Alles begon pas toen Sander bij ons kwam wonen, ook het begin van een nieuw leven. Ik was trots op zijn aanwezigheid. Op school zei ik dat hij mijn pleegbroer was. Dat woord kwam van mijn moeder, ik kende het niet, ik kende ook niemand met een pleegbroer of -zus. Af en toe zei ik Pleeg tegen Sander, wat hij leuk vond, Marleen belachelijk. Hij schreef het zelfs een keer onder een briefje dat hij voor me had klaargelegd: 'Ik doe de boodschappen wel! Pleeg.'
De hoofdpersoon in de nieuwe roman van Thomas Verbogt wil graag een verbond vormen met Sander, zijn pleegbroer, maar dat lukt niet. Er staat iets in de weg - iets wat hij niet kan duiden, maar wat hem een leven lang achtervolgt. Wanneer hij afscheid neemt van zijn ouderlijk huis en daarmee ongewild ook zijn grote liefde uit het oog verliest, begint hij aan de zoektocht naar zijn eigen leven. Die zoektocht is onlosmakelijk verbonden met het geheim dat tussen Sander en hem in stond. Als je de stilte ziet is een diep ontroerende roman over verlangen, vluchtigheid en betekenis geven aan het leven.
Thomas Verbogt (1952) debuteerde in 1981 met de verhalenbundel De feestavond. Sindsdien schreef hij vele romans, verhalenbundels en toneelstukken. Met zijn oeuvre groeide ook zijn publiek. Lange tijd was hij een zeer gewaardeerd auteur maar toch relatief onbekend, maar al een paar jaar behoort hij tot ‘de eredivisie van de Nederlandse literatuur’, aldus Pieter Steinz van NRC Handelsblad. Waar Verbogt vooral om geprezen wordt is zijn melancholieke en lichte toon en zijn filmische manier van vertellen. Ook met zijn humoristische korte verhalen bindt hij veel lezers aan zich.
“Soms trekt het leven een fractie van een seconde samen en spat dan weer uit elkaar”, zegt Sander, de pleegbroer van de naamloze verteller in Als je de stilte ziet, de nieuwe roman van Thomas Verbogt. Best een aardige ingeving, ware het niet dat dit boek vol staat met nog veel meer van hetzelfde, meestal minder pakkend, onaf, alsof het conceptteksten die ooit, na wat aanscherpen, in aanmerking kunnen komen voor een tegeltje.
En niet alleen Verbogts ik-persoon, maar álle personages praten zo, wat het nogal ongeloofwaardig maakt. Ze komen allemaal te duidelijk uit de koker van de schrijver. “Soms is een leven vooral wat het is, niet hoe het zo is geworden”, zegt Marleen, de zus van de verteller. En als de verteller aan het sterfbed van de vader van ene Lena staat — hij heeft haar net ontmoet, hij ontmoet veel vrouwen op ongeloofwaardige wijze, binnen een mum van tijd hebben ze een liefdevolle verstandhouding, die ook zo weer kan eindigen — en dan zegt die vader: “Ik ben mijn leven terug aan het halen, ik rijg de momenten als kralen aaneen.” Zo is de roman ook samen te vatten.
Zelf zegt de hoofdpersoon ergens: “Hoe het zit weet ik niet, maar ik denk dat wanneer je steeds sneller op weg naar later gaat er zich iets in je vormt van waaruit veel gebeurt.” Dit was voor mij het toppunt; veel te vaag, ik kan er niets mee. Ik dénk dat hij ook hier bedoelt dat hij zijn leven overdenkt nu hij ouder is, en dat ook deze gedachte dienst kan doen als samenvatting van deze en andere van Verbogts (latere) romans.
De hoofdpersoon is een uiterst passieve man, een toeschouwer van zijn eigen leven die zich voortdurend zonder enig verzet laat afschepen door de mensen om hem heen. Hij herinnert zich min of meer lukraak momenten uit zijn leven, met veel gemijmer, en tussendoor probeert hij wat uiteinden aan elkaar te knopen. Er is dus die pleegbroer, er is een jeugdvriendin die hem zomaar lijkt te hebben verlaten, er is een dochter die bij hem weggenomen werd door de moeder. Rond die personages en gebeurtenissen bouwt Verbogt een plot, of plotje, want veel is het niet. Het gaat Verbogt vooral om dat gemijmer, lijkt het. Dat kun je mooi vinden, maar ik was er, vooral door de overdaad, bij dit boek niet zo ontvankelijk voor.
Het verhaal 'als je de stilte ziet' gaat over vriendschap en een bijzondere vorm van 'familie'. De ik-persoon vertelt zijn leven en hecht daarbij belang aan Sander. Een jongen die een moeizame jeugd heeft gehad en waarvan beide ouders hem de rug toekeerde omdat het leven alles even overname.
De schrijfstijl van Verbogt ligt je, of ligt je niet. Hij heeft een zeer poëtische, bijna filosofische manier van schrijven. Toegegeven, het is zeker een unieke manier van schrijven en brengt een andere dimensie op vlak van vertellen met zich mee. Het audioboek is ingesproken door de auteur zelf. Zijn stem en manier van vertellen past ook perfect bij die manier van schrijven. Zelf ben ik niet te vinden voor deze manier van schrijven. Het blijft vaag, vraagt soms te veel van mij als lezer en eigenlijk heb ik vaak geen idee welke boodschap de auteur wil meegeven. Hoewel de hunkering naar het kennen en begrijpen van Sander onbeantwoord bleef voor de lezer, merk je bij de ik-persoon wel op dat hij een soort rust vond aan het einde van het boek. Het is jammer dat er zo sterk op Sander werd gefocust, zonder hem als personage ook een stem te geven. Sommige aspecten bleven hierdoor namelijk onduidelijk. Uiteindelijk vertelt het boek een levensverhaal en hoewel er verscheidene twisten plaatsvinden, is het niet al te interessant voor de lezer. De plot blijft wat vlak, vaag misschien. De personages zijn vrij gesloten en vlak. Het is niet eenvoudig om een gevoel te ervaren bij het lezen van dit boek. Mede doordat alles zo vrij geïnterpreteerd kan worden door de schrijfstijl.
Prima boek om te lezen als je in december ziek in bed ligt. Ik genoot van de schrijfstijl van Verbogt, zoals ik dat altijd wel doe, maar te lang niet deed. Zo mooi. Niet het beste boek van Verbogt ooit, maar wat maakt het uit? Gewoon heel fijn en kenmerkend dromerig en nostalgisch. Dat heb je soms even nodig.
Het is even wennen aan de manier van schrijven, aan de fragmentarisch manier waarop het verleden onthuld wordt. Uit Focus Knack en ik ben het eens met de opmerking over het deus ex machina einde... Toen de verteller een tiener was, was hij getuige van een vechtpartij tussen zijn vader en de aan een oorlogstrauma lijdende overbuur, meneer Hempel. Vader zag hoe Hempel zijn vrouw sloeg en schopte en kwam tussenbeide, wat hem op een paar flinke klappen te staan kwam. Meneer Hempel bleek emotioneel te labiel om nog in de maatschappij te functioneren en kwam in een inrichting terecht. Mevrouw Hempel zat psychisch ook op het randje en besloot een tijdje naar haar zus in Nieuw-Zeeland te verhuizen. Dus bleef alleen Alexander Hempel over, de zoon van het koppel, die ongeveer de leeftijd van de verteller had. Omdat de vader van die laatste zich toch wat schuldig voelde, kwam hij met het idee om Alexander op te vangen. Hij werd 'onze pleeg', zoals de verteller wel eens schertsend zei, maar als hij eerlijk was, zag hij die pleeg toch liever gaan dan komen. Niet alleen palmde hij zijn oudere zus Marleen in, Alexander leek ook een nefaste invloed te hebben op het welvaren van de verteller zelf. En dat bleef zo, ook nadat de pleeg naar Groningen was vertrokken om te studeren. Dat Martha, de grote liefde van de verteller, hem na een kus van vijf minuten de rug had toegekeerd en nooit meer was teruggekomen, en dat ze niet op zijn uitnodiging was ingegaan om samen met hem zijn twintigste verjaardag te vieren, weet hij bijvoorbeeld ook aan Alexander. In Als je de stilte ziet krijgt de inmiddels vijfenzestigjarige verteller de kans om in het reine te komen met zijn verleden. Hij komt Marleen, Alexander en zelfs Martha op het spoor en ontdekt dat hij, als een klassieke tragische held, het slachtoffer is geworden van zijn eigen waanbeelden. Alleen is het deus-ex-machinagehalte van dat inzicht net iets te groot om echt geloofwaardig te zijn, en dat is jammer voor een boek dat voor het overige excelleert in evenwicht en subtiliteit.
Ik heb dit boek gevonden. Nog in de tas waarin het gekocht was lag het op het bankje in de bushalte met niemand erbij. Ik verdenk de vorige eigenaar ervan na diens aankoop de eerste pagina gelezen te hebben, misschien wel het eerste hoofdstuk, en toen gedacht te hebben: 'Laat maar, dit is niet voor mij geschikt'. Het boek achterlatend in de hoop op een betere eigenaar.
Helaas heeft het boek in mij niet bepaald een gelukkiger lezer getroffen. Het verhaal is namelijk een samenraapsel van wazig en oeverloos gemijmer. Er is nauwelijks onderscheid tussen het heden en het verleden. De personages zijn weinig tot de verbeelding sprekend en de (vele) vrouwen in het boek komen maar zo'n beetje aangewaaid. Zodanig zelfs dat je amper meer weet wie wie is. Een korte online zoeksessie leert dat Verbogt geprezen wordt om zijn melancholieke en filmische stijl. Kortom, veel passiviteit en weinig oprechtheid. Kortom, een weemoedige, semi-autobiografische vertelling van iemand die vrede probeert te hebben met zijn leven.
Ookal doe ik moeilijk afstand van boeken, zelfs als ze tegenvallen, denk ik dat dit boek het beste op zijn plek is in een lokale mini-bieb. Zo kunnen meer Nijmegenaren kennis nemen van dit matige staaltje Nijmeegs schrijfwerk (Verbogt is in Nijmegen opgegroeid) en kan het boek zijn zoektocht naar een enthousiaste lezer voortzetten.
Dit is een vaag boek. Het bestaat uit fragmenten uit het leven van de hoofdpersoon. Hij zoekt daarin naar betekenis en samenhang, maar vergeet zelf te leven. Een zeer passieve man, die alles overkomt en iets te poëtisch probeert te doen. Bovendien is hij zo met observeren bezig dat het echte leven hem volkomen ontgaat. Niet mijn soort boek.
Prachtig boek, intrigerend verhaal en een taalgebruik waar je happy van wordt. Hij weet te benoemen wat ik als gewoon ervaar terwijl het de moeite waard is om eens bij stil te staan. Zijn zinnen zijn vaak zo mooi dat ik ze meerdere keren lees om de volledige strekking op te kunnen nemen. Enig minpuntje is het einde dat voor min wat onduidelijk is. Maar Verbogt blijft voor mij een van de Nederlandse taalmeesters.
Mooi boek met enkele echt ontroerende passages, maar ook fragmenten waar ik niet echt mee was. Sommige gedachten zijn erg herkenbaar en vind ik bijna poëtisch verwoord. Er zijn echter ook momenten waar ik de draad los en de idee te complex of te hermetisch vind. Misschien moet ik dit boek bij tijd nog eens herlezen?
Mooie zinnen zoals in alle boeken van deze schrijver. Het lijkt autobiografisch maar op het einde vraag ik me af, is het dat ? In elk geval een heel gevoelig hoofdpersonage die met moeite verbinding krijgt maar zo kan genieten ook. “Haar lach is vol plezier. Ze vindt het belangrijk om te lachen, dat zie ik meteen”. Heerlijke zin.
Ik ben een groot fan van de boeken van Thomas Verbogt: Hij schrijft melancholisch, met mooie zinnen en er hangt altijd een zekere rust over zijn boeken. Helaas werkten die mooie zinnen bij “Als je de stilte ziet” juist tégen het boek. Ik heb té vaak een zin over moeten lezen omdat ik de draad kwijt raakte en dat was niet bevorderlijk voor het verhaal.
Ik houd erg van de boeken van Thomas Verbogt. De sfeer, de melancholie, de gevoeligheid. Als je even genoeg hebt van de macho-schrijvers is hij een lieve oase. Als je houdt van de manlijke schrijvers dan denk je vermoedelijk: "ga eens wat doen man, stop eens met denken en voelen en mijmeren". Maar ik vind het meestal weldadig. Ik vind het wel een iets grilliger boek dan de boeken hiervoor, maar toch weer een echte Verbogt.
Als je de stilte ziet - Thomas Verbogt (Mythras Boeken)
Alles begon pas toen Sander bij ons kwam wonen, ook het begin van een nieuw leven. Ik was trots op zijn aanwezigheid. Op school zei ik dat hij mijn pleegbroer was. Dat woord kwam van mijn moeder, ik kende het niet, ik kende ook niemand met een pleegbroer of -zus. Af en toe zei ik Pleeg tegen Sander, wat hij leuk vond, Marleen belachelijk. Hij schreef het zelfs een keer onder een briefje dat hij voor me had klaargelegd: 'Ik doe de boodschappen wel! Pleeg.'
De hoofdpersoon in de nieuwe roman van Thomas Verbogt wil graag een verbond vormen met Sander, zijn pleegbroer, maar dat lukt niet. Er staat iets in de weg - iets wat hij niet kan duiden, maar wat hem een leven lang achtervolgt. Wanneer hij afscheid neemt van zijn ouderlijk huis en daarmee ongewild ook zijn grote liefde uit het oog verliest, begint hij aan de zoektocht naar zijn eigen leven. Die zoektocht is onlosmakelijk verbonden met het geheim dat tussen Sander en hem in stond. Als je de stilte ziet is een diep ontroerende roman over verlangen, vluchtigheid en betekenis geven aan het leven.
Ik ben dit boek zeker drie keer herbegonnen en heb mij drie keer door die eerste pagina’s geworsteld. Is dat iets slechts? Ik denk het niet, ik denk eerder dat het de manier van schrijven is en het willen overbrengen van iets.
Die schrijfstijl die je leest over korte en langere hoofdstukken is soms verbazend vlot en laat je pagina’s vooruit vliegen en soms moest ik een enkele pagina meerdere keren opnieuw lezen.
‘Er gaat me iets niet aan, dát moet ik begrijpen, maar ik weet niet hoe. Dat is mijn verontrusting. Haar lach moet me raken, ik weet het zeker, zij ook.’
Natuurlijk bevat dit boek echt mooie passages en toen ik de titel zag verschijnen tijdens het lezen snapte ik het ook waarom ze dit boek zo genoemd hebben want het klopte.
‘Ik bewonderde Sander wel, vooral de stilte waarin hij zich kon terugtrekken, ook als hij naast je liep of tegenover je zat.’
Het hoofdpersonage zoekt wanhopig een band met zijn pleegbroer/vriend of is hij hem liever kwijt? De band met zijn familie laat me vragend achter. Elke ontmoeting die het hoofdpersonage heeft met nieuwe mensen is ‘te’ toevallig te noemen en komt met momenten ongeloofwaardig over.
Ik vond het een mooi boek, regelmatig mooie zinnen te vinden en sommige hoofdstukken waren heerlijk lezen, zelfs de ‘chaos’ in het begin van het boek kon ik uiteindelijk waarderen maar het was iets te ongeloofwaardig om echt te raken.
Verbogt schrijft mooi en bedachtzaam. Zijn boeken gaan vaak over de tijd die verstrijkt en zijn verwondering daarover. De verteller/ik-figuur zegt in deze roman: ‘Niet dat ik egocentrisch was, misschien ook wel, maar ik kon anderen nauwelijks bereiken, er was een te grote afstand en die begon bij mij. Ineens weet ik dat ik er te weinig aan heb gedaan, ik kon de tijd van mijn leven nauwelijks bijhouden.’ De ik heeft zijn handen vol aan zichzelf. Even verderop staat ‘Alles gebeurt en gebeurt maar, alles raakt me aan; ik kijk op en het is alweer weg.’ En ‘De vluchtigheid, de nauwelijks te volgen vluchtigheid, hoe ook vluchtigheid vervliegt.’ Gevoelens over het leven dat niet goed te vatten is, de tijd die voorbij gaat, miscommunicatie met anderen (in deze roman vooral met Sander en Martha), het zijn bekende thema’s van Verbogt. Heel precies ontrafelt hij hoe het zit waarbij ik soms denk nou weet ik het wel. Er gebeurt ook niet heel veel, wellicht wat te weinig plot en te veel mijmeringen en reflectie. Het zou mooi zijn als Verbogt het roer eens omgooit en het over een andere boeg gooit, eens kijken waar dat toe leidt. Daar zou ik nu al benieuwd naar zijn want schrijven kan hij. Een leuk detail is dat Sander voor Shocking Blue is met die ‘verlegen zangeres’. Rake typering!
Ik heb een aantal boeken van Thomas Verbogt gelezen en hij is hard op weg een van mijn favoriete Nederlandse auteurs te worden. Vooral het mijmeren van hoofdpersonen en de mooie zinnen die je wilt herlezen maken zijn werk voor mij speciaal. Zo ook dit boek waarin de hoofdpersoon terugkijkt op zijn leven tot dan toe en probeert om zijn relatie met zijn stiefbroer en anderen te duiden. De soms bijna agressieve passiviteit van de hoofdpersoon irriteerde me soms maar dat maakte hem alleen maar echter. Af en toe moest ik het boek even wegleggen omdat het mij ook over mijn eigen leven deed nadenken. Heerlijk wanneer boeken zoiets teweeg weten te brengen. Ik heb nog een aantal boeken van hem te gaan en verheug mij daar nu al op.
"Net zo ingenieus en interessant als Julian Barnes" schreef De Standaard over Thomas Verbogt. Zeer twijfelachtig of die flatterende uitspraak betrekking had op 'Als je de stilte ziet'. Ja, ik zie de link met Barnes' 'Alsof het voorbij is' wel: het gemijmer, de melancholie, de verraderlijke kantjes van het geheugen, feiten die verschillend geïnterpreteerd kunnen worden, en uiteindelijk een "ontknoping" waarin de puzzelstukken op hun plaats vallen. Maar vóór die ontknoping moet je er wel eerst door zo'n 250 pagina's ouwemannengezeur waden. Om snel te vergeten, deze Verbogt.
Zoals het leven van de hoofdpersoon is, zo leest het boek ook. Prachtige passages, afgewisseld met meer ondoorgrondelijke gedachte-roerselen. Je komt er nooit achter wat er allemaal precies heeft afgespeeld. Per slot van rekening kan je ook niet in de hoofd van de verschillende mensen in jouw omgeving kijken. Ik vraag me af of de ik-persoon vat op zijn leven heeft gekregen of omgekeerd het leven vat op hem. In zijn kwetsbaarheid en gebrokenheid vind ik het een aantrekkelijk boek.
In 'Als je de stilte ziet' van Thomas Verbogt, zoekt een 65-jarige man naar de 'rode draad' in zijn leven, dat voor zijn gevoel bestaat uit losse gebeurtenissen, toevallige ontmoetingen en korte of langere relaties, die elkaar afwisselen. Een boek over de vluchtigheid van het bestaan, adembenemend mooi geschreven.
Als je de stilte ziet is een typische Nederlandse roman, die niet per se beter is dan de boeken die op dezelfde tafel in de boekhandel liggen. Het leest gewoon lekker, waarbij Verbogt goed blijft in het vouwen van de juiste taal om scherpe observaties.
4 sterren, een lekker boek voor een druilerige week.
Ontzettend mooi geschreven boek. De schrijfstijl is een beetje dromerig waardoor je ontzettend snel door het boek gezogen wordt. Je wil blijven doorlezen. Het verhaal zelf voelde voor mij een beetje als het leven zelf. Er gebeurde niet veel voor mijn gevoel, maar toch ben je elke keer benieuwd wat er gaat gebeuren en hoe dingen samen zullen komen.
Wat een hoog mijmergehalte zeg… moeilijk doen en nergens uitkomen. Weer een terugkijkende man die zijn leven probeert te duiden, en moeite heeft met wat echt gebeurd is en wat zijn geest heeft geconstrueerd. De moeilijkheid van herinneringen… nou nou. Nee, dit is niet een roman die ik snel zal herlezen, of waar ik warme herinneringen aan over houd.
Complex (gemaakte) vertelling als levensverhaal vol open gaten van niet weten/misverstanden/onbegrip in menselijke relaties. Twijfel over betrouwbaarheid van herinneringen en de interpretatie ervan.Moeilijke familierelaties en partnerrelaties. Blijft hangen in onbegrepen herhaling van de geschiedenis. Wel enkele mooie taalvondsten en prikkelende gedachten. Wie begrijpt de mens en zichzelf?
Veel gemijmer maakt het moeilijk om de aandacht erbij te houden, vooral in het begin. Moest een keer opnieuw beginnen omdat ik niet meer wist waar het verhaal over ging. Verderop wel een paar fraaie passages.
Man kijkt terug op zijn leven en liefdes, en vooral op de gemiste kansen. Na zijn 65e blijkt dat de afspraak met Martha bij z’n 21e verjaardag die beslissend zou zijn voor hun beider toekomst door een toevalligheid is misgelopen. Zo’n boek.
Een prachtig licht boek met een heus verrassend einde. Een vogelvlucht door een leven van een zoekende volwassene. Aan het eind een antwoord op de afstand en wellicht ook de oppervlakkigheid en vluchtigheid van het hoofdpersonage.
This entire review has been hidden because of spoilers.
Ik kan begrijpen wat anderen zien in dit boek, maar ik zag dat helaas niet. Ik heb nog nooit een boek gelezen met zo'n oninteressant hoofdpersonage. De schrijfstijl voelde op een gegeven moment alsof elke zin een poëtische quote moest zijn.