Νερό, ο συγγραφέας καταπιάνεται με έναν πατέρα και τον γιό του σε ένα χωρίο της Ηπείρου, το οποίο οι κάτοικοι ο ένας μετά τον άλλον εγκαταλείπουν. Γειτονικά χωριά έχουν μια παρόμοια μοίρα, με τα σπίτια να είναι αδειανά. Μόνο οι αναμνήσεις μένουν να περιφέρονται σαν φαντάσματα σ’ εκείνον τον τόπο. Η ολοκληρωτική εγκατάλειψη των βουνών των οποίων δάση και νερά έχουν καταστραφεί ανεπιστρεπτί από τις ενέργειες της βιομηχανίας, και η πενιχρή έως και μηδαμινή επαφή με τον έξω κόσμο, δημιουργoύν ένα αίσθημα εγκλωβισμού στον αναγνώστη. Δημιουργείται η αίσθηση ενός σχεδόν μετά-αποκαλυπτικού δράματος. Εντείνεται από το δράμα του δίδυμου πατέρα-γιου που μου φέρνει στο νου γνωστές post-apocalyptic διηγήσεις, όπως ο Δρόμος του ΜακΚάρθι. Είναι το πιο ζοφερό βιβλίο που έχω διαβάσει εδώ και πολύ καιρό. Και παρότι οι ίδιοι οι ήρωες μοιάζουν να αγνοούν ή να μην ενδιαφέρονται για τον ζυγό που έχουν επιλέξει να κουβαλήσουν, εγώ δεν μπορώ να πάψω να τους βλέπω ως μάρτυρες.
Η άποψή μου για την λογοτεχνία που παράγουμε, αυτή που επιμένουμε να μεταφράζουμε και ο τρόπους που την προωθούμε, είναι σταθερή: πέφτει «λίγη» στον αναγνώστη που παρακολουθεί στενά τι γράφεται εκτός Ελλάδος. Το Μαύρο Νερό, όμως, είναι γραμμένο από έναν άνθρωπο που ξέρει τι θέλει να πει και το λέει με φινέτσα και αγάπη για την καλή λογοτεχνία. Πάρα πολύ καλό!
July 24, 2021
Ένα κουραστικό μα τόσο αληθινό κλισέ είναι το ότι τα σπουδαία έργα δεν εκτείνονται αποκλειστικά σε πολυσέλιδους τόμους. Ο «γέρος και η θάλασσα» του Hemingway (έργα του οποίου κατά σατανική σύμπτωση έχει μεταφράσει ο συγγραφέας) το αποδεικνύουν περίτρανα. Εδώ όμως ο καρχαρίας έχει τη μορφή της ακόρεστης δίψας του σύγχρονου πολιτισμού για ορυκτά καύσιμα, η οποία κατακρεουργεί το (υπ)έδαφος της ηπειρώτικης υπαίθρου.
Η συντελεσθείσα οικολογική καταστροφή μαυρίζει το νερό, αλλά πολύ περισσότερο τις ζωές και τις ψυχές των ελάχιστων κινουμένων λειψάνων που μένουν πίσω και προσπαθούν να πείσουν εαυτούς ότι αποτελούν ενσώματα όντα, μέσα από την προσκόλληση στην ανούσια ρουτίνα και στην πίστη σε έναν διεστραμμένο θρησκευτικό ανιμισμό. Κεντρική φιγούρα ο πατέρας ενός σακάτικου “παιδιού του σωλήνα”, τέκνου της κατ´ εξακολούθηση παράβασης των περιβαλλοντικών κανόνων και ασέλγειας πάνω στους φυσικούς νόμους.
Ο συγγραφέας «φτύνει» κατάμουτρα τα κλισέ που θα επεδίωκε οποιοδήποτε επίδοξο ευπώλητο, οπότε μην περιμένετε νοσταλγικούς πειθαναγκασμούς, κακοποιημένα βουκολικά στερεότυπα και γλυκανάλατο λυρισμό. Απέριττος λόγος στα καλύτερά του, στιβαρός, δωρικός νατουραλισμός, μεταφορικός λόγος που σφύζει από καλλιέπεια αλλά και ρεαλισμό όλα τους άψογες ηθογραφικές διελκυστίνδες ανάμεσα στην πεσιμιστική παραίτηση και στο ένστικτο της αυτοσυντήρησης που κολλάει πάνω σου σαν αρρώστια.
Μια σπουδαία νουβέλα που μάλλον μεγάλο διήγημα θυμίζει, αποφεύγει τον εύκολο ακτιβισμό και τη σικέ περιβαλλοντική ανησυχία, έχει σύγχρονο ευρωπαϊκό αέρα παρότι διαδραματίζεται στην ελληνική ύπαιθρο, καταφάσκει στη διεισδυτική αλλά λακωνική ηθογραφία και δεν μας πουλάει καθρεφτάκια σε ιθαγενείς, προσπαθώντας να εκμεταλλευτεί το ρεύμα της δυστοπικής λογοτεχνίας. Αναμφίβολα, η εκδοτική της επιτυχία αποδεικνύει ότι υπάρχει ακόμη εκλεπτυσμένο γούστο στο ελληνικό αναγνωστικό κοινό.
Η συντελεσθείσα οικολογική καταστροφή μαυρίζει το νερό, αλλά πολύ περισσότερο τις ζωές και τις ψυχές των ελάχιστων κινουμένων λειψάνων που μένουν πίσω και προσπαθούν να πείσουν εαυτούς ότι αποτελούν ενσώματα όντα, μέσα από την προσκόλληση στην ανούσια ρουτίνα και στην πίστη σε έναν διεστραμμένο θρησκευτικό ανιμισμό. Κεντρική φιγούρα ο πατέρας ενός σακάτικου “παιδιού του σωλήνα”, τέκνου της κατ´ εξακολούθηση παράβασης των περιβαλλοντικών κανόνων και ασέλγειας πάνω στους φυσικούς νόμους.
Ο συγγραφέας «φτύνει» κατάμουτρα τα κλισέ που θα επεδίωκε οποιοδήποτε επίδοξο ευπώλητο, οπότε μην περιμένετε νοσταλγικούς πειθαναγκασμούς, κακοποιημένα βουκολικά στερεότυπα και γλυκανάλατο λυρισμό. Απέριττος λόγος στα καλύτερά του, στιβαρός, δωρικός νατουραλισμός, μεταφορικός λόγος που σφύζει από καλλιέπεια αλλά και ρεαλισμό όλα τους άψογες ηθογραφικές διελκυστίνδες ανάμεσα στην πεσιμιστική παραίτηση και στο ένστικτο της αυτοσυντήρησης που κολλάει πάνω σου σαν αρρώστια.
Μια σπουδαία νουβέλα που μάλλον μεγάλο διήγημα θυμίζει, αποφεύγει τον εύκολο ακτιβισμό και τη σικέ περιβαλλοντική ανησυχία, έχει σύγχρονο ευρωπαϊκό αέρα παρότι διαδραματίζεται στην ελληνική ύπαιθρο, καταφάσκει στη διεισδυτική αλλά λακωνική ηθογραφία και δεν μας πουλάει καθρεφτάκια σε ιθαγενείς, προσπαθώντας να εκμεταλλευτεί το ρεύμα της δυστοπικής λογοτεχνίας. Αναμφίβολα, η εκδοτική της επιτυχία αποδεικνύει ότι υπάρχει ακόμη εκλεπτυσμένο γούστο στο ελληνικό αναγνωστικό κοινό.
January 24, 2020
Με χαρά παρατηρώ ότι τα τελευταία χρόνια, και μάλιστα το καλοκαίρι, κυκλοφορούν ενδιαφέρουσες νουβέλες. Ο Μακρόπουλος μας μεταφέρει σε μια ερημωμένη Ήπειρο, όπου ένας πατέρας παλεύει να επιβιώσει μαζί με τον ανάπηρο γιο του.
Μεστή γραφή, βαριά ατμόσφαιρα, η ζοφερή καταχνιά της ηπειρώτικης επαρχίας και vibes από το The Road του Cormac MacCarthy αποτελούν τα σωστά, όπως αποδείχθηκε, υλικά για να πετύχει αυτή η νουβέλα η οποία διαβάζεται απνευστί.
Τέλος, δεν μπορώ να μη σταθώ στην πίστη στην ανθρωπιά και την αγάπη που φαίνεται να διαποτίζει τις σελίδες του βιβλίου. Ευτυχώς που υπάρχουν άνθρωποι να μας θυμίζουν να βλέπουμε την - κρυμμένη - ομορφιά του κόσμου.
Μεστή γραφή, βαριά ατμόσφαιρα, η ζοφερή καταχνιά της ηπειρώτικης επαρχίας και vibes από το The Road του Cormac MacCarthy αποτελούν τα σωστά, όπως αποδείχθηκε, υλικά για να πετύχει αυτή η νουβέλα η οποία διαβάζεται απνευστί.
Τέλος, δεν μπορώ να μη σταθώ στην πίστη στην ανθρωπιά και την αγάπη που φαίνεται να διαποτίζει τις σελίδες του βιβλίου. Ευτυχώς που υπάρχουν άνθρωποι να μας θυμίζουν να βλέπουμε την - κρυμμένη - ομορφιά του κόσμου.
March 22, 2021
Ο Μακρόπουλος είναι ο Μακριδάκης, αν ο Μακριδάκης έγραφε speculative λογοτεχνία.
Σκεφτείτε το. Και οι δύο επιλέγουν σχεδόν αποκλειστικά τη νουβέλα ως το βασικό τους εκφραστικό μέσο, κεντρικό θέμα τους είναι οι παραδόσεις, λατρεύουν μέσα από τα έργα τους έναν τρόπο ζωής που έχει χαθεί, έχουν μια αδυναμία στην έννοια της πίστης και η γλώσσα τους είναι λυρική και μελωδική.
Ο Μακρόπουλος όμως, ειδικά στο Μαύρο νερό και στη Θάλασσα, τα δύο πιο πρόσφατα έργα του, αποδεικνύεται ο πιο αξιόλογος άντρας εκπρόσωπος της speculative λογοτεχνίας στη χώρα μας. Κι αυτό το επιτυγχάνει όχι μόνο τον τρόπο που αφηγείται αυτή την ιστορία, αλλά και για το γεγονός πως αυτό το κάνει μέσα από έναν εντελώς mainstream και, αν μου επιτρέπεται ο χαρακτηρισμός, παλιομοδίτικο εκδοτικό [τα βιβλία του είναι τυπωμένα σε πολυτονικό, ffs]. Σημαντικό ακόμη κι αν, προς το παρόν, αυτό δε δείχνει να επεκτείνεται και σε άλλους συγγραφείς/εκδοτικούς.
Το Μαύρο νερό αφηγείται την ιστορία ενός πατέρα και ενός γιου, μερικών από τους τελευταίους κατοίκους ενός μικρού χωριού της Ηπείρου, σε έναν κόσμο που το νερό έχει σκοτώσει τους περισσότερους ανθρώπους και τα ζώα, αλλά μαζί έφερε την καταστροφή και στη φύση. Μια μετα-αποκαλυπτικού ύφους αφήγηση, με ολίγη από ελληνικό φολκλόρ, για να δέσει η ιστορία.
Με επίκεντρο λοιπόν μια ολέθρια οικολογική καταστροφή και τη σχέση του πατέρα με τον γιο, ο Μακρόπουλος στήνει μια ρεαλιστική ιστορία, γεμάτη καταχνιά, κατάθλιψη και μουντίλα. Ταυτόχρονα όμως, το βιβλίο δε μένει απλά στις εντυπώσεις και στην υφολογική του αξία. Μιλά για τις ρίζες των ανθρώπων, τη συνήθεια, τη συνύπαρξη, το νόημα της ζωής. Εξαντλεί τα όρια των 80 του σελίδων και συνδέει τον αναγνώστη με τους χαρακτήρες του και την πλοκή του, χωρίς να χρειάζεται συγγραφικά τρικ ή ανατροπες για να το επιτύχει. Πώς να το πω, είναι ήρεμη δύναμη, αλλά από αυτές που σιγοβράζουν.
Για τον Μιχάλη Μακρόπουλο δεν μπορούμε πλέον να πούμε πως είναι ανερχόμενο όνομα, αφού μετά από τα Το δέντρο του Ιούδα, Τσότσηγια & Ω'μ, Μαύρο νερό και Η θάλασσα, τις τέσσερις νουβέλες που έχει κυκλοφορήσει με τις Εκδόσεις Κίχλη, η [σημαντική] θέση του στην ελληνική λογοτεχνία της τελευταίας δεκαετίας έχει παγιωθεί. Εμείς εδώ θα είμαστε να διαβάσουμε και το επόμενο.
Σκεφτείτε το. Και οι δύο επιλέγουν σχεδόν αποκλειστικά τη νουβέλα ως το βασικό τους εκφραστικό μέσο, κεντρικό θέμα τους είναι οι παραδόσεις, λατρεύουν μέσα από τα έργα τους έναν τρόπο ζωής που έχει χαθεί, έχουν μια αδυναμία στην έννοια της πίστης και η γλώσσα τους είναι λυρική και μελωδική.
Ο Μακρόπουλος όμως, ειδικά στο Μαύρο νερό και στη Θάλασσα, τα δύο πιο πρόσφατα έργα του, αποδεικνύεται ο πιο αξιόλογος άντρας εκπρόσωπος της speculative λογοτεχνίας στη χώρα μας. Κι αυτό το επιτυγχάνει όχι μόνο τον τρόπο που αφηγείται αυτή την ιστορία, αλλά και για το γεγονός πως αυτό το κάνει μέσα από έναν εντελώς mainstream και, αν μου επιτρέπεται ο χαρακτηρισμός, παλιομοδίτικο εκδοτικό [τα βιβλία του είναι τυπωμένα σε πολυτονικό, ffs]. Σημαντικό ακόμη κι αν, προς το παρόν, αυτό δε δείχνει να επεκτείνεται και σε άλλους συγγραφείς/εκδοτικούς.
Το Μαύρο νερό αφηγείται την ιστορία ενός πατέρα και ενός γιου, μερικών από τους τελευταίους κατοίκους ενός μικρού χωριού της Ηπείρου, σε έναν κόσμο που το νερό έχει σκοτώσει τους περισσότερους ανθρώπους και τα ζώα, αλλά μαζί έφερε την καταστροφή και στη φύση. Μια μετα-αποκαλυπτικού ύφους αφήγηση, με ολίγη από ελληνικό φολκλόρ, για να δέσει η ιστορία.
Με επίκεντρο λοιπόν μια ολέθρια οικολογική καταστροφή και τη σχέση του πατέρα με τον γιο, ο Μακρόπουλος στήνει μια ρεαλιστική ιστορία, γεμάτη καταχνιά, κατάθλιψη και μουντίλα. Ταυτόχρονα όμως, το βιβλίο δε μένει απλά στις εντυπώσεις και στην υφολογική του αξία. Μιλά για τις ρίζες των ανθρώπων, τη συνήθεια, τη συνύπαρξη, το νόημα της ζωής. Εξαντλεί τα όρια των 80 του σελίδων και συνδέει τον αναγνώστη με τους χαρακτήρες του και την πλοκή του, χωρίς να χρειάζεται συγγραφικά τρικ ή ανατροπες για να το επιτύχει. Πώς να το πω, είναι ήρεμη δύναμη, αλλά από αυτές που σιγοβράζουν.
Για τον Μιχάλη Μακρόπουλο δεν μπορούμε πλέον να πούμε πως είναι ανερχόμενο όνομα, αφού μετά από τα Το δέντρο του Ιούδα, Τσότσηγια & Ω'μ, Μαύρο νερό και Η θάλασσα, τις τέσσερις νουβέλες που έχει κυκλοφορήσει με τις Εκδόσεις Κίχλη, η [σημαντική] θέση του στην ελληνική λογοτεχνία της τελευταίας δεκαετίας έχει παγιωθεί. Εμείς εδώ θα είμαστε να διαβάσουμε και το επόμενο.
March 13, 2020
Καμιά φορά τα μικρά σε μέγεθος βιβλία είναι εξαιρετικά μεγάλα ως προς το νοηματικό τους βάθος. Καταπληκτικό βιβλίο, η ατμόσφαιρα που περιγράφεται σίγουρα δεν είναι η πιο ευχάριστη αλλά είναι αληθινή. Μακάρι να υπήρχε μεγαλύτερη βαθμολογία για να βάλω!
May 24, 2020
Ένα μικρό διαμαντάκι...
March 20, 2021
Συγκλονιστικό! Τελικά υπάρχει και η πραγματικά καλή ελληνική λογοτεχνία τη σήμερον ημέρα και ιδού ένα παράδειγμα.
Σε μεταφέρει, στο χρόνο και στον τόπο. Αισθάνεσαι τους ήρωες, τον καημό και το σκληρό πρόσωπο που τους δείχνει η ζωή και δεν μπορείς να τους κατηγορήσεις για τίποτα ακόμη κι όταν οι συμπεριφορές τους είναι παραβατικές. Και Θεέ μου, πόσο ξεχωριστά, στο τέλος, μας οδηγεί στη λύτρωση ή έστω σε μια γεύση από αυτή!
Ήταν η πρώτη μου επαφή με τον συγγραφέα, θα ακολουθήσουν σίγουρα κι άλλα αναγνώσματα.
Σε μεταφέρει, στο χρόνο και στον τόπο. Αισθάνεσαι τους ήρωες, τον καημό και το σκληρό πρόσωπο που τους δείχνει η ζωή και δεν μπορείς να τους κατηγορήσεις για τίποτα ακόμη κι όταν οι συμπεριφορές τους είναι παραβατικές. Και Θεέ μου, πόσο ξεχωριστά, στο τέλος, μας οδηγεί στη λύτρωση ή έστω σε μια γεύση από αυτή!
Ήταν η πρώτη μου επαφή με τον συγγραφέα, θα ακολουθήσουν σίγουρα κι άλλα αναγνώσματα.
August 31, 2019
Μέχρι τώρα είχα διαβάσει αρκετά από τα βιβλία που έχει μεταφράσει εξαιρετικά ο Μιχάλης Μακρόπουλος (μεταφραστής του Στίβεν Κινγκ γαρ, και ιδιαίτερα του magnum opus του, του «Μαύρου Πύργου»), αλλά δεν είχε τύχει να διαβάσω κάποιο από τα δικά του· με αυτή την πρόσφατη νουβέλα του μου φανερώθηκε ως μια πένα στιβαρή, που ξέρει καλά τι και πώς γράφει. Θυμίζοντας, τόσο ως προς την ατμόσφαιρα, όσο και ως προς τον χώρο που διαδραματίζεται, μερικά από τα καλύτερα διηγήματα του Δημήτρη Χατζή, επικοινωνεί ταυτόχρονα με τη μεγάλη παγκόσμια παράδοση της μετααποκαλυπτικής λογοτεχνίας.
Ολόκληρη η κριτική μου στο ηλεκτρονικό περιοδικό Marginalia: https://marginalia.gr/arthro/mayro-ne...
Ολόκληρη η κριτική μου στο ηλεκτρονικό περιοδικό Marginalia: https://marginalia.gr/arthro/mayro-ne...
April 5, 2025
Το 2020 χρειάζεται πραγματικά να διαβάσεις ενα δυστοπικο διήγημα; Αυτή η ερώτηση με έκανε να μην ξεκινάω το βιβλίο παρά τις πολύ καλές κριτικές που είδα οτι ειχε. Εχθές πηρα μια ανάσα και σκέφτηκα ότι ίσως το 2020 είναι η πιο κατάλληλη περίοδος να το κάνεις.
Είναι όντως όσο καλό λένε. Σε λίγες σελίδες εισπράττεις την ατμόσφαιρα, προβληματιζεσαι με τις φαινομενικά αλλόκοτες αποφάσεις των ηρώων και βουτάς πραγματικά στην ιστορία.
Είναι όντως όσο καλό λένε. Σε λίγες σελίδες εισπράττεις την ατμόσφαιρα, προβληματιζεσαι με τις φαινομενικά αλλόκοτες αποφάσεις των ηρώων και βουτάς πραγματικά στην ιστορία.
March 9, 2020
Το ειδυλλιακό περιβάλλον ενός τόπου «απαλού», τα χρώματα του οποίου «σβήνουν το ένα στ’ άλλο» και «η εικόνα του κυματίζει στο βλέμμα και στην σκέψη» (Οδοιπορικό στο Πωγώνι), αναδιαμορφώνεται στο Μαύρο Νερό του Μιχάλη Μακρόπουλου σ’ ένα μετα-αποκαλυπτικό σκηνικό θανάτου και εγκατάλειψης.
Κανείς δεν γλιτώνει από τον γδικιωμό της φύσης. Ούτε καν το Πωγώνι, η ιστορική αυτή περιοχή της Ηπείρου με τα τριάντα τόσα χωριά (τα περισσότερα στην από δω πλευρά των συνόρων μας), που, στην δυστοπία του Μ. Μακρόπουλου, δηλητηριάζεται από το “μαύρο νερό”. Τα μείγματα των υδρογονανθράκων που για χιλιετίες “εγκαταβίωναν” ειρηνικά στα σωθικά των βουνών της Ηπείρου (των ίδιων αχνών βουνών που ο συγγραφέας στο Οδοιπορικό του ένιωθε ότι υποχωρούν ως το σύνορο του ουρανού), στάλθηκαν βίαια στο φως της μέρας και ρύπαναν το έδαφος και τα ύδατα. Κάποιοι πεθάναν κι άλλοι εγκατέλειψαν το Πωγώνι για να μην έχουν την τύχη τους.
Όμως, πάντοτε θα υπάρχουν κι εκείνοι που αρνούνται να φύγουν, «ποτέ από το χρέος μη κινούντες». Οι αδύναμοι, που δεν τολμούν να αποχαιρετήσουν ούτε τον τόπο τους, ούτε το βιός τους, έστω κι αν τίποτε από τα δυο δεν θυμίζει αυτό που ήταν κάποτε. Οι θαρραλέοι, που πιστεύουν πως, μόνοι αυτοί, θα νικήσουν τον θάνατο. Ανάμεσά τους, ένας χαροκαμένος πατέρας κι ο μισερός του γιος. Φόρτωμα ο μικρός για τον πατέρα κι ευλογία συνάμα. Δεμένοι με την αγάπη τους, απόλυτα εξαρτημένοι ο ένας από τον άλλον. Περιδιαβαίνουν στους ερειπιώνες, τα χαλάσματα και τις αλειτούργητες εκκλησιές, κάτω από έναν ήλιο που έπαψε να είναι ζωογόνος και λαμπερός, σ’ έναν τόπο που πασχίζει να αναγεννηθεί. Κι ίσως τα καταφέρει.
Τρυφερό, ανθρώπινο, ας διδάσκεται στα σχολεία του μέλλοντός μας.
Κανείς δεν γλιτώνει από τον γδικιωμό της φύσης. Ούτε καν το Πωγώνι, η ιστορική αυτή περιοχή της Ηπείρου με τα τριάντα τόσα χωριά (τα περισσότερα στην από δω πλευρά των συνόρων μας), που, στην δυστοπία του Μ. Μακρόπουλου, δηλητηριάζεται από το “μαύρο νερό”. Τα μείγματα των υδρογονανθράκων που για χιλιετίες “εγκαταβίωναν” ειρηνικά στα σωθικά των βουνών της Ηπείρου (των ίδιων αχνών βουνών που ο συγγραφέας στο Οδοιπορικό του ένιωθε ότι υποχωρούν ως το σύνορο του ουρανού), στάλθηκαν βίαια στο φως της μέρας και ρύπαναν το έδαφος και τα ύδατα. Κάποιοι πεθάναν κι άλλοι εγκατέλειψαν το Πωγώνι για να μην έχουν την τύχη τους.
Όμως, πάντοτε θα υπάρχουν κι εκείνοι που αρνούνται να φύγουν, «ποτέ από το χρέος μη κινούντες». Οι αδύναμοι, που δεν τολμούν να αποχαιρετήσουν ούτε τον τόπο τους, ούτε το βιός τους, έστω κι αν τίποτε από τα δυο δεν θυμίζει αυτό που ήταν κάποτε. Οι θαρραλέοι, που πιστεύουν πως, μόνοι αυτοί, θα νικήσουν τον θάνατο. Ανάμεσά τους, ένας χαροκαμένος πατέρας κι ο μισερός του γιος. Φόρτωμα ο μικρός για τον πατέρα κι ευλογία συνάμα. Δεμένοι με την αγάπη τους, απόλυτα εξαρτημένοι ο ένας από τον άλλον. Περιδιαβαίνουν στους ερειπιώνες, τα χαλάσματα και τις αλειτούργητες εκκλησιές, κάτω από έναν ήλιο που έπαψε να είναι ζωογόνος και λαμπερός, σ’ έναν τόπο που πασχίζει να αναγεννηθεί. Κι ίσως τα καταφέρει.
Τρυφερό, ανθρώπινο, ας διδάσκεται στα σχολεία του μέλλοντός μας.
January 22, 2020
Το «Μαύρο νερό» είναι ένα απόκοσμο, άγριο παραμύθι. Δεν έχω, τελευταία, προτίμηση στους Έλληνες συγγραφείς ωστόσο παρασυρμένη από τις κριτικές, ξεκίνησα την ανάγνωση και βρήκα μια οικειότητα και μια ζεστασιά στη γραφή, όπως όταν νιώθεις σαν στο σπίτι σου. Όμως, ζόφος και μελαγχολία είναι τα κυρίαρχα συναισθήματα που με ακολούθησαν σε όλη την ιστορία, χωρίς να το ευχαριστιέμαι. Εγκαταλελειμμένα χωριά της Ηπείρου είναι το σκηνικό, βαρύ κι ασήκωτο∙ άνθρωποι-φαντάσματα είναι οι πρωταγωνιστές, ξένοι και μακρινοί. Σχεδόν μαρτυρική η ζωή τους, που μοιάζει με λέξη εντελώς απομακρυσμένη από το νόημα που εμείς όλοι της προσδίδουμε. Μια ζωή που συντηρείται από τη συνήθεια, από το δέσιμο με τον τόπο, από την κοινωνία με το κοινό ριζικό. Και να’τη μια καταδικασμένη ελπίδα που δειλά ξεπροβάλλει.
Ένα αξιόλογο δείγμα της νέας ελληνικής λογοτεχνίας.
Ένα αξιόλογο δείγμα της νέας ελληνικής λογοτεχνίας.
February 26, 2020
Υπέροχο βιβλίο.
February 2, 2020
Τον Σεπτέμβριο του 2017 διάβασα την εξαιρετική νουβέλα "Το δέντρο του Ιούδα", γεγονός που μου δημιούργησε υψηλές προσδοκίες για επόμενα έργα του Μακρόπουλου. Λοιπόν, τούτη η νουβέλα μου φάνηκε ένα σκαλοπατάκι πιο δυνατή, πιο σκοτεινή και πιο συγκλονιστική από την προηγούμενη. Πραγματικά, η ατμόσφαιρα της ιστορίας είναι μαύρη και άραχλη, τα σκηνικά καταθλιπτικά και μουντά, και οι χαρακτήρες συνεχίζουν να ζουν περισσότερο από συνήθεια παρά από πραγματική θέληση για ζωή, σ'ένα χωριό παρατημένο στην τύχη του, έπειτα από μια μεγάλη οικολογική καταστροφή που έκανε ζημιά στο περιβάλλον της γύρω περιοχής και κατέστρεψε την υγεία πολλών ανθρώπων των κοντινών χωριών. Βασικό πρωταγωνιστικό δίδυμο είναι ένας πατέρας και ο ανάπηρος γιος του, που η αγάπη που τρέφει ο ένας για τον άλλο μοιάζει να είναι η μοναδική κινητήριος δύναμη που τους κάνει να επιβιώνουν σ'ένα από κάθε άποψη τοξικό περιβάλλον. Η γραφή είναι δυνατή και υποβλητική, σε μερικά σημεία τραχιά και σε μερικά άλλα πιο λυρική, με φοβερές περιγραφές των τοπίων και της καταθλιπτικής καθημερινότητας των χαρακτήρων. Το βιβλιαράκι αυτό εγγυημένα θα σας μαυρίσει την ψυχή, αλλά επίσης θα σας δώσει λίγη τροφή για σκέψη.
January 4, 2022
Το πρώτο ανάγνωσμα της χρονιάς κλείνει με ένα μούδιασμα και ένα σφίξιμο στο στομάχι όσο αναλογίζεσαι ότι το βιβλίο θα μπορούσε να περιγράφει τη ζωή κάποιου πραγματικού ανθρώπου σε κάποιο απομονωμένο ορεινό χωριό, "ξεχασμένο" από το Θεό.
February 23, 2021
Τι υπέροχη νουβέλα, τι φοβερή γραφή, ένοιωθα λες και σκαρφάλωσα και εγώ στα βουνά της Ηπείρου. Αλθηινό διαμαντάκι αυτό το βιβλίο, διαβάζεται απνευστί και μένει στο μυαλό καιρό μετά.
April 2, 2023
«Αν το συνειδητοποιήσεις, ο θάνατος είναι η απόλυτη δημοκρατία, δεν υπάρχει τίποτα πιο δημοκρατικό. Όλα τα υπόλοιπα έχουν τρομερή ταξική διαστρωμάτωση. Αν το συνειδητοποιούσαμε αυτό, θα βάζαμε κάποια πράγματα στην άκρη, θα σκεφτόμασταν και δεύτερη φορά τη συμπεριφορά μας απέναντι στον συνάνθρωπο, στο ζώο, στον πλανήτη...»
Το «μαύρο νερό» μου ξυράφιασε την ψυχή μέσα στην δυστοπική του αισιοδοξία που αναλύει και αγαπά τον θάνατο ίσως και λίγο περισσότερο από τη ζωή.
Σαν το « πικ-νικ δίπλα στο δρόμο, σαν τον στάλκερ, τον Κόκκινο κυνηγό. Ο Κόκκινος άνθρωπος υπονομεύει ένα σκληρό κατασταλτικό σύστημα επιδιώκοντας να κερδίσει
ο,τι και όσα περισσότερα μπορεί, απο ένα
βαρβάτο καπιταλιστικ�� σύστημα μαύρης αγοράς.
Έτσι και στο μαύρο νερό η φιγούρα του Πατέρα στάλκερ με το παράλυτο και παραμορφωμένο σωματικά παιδί του στο σπίτι ή στην πλάτη του φορτωμένο όταν χρειαζόταν να βγει κι αυτό από το σπίτι, γυρίζει τα ερειπωμένα σπίτια ενός νεκρού χωριού μετά από μια τεράστια οικολογική καταστροφή που έχει δηλητηριάσει ακόμη και τον αέρα στα βουνά της Ηπείρου. Αναζητά εφόδια. Τροφή. Κεριά. Εργαλεία. Ξύλα. Αντικείμενα πρώτης ή και τελευταίας ανάγκης που στο μέσον του τίποτα αποτελούν πολυτέλεια.
Το δυστοπικό γουέστερν της Ηπείρου μας διηγείται την απόλυτη εξαθλίωση, την ανέχεια, την πείνα, τις στερήσεις σε βασικά είδη ανθρώπινης διαβίωσης και επιβίωσης. Το κατεστραμμένο χωριό υπάρχει χάρη στα φαντάσματα των νεκρών που το κατοίκησαν και στην αγάπη που περισσεύει ανάμεσα στους ελάχιστους που απέμειναν να επιμένουν πως θα τα καταφέρουν, πως θα παλέψουν και θα σώσουν τη ζωή από τον θάνατο που προπορεύεται χιλιόμετρα μακριά.
Οι παλιές δεξαμενές, οι καλλιεργήσιμες εκτάσεις, οι λίμνες, τα οπωροφόρα δέντρα, τα ζώα και τα πουλιά είναι μολυσμένα πια σαν το μαύρο νερό που απαγορεύεται να πιεις από τις βρύσες των σπιτιών στο δυστοπικό χωριό. Είναι σαν τις Ζώνες, πραγματικά εκτάσεις φρίκης,
είναι η άγνωστη κόλαση που μεταλλάσσει, σακατεύει, σκοτώνει και εξαϋλώνει κάθε ανθρώπινη ύπαρξη μέσα στην καυτή κόλλα μετατροπής και παραμόρφωσης που βράζει.
Στην τελική εικόνα η αισιοδοξία πρωταγωνιστεί αλλά σε μια τραγωδία που το τέλος κορυφώνει παρέα με τον θάνατο.
Καλή ανάγνωση.
Πολλούς και σεμνούς ασπασμούς.
Το «μαύρο νερό» μου ξυράφιασε την ψυχή μέσα στην δυστοπική του αισιοδοξία που αναλύει και αγαπά τον θάνατο ίσως και λίγο περισσότερο από τη ζωή.
Σαν το « πικ-νικ δίπλα στο δρόμο, σαν τον στάλκερ, τον Κόκκινο κυνηγό. Ο Κόκκινος άνθρωπος υπονομεύει ένα σκληρό κατασταλτικό σύστημα επιδιώκοντας να κερδίσει
ο,τι και όσα περισσότερα μπορεί, απο ένα
βαρβάτο καπιταλιστικ�� σύστημα μαύρης αγοράς.
Έτσι και στο μαύρο νερό η φιγούρα του Πατέρα στάλκερ με το παράλυτο και παραμορφωμένο σωματικά παιδί του στο σπίτι ή στην πλάτη του φορτωμένο όταν χρειαζόταν να βγει κι αυτό από το σπίτι, γυρίζει τα ερειπωμένα σπίτια ενός νεκρού χωριού μετά από μια τεράστια οικολογική καταστροφή που έχει δηλητηριάσει ακόμη και τον αέρα στα βουνά της Ηπείρου. Αναζητά εφόδια. Τροφή. Κεριά. Εργαλεία. Ξύλα. Αντικείμενα πρώτης ή και τελευταίας ανάγκης που στο μέσον του τίποτα αποτελούν πολυτέλεια.
Το δυστοπικό γουέστερν της Ηπείρου μας διηγείται την απόλυτη εξαθλίωση, την ανέχεια, την πείνα, τις στερήσεις σε βασικά είδη ανθρώπινης διαβίωσης και επιβίωσης. Το κατεστραμμένο χωριό υπάρχει χάρη στα φαντάσματα των νεκρών που το κατοίκησαν και στην αγάπη που περισσεύει ανάμεσα στους ελάχιστους που απέμειναν να επιμένουν πως θα τα καταφέρουν, πως θα παλέψουν και θα σώσουν τη ζωή από τον θάνατο που προπορεύεται χιλιόμετρα μακριά.
Οι παλιές δεξαμενές, οι καλλιεργήσιμες εκτάσεις, οι λίμνες, τα οπωροφόρα δέντρα, τα ζώα και τα πουλιά είναι μολυσμένα πια σαν το μαύρο νερό που απαγορεύεται να πιεις από τις βρύσες των σπιτιών στο δυστοπικό χωριό. Είναι σαν τις Ζώνες, πραγματικά εκτάσεις φρίκης,
είναι η άγνωστη κόλαση που μεταλλάσσει, σακατεύει, σκοτώνει και εξαϋλώνει κάθε ανθρώπινη ύπαρξη μέσα στην καυτή κόλλα μετατροπής και παραμόρφωσης που βράζει.
Στην τελική εικόνα η αισιοδοξία πρωταγωνιστεί αλλά σε μια τραγωδία που το τέλος κορυφώνει παρέα με τον θάνατο.
Καλή ανάγνωση.
Πολλούς και σεμνούς ασπασμούς.
December 17, 2019
http://diavazontas.blogspot.com/2019/...
Η νουβέλα του Μιχάλη Μακρόπουλου είναι από εκείνα τα βιβλία που θα τα διαβάσεις μια Παρασκευή βράδυ κουλουριασμένος στον καναπέ σου και πιθανότατα η ανάγνωση να μην σου πάρει πάνω από δύο-τρεις ώρες. Έπειτα όμως θα τη σκέφτεσαι για καιρό, γιατί στις τόσο λίγες λέξεις της κρύβεται αυτό που είναι αληθινό για την ανθρώπινη ύπαρξη, μένουν τα σημαντικά ξεγυμνωμένα από όλα τα άλλα: η αγάπη, ο τόπος, η γλώσσα. Και για αυτά αξίζει— όχι να θυσιαστείς, αυτό είναι άσκοπο και αδιάφορο— αλλά να ζήσεις.
Ο Πατέρας ζει σε ένα χωριό ψηλά στην Ήπειρο με τον Χριστόφορο, τον γιο του. Λίγοι χωριανοί έχουν μείνει πια, μιας και η αρρώστια τούς αποδεκάτισε όλους, και ζουν χάρη σε ένα ελάχιστο επίδομα. Όλα γύρω είναι μολυσμένα, το νερό, το κρέας των ζωών, ο αέρας που ανασαίνουν, όμως αυτοί οι λίγοι αρνούνται να πάνε στα νέα σπίτια που τους έχτισε σε κάτι σαν καταυλισμό το κράτος. Ο Πατέρας πηγαίνει με το λεωφορείο στην πόλη για τρόφιμα, να φέρει για εκείνον και τον Φόρη τα απολύτως βασικά, κι ίσως κι ένα δύο μεταχειρισμένα βιβλία. Μερικές φορές κουβαλάει τον Φόρη στο σακίδιο του για να πάνε βόλτα. Γιατί ο Φόρης γεννήθηκε όταν η μάνα του είχε ήδη αρρωστήσει, και τα πόδια του είναι ανύπαρκτα, το ίδιο και το ένα του χέρι. Αλλά ο Φόρης λατρεύει τον Πατέρα του και τα βιβλία και θέλει να ζήσει. Εκεί, στο χωριό.
Είναι ίσως για ένα από τα πιο ενδιαφέροντα βιβλία για την αγάπη. Όχι για την αυταπάρνηση ή τη φροντίδα, αλλά για την αγάπη όλων όσων νιώθεις πως είναι δικοί σου και δικά σου κι έχουν μια κάποια σημασία. Η ζωή δεν γίνεται ποτέ αβίωτη όταν ξέρεις τι σε πονάει και σε καθηλώνει. Ως το τέλος. Πρόκειται για μια εξαιρετική νουβέλα γλωσσικά— πώς αλλιώς αφού γράφει ο Μιχάλης Μακρόπουλος— μα κι ένα βαθιά συγκινητικό και υπαρξιακό βιβλίο. Ο Πατέρας είναι ο καθένας από μας όταν καθαρίσει από τις μικρότητες της καθημερινότητας. Και ο τόπος, εκεί που γεννήθηκες και ανήκεις, μια σταθερά πέρα από γραφικότητες, η πραγματική έννοια της πατρίδας.
Η νουβέλα του Μιχάλη Μακρόπουλου είναι από εκείνα τα βιβλία που θα τα διαβάσεις μια Παρασκευή βράδυ κουλουριασμένος στον καναπέ σου και πιθανότατα η ανάγνωση να μην σου πάρει πάνω από δύο-τρεις ώρες. Έπειτα όμως θα τη σκέφτεσαι για καιρό, γιατί στις τόσο λίγες λέξεις της κρύβεται αυτό που είναι αληθινό για την ανθρώπινη ύπαρξη, μένουν τα σημαντικά ξεγυμνωμένα από όλα τα άλλα: η αγάπη, ο τόπος, η γλώσσα. Και για αυτά αξίζει— όχι να θυσιαστείς, αυτό είναι άσκοπο και αδιάφορο— αλλά να ζήσεις.
Ο Πατέρας ζει σε ένα χωριό ψηλά στην Ήπειρο με τον Χριστόφορο, τον γιο του. Λίγοι χωριανοί έχουν μείνει πια, μιας και η αρρώστια τούς αποδεκάτισε όλους, και ζουν χάρη σε ένα ελάχιστο επίδομα. Όλα γύρω είναι μολυσμένα, το νερό, το κρέας των ζωών, ο αέρας που ανασαίνουν, όμως αυτοί οι λίγοι αρνούνται να πάνε στα νέα σπίτια που τους έχτισε σε κάτι σαν καταυλισμό το κράτος. Ο Πατέρας πηγαίνει με το λεωφορείο στην πόλη για τρόφιμα, να φέρει για εκείνον και τον Φόρη τα απολύτως βασικά, κι ίσως κι ένα δύο μεταχειρισμένα βιβλία. Μερικές φορές κουβαλάει τον Φόρη στο σακίδιο του για να πάνε βόλτα. Γιατί ο Φόρης γεννήθηκε όταν η μάνα του είχε ήδη αρρωστήσει, και τα πόδια του είναι ανύπαρκτα, το ίδιο και το ένα του χέρι. Αλλά ο Φόρης λατρεύει τον Πατέρα του και τα βιβλία και θέλει να ζήσει. Εκεί, στο χωριό.
Είναι ίσως για ένα από τα πιο ενδιαφέροντα βιβλία για την αγάπη. Όχι για την αυταπάρνηση ή τη φροντίδα, αλλά για την αγάπη όλων όσων νιώθεις πως είναι δικοί σου και δικά σου κι έχουν μια κάποια σημασία. Η ζωή δεν γίνεται ποτέ αβίωτη όταν ξέρεις τι σε πονάει και σε καθηλώνει. Ως το τέλος. Πρόκειται για μια εξαιρετική νουβέλα γλωσσικά— πώς αλλιώς αφού γράφει ο Μιχάλης Μακρόπουλος— μα κι ένα βαθιά συγκινητικό και υπαρξιακό βιβλίο. Ο Πατέρας είναι ο καθένας από μας όταν καθαρίσει από τις μικρότητες της καθημερινότητας. Και ο τόπος, εκεί που γεννήθηκες και ανήκεις, μια σταθερά πέρα από γραφικότητες, η πραγματική έννοια της πατρίδας.
October 26, 2019
Διαβάζοντας μόλις χθες ότι βρέθηκε ραδιενέργεια στο νερό οικισμού του Δήμου Βόλβης Θεσσαλονίκης, έχω την αίσθηση ότι αυτή η δυστοπική νουβέλα δεν είναι μόνο μετααποκαλυπτική (για την εποχή που περιγράφει) αλλά και αποκαλυπτική (για την εποχή μας). Μάλλον τα όργανα έχουν ήδη αρχίσει. Κατά τ' άλλα πρόκειται για εξαιρετικό βιβλίο με υπέροχη γραφή, ''γραμμένο από την καρδιά'', όπως μου αρέσει να λέω. Η εικόνα του πατέρα με το γιο του Χριστόφορο στις πλάτες του μου θύμισε τα εικονίσματα του Αγίου Χριστοφόρου, όπου ο άγιος απεικονίζεται με το θείο βρέφος στις πλάτες του. Τέλος, δεν μπορώ να μην αναφερθώ στην καταπληκτική και εξαιρετικά καλαίσθητη φωτογραφία εξωφύλλου, που όπως διαβάζω είναι του ίδιου του συγγραφέα. Ακόμη πέντε αστεράκια γι' αυτή, πολύ τη ζήλεψα!
February 11, 2020
Με ξεδίψασε το Μαύρο νερό, το ρούφηξα μέχρι τελευταίας πικρής ρανίδας – ωστόσο, εκείνο δεν με ρούφηξε· για την ακρίβεια, με θύμωσε.
Το εκτίμησα που ξεκούρασε τον Χριστόφορο και τον ζαλίκωσε στους ώμους του θεανθρώπου Πατέρα, η γλώσσα ήταν (όπως πάντα από τον Μακρόπουλο) οικονόμα και λεπτοδουλεμένη, είδα μπρος στα μάτια μου τον Γιώργο και την Αθηνά να σηκώνονται από το χαρτί και να μου ψήνουν καφέ ή να με κερνάνε φαρμακωμένα μήλα, έπιασα τον εαυτό μου να αναρωτιέται, εσύ τι θα ’κανες στη θέση τους;
Με θύμωσε όμως γιατί αν δουλευόταν λίγο παραπάνω, αν δεν ήταν τόσο βιαστική η εναλλαγή των σκηνών, αν κούμπωνε σφιχτότερα η μία με την άλλη, αν δεν ήταν τόσο βεβιασμένο το κλείσιμο, αν άφηνε τη νουβέλα να βάλει λίγη σάρκα ακόμα πάνω της, ο νεκρόκοσμος που περιγράφει θ’ ανασταινόταν πραγματικά, το πετρέλαιο θα πότιζε και θα βρόμαγε, θα έτριζαν στα δάχτυλα οι ήχοι. Με θύμωσε, γιατί δεν έγινε εξαιρετική.
Το εκτίμησα που ξεκούρασε τον Χριστόφορο και τον ζαλίκωσε στους ώμους του θεανθρώπου Πατέρα, η γλώσσα ήταν (όπως πάντα από τον Μακρόπουλο) οικονόμα και λεπτοδουλεμένη, είδα μπρος στα μάτια μου τον Γιώργο και την Αθηνά να σηκώνονται από το χαρτί και να μου ψήνουν καφέ ή να με κερνάνε φαρμακωμένα μήλα, έπιασα τον εαυτό μου να αναρωτιέται, εσύ τι θα ’κανες στη θέση τους;
Με θύμωσε όμως γιατί αν δουλευόταν λίγο παραπάνω, αν δεν ήταν τόσο βιαστική η εναλλαγή των σκηνών, αν κούμπωνε σφιχτότερα η μία με την άλλη, αν δεν ήταν τόσο βεβιασμένο το κλείσιμο, αν άφηνε τη νουβέλα να βάλει λίγη σάρκα ακόμα πάνω της, ο νεκρόκοσμος που περιγράφει θ’ ανασταινόταν πραγματικά, το πετρέλαιο θα πότιζε και θα βρόμαγε, θα έτριζαν στα δάχτυλα οι ήχοι. Με θύμωσε, γιατί δεν έγινε εξαιρετική.
May 26, 2021
Μια χαρά, ωραιότατο ήταν, αν και μάλλον δεν με ενθουσίασε τόσο όσο άλλους. Το πιο δυνατό στοιχείο του για μένα ήταν η γραφή, οι λέξεις που χρησιμοποιούσε, η ατμόσφαιρα που δημιουργούσε, από την πρώτη κιόλας σελίδα σε έβαζε μέσα στην ιστορία.
Μου άρεσε, χάρηκα που το διάβασα αλλά ταυτόχρονα χάρηκα που το πήρα από τη βιβλιοθήκη και δεν το αγόρασα. Έχω διαβάσει και τη Θάλασσα του ίδιου και νομίζω μου άρεσε πιο πολύ! Άνετα όμως θα διάβαζα κι άλλα δικά του.
Μου άρεσε, χάρηκα που το διάβασα αλλά ταυτόχρονα χάρηκα που το πήρα από τη βιβλιοθήκη και δεν το αγόρασα. Έχω διαβάσει και τη Θάλασσα του ίδιου και νομίζω μου άρεσε πιο πολύ! Άνετα όμως θα διάβαζα κι άλλα δικά του.
July 23, 2021
Το μαύρο νερό είναι μια νουβέλα όπου αφηγείται την ιστορία ενός γιου και ενός πατέρα,που παλεύουν να επιζήσουν στον τόπο τους,σ’ένα τόπο που έχει μολυσμένα ζώα και νερό.Στο χωριό αυτό έχουν μείνει από τους τελευταίους κάτοικους και παρόλο που έχουν την επιλογή να ζήσουν κάπου καλύτερα και πιο ζωντανά,δεν το κάνουν,μένουν στο σπιτι τους και διαλέγουν εκείνοι την ζωή τους.
Το βιβλίο είναι αρκετά δυνατό, με έντονο το στοιχείο της πίστης και της παράδοσης.Η ατμόσφαιρα που δημιουργεί είναι ζοφερή, στοιχειωμένη,μαύρη αλλά όχι νεκρή.Υπάρχει και το φωτεινό κομμάτι στο βιβλίο, η αγάπη για αυτό το μικρό χωριό, η ανθρωπιά που μας γεννιέται όταν βλέπουμε ένα φίλο ή γείτονα,να χρειάζεται βοήθεια, η δύναμη που δημιουργείται για επιβίωση σε ένα κόσμο που καταστρέφεται και χάνεται αργά.
Πρώτη μου επαφή με βιβλίο του Μακρόπουλου και μου άρεσε πολύ,θα αναζητήσω κι αλλά δικά του βιβλία στο μέλλον.
Το βιβλίο είναι αρκετά δυνατό, με έντονο το στοιχείο της πίστης και της παράδοσης.Η ατμόσφαιρα που δημιουργεί είναι ζοφερή, στοιχειωμένη,μαύρη αλλά όχι νεκρή.Υπάρχει και το φωτεινό κομμάτι στο βιβλίο, η αγάπη για αυτό το μικρό χωριό, η ανθρωπιά που μας γεννιέται όταν βλέπουμε ένα φίλο ή γείτονα,να χρειάζεται βοήθεια, η δύναμη που δημιουργείται για επιβίωση σε ένα κόσμο που καταστρέφεται και χάνεται αργά.
Πρώτη μου επαφή με βιβλίο του Μακρόπουλου και μου άρεσε πολύ,θα αναζητήσω κι αλλά δικά του βιβλία στο μέλλον.
July 23, 2025
Χειροκροτάω όρθιος για αυτήν την βόμβα τσέπης.
Παραλλαγή του «Ο Δρόμος» του μέγιστου Κόρμακ, σαφώς μικρότερο σε όλα αν σε ενδιαφέρουν οι συγκρίσεις.
Με δική του δύναμη και αγαπησιάρικο λόγω Ελλάδας. Τα μέρη στην Ήπειρο μου είναι άγνωστα, αλλά αν ξέρεις από ελληνικά χωριά -> ξέρεις.
Αν έχεις στομάχι για κάτι πολύ δυνατό, αλλά ανθρώπινο και με μια δική του ολόφρεσκη μαγκιά: σπεύσε.
Εκτίμησα που η γλώσσα είναι δισδιάστατη, χωρίς πρεμούρα και τσιριτσάντζουλες. Επίσης που οι δραματικές κορώνες είναι σε έλλειψη.
Με το που το διάβασα, το ξαναδιάβασα.
Παραλλαγή του «Ο Δρόμος» του μέγιστου Κόρμακ, σαφώς μικρότερο σε όλα αν σε ενδιαφέρουν οι συγκρίσεις.
Με δική του δύναμη και αγαπησιάρικο λόγω Ελλάδας. Τα μέρη στην Ήπειρο μου είναι άγνωστα, αλλά αν ξέρεις από ελληνικά χωριά -> ξέρεις.
Αν έχεις στομάχι για κάτι πολύ δυνατό, αλλά ανθρώπινο και με μια δική του ολόφρεσκη μαγκιά: σπεύσε.
Εκτίμησα που η γλώσσα είναι δισδιάστατη, χωρίς πρεμούρα και τσιριτσάντζουλες. Επίσης που οι δραματικές κορώνες είναι σε έλλειψη.
Με το που το διάβασα, το ξαναδιάβασα.
January 18, 2022
Και στις 76 σελίδες του μυρίζεις την υγρασία του χωριού, αυτή την αθόρυβη υγρασία του πρωινού. Που έχει εκείνο το χρωματιστό ασπρόμαυρο χρώμα... Ξέρεις.
Τα εργοστάσια μόλυναν το νερό, το νερό τους ανθρώπους και τα χωριά ερήμωσαν. Είτε από θανατικό, είτε από φευγιό. Ένας ένας φεύγουν.
Πιστοί στην ζωή ή στον θάνατο στον τόπο τους.
Δες το Digger την ταινία του Γ. Γρηγοράκη και διάβασε το Μαύρο Νερό που είναι μικρό αριστούργημα και αν δεν ανατριχιασεις στην τελευταία του πρόταση να μη με λένε Λεωνίδα.
Τα εργοστάσια μόλυναν το νερό, το νερό τους ανθρώπους και τα χωριά ερήμωσαν. Είτε από θανατικό, είτε από φευγιό. Ένας ένας φεύγουν.
Πιστοί στην ζωή ή στον θάνατο στον τόπο τους.
Δες το Digger την ταινία του Γ. Γρηγοράκη και διάβασε το Μαύρο Νερό που είναι μικρό αριστούργημα και αν δεν ανατριχιασεις στην τελευταία του πρόταση να μη με λένε Λεωνίδα.
April 27, 2021
Ο πρώτος ένοχος, ο πρώτος δολοφόνος
μέσα στην έρημο τώρα θα γυρίζει ��όνος
ρωτάει τον άνεμο ρωτάει τον αέρα
γιατί σκοτείνιασε τι απέγινε η μέρα
Νανούρισε τον ξένο που κλαίει και σπαράζει
το δέρμα σου φοράει, το αίμα σου θηλάζει
πονάς κι αυτός γελάει κοιμάσαι δεν νυστάζει
στο στήθος του η καρδιά του χτυπάει και σε δικάζει..
Ο Κάιν
Μη φοβηθείς όταν τον δεις,
πες του απλά ήταν ένα όνειρο.
Και της ψυχής σου οι όσες γοργόνες οδηγούνε
με τα σχοινιά τις νύχτες κοτρόνες ρυμουλκούνε
να θάψουν το τραγούδι που θα σου μουρμουρίσει
όταν τρελός λυμένος θα σου ξαναμιλήσει
Ο Κάιν...
Για όσους δεν το ξέρουν αυτό είναι τραγούδι των Ξύλινων Σπαθιών κι έπαιζε μουσική υπόκρουση μέσα στο μυαλό μου όσο διάβαζα το Μαύρο Νερό του Μιχάλη Μακρόπουλου.
Μια πραγματικότητα ζοφερή που μπορεί να είναι και η δικιά μας. Μικρό βιβλίο, βαρύ βιβλίο, διαβάστε το.
μέσα στην έρημο τώρα θα γυρίζει ��όνος
ρωτάει τον άνεμο ρωτάει τον αέρα
γιατί σκοτείνιασε τι απέγινε η μέρα
Νανούρισε τον ξένο που κλαίει και σπαράζει
το δέρμα σου φοράει, το αίμα σου θηλάζει
πονάς κι αυτός γελάει κοιμάσαι δεν νυστάζει
στο στήθος του η καρδιά του χτυπάει και σε δικάζει..
Ο Κάιν
Μη φοβηθείς όταν τον δεις,
πες του απλά ήταν ένα όνειρο.
Και της ψυχής σου οι όσες γοργόνες οδηγούνε
με τα σχοινιά τις νύχτες κοτρόνες ρυμουλκούνε
να θάψουν το τραγούδι που θα σου μουρμουρίσει
όταν τρελός λυμένος θα σου ξαναμιλήσει
Ο Κάιν...
Για όσους δεν το ξέρουν αυτό είναι τραγούδι των Ξύλινων Σπαθιών κι έπαιζε μουσική υπόκρουση μέσα στο μυαλό μου όσο διάβαζα το Μαύρο Νερό του Μιχάλη Μακρόπουλου.
Μια πραγματικότητα ζοφερή που μπορεί να είναι και η δικιά μας. Μικρό βιβλίο, βαρύ βιβλίο, διαβάστε το.
July 31, 2020
Είμαι δηλωμένος λάτρης της μικρής φόρμας ιδιαίτερα κατά τους καλοκαιρινούς μήνες. Η αδυναμία μου αυτή συχνά - πυκνά επιβεβαιώνεται με τρόπο πανηγυρικό και η περίπτωση του Μιχάλη Μακρόπουλου με τη νουβέλα ‘’Μαύρο Νερό’’ είναι σίγουρα μια από αυτές.
Τη διάβασα απνευστί ανήμερα του Αγίου Πνεύματος, λιόγερμα στο όμορφο μπαλκόνι μου με θέα το θαλασσινό νερό να στραφταλίζει κάτω από τις ακτίνες ενός ωχρού κίτρινου ήλιου.
Το θέμα που διαπραγματεύεται δύσκολο. Μια ολόκληρη περιοχή στην ορεινή Ήπειρο δηλητηριασμένη από την άσβηστη δίψα του ανθρώπου για κυριαρχία και κέρδος σε βάρος του ανθρώπου και της φύσης. Οι κάτοικοι-μάρτυρες της καταστροφής πρέπει να απομακρυνθούν, ώστε οι μνήμες της αυτοψίας να χαθούν και η άρνηση κάποιων να συμμορφωθούν θα είναι η τελευταία ανάσα ελευθερίας πριν τον θάνατό τους.
Η αφήγηση όντως ’’δυστοπική’’ καθώς μας παρουσιάζει ένα μελλοντικό κόσμο, όπου κυριαρχεί η δυστυχία και η απαισιοδοξία, χωρίς να υπάρχει μια αχτίδα σωτηρίας. Η μελαγχολία μέσα από τις σελίδες του βιβλίου διαποτίζει όλο τον τόπο, διασχίζει το μαύρο νερό, τα φαρμακωμένα εδάφη, τις ίδιες τις παραιτημένες ζωές των κατοίκων αυτού του καταδικασμένου σε θάνατο τόπου.
Κεντρικοί ήρωες της ιστορίας είναι ο Πατέρας – με κεφαλαίο Π- και ο Χριστόφορος, ο γιος του. Ο τρόπος που αναπτύσσει τη σχέση τους ο Μακρόπουλος έγινε για μένα το σημείο αναφοράς αυτής της ιστορίας , με σημάδεψε βαθιά. Ο ένας κρατιέται από την αγάπη του για τον άλλο, μια αγάπη συγκινητική, πρωτόγονα ανθρώπινη, μια αγάπη χωρίς πολλά λόγια, μια αγάπη που εκδηλώνεται απλά, βουβά στις χειρονομίες τους. Αποκωδικοποίησα το ''Μαύρο Νερό'' πρώτα από όλα σαν μια τρυφερή ελεγεία σε αυτή την καθηλωτική δύναμη που ονομάζεται πατρική αγάπη.
Σε ένα δεύτερο επίπεδο ανάγνωσης αυτό που μου έκανε εντύπωση ήταν η αισθητική αλλά κυρίως η διαλεκτική σχέση που προβάλει ο συγγραφέας για τη φύση. Φύση και άνθρωπος αλληλοεξαρτώνται και αλληλοεπηρεάζονται. Η ‘’τοπιογραφία’’ της νουβέλας αποκτά υπόσταση μέσω της γοητευτικής αντίθεσης της ομορφιάς της φύσης με την ασχήμια της ερήμωσης λόγω της ανθρώπινης παρέμβασης. Μάλιστα ως ένα βαθμό η ίδια η φύση δείχνει να αναγεννιέται και να προσπαθεί να κλείσει τις ουλές της ‘’… το Πλατανόδασος είχε κυκλώσει τον μεταλλικό ξένο, σκιάζοντας τον, και κλαριά ακουμπούσαν πάνω του και τον διαπερνούσαν…’’.
Είναι φανερή η επίκαιρη οικολογική ανησυχία του συγγραφέα για το περιβαλλοντικό μέλλον του πλανήτη μας που επηρεάζει όλο και πιο άμεσα το μέλλον της ανθρωπότητας.
Εξαιρετική εντύπωση μου έκανε η ενδελεχής τρυφερότητα με την οποία ο συγγραφέας αναδεικνύει τη σημασία των μικρών πραγμάτων μετατρέποντας τα σε ‘’σημαίνοντα γεγονότα’’. Μια καθημερινή εργασία όπως η αλλαγή του φίλτρου του νερού παύει να γίνεται μηχανικά και αποτελεί τελετουργία παρηγοριάς. Το μπάνιο του Χριστόφορου μετατρέπεται σε ιεροτελεστία κάθαρσης και αναγέννησης, ενώ το κόψιμο των νυχιών του ξεφεύγει από την πρακτική ανάγκη και αποκτά μεταφυσική διάσταση.
Μπορώ να γράφω πολλά ακόμα για την εξαιρετική αυτή νουβέλα όπως για το ρόλο των ''φαντασμάτων'' παλιών κατοίκων του Πωγωνίου, απομεινάρια μιας προηγούμενης ζωής που περιφέρονται ανάμεσα στα εγκαταλελειμμένα σπίτια, στα χαλάσματα και στο νεκροταφείο. Δεν παραπονιούνται, δεν εκδικούνται μα καταπραΰνουν τις μέσα και τις έξω πληγές, αποτελούν το αόρατο νήμα που συνδέει τη χρονική συνέχεια αυτού του τόπου.
Τελικά ο Πατέρας μένει Όρθιος μαζί με το γιό του να υπερασπίζεται την αξιοπρέπεια τους, τη θέληση τους να παραμείνουν στον τόπο τους, που για αυτούς σημαίνει κάτι περισσότερο από ένα σπίτι , σημαίνει την ίδια τους την ύπαρξη, την ταυτότητα τους, αυτό που καθορίζει τη ζωή τους. Επιλέγουν ελεύθεροι να αποφασίσουν αυτοί το τέλος με τους δικούς τους όρους. Τα λόγια μιας χωρικής, ηχούν αποκαλυπτικά: ‘’Τώρα είναι η μόνη ελευθερία που’ χουμε, ν’ αποφασίσουμε εμείς πού θα πεθάνουμε’’.
Κλείνοντας την ιστορία του ο συγγραφέας δεν προσπαθεί να γίνει διδακτικός προτείνοντας μια λύση για τη σωτηρία της φύσης και της ανθρωπότητας. Σε μια μικρή ανατροπή, καθώς ολοκληρώνεται η νουβέλα,η αίσθηση της πίκρας μετριάζεται από μια σχισμή αισιοδοξίας καθώς το μέλλον βρίσκει τρόπους να μην προδίδει το όνειρο…
Ο Μακρόπουλος τελικά κατόρθωσε σε ένα συμπαγές κείμενο 70 σελίδων να μας χαρίσει ένα λυρικό και συγκινητικό λογοτεχνικό έργο που ήρθε για να μείνει βαθιά χαραγμένο στη μνήμη μας.
Ένα μικρό διαμάντι της σύγχρονής ελληνικής πεζογραφίας.
Ένα βιβλίο που πρέπει να διαβαστεί από όλους μας!!!
Τη διάβασα απνευστί ανήμερα του Αγίου Πνεύματος, λιόγερμα στο όμορφο μπαλκόνι μου με θέα το θαλασσινό νερό να στραφταλίζει κάτω από τις ακτίνες ενός ωχρού κίτρινου ήλιου.
Το θέμα που διαπραγματεύεται δύσκολο. Μια ολόκληρη περιοχή στην ορεινή Ήπειρο δηλητηριασμένη από την άσβηστη δίψα του ανθρώπου για κυριαρχία και κέρδος σε βάρος του ανθρώπου και της φύσης. Οι κάτοικοι-μάρτυρες της καταστροφής πρέπει να απομακρυνθούν, ώστε οι μνήμες της αυτοψίας να χαθούν και η άρνηση κάποιων να συμμορφωθούν θα είναι η τελευταία ανάσα ελευθερίας πριν τον θάνατό τους.
Η αφήγηση όντως ’’δυστοπική’’ καθώς μας παρουσιάζει ένα μελλοντικό κόσμο, όπου κυριαρχεί η δυστυχία και η απαισιοδοξία, χωρίς να υπάρχει μια αχτίδα σωτηρίας. Η μελαγχολία μέσα από τις σελίδες του βιβλίου διαποτίζει όλο τον τόπο, διασχίζει το μαύρο νερό, τα φαρμακωμένα εδάφη, τις ίδιες τις παραιτημένες ζωές των κατοίκων αυτού του καταδικασμένου σε θάνατο τόπου.
Κεντρικοί ήρωες της ιστορίας είναι ο Πατέρας – με κεφαλαίο Π- και ο Χριστόφορος, ο γιος του. Ο τρόπος που αναπτύσσει τη σχέση τους ο Μακρόπουλος έγινε για μένα το σημείο αναφοράς αυτής της ιστορίας , με σημάδεψε βαθιά. Ο ένας κρατιέται από την αγάπη του για τον άλλο, μια αγάπη συγκινητική, πρωτόγονα ανθρώπινη, μια αγάπη χωρίς πολλά λόγια, μια αγάπη που εκδηλώνεται απλά, βουβά στις χειρονομίες τους. Αποκωδικοποίησα το ''Μαύρο Νερό'' πρώτα από όλα σαν μια τρυφερή ελεγεία σε αυτή την καθηλωτική δύναμη που ονομάζεται πατρική αγάπη.
Σε ένα δεύτερο επίπεδο ανάγνωσης αυτό που μου έκανε εντύπωση ήταν η αισθητική αλλά κυρίως η διαλεκτική σχέση που προβάλει ο συγγραφέας για τη φύση. Φύση και άνθρωπος αλληλοεξαρτώνται και αλληλοεπηρεάζονται. Η ‘’τοπιογραφία’’ της νουβέλας αποκτά υπόσταση μέσω της γοητευτικής αντίθεσης της ομορφιάς της φύσης με την ασχήμια της ερήμωσης λόγω της ανθρώπινης παρέμβασης. Μάλιστα ως ένα βαθμό η ίδια η φύση δείχνει να αναγεννιέται και να προσπαθεί να κλείσει τις ουλές της ‘’… το Πλατανόδασος είχε κυκλώσει τον μεταλλικό ξένο, σκιάζοντας τον, και κλαριά ακουμπούσαν πάνω του και τον διαπερνούσαν…’’.
Είναι φανερή η επίκαιρη οικολογική ανησυχία του συγγραφέα για το περιβαλλοντικό μέλλον του πλανήτη μας που επηρεάζει όλο και πιο άμεσα το μέλλον της ανθρωπότητας.
Εξαιρετική εντύπωση μου έκανε η ενδελεχής τρυφερότητα με την οποία ο συγγραφέας αναδεικνύει τη σημασία των μικρών πραγμάτων μετατρέποντας τα σε ‘’σημαίνοντα γεγονότα’’. Μια καθημερινή εργασία όπως η αλλαγή του φίλτρου του νερού παύει να γίνεται μηχανικά και αποτελεί τελετουργία παρηγοριάς. Το μπάνιο του Χριστόφορου μετατρέπεται σε ιεροτελεστία κάθαρσης και αναγέννησης, ενώ το κόψιμο των νυχιών του ξεφεύγει από την πρακτική ανάγκη και αποκτά μεταφυσική διάσταση.
Μπορώ να γράφω πολλά ακόμα για την εξαιρετική αυτή νουβέλα όπως για το ρόλο των ''φαντασμάτων'' παλιών κατοίκων του Πωγωνίου, απομεινάρια μιας προηγούμενης ζωής που περιφέρονται ανάμεσα στα εγκαταλελειμμένα σπίτια, στα χαλάσματα και στο νεκροταφείο. Δεν παραπονιούνται, δεν εκδικούνται μα καταπραΰνουν τις μέσα και τις έξω πληγές, αποτελούν το αόρατο νήμα που συνδέει τη χρονική συνέχεια αυτού του τόπου.
Τελικά ο Πατέρας μένει Όρθιος μαζί με το γιό του να υπερασπίζεται την αξιοπρέπεια τους, τη θέληση τους να παραμείνουν στον τόπο τους, που για αυτούς σημαίνει κάτι περισσότερο από ένα σπίτι , σημαίνει την ίδια τους την ύπαρξη, την ταυτότητα τους, αυτό που καθορίζει τη ζωή τους. Επιλέγουν ελεύθεροι να αποφασίσουν αυτοί το τέλος με τους δικούς τους όρους. Τα λόγια μιας χωρικής, ηχούν αποκαλυπτικά: ‘’Τώρα είναι η μόνη ελευθερία που’ χουμε, ν’ αποφασίσουμε εμείς πού θα πεθάνουμε’’.
Κλείνοντας την ιστορία του ο συγγραφέας δεν προσπαθεί να γίνει διδακτικός προτείνοντας μια λύση για τη σωτηρία της φύσης και της ανθρωπότητας. Σε μια μικρή ανατροπή, καθώς ολοκληρώνεται η νουβέλα,η αίσθηση της πίκρας μετριάζεται από μια σχισμή αισιοδοξίας καθώς το μέλλον βρίσκει τρόπους να μην προδίδει το όνειρο…
Ο Μακρόπουλος τελικά κατόρθωσε σε ένα συμπαγές κείμενο 70 σελίδων να μας χαρίσει ένα λυρικό και συγκινητικό λογοτεχνικό έργο που ήρθε για να μείνει βαθιά χαραγμένο στη μνήμη μας.
Ένα μικρό διαμάντι της σύγχρονής ελληνικής πεζογραφίας.
Ένα βιβλίο που πρέπει να διαβαστεί από όλους μας!!!
February 1, 2021
Στη νουβέλα αυτή του Μακρόπουλου μεταφερόμαστε σε μια δυστοπική πραγματικότητα, όπου οι εναπομείναντες κάτοικοι ενός χωριού της Ηπείρου, που έχει ως επί το πλείστον εκκενωθεί λόγω της μόλυνσης του νερού, προσπαθούν να επιβιώσουν με τα ψίχουλα που λαμβάνουν ως επίδομα από το ελληνικό κράτος (p.s που είσαι Έριν Μπρόκοβιτς να τους πάρεις τα εκατομμύρια!). Μέσα από τις λεπτομερείς - όσο χρειάζεται - περιγραφές του συγγραφέα, ένιωσα σαν να περπατούσα μαζί του στα κακοτράχαλα δρομάκια του χωριού και στα έρημα και εγκαταλελειμμένα σπίτια του. Και κατανόησα αυτούς τους ανθρώπους που αρνούνταν, με όσες δυνάμεις είχαν, να εγκαταλείψουν αυτή τη γη που έμοιαζε σα να τους έχει γεννήσει και που σαν μάνα τους δεν την απαρνήθηκαν, αλλά τη δέχτηκαν, όπως ακριβώς ήταν• άρρωστη και μολυσμένη, όπως και οι ίδιοι, σκιές των παλιών τους εαυτών.
Αυτό που με κέρδισε στο συγκεκριμένο βιβλίο ήταν ο λιτός του λόγος, που δημιουργούσε μια ατμόσφαιρα που είχε κάτι το τελεσίδικο, ζοφερή αλλά ταυτόχρονα ελκυστική, μυστηριακή, που σε μαγνήτιζε• παράλληλα, η περιγραφή της τρυφερής σχέσης πατέρα - γιου τονιζόταν ακόμα περισσότερο μέσα από την παρουσίαση της απλής τους ρουτίνας.
Για το συγκεκριμένο βιβλίο πιστεύω πως, ναι, αξίζει να κρατάει κάνεις μεγάλο καλάθι.
Αυτό που με κέρδισε στο συγκεκριμένο βιβλίο ήταν ο λιτός του λόγος, που δημιουργούσε μια ατμόσφαιρα που είχε κάτι το τελεσίδικο, ζοφερή αλλά ταυτόχρονα ελκυστική, μυστηριακή, που σε μαγνήτιζε• παράλληλα, η περιγραφή της τρυφερής σχέσης πατέρα - γιου τονιζόταν ακόμα περισσότερο μέσα από την παρουσίαση της απλής τους ρουτίνας.
Για το συγκεκριμένο βιβλίο πιστεύω πως, ναι, αξίζει να κρατάει κάνεις μεγάλο καλάθι.
November 28, 2022
Τι είδους μαγεία είναι αυτή που μπορεί από νυσταλέα αδιαφορία να προκαλέσει σιγανό τράνταγμα μέσα στα πνευμόνια, κόμπο στον λαιμό, λες και έχει παγιδευτεί εκεί κάποιο μικρό τρωκτικό; Έπειτα υγρασία στα μάτια, από αυτή που στενεύει το βλέμμα. Αλλά ας γίνει μια κάποια προσπάθεια να απέχουμε από φθηνούς συναισθηματισμούς και λυρικότητα, δεν θα ταίριαζε κάτι τέτοιο στο εν λόγω έργο.
Βρισκόμαστε στην ορεινή Ήπειρο, όπου πατέρας και ανάπηρος γιος προσπαθούν να επιβιώσουν. Μια οικολογική καταστροφή ήρθε και θέρισε τα πάντα, τους καρπούς, τα φυτά, τα ζώα, πρώτα τις γυναίκες και μετά τους άντρες. Το κράτος σπρώχνει τους ελάχιστους κατοίκους να αφήσουν τα σπίτια τους και να μεταφερθούν σε πιο σύγχρονες κατοικίες στα Ιωάννινα, κάτι που είναι βαθύ πλήγμα για αυτούς, προτιμούν να σβήσουν σιγανά μέσα στο χωρίο τους, μέσα στο σπίτι τους.
Η ελληνική παράδοση και η ύπαιθρος δεν είναι το τσάι της προτίμησής μου και ήδη από τις πρώτες σελίδες παραπονέθηκα όταν εντόπισα νοητά χριστιανοεικονίτσες κάποιου νοσταλγικού ελληνικού ονείρου, αλλά προς ευχάριστη έκπληξη, ο Μακρόπουλος είναι εξαιρετικός τεχνίτης και δεν φυτεύει οικειότητα για να θερίσει σεβασμό. Φυτεύει σιωπές και θερίζει αβίαστα δάκρυα. Οι σιωπές βρίσκονται πίσω από κλεμμένες λάμπες, πίσω από καουμπόικα παλιά βιβλία, πίσω από αγαπημένους νεκρούς, πίσω από την όλη απόκοσμη φθορά που θα συναντούσαμε στο μετα-αποκαλυπτικό ύφος που αρμόζει. Είναι λακωνικός και αφαιρετικός όπως ταιριάζει σε ένα γνήσιο, αυθεντικό, ψυχογράφημα θανάτου.
Η γλώσσα του παραμένει μελωδική, θυμίζοντας έναν προηγούμενο καιρό που δεν πρόλαβε να αναθρέψει το καινούριο του αίμα. Απέχει από περιβαλλοντικό κήρυγμα, όπως και θα απέχουν από αυτό οι γενιές που θα ζήσουν το δικό τους ατελείωτο τέλος.
Οι ήρωες είναι η κόλα που ενώνει αυτές τις σελίδες: Οι ήρωες που μένουν ζωντανοί, ένας Θεός ξέρει γιατί. Ξοφλημένοι και ενίοτε οπλισμένοι, χωρίς κάτι να περιμένουν, αντιστέκονται στον αόρατο εχθρό τους, σαν να τους κινεί μια εσωτερική γενετική συνήθεια, ίσως και κάτι πολύ πιο ισχυρό.
Βρισκόμαστε στην ορεινή Ήπειρο, όπου πατέρας και ανάπηρος γιος προσπαθούν να επιβιώσουν. Μια οικολογική καταστροφή ήρθε και θέρισε τα πάντα, τους καρπούς, τα φυτά, τα ζώα, πρώτα τις γυναίκες και μετά τους άντρες. Το κράτος σπρώχνει τους ελάχιστους κατοίκους να αφήσουν τα σπίτια τους και να μεταφερθούν σε πιο σύγχρονες κατοικίες στα Ιωάννινα, κάτι που είναι βαθύ πλήγμα για αυτούς, προτιμούν να σβήσουν σιγανά μέσα στο χωρίο τους, μέσα στο σπίτι τους.
Η ελληνική παράδοση και η ύπαιθρος δεν είναι το τσάι της προτίμησής μου και ήδη από τις πρώτες σελίδες παραπονέθηκα όταν εντόπισα νοητά χριστιανοεικονίτσες κάποιου νοσταλγικού ελληνικού ονείρου, αλλά προς ευχάριστη έκπληξη, ο Μακρόπουλος είναι εξαιρετικός τεχνίτης και δεν φυτεύει οικειότητα για να θερίσει σεβασμό. Φυτεύει σιωπές και θερίζει αβίαστα δάκρυα. Οι σιωπές βρίσκονται πίσω από κλεμμένες λάμπες, πίσω από καουμπόικα παλιά βιβλία, πίσω από αγαπημένους νεκρούς, πίσω από την όλη απόκοσμη φθορά που θα συναντούσαμε στο μετα-αποκαλυπτικό ύφος που αρμόζει. Είναι λακωνικός και αφαιρετικός όπως ταιριάζει σε ένα γνήσιο, αυθεντικό, ψυχογράφημα θανάτου.
Η γλώσσα του παραμένει μελωδική, θυμίζοντας έναν προηγούμενο καιρό που δεν πρόλαβε να αναθρέψει το καινούριο του αίμα. Απέχει από περιβαλλοντικό κήρυγμα, όπως και θα απέχουν από αυτό οι γενιές που θα ζήσουν το δικό τους ατελείωτο τέλος.
Οι ήρωες είναι η κόλα που ενώνει αυτές τις σελίδες: Οι ήρωες που μένουν ζωντανοί, ένας Θεός ξέρει γιατί. Ξοφλημένοι και ενίοτε οπλισμένοι, χωρίς κάτι να περιμένουν, αντιστέκονται στον αόρατο εχθρό τους, σαν να τους κινεί μια εσωτερική γενετική συνήθεια, ίσως και κάτι πολύ πιο ισχυρό.
January 11, 2022
Ανατριχιαστικά υπέροχο!
September 2, 2021
Δείτε επίσης και στο Chill and read
Είναι κάποια βιβλία που τα ακούς παντού γύρω σου και λένε όλοι τα καλύτερα. Όταν τα πιάνεις λοιπόν στα χέρια σου, έχεις μια αυτοσυγκράτηση, γιατί, πόσες φορές δεν ήταν πατάτα αυτό που διάβασες από προτροπές άλλων; Ε λοιπόν, το «Μαύρο νερό» δεν είναι από αυτά τα βιβλία-πατάτες. Είναι ένα αριστούργημα, ένα μικρό διαμάντι που μέσα από τις λίγες σελίδες του σε μεταφέρει στη ζωή του Πατέρα και του γιου σαν να είσαι μέρος της. Σαν να τους κοιτάς από μια γωνιά εκεί δίπλα.
Ο Πατέρας και ο Χριστόφορος ζουν σε ένα χωριό στην Ήπειρο, στα βουνά. Λίγοι συγχωριανοί έχουν απομείνει. Άλλοι έφυγαν για να γλυτώσουν και άλλους τους πήρε η αρρώστια. Όσοι έμειναν, ζουν με ένα επίδομα που παίρνουν κάθε μήνα, με νερό που το φιλτράρουν και ελπίζουν να είναι καλό και με κονσέρβες. Όλα γύρω τους είναι μολυσμένα. Η γη, το νερό, τα ζώα και τα φυτά, όλα. Κάθε τόσο, ο Πατέρας πηγαίνει στην πόλη με το λεωφορείο που έρχεται στο χωριό κάθε εβδομάδα. Σκοπός του είναι, με το ελάχιστο επίδομα που παίρνει, να εξασφαλίσει τα πολύ βασικά, τρόφιμα δηλαδή, και αν τα καταφέρει και κανένα βιβλίο για το Χριστόφορο, μπας και του δώσει χαρά. Το παιδί θέλει πολύ φροντίδα, μα ο Πατέρας το αγαπά και κάνει τη ζωή του όσο μπορεί πιο εύκολη.
Όταν η μάνα γέννησε το Φόρη, ήταν ήδη άρρωστη και η αρρώστια είχε ποτίσει το κορμί της αλλά και το έμβρυο. Γι’ αυτό και ο Φόρης, από τα τέσσερα άκρα του έχει γερό και ολόκληρο μόνο το αριστερό του χέρι. Το δεξί του, όπως και τα πόδια του είναι ατροφικά και δεν μπορεί να τα χρησιμοποιήσει. Δεν μπορεί να περπατήσει για να μετακινηθεί, γι’ αυτό και ο Πατέρας δε θέλει να τον αφήνει πολύ μονάχο του και τα ταξίδια του στην πόλη είναι όσο το δυνατόν πιο σύντομα. Όμως το Φόρη δεν τον ενοχλεί αυτό. Στο χωριό είναι το σπίτι του κι εκεί θέλει να ζήσει. Κι ας αργήσει λίγο ο Πατέρας να έρθει, θα βρεθεί η λύση για να μετακινηθεί. Δε θέλει να φύγει από το χωριό, από το βουνό του και να πάει στα σπίτια που τους έχτισαν για να εγκαταλείψουν το χωριό.
Με τον τρόπο του ο Μακρόπουλος μας μιλάει για το πως είναι να είσαι άνθρωπος. Ο άνθρωπος που αγαπάει το σπίτι του, τον τόπο του και δε θέλει να τον αφήσει. Αλλά και ο άνθρωπος που κατέστρεψε αυτόν τον τόπο, που μόλυνε τα πάντα, που τον έκανε εχθρικό για τον ίδιο και την επιβίωσή του. Ο άνθρωπος που θα βοηθήσει το διπλανό του σε δύσκολους καιρούς, κι ας ήταν κάποτε στα μαχαίρια και δε μιλούσαν ο ένας στον άλλο. Ο άνθρωπος που για να επιβιώσει θα ψάξει στα εγκαταλελειμμένα σπίτια όσων πέθαναν ή έφυγαν αυτοβούλως, για να βρει μια λάμπα να αλλάξει, μια κονσέρβα που μπορεί να έληξε αλλά τρώγεται, λίγο φιλτραρισμένο νερό που μπορεί να έχει ξεμείνει ή κάτι χρήσιμο που μπορεί να του χρειαστεί στο μέλλον. Είναι ο ίδιος άνθρωπος που δε θα έμπαινε στο σπίτι του διπλανού ακάλεστος, χωρίς να είναι εκεί ο ιδιοκτήτης ή να του το έχει ζητήσει.
Λίγες σελίδες, πολλά συναισθήματα.
Είναι κάποια βιβλία που τα ακούς παντού γύρω σου και λένε όλοι τα καλύτερα. Όταν τα πιάνεις λοιπόν στα χέρια σου, έχεις μια αυτοσυγκράτηση, γιατί, πόσες φορές δεν ήταν πατάτα αυτό που διάβασες από προτροπές άλλων; Ε λοιπόν, το «Μαύρο νερό» δεν είναι από αυτά τα βιβλία-πατάτες. Είναι ένα αριστούργημα, ένα μικρό διαμάντι που μέσα από τις λίγες σελίδες του σε μεταφέρει στη ζωή του Πατέρα και του γιου σαν να είσαι μέρος της. Σαν να τους κοιτάς από μια γωνιά εκεί δίπλα.
Ο Πατέρας και ο Χριστόφορος ζουν σε ένα χωριό στην Ήπειρο, στα βουνά. Λίγοι συγχωριανοί έχουν απομείνει. Άλλοι έφυγαν για να γλυτώσουν και άλλους τους πήρε η αρρώστια. Όσοι έμειναν, ζουν με ένα επίδομα που παίρνουν κάθε μήνα, με νερό που το φιλτράρουν και ελπίζουν να είναι καλό και με κονσέρβες. Όλα γύρω τους είναι μολυσμένα. Η γη, το νερό, τα ζώα και τα φυτά, όλα. Κάθε τόσο, ο Πατέρας πηγαίνει στην πόλη με το λεωφορείο που έρχεται στο χωριό κάθε εβδομάδα. Σκοπός του είναι, με το ελάχιστο επίδομα που παίρνει, να εξασφαλίσει τα πολύ βασικά, τρόφιμα δηλαδή, και αν τα καταφέρει και κανένα βιβλίο για το Χριστόφορο, μπας και του δώσει χαρά. Το παιδί θέλει πολύ φροντίδα, μα ο Πατέρας το αγαπά και κάνει τη ζωή του όσο μπορεί πιο εύκολη.
Όταν η μάνα γέννησε το Φόρη, ήταν ήδη άρρωστη και η αρρώστια είχε ποτίσει το κορμί της αλλά και το έμβρυο. Γι’ αυτό και ο Φόρης, από τα τέσσερα άκρα του έχει γερό και ολόκληρο μόνο το αριστερό του χέρι. Το δεξί του, όπως και τα πόδια του είναι ατροφικά και δεν μπορεί να τα χρησιμοποιήσει. Δεν μπορεί να περπατήσει για να μετακινηθεί, γι’ αυτό και ο Πατέρας δε θέλει να τον αφήνει πολύ μονάχο του και τα ταξίδια του στην πόλη είναι όσο το δυνατόν πιο σύντομα. Όμως το Φόρη δεν τον ενοχλεί αυτό. Στο χωριό είναι το σπίτι του κι εκεί θέλει να ζήσει. Κι ας αργήσει λίγο ο Πατέρας να έρθει, θα βρεθεί η λύση για να μετακινηθεί. Δε θέλει να φύγει από το χωριό, από το βουνό του και να πάει στα σπίτια που τους έχτισαν για να εγκαταλείψουν το χωριό.
Με τον τρόπο του ο Μακρόπουλος μας μιλάει για το πως είναι να είσαι άνθρωπος. Ο άνθρωπος που αγαπάει το σπίτι του, τον τόπο του και δε θέλει να τον αφήσει. Αλλά και ο άνθρωπος που κατέστρεψε αυτόν τον τόπο, που μόλυνε τα πάντα, που τον έκανε εχθρικό για τον ίδιο και την επιβίωσή του. Ο άνθρωπος που θα βοηθήσει το διπλανό του σε δύσκολους καιρούς, κι ας ήταν κάποτε στα μαχαίρια και δε μιλούσαν ο ένας στον άλλο. Ο άνθρωπος που για να επιβιώσει θα ψάξει στα εγκαταλελειμμένα σπίτια όσων πέθαναν ή έφυγαν αυτοβούλως, για να βρει μια λάμπα να αλλάξει, μια κονσέρβα που μπορεί να έληξε αλλά τρώγεται, λίγο φιλτραρισμένο νερό που μπορεί να έχει ξεμείνει ή κάτι χρήσιμο που μπορεί να του χρειαστεί στο μέλλον. Είναι ο ίδιος άνθρωπος που δε θα έμπαινε στο σπίτι του διπλανού ακάλεστος, χωρίς να είναι εκεί ο ιδιοκτήτης ή να του το έχει ζητήσει.
Λίγες σελίδες, πολλά συναισθήματα.
Displaying 1 - 30 of 163 reviews