Pátria

by Fernando Aramburu, Ari Roitman (Tradutor), Paulina Wacht (Tradutora)

Bittori e Miren eram muito amigas, pensaram até em entrar juntas para o convento. Os anos se passaram, as duas casaram, vieram os filhos, mas a amizade só se intensificou. Foi preciso uma força descomunal para colocar uma contra a outra: o terrorismo praticado pelo ETA. Quando o marido de Bittori é marcado para morrer, a tensão se espalha pela pequena vila basca e Miren é levada a se radicalizar ao ver um dos filhos entrando para o grupo separatista. Tudo pareceu de certa forma resolvido depois que Bittori foi obrigada a deixar seu lar às pressas em virtude do assassinato do marido. Por isso, quando o ETA anuncia o fim da luta armada, anos depois, ela resolve voltar à vila para um acerto de contas com o passado. Ignorando as advertências dos filhos, está disposta a descobrir os pormenores do crime que a deixou viúva e dar uma resposta à própria condenação como pária.

Numa narrativa ágil, Fernando Aramburu explora as marcas do luto dos familiares das vítimas e do sofrimento dos militantes manipulados, perseguidos e presos. Numa história sem mocinhos nem vilões, o autor revela o quão difícil é superar um trauma tão arraigado, como às vezes esquecer é impossível, e como o perdão e a reconciliação são essenciais para curar uma comunidade dividida pelo fanatismo e pela violência política.

Genres: Fiction, Historical Fiction, Spain, Spanish Literature, Drama, Novels, Contemporary

512 pages, Paperback

First published September 6, 2016

About the author

Fernando Aramburu Irigoyen nació el 4 de enero de 1959 en San Sebastián, Guipúzcoa, España. Es licenciado en filología hispánica por la Universidad de Zaragoza y desde 1985 reside en Alemania. Fue miembro del Grupo CLOC de Arte y Desarte. Considerado ya como uno de los narradores más destacados de su generación, es autor de tres libros de relatos: No ser no duele (1997), Los peces de la amargura (2006) y El vigilante del fiordo (2011), y de cinco novelas: Fuegos con limón (1996), Los ojos vacíos (2000), El trompetista del Utopía (2003), Bami sin sombra (2005) y Viaje con Clara por Alemania (2010), títulos que han sido distinguidos con el Premio Ramón Gómez de la Serna 1997, el Premio Euskadi 2001, el XI Premio Mario Vargas Llosa NH, el Dulce Chacón y el Premio Real Academia Española en 2008. Ha escrito también libros para niños, como Vida de un piojo llamado Matías (2004). Con Años lentos mereció el VII Premio Tusquets Editores de Novela.

Reviews

[Aitor Castrillo · Rating 5 out of 5]

Tenía Patria en la estantería desde hace años. Por un lado me apetecía leerla para comprobar si todo ese aura de “joya literaria” que viene arrastrando era merecida, pero por otra parte, aquí en el País Vasco hemos sufrido mucho por culpa del terrorismo y de la lacra que fue ETA por lo que tenía serias dudas sobre si había pasado el tiempo suficiente para profundizar en heridas que aún permanecen abiertas. Me alegro mucho de haberme animado a dar el paso de leer el primer capítulo porque luego ya no pude parar.

La forma de contar Patria por parte de Fernando Aramburu es diferente/especial/brillante. Sentí como si el autor tuviera un mando a distancia y me llevara adelante y atrás en el tiempo a su antojo poniendo el foco emocional en el personaje que mejor se ajustaba a la narración en cada momento.

El fondo me dejó en la columna del haber: unos personajes inolvidables, una historia desgarradora, el corazón espachurrado, la reafirmación de que creo más en las personas que en las fronteras, las mejillas bañadas en lágrimas y la sensación de haber leído un GRAN libro.

[Orsodimondo · Rating 4 out of 5]

LE CASTAGNE SONO BUONE


In copertina.

All’inizio, per circa le prime cento pagine, la scelta di Aramburu di ricostruire con la sua scrittura il parlato e il flusso dei pensieri, frasi corte, staccate, ritmo spezzato, cambio repentino di soggetto, di voce narrante, quando terza e quando prima, non rende la lettura agevole, soprattutto non aiuta a entrare.
Ma alla prima situazione calda, che di solito coinvolge altri dalle due madri, troppo appiattite nella loro monotematicità, la scelta di Aramburu si rivela vincente: e da quel momento non si esce più, si rimane incollati alla vicenda.



E credo che per me sia questo il fascino maggiore di questo romanzo: il flusso di dialogo trasformato in parte descrittiva e viceversa, un unicum lungo seicentoventi pagine (divise in brevi capitoli di cinque pagine l’uno).
Al di là della storia che la mole del romanzo sembra voler trasformare in epica, ma secondo me mancando il risultato.

Romanzo sul perdono? Sì, forse, probabilmente. Ma per centinai di pagine sembra più una storia di vendetta.
Qui si narra di due famiglie, quella del morto con due figli, maschio e femmina, l’altra con progenie più numerosa, tre, femmina e due maschi. Prima amici, poi separati irreparabilmente da un delitto che a monte ha una scelta di campo: la prima vorrebbe astenersi, la seconda invece si schiera. Dalla parte dell’ETA.



Strano gruppo politico e terrorista: rivendicavano con forza e tenacia l’indipendenza della loro terra, i cosiddetti Paesi Baschi, prima combattendo contro la dittatura di Franco, poi proseguendo in epoca nella quale confini e frontiere si vanno allargando e sparendo (in teoria, purtroppo è un’aspirazione che recentemente si sta rapidamente sgonfiando).
I Paesi Baschi abbracciano anche la terra di Francia: ma in quella nazione l’indipendentismo basco non è mai stato altrettanto forte di quello spagnolo.



I membri dell’ETA ammazzavano sparando alla nuca, sequestravano, chiedevano riscatto, chiedevano il pizzo, imponevano l’omertà.
E fin qui i paragoni con la Cosa Nostra.
Altri paralleli vien da farli col KKK per quell’uso di cappucci bianchi.
Oppure con gli amanti della camicia nera, che professavano dio (e qui le due matriarche sono casa e chiesa, si sarebbero fatte suore non si fossero sposate, beghine il giusto – il prete è il personaggio più abbietto), patria (il titolo del romanzo) e famiglia (si respira un matriarcato d’altri secoli).



Ma l’ETA generò molta simpatia a sinistra: perché cominciò combattendo contro il franchismo (però la maggior parte dei morti sono stata ammazzati dopo), perché ha avuto un’anima socialista e ugualitaria (ma minoritaria – alla fine vinceva il nazionalismo, alla faccia dell’internazionale).
Aramburu si schiera: più che contro l’ETA, a favore delle vittime. Nella lotta tra gruppo armato e stato, non risparmia violenza e brutalità a entrambi gli schieramenti.



Il romanzo scorre, e credo lo si debba proprio allo stile di racconto adottato da Aramburu.
I salti temporali sono tantissimi, continui, anche all’interno dello stesso capitoletto, e la cronologia non è proprio cristallina.
Qualche deriva di racconto si poteva evitare, sembra più che altro sbavatura: in effetti, le 620 non sono proprio tutte necessarie, si sarebbe potuto (e dovuto) sforbiciare ampiamente.

Dopo tanto sangue, né socialismo, né indipendenza, né un cazzo fritto. Era saldamente convinto di essere stato vittima di una truffa.
Pensa Joxe Mari, militante dell’ETA, arrestato a ventiquattro anni, dopo averne passati altrettanti in carcere.

[Ava Campbell · Rating 5 out of 5]

Excelente. Me reservo alguna décima de la matrícula de honor porque, en mi esquema mental, el encuentro final habría acabado de otra manera. Por lo demás, creo que es un libro que debería leerse en colegios e ikastolas, y que durante mucho años explicará qué sucedió aquí durante tanto tiempo. La Historia está llena de ejemplos de deshumanización del otro cuando se le cataloga de contrario, de verdades absolutas sin matices, de estar conmigo o contra mi... Lo sucedido en el País Vasco no es nuevo, no es original, pero no deja de ser menos terrible por eso. Bravo.

[M.J. Ceruti · Rating 1 out of 5]

*SPOILERS MUY LEVES DE LA TRAMA*

A lo largo de mi vida, como cualquier otra lectora, me he cruzado con bastantes libros irritantes. Pero nunca he leído uno que, aun siendo muy entretenido e impulsándome a seguir leyendo, me seguía dando ganas de tirarlo por la ventana. Eso es algo nuevo. Así que felicidades, supongo, Fernando.

Voy a empezar con lo bueno, que lo hay: el ritmo es impecable. Los capítulos son cortos y la tensión es constante, pa-pa-pa, impidiéndote bajar el libro. Muy buen manejo técnico. El estilo es muy personal; he visto mucha gente que no lo soporta, y lo entiendo, pero yo ya me lo esperaba (esta novela pertenece al ámbito de la literatura de autor, lo cual suele significar "el escritor hace lo que le da la gana con la lengua y tú te aguantas porque es Su Visión Artística"), así que no me perturbó demasiado. Aprecio una voz particular bien desarrollada cuando la encuentro.

Y ahora, lo que no me gustó. Uf.

Ésta es una novela de personajes, no de trama. En las historias de personajes, la trama suele ser simple y poco sofisticada, porque lo que importa es el desarrollo y la vinculación emocional con las personas que la habitan, y no tanto los giros de guion. Eso no es malo; es más, simpatizo perfectamente porque yo también son autora de personajes. El problema es que todos los malditos personajes de la novela son maniquíes. No tengo nada en contra de los arquetipos. Ni siquiera de los estereotipos; en algunos casos son útiles para transmitir mucha información en pocas palabras, o incluso para matizarlos/subvertirlos y permitir un desarrollo más complejo de los personajes, o hacer comentario social. No hay nada de eso en Patria. Todos los personajes son planos: el terrorista brutote, el honrado trabajador, la suegra infernal, la novia abnegada. Todos hablan igual, todos tienen la voz de Fernando Aramburu, y ninguno crece. Ni siquiera decrece, lo cual sería interesante, sólo les van pasando desgracias y más desgracias a través de las cuales se arrastran con la cara de póker de un títere.

Los personajes femeninos son especialmente patéticos. Los únicos a los que se trata con cierto (cierto) respeto, con muchas comillas, es a Miren y a Bittori, las dos protagonistas, y tengo la terrible sospecha de que es porque al ser ancianas no se las puede cosificar. El resto de mujeres son sacos de boxeo/receptáculos de semen. Uno tras otro desfilan los estereotipos más dañinos sobre ellas, sin matiz, sin crítica, sin nada. La joven atolondrada que acaba atrapada con un maltratador porque, tonta de ella, se fue con el guapo en lugar de con el bueno. La guarra del pueblo que es castigada con una relación infeliz y la insatisfacción sexual. La novia encantadora que dice que sí a todo, nunca le molesta nada y se deja utilizar sexualmente a cambio de cariño. Las escenas sexuales directamente son penosas, giran en torno a la satisfacción de él y la indiferencia de ella. Una y otra vez Aramburu nos machaca con un martillo hidráulico que ellas no disfrutan de sus cuerpos, que están a merced de lo que sus hombres quieran. Por no hablar de que hay por lo menos dos escenas de violación normalizadas (desde el "me emborraché hasta quedar inconsciente y al día siguiente me habían follado, jajaja" hasta el “es que si no me sometía me habría violado, ¡menos mal que me dejé, así no es violación!” Ugh).

Esta pésima representación se extiende al resto de minorías del libro: el único personaje gay, a cuya vida sexoafectiva el autor se acerca con el repelús de alguien que sabe que los gays existen pero no tiene mucha idea de cómo viven; la mujer discapacitada que siente asco de sí misma y ve su cuerpo como una cárcel; o los poquísimos personajes racializados, que salvo una excepción ni siquiera tienen nombre, son "la asiática" o "el negro" (ironía de ironías para un libro que usa la palabra "racismo" para referirse al rechazo a la españolidad por parte de los vascos abertzales). Cada vez que Celeste, la cuidadora ecuatoriana, hablaba, me daban ganas de darle al autor en la cara con un leño. Su acento está reproducido con la torpeza de alguien que sabe que una casa tiene puertas y ventanas pero no sabe construir edificios, así que apoya dichas puertas y ventanas sobre una pila de ladrillos y proclama que el trabajo está hecho. Si no sabes, no lo hagas. Es humillante para tus lectores latinos. Sí, estamos ahí.

La técnica, más allá del ritmo, ni siquiera es tan buena. El autor, o bien no ha oído hablar de la técnica narrativa de "enseña, no cuentes", o bien cree que está por encima de ella porque es Su Visión Artística. Hay momentos para mostrar y momentos para explicar, sin duda, ninguna regla está escrita en piedra, pero la repetición machacona de los mismos conceptos una y otra vez es agotadora. No sirve de nada que me digan sin parar que tal cosa es así, si luego no puedo observarlo en el comportamiento de los personajes, en el ambiente de la novela, en los acontecimientos. Aparte, el autor no para de hinchar la trama con detalles irrelevantes a los que dedica un capítulo, dos o tres de desarrollo (tres es el máximo de capítulos que le dedica a un personaje antes de saltar al siguiente) y luego ya no solo es que no tengan importancia para la historia, es que ni siquiera se vuelven a mencionar. ¿Qué trascendencia tiene que A y B estuvieran a punto de acostarse en algún punto del pasado y que "siempre se hayan gustado" si luego eso le da exactamente igual a A, a B y al resto de personajes, y nunca más volvemos a oír hablar de ese acontecimiento? No soy contraria para nada a los detalles superfluos, porque sirven para construir el ambiente y a los propios personajes, pero hay que usarlos bien. Me enfurece que me agarren por el pelo para obligarme a mirar el Detalle X, me hagan escuchar las disquisiciones de los personajes (el autor) sobre él durante tres capítulos y luego el Detalle desaparezca para no volver a ser visto jamás. ¿Por qué está aquí? ¿Por qué has hecho que la cámara lo enfoque? ¿Por qué has plantado esa tensión si no piensas resolverla? (otra técnica narrativa ignorada, la pistola de Chéjov). Que ocurra alguna vez, en aras del realismo, tiene sentido. Que ocurra todo el tiempo denota que ni el autor ni la editorial han creído relevante pulir el manuscrito.

Al final, lo que más insatisfactorio me pareció del libro fue su mensaje. Me crié en el Perú de los noventa así que apenas sé nada de la violencia de ETA ni de qué supuso para España (aunque algo sé, justamente por eso, de terrorismo tanto antisistema como de estado), y ver una novela tan alabada por su crudeza, reflexión y drama humano me hizo creer que sería un retrato fidedigno del conflicto. Lo que me encontré fue una historia maniquea en la que las víctimas son gente buena que no ha roto un plato a la que los terroristas (pobres, zafios e ignorantes) secretamente envidian por su dinero. No quería, en absoluto, una apología del terrorismo. Creo que nadie quería eso. Pero sí quería un análisis humano. ¿Por qué alguien se haría terrorista? ¿Qué lleva a un ser humano corriente a poner bombas, a disparar contra otros, a no sentir nada ante el sufrimiento ajeno? Si escribes una historia sobre este tipo de violencia fanática, estás poniendo sobre la mesa esa pregunta: ¿por qué? Y la respuesta de Aramburu es "porque los terroristas son tontos".

No hay un análisis sobre las motivaciones, sobre las redes de exclusión y violencia soterrada que hacen a la gente joven vulnerable al reclutamiento terrorista. No hay retrato de ningún conflicto interior, de cómo funciona el adoctrinamiento y cómo destruye las conexiones y la empatía antes de dar el primer disparo. No hay una exposición de las dinámicas sociales que pueden abocar a alguien a apoyar o ignorar la violencia. No hay ambigüedad. Sólo hay un pueblo lleno de gente muy mala que delata a gente buena, y gente que se sube al monte a pegar tiros porque, pobrecita, no lee. Literal. Encontré muy reveladora la contraposición entre Joxe Mari y Gorka: el primero grande, fuerte y violento, que le roba la merienda a sus hermanos desde la infancia, que repite consignas como un mono porque sus amigos lo hacen pero no sabe ni hablar el euskera con corrección; el segundo, intelectual y delicado, que se pasa la adolescencia devorando Grandes Clásicos de la Literatura Universal y acaba convirtiéndose en escritor para huir de la brutalidad de su familia. El mensaje está ahí, claro, prístino, cristalino. "La única explicación para el terrorismo es la idiotez humana. Hay que leer libros porque si no te llevan los terroristas". Me pregunto si Aramburu habrá oído hablar de Abimael Guzmán, profesor universitario y líder de la banda terrorista Sendero Luminoso, y de cómo quienes lo conocieron siempre contaron que cuando no estaba matando o arengando estaba leyendo, subrayando y estudiando con fijación obsesiva. Reducir algo tan complejo y terrible como la violencia terrorista a una falta de formación me parece insultante. (y clasista, por supuesto, pero es que ES un libro muy clasista).

Para concluir: si tuviera que enumerar las oportunidades perdidas por esta novela esta crítica sería el doble de larga. Es una visión simplona y desabrida del conflicto con ETA, y una galería de personajes odiosos y estereotípicos que van dando tumbos por una trama endeble. No diré "no lo leas", porque de todo se puede sacar algo, pero sí diré que te lo lleves de vacaciones, lo leas en el tren o junto a la piscina, y lo dejes atrás en cuanto termines. Es comida rápida de la peor calidad disfrazada de literatura culta. Y yo no tengo nada en contra de la comida rápida –a veces lo que necesitas son unas buenas papas fritas–, pero sí lo tengo en contra de que las papas fritas me miren con aires de superioridad.

[Luís · Rating 5 out of 5]

It all started when Txato, having paid the revolutionary tax, sought to negotiate with the members of ETA, as the sums had become too high. An attempt caused him to be murdered between his house and his garage, leaving inconsolable Bittori, his wife, who has only her eyes to cry. But don't stop there. As the years go by, even if her husband's murderer languishes in prison and ETA has laid down their arms, this determined woman will never stop confronting the activist's family to find out the truth.
Euskadi Ta Askatasuna, ETA (Basque Country and Freedom), a Marxist-inspired organization founded in 1959, evolved from a resistance group to the Franco regime into a terrorist organization. In 1968, many Basque people claimed independence for the Basque Country, also known as Euskal Herria. Considered a criminal organization by the Spanish authorities, ETA announced in 2011 the "definitive end of its armed action" and subsequently dissolved in 2018. ETA was supported by the Popular Union (Herri Batasuna), a political party established in 1978, following the end of the Franco dictatorship, and dissolved in 2000, which consistently refused to condemn the attacks.
With crazy talent, Fernando Aramburu immerses us in the reality of the Spanish Basque people during the turbulent times of ETA. That's a story of hatred, but also of love and friendship among people who, despite having always lived together, almost against their will, under the influence of ETA, have become the worst enemies. Closer to men and their suffering, Fernando Aramburu signs a significant work showing that extremist excesses cannot be forgotten or forgiven by the victims in the Basque Country. Or over time.

[El Librero de Valentina · Rating 5 out of 5]

Una palabra...¡¡Imprescindible!!

[Kalliope · Rating 3 out of 5]

This novel has been a huge success in Spain recently. From September 2016 to July 2017, that is ten months after it was first published, it has run through twenty editions. Several of my friends have read or are reading it and a few recommended it to me. Generally I am not much drawn to bestsellers and this one was no exception. But I received it recently as a present from a family member, so I decided to face my prejudices.

The novel deals with two Basque families from around the 1980s to the recent present and how they deal with the activity of the terrorist group ETA. It begins when the group announced it was suspending its armed fight (20th of October 2011), and finishes a few months later. The story, however, offers a great deal of flashbacks, so the reader really goes back three decades.

The two families were closed friends but during those years turned into enemies. ETA assassinated the father in one of the families, and one son of the other became a member of the terrorist group. Not until later in the novel do we learn whether this son was the actual killer of the man who had bought him toys and ice creams when he was a child. And in this the novel is successful, in portraying how the one killing affected the lives of the other eight; for it affected the family of the dead father and the family of the terrorist member.

Although the story is punctuated with real facts (names of victims and a few dates), the two families remain typological; the same applies to the small town where this trauma unfolds. We only know that it is one of small cities in the province of San Sebastian (Donostia for the Basques).

The novel has more than six hundred pages but I read it fast. It contains a great deal of dialogue, the chapters are short, and the plot moves from one character to another. The reader is easily captivated with this constant shift of viewpoints and narrative voices. There are a total of nine characters: one family has two kids while the other three. The assassinated man is also given his chapters and his own voice in several of the flashbacks.

The various voices, however, did not seem to me sufficiently differentiated from one person to another. They all swear similarly, which for the daughters when young did not seem to me credible. Inevitably, I kept hearing throughout the novel the ventriloquist voice of Aramburu.

One of the gripping aspects is that I found myself checking the exact date when any of the real assassinations are mentioned, and trying to remember where I was on that day. Three of them are clear in my mind. In one, the Hipercor bombing in Barcelona, on the 19th of June of 1987, I was passing by in a train with visiting American friends, on our way to Gerona. This was ETA’s worst attack with 21 dead and 45 injured. The victims were mostly women and children since Hipercor is a shopping mall and it was Friday afternoon.

In spite of feeling very engaged with the novel, I found it however unsatisfactory. In parts it acquires somewhat of a ‘feuilleton’, with easy plot or reader traps such as the homosexuality of one of the sons (to cater to all tastes), or adding extraneous melodrama when one of the characters suffers a severe ictus, etc.…The abundant swear words do not altogether disguise the sporadic sentimentality. The novel is too long, then, due to the unnecessary parts. There has also been some criticism by others in that Aramburu does not completely know his Basque roots and that his command of Basque is faulty; the quotes and the Basque names are supposedly not properly rendered. This I would not be able to detect.

Fernando Aramburu was born in San Sebastian in 1959, the year ETA was founded. He currently lives in Alemania where he moved in 1985, for sentimental reasons (he married a German woman) but also because, like many other Basques, he exiled himself.

In one of the later chapters we visit a formal gathering of the ‘victims’ (mostly the families of those assassinated) in which there are a series of speakers. One is an unnamed judge, who from his physical description, I think I know who it is (I once sat next to him in a concert), and the other is a writer who has just published a novel about the ETA terrorism. Of course the reader knows who this is, and the various paragraphs can be considered Aramburu’s imbedded manifesto. He explains why he wrote such a novel while also expressing, through the voice of one of the victims, that it is dubiously ethical to make a spectacle out of their suffering. Like in many other complex situations, there is always more than one side. What did not seem to me to be justified in the least, however, is the assertion that “ETA’s terrorism is not useful for fighting the Right. For that a civil war is better.” WHAT? Has Aramburu forgotten what a democratic system is? Does he share then some of ETA’s objectives? Is violence and killing the only way for one's political preferences to prevail? What about the ballot? (my translation – Además el terrorismo de ETA no sirve para atacar a la derecha. Para eso es mucho major la guerra civil’)

What comes across clearly in this novel, depressingly, is the overall cowardice of the population of these small cities during those decades of terror. The oppressive and claustrophobic atmosphere imposed by the terrorist organization grew in a constant crescendo, sucking people into their own cause or expelling them out of their hometown. More of this and less of the ‘feuilleton’ aspects would have made this work more powerful and convincing.

Recently, while in a bus in Madrid, I overheard two women talking about this book. One of them, obviously a Basque, said that she had no interest in reading the book because she knew what it had been like, knew several of the victims, had decided to leave the place and had no intention of reviving those years. She also expressed doubt on the authenticity of the treatment by writer.

The novel is being translated into several languages. Even if I have not given it five stars, I consider it still worthwhile reading if anyone is interested in learning more about this brutal organization and the suffering they have caused. They killed 829 people.

[Maziyar Yf · Rating 4 out of 5]

کتاب دیار اجدادی نوشته فرناندو آرامبورو، نویسنده که خود متولد سن سباستین و اهل باسک است با تسلطی بی مانند بر فرهنگ این منطقه که خود را هم از اسپانیا و هم فرانسه جدا می داند ، به یکی از فجایع کمتر شناخته شده یعنی فعالیت های گروه تروریستی اتا در اسپانیا پرداخته . کتاب 800 صفحه ای اوکه بر بستر تاریخ روایت شده داستان دو خانواده در روزگاری ایست که آرامش ، عشق و صفا جای خود را به ترور و نفرت می دهد .
دیار اجدادی را شناخته شده ترین اثر فرناندو آرامبورو می دانند ، نویسنده ، شاعر ، استاد دانشگاه و منتقد ادبی که شوربختانه دیار اجدادی تنها کتابی ایست که از او به فارسی ترجمه شده . در کتاب دیار اجدادی او با زبانی ساده به بررسی عمیق ترین عواطف و احساسات انسانی پرداخته . دیار اجدادی آرامبورو 125 فصل داشته و نویسنده با استفاده از فرم غیر خطی داستان خود را به پیش برده است . او با استادی و مهارت قطعات پازلی را که آفریده به تدریج به هم چسبانده و تصویری کلی از رنج و زجر انسانی نشان می دهد . شخصیت سازی آرامبورو بی نظیر است ، او 9 شخصیت نسبتا اصلی و انبوهی کاراکترهای فرعی اما مکمل آفریده و هریک از آنان را با صفات و ویژگی هایی متفاوت از دیگری کرده است .تقریبا همه شخصیت ها حتی ایکاتسو گربه در هر مقطعی نقش نسبتا مهم و اثر گذار دارند . 9 کاراکتر اصلی کتاب او فاجعه پیش آمده در کتاب را هر یک از دید خود نگاه کرده و متناسب با دیدگاه و برداشت خود تلاش می کنند تا آنرا به گونه ای هضم کرده و عواقب طولانی مدت آن را تحمل کنند . شوربختانه این فاجعه به هیچ یک از آنان رحم نمی کند ، هریک را به گونه ای اسیر خود و سرانجام ویران و خراب می کند .

چاتو را باید قهرمان کتاب و اصلی ترین کاراکتر دانست ، حضور او در سرتاسر کتاب بسیار پررنگ بوده و بود و نبود اوست که داستانهای فرعی کتاب و زندگانی دیگر شخصیت های کتاب را می سازد . میرن را باید قطب مقابل او دانست . او کفتار بی سوادی ایست که نمی داند از چه و از که حمایت می کند . تقریبا تا پایان کتاب کلام تازه ای از دهان میرن خارج نمی شود . او به سختی و با چشمانی بسته به سنت و عرف و مذهب چسبیده است .
آرامبورو با مهارت پیوند نا مقدس مذهب ، جهل و تعصب را در کتاب نشان داده ، اگر میرن کفتار ماده داستان او باشد پدر مقدس سانتی ( او یکی از شخصیت های فرعی کتاب است که نقش بسیار مهمی دارد ) را باید کفتار مذکر کتاب دانست . او با زیرکی با استفاده از جهل مردم��نی مانند میرن بر آتش اختلاف ها می دمد . اوست که نسیم را به طوفانی سخت وحشتناک مبدل می کند .

فراندو آرامبورو به عنوان یک فرد اهل باسک به موضوع بسیار حساسی پرداخته . گروه تروریستی اتا و فعالیت هایش هم در شمال و هم در سرتاسر اسپانیا موضوعی بسیار حساس و مناقشه انگیز میان اسپانیا یی ها بوده . آرامبورو کاری با فعالیت های استقلال طلبانه این گروه نداشته . کتاب او به هیچ شکل ممکن بیانیه سیاسی اتا و یا دولت اسپانیا نیست . دیار اجدادی فریادی بلند در نفی خشونت است و مخاطب آن هم اتا و باسکی ها و هم دولت اسپانیا و اسپانیایی هاست .

از اتا چه می دانیم ؟

اتا یک گروه تروریستی خشن در منطقه باسک در شمال اسپانیا و جنوب فرانسه بوده که برای استقلال منطقه باسک ( شامل سه میلیون نفر جمعیت ) مبارزه می کرده . این گروه مسلح مارکسیستی بمب گذاری و ترورهای زیادی در اسپانیا انجام داد . یکی از شناخته شده ترین این ترورها ، ترور نخست وزیر فرانکو ، لوییس کاررو بلانکو بوده که نه تنها اسپانیا بلکه جهان را تکان داد .
اتا مسیری که نخست وزیر هر روز برای عبادت به کلیسا می رفت را شناسایی و زیر آن تونلی حفر کرد . آنها داخل تونل را با حجم بسیار زیادی مواد منفجره پر کردند و هنگام عبور ماشین نخست وزیر تونل را منفجر کردند . شدت انفجار به حدی بود که ماشین نخست وزیر از پشت بام ساختمان کنار خیابان عبور کرد و بقایای ماشین بلانکو در کوچه کناری فرود آمد . این عملیات که به نام آگرو مشهور است توسط جیلو پونتو کوروو کارگردان ایتالیایی تبدیل به فیلمی به همین نام شد . عملیات اتا تنها محدود به بمب گذاری و ترور سیاستمداران و افراد مشهور نبوده ، آنها بارها افراد عادی را هدف ترورهای کور خود قرار دادند و یا همانگونه که نویسنده در کتاب نشان داده با باج خواهی و یا جنگ روانی ضد یک فرد ، مردم دیگر را مقابل او قرار داده و زندگی را برای هدف خود جهنم می ساختند . اتا در سال 2011 دست از مبارزه مسلحانه برداشت و سرانجام چند سال پیش رسما منحل شد .
مضمون و محتوی اصلی کتاب را همین گروه اتا تشکیل می دهد ، آرامبورو با نشان دادن جریان باج خواهی اتا از افراد نسبتا ثروتمند روند تامین وجه اتا را هم شرح می دهد . از نگاه اتا جریان بسیار ساده است یا پول میدهی که با آن دیگران کشته شوند و یا خود کشته می شوی .
فردی که به تور اتا گیر گرده انتخاب های چندانی ندارد ، یا باج تروریستها را می دهد و این گونه افزون بر این که در جنایت های اتا شریک شده هر بار باید پول و باج بیشتری هم پرداخت کند . اگر پرداخت نکند ؟ اتا با کمک مردم محلی و ترسی که بین آن ها کاشته کم کم او را حذف می کند . اول مردم را از معاشرت با او منع کرده و هدف را محدود می کند . سپس با شعار نویسی او را از هدفی مخفی تبدیل به هدفی آشکار می کند و سپس اعدام انقلابی .
تروریستهای اتا حتی اجازه دفن متوفی را در روستا را هم نمی دهند ، آنان مردم را از شرکت در مراسم خاک سپاری منع می کنند . فردی که در تنهایی زیسته باید در شهری دیگر و آن هم در تنهایی و غربت دفن شود . آشکار است که خانواده فرد مقتول هم حق زیستن در آن شهر و یا روستای لعنتی را ندارد .پس زمانی که بیتوری تصمیم می گیرد به خانه خود بازگردد چالش های او با همسایه ها شروع می شود . مردمی که هم چنان در قید و بند اتا هستند اگرچه که اتا دیگر وجود ندارد .

ترور هر فرد را به گونه ای ویران می کند ، برخی از آن ها نه تنها آرزو می کنند که از باسک فرار کنند بلکه اسپانیا وطن خود را هم خراب شده می دانند . بیشتر آنها گرچه از باسک بیرون می زنند اما گذشته و آنچه بر سر آنها آمده قابل چشم پوشی و گذشت نیست . خوشیان که در روستا مانده دیگر دائم الخمر شده . همزمان با ترور گویا او هم کشته شده ولی او ترسو تر و بزدل تر از آن است که به مرگ خود اعتراف کند . الکل بهترین راه برای اوست که خود و انسان بودن خود و درک خود ازیک انسان را فراموش کند . سه فرزند خوشیان و همسر کفتار منش او میرن کاراکترهای اصلی داستان هستند . آرامبورو تک تک آنها را تعقیب می کند . سرنوشت آنها بسیار متفاوت است . از آنکه چریکی می شود و ترور می کند تا آنکه قربانی زندگی شده و روزگار او را در جسمی ناتوان و بیمار زندانی کرده . همین طور گورگا هم که با نوشتن و زنده نگاه داشتن زبان و فرهنگ باسک بیشتر از تمامی تروریست ها یاد سرزمین خود را گرامی و آنرا هم چنان زنده نگاه می دارد .
اهمیت بیتوری را باید در اندازه چاتو دانست ، اوست که با رفتن به روستا مردمی را که خود را به خواب زده اند را بیدار می کند ، از طرفی اوباید با دردی که از داخل او را می خورد مبارزه کند و از طرف دیگر با این مردم کج اندیش مدارا کند . گفت و گوهای او در قبرستان شخصیت قوی او را نشان می دهد . بیتوری که می داند فرصت چندانی برای زنده ماندن ندارد و به زودی به عزیز رفته خود ملحق خواهد شد تنها آروزی یک طلب بخشش را دارد . این گونه اونشان می دهد که او وچاتیتو بوده اند که در طرف درست تاریخ ایستاده اند ، نه آن مردمان ترسو و یا آن تروریست های احمق .
فرزندان او نره آ و شابیر هم حال خوشی ندارند ، آن ها که محکوم به دیدن مرگ و نیستی بیتوری هستند خود هم زندگی اصیلی ندارند . زندگی آنان حتی شبیه به انسان های معمولی هم نیست . گویی هیچ وقت نتوانسته و یا نمی توانند که خود را از نقش یک قربانی بی گناه خارج کرده و نقشی دیگر در زندگی بازی کنند .

پایان کتاب آرامبورو سرنوشت و راهی که یک ملت یعنی هم اسپانیایی ها و هم باسکی ها انتخاب کرده اند را نشان می دهد . بخشش ، عفو و نه انتقام . گویی این گونه است که فرق جوامع توسعه یافته با مردمان دیگر کشورها مشخص می شود . مسیری که از صلح می گذرد . این گونه است که از تعداد قربانیان کاسته شده و خانواده ها و افراد کمتری آسیب می بینند . در انتخاب این راه آرانچا نقش حیاتی دارد ، اوست که خوشه ماری را به تفکر وا می دارد . آیا راهی که رفته درست بوده ؟ اینکه خود را از معاشرت با دختران منع کرده و زندگی سخت چریکی را به هم آغوشی با آنان ترجیح داده . او رفته رفته کلام اتا را شعار و خزعبلات بیشتر می بیند تا حقیقت . اصلا حقیقت چه بوده ؟ جز آنکه به دیگران آسیب رسانده ، آدم کشته و قربانی از خود به جا گذاشته . برای او دیگر نه سوسیالیسم ، نه استقلال و نه هیچ کوفت و زهرمار دیگری مهم نیست . او به این باور رسیده که قربانی شیادی و فریب شده و جوانی و تمام زندگی خود را از دست داده است .

دیار اجدادی فرناندو آرامبورو را تنها می توان شاهکار دانست ، کتاب او جز لیست بهترین کتاب هایی که تا به حال خوانده ام و در جایی بالاهای لیست قرار می گیرد . کتاب 800 صفحه ای اوکه هیچگاه ریتم و حس غریب غم خود را از دست نمی دهد به شاهکارهای یوسا کبیر طعنه می زند. . نویسنده حالات روحی افراد آسیب دیده را چنان با قدرت ترسیم و توصیف کرده که خواننده خود را بخشی از خانواده آنها و فردی ازآن روستا لعنتی حس می کند . آرامبورو اسپانیا متفاوتی را وصف کرده ، اسپانیا او با آن کشور زیبا و همیشه آفتابی تفاوت محسوسی دارد . سرزمین آرامبورو بیشتر به کشور در آستانه مصیبت و فاجعه خانواده پاسکال دوآرته شباهت دارد تا آنچه امروزه به عنوان اسپانیا می شناسیم .

زمانی ساکن مادرید و اسپانیا بوده ام گرچه هیچ گاه به شمال آن ، سن سباستین و بیلبائو سفر نکردم . همواره جنوب گرم و آفتابی را به شمال نسبتا سرد ، عبوس و گرفته ترجیح می دادم . دیار اجدادی به من نوع دیگری از نگریستن و تفکر کردن را آموخت . نگاهی همراه با تفکر به درون و احوال مردمان نه بیرون و قال آنها .

*****
بر اساس کتاب فرناندوآرامبورو ، مینی سریالی به همین نام و به کارگردانی آیتور گوبیلندو ساخته شده که گرچه تماشای آن نگاه و دید خواننده را نسبت به کتاب کاملتر می کند اما به همین ترتیب ممیزی های کتاب را هم نشان می دهد .
نکته جالب در مورد کتاب دیار اجدادی ، تغییر گرایش هم جنس خواهانه گورکا به فردی ایست که با خانمی مسن تر از خود ازدواج کرده !
و این گونه ناشر احتمالا هدف نویسنده در مورد نشان دادن میزان تغییر جامعه در پذیرش عقاید و گرایشات مختلف را هم از بین برده است .

[Labijose · Rating 5 out of 5]

“Bittori, Bittori.
Aquella voz sonaba demasiado cerca como para seguir fingiendo que no la oía.
-¿Te has enterado? Dicen que lo dejan, que ya no van a atentar más”
Algunos párrafos después:
“Para dar saltos de júbilo, ella habría necesitado otra clase de estímulo. ¿Por ejemplo? Ay, yo qué sé. Que inventaran una máquina de resucitar a los muertos y me devolvieran a mi marido”

Más o menos así comienza “Patria”, la novela de Fernando Aramburu merecedora del Premio Nacional de Narrativa, y, sí, en mi opinión, una de las mejores novelas en narrativa castellana de la última década.

Durísimo y amargo relato que intenta reflejar la realidad de la sociedad vasca a través de dos familias separadas por un conflicto que ha dejado muertos y miseria a su paso, y heridas que nunca jamás podrán sanar.

Por una parte, tenemos a Bittori, esposa de Txato, empresario asesinado por ETA. Y por otro lado tenemos a Miren, cuyo hijo Joxe Mari está en la prisión del Puerto de Santa María I, módulo 3, por su pertenencia a la banda armada, o, en boca de Miren, por ser un “gudari”, un luchador por Euskal Herria. La organización terrorista acaba de anunciar el alto el fuego definitivo, pero ellas no están dispuestas a olvidar su lucha particular, sus odios y rencillas, por mor de una reconciliación en la que no creen. Digan lo que digan sus hijos y allegados, ellas aún tienen cuentas pendientes.

¿Y la familia? Pues ahí tenemos también las historias paralelas de Joxian, el marido de Miren, más bueno que el pan, pero sin los arrestos necesarios para enfrentarse a su mujer, que lo lleva por el camino de la amargura, ni al ambiente hostil que lo conduce a renegar de su mejor amigo, al que perderá para siempre. De Gorka y Arantxa, hermanos del etarra Joxe Mari, cada uno con su lastre. De Joxe Mari, con sus recuerdos anteriores y posteriores al asesinato del Txato, y, tras su arresto, su peregrinaje de cárcel en cárcel, por lo de la dispersión de etarras, mientras en su pueblo no paran de rendirle homenajes. Y en el “bando contrario”, sabremos de las vidas de Nerea y de Xabier, los hijos de la víctima. Cada uno afrontando la dura realidad a su manera, viviendo, pero sin vivir. Y tenemos al Txato, marido de Bittori y víctima de los terroristas (“¡Más vasco que todos ellos juntos!”). La organización lo está extorsionando, y él quiere pagar, pero no puede, no es tan rico como la gente piensa. ¿Trasladar la empresa fuera? ¿Irse a vivir a Donostia? Lo está considerando, pero como es cabezota (concho, es vasco, pues), piensa que todo es un malentendido y que sus vecinos, que han dejado de saludarle de un día para otro, entrarán en razón. Pero no. Y no olvidemos a Don Serapio, el cura del pueblo, que gobierna almas y cuerpos, o lo intenta. Ese metete.

¿Qué destacaría de esta absolutamente maravillosa obra maestra? Pues prácticamente todo, desde la ambientación en un pueblo profundo del país vasco, donde los que odian se envalentonan (tienen las armas), y los que no odian no se atreven a alzar la voz (les va la vida en ello), hasta la profundidad de unos personajes que haces tuyos desde el primer capítulo. Tanto los “buenos” como los “malos”. Y no paso por alto el estilo tan peculiar de la narrativa de Aramburu, que creo que algunos (pocos) lectores no han sabido interpretar. Para mí, es justo el estilo que le hace falta a este tipo de relatos: directo, familiar, desordenado (pero no deslavazado), tan vasco como sus personajes y sus hablas. Tanto Miren como Bittori (“tan amigas que fueron”) están perfectamente descritas, yo, al menos, me he metido en la piel de cada una de ellas, y las he comprendido. Son personajes de carne y hueso, imperfectas, resabiadas, abnegadas vertebradoras de una historia que, sin ellas, no se podría contar.

Si el autor ha sabido o no mantener la equidistancia entre las dos posturas, las dos visiones de un conjunto, eso lo decidirá cada lector, según tal o cual punto de vista. En mi opinión, al menos lo intenta, lo que le da más merito al esfuerzo de poner palabra sobre palabra el resultado de un drama colectivo que es la suma de muchos dramas individuales. Un drama que nos ha afectado a todos los españoles a lo largo de la historia reciente de este puñetero país, y que, por desgracia, tendemos a olvidar con demasiada facilidad.

[Libros Prestados · Rating 4 out of 5]

Esta novela tiene la ambición de ser el "relato total" del conflicto vasco. Esa es su virtud y su talón de Aquiles.

Su virtud: presentar varios puntos de vista y hacerlo de manera que tanto quienes lo vivieron como los que no lo entiendan. Su talón de Aquiles: son puntos de vista que tratan de reflejar las diferentes posturas ante la violencia de ETA (la huida, la ira, la aceptación...) y por lo tanto, son algo prototípicas. Cada personaje tiene su papel no por su personalidad, sino porque eso es lo que le toca en esta narración.

Virtud: contar la historia mediante saltos en el tiempo y de uno a otro personaje podría haberse hecho lioso e ininteligible, pero el lector jamás se pierde y poner ciertas escenas después de otras le da una nueva perspectiva a lo que se había leído. Talón de Aquiles: los cambios de personalidad o las decisiones de ciertos personajes me eran difíciles de entender, a no ser que reconstruyera en mi cabeza toda la historia con las piezas que se dan, pero entonces dejaba el plano emocional y pasaba al intelectual, y es en el emocional en el que esta novela cala más.

Virtud: las coordenadas espacio-temporales son ambiguas (nombrándose, como mucho, varias fechas clave), lo cual le da un aire de universalidad y de totalidad. Talón de Aquiles: esa ambigüedad lo hace demasiado genérico, no sé qué música escuchan esas personas, no aparecen organizaciones como Ikasle Abertzaleak o las Gestoras, ni Gesto por la Paz. Como vasca me resultaba un poco extraño.

Virtud: se refleja muy bien la forma de hablar castellano en el País Vasco y varios de los modismos que usamos y eso me hizo reír. Talón de Aquiles: hasta que me di cuenta de que los usaban personajes que al hablar entre ellos estaban utilizando el euskera, con lo cual, no hablarían así (y ni me meto con lo de que solo la familia abertzale habla así).

Virtud: Cada capítulo casi parece un cuento en sí mismo. Talón de Aquiles: se ventila cosas como el desarrollo de la postura del hijo etarra en dos capítulos y de forma bastante indirecta. Me hubiera gustado más que ahondara en ciertos personajes.

Aunque parezca que le saco muchas pegas me gustó mucho y no puedo restarle el mérito que tiene a la obra (ha tenido éxito con una temática que no es, precisamente, para todos los gustos) y si sirve para que la gente empatice con el problema y los unos con los otros, bienvenida sea.

[Ilenia Zodiaco · Rating 4 out of 5]

Ognuno ha una brace dentro. "E ciascuno deve decidere il modo in cui a poco a poco gli si deve raffreddare".

[Stratos · Rating 5 out of 5]

Αναμφισβήτητα πρόκειται περί ενός αριστουργήματος. Ένα ακόμα βιβλίο που μας έρχεται από την Ισπανία και το οποίο μας φέρνει ακόμα πιο κοντά στην ιστορία και στην κοινωνική δομή της χώρας των αυτονομιστικών αντιθέσεων. Μια ιστορία που μέχρι σήμερα και σήμερα ταλανίζει τη χώρα. Λέτε ο κορωνοιός που την πλήττει τούτη περίοδο να γίνει αιτία δομικών αλλαγών του κοινωνικού της ιστού;
Δυο οικογένειες Βάσκων περιπλέκονται στη δίνη των ιστορικών εξελίξεων των τελευταίων δεκαετιών του 20ου αιώνα με τραγικές μορφές τα μέλη και των δύο οικογενειών. Ο ρυθμός της πλοκής έτσι όπως εξελίσσεται σε κάνει να θέλεις να ρουφήξεις την κάθε σελίδα του ενώ η σκιαγράφηση των χαρακτήρων φτάνει μέχρι τη ψυχή σου ταυτιζόμενος πότε με τον ένα κα πότε με τον άλλο χαρακτήρα του βιβλίου.
Σπουδαίο βιβλίο. Διαβάστε το..

[Francesc · Rating 4 out of 5]

Hermosa novela sobre dos familias vascas y el conflicto vasco. Trata el conflicto de una manera original a través de las historias personales de sus protagonistas. A pesar de dar saltos en el tiempo y de estar narrada de una manera muy particular, no se pierde ritmo ni se embarulla la lectura. Muy recomendable como novela y para entender las diferentes versiones del conflicto.

[Jeraviz · Rating 5 out of 5]

Siempre estoy muy en contra de leer el último pelotazo editorial, llamadme snob o cabezón, pero pienso que muchas veces manda más la publicidad que la calidad.
Pero en este caso tengo que comerme mis prejuicios porque la historia que narra Aramburu es brutal. Es tan real y tan cruda que por eso es brutal. Si lo que narrase no hubiera pasado nunca hubieramos dicho que la historia que se ha inventado no es gran cosa, pero saber que eso ha ocurrido en nuestra sociedad hasta hace nada...conviene que no nos olvidemos.
Con una forma de escribir peculiar que cuesta un poco al principio entrar al ritmo, y centrada totalmente en el desarrollo de personajes, Patria es una novela que deja huella. Totalmente recomendable.

[Cristian Fassi · Rating 5 out of 5]

Letto in lingua originale, un'esperienza meravigliosa, perché arrivando dalla fine del mondo (l'Argentina) con il mio spagnolo latinoamericano arcaico/incaico ho scoperto un nuovo mondo (che in realtà è il vecchio mondo, "El Reino del Revés"): l'Euskara, la lingua basca, la sua gente, le sue terre, le contraddizioni di essere e non essere.

Fernando Aramburu ci regala una storia favolosa, corale, universale, che cerca la voce delle vittime, ma studia anche la posizione dei carnefici. Grazie a una narrazione che entra nel più profondo di ogni essere umano, che trasmette le sue convinzioni e debolezze. L'obiettivo: mostrarci una società ferita dalla paura e dalla speranza.

La struttura a forma di puzzle è alquanto strana all'inizio, giacché il tempo è molto flessibile, tanti salti di tempo e tanti personaggi. Tuttavia, è ancora una scelta ponderata perché in questo modo Aramburu mostra al lettore i sentimenti e i pensieri di ogni personaggio coinvolto nella narrazione. Più tardi nella lettura diventa un punto di forza del romanzo.

125 capitoli in 650 pagine, questi numeri mi fanno sempre paura prima di iniziare una lettura, ma per questo libro li ho mangiati in pochi giorni, per digerirlo ci vorrà molto di più e questo per me è il pregio di un buon libro, la sua lunga digestione senza mal di pancia.

AGG.: Ho sentito su youtube una definizione per questo libro che mi piace: "Patria è come un western con signore"

--
Link Babelezon
Link Amazon

[Sandra · Rating 5 out of 5]

Un romanzo contemporaneo che è riuscito a coinvolgermi in pieno, che mi ha fatto pensare, riflettere, entrare nelle vicende e partecipare. Nelle mie letture capita raramente, e dunque ne sono soddisfatta.
La prima cosa che colpisce del romanzo è lo stile della scrittura: dialoghi laconici, frasi spezzate, repentini passaggi dal discorso indiretto della narrazione al discorso in prima persona dei pensieri dei protagonisti. Una novità, che porta nel romanzo l’immediatezza del modo di esprimersi nella quotidianità. Non so quanto mi sia piaciuto veramente, ma non importa. Ho pensato che le parole rispecchiano l’antropologia e la natura di una terra, i paesi baschi, che geograficamente rappresentano una minima parte del territorio della penisola iberica, un pezzetto di terra che si affaccia sull’Oceano all’estremo nord, con pochi più abitanti delle Marche, ma che storicamente sono sempre stati chiusi al resto del paese, dediti alla lotta per l’indipendenza e alla rivendicazione tenace ed irriducibile della loro autonomia politica, linguistica e culturale. Non ci sono mai stata ma dalle fotografie in rete si vede una terra che assomiglia di più ai paesi nordici che alla Spagna che conosciamo, non una terra solare, bollente, mediterranea, ma un territorio aspro, battuto dal vento dell’Oceano, piovoso. Anche la copertina del romanzo rappresenta una figura umana con un basco in testa sotto un ombrello rosso –come il sangue che viene versato- sotto una fitta pioggia. Ed in un giorno di pioggia incessante si compie l’evento intorno al quale si incentra la storia, l’assassinio di un imprenditore basco da parte dell’ETA, colpevole di non adempiere alle richieste del “pizzo” (quante sono le assonanze con le dinamiche omertose della mafia!) che l’organizzazione richiede a chi pensa si sia arricchito troppo e a spese dei lavoratori.
Il romanzo è corale, nel senso che parlano tutti i protagonisti, uno per ogni capitolo, cosicchè vi è una certa confusione in corso di lettura mancando un criterio cronologico alla narrazione, mentre alla fine la visuale è completa per quanto riguarda gli avvenimenti che si sono susseguiti negli oltre vent’anni in cui si svolge il romanzo, dagli anni ottanta del novecento fino all’attualità. I protagonisti sono due fronti contrapposti: la famiglia del terrorista dell’ETA (forse non l’assassino che ha premuto il grilletto, ma sempre assassino) e quella della vittima. In particolare sono le due madri a tenere le redini della storia, a far sì che il lettore comprenda (sia chiaro, comprenda ma non condivida) gli argomenti di chi soffre per la violenza subita da chi sta in carcere convinto di lottare per la libertà contro l’oppressore e le ragioni di chi soffre per l’assassinio brutale del familiare, del marito, del padre amato e per la distruzione conseguente della propria esistenza. Così, attraverso le vicende di due microcosmi familiari che si compattano intorno alle due madri, si ripercorre la storia del terrorismo basco degli ultimi trenta anni, si vive l’atmosfera omertosa e complice della intera comunità basca, -compresa la Chiesa cattolica-, che anziché essere unita nel dolore si chiude alle vittime, isolandole.
La Patria –ci dice Aramburu-, anziché essere il valore comune che unisce un popolo, si manifesta nella divisa dei guerriglieri, in quel cappuccio bianco che copre il viso e in quei vestiti neri che coprono anche le mani, in un pugno alzato che gronda sangue e dolore.

[Ólive · Rating 1 out of 5]

De un simplismo atroz, redacción de preescolar y profundidad psicológica de un plato de sopa, pero como va de ETA todo se disculpa y esto es una obra maestra.

[Armin Ahmadianzadeh · Rating 5 out of 5]

خب بالاخره بعد از اتمام کتاب، سراغ سریال ساخته شده توسط HBO به‌نام Patria رفتم. می‌خواستم بعد از دیدن سریال شروع به‌نوشتن ریویو کنم که here we go:

این کتاب اتفاقات عجیب‌و‌غریب، غیرقابل پیش‌بینی و غیرمنتظره داشت؟ نه‌، اصلا!

این کتاب جملات و یا نقل‌و‌قول‌های درخشانی داشت؟ نه‌در اون حد که از یه‌کتاب ۸۰۰ صفحه‌ای انتظار میره!

پس چی شد که آرمین به‌این کتاب ۵ ستاره دادی؟!
خب، حقیقتش رو بخواید، خودمم نمی‌دونم چرا، ولی به‌حدی از ۵ ستاره دادن مطمئنم که از نفس کشیدن خودم. در ادامه می‌خوام یه‌ادای احترامی به‌این کتاب که به‌زعم من شاهکار بود بکنم و یه‌سری موارد رو ذکر کنم.

تحلیل فرم روایی کتاب:

فرم این کتاب به‌نظر من یه‌شاهکار به‌تمام معنا بود. جهش‌ زمانی و جهش روایی کاراکتر‌ها در پخته‌ترین و کامل‌ترین شکل خودش ظهور پیدا کرده بود. ما در مجموع ۹ کاراکتر اصلی تو کتاب داشتیم که تو هر فصل(۱۲۵ فصل کتاب) روایت دائما در حال شیفت شدن از روی روای سوم‌شخص به‌راوی اول شخص بود. زیبایی روایت این کتاب برای من منحصر به‌فرد بودن روایت کتاب بود. اینکه تو هر فصل مسائل یکسان رو از نقطه‌نظر راوی‌های مختلف نگاه می‌کردیم. این نوع روایت به‌ما یاد میده که مسائل رو سیاه و سفید نبینیم و طیفی از رنگ‌هارو این وسط ببینیم و اینکه بفهمیم اون وسط رنگ خاکستری هم هست. حتی نویسنده عزیز و دوس‌داشتنی این کتاب سعی کرده بود توی تک‌تک جملات، تعصب به‌خرج نده و عبارت‌هارو خنثی کنه، به‌این شکل که مثلا می‌نوشت "فلانی ترور شد/فوت کرد." در این حد که زاویه‌دید‌های مختلف رو در نظر گرفته و در به‌کارگیری عبارات زبانی به‌طرز ظریف و قشنگی محتاط بوده.

هر یک از ۱۲۵ فصل کتاب مثل تکه‌های پازل بودن که با جلوتر رفتن تکه‌های پازل بیشتری برای ما مشخص میشن و تصویر شاهکار ما کامل‌تر و کامل‌تر میشه. به‌طوری که بعد از اتمام فصل ۱۲۵ام یه‌نفس عمیق کشیدم و با قاطعیت با صدای بلند گفتم: عجببببب شاهکاریییی!

مونولوگ‌ها و دیالوگ‌های کتاب با اینکه ساده بودن و عجیب‌و‌غریب نبودن، ولی حس شدیدا عجیب‌و‌غریب و عمیقی رو در منِ خواننده ایجاد کردن.

بیشتر از این صحبت درباره فرم‌ کتاب در توان من خواننده عام نیست. و فقط می‌تونم بگم که به‌شدت منو تحت‌تأثیر قرار داد و باهاش ارتباط زیادی برقرار کردم.

تحلیل محتوای کتاب:

داستان در بستر تاریخی مبارزات مسلحانه سرزمین باسک و نیروی‌های ETA در قرن بیستم که برای استقلال و آزادی سرزمین باسک و جدایی‌شان از اسپانیا و فرانسه تلاش می‌کردند رخ می‌دهد.(بخش بزرگی از سرزمین باسک در شمال اسپانیا و بخش کوچکی در جنوب غربی فرانسه قرار دارد) گروه جدایی‌طلب/تروریستی اِتا که در سال ۱۹۵۹ توسط عده‌ای دانشجوی ناسیونالیست باسکی به‌قصد مبارزه با دیکتاتوری ژنرال فرانکو تاسیس شد که در ابتدا این گروه چپ‌گرای مارکسیستی با الهام گرفتن از گروه‌های انقلابی رایج در آن زمان صرفا فعالیت‌های فرهنگی می‌کردند ولی رفته رفته فعالیت‌های نظامی به‌کارهای آنها افزوده شد. در ابتدا این گروه به‌خاطر مبارزه با دیکتاتوری فرانکو و اقداماتی چون ترور/کشتن لوئیس کاررو بلانکو، نخست‌وزیر و جانشین فرانکو در سال ۱۹۷۹ به‌شدت بین مردم محبوبیت پیدا کرد. ولی بعد‌ها به‌دلیل کشتن و آسیب رساندن به‌مردمان بی‌گناه و شهروندان عادی، نمایندگان منتخب مردم و ... به‌عنوان گروه تروریستی شناخته شدند و مرد غضب و انزجار مردم واقع شدند. سرانجام این سازمان در سال ۲۰۱۱ آتش‌بس خود را اعلام نموده و رسما در سال ۲۰۱۸ منحل شدند. آمار قربانیان/کشته‌شدگان به‌دست گروه جدایی‌طلب باسک چیزی حدود ۸۰۰ نفر و هزاران زخمی و خسارت دیده بود. البته بگذریم که به‌نظرم هر فردی که کشته شده، بخشی از وجود تمامی افرادی هم که اون فرد رو دوست داشتند و از نزدیکانش بودند را با خودش از بین می‌برده، طوری که در کتاب به‌بهترین نوع ممکن دیدیم...


داستان ما در مورد دو خانواده است. دو‌ خانواده‌ای که قبل از اتفاق کلیدی داستان، یعنی کشته شدن/به‌قتل رسیدن پدر یکی از خانواده‌ها(چاتو) به‌دست اِتا به‌شدت صمیمی بودند و بعد از آن به‌شدت سرد! در ادامه می‌خوام مختصرا درباره ۹ کاراکتر اصلی کتاب بنویسم. داستان از جایی شروع میشه که سازمان اِتا آتش‌بس خود را اعلام نموده و بیتوری(مادر یکی از خانواده‌های قربانی) تصمیم به‌برگشت به‌روستا(یا شهر کوچک، چون Peublo در اسپانیایی معنای town یا همان شهر کوچک را دارد، ولی مترجم فارسی‌زبان از لفظ روستا استفاده کرده است.) می‌گیرد و مجدد اتفاقات گذشته نبش قبر می‌شوند و آرامش کاذب بعضی خانواده‌ها در روستا به‌هم می‌خورد.

خانواده اول: خانواده قربانی مستقیم اِتا:

پدر خانواده:چاتو: فردی که به‌نظرم مهم‌ترین کاراکتر کتاب بود و چه‌زنده بودنش و چه‌مرگش در تک‌تک وقایع و روایات کتاب تأثیر داشت. چاتو شرکت حمل‌و‌نقل داشت و وضعیت مالی نسبتا خوبی داشت.چاتو که در باسک زاده شده بود، بزرگ شده بود، برای مردم باسک کارآفرینی کرده بود و همواره در کارهای خیریه همواره پیشرو بود. چاتو همچنین همسر خوب و پدر خوبی برای خانواده بود. دوست خوبی هم برای دوست خود(خوشیان) بود. چاتویی که هیچ‌گونه فعالیت سیاسی نداشت و آزاری هم به‌هیچ احدی نرسونده بود. ولی متأسفانه مظلومانه ترور شد و تا آخر کتاب هم به‌خاطر مرگش ناراحت بودم و حس شدید غم و اندوه رو نسبت بهش حس می‌کردم.

مادر خانواده: بیتوری: زنی دوس‌داشتنی، گاها رو مخ(خیلی کم😂😭) که تقریبا در اکثر فصول حضور پررنگی داشت. اگر بیتوری نبود شاید عملا داستان وزنه سنگینی را از دست می‌داد و زیبایی داستان به‌هم می‌ریخت. بیتوری در غم و فقدان از دست‌دادن همسرش، چاتو، دائما به‌دنبال تسلی بود. همواره به‌روش خودش در سوگ همسر مظلوم به‌قتل رسیده‌اش می‌نشست. به‌شخصه عاشق مونولوگ‌های بیتوری با عکس‌های چاتو، سنگ‌قبر چاتو، و تمامی خاطرات و متعلقات چاتو شدم. چقدر احساسات قشنگ و خالص در تک‌تک جملات بیتوری برای چاتو وجود داشت و می‌شد با‌ تک‌تک‌ آنها همراه شد و اشک ریخت. اگر بیتوری نبود شاید خیلی‌ها به‌اشتباه‌شون پی نمی‌بردند...

پسر خانواده: شابیر: پزشکی مغموم و مالیخولیایی که‌بعد از به‌قتل رسیدن پدرش، خود را محکوم به‌زیستن و اخت گرفتن با غم دانست و عمر خود را صرف تنهایی و مراقبت از مادر خود کرد. شابیر جزو شخصیت‌هایی بود که اتفاق خاصی را رقم نزد ولی وجودش در داستان به‌نظرم لازم و واجب بود. مخصوصا رابطه عاشقانه‌ای که بین شابیر و آرانساسو بود و تموم شدنش که‌قلبم رو شکست("نباید اون سنگ رو توی رُم پرت می‌کردی")💔

دختر خانواده: نره‌آ: دختری که جوان بود و جاهل.😂 زیاد نمی‌تونستم با شخصیتش ارتباط برقرار کنم و کاراشو درک کنم به‌شخصه. دختری که تا حدی درقیاس با شابیر خودخواه‌تر بود. دختری که بعد از مرگ پدرش حتی حاضر نشد به‌مراسم خاکسپاری پدرش بیاد و در کنار خانواده‌اش حاضر بشه.(البته شاید نوع سوگواری نره‌آ هم اینطوری بود...) دختری که رابطه‌های عاطفی زیادی داشت و به‌نظرم تمامی آنها محکوم به‌شکست بودند. دختری که ثبات فکری نداشت(مثل غالب جوانان در تمام اعصار) و به‌شدت مودی بود.

خانواده دوم: قربانی غیرمستقیم اِتا:

پدر خانواده:خوشیان: فردی به‌شدت منفعل و ترسو.(مثل غالب افراد کشور، نه‌فقط باسک، بلکه تمامی‌کشور‌ها!) دوست صمیمی چاتو، صمیمیتی که با مغضوب واقع شدن چاتو توسط اِتا از بین رفت. به‌نظرم همیشه ایدئولوژی‌ها از افراد ترسو تغذیه کردن و به‌وسیله ترس این افراد رشد کردن. خوشیانی که در دل خدا‌خدا می‌کرد با چاتو حرف بزند، با او ورق‌ بازی کند، با او به‌دوچرخه‌سواری برود، ولی وقتی چاتو را می‌دید از ترس مردم و اِتا نمی‌توانست حتی به‌او نگاه کند. خوشیان فردی بود که بیشتر از اینکه خشم و نفرت خواننده را تحریک کند، حس دلسوزی و ترحم خواننده را قلقلک می‌داد.

مادر خانواده: میرِن: با اختلاف شخصیت منفور داستان برای من. شخصیتی که حتی بیشتر از تروریست‌ها، بمب‌گذاران، و حتی تئوریسین‌های اِتا نفرت‌انگیز بود. شخصیتی که حماقت، جهل، تعصب در بند‌بند وجودش موج می‌زد و هیچ‌وقت حتی تلاش نمی‌کرد از نگاه دیگران به‌قضیه نگاه کند. فردی که تا آخرین لحظه دست ار حماقت و تعصب خود برنداشت! میرِن تا قبل از اتفاقات ذکرشده رفیق صمیمی بیتوری بود ولی بعد از آن نه‌تنها با بیتوری سرد شد، بلکه عملا بی‌هیچ دلیل منطقی و خاصی با وی دشمن هم شد!

پسر بزرگ خانواده: خوشه‌ماری: مجدد جوان جاهل خانواده. فردی که از هیکل تنومند ولی مغز فندقی برخوردار بود. فردی که در راه آزادی اوسکال اِریا(سرزمین باسک) کارهای احمقانه زیادی کرد و سرانجام عضو گروه اتا شد و در عملیات‌های تروریستی آنها شرکت کرد. خوشه‌ماری در قتل چاتو نیز نقش داشت( دقت کنید که‌گفتم "نقش"!). سپس دستگیر شد و شکنجه شد و بعد از آن به‌زندان افتاد. نکته جالبی که وجود داشت این بود که انزوا و تنهایی چقدر می‌تونه یه‌فرد رو عوض کنه. خوشه‌ماری که در طول دوران زندگیش حتی یه‌کتاب هم نخونده بود، انزوا و تنهایی در زندان باعث شده بود خوشه‌ماری به‌کتاب و کتابخونه رو بیاره. خوشه‌ماری که کم‌کم داشت اعتقادش به‌عقیده‌ راسخی براش می‌جنگید رو تو زندان از دست می‌داد و به‌خیلی از چیز‌ها شک می‌کرد. اوایل شاید خوشه‌ماری باعث برانگیختن حس نفرت من میشد، ولی رفته رفته از این حس کم شد و به‌حس ترحم تبدیل شد. و در نهایت هم خوشه‌ماری فهمید که کل کارایی که‌ کرده اشتباه بوده و از زندگی قشنگ خودش زده بود و مشغول کارای بیهوده شده بود.

دختر خانواده: آرانچا: کاراکتر موردعلاقه من، کاراکتری که شدیدا دوسش داشتم و تک‌تک کاراشو عاشقانه می‌پرستیدم. دختر عاقل و بالغ خانواده، دختری که نقش پررنگی تو وقایع و رویداد‌های کتاب داره. دختری که با وجود سکته‌مغزی که‌داشت و کاملا معلول شد و قدرت تکلم و راه رفتن و خیلی چیزای دیگه رو از دست داد، ولی نقشی که داشت از خیلی از افرادی که سالم بودن و قدرت تکلم داشتن بیشتر بود. عاشق تک‌تک جملاتی بودم که روی آیپد خودش با تنها دست سالمش تایپ می‌کرد، عاشق لبخند کج و ناقصی که به‌خاطر سکته مغزی روی صورتش نقش بسته بود، عاشق عصبانیتش و عصیانش، عاشق غم و اندوهش، و ... بودم. آرانچا نقش به‌سزایی در پروسه فهم‌اشتباه خوشه‌ماری و به‌دور ماندن پسر دیگر خانواده یعنی گورکا از تمامی این مبارزات مزخرف و خزعبلات دیگر داشت.

پسر دیگر خانواده: گورکا: پسری آرام، منطقی، منزوی و گوشه‌گیر، اهل کتاب و دوس‌داشتنی. شخصیتی که برخلاف برادر بزرگتر خود و اکثریت جوانان دوران خود، به‌دور از حواشی، به‌زندگی کردن به‌معنای واقعی کلمه پرداخت. به‌دلیل عشق به‌فرهنگ و زبان باسکی، کتاب می‌نوشت، در برنامه رادیویی تولید محتوا می‌کرد، و شعر می‌سرود. گورکا با ترویج فرهنگ و علم به‌مردم باسک کمک می‌کرد و نه با کشتن افراد بی‌گناه!

در کنار این شخصیت‌های اصلی، کلی شخصیت فرعی وجود داشت که به‌نظرم تک‌تک شخصیت‌های فرعی هم نقش‌های خودشان‌ را به‌خوبی ایفا کردند و تاثیر بسزایی در پیشبرد داستان داشتند. حتی گربه بیتوری هم نقش قشنگ و دقیقی داشت. انگار در این کتاب هیچ تکه پازلی اضافی نبود و همگی در شکل‌گیری تصویر کلی مؤثر بودند.

به‌خاطر تمامی مواردی که گفتم، به‌نظرم شخصیت‌پردازی و تکامل شخصیت‌های این کتاب ۱۰۰ از ۱۰۰ بود و شاهکار تمام‌قدی بود.

سریال خوش‌ساخت Patria از HBO دوس‌داشتنی:

سریالی ۸ قسمتی که از روی همین رمان ساخته شده و فوق‌العاده خفن هم ساخته شده. هرچند که ظرافت‌ها و زیبایی‌های کتاب در مقابل سریال به‌مثابه اقیانوس در مقابل برکه هست، ولی بعد از خواندن کتاب، دیدن سریال به‌شدت پیشنهاد می‌شود.

چند موردی که هنگام دیدن سریال بهش برخوردم و با کتاب متفاوت بود:

۱. شخصیت رامونچا که در ترجمه فارسی کتاب معشوقه گورکا بود و زنی بزرگتر از گورکا بود. زنی که از همسر خود جدا شده بود و دختری هم داشت که دائما باعث رنجش خاطر وی می‌شد. رامونچا در سریال مرد بود و عملا گورکا همجنس‌باز بود. همین باعث شد که ترجمه انگلیسی کتاب یعنی Homeland و کتاب زبان‌اصلی یعنی El Patria را بررسی کنم و ببینم که سریال وفادار بوده و در ترجمه فارسی نه‌تنها جنسیت رامونچا از مرد به‌زن تبدیل شده، بلکه حتی رابطه عاشقانه دو مرد به‌مرد و زن تبدیل شده و خیلی از جزئیاتی که مربوط به‌رابطه این دو بود به‌گونه‌ای تغییر یافته بود که مطابق با رابطه یک زن و مرد باشد. حتی وقتی در فصلی از کتاب، یکی از مقامات عالی‌رتبه کشور ازدواج با زن بزرگتر از خود را آزاد اعلام کرد من متعجب بودم ازاینکه در اروپا چرا باید ازدواج مرد با زن کمی مسن‌تر از خود تابو باشد؟! و وقتی حقیقت سریال و ترجمه انگلیسی کتاب و زبان اصلی را فهمیدم، متوجه شدم که مقام عالی‌رتبه ازدواج همجنسگرایان را آزاد کرده. و واقعا اونجا کار مترجم فارسی زبان تو ذوقم خورد! سوالی که دارم اینه که آیا اصلا ما در آثار داخلی خودمون، و یا آثاری که به‌فارسی ترجمه می‌شوند، هیچ‌گونه رابطه همجنس‌گرایانه‌ای نداریم؟!

۲. مورد بعدی چوپو، یکی از اعضای گروه عملیاتی خوشه‌ماری، بود که در کتاب مرد بود ولی در سریال زن. وقتی مجدد ترجمه انگلیسی و کتاب‌ زبان‌اصلی را مطابقت دادم متوجه شدم که مترجم فارسی‌زبان وفادار بوده و سریال جنسیت چوپو را عوض کرده.

۳. یه‌سری ممیزی ریزی هم وجود داشت که با وجود اینکه مترجم فارسی‌زبان نیاورده بود، ولی چیزی نبود که آزاردهنده باشه و متوجه نشی، جوری بود که می‌شد فهمید در کجای کتاب چه‌اتفاقی میوفتاد. معمولا هم سکس کردن نره‌آ با پارتنر‌هاش تو کتاب ممیزی خورده بود و سانسور شده بود.

در ‌کل سریال خوش‌ساختی بود، حتما بعد خواندن کتاب تماشا کنید.❤️🫡

در نهایت تشکر کنم از مترجم زبردست و ماهر این کتاب، جناب شفیعی‌نسب که با توانایی فوق‌العاده خودشون تونسته بودن این کتابی که واقعا هم کار ترجمه سختی داشته رو به‌خوبی با حفظ کامل فرم و غالب زیاد محتوای کتاب ترجمه کنه. ترجمه به‌شدت روان، خوش‌خوان، وفادار به‌متن اصلی(به‌جز یکی دو موردی که بالاتر اشاره کردم) بود و از خواندن ترجمه فارسی این‌اثر میشه شدیدا لذت برد‌. امیدوارم آقای شفیعی‌نسب سراغ بقیه آثار فرناندو آرامبورو هم برن تا از قلم این نویسنده توانا لذت ببریم. چون در حال حاضر تنها اثر ترجمه شده در ایران، همین دیار اجدادی هست. به‌واقع هم که چه ترجمه اسم زیبا، دقیق و ظریفی!

ممنونم از مهرداد و مسعود عزیز که در هم‌خوانی این کتاب همراه من بودن و تونستیم کنار همدیگه یه‌کتاب شاهکار دیگه بخونیم!❤️🫡🫂

امتیاز من به‌این اثر: ۵ از ۵

"از خودت می‌پرسی: ارزشش را داشت؟ و تنها پاسخت سکوت این دیوارهاست و چهره‌ات که هر روز در آینه پیرتر و پیرتر می‌شود و پنجره‌هایی که با نماهای کوچکی از آسمان به یادت می‌آورد که آن بیرون، زندگی جاری‌ست و پرنده هست و رنگ هست، اما فقط برای دیگران. اگر از خودت بپرسی مگر چه کار بدی کردم، صدایی در سرت می‌گوید: هیچ. خودت را فدای دیار اجدادی کردی. آفرین، پسرجان، حالا دیگر تعارف را کنار بگذاریم. اگر دوباره بپرسی، جواب می‌آید: سادگی کردم و مغزم را شست‌وشو دادند."

"اما مرد اگر کشتی پولادین هم باشد، گذر سال‌ها پیکرش را می‌فرساید و توده‌های آب از همین فرسودگی‌ها به درونش هجوم می‌آورند؛ آب‌هایی از جنس دلتنگی و آلوده به تنهایی، آب‌هایی از جنس وجدانی معذب و جان‌فرسا که می‌داند اشتباه کرده ولی توانایی جبران ندارد، آب‌هایی از جنس ندامتی که وجودش را می‌سوزاند ولی نمی‌تواند آن را بروز دهد، چون می‌ترسد، شرم دارد و نمی‌خواهد وجهه‌اش را در چشم همرزمان سابقش از دست بدهد. آنک مرد، این کشتی فرسوده، هر لحظه در بیم فرو رفتن و غرق شدن است."

"خلقت ما یک ضعف دارد. همان‌طور که می‌توانیم چشم‌هایمان را ببندیم که بعضی چیزها را نبینیم، کاش می‌شد گوش‌هایمان را هم ببندیم تا بعضی چیزها را نشنویم."

"حالا به‌خاطر سکته، ناگهان به میان خاطراتش برگشته بود و عرض اندام می‌کرد. شاید مجازات الهی بود؟ یا شاید خودآزاری‌های مغزِ محبوس در جسمی علیل که خودش را با رویدادهای گذشته شکنجه می‌داد تا سرگرم شود؟"

[Álvaro Mateu · Rating 5 out of 5]

Por todo lo que he aprendido, por lo bien que está escrito, por lo corto que se me ha hecho (a pesar de tener 650 páginas), por lo bien construidos que están los personajes, etc etc etc…
10/10
Hoy empiezo la serie :)

[Roula · Rating 5 out of 5]

"... Προσευχήσου να τον συλλάβουν το γρηγορότερο. Θα τον βάλουν στη φυλακή αλλά τουλάχιστον δε θα τον χάσεις, όπως εγώ τον δικό μου.
Δε μ άφησαν ούτε την ταφή να ετοιμάσω. Πήραν τον γιο μου κι έστησαν μαυτον μια πατριωτική παράσταση. Τους ήρθε κουτί που πέθανε. Για να τον χρησιμοποιήσουν για πολιτικούς σκοπούς, ξέρεις? Όπως τους χρησιμοποιούν όλους. Πρόβατα, αυτό είναι, αφελείς. Το ίδιο και ο Χόσε Μάρι. Τους φουσκώνουν τα μυαλά, τους δίνουν ένα όπλο και μπρος, σκοτώστε. Στο σπίτι δε μιλήσαμε ποτέ για πολιτική. Εμένα η πολιτική δε μ ενδιαφέρει. Σ ενδιαφέρει εσένα?
Τους βάζουν κακές ιδέες και νέοι όπως είναι, πέφτουν στην παγίδα. Μετα νομίζουν πως είναι ήρωες επειδή κρατούν πιστόλι. Και δεν καταλαβαίνουν πως χωρίς κανένα αντάλλαγμα, επειδή τελικά δεν υπάρχει άλλο έπαθλο πέρα από τη φυλακή ή τον τάφο, παράτησαν τη δουλειά, την οικογένεια, τους φίλους,. Παράτησαν τα πάντα για να κάνουν ότι τους ορίζουν τέσσερις καιροσκοποι και για να καταστρέψουν τη ζωή άλλων ανθρώπων, αφήνοντας σε κάθε γωνιά χήρες και ορφανά. "

Αυτά είναι τα λόγια ενός από τους πολλούς χαρακτήρες του Αραμπουρου. Μην ανησυχείτε, δεν είναι Spoiler, δεν είναι τα λόγια ενός βασικού χαρακτήρα, είναι τα λόγια ενός πατέρα που ο γιος του ήταν μέλος της επαναστατικής(κατά άλλους τρομοκρατικής) οργάνωσης ΕΤΑ που έδρασε για πάνω από 50 χρόνια, σκορπώντας το θάνατο.
Με αφορμή αυτή την περίοδο και πηγαίνοντας από το παρελθόν στο παρόν σχεδόν σε κάθε κεφάλαιο, ο Αραμπουρου μας συστήνει τους χαρακτήρες του, συγκεκριμένα 2 οικογένειες, όλα ανεξαιρέτως τα μέλη των οποίων στιγματιστηκαν και σε περιπτώσεις ριμαχτηκαν από αυτό που κάποιοι ονομάζουν "αγάπη για την πατρίδα". Αποφάσεις στιγμιαίες, τυχαίες ή όχι και τόσο, που σαν ντόμινο επηρεάζουν ένα ένα μέλη οικογενειών, φίλους, συζύγους, γείτονες κλπ...
Διάλεξα αυτό το απόσπασμα με δυσκολία, καθώς πολλά αποσπάσματα του βιβλίου με σημάδεψαν, με εντυπωσίασαν. Όμως αυτό το απόσπασμα, αυτά τα απλά λόγια με άγγιξαν και με βρήκαν απόλυτα σύμφωνη. Δεν υπάρχει καμία πατρίδα, κανένας σκοπός, καμία "αξία", αρκετή για να σηκώσεις ένα όπλο και να αφαιρέσεις τη ζωή κάποιου θεωρώντας ότι εκείνη τη στιγμή επηρεάζει μόνο ενα άτομο. Πίσω από το άτομο αυτό βρίσκονται άπειρα άλλα, οι ζωές των οποίων δε θα είναι ποτέ ξανά οι ίδιες, βρίσκονται όνειρα, ελπίδες και φόβοι όμοιοι με όλων μας. Και μπορει όλο αυτό να ακούγεται πολύ μελό, όμως κατά τη γνώμη μου είναι η αλήθεια και το βιβλίο του Αραμπουρου με την εκπληκτική ψυχογραφηση των χαρακτήρων του με βρήκε απόλυτα σύμφωνη σε όσα περιγράφει. Σπάνια έχω νιώσει τόσο συνδεδεμένη με τοσο πολλούς χαρακτήρες - σε περιπτώσεις εκ διαμέτρου αντίθετους-κι αυτό θεωρώ ότι οφείλεται στο ποσό καλογραμμένοι και με βάθος ήταν. Δε ξέρω τι άλλο θα μπορούσα να πω για να πείσω κάποιον να διαβάσει άμεσα αυτό το βιβλίο, εκτός ίσως από το ότι για μένα είναι μέχρι στιγμής το καλύτερο βιβλίο της αναγνωστικής μου χρονιάς..
Υ. Γ. Περιμένω με αγωνία τη μεταφορά του στη μικρή οθόνη, μέσω της σειράς που θα ξεκινήσει σε λίγες μέρες στο HBO..

[StefanP · Rating 5 out of 5]

Obuzdaj srdžbu, brate. Takav je život. Na kraju uvijek pobjeđuje zaborav.

Roman “Patria” samo na izgled uzima u obzir dvije porodice, čija priča treba da se vodi isključivo u jednom smjeru, dok sa druge strane usložnjava svoju mnogoznačnost sa širokim asortimanom tema. Aramburova narativna elegancija odiše nekim književnim organelama koje uključuju unutrašnje i spoljne dramatičnosti, razne poglede likova i njihovih sudbina, njihova protivrječja, ideološke i političke intrige Baskije i slično. Ono što mi je najugodnije bilo u ovom romanu jesu moralne i emocionalne dileme junaka sred zle kobi koja ih je zadesila. Njihovo svjedočenje jednom istorijskom trenutku pod kišobranom terorističke organizacije ETA, oblikovaće njihovo sazrijevanje i ponašanje, dajući potporu za unutrašnji preobražaj. Ono što načinjava intezitetu ove knjige jesu neprestani, pitki dijalozi koji miješani povremenim monolozima doprinose prisnijoj povezanosti s junacima. Ne ulazeći u istoriju same Baskije osim pojedinih baskijskih riječi koje skromno obogaćuju ovaj roman, Aramburu kroz dvije porodice prikazuje ponašanje i strah stanovnika u njoj. Hodanjem u prošlosti i sadašnjosti pisac stavlja do zanja da smo povezani najtanjim nitima, da koliko god bili loši jedni prema drugima opet ne možemo jedni bez drugih, da je praštanje osnova saživota. Autor kroz ovo djelo svjedoči o zločinima koje je počinila ETA, s jedne strane pružajući empatiju prema žrtvama, a s druge strane čineći potpunu odbojnost prema nasilništvu i tlačenju.

[sAmAnE · Rating 4 out of 5]

بخشیدن آسان نیست. گاهی مثل عبور از کوهی‌ست که در دل آدم قد کشیده....
بعضی‌ها زود می‌بخشند چون دلشان سبک‌تر است، یا شاید دردشان را با گفت‌وگو و همدلی آرام کرده‌اند. اما برای بعضی دیگر، بخشش مثل زخمی‌ست که هنوز می‌سوزد؛ چون فهمیده نشده اند.
هیچ ایدئولوژی‌ای ارزش آن را ندارد که انسانیت، دوستی و آرامش را قربانی کند. در نهایت، آن‌چه باقی می‌ماند نه شعارهاست، نه پیروزی‌های خیالی؛ بلکه زخم‌هایی‌ست که بر دل آدم‌ها نشسته....
و تنها راه التیام این زخم‌ها، گفت‌وگو، پذیرش و بخشش است.
رمان روایت دو خانواده است که زمانی با هم دوست بودند، اما با وقوع یک ترور، یکی قربانی شد و دیگری خانواده‌ی عامل آن.
این داستان، قصه‌ی فروپاشی اعتماد، سنگینی سکوت، و تلاش برای بازسازی دوستی‌هایی است که زیر بار نفرت و تعصب شکسته‌اند....

[Iulia · Rating 4 out of 5]

Teroristul: să te rogi de iertare cere mai mult curaj decât să înveți să tragi cu arma, să omori femei și copii nevinovați sau să detonezi o bombă. Astea le poate face oricine (*oricine dement!). E suficient să fii tânăr, needucat, naiv și să ți se urce sângele la/în cap. Adevăratul act de curaj este de a regreta sincer atrocitățile comise şi de a lupta pentru convingerile tale, dar fără a pune în pericol viețile altora. De fapt, marele act de curaj este sa îți dai seama cât de ciudat și cât de extraordinar este să fii viu.

[M. Malmierca · Rating 5 out of 5]

Patria (2016), de Fernando Aramburu (1959-), me parece una novela oportuna y necesaria, ahora que ETA ya no significa una amenaza para todo lo/el que no estuviera de su lado. Pero, además, me parece acertado el modo de contarlo. La elección de gente común como protagonistas y un logrado estilo coloquial aportan cierta novedad al acercarse a aquella terrible situación. El autor nos revela, sin digresiones éticas, ni alardes ideológicos la verdadera naturaleza del problema: el efecto que causa un acto terrorista en las personas más directamente involucradas, tanto por el lado de las víctimas como por el lado de los ejecutores.

Para conseguirlo, Aramburu recurre a una técnica coral, donde la verdadera fuerza del texto estriba en los personajes. El autor desgrana la vida de dos familias (nueve personas y sus allegados) y sus reacciones ante la pérdida de un ser querido. Dichos personajes funcionan como ejemplos de las diversas maneras de entender un sinsentido como ese. Me ha interesado especialmente el personaje de Miren (madre del terrorista). Su progresiva e imparable radicalización a partir del conocimiento de la situación de su hijo. En realidad sin convencimiento, sino como una huida hacia delante para justificar unos actos de un hijo que no podría soportar que hubiera cometido sin alguna razón incuestionable.

Reconocemos fácilmente en los personajes la idea que tenemos del carácter vasco. Por ejemplo, el popular matriarcado vasco en las dos protagonistas: mujeres, esposas y madres fuertes y resolutivas, cabezas de familia. Mujeres que harán lo que haga falta para resolver los problemas familiares. El desarrollo de la trama me parece acertado, los continuos saltos temporales permiten sentir con inmediatez e intensidad el sustancial cambio de vida que todos experimentan y comprender la dificultad de superar un trauma de tal magnitud.

Por otro lado, he encontrado momentos donde el texto no discurría de modo natural, donde Aramburu cambia de registro y retuerce el lenguaje sin razón aparente, creando cierta confusión. También resulta difícil para todos aquellos lectores que hemos sido lejanos espectadores del problema precisar el grado de verdad o ficción de lo narrado o, incluso, si los personajes son tan reconocibles porque puedan responder a estereotipos. Independientemente de esto, considero suficiente lo que Patria nos muestra porque puede servir para sentirnos menos confusos, menos perdidos en un asunto tan complejo. Y, solo por este motivo, leer Patria ya merecería la pena.

[María · Rating 5 out of 5]

5 de 5 estrellas ⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️(Increíble, inolvidable, maravilloso)
Patria es una novela que me daba cierto respeto por el tema que trata y eso hacia que me retrasara en el momento de ponerme con ella. Pero ha merecido mucho mucho la pena y ahora, os cuento un poco.
Dos familias vascas, viven diferentes situaciones que emanan de los mismos motivos, la banda Terrorista ETA. En un contexto de pleno formación e instrucción de miembros, con los ataques, asesinatos y sobre todo la extensión del sentimiento ahogado de terror en toda España pero especialmente en el territorio que más quieren, en su querido Pais Vasco.
Fernando Aramburu desarrolla los hechos que se suceden dentro de lo cotidiano de la vida de los personajes, de los miembros de estas dos familias. Los diálogos, el lenguaje y la comunicación entre los personajes es sencilla, real, llena de vida y de entendimiento con el lector.
Es imposible no reírse con Bitori y Miren, deslenguadas, mandonas, impulsivas y matriarcas absolutas de sus familias; es imposible no enternecerse con Joxian, su bondad, paciencia y cordura hacen que lo quieras desde el principio. Es imposible no admirar a Arantxa que tiene unos principios que saltan por encima de muros infranqueables como la familia, el dolor y el orgullo. Es imposible no cabrearse y a la vez sentir ganas de darle un buen espabile a Jose Mari. Y sobre todo es imposible no ponerse en la piel del Txato y tener rabia y miedo...
En definitiva que es una novela que todo el mundo debería leer, porque se adentra en los rincones españoles donde el terrorismo creo tanta distanc, indiferencia, crueldad y miedo entre sus vecinos.

[Marilo Meroño lópez · Rating 5 out of 5]

De las novelas que no te dejan respirar, que no puedes dejar de leerlas desde que las empiezas.

[Sara · Rating 4 out of 5]

از تهران، با عجله و دل‌شوره، فرار کردم به شهری که پناهگاه بود. چند روز اول توی بهت، گیجی و ناباوری گذشت؛ وسط یک بلبشویی که باور نمی‌کردی ولی اسمش جنگ بود و توصیفش آسون نبود. ترکیبی از ترس، بی‌خبری، انفجارهای دور و لحظه‌هایی که انگار فقط خود مرگ رو نفس می‌کشیدیم.

انقدر دلم سنگین بود که یه روز، بی‌اختیار رفتم سمت کتاب‌فروشی. نمی‌دونم چرا، اما فقط دلم یه کتاب طولانی می‌خواست. کتابی درباره جنگ؛ ولی نه از اون جنگ‌های شعاری و نظامی. یه چیزی که آدم‌ها رو روایت کنه. دردهاشون، دوگانگی‌هاشون، تکه‌تکه‌شدن‌هاشون.

همین‌طوری که بین قفسه‌ها می‌چرخیدم، چشمم خورد بهش؛ همون لحظه حس کردم: این همون کتابه. برداشتمش، فقط با یه امید خفه‌شده ته دلم که:
«کاش وقتی این کتاب تموم می‌شه، یه اتفاق خوب بیفته…»

ولی کتاب درست تو روزی تموم شد که قرار شد «آتش‌بس» باشه. و از اون روز ما هنوز توی برزخیم؛ وضعیتی که نه جنگه، نه صلح.
خلاصه این کتاب شد یادگار اون روزها.
کتابی که بوی دود نمی‌داد، اما پر بود از استرس و اضطراب.

از کتاب بگم…..

دیار اجدادی داستان سیاست نیست. داستان زندگی‌ست. داستان آدم‌هایی‌ که توی کوچه‌های خیس و بارونی، با هم بزرگ شدن، خندیدن، عاشق شدن، اما حالا حتی به هم سلام نمی‌کنن. نه چون نمی‌خوان، چون سنگ بزرگ نفرت جلوشونو گرفته.

فرناندو آرامبورو با دست‌هایی بی‌صدا، زخمی کهنه رو از زیر خاک بیرون می‌کشه. زخمی که دیگه خون‌ریزی نداره، ولی هنوز رد عمیقی ازش به جا مونده.

عنصر ترسناک کتاب خشونت نیست؛ سکوته. اون لحظه‌هایی که هیچ‌کس حرفی نمی‌زنه، ولی همه‌چی ذره ذره داره فرو می‌ریزه. خانواده‌هایی که متلاشی شدن، دوستی‌هایی که فقط در حد یه آشناییت خیلی دوره. محله‌هایی که حالا سایه‌ سنگین گذشته روش افتاده.
خشونت فقط به استفاده از سلاح گرم نیست؛ گاهی سکوت، قضاوت بی‌صدا، سلام نکردن ساده به رفیق چندین ساله یا یک نگاه بی‌تفاوت هم هست.
می‌دونستم که سریالش (Patria) هم ساخته شده. ولی راستش هنوز نرفتم سراغش.

در پایان…

دیار اجدادی کتابی نیست که بعد از خوندنش راحت ازش عبور کنی. نمی‌تونی بذاریش توی قفسه و فراموشش کنی. چون یک‌جوری شبیه خود ماست. شبیه محله‌هامون، خانواده‌هامون، ترس‌هامون. شبیه وطن‌هایی که گاهی دیگه “وطن” نیستن، غربتن.

پایان: مورخ دوم تیرماه ۱۴۰۳

[zumurruddu · Rating 4 out of 5]

“chiedere perdono richiede più coraggio che sparare, che azionare una bomba”

Tre stelle e mezzo, ancora indecisa se arrotondare a tre o quattro.
Ne meriterebbe quattro, intanto perché è senza dubbio una lettura gradevole, e poi (soprattutto) per il coraggio e l’onestà nell’affrontare un tema importante e non facile, quello del terrorismo dell’ETA. Ed è bravo Aramburu, infilandosi nelle case, nelle vite private e nelle dinamiche familiari, e in quelle di un piccolo paese omertoso, è bravo a farci capire cosa succede quando le idee astratte diventano più importanti delle persone, delle loro vite e delle loro famiglie, quando diventano fanatismo, quando vengono strumentalizzate. O quando non si ha il coraggio delle proprie idee e si cerca di proteggersi con il silenzio, guidati dal conformismo e dalla paura (in effetti, è curioso che mi sia rimbalzata spesso in testa la parola omertà, quando il contesto non è la mafia ma l’indipendentismo/nazionalismo basco).

Ecco, non è che si capisca benissimo cosa sia l’indipendentismo basco e quali siano le sue ragioni, sempre che ne abbia, e se ne volete sapere di più bisogna andare a documentarsi. Ma questo non era forse tra gli scopi del romanzo, ed è giusto/giustificabile che sia così. Si capisce comunque come Aramburu questo tipo di nazionalismo lo ritenga soltanto una piaga, un’ideologia vuota e pericolosa e forse ha ragione. Nostra patria è il mondo intero.

Allora perché tolgo mezza stella? Alcuni hanno criticato l’eccessiva lunghezza del romanzo, ma in effetti la lettura è gradevole, procede spedita e senza intoppi, con uno stile originale e accattivante. A me è parso piuttosto che a volte l’autore tenda a “caricare un po’ i toni”, a calcare la mano fino a sfiorare lo stucchevole, ad esempio quando indulge nel raccontare episodi poco rilevanti della vita sentimentale di alcuni personaggi, e nel complesso alcune cose sparse qua e là mi sono parse eccessive, il che unito ai capitoli brevi che continuano a singhiozzare da una situazione all’altra, me l’hanno fatto sembrare un po’ una telenovela. Ed è un peccato, perché Aramburu ha anche saputo creare dei bei personaggi, che rimangono in mente.
Infatti voi non vi fidate, leggetelo lo stesso, che io, cattivissima me.

[Patricia Ayuste]

Una fuerte amistad quebrada, un pueblo roto por el terrorismo y un recuerdo difícil de olvidar.

Cuando ETA abandona las armas, dos familias reciben la noticia de manera muy distinta. Bittori se acerca al cementerio y le cuenta a la tumba de su marido el Txato, asesinado por los terroristas, que todo ha acabado, que ella ha decidido volver a la casa donde vivieron y descubrir si sus sospechas sobre la identidad de su asesino son ciertas.

Por su parte, la que fuera su antigua amiga, Miren, y madre Joxe Mari, encarcelado por su actividad terrorista, no recibirá nada bien la vuelta de su vecina.

Fernando Aramburu teje un maravilloso retrato de la vida y el terror que conlleva un ambiente terrorista a través de dos familias diferentes, amigas, que terminan siendo enemigas. De cómo se fragmenta una sociedad, se rompen amistades que parecían inquebrantables, se destroza el futuro de una persona y cómo se estigmatizan familias por ideales. Una historia en la que se entremezclan temas como la familia, la amistad, el miedo, el amor, la pérdida de un ser querido, la superación personal y el terrorismo.

Una lectura que no deja indiferente, que engancha desde las primeras páginas y que logra unos personajes muy bien dibujados con los que empatizar desde el principio.

✔️ Puntos fuertes: la ambientación, la reflexión implícita, los personajes muy bien trabajados y definidos, la emotividad, la intriga, el realismo, una historia desgarradora contada sin posicionamiento ideológico que engancha y es fácil de leer.

❤ Te gustará si: buscas una ficción histórica, si te interesa la situación que se vivía en el País Vasco en tiempos de ETA, una novela de sólidos personajes, una historia bien construida y diferente de las habituales.

[Lito · Rating 4 out of 5]

4.5
Με το μυθιστόρημα αυτό ο Αραμπουρου διατρέχει τα 30 χρόνια της βασκικής τραγωδίας μέσα από τα μάτια των θυμάτων, των θυτών και όλων αυτών που βρέθηκαν στη μέση και πλήρωσαν για τα εγκλήματα που διαπράχθηκαν με πολιτικό πρόσχημα, στο όνομα μιας πατρίδας.
Η ιστορία 2 οικογενειών που σπαράσονται από τον εθνικό διχασμό.
Λόγος λιτός, κοφτός, περιγραφικός, και εν τέλει συγκινητικός, σε συνεπαίρνει από τη πρώτη στιγμή.
Ένα βαθιά ανθρώπινο μυθιστόρημα για τον λαό των Βάσκων.