Dưới Trăng Và Một Bậc Cửa

by Nguyễn Quang Thiều

DƯỚI TRĂNG VÀ MỘT BẬC CỬA là tập thơ in màu trên giấy mỹ thuật, kèm nhiều phụ bản, bao gồm những bài thơ dài và trường ca Nguyễn Quang Thiều viết trong mấy chục năm qua nhưng đều mang một tinh thần thống nhất cho dù thi pháp có thay đổi theo từng thời kỳ sáng tác khác nhau. Tập thơ dựng lên những vẻ đẹp đang bị hủy diệt. Và trong một đêm trăng, nhà thơ đi tìm những vẻ đẹp ấy.

200 pages, Paperback

First published March 1, 2020

About the author

Nhà thơ Nguyễn Quang Thiều tuổi Đinh Dậu, sinh ngày 13 tháng 02 năm 1957 tại làng Chùa, xã Sơn Công, huyện Ứng Hoà, tỉnh Hà Tây, nay thuộc Hà Nội; hiện sống tại thành phố Hà Đông. Tốt nghiệp đại học ở Cuba. Ông từng làm việc tại tuần báo Văn Nghệ, Tuần Việt Nam (tuanvietnam.vn thuộc báo điện tử Vietnamnet.vn), Uỷ viên Hội đồng thơ và hiện đang là Phó chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam khoá 8, Phó tổng thư ký thứ nhất Hội Nhà văn Á - Phi.

Bắt đầu viết văn từ năm 1983, Nguyễn Quang Thiều là cây bút đa năng và sung sức, xuất hiện thường xuyên trên văn đàn, báo chí. Ông nhanh chóng nổi lên như một nhà thơ trẻ cách tân hàng đầu thế hệ mình. Bên cạnh thơ, Nguyễn Quang Thiều cũng ghi dấu ấn về văn xuôi, tiểu luận, dịch thuật và góp phần quan trọng quảng bá văn học Việt Nam ra thế giới.

Reviews

[Lacey (Lệ) Lin]

Một cuốn thơ đầy hoài niệm về sự khốn cùng và sự vô thường. Câu văn nào cũng toát lên sự lão luyện của một nhà văn đáng kính nể lâu năm. Nhà phê bình Hoàng Thuỵ Anh viết một bài đánh giá về quyển sách này trên trang Vanvn.vn khá chuẩn mực. Có một đoạn ngắn gọt tách được tinh thần trong quyển sách này: “Dấu ấn hiện đại trong thơ Nguyễn Quang Thiều thể hiện qua tư duy, kĩ thuật xây dựng thi ảnh giàu sức gợi, ám ảnh. Thơ Nguyễn Quang Thiều không đi theo hướng tung hứng chữ, chơi chữ nhưng vì thường đẩy nội tâm đến cực hạn của dòng chảy vô thức, của cõi mê, cho nên, rất nhiều thi ảnh được lạ hóa, đẫm sắc huyền ảo. Tính triết lý và chất chiêm nghiệm đậm đặc khiến kết cấu thơ thêm phần đa tầng đa nghĩa. Ông không đặt người đọc cố định ở một góc nhìn, một vị trí hay tạo ra một bệ phóng vững chãi mà buộc người đọc phải tự móc nối các liên tưởng bất thường, phi tuyến tính lại với nhau để giải mã.”
Điểm sáng nhất có lẽ là trường ca ‘Nhân chứng của một cái chết’, một sự xâu chuỗi bằng những mảnh vỡ với sức công phá liên hồi như hình ảnh thác lũ ùa về trong giây phút sinh tử của kiếp người, mỗi mẩu là một khoảnh khắc đầy ám ảnh. Các bức tranh loang màu mà tác giả để sánh đôi cùng thơ khá phù hợp và càng tăng thêm cái sự mộng ảo của ngôn từ. Tập sách này cũng được in và biên tập rất chỉn chu. Nếu yêu quý những câu thơ văn truyền thống thì hẳn đây là một lựa chọn xứng đáng. Không có một đánh giá sao nào được đưa ra, vì để đong đếm nó cần hơn là một lần đọc và ít nhất là sự trải nghiệm thành thật như chính những gì được viết.

___

“[…]
Tiếng chim đêm vọng về từ những đỉnh đồi bên kia
Như lần đầu nghe thấy, như lần đầu sợ hãi
Chợt nhận ra ngôi nhà của mình, nhận ra thơ ấu của mình
Nhận ra cơn mơ của mình đang đi trên con đường đơn độc
Nhận ra cuốn sách trên tay bị đánh tráo bằng cuốn sách khác
Nhận ra một lớp học thầy và trò từ lâu rồi đã chết
Viên phấn kẹp giữa hai ngón tay thầy giáo già đã phủ đầy rêu
Nhận ra dọc dãy ghế treo những gương mặt bất động
Nhận ra có một người cầm một cây nến trắng
Đi trong thế giới của thì thầm và của mắt ngước lên
[…]”
— Nguyễn Quang Thiều, Bài ca những con chim đêm
_______
“Tràn đến bậc cửa rồi.
Những chiếc lá non mạ bạc
Đang múc từng thìa trăng
Những bóng cây say đổ vào nhau.[…]”
— Nguyễn Quang Thiều, Dưới trăng và một bậc cửa
________
“Chàng ngồi đó suốt đêm trống rỗng như lồng ngực không có tim, đôi lúc sợ hãi không dám cất lời đối thoại
Với cả một con kiến bò lang thang vô định trên chiếc bàn rộng trong đêm
Đôi lúc chàng không dám cầm trái tim mình đặt vào chỗ cũ trong lòng ngực tối đen
Bởi chàng sợ những đau đớn, những tuyệt vọng và cả những cơn mơ
[…]”
— Nguyễn Quang Thiều, Cây ánh sáng

_________

“Hiện thực của thể xác là một hiện thực bất động của đời sống. Nó giống như một cái chết được băng hoá. Còn hiện thực của tinh thần thì luôn chuyển động và sinh nở, và biến ảo. Và nó luôn tìm cách trở lại điểm đầu tiên của nó.”
— trang 9, Trong căn phòng của một người bại liệt, Nguyễn Quang Thiều

________
Yêu thích:
- Nhân chứng của một cái chết (trường ca) – Khúc tám, Khúc mười ba, khúc mười sáu. Nhịp
- Nhịp điệu châu thổ mới: Chương IV

[Rahifla · Rating 5 out of 5]

Chưa một nhà thơ nào ở Việt Nam khiến tôi ngỡ ngàng như Nguyễn Quang Thiều. Thể loại của ông là trường ca, câu này kéo theo câu khác, lên dòng xuống dòng như thác nước như dòng sông và ánh trăng phảng phất. Thơ của Nguyễn Quang Thiều ngợp thở, chân chất và luôn khiến cho cảm xúc của con chữ đọng lại trong từng hình ảnh được viết ra.