یکی از مهمترین مقاتل عاشورا، کتاب «روضهالهشدا» نوشته ملاحسین واعظ کاشفی است که به گمان برخی نخستین مقتل نگاشته شده به زبان فارسی است. اهمیت کتاب به گونه ای بود که پس از تالیف روضه الشهدا بسیاری از مجالس عزاداری برای اهل بیت و مخصوصا امام حسین علیهم السلام براساس خوانش این کتاب برگزار میشد، تا این که رفته رفته به مجالس روضه خوانی معروف و مشهور شد. یکی از انتقادات وارد بر این کتاب که در طول تاریخ بسیار مطرح شده استفاده آن از روایات تاریخی ضعیف و غیرمستند است و چهرههای مشهوری مانند سیدمحسن امین، محدث نوری و شهید مطهری به انتقاد از آن پرداختند. حالا با گذشت نزدیک به 500 سال از نگارش این کتاب، محمد حقی با رجوع به منابع دست اول تلاش کرده فرازهای تاریخی صحیح این کتاب را مستندسازی کرده و از این حیث، نقیصه «روضهالشهدا» را رفع کند.
عموماً کتابهایی از این دست مشکل عمده ای که دارن، اینه که ادبیات سختی دارن، چون یا از عربی ترجمه شدن و هیچ صنعت ادبی در اونها استفاده نشده، یا اینقدر عبارات عربی داره که برای امثال منی که متوجه نمیشم، ارتباط برقرار کردن رو سخت میکنه
اما کتاب روضه ادبیاتی روان داره، حتی عبارتهای رجزها که معمولا در کتابها به عربی نقل میشه، به صورت شعرهای فارسی آورده شده، موضوعی که کمک میکنه راحتتر همراه متن بشید، علاوه بر این هر واقعه ای رو خیلی مختصر روایت کرده و سعی شده روایتها عموما یک صفحه ای باشه
خلاصه اینکه، کتابیه که برای محرم و صفر میتونه خیلی انتخاب خوبی باشه
این کتاب خیلی از نظر اسناد معتبر نیست و اشکالات زیادی بهش وارده... شهید مطهری هم در کتاب حماسه حسینی خیلی نقدش کرده... مقاتل خیلی معتبرتری مثل مقتل نفس المهموم، لهوف و مقتل علامه عسگری خیلی بهتر و معتبر تر هستند...
کتاب روضه کاشفی ، به کوشش آقای محمد حقی ، تلخیص شده، منابعش بررسی شده و شده کتاب حال حاضر. کتاب، به نظرم برای کسی که دایره لغاتش زیاد نباشه، کتاب سختیه برای خوندن. من بعضی کلمه ها رو واقعا متوجه نمی شدم، ولی در کل جملاتش رو می فهمیدم و پیش میرفتم. روایت، از مرگ معاویه شروع شده و با دیدار امام سجاد با یزید اتمام پیدا میکنه. بخش اصلی و روز عاشورا به نظرم خیلی کوتاه شده بود، که احتمالا بخاطر سندیت نداشتنش باشه. نمیدونم. ولی کتاب خیلی خوبیه برای فهمیدن سِیر چگونه اتفاق افتادن کربلا.
پژوهشگر کوشیده اثر ملاواعظ را که نقدهای جدی در باب برخی فقراتش از روایت عاشورا به آن وارد شده تا حد امکان بپیراید و به نظرم موفق هم بوده. با این حال هنوز بعضی رشحات را میتوان در کتاب دید. سوای از وجه تارخی موضوع اما برای من متنش از اصل داستان جذابتر بود. متنی که بوی پانصد سال قبل را میدهد و از خیلی جهات جذاب است و آموزنده.
در ابتدا اینو بگم که جلد و صفحات این کتاب به بهترین و متناسب ترین شکل ممکن طراحی شدن و اول از همه جلدش نظرمو جلب کرد که بخرمش. . و اما در مورد محتوای کتاب، این کتاب بازنویسی یه کتاب قدیمیه به نام«روضة الشهدا»،تنها مقتل فارسی که مدت زیادی خیلی از ذاکرین امام حسین(ع) از این کتاب برای مجالس استفاده میکردن و اصلا به همین دلیل به مجلس عزاداری امام حسین(ع) میگن روضه؛اما خب این کتاب تحریفات زیاد داشته ظاهرا و خیلی از علمای بزرگ باهاش مقابله کردن و این کتاب از مجالس برچیده شد. حالا بعد از سالها آقای حقی این کتاب رو باز نویسی کردن (یعنی روایات بدون سند و تحریفات رو حذف کردن و روایات مستند رو همراه با ذکر منبع حفظ کردن)و حاصلش شده کتابی که میبینید. . نمیشه گفت خوش خوانه طبیعی هم هست،نثرش قدیمیه و کلمات و جملات ممکنه کمی سنگین باشه و بیشتر حالت تاریخی داره و خب شاید این موضوع کمی خوندنش رو سخت کنه. (البته آقای حقی معنای بعضی لغات دشوار رو در پاورقی نوشتن که به فهم متن کمک میکنه) ولی اینو به عنوان ایراد نمیبینم چون بایدم همینطوری باشه،وقتی قراره یه کتاب تاریخی و قدیمی بازنویسی بشه باید اون نثر اصلیش رو حفظ بکنه. . نثرش در عین حالی که سنگینه خیلی شیوا و زیباس و در کنار نثر متناسب با هرروایت یکی یا چند بیت شعر هم نوشته شده که به زیبایی متن اضافه کرده. . یکی دیگه از فوایدش اینه که اطلاعات تاریخی شمارو افزایش میده و با توجه به مستند بودنش و همچنین ذکر تمام منابع تو پاورقی کتاب خوبیه اگر میخواید در زمینه اتفاقات کربلا مطالعه(وحتی تحقیق)کنید. . در کل خوندنش رو توصیه میکنم ولی اینو بدونید که نثرش متفاوته و شاید کمی سنگین باشه؛اما اگر اهل نثر های ادبی و تاریخی باشید احتمالا خیلی از خوندنش لذت ببرید. .
#کتاب_روضه کتاب #مقتل است.کتابی است #تاریخی برای بیان واقعه کربلا و روز #عاشورا. شاید تا به حال کتابهای #مقتل خونده باشید ولی ویژگی خاص این کتاب اینست که اولین کتاب مقتلی است که به #زبان_فارسی نوشته شده. آن هم در نیمه دوم قرن 9 و شاید همین کتاب باعث #شیعه شدن تمام مردم ایران شده باشد. ولی با این حال نقدهایی هم بر این کتاب مقتل وارد بوده از جمله اینکه همه وقایع مستند نبودند که حالا آقای #محمد_حقی در این پژوهش این مشکل کتاب را برطرف کردند و فقط وقایع مستند را باز آوری کردند و حاصل کار این کتاب مستند شده است. و اما #طراحی جلد و کتاب که مثل اکثر کارهای آقای #مجید_زارع بسیار عالی کار شده به خصوص قسمت بالای برگه های کتاب که با هر برگه زدن شما را یاد سر بریده شده امام حسین می اندازه وداغ دل را تازه میکنه.
به هر کتابفروشی که رفتید، این کتاب رو از قفسه بردارید و مقدمهاش رو بخونید. روضهالشهدا واعظ کاشفی، از پر تاثیرترینها توی هنرِعاشورایی ما بوده و هست. اما به دلیل برخی نقدهای اهلفن تقریبا این کتاب وارد فهرست"خوانده نشود" قرار گرفت و بهکناری رفت. آقای محمدحقی با تنظیم مجدد و پیداکردن اسناد روایت، روضهالشهدا رو زنده و دوباره به لیست"خواندنیها" وارد کرد. دست نبردن به نثر کاشفی و پابرجا موندنِ زیباییها، اشعار و ذوق و قریحه ایشون، از بهترین کارهایی بود که توی "کتاب روضه" انجام شده بود. هرچند از یک جاهایی به بعد احساس کردم اون کوبنده بودن رو نداره، اما خوندن گزیدهای از یک اثر مهم، هنوز هم برای من خوشایند بود.