Hoe kan het dat hoogsensitieve personen informatie zo anders opmerken, verwerken en intenser reageren? Waarom ervaren ze vaak stress en sociale afwijzing? Sinds de Amerikaanse psychologe Elaine Aron eind jaren negentig de naam ‘hoogsensitiviteit’ introduceerde, zijn er evenveel zinnige als onzinnige uitspraken gedaan over deze eigenschap. In dit boek presenteert Esther Bergsma de laatste wetenschappelijk inzichten over de werking van het ‘hoogsensitieve brein’, dat op veel vlakken aantoonbaar verschillend functioneert van dat van niet-hoogsensitieve mensen. Ze ontwikkelde op basis van die wetenschappelijke inzichten een model dat handvatten biedt aan professionals in de gezondheidszorg, het onderwijs en aan therapeuten en coaches die zich willen verdiepen in hoogsensitiviteit. Haar doel: dat iedereen – en vooral de hooggevoelige zelf – deze eigenschap beter begrijpt én waardeert. Hoogsensitiviteit biedt ongekende talenten die pas duidelijk worden als we de vis niet langer vragen te klimmen, maar zijn kwaliteiten als zwemmer erkennen. Drs. Esther Bergsma is expert Hoogsensitiviteit, sociaalwetenschappelijk onderzoeker en de inspirerende kracht achter Hoogsensitief.NL. Ze coacht en traint professionals in het beter begrijpen en begeleiden van HSP.
Om te beginnen is de eerste helft van het boek een soort opbouw naar de grote lijst van onderzoeken die volgen in de tweede helft. Tijdens deze opbouw introduceert Esther Bergsma verschillende concepten, breingebieden, en haar invalshoek (met dat systeem van opmerken - verwerken - reageren). Bij het lezen van de meeste hoofdstukken had ik sterk het gevoel dat het gehaast geschreven is. Concepten die meer uitleg nodig hadden hebben een enkele zinnen gehad. Het fijne aan dit boek is de analogieën van haar eigen leven, waar elk hoofdstuk mee begint. Het voelt menselijk en brengt me dichterbij de auteur -- wat een groot contrast is met de tweede helft van het boek, waar je naartoe wordt gebracht. Daar zou het moeten gebeuren. Maar voor mij is het ontzettend teleurstellend. Wetenschappelijke onderzoeken waar naar verwezen wordt, worden zonder terughoudendheid gegeneraliseerd. Regelmatig (in sommige hoofdstukken meer dan de helft van de beschreven onderzoeken) worden onderzoeken met 5-10 mensen per categorie respondenten gebruikt om te kunnen beweren dat 'mensen ....'. In plaats van de 7 onderzochte mensen. Kort gezegd, de gebrekkige gebruikte literatuur wordt wetenschappelijk armoedig gebruikt.
Daarnaast bestaat menig hoofdstuk uit een opsomming onderzoeken. Ik werd het in het eerste deel al een beetje zat, maar met de belofte dat het een opbouw was tot de inhoudelijke presentatie van de huidige kennis in de tweede helft, bleef ik lezen. Ik moet toegeven dat ik op driekwart van het boek ben gestopt. Frustraties kwamen door voorheen genoemde dingen, maar ook ongeloofwaardige statements zoals 'de opvoedstijl van andere groepen [niet-hoogsensitieve] ouders wordt niet beïnvloed door de aan- of afwezigheid van conflict' (p. 123). Conflicten tussen ouders die niet zorgen voor invloed op wijze van opvoeden en het reageren richting de kinderen? Er is daar hopelijk nuance in, want het is feitelijk onjuist, maar de context die de nuance verzorgt wordt niet gepresenteerd.
Ik vind het fijn dat er door de auteur veel tijd en aandacht is besteed aan de wetenschap achter hoogsensitiviteit. Er is ook maatschappelijk nog weinig begrip voor. Maar op het gebied van die wetenschap wordt er onzorgvoldig mee om gegaan, wat een berg verloren potentie achterlaat. En dat zou oké zijn als de wetenschap niet het grote fundament van dit boek was. Het idee van het boek is om de wetenschap uiteen te zetten over dit onderwerp; dan moet de benadering en het gebruik ervan ook valide zijn.
Wil je meer weten over HSP en hoe het het dagelijks leven beïnvloedt? Lees dit boek. Veel verhelderende inzichten waardoor het leven weer wat overzichtelijker kan zijn voor een HSP-er. En met praktische handvatten hoe je hier beter mee om kunt leren gaan als je daar behoefte aan hebt. Prettig om te lezen door de herkenning in de voorbeelden. Als je geen medische basis kennis hebt kan het eerste deel van dit boek, de wetenschappelijke onderbouwing, vrij klinisch zijn. Lees dan desnoods eerst deel 2 en waarschijnlijk lees je daarna uit interesse alsnog deel 1. De uiteenzetting van wetenschappelijk onderzoek over de werking van de hersenen zonder en met HSP en de inmiddels aangetoonde verschillen. Meer inzicht hierin is voor een HSP-er misschien wel bevrijdend! Je bent niet overgevoelig, maar wel gevoelig. En daar kan je beter mee om leren gaan met de informatie uit dit boek.
Zoals de titel al prijsgeeft, is dit een op en top informatief boek. Ik kende de term hoogsensitiviteit nog niet zo lang. Ik was dan ook vooral op zoek naar meer informatie. Ik heb dit hier zeker gevonden! Bovendien geeft het een recent wetenschappelijk beeld over HSP. De moeilijke termen moest ik soms wat naast me neerleggen, maar de vele voorbeelden schenken de nodige duidelijkheid.
Heel verhelderend boek, al vraag ik me zo nu en dan af of het over hoogsensitiviteit of ook hoogbegaafdheid gaat, of dat de twee een enorme overlap hebben natuurlijk. Dat is ook lastig te beoordelen als je uitgangspunt is dat elke hoogbegaafde ook hoogsensitief is... maar daarover lijken de meningen nog wat verdeeld te zijn
Zonder twijfel één van de beste boeken die ik al heb gelezen over hoogsensitiviteit. Sterk wetenschappelijk onderbouwd, helder geschreven. Nuchter, maar toch positief. Aanrader voor wie zich wil verdiepen in de impact van hoogsensitiviteit op de werking van het brein (en de praktische uitwerkingen daarvan).
Begin en einde en van het boek lezen prettig. Midden gedeelte is erg fysiologisch en daardoor taai. Dit overheerst wat mij betreft het eindoordeel. Verder enkele nieuwe inzichten en verdieping van kennis voor mij persoonlijk. Boek zelf leest prettig door het fijne papier en het lettertype.
Makkelijk te lezen en heel duidelijk. Soms wat te veel herhaling voor mij, maar ik begrijp wel waarom de schrijfster ervoor heeft gekozen om dingen te herhalen. Aanrader als je meer wil weten over hoogsensitiviteit of als je zelf denk een HSP te zijn of te kennen in jouw omgeving.
Esther heeft geweldig werk verzet door allerlei onderzoek naar mensen met hsp op een rij te zetten en te interpreteren. Heel nuchter, goed onderbouwd. Ik heb hier veel aan als ik mensen met hsp begeleid. Haar bespreking van wat emoties zijn vind ik niet helemaal kloppen. Ze leunt zwaar op de interpretatie van Feldmann Barrett. Ik mis de wijsheid van Gendlin 'Focussen op gevoel'. 'Zonder emotieconcepten kun je geen emoties ervaren'. Een hond die kwispelt heeft die geen emotie dan?