چگونه گورخر راه‌راه شد؟ و سایر داستان‌های داروینی من‌درآوردی

by Léo Grasset, کاوه فیض‌اللهی (translator)

در این راهنمای آموزنده و بامزه به این معماهای تکاملی و واقعیت‌های شگفت‌انگیز دنیای جانوران پاسخ داده می‌شود. خودتان را آماده کنید که هنگام خواندن این کتاب مجذوب و شگفت‌زده شوید و از آن بهتر لذت ببرید.

چرا زرافه گردنی به این درازی دارد؟ چرا گورخر راه‌راه است؟

چرا گلهٔ بوفالوها کمابیش دموکراتیک است اما فیل‌ها دیکتاتوری را ترجیح می‌دهند؟

علت معماری درخشان تپهٔ موریانه‌ها یا پیچیدگی‌های زندگی جنسی کفتارها چیست؟

چرا گورکَن عسل‌خوار طوری تکامل یافته که یکی از مؤثرترین عوامل کشتار جمعی باشد؟

لئو گراسه از بااستعدادترین و آینده‌دارترین طبیعی‌دانان جوان فرانسه است. او که اکنون 29 ساله است زیست‌شناسی تکاملی و روزنامه‌نگاری خوانده است و بیشتر وقتش را صرف ترویج علم می‌کند. در پنج سال گذشته بیش از 700 هزار نفر مشترک کانال یوتیوبی او با نام «زیست‌شناسی کثیف» (DirtyBiology) شده‌اند؛ کانالی که در آن با نگاه طنز به شگفتی‌های حیات می‌پردازد.

Genres: Nonfiction, Science, Evolution, Biology, Nature, Animals, France

176 pages, Hardcover

First published January 1, 2015

Reviews

[Arman · Rating 5 out of 5]

از زمانی که داروین نظریه ی بنیان افکن و انقلابیِ "انتخاب طبیعی" و تکامل را مطرح کرد، بسیاری از زیست شناسان تلاش نمودند که این نظریه ی را به همه ی سطوح و حیطه های مطالعاتی علوم طبیعی کشانده، و رفتارها و ریخت شناسی موجودات زنده را در پرتوی آن توجیه کنند.

بعضی چون ریچارد داوکینز چنان با صلابت و مسلط، از زیست شناسی تکاملی حرف زده و تلاش می کند که وجود تکامل و اصل انتخاب طبیعی را در همه ی ساحت های زیست شناختی بدیهی فرض کند، که مخالفان و منتقدانش معتقدند که وی "تکامل" را بعنوان مذهب خود برگزیده است.

اما اکنون نئوداروینیستی جوان بنام "لئو گراسه" در کتاب خلاق و سرزنده ی خود، مطرح می کند که گرچه مطالعات زیست شناختی جز در پرتوی تکامل ممکن نیست، اما گاهی و اغلب، مسائل علمی و پژوهشی چنان پیچیده هستند که نمی توان به سادگی با چوب جادویی "تکامل" از پسِ توجیه آن ها برآمد (اما این بدین معنی نیست که تکامل ساده است، بلکه ما با تبين های ساده ی خودمان از مسائل، خلاقیت تکامل را از آن گرفته و فرایندهای آنرا ساده سازی می کنیم).
مثلا درباره مساله وجود پستان در مردان در گونه انسان.
به عبارت دیگر، فرایندهای تکاملی به قدری پيچيده هستند که حتی متخصصین بدلیل نداشتن تسلط کامل بر همه ی جوانب آن ها (در باب آن موضوع)، دست به ساده سازی آن ها زده و جواب هایی تقلیل گرایانه و ساده برای مسائل ارائه می دهند.

گراسه در بخش هایی کوتاه موضوعات زیست شناختی را در پرتوی تکامل مطرح می کند و تلاش می کند تا با زبانی ساده و مفرح اما در عین حال علمی، راجع به آن ها بحث کرده، راه حل هایی برای آن ها بیندیشد و از دشوارهایی رسیدن به این راه حل ها بگوید.

در آخر باید بگویم که متأسفانه در ایران، در حوزه ی ترویج علم ضعیف هستیم و تعداد کمی چهره های آکادمیک وجود دارند که بتوانند مسائل علمی را با زبانی ساده وشیرین برای عامه ی مردم مطرح کنند.

[Nariman · Rating 4 out of 5]

به بیانی شیرین، برخی از دغدغه‌ها و مسائلی رو توضیح میده که حوزه‌های مختلف زیست‌شناسی با اون مواجه هستند.

چند بخشی رو بیشتر دوست داشتم و در خاطرم نشست؛ دشواری‌های زیست‌شناسی تکاملی، نمونه‌هایی از ساختار سیستم‌های پیچیده مثل شیوهٔ تهیهٔ مطبوع
کلونی موریانه و گوش‌به‌زنگ بودن حیوانات، سیستم‌های توزیع‌شده یا متمرکز تصمیم‌گیری و نقش انسان در تغییر رفتار جانوران یک اقلیم.

برای من بهانه‌ای بود برای فکر کردن به اینکه چقدر باید در نظریه‌پردازی و ارزیابی فرضیات دقت به خرج داد، چقدر احتمال داره علت و معمول یا رابطهٔ همبستگی رو با هم اشتباه بگیریم و در کل، چقدر وقت و زحمت می‌خواد چنین پژوهش‌هایی.

چرا کتاب‌هایی از این دست رو باید وارد رژیم فکری خودمون کنیم؟
تصمیم‌ها و کارهایمان در خلاء رخ نمی‌دهند. چنین کتاب‌هایی ما رو با حوزه‌هایی ورای تخصصمان آشنا می‌کند تا حداقل از تاثیری که ممکن است بگذاریم، آگاه شویم و دید بازتری داشته باشیم.
شاید کمک کند به پیوند تنگاتنگمان با طبیعت بیشتر فکر کنیم و رفتاری در پیش بگیریم که آسیب کمتری بزند.
و شاید، نمونه‌های سیستم پیچیده‌ای که مثال می‌زند (البته بدون اشاره به عبارت پیچیدگی)، علاقه‌مان را جلب کنید تا جست‌وجویی کنیم درباره‌اش.

قبلا از کاوه فیض‌اللهی کتاب «در جست‌وجوی طبیعت» اثر ادوارد ویلسون رو خوانده بودم و بسیار دوست داشتم. زحمت بسیار زیادی کشیده و در کل کتاب بسیار خوش‌خوانی است، فقط چندجایی می‌شد کمی روان‌تر ترجمه کند و به ساختار فارسی جملات نزدیک‌تر شود

[Ali Karimnejad · Rating 3 out of 5]

3.5

این ریویو دو بخش داره که چون بخش دوم رو خودم بیشتر دوست دارم، به همین خاطر اول می‌گم!ا

بخش دوم

رفتارهای توده‌ای
حتما حرکت یک توده عظیم از ماهی‌ها در اقیانوس‌ها، یا حرکت رمه بوفالو‌ها در دشت‌های وسیع آفریقا یا رقص هزاران سار در آسمان با هم رو توی مستندها دیدید. چطور این جانوران این‌چنین با هم هماهنگ هستن؟

ممکنه بنظر برسه که این هماهنگی عجیب، حاصل یک دستگاه عصبی پیشرفته است که امکان نوعی هشیاری جمعی رو فراهم آورده. در صورتی که اینطور نیست. رفتار گروهی پیچیده نتیجه پیچیدگی در سطح فردی نیست

بروز این رفتارهای توده‌ای تحت یک قانون ساده "خودسازمان‌ده" یعنی تقلید از همسایه استواره و فقط مختص حیوانات نیست. حتی موقع ایجاد شدن موج مکزیکی در ورزشگاه، شکل‌گیری صف فروش در زمان ریزش بورس یا در موقع کف زدن تماشاگران یک تئاتر یا کنسرت هم همین رفتار حکم‌فرماست.

اصولا رفتار حیوانات در حین کوچ کردن یا هنگام نزدیک شدن یک شکارچی رو میشه با این سه اصل ساده کاملا تعریف کرد:
1-
اجتناب از نزدیک شدن بیش از حد: اگر همسایه‌ام وارد حریم من شد، من هم حرکت خواهم کرد تا فاصله قبلی‌ام را حفظ کنم
2-
اجتناب از جدا افتادن از گروه: اگر فاصله‌ام زیاد شد، تلاش می‌کنم تا دوباره به گروه نزدیک شوم
3-
تقلید از همسایه: به هر سمتی که همسایه‌ام حرکت کند، من هم حرکت خواهم کرد

جالبه که با همین سه قانون ساده و به کمک شبیه‌سازی کامپیوتری ما موفق شدیم بخش قابل توجهی از حرکت‌های توده حیوانات رو با دقت شبیه‌سازی کنیم. اما جالب‌ترش اینجاست که رفتار ما آدم‌ها هم در مواقع بروز خطر یا اضطرار، مثل خروج از یک استادیوم بمب‌گذاری شده مثلا، هم تا حد زیادی منطبق بر همین قوانین ساده است!ا

اما رفتارهای توده‌ای فقط محدود به حرکت رمه نیستند. برای بررسی کلی‌تر رفتارهای توده‌ای، مثلا عمل کف زدن ما آدم‌ها رو در نظر بگیرید:
بنظر می‌رسه برآورده شدن دو شرط در بروز هر حرکت توده‌ای ضروریه:
1-
وجود آستانه‌های بخصوص برای هر مجموعه‌ای که لازم است از آن عبور شود: مثلا برای راه افتادن تشویق عمومی در یک سالن کنسرت لازمه تعدادی به طور همزمان شروع به کف زدن کنند. یا مثلا برای موج مکزیکی یکجایی می‌خوندم حداقل 30 هوادار با انگیزه در کنار هم لازمه.
2-
لازم است چرخه بازخورد مثبتی شکل بگیرد: چرخه بازخورد مثبت به این معنی هستش که هرچی تعداد افرادی که تشویق می‌کنند بیشتر باشه، تعداد افرادی که شروع به کف زدن می‌کنن بیشتر خواهد شد. یک روند خود-تشدید(!) به عبارتی.

ترکیب برآورده شدن این دو شرط به ظاهر ساده، موجی از هشیاری رو در یک توده به وجود میاره. مثلا در مورد آنتیلوپ‌هایی که لازمه در مکان خطرناکی به چرا بپردازن، همین دو شرط ساده، امکان واکنش سریع رمه به حضور شکارچی و فرار سریع اون‌ها رو فراهم می‌کنه. هرچند واقعا منطقی‌تر این بود که دو سه نفر نگهبانی بدن و باقی راحت و بی‌دغدغه چرا کنن و این دیگه از کم عقلیشونه (تو حیوانات دیگه ما چنین چیزی داریم. خودم توی یه مستند دیدم!) اما منظور به اینکه این رفتارهای به ظاهر پیچیده توده‌‌ای، چیزی جز تبعیت از برهم‌کنش‌های ساده و پر شمار نیستند و نیازی به وجود یک مغز بزرگ ندارن.

با این حال باید ذکر کرد که پیش‌شرط برآورده شدن ماجرای بالا اینه که افراد درگیر باید کورکورانه از هم تقلید کنند. لذا ممکنه فکر کنید که پس این چیزا خیلی راجع به آدمیزاد صدق نمی‌کنه. و در اون صورت، باید بگم که سخت در اشتباهید.

در سال 1950 روانشناس لهستانی به نام سالومون اَش، آزمونی برای بررسی شدت "همرنگ جماعت شدن در انسان‌ها" طراحی کرد: ا

جناب اَش عکس زیر رو در حضور 10 نفر دیگه (که از قضا از همدستاش بودن ) به یک شرکت‌کننده -که روحشم از هویت اطرافیانش خبر نداشت- نشون می‌داد و ازش می‌خواست که بگه بنظر اون خط سمت چپی، هم‌اندازه کدوم یک از خطهای سمت راستی هستش؟



اینجا بود که همدستای دکتر همگی و با اطمینان به گزینه‌های اشتباه اشاره می‌کردن تا تاثیر حرفشون روی شرکت‌کننده بیچاره آزمایش کنن. نتیجه چنین از آب در اومد که 75 درصد از آزمایش‌شوندگان دست کم یک بار تحت تاثیر دیگران قرار گرفتند!
نتیجه این آزمون رو باید طلا گرفت و گذاشت جلوی چشم تا یادمون نره که خیلی بیشتر از اونچه که فکر بکنیم رفتارهای توده‌های آدمی شبیه رفتارهای رمه‌ای حیوانات هستند و از همون قوانین تبعیت می‌کنن.

کتاب به جز این، یک بحث جالب توجه دیگه هم داره که برمی‌گرده به تبعیت از خرد جمعی یا اتکا به استبداد و رهبری فردی که در بین حیوانات مختلف متفاوته و در کنارش یک سری بحث‌های جانبی هم می‌کنه که خیلی جالب توجهه اما مجال آوردن همه اون مطالب در اینجا نیست.

بخش اول
در اینجا سعی می‌کنم یک معرفی اجمالی از باقی کتاب هم بیارم که حق مطلب راجع به کل کتاب ادا شده باشه.

توی فصول اول کتاب، نویسنده سعی می‌کنه با آوردن چندین مثال جالب توجه به شما ثابت کنه که منطق‌های تکاملی اصلا اونقدر که تاریخ رسمی علم تلاش می‌کنه اون رو منطقی و ساده جلوه بده، تر و تمیز نیستن.
برای نمونه به آلت نرینه کفتار خال‌دار ماده اشاره می‌کنه، که در اون کلیتوریس کفتار ماده آنچنان به پنیس کفتار نر شبیهه که با چشم غیر مسلح قابل تمایز نیست. و توضیح می‌ده که نه تنها جفت‌گیری رو برای این حیوان بسیار دشوار می‌کنه بلکه این آلت تناسلی چطور باعث مرگ و میر قابل توجه جنس ماده و بچه در هنگام زایمان می‌شه و هنوز مزیت تکاملی اون برای داشتن چنین آلت تناسلی درست روشن نیست. یا موارد دیگه در مورد راه‌راه‌های گورخرها یا گردن دراز زرافه‌ها که بنظر میاد چندین عامل به شکل پیچیده‌ای در چنین تکاملی نقش داشتن.

به علاوه، به وجود پستان در مردان، و شاخ گاومیش ماده اشاره می‌کنه و توضیح می‌ده که این ویژگی‌ها کارکردشون مختص یکی از دو جنس هست اما با اینحال می‌بینیم در جنس دیگه هم بروز می‌کنن. در مورد این که چرا جنس دوم چنین ویژگی‌هایی رو داره البته تبیین‌هایی ارائه شده اما هنوز کاملا متقن نیستند.

تا اینجاهاش کتاب خیلی خوبه. اما از فصل 8 به بعد، بنظرم افت قابل توجهی می‌کنه و خیلی شبیه مستند‌های حیات وحش می‌شه منتها نه حتی به اون خوبی. چون به جای بررسی الگوهای مشابه بین جانوران، خیلی روی یک جانور ب��صوص در هر فصل زوم می‌شه. لذا من توصیه می‌کنم 7 فصل اول این کتاب رو حتما بخونید اما کل کتاب رو لزوما نه. خصوصا که توی طاقچه بی‌نهایت هم موجوده و مجبور نیستید برای خریدش هزینه کنید.

[Hosein · Rating 5 out of 5]

این کتاب فوق‌العاده بود. کمتر می‌شه که دلم بخواد کتابی که خوندم طولانی‌تر باشه (چون به نظرم همیشه نویسنده‌ها یکم زیادی قضیه رو طولانی می‌کنن.). کتاب پر از مطلب‌های خیلی ساده در مورد طبیعت، حیوون‌های مختلف و تاثیرشون روی دنیای اطرافه. ایکاش توی مدرسه‌ها هم کتاب‌ها همینقدر جذاب و ساده بودن. من هیچ وقت حس نکرده بودم اینقدر از زیست شناسی می‌شه لذت برد و جالب باشه.

خوندنش هم بیشتر از یک روز وقت نمی‌بره و خیلی سر راسته، اگه نخونین ضرر کردین. D:

[Alish · Rating 4 out of 5]

من از زیست‌شناسی متنفرم. یعنی مستندهای دیوید اتنبرو رو میبینم خوابم میبره (و من خیلی سخت خوابم میبره) این کتاب رو هم هدیه گرفته بودم و هیچوقت انتخاب خودم نمیبود. اول میخواستم کتاب رو خودم به یکی بدم بره ولی چند صفحه اول رو که خوندم - مقدمه رو نه البته - پشیمون شدم و نشستم کامل خوندمش.
کتاب درباره ویژگی‌ها و رفتارهایی هست که عمدتا به کمک ساز و کارهای تکاملی در حیوانات مختلف به وجود اومده. از قلم جذاب نویسنده مشخصه که علاقه شدیدی به این مباحث داره و به نوعی این عشق و علاقه در متن اثرش هم دیده میشه که به نظرم خیلی ارزشمنده. اما این رو هم باید گفت که مطالب کتاب کمی پراکنده هستند و از یکپارچگی علمی لازم برخوردار نیستند. در واقع بیشتر یه کتاب سرگرم‌کننده هست تا یک کتاب علمی، اما نه به این معنی که مطالب کتاب علمی نیستند.

[Omid Hosseini · Rating 4 out of 5]

خیلی وقت بود دنبال کتابی می‌گشتم که نظریات تکامل رو به زبان ساده‌ای توصیف کنه ولی موفق نمی‌شدم. مثلا "ساعت‌ساز نابینا" خیلی خوب بود ولی از اواسط‌ش وارد مباحث کاملا تخصصی زیست‌شناسی می‌شد و چندان قابل فهم نبود.
ولی "چگونه گورخر راه‌راه شد" خیلی خیلی ساده و روان نوشته شده و تمام مفاهیم مورد نظر رو با مثال توضیح میده.
در کل به نظرم کتاب جذاب و مفیدی بود.
اگر به داروینیسم و نظریه تکامل علاقه دارید، توصیه می‌کنم این کتاب رو بخونید.
پ.ن۱: ترجمه کاوه فیض‌الهی خوب و روان بود
پ‌ن۲: این کتاب به یکی از اساسی‌ترین سوال‌های زندگیم جواب داد و بالاخره فهمیدم گورخر سیاهه با راه‌راه سفید :))))

[Haniye safarpour · Rating 5 out of 5]

واقعا دوستش داشتم، حقایق ساده‌ای راجع به حیوانات با کمی چاشنی ریاضیات، بسیار ساده و جذاب و روون

اگه کتابی شبیه به این می‌شناسین لطفا بهم معرفی کنین

[Hanieh Habibi · Rating 1 out of 5]

نویسنده، بیشتر از مطالب یک کانال یوتیوب برای مخاطب عام حرفی برای گفتن نداشت. شاید بهتر می‌بود که همون‌جا می‌موند و کتاب نمی‌نوشت. مخصوصا با توجه به سطح کتاب‌های دیگه‌ای که در حوزه‌ی تکامل نوشته می‌شن، این کتاب شبیه شوخی بود.

[Jeanette · Rating 3 out of 5]

This is most probably a tough mark. It's closer to a 3.5 star. It almost made a 4 star because the last chapters were not particularly on the subject of the title, but were more evolutionary history and information evident. And he put some much appreciated humor in there too. There was a good insight into some of the legend animals of play or screen past too. The explanations of the Lion King reality were 4 star, for instance. Seldom do I see, read that intersect of pure observational scientific evidence coupled with an "artist's" view of the world. Especially one which holds emotive Anthropomorphism of cuddly prone people gushing at sweet cubs and animal babies within its core. Kudos, Leo Grasset. He is very young, so he is apt to get better but it's a great effort already. Plus he gives tons of reference for each chapter at the end of the book.

But regardless of the continuity factors somewhat lacking, he explains some aspects of animal behavioral "umvelt" (their world view) and their evolved appearances or habits in using both. He does this by positing alternate positions posed within scientific belief (as of 2016)for some of these too. Which is certainly much better for novice evolution study readers than some tomes of jargon field work.

My favorite part was how he liken animal societies to human societies. How buffalos are independents, elephants dictators etc. And how their "voting" works for their social groups. With bees, it's a proportional minority which actually decides all.

Hyenas are not laughing at all, he states. Their sex lives sound problematic to state it mildly.

This is for those who wonder how difference can be so vast. IMHO, it certainly is.

And how did a Mandrill from an entirely different ecosystem, terrain, part of Africa get to be a cast member and befriend Mustafa?

Lots of questions answers for those who like the observed and sometimes tested answers.

[I.Shayan · Rating 4 out of 5]

اگه به کتابای زیست دبیرستان علاقه داشتید این کتاب برای شماست
همه چیز رو جالب و خوندنی توضیح میده فقط مشکلش اینه بعضی جاها بیش از حد علمی میشه و سراغ موضوعاتی میره که احتمالا کمتر کسی بشون علاقه داره و در این مواقع معمولا جذابیتش رو از دست میده

[Moein · Rating 2 out of 5]

در حد کتاب کودک و نوجوان ... فاقد یکپارچگی موضوع و محتوای علمی باید در نظر داشت که نویسنده‌ش یک یوتیوبره!

[Nicky · Rating 3 out of 5]

This book is admittedly slight: if you already know your evolutionary biology, then you’re not likely to learn anything from this in terms of the principles. However, if you’re not, these stories demonstrate the points well, and even if you do know the principles, you can learn some new facts. Which you may or may not find interesting, depending on how much you cringe at the description of how hyenas give birth!

It’s an entertaining read, and I was glad I picked it up, even though it didn’t exactly take me long to digest.

Reviewed for The Bibliophibian.

[Md Sajjad · Rating 4 out of 5]

A thought provoking light read. For the evolutionary biology enthusiasts, it can a good starting point.

[Saeed Darjazini · Rating 4 out of 5]

یک کتاب در مورد دنیای حیوانات و یافته هایی که در مورد حیوانات کسب شده. من خیلی اهل دنیای وحش و این داستان‌ها نیستم و فکرش هم نمی کردم این کتاب در این رابطه باشه اما کتاب جالبی بود برام.
یکی به این خاطر، نحوه نگرش و برداشت از یافته های - به نظرم من به درد نخور- علمی که چطور ازش در روزمره استفاده میشه مثل رنگ آمیزی تانک از روی یک حیوان.
دوم اینکه نشون میداد روابط بین حیوانات پیچیده تر از اونی که من فکرمی کنم هست و تعاملات شون عجیب غریب تر و انسان هم خوب گند زده تو زندگی شون. مثل روابط بین فیل‌ها.
یه موضوع نه چندان جالبی هم کتاب داشت نداشتن یه روال بود. معلوم نبود از کجا قراره به کجا بره. بیشتر شبیه جمع آوری چند تا نوشته بود.
راستش نه توصیه می کنمش، نه توصیه نمی کنمش. یا خوشتون میاد از کتاب یا بد می خوره تو حالتون.
پیشنهاد می کنم قبل از خریدنش حتما یه نگاه به فهرست و اینا بندازین.
من البته هدیه گرفتمش و کیف داد 😁

[Mohammad · Rating 3 out of 5]

کتاب روان و برای عموم مردم قابل درکه و توضیحاتی در مورد سوالات بامزه‌ای میده که در خصوص تکامل و حیات وحش مطرح شده. البته این توضیحات در بعضی بخش‌ها دچار کلی گوییه! یعنی نویسنده توضیحات مبسوطی ارائه نمی‌ده و به یک سری مطالب ساده سازی شده بسنده می‌کنه. البته این شکل روایت مانع از لذت‌بردن و یادگرفتن ازش نیس. بخش هایی از کتاب هستن که توی ذهنم مونده مثلا یه جایی از کتاب در مورد این میگه که خطای پیش بینی جمعی همیشه کوچیک‌تر از خطای پیش بینی هر فرده که در عین اینکه پیش پاافتاده به نظر میرسه برام جالب توجه بود یا مثلا ویژگی های تهاجمی عجیب گورکن عسل خوار و کلی چیز دیگه …

[Ebi · Rating 5 out of 5]

ما معمولاً نمونه‌های شاخصی را گلچین می‌کنیم که در آنها انتخاب طبیعی عمل کرده و همه‌چیز بی‌نقص است. اما همیشه اینطور نیست و گاه هیچ‌کدام از تبیین‌های ساده جواب نمی‌دهند و آنگاه چاره‌ای ندارید جز اینکه کمی سرتان را بخارانید و سعی کنید تبیین دیگری پیدا کنید.
...
اینکه به مردم بگوییم علم مهم است کافی نیست. باید به آنها نشان داد که علاوه بر آن علم بسیار جالب و بسیار سرگرم‌کننده و مفرح است.

این دو نقل‌قول از نویسنده که در مقدمه‌ی کتاب آمده به خوبی رویکرد کتاب را نشان می‌دهد و واقعا هم موفق بوده در این زمینه، هم اینکه نشان دهد تکامل آن‌چنان که عموم فکر می‌کنند ساده نیست و گاهی حتی این تقلیل‌گرایی باعث گمراهی می‌شود و هم اینکه چقدر زیست‌شناسی تکاملی می‌تواند جذاب و مفرح باشد، به طور مثال آنجا که درمورد گورکن عسل‌خوار صحبت می‌کند و شخصیت جنگنده، خشن و کله‌خرش که معروفیتش تا کتاب گینس هم رفته و دانستن اینکه در ایران هم این گونه زندگی می‌کند!
یک سوگیری شناختی در یادگیری وجود دارد که در آن وقتی در ابتدای راه یک حوزه‌ هستیم، به دلیل ضعف در شناخت آن حوزه دچار آگاهی کاذب می‌شویم و گمان می‌کنیم همه چیز را در مورد آن بحث دانسته‌ایم. (گستاخی‌های زمان دانشجویی خودم به یادم می‌آید!) این سوگیری با مطالعه‌ی بیشتر برطرف می‌شود و عموما در این مرحله دچار حیرت می‌شویم از انبوه مطالبی که نمی‌دانستیم؛ این کتاب اینگونه کتابی‌ست. کتابی که بیشتر به مجموعه‌ی حیرت شما در مورد دنیای حیوانات می‌افزاید (نیازی هست که بگویم شامل انسان‌ها هم می‌شود؟!) تا اینکه به آنها جوابی داده باشد. کتابی کاملاً به‌روز که به شدت به تمامی علاقه‌مندان به حیوانات و مبحث تکامل توصیه می‌کنم.

شکواییه:
اوایل کتاب فکر می‌کردم ممکن است اشتباه تایپی باشد اما گویا مترجم یا ناشر خصومت شخصی با نشانه‌ی اضافه در انتهای کلمات منتهی به ‍ه داشته و به عنوان مثال در جمله‌ی:
"چرا ماده بیشتر آنتیلوپ‌های کوچک شاخ ندارند؟"
کمی گیج‌کننده می‌شود. کاش اگر رویکردی نگارشی باعث آن شده، آن را در مقدمه اذعان می‌کردند که تکلیف من خواننده روشن شود و چیز جدیدی هم یاد گرفته باشم.

[Hilary "Fox" · Rating 2 out of 5]

This book wasn't terrible, but it also wasn't by any means revolutionary. The bulk of the information within it is already well known to anyone with an interest in this subject, although for a younger audience I've no doubt that the information would be fascinating and the slightly irreverent tone of the text appealing. This slim volume is divided into small chapters that each focus upon a single aspect of evolution. Whether the mutation is simply happenstance, for a single purpose, or to serve a great number of purposes since the original purpose is no longer true. This is the basics of evolutionary theory, how it relates to humans as well, and a smattering of statistics besides.

I found it surprising that the book doubted the relationship between the honey-badger and the honey-caller, and although it cited a single study in relation to this I am skeptical given the extensive history behind the relationship in reality and folklore. I also am somewhat rolling my eyes at the use of the honey-badger meme video as a source of information on the animal, as well as the book deal that resulted from the video.

So, a good book for a younger audience, but nothing revolutionary for the older crowd. It also does little to answer the statement in the title. Zebras have stripes for a number of reasons (and they are white and black). The primary theories are touched upon, as are the inaccuracies of a number of plot points in The Lion King. Again, good book for a younger crowd, I suppose.

[Farshid Fotovati · Rating 2 out of 5]

یکی از مطالبی که تو این کتاب مطرح میشه مساله شانس هست . اگه خط سیر فرار غزال از دست پلنگ مستقیم و قابل پیش بینی باشه ، به راحتی توسط پلنگ شکار میشه . ولی اگه هر چند ثانیه یه بار اون هم به صورت اتفاقی تغییر مسیر بده ، پلنگه گیچ میشه و زنده میمونه 😄 .
این داستان رو میشه به بقیه مسائل هم تعمیم داد . شاید راه و راز بقای زندگی ما در این باشه که زیاد به امور قابل پیش بینی و مشخص در زندگی دل خوش نکنیم . شاید زندگی رفتن در راههای غیر قابل پیش بینی و نامشخص باشه .
فصلهای آخر کتاب به نظر میاد از موضوع اصلی کتاب که انتخاب ژنتیکی در فرآیند تکامل هست دور میشه و بیشتر خصوصیات بعضی از حیوانات توضیح داده میشه . بعضی از جملات و کلمات هم به صورت نامانوسی ترجمه شده ن مثل این جمله : انسان تاثیر زیادی بر زیست سپهر میگذارد . ( فصل ۱۳ ) . که به نظرم یکی دیگه از عیوب این کتابه . یا کلمه دور گ گیری که هنوز نفهمیدم یعنی چی !

[Hadis · Rating 4 out of 5]

با کتابفروش صحبت می‌کردم، گفت به نظر مغموم میای، چرا یه کتاب متفاوت‌ترُ انتخاب نمی‌کنی؟ مثه این زرده.. پذیرفتم.
از اونجایی‌که نسبت به طنز معمولا بدبینم، انتظار داشتم محتوای کتاب، بامزگی‌های کلیشه‌ای نویسنده باشه در مورد تکامل، اما اینطور نبود.
خیلی بهم خوش‌گذشت و یادم آورد که چقدر دوست دارم بیشتر درباره‌ی زندگی موجودات دیگه بدونم و ارتباط‌شون رو با انسان‌ها پیداکنم.
حتما دلم می‌خواد در این‌زمینه بیشتر بخونم.

[J · Rating 2 out of 5]

When this particular book was recommended to me I did have and still have some reserves about the content that would be found within. Even at this point I am still ambivalent about the contents since to keep his scientific front he continues to ignore the exceptions to the rules while it would have been interesting to see at least what he would have to say on that front itself.

As for the writing and the knowledge of the information it is just a degree down from a textbook so those who aren't a fan of scientific reading may have problems with some of the contents and the theories spoken within. Although a lot easier and somewhat simplified in its presented context there is still so much to be covered while being a small book just the basics are normally touched upon while at the same time a personal touch is given by the author adding his own opinions and/or thoughts to the writing so it isn't straightforward fact.

At the same time there are random sketches thrown into almost each chapter to help enhance the information being presented to the reader who may be interested and in the midst of the book is a collection of actual colored photographs. Each photo is given a number so the reader will be able to look at them in the course of reading since the photos aren't put in order as they are met throughout the book with the hyena first then followed by the giraffe and so-on-and-so-forth.

There is some cause for concern that not all the information is presented to the reader is the correct. First of all the author makes mention later in the book to see a certain picture of a bird with plastic in its nest (pic 19) but the photo wasn't included with the cut-off picture having been the ratel (pic 17). Although this cannot be exactly considered wrong there is yet other photos included that are suppose to be of female elands but are really female impala and the one of female impala are really female elands.

All in all it is a decent book for beginners and one that help those interested in the subject to get started but one that I wouldn't truly recommend for true scientific studies.

[Arash · Rating 3 out of 5]

یه کتاب نسبتا سبک و کوتاه راجع به بعضی اتفاقات تکاملی جالب، اینکه چجورین و اینکه راجع به اینکه چرا اینجورین از نظر تکاملی چی می‌تونیم بگیم.
مطالب جالب و جدید هم داشت مثلا من نمی‌دونستم فیل‌ها اینقدر در تشخیص و شنیدن دقیق هستند یا اصوات رو با پاهاشون هم می‌تونند درک کنند. اما شاید چون بعضی مطالب برام تازگی نداشتند یا بعضی از ایده‌های اینکه تکامل چطور کار می‌کنه رو کمابیش آشنایی داشتم، پای این کتاب میخکوب نشدم. فکر می‌کنم شاید نوجوانان عزیزی که در شروع مسیر عشق و علاقه به زیست‌شناسی هستند، مخاطبانی باشند که بتونند استفاده بیشتری از کتاب بکنند.
حقیقتا یک ستاره از این ریویو به خاطر احترام به عظمت و شگفتی دنیای طبیعته و نه تجربه مطالعه این کتاب.

[Ali · Rating 5 out of 5]

Léo Grasset talks about his own experience doing explorations and field studies in savannas of Africa during which he encounters a bunch of different animals including zebras, lions, beatles and etc. He also explains how the humans changed the surface of the Earth, how we interact and change animal behavior and encourages other people to do field studies too. This book is one of my absolute favorites but the persian translation has a lot of typos which should be corrected.

[Armin Hashemi · Rating 5 out of 5]

کتابی درباره‌ی تکامل که رفتار حیوانات را توضيح می‌دهد. هم سرگرم کننده است و هم آموزنده.

[Nooshindokht · Rating 5 out of 5]

از خوندن کتاب‌های داستانی و رمان خسته شده بودم و دلم می‌خواست ژانر دیگه‌ای از کتاب رو تجربه کنم. به پیشنهاد رعنا یکی از کتاب‌های این مجموعه‌ی جالب و عجیب نشر نو به ترجمه‌ی آقای فیض‌الهی رو انتخاب و شروع به خوندن کردم.
آقای گراسه یک نویسنده‌ی باهوش و بامزه است. می‌گید چرا؟ چون در انتخاب فصل‌های ابتدایی کتاب و لحن و نگارش به شدت زیرکه. فصل اول رو به موضوعی بسیار عجیب و درعین حال ترسناک و جالب اختصاص داده تا شما درگیر محتوا و جذبش بشید و خب من که به دام افتادم.
کتاب در کل شامل ۴ بخشه که
تو بخش اول یکسری اطلاعات تکاملی درمورد کفتار، زرافه، غزال و گورخر می‌ده،
در بخش دوم یکسری الگوهای رفتاری پیچیده و شگفت‌انگیز جانوران رو مطرح می کنه مثل دیکتاتوری فیل‌ها در برابر دموکراسی بوفالوها که برای من خیلی جالب بود.
بخش سوم به قول خودش چند نکته از پدیده‌های شگفت‌انگیز زیست‌شناختیه که با دونستنش چشم و چراغ هر مجلسی می‌شید.
و تو بخش آخر درباره انسان، رابطه و تعاملش با طبیعت صحبت می‌کنه.

در کل کتاب بسیار دوست‌داشتنی‌ای بود و تجربه‌ی خیلی خوبی رو برام رقم زد و قطعا سایر کتاب‌های این مجموعه رو هم خواهم خواند.

[Berktuğ · Rating 4 out of 5]

"Çünkü rastlantısallık, bazı şeylerin açıklanmasına ve anlaşılmasına katkıda bulunmaktadır. Sonuçta yaşam da bir kumar değil mi?"

İş Kültür tarafından hazırlanan bilim serisiyle yeni tanıştım. İlk dikkatimi çeken hayvanlar teması etrafında toplanmış bu tatlı kitaptı. Kesinlikle şu ana kadar iyi geçtiği söylenemeyecek olan 2023 okuma serüvenimde temiz bir hava gibi geldi açıkçası. Yazarın alışkanlıklarından olsa gerek, bilimsel bir kitap okumaktan ziyade çok uzun bir blog yazısı okuyormuş gibi hissettim. Ancak bu olumsuz bir şey değildi benim için. Termitlerin harika mimarisini didaktik bir biçimde anlatmak yerine rastgele bir sohbet esnasında meydana gelen bir konu gibi anlatmak bana göre çok daha iyidir. Bu sebeple kitabın tarzını fazlasıyla beğendim.

Kitabın birincil amacı hayvan davranışlarını ve doğasını biyolojik açıdan incelemek ve evrimsel açıdan doğruya ulaşma çabası. Bunun yanında bütün bu olgu etrafında bu çabanın bize yansıması ve bundan ne çıkarabileceğimiz gibi konular işlenmiş. Amaç bu olunca elbette ortaya cevapsız sorular ve kesin olmayan ama çok ilginç olan bir dinamik ile tanışıyoruz. Zebraların çizgileri, zürafaların boyunları için mantığa uyan birçok açıklama olması çıkışı olmayan bir yol gibi çokta tatmin edici olmayan "hepsi" cevabına götürebiliyor. Yazar ise bu tür bilinmezliğin ortasında ba��lantılarını çok iyi oluşturuyor ve düşünsel anlamda çok güzel çıkarımlar yaparak yeni temeller kuruyor. Evrimsel rastlantısallık konsepti ile kuantum belirsizliği arasında kurduğu bağlantılar benim için kitabın zirvesiydi. İlgilendiğim konuların tamamen alakasız gibi görünen alanlarda karşıma çıkması beni daima mutlu eden bir sürpriz olmuştur.

Bunların yanında pek tabii eğlenceli gerçekler ile tanışıyoruz kitabı okurken. Kuşların insan uygarlığına sağladığı uyum, fillerin müthiş özellikleri ile dolu yaşamları, termitlerin muhteşem dünyası, otçulların hayatta kalma adına yıllar boyunca geliştirdiği yöntemler gibi örnekler benim fazlasıyla ilgimi çeken okumalardı. Sadece Afrika savan habitatında yer alan hayvanların işlenmesi ve bu sebeple kısa sürmüş olması bittiğinde yarım kalmışlık hissi yarattı doğrusu. Umarım Leo Grasset'in yolu bir gün kutuplara da düşer.

"Zürafa Boynun Neden Uzun?" ismini kitabın en kötü yanı olarak görüyorum açıkçası. Bu başlık kitabın içeriğini yansıtmaktan çok uzak ve sanki sadece zürafalar üstüne yazılmış biyoloji kitabı hissi yaratıyor. Bu tür kitapların daha çok yazılabilmesi için önce kendini doğru yansıtması gerekiyor bana göre. Başlık koyma konusunda kötü olan yazarları birilerinin kesinlikle uyarması gerekiyor, özellikle güzel bir kitap yazacaklarsa :D

Özetlemek gerekirse muhteşem hayvan doğası hakkında kaliteli gerçeklerle dolu olan bu kitap hem bilimsel hem de genel olarak kesinlikle çok değerli bir okuma. "Fun fact" dediğimiz ham bilgiler konusunda benim gibi çok istekli insanlar için de rahatlıkla tavsiye edebileceğim bir derleme olmuş.

[Rossdavidh · Rating 3 out of 5]

Not a One Big Idea kind of book, but rather a Many Different Ideas kind of book. Which is fine, and Grasset is good at what he does, which is to write in an entertaining way about evolutionary biology. For example, the chapter where he analyses the events of the Disney movie "The Lion King", in light of what we know about the ecology of the African savanna.

In addition to being fun to read, it was the sort of book that makes me think that he might be a writer (and video blogger) to keep an eye on. The dust jacket describes him as "a brilliant young French punk scientist par excellence". So either that's a category of person I didn't even know about before, or he made up his own category. Regardless, I think it will be worth keeping an eye on him for the future.

[Ali Khosravi · Rating 4 out of 5]

تا حالا شده فکر کنید چرا آقایان پستان دارند و تازه نوک پستان هم دارند؟ آقایان که به بچه ها شیر نمیدهند، آیا واقعا کاربردی دارد یا همینجوری است؟ یا اینکه می دانید که در برخی از گروههای حیوانات دمکراسی و در برخی دیگر مثل فیل ها دیکتاتوری رایجه؟
لئو گراسه، نویسنده بسیار با استعداد کتاب، سعی کرده به تعدادی از این قبیل سوالات که احتمالا برای همه جالبند را با توجه به نظریه های مختلف جواب دهد. من که خیلی بهره بردم. متاسفانه ترجمه خوب نبود. نویسنده در فضای مجازی بسیار فعال است و کانال یوتیوب (dirty biology)و وبلاگش بسیار پرطرفدار بوده و دنبال کننده های میلیونی دارد.

[Evelyn · Rating 4 out of 5]

Interesting short essays link animal behavior and characteristics such as a zebra’s stripes or the color of a lion’s mane to evolutionary phenomenon including human manipulation of the environment. Although most of the essays are charming and interesting, the last chapters are long and a bit tedious which dropped the rating to 3.5+ which I rounded up to 4 stars because I enjoyed the discussions in the quirky early chapters.

[Abhijeet Jain · Rating 5 out of 5]

Amazing book! Anyone who got interest in evolutionary biology will adore this book.

The book isn't about answers, it's about possible answers. The book will make you think and that's actually the best part. It will make you think about evolution in ways you never thought of. Simple narration is cherry on the cake! You don't need to know evolutionary biology's terminology to understand book. Anyone with basic idea of evolution can go through it smoothly. I would recommend this book to all 🤩

[João Morais · Rating 4 out of 5]

Great casual read for any passionate about evolution. Has a very entertaining chapter about the lion king in the style of cinema sins when faced with an actual biological background. Apart from entretaining specie-specific evolution stories, I really liked the collective behavior part. A great insight on how different species mimic human society organization, taking statistics into account for society fittness. For instance, without game theory, one might discover why and when democracy works.