What do you think?
Rate this book
Hegel's Ontology of Power: The Structure of Social Domination in Capitalism
Recent attempts to revitalize Hegel's social and political philosophy have tended to be doubly firstly, by their focus on Hegel's Philosophy of Right; and secondly, by their broadly liberal interpretive framework. Challenging that trend, Arash Abazari shows that the locus of Hegel's genuine critical social theory is to be sought in his ontology – specifically in the 'logic of essence' of the Science of Logic. Mobilizing ideas from Marx and Adorno, Abazari unveils the hidden critical import of Hegel's logic. He argues that social domination in capitalism obtains by virtue of the illusion of equality and freedom; shows how relations of opposition underlie the seeming pluralism in capitalism; and elaborates on the deepest ground of domination, i.e. the totality of capitalist social relations. Overall, his book demonstrates that Hegel's logic can and should be read politically.
260 pages, Hardcover
Published July 30, 2020
2 people are currently reading
100 people want to read
Ratings & Reviews
Friends & Following
Create a free account to discover what your friends think of this book!
Community Reviews
Displaying 1 - 4 of 4 reviews
June 8, 2025
Addendum after a second reading in Spring of 2025. (You can find my original review below)
A second reading (in the context of our study group) made me more wary of Abazari's project. I still think this is a spectacular book. That has not changed. However, he defers debate on the central premise of this book. With Marx, Abazari wishes to relegate capitalism to the logic of essence. Just like no moving or non-moving object cannot escape the laws of gravity, so also there are no institutions in modernity that can escape the laws of capitalism. No entity such as the state or the World state can emerge that can mollify, mediate, much less tame capitalism's worst qualities. As he says on page 202, "In this coercive totality, the state, including the liber-democratic state cannot be autonomous."
Our only chance, it seems, would be after the self-destruction of capitalism. This raises the question of the performative contradiction: why write the book if there is nothing for us to do but read it and weep? Abazari's implicit answer to this question is: "I plan to deal with that in my next book." Fair enough. I can wait (or can I?).
As I wait, I can deepen my concern for the problem with this book. Namely, is it not possible that an emergent state is, as Karly Polanyi might say, the very basis of capitalism? Is it not possible that such a state becomes ever more explicit as capitalism matures and solidifies its hold on the planet? Is it not possible, then, that despite Abazari's great labor to show otherwise, it not the logic of essence that holds for capitalism but instead the Concept? That once we become aware of the laws of capitalism, we can turn that awareness into effective policy?
On page 203, Abazari writes: "...the severe structural limitations that capital imposes on the state shows that even if and when the state intends to further the universal interest, it is in fact forced to represent the interest of the interests of the class of capitalists." Here, I think, is where Abazari goes wrong. If we can agree that there is a class of capitalists, we can also agree that they compete with each other. Indeed, such competition between capitalists makes their class inherently riven. Different capitalist want the state to do different things. The interest of the capitalists who sell tobacco, sugar, and salt differ from those of insurance companies. In that difference is a space that we might refer to as the "relative autonomy of the state." Here perhaps universal interest can hold sway.
I am not betting my house on this argument. I would just like to see how Abazari deals with it.
December 2022 Review:
One word review: Spectacular!
Two-word review: amazingly clear.
One sentence review: this purports to be a book about Hegel, which it is, but really it is about how Marx’s sharpest edges appear via his use of Hegelian methods.
Abazari’s explicit aim is to retrieve a Hegel that is critical of modernity and of capitalism. He rules out The Philosophy of Right/The Philosophy of History since he finds this text to valorize and celebrate the status quo. Like many other theorists, Abazari turns to Hegel’s dialectical method as the sharpest tool in the great philosopher’s system. So, Philosophy of Right (PR) is replaced by Hegel’sScience of Logic. The problem is that the Logic is perhaps the most difficult of Hegel’s texts.
Therefore, step 1: decipher Hegel’s Logic in part by offering quotes and then translating them for the reader. But there are also a step 2 and 3. Step 2: Having clarified Hegel’s meaning and method – the trilogy Being, Essence, and Concept are key – Abazari then shows how Marx deploys Hegel’s method. This is very helpful if your training and grounding is in political economy, as mine is. If I do not exactly understand Abazari’s translation of Hegel, I can manage better when he shows how Marx uses Hegel’s method. Step 3: Now show how the method is translatable to some contemporary condition in our world. These examples I found always excellent.
So the reader gets four shots at comprehension: a systematic exposition with Hegelian text (good luck); Abazari’s translation of Hegel (he does this with rare illumination); Marx’s translations of Hegel’s method in Marx’s and Engels’ texts (mostly comfortable and highly satisfying for me); and then examples from contemporary everyday life that ground the abstractions (truly inspired).
Even with four shots, I did not understand everything in this crisp 204-page book. But I think I got most of it. My second reading of this book will be aided, I hope, by further effort and more familiarity through secondary sources on Hegel’s Logic.
Abazari has a few targets: (1) the banality of liberal ideas of pluralism, diversity (and intersectionality?) that do not recognize the priority of capitalism (with implicit shots at non-Marxist feminism and non-Marxist critical race theory; (2) brands of Marxism that reject or refuse the Hegelian influence on Marx; (3) critiques of Hegel that accept him as uncritical of modernity and capitalism; and (4) criticism of Hegel’s belief (in PR) that the state can temper and tame capitalism. He sides with Marx on this impossibility (as I said this is really a book that brings home Marx’s analysis).
I will say, too, that this perhaps the finest exposition of dialectics I have read – better than W. T. Stace The Philosophy Of Hegel, Giddens The Constitution of Society: Outline of the Theory of Structuration, Errol Harris Formal, Transcendental, and Dialectical Thinking: Logic and Realtiy, and right up there with Collingwood’s Essay on Philosophical Method An Essay on Philosophical Method. But whereas Collingwood's exceedingly clear language seems to bring an outside English sheen to Hegel, Abazari’s clarity works from inside the Hegel/Marx matrix, never refusing its density and scientific mysticism.
The last time I read a book that shook up this kind of excitement in me was my first pass at Rob Walker’s Inside/Outside Inside/Outside: International Relations as Political Theory.
Flaws (or what for me are problems/opportunities): (1) my mentor, David P. Levine, also stresses the Marx's Hegelianism but sides with the Hegel of the Philosophy of Right. I am not sure what to do about that. It would be good to have the two cross each other. (2) Abazari’s book is not about the labor theory of value which he takes for granted as unproblematic. (While Abazari is excellent both in philosophy and in political economy, it is clear to me that he is better in the former. He admits as much in a footnote). From the vantage of my own work, this is where Abazari is most vulnerable. He doesn’t need for the labor theory of value to be correct to demonstrate his and Marx’s understanding of capitalist exploitation. But I am not sure that he understands this.
In sum, this is a stunningly good book because of Abazari’s insights into our contemporary condition.
A second reading (in the context of our study group) made me more wary of Abazari's project. I still think this is a spectacular book. That has not changed. However, he defers debate on the central premise of this book. With Marx, Abazari wishes to relegate capitalism to the logic of essence. Just like no moving or non-moving object cannot escape the laws of gravity, so also there are no institutions in modernity that can escape the laws of capitalism. No entity such as the state or the World state can emerge that can mollify, mediate, much less tame capitalism's worst qualities. As he says on page 202, "In this coercive totality, the state, including the liber-democratic state cannot be autonomous."
Our only chance, it seems, would be after the self-destruction of capitalism. This raises the question of the performative contradiction: why write the book if there is nothing for us to do but read it and weep? Abazari's implicit answer to this question is: "I plan to deal with that in my next book." Fair enough. I can wait (or can I?).
As I wait, I can deepen my concern for the problem with this book. Namely, is it not possible that an emergent state is, as Karly Polanyi might say, the very basis of capitalism? Is it not possible that such a state becomes ever more explicit as capitalism matures and solidifies its hold on the planet? Is it not possible, then, that despite Abazari's great labor to show otherwise, it not the logic of essence that holds for capitalism but instead the Concept? That once we become aware of the laws of capitalism, we can turn that awareness into effective policy?
On page 203, Abazari writes: "...the severe structural limitations that capital imposes on the state shows that even if and when the state intends to further the universal interest, it is in fact forced to represent the interest of the interests of the class of capitalists." Here, I think, is where Abazari goes wrong. If we can agree that there is a class of capitalists, we can also agree that they compete with each other. Indeed, such competition between capitalists makes their class inherently riven. Different capitalist want the state to do different things. The interest of the capitalists who sell tobacco, sugar, and salt differ from those of insurance companies. In that difference is a space that we might refer to as the "relative autonomy of the state." Here perhaps universal interest can hold sway.
I am not betting my house on this argument. I would just like to see how Abazari deals with it.
December 2022 Review:
One word review: Spectacular!
Two-word review: amazingly clear.
One sentence review: this purports to be a book about Hegel, which it is, but really it is about how Marx’s sharpest edges appear via his use of Hegelian methods.
Abazari’s explicit aim is to retrieve a Hegel that is critical of modernity and of capitalism. He rules out The Philosophy of Right/The Philosophy of History since he finds this text to valorize and celebrate the status quo. Like many other theorists, Abazari turns to Hegel’s dialectical method as the sharpest tool in the great philosopher’s system. So, Philosophy of Right (PR) is replaced by Hegel’sScience of Logic. The problem is that the Logic is perhaps the most difficult of Hegel’s texts.
Therefore, step 1: decipher Hegel’s Logic in part by offering quotes and then translating them for the reader. But there are also a step 2 and 3. Step 2: Having clarified Hegel’s meaning and method – the trilogy Being, Essence, and Concept are key – Abazari then shows how Marx deploys Hegel’s method. This is very helpful if your training and grounding is in political economy, as mine is. If I do not exactly understand Abazari’s translation of Hegel, I can manage better when he shows how Marx uses Hegel’s method. Step 3: Now show how the method is translatable to some contemporary condition in our world. These examples I found always excellent.
So the reader gets four shots at comprehension: a systematic exposition with Hegelian text (good luck); Abazari’s translation of Hegel (he does this with rare illumination); Marx’s translations of Hegel’s method in Marx’s and Engels’ texts (mostly comfortable and highly satisfying for me); and then examples from contemporary everyday life that ground the abstractions (truly inspired).
Even with four shots, I did not understand everything in this crisp 204-page book. But I think I got most of it. My second reading of this book will be aided, I hope, by further effort and more familiarity through secondary sources on Hegel’s Logic.
Abazari has a few targets: (1) the banality of liberal ideas of pluralism, diversity (and intersectionality?) that do not recognize the priority of capitalism (with implicit shots at non-Marxist feminism and non-Marxist critical race theory; (2) brands of Marxism that reject or refuse the Hegelian influence on Marx; (3) critiques of Hegel that accept him as uncritical of modernity and capitalism; and (4) criticism of Hegel’s belief (in PR) that the state can temper and tame capitalism. He sides with Marx on this impossibility (as I said this is really a book that brings home Marx’s analysis).
I will say, too, that this perhaps the finest exposition of dialectics I have read – better than W. T. Stace The Philosophy Of Hegel, Giddens The Constitution of Society: Outline of the Theory of Structuration, Errol Harris Formal, Transcendental, and Dialectical Thinking: Logic and Realtiy, and right up there with Collingwood’s Essay on Philosophical Method An Essay on Philosophical Method. But whereas Collingwood's exceedingly clear language seems to bring an outside English sheen to Hegel, Abazari’s clarity works from inside the Hegel/Marx matrix, never refusing its density and scientific mysticism.
The last time I read a book that shook up this kind of excitement in me was my first pass at Rob Walker’s Inside/Outside Inside/Outside: International Relations as Political Theory.
Flaws (or what for me are problems/opportunities): (1) my mentor, David P. Levine, also stresses the Marx's Hegelianism but sides with the Hegel of the Philosophy of Right. I am not sure what to do about that. It would be good to have the two cross each other. (2) Abazari’s book is not about the labor theory of value which he takes for granted as unproblematic. (While Abazari is excellent both in philosophy and in political economy, it is clear to me that he is better in the former. He admits as much in a footnote). From the vantage of my own work, this is where Abazari is most vulnerable. He doesn’t need for the labor theory of value to be correct to demonstrate his and Marx’s understanding of capitalist exploitation. But I am not sure that he understands this.
In sum, this is a stunningly good book because of Abazari’s insights into our contemporary condition.
June 7, 2024
Το εξαιρετικό αυτό βιβλίο του Abazari συνδιάζει δύο συγγραφικές αρετές που συνήθως απαντώνται χωριστά:
α) να είναι τόσο διαυγές και εύληπτο
β) να είναι πυκνό χωρίς να θυσιάζει τίποτα σε βάθος και περιεχόμενο.
Το εγχείρημα του βιβλίου είναι απλό στην δομή του:
ο Abazari θέλει να αντιστοιχίσει την οντολογία της Επιστήμης της Λογικής — και συγκεκριμένα του μέρους της Αντικειμενικής Λογικής «Διδασκαλία περί της Ουσίας» — στην μαρξική κοινωνική οντολογία.
Κάθε κεφάλαιο ξεκινάει με μία έννοια της ΕτΛ, την αναπτύσσει διαλεκτικά κατά το πρότυπο του ίδιου του Hegel και στην συνέχεια καταδεικνύει πως η ίδια αυτή έννοια, ως μέρος της ευρύτερης οντολογικής λογικής του Hegel εμφανίζεται στις μαρξικές έννοιες και κοινωνική οντολογία.
Ο κορμός του βιβλίου αποτελείται από 4 κεφάλαια τα οποία αντιστοιχούν σε 4 έννοιες:
(θα γράψω την ορολογία στα αγγλικά όπως εμφανίζονται στο πρότυπο για αποφυγή παρεξηγήσεων)
Illusion or Semblance, όπου αναπτύσσεται η εγελιανή θεώρηση της Λογικής του Είναι, του πρώτου μέρους της ΕτΛ, ως ψευδαίσθηση και παραλληλίζεται με την μηχανιστική νεοκλασσική πολιτική οικονομία, την ατομιστική κοινωνική της οντολογία και φυσικά συνδέεται με την μαρξική έννοια της ιδεολογίας.
ύστερα έχουμε την Opposition, την Αντίθεση, όπου βλέπουμε πως στην ΕτΛ περνάμε από την difference στην diversity, ύστερα στην opposition και τέλος στην contradiction και στη συνέχεια την βλέπουμε πως εφαρμόζεται στην ασύμμετρη αντιθετική σχέση (εξουσίας) μεταξύ Κεφαλαίου & Εργασίας και Άντρα & Γυναίκας. Το κεφάλαιο εμπεριέχει επίσης και μία κριτική των εγελιανής εμπνεύσεως σύγχρονων φιλελευθέρων θεωριών περί αναγνώρισης (λ.χ στον Honneth).
Το τρίτο κεφάλαιό αναφέρεται στην Actuality και την Totality, όπου με τον ίδιο τρόπο τις βλέπουμε να συγκροτούνται διαλεκτικά στην ΕτΛ και διαβάζουμε για την ολιστική σχεσιακότητα της εγελιανής οντολογίας και στην συνέχεια περνάμε στην μαρξική κοινωνική οντολογία, ως αυτού του είδους η οντολογία που διέπεται από ολιστική αιτιότητα, αιτιότητα η οποία καθορίζει τόσο τις σχέσεις μεταξύ των μερών όσο και των μερών με το όλο στο πλαίσιο του κεφαλαιοκρατικού τρόπου παραγωγής. Ο Abazari δεν μιλάει αφηρημένα, δίνει πολύ σαφείς αναλογίες.
Κάθε κεφάλαιο εμπεριέχει και κριτική αντιπάλων θεωρήσεων· εν προκειμένω της εμπειριστικής, νεο-θετικιστικής παράδοσης.
Τέλος έχουμε την contingency και την necessity, βλέπουμε την διαλεκτική συγκρότηση της έννοιας της απόλυτης αναγκαιότητας, μέσω των αντιφάσεων της αρχικής έννοιας της αναγκαιότητας και τις διαλεκτικές «περιπέτειες» της. Εδώ ο Abazari τραβάει τόσο από τις «Αποδείξεις περί της Ύπαρξης του Θεού» για να εισαγάγει το ερώτημα και στην συνέχεια το εμπλουτίζει από την ΕτΛ.
Αντίστοιχα, βλέπουμε πως η διαλεκτική σχέση αναγκαιότητας και ενδεχομενικοτητας διεξάγεται στην μαρξική επιστήμη στην σχέση της ενδεχομενικής αναρχίας του μηχανισμού της αγοράς με την αναγκαιότητα των νόμων της και την αλληλοδιαμεσολάβηση αυτού του ενδεχομενικού μηχανισμού με την αναγκαία αλλοτρίωση στην εργασιακή διαδικασία εντός της παραγωγικής μονάδας. Βλέπουμε επίσης πως η διαλεκτική αναγκαιότητας και ενδεχομενικοτητας βρίσκεται πίσω από την ρύθμισης του ύψους του μισθού και της ικανότητας του Κεφαλαίου να ανταπεξέρχεται σε πλήθος ενδεχομενικών περιστάσεων «χωνεύοντάς» τες στην λογική του.
Για τελευταίο μέρος του τελευταίου κεφαλαίου έχουμε μία κριτική της φιλελεύθερης ιδεολογίας της αρνητικής λεγόμενης ελευθερίας ως ελευθερία στην κατανάλωση, την αγορά εργασίας και την κοινωνική ανέλιξη· έχουμε επίσης κριτική του «πλουραλισμού» και του «diversity».
Όλα αυτά πλέον μοιάζουν φενάκη μπροστά στην θέα της απόλυτης αναγκαιότητας — έννοια που όπως βλέπουμε δεν αποκλείει την ενδεχομενικοτητα αλλά την εμπερ��έχει ως στιγμή της — που διέπει τον κεφαλαιοκρατικό τρόπο παραγωγής.
In good hegelian fashion το κάθε κεφάλαιο προϋποθέτει το προηγούμενο και χτίζει επί αυτού, κάνοντας το αντικείμενο της έρευνας του όλο ��αι πιο πλούσιο· κι αυτό πρέπει επίσης να εκτιμηθεί από τον αναγνώστη.
Το βιβλίο κλείνει μία σύντομη ζήτηση για μία πραγματική ελευθερία — σε αντίθεση με την εξαναγκαστική Λογική της Ουσίας, όπου η ελευθερία είναι ψευδής — σε αναφορά με το τρίτο μέρος της ΕτΛ, της Λογικής της Έννοιας.
Δεν βρίσκω λόγια να περιγράψω τόσο την ικανότητα του συγγραφέα να εξηγήσει με εύληπτο τρόπο δύσκολες και σύνθετες έννοιες και την ικανότητα του να κάνει map την εγελιανή οντολογία στην μαρξική κοινωνική οντολογία. Ακόμα κι αν κανείς διαφωνεί με τις διάφορες θέσεις και ιδέες του, η εκπαιδευτική αξία αυτού του βιβλίου είναι σίγουρα αδιαμφισβήτητη και ανεκτίμητη για οποιονδήποτε ενδιαφέρεται για την σχέση Hegel - Marx, αλλά και για τον καθένα από τους δύο χωριστά.
Ο σχετικά νεαρός Arash Abazari με την λαμπρότητα του πρώτου του κι όλας βιβλίου έγινε ένας από τους αγαπημένους μου ερευνητές στην εγελιανό-μαρξιστική παράδοση. 5 αστέρια είναι λίγα.
α) να είναι τόσο διαυγές και εύληπτο
β) να είναι πυκνό χωρίς να θυσιάζει τίποτα σε βάθος και περιεχόμενο.
Το εγχείρημα του βιβλίου είναι απλό στην δομή του:
ο Abazari θέλει να αντιστοιχίσει την οντολογία της Επιστήμης της Λογικής — και συγκεκριμένα του μέρους της Αντικειμενικής Λογικής «Διδασκαλία περί της Ουσίας» — στην μαρξική κοινωνική οντολογία.
Κάθε κεφάλαιο ξεκινάει με μία έννοια της ΕτΛ, την αναπτύσσει διαλεκτικά κατά το πρότυπο του ίδιου του Hegel και στην συνέχεια καταδεικνύει πως η ίδια αυτή έννοια, ως μέρος της ευρύτερης οντολογικής λογικής του Hegel εμφανίζεται στις μαρξικές έννοιες και κοινωνική οντολογία.
Ο κορμός του βιβλίου αποτελείται από 4 κεφάλαια τα οποία αντιστοιχούν σε 4 έννοιες:
(θα γράψω την ορολογία στα αγγλικά όπως εμφανίζονται στο πρότυπο για αποφυγή παρεξηγήσεων)
Illusion or Semblance, όπου αναπτύσσεται η εγελιανή θεώρηση της Λογικής του Είναι, του πρώτου μέρους της ΕτΛ, ως ψευδαίσθηση και παραλληλίζεται με την μηχανιστική νεοκλασσική πολιτική οικονομία, την ατομιστική κοινωνική της οντολογία και φυσικά συνδέεται με την μαρξική έννοια της ιδεολογίας.
ύστερα έχουμε την Opposition, την Αντίθεση, όπου βλέπουμε πως στην ΕτΛ περνάμε από την difference στην diversity, ύστερα στην opposition και τέλος στην contradiction και στη συνέχεια την βλέπουμε πως εφαρμόζεται στην ασύμμετρη αντιθετική σχέση (εξουσίας) μεταξύ Κεφαλαίου & Εργασίας και Άντρα & Γυναίκας. Το κεφάλαιο εμπεριέχει επίσης και μία κριτική των εγελιανής εμπνεύσεως σύγχρονων φιλελευθέρων θεωριών περί αναγνώρισης (λ.χ στον Honneth).
Το τρίτο κεφάλαιό αναφέρεται στην Actuality και την Totality, όπου με τον ίδιο τρόπο τις βλέπουμε να συγκροτούνται διαλεκτικά στην ΕτΛ και διαβάζουμε για την ολιστική σχεσιακότητα της εγελιανής οντολογίας και στην συνέχεια περνάμε στην μαρξική κοινωνική οντολογία, ως αυτού του είδους η οντολογία που διέπεται από ολιστική αιτιότητα, αιτιότητα η οποία καθορίζει τόσο τις σχέσεις μεταξύ των μερών όσο και των μερών με το όλο στο πλαίσιο του κεφαλαιοκρατικού τρόπου παραγωγής. Ο Abazari δεν μιλάει αφηρημένα, δίνει πολύ σαφείς αναλογίες.
Κάθε κεφάλαιο εμπεριέχει και κριτική αντιπάλων θεωρήσεων· εν προκειμένω της εμπειριστικής, νεο-θετικιστικής παράδοσης.
Τέλος έχουμε την contingency και την necessity, βλέπουμε την διαλεκτική συγκρότηση της έννοιας της απόλυτης αναγκαιότητας, μέσω των αντιφάσεων της αρχικής έννοιας της αναγκαιότητας και τις διαλεκτικές «περιπέτειες» της. Εδώ ο Abazari τραβάει τόσο από τις «Αποδείξεις περί της Ύπαρξης του Θεού» για να εισαγάγει το ερώτημα και στην συνέχεια το εμπλουτίζει από την ΕτΛ.
Αντίστοιχα, βλέπουμε πως η διαλεκτική σχέση αναγκαιότητας και ενδεχομενικοτητας διεξάγεται στην μαρξική επιστήμη στην σχέση της ενδεχομενικής αναρχίας του μηχανισμού της αγοράς με την αναγκαιότητα των νόμων της και την αλληλοδιαμεσολάβηση αυτού του ενδεχομενικού μηχανισμού με την αναγκαία αλλοτρίωση στην εργασιακή διαδικασία εντός της παραγωγικής μονάδας. Βλέπουμε επίσης πως η διαλεκτική αναγκαιότητας και ενδεχομενικοτητας βρίσκεται πίσω από την ρύθμισης του ύψους του μισθού και της ικανότητας του Κεφαλαίου να ανταπεξέρχεται σε πλήθος ενδεχομενικών περιστάσεων «χωνεύοντάς» τες στην λογική του.
Για τελευταίο μέρος του τελευταίου κεφαλαίου έχουμε μία κριτική της φιλελεύθερης ιδεολογίας της αρνητικής λεγόμενης ελευθερίας ως ελευθερία στην κατανάλωση, την αγορά εργασίας και την κοινωνική ανέλιξη· έχουμε επίσης κριτική του «πλουραλισμού» και του «diversity».
Όλα αυτά πλέον μοιάζουν φενάκη μπροστά στην θέα της απόλυτης αναγκαιότητας — έννοια που όπως βλέπουμε δεν αποκλείει την ενδεχομενικοτητα αλλά την εμπερ��έχει ως στιγμή της — που διέπει τον κεφαλαιοκρατικό τρόπο παραγωγής.
In good hegelian fashion το κάθε κεφάλαιο προϋποθέτει το προηγούμενο και χτίζει επί αυτού, κάνοντας το αντικείμενο της έρευνας του όλο ��αι πιο πλούσιο· κι αυτό πρέπει επίσης να εκτιμηθεί από τον αναγνώστη.
Το βιβλίο κλείνει μία σύντομη ζήτηση για μία πραγματική ελευθερία — σε αντίθεση με την εξαναγκαστική Λογική της Ουσίας, όπου η ελευθερία είναι ψευδής — σε αναφορά με το τρίτο μέρος της ΕτΛ, της Λογικής της Έννοιας.
Δεν βρίσκω λόγια να περιγράψω τόσο την ικανότητα του συγγραφέα να εξηγήσει με εύληπτο τρόπο δύσκολες και σύνθετες έννοιες και την ικανότητα του να κάνει map την εγελιανή οντολογία στην μαρξική κοινωνική οντολογία. Ακόμα κι αν κανείς διαφωνεί με τις διάφορες θέσεις και ιδέες του, η εκπαιδευτική αξία αυτού του βιβλίου είναι σίγουρα αδιαμφισβήτητη και ανεκτίμητη για οποιονδήποτε ενδιαφέρεται για την σχέση Hegel - Marx, αλλά και για τον καθένα από τους δύο χωριστά.
Ο σχετικά νεαρός Arash Abazari με την λαμπρότητα του πρώτου του κι όλας βιβλίου έγινε ένας από τους αγαπημένους μου ερευνητές στην εγελιανό-μαρξιστική παράδοση. 5 αστέρια είναι λίγα.
April 23, 2023
اگر هگل در کتاب «فلسفه حق» خود دیدگاهی تایید کننده در قبال نظم اجتماعی بورژوا _ سرمایهداری دارد و نمیتواند مبنای یک نظریه اجتماعی انتقادی واقعی فراهم کند اما در کتاب «علم منطق» نظریهای انتقادی در باب سرمایهداری را وضع کرده است. کتاب آقای دکتر اباذری دقیقا به دنبال آن است که یک نظریه اجتماعیانتقادی در باب سرمایهداری را بر اساس منطق هگل بسط، تشریح و تبیین نماید. با توجه به عنوان کتاب که هستیشناسی قدرت است، نویسنده میکوشد تا با خوانش علم منطق هگل آشکار سازد که در هستیشناسیای که هگل در منطق ذات بسط میدهد مفهوم قدرت نقش اساسی دارد، بنابراین ایشان، مفهوم قدرت را از جوهر اخذ میکند و کل منطق ذات را از ابتدا تا انتها بر مبنای مفهوم قدرت بازسازی میکند، با این کار نشان خواهد داد که چگونه تکامل مقولههای ذات را میتوان بر اساس تکامل مفهوم قدرت به بهترین نحو درک کرد. اما از آنجایی که متن منطق هگل ممکن است خشک، بیروح،پیچیده و غامض باشد، نویسنده تلاش دارد با استفاده از مارکس، خوانشی دقیق و موشکافانه از منطق هگل و واکاوی هستیشناسی قدرت داشته باشد و نشان دهد که ساختار سلطه اجتماعی در سرمایهداری شکل میگیرد و به این ترتیب بینشهایی جدید از ماهیت سرمایهداری ارائه دهد که با خوانشی سرسری هگل و مارکس دست یافتنی نیست. به بیان دیگر «استفاده از مارکس در کتاب حاضر ضروری است زیرا چارچوبی برای کلیت تفسیری از هگل را فراهم میکند». در این جا متوجه خواهیم شد چرا لنین تاکید داشت برای فهم دقیق مارکس ابتدا باید هگل خواند.
از دیدگاه هگل منطق ذات را سلسلهای از روابط متضاد جفتی که پیوسته متعینتر میشوند قوام میدهد: یعنی تضاد بین ذات و تظاهر، بین ذات و نمود، بین ضرورت و تصادف و در نهایت بین جوهر و عرض. از دیدگاه مارکسی، منطق ذات بیانکننده ساختار بنیادی سلطه اجتماعی در سرمایهداری است. در وهله اول به نظر میرسد مناسبات کار نسبت به یکدیگر متنوعاند، اما چنین تنوعی توهم است: تمامی مناسبات کار مبتنی بر رابطه تضاد بین سرمایه و کارند. در وهله دوم به نظر میرسد فرد سرمایهدار است که بر فرد کارگر اعمال قدرت میکند، اما در تمامیت یا ساختار مناسبات اجتماعی است که یکی را قدرتمند و دیگری را بیقدرت میسازد. در وهله سوم افراد گمان میکنند آزادند اما این نوع از آزادی حاصل تصادف است و تنها قوانین ضروری سرمایه را تقویت میکند. و در نهایت، برجستهترین شکل آزادی که در سرمایهداری حاصل میشود، یعنی آزادی مصرف، توهم است زیرا نظام سلطهٔ تمام عیار سرمایه را تقویت میکند.
از دیدگاه هگل منطق ذات را سلسلهای از روابط متضاد جفتی که پیوسته متعینتر میشوند قوام میدهد: یعنی تضاد بین ذات و تظاهر، بین ذات و نمود، بین ضرورت و تصادف و در نهایت بین جوهر و عرض. از دیدگاه مارکسی، منطق ذات بیانکننده ساختار بنیادی سلطه اجتماعی در سرمایهداری است. در وهله اول به نظر میرسد مناسبات کار نسبت به یکدیگر متنوعاند، اما چنین تنوعی توهم است: تمامی مناسبات کار مبتنی بر رابطه تضاد بین سرمایه و کارند. در وهله دوم به نظر میرسد فرد سرمایهدار است که بر فرد کارگر اعمال قدرت میکند، اما در تمامیت یا ساختار مناسبات اجتماعی است که یکی را قدرتمند و دیگری را بیقدرت میسازد. در وهله سوم افراد گمان میکنند آزادند اما این نوع از آزادی حاصل تصادف است و تنها قوانین ضروری سرمایه را تقویت میکند. و در نهایت، برجستهترین شکل آزادی که در سرمایهداری حاصل میشود، یعنی آزادی مصرف، توهم است زیرا نظام سلطهٔ تمام عیار سرمایه را تقویت میکند.
September 26, 2022
it's not exactly beach reading but, given the subject matter (Hegel's Logic) it is very helpful and clarifying even if it takes some wrestling with. It's weakest in its application in some of the concrete examples, though these can still serve as helpful illustrations of the concepts even if they are a little shallow in terms of actually applying the concepts to concrete social analysis. Most useful as clarification of Hegelian concepts with an eye to Marxist concerns, and very helpful for generating a set of further questions and problems for pursuits in this area.
Displaying 1 - 4 of 4 reviews