Dziennik czasu okupacji

by Raja Shehadeh, Anna Sak (Translator)

W dniu 23 lipca 2010 roku Raja Shehadeh notuje: „Od dłuższego czasu planowałem zejść zboczem koło naszego domu i uratować choć trochę skamieniałych korali, zanim dotrze tutaj nowa droga i ruszy budowa, a skamieliny zostaną rozbite w pył. Dziś nareszcie mi się udało; nazbierałem tyle, ile byłem w stanie unieść”. W dzienniku palestyńskiego pisarza nie ma nieistotnych słów ani nieznaczących gestów. Każde zdarzenie, każda obserwacja jest impulsem do refleksji nad sytuacją okupowanego kraju i zamieszkujących go ludzi. Być może wynika to z samej istoty życia w Palestynie: trudy codziennego życia sprawiają, że nawet zwykłe czynności, jak wyjazd do innego miasta, są skomplikowane i obwarowane systemem zakazów.

Shehadeh prowadził swe zapiski od grudnia 2009 do grudnia 2011 roku. W tym czasie na Bliskim Wschodzie sporo się działo: izraelskie wojsko zaatakowało turecką Flotyllę Wolności, zabijając dziewięć osób i raniąc dziesiątki innych, Arabska Wiosna obudziła nadzieję na demokratyczne przemiany w regionie, a Palestyna złożyła wniosek o uzyskanie statusu nieczłonkowskiego państwa-obserwatora w ONZ. Jednocześnie codzienne życie Palestyńczyków w żadnym stopniu nie uległo zmianie; nadal są traktowani jak obywatele drugiej kategorii, poddawani represjom, upokarzającym kontrolom, ograbiani z ziemi, pozbawiani swych praw. Raja Shehadeh, mieszkający w okupowanym przez Izrael Ramallah, w przejmujący sposób opisuje rzeczywistość w jej wymiarze publicznym i prywatnym, pokazując, jak polityka wpływa na codzienne życie Palestyńczyków. Jego pisarstwo jest świadectwem nieustępliwej, choć podszytej goryczą walki o sprawiedliwość, w której autor nie unika także krytyki pod adresem swoich rodaków. Lektura książki Shehadeha to rzadka okazja, by na świat i Bliski Wschód spojrzeć z innej, nieobecnej w polskich mediach perspektywy.

Genres: Nonfiction, Memoir, Middle East, Biography, Politics, Israel, History

256 pages, Paperback

First published January 1, 1985

About the author

Raja Shehadeh (Arabic: رجا شحادة) is a Palestinian lawyer, human rights activist and writer. He is the author of Strangers in the House (2002), described by The Economist as “distinctive and truly impressive”, When the Bulbul Stopped Singing (2003), Palestinian Walks (2007), for which he won the 2008 Orwell Prize, and A Rift in Time (2010). Shehadeh trained as a barrister in London and is a founder of the human rights organization Al-Haq. He blogs regularly for the International Herald Tribune/The New York Times and lives in Ramallah, on the West Bank.

Reviews

[Tala🦈 (mrs.skywalker.reads) · Rating 4 out of 5]

bolesna lektura, po dekadzie i w kontekście obecnych wydarzeń tym bardziej

[Michael · Rating 2 out of 5]

Raja Shehadeh’s Occupation Diaries gives an insight of a Palestinian who chronicles for the two years in Israel leading up to the Palestinian bid for UN statehood in September 2011. This diary shows a fierce and lyrical portrait of a life lived under siege, balancing the memories, as well as the everyday reality of living under occupation in Palestine. It is often the smallest details of daily life that tell us the most.

I have to admit I don’t know much about the tension between the Israelis and Palestinians so it was interesting to read one person’s perspective. But this is very one sided and while it was an interesting book I was left with more questions than I started with. To be honest I spent most time wondering what Raja Shehadeh wasn’t telling us and concerned that maybe he is stretching the truth. It is a diary that seems to focus on the little things and I never felt like it really explored the issue at all; just a collection of small stories.

There is no real joy in this book; sometimes you get a glimpse but then it fades fast. I know this is an occupied state but the feeling of hopelessness without any optimism really made this book difficult to connect with. This was no easy read, even though the writing was beautiful and it wasn’t overly complex, it was just the anger and one sidedness of this whole thing made it a hard read for me.

Shehadeh is very passionate within this book but the bleakness of the whole situation really didn’t work for me. I know this is a very complex issue but the simplification of the whole thing within this book makes it a difficult read. I love the writing and really want to read some of this author’s works of fiction but I just never connected with this type of non-fiction. Too one sided, too many unanswered questions and I spent too much time wondering if this was real or not.

This review originally appeared on my blog; http://literary-exploration.com/2013/...

[Elwira Księgarka na regale · Rating 4 out of 5]

Ileż boleśniej czyta się dziś „Dziennik czasu okupacji”, który autor spisywał z perspektywy lat 2009-2011 mieszkając w okupowanym przez Izrael Ramallah. W owym czasie wiele się działo na Bliskim Wschodzie: izraelskie wojsko zaatakowało Flotyllę Wolności, Arabska Wiosna wznieciła nadzieję na demokratyczne przemiany w regionie, a Palestyna złożyła wniosek o uzyskanie statusu nieczłonkowskiego państwa-obserwatora w ONZ. Raja Shehadeh wygląda jednak o wiele dalej. Wprowadza nas na swoje podwórze, pokazuje dzieła Banksiego na murze, obrazuje trudności z jakimi boryka się każdy Palestyńczyk chociażby podczas przemieszczenia się z miejsca na miejsce. Najtrudniej czyta się jednak fragmenty nadziei z jakimi zmarł ojciec autora, które sięgały po odważną ideę pokojowej egzystencji z Izraelem. Reja bywa o wiele bardziej gorzki w swoich osądach, na co może sobie pozwolić w tej wspomnieniowej, osobistej prozie.
Niektóre przemyślenia wydają się jednak nieśmiertelne.

„Izrael nie podejmuje żadnych wysiłków w kierunku budowania mostów, szukania pokojowego porozumienia, nauki arabskiego ani znajdowania miejsca dla siebie czy integracji - wszystko, co robi, robi siłą, posługując się językiem władzy i przemocy. Obecni przywódcy Izraela lubują się jednak nie tylko w wyszukiwaniu różnic miedzy nieokiełznaną dziczą Bliskiego Wschodu a ich lśniącą, nieskazitelnie białą kolonialną willą. W równym stopniu oddają się swojej ulubionej fantazji o tym, że ich kraj jest częścią Zachodu. Dlaczego mieliby mieć otwarte granice i pozwalać na wjazd swoim „sąsiadom-terrorystom”?

Książki autora były jednymi z pierwszych, które wydało wydawnictwo @karakter, na szczęście zbliża się wznowienie pod koniec miesiąca jego „Palestyńskich wędrówek”. Wiecie co mamy robić, prawda? Czytamy je, kochani, czytamy. Za mało perspektywy palestyńskiej w polskim wydaniu.

tłum. Anna Sak

[Brani Spolsky · Rating 3 out of 5]

Bardzo to smutne i bez widoków na poprawę.

[That show will never end · Rating 4 out of 5]

Oczywiście trzeba było przeczytać tą książkę dużo wcześniej. Ale lepiej późno niż wcale. Forma dziennika się tu bardzo sprawdza, gdyż znakomicie oddaje poczucie zrezygnowania i izolacji, jakie wymusił na Palestyńczykach okupujący ich Izrael.

[Erin · Rating 3 out of 5]

[3.5] Interessant als inkijkje in het (dagelijkse) leven onder bezetting. De boeiendere stukken gingen over de onderlinge verdeeldheid in de Palestijnse samenleving en de recente geschiedenis van steden als Ramallah en Jaffa. Maar, wat natuurlijk het risico is bij een boek obv dagboekfragmenten, niet alles was even noemenswaardig en dat maakte het lezen soms traag.

[Gaba]

Trudno ocenić gwiazdowo czyjeś wspomnienia i reflekcje, niemniej jest to bardzo dobra i ważna książka

[Oliwia · Rating 4 out of 5]

This is the book that everyone, n matter intresed in the middle-eastern affairs or not, should read It gives the readers overview of the image of life under israeli occupation in a delicate, non-judging way, showing the facts as well as emotions. I can't wait to read another Shehadeh's book.

[ася · Rating 4 out of 5]

4.5

niektóre strony było szczególnie boleśnie czytać po 12 latach od premiery książki bo wiemy jak się stało dalej.. przykład:

"Miałem spotkanie z działaczami na rzecz obrony praw człowieka i jeden z nich (S.) stwierdził, że to się źle skończy. Gdy jedna strona [miał na myśli Hamas) jest tak nękana i atakowana przez zdominowane przez Fatah władze Autonomii, nie wspominając już o Izraelu, w końcu musi odpowiedzieć ciosem na cios. Hamas jest obiektem bezlitosnych ataków i zaczyna grozić odwetem. Jeśli odpowie w myśl zasady wet za wet, zrobi się bardzo nieprzyjemnie, Palestyńczycy zaczną walczyć między sobą i nikt nie zdoła tego zatrzymać. Dokładnie takiej sytuacji chce Izrael i czynnie ją prowokuje."

kontekst israel zniszczył jakąś jednostkę hamasu przez palestyńskie siły zbrojne czyli fatah który miał w swoich interesach dalej mieć władcze niszczył hamas robiąc tym rozłom społeczeństwa tylko pomagając izraelowi 😢

[Magdalena · Rating 4 out of 5]

Z książkami dotykającymi Izraela i jego okupacji Palestyny mam zazwyczaj ten problem, że są skazane na opowiedzenie się za racjami którejś ze stron; zawsze wytłuszczają pewne fakty ignorując te inne, właściwie nigdy nie dążą do zachowania emocjonalnej neutralności i zazwyczaj próbują też czytelnika do czegoś mocno przekonać. W tym przypadku mamy do czynienia z dziennikiem - i właśnie ta forma unieważnia moje zwyczajowe zarzuty. Duszny i smutny kawałek historii, chociaż część też wywoływała u mnie przewracanie oczami (m.in. opinia o zniekształceniu hebrajskiego na zachodnią modłę albo cały akapit opisujący to, że pewnego razu autor leciał samolotem, w którym ortodoksyjna Żydówka siedziała za długo w toalecie…).

Z perspektywy 2025 wpisy stanowią też ciekawe świadectwo historii, bo już wiemy jak potoczyły się niektóre procesy wspomniane w dzienniku - m.in. zupełna degradacja Autonomii Palestyńskiej czy rozwój arabskiej wiosny.

[Helen · Rating 4 out of 5]

Raja Shehadeh is a brilliant writer and his words are always thought-provoking and valuable. He provides a much-needed insight into daily life in Palestine and the challenges faced by a people who are struggling to maintain the life they have and to ensure that their struggles are not swept away or forgotten, even when the world seems to be closing a blind eye. Occupation Diaries provides that insight, and is important reading for anyone interested in the region - Shehadeh's characterisation of the different epochs and groups within Palestinian society is really fascinating. Not always cohesive as a unit, but a collection of entries that certainly allow you a glimpse into his world, complete with disappointment and bitterness, but mostly with passion for his homeland.

[Constance Creswell · Rating 5 out of 5]

“The not-so-common pyramidal orchid, which sometimes be seen in the hills in spring, has migrated to my garden - for survival. It was driven away by the construction work in the area.
Perhaps I will leave the patch that used to be the lawn uncultivated, a refuge for the wild flowers that are chased down from the hills by the intensive building activity taking place there. And I might also display my collection of fossilised corals there too.”

[Piotr · Rating 5 out of 5]

It's not a nightmare, it's an ongoing nightmare.

[Anna Gotowska · Rating 4 out of 5]

Bardzo się to trudno czyta dzisiaj, zwłaszcza pojawiające się - mimo generalnej bezsilności i goryczy autora - jakieś przebłyski nadziei na lepszą przyszłość.

[J · Rating 4 out of 5]

Interesting, illuminating. I will probably read more of this author.

[zuniazuczka · Rating 5 out of 5]

a mandatory read for everyone

[Mairi Byatt · Rating 5 out of 5]

Utterly incredible and soul destroying, so glad I had all weekend to finish, again a must read ! Mx

[Magdalena · Rating 4 out of 5]

Why do people write diaries in the first place? I presume there are as many reasons as there are diary writers. Some guesses: to give an outlet to one’s innermost thoughts, to record daily reality, to jot down what is difficult to verbalize — or rather, to attempt to verbalize what is just beginning to take shape— to speak out, to write in order to have an audience, even though one writes for oneself. All of it, some of it, none of it.

Raja Shehadeh wrote his diaries — his Occupation Diaries, as he calls them — for two years, between 2009 and 2011. Occupation diaries because what he did was give testimony to what life under Israeli occupation looks like, feels like, what emotions it provokes, what actions it elicits, what thoughts it instigates, what rage and impotence it foments. His are descriptions of the daily tribulations an average Palestinian citizen has to endure. It is a powerful testimony of how things change, yet stay the same. Reading it more than ten years after its publication is a haunting experience. And one that discourages rather than one that gives hope.

[Mark Walker · Rating 4 out of 5]

He details the everyday petty yet insidious atmosphere created by the occupiers. He is honest enough to notice himself bridling at people speaking Hebrew. What he believes is nothing like any hope in peace - because there is no real hope given the backing the occupiers receive. He believes in the spirit of the Palestinian people and their will to never give up. Divided though they are along many fault lines the Palestinians share a sense of injustice about all that has been forcibly stolen from and continues to be stolen, and there is nothing the outside world seems to want to do.
This covers the period of the ill fated 'Arab Spring' and the enthusiasm and hope on the removal of Mubarak is with the readers hindsight very sad. Given the support given to Israel by pro Western Egyptian regimes this helps explain why the Egyptian revolution was doomed to fail. Israel and it's allies cannot countenance anything other than a puppet regime in Egypt.

[Dan · Rating 3 out of 5]

diaries do show something of a life. in this case it is of a human rights lawyer and celebrated writer, in the autumn of life, living in ramallah, in what raja would certainly describe as the occupied palestinian territories. he has an apparently good marriage, a beautiful garden, friends and the possibility, rare for a palestinian, of travelling around the world as part of his literary success. the pain comes from several directions - firstly, how israel treats people, allowing them few rights, slowly encroaching on what land they retain. there is also frustration borne of the rude ejection of raja's family from what looks now to be so golden and carefree a life in pre-1947 jaffa that contemplation of it seems viscerally painful. then there is the traditional disdain of the writer for those in government in his own community, and for much of modern life.

i learnt from the book, and enjoyed it especially because i have spent time working in ramallah. raja is terribly bitter, and for the reader this may move things towards monotony, even as it is quite understandable. there is also writerly self-obsession: everything is through the lens of israeli mistreatrment of palestinians, including the briefest of glances at the egyptian revolution next door. there isn't recognition that all of human history is migration, and that his particular region has seen an endless supplanting of one group by another, sometimes more happily a mingling.

his writing came alive for me in brief pen portraits of other palestinians (the israelis are less nuanced) and even more so in his descriptions of the flora of the region. the plants are full of metaphor, as he asserts he and his people's roots and tenacity. i liked hearing about who grows what, and why, around there. there's also some unspoken dialogue with his late father, from the sound of it explored more in his other work.

[Stefanie · Rating 4 out of 5]

This is a beautiful and painful book, as so many books about the Israeli occupation are. Shehadeh uses simple prose to describe his feelings, experiences and reflections. I articulately like his love of the landscape and his ability to see detail - details that highlight larger, scarier motifs. His writing is also filled with anger, while keeping a distance - it's almost as if it's a disciplined distance; emotion being purposely contained. There is much to learn through his telling - of previous generations, the future and dreams. This is a powerful journey across 2 years, just prior to the Palestinian bid for UN statehood in 2011. This book will stay with me or a long time. Highly recommended.

[Michael · Rating 5 out of 5]

This is a thoughtful and thought-provoking part journal/part soliloquy that looks at the nature of contemporary Palestine. And despite the daily frustrations, there are moments of hope even as Palestinians are being corralled into poverty and loss with the building of the wall, expropriation of their land and the troubling expansion of illegal Israeli settlements. Shehadeh’s writings are a must read for anyone seriously interested in the continued effect of military occupation and continued attempts at ethnic cleansing in Palestine (and apartheid Israel).

[Michele · Rating 3 out of 5]

Giving this 3 stars because it is very stream-of-consciousness and at some too scattered for a main thesis. Interesting anecdotes about life, but doesn't seem like the "ordinary life" anecdotes - more anecdotes about specific events.

[Kirsten Marr · Rating 4 out of 5]

This gives a piece of life of a person living in a place many of us can't or will never visit. A diary and a pocket of time of a persons life.

[Mehjabeen · Rating 5 out of 5]

He doesn't dramatize anything. He just tells you how it is. Amazing read.

[I_read · Rating 5 out of 5]

A must read for anyone who wants an insight into the Zionist Apartheid regime and life in the occupied territories.

[Milena · Rating 4 out of 5]

4.5