خانواده تیبو؛ جلد دوم

Les Thibault #7-8

by Roger Martin du Gard, ابوالحسن نجفی (translator)

À travers les destins de Jacques Thibault, idéaliste et révolté, et d'Antoine, sérieux, conservateur, deux frères que tout oppose, Roger Martin du Gard nous entraîne dans une vaste fresque sociale et historique. Dans une famille déchirée par l'autorité d'un père égoïste et brutal, le jeune Jacques vit une amitié passionnée avec Daniel de Fontanin ; la découverte de leur correspondance conduira au drame, tandis qu'Antoine, partagé entre la tendresse qu'il porte à son frère et le respect qu'il voue à son père, tente de trouver sa voie en se consacrant corps et âme à la médecine... Après l'interminable agonie de leur père, Jacques, bouleversé, découvre que l'homme qu'il croyait dur et sans tendresse aimait ses fils. Dans cette famille en deuil, l'Histoire fait soudain irruption lorsque se profile le spectre de la guerre après l'attentat de Sarajevo. Devenu socialiste aux côtés de Jaurès, Jacques tente en vain de convaincre son frère de l'imminence du conflit et de ses répercussions dramatiques... Tandis que la guerre est sur le point de ravager l'Europe, Jacques tente désespérément de sauver la paix, mais l'assassinat de Jaurès précipite le monde dans l'horreur, horreur à laquelle le jeune homme se refuse. Antoine, lui, participe au conflit. En 1918, survivant condamné par les gaz des champs de bataille, il comprend enfin le sens de la vie de son frère et les limites de la sienne.

Genres: Fiction, Classics, France, Roman, French Literature, Novels, World War I

446 pages, Hardcover

First published January 1, 1922

About the author

Awarded the Nobel Prize in Literature in 1937 "for the artistic power and truth with which he has depicted human conflict as well as some fundamental aspects of contemporary life in his novel cycle Les Thibault."

Roger Martin du Gard (23 March 1881 - 22 August 1958) was a French author and winner of the 1937 Nobel Prize for Literature. Trained as a paleographer and archivist, Martin du Gard brought to his works a spirit of objectivity and a scrupulous regard for details. For his concern with documentation and with the relationship of social reality to individual development, he has been linked with the realist and naturalist traditions of the 19th century. His major work was Les Thibault, a roman fleuve about the Thibault family, originally published as a series of eight novels. The story follows the fortunes of the two Thibault brothers, Antoine and Jacques, from their prosperous bourgeois upbringing, through the First World War, to their deaths. He also wrote a novel, Jean Barois, set in the historical context of the Dreyfus Affair.

During the Second World war he resided in Nice, where he prepared a novel, which remained unfinished (Souvenirs du lieutenant-colonel de Maumort); an English-language translation of this unfinished novel was published in 2000.

Roger Martin du Gard died in 1958 and was buried in the Cimiez Monastery Cemetery in Cimiez, a suburb of the city of Nice, France.

Reviews

[°°°·.°·..·°¯°·._.· ʜᴇʟᴇɴ Ροζουλί Εωσφόρος ·._.·°¯°·.·° .·°°° ★·.·´¯`·.·★ Ⓥⓔⓡⓝⓤⓢ Ⓟⓞⓡⓣⓘⓣⓞⓡ Ⓐⓡⓒⓐⓝⓤⓢ Ταμετούρο Αμ · Rating 5 out of 5]

Ο Roger Martin du Gard σε μια βιβλική νωπογραφία τέχνης συνθέτει καθολικά την σπουδαιότητα της ατομικής αυτοδύναμης συνείδησης στην γαλλική κοινωνία την περίοδο 1905-1918 αλλά και την παγκόσμια προσέλκυση για την αποδόμηση της ανθρώπινης ζωής.
Όλα αυτά με βάση τις ανώνυμες αφίξεις κάθε νέας γενιάς και τις αναπόφευκτες αναχωρήσεις κάθε προηγούμενης κληρονομιάς, περί αντιλήψεων και ηθικής ευθανασίας σε κάθε κύτταρο ανταρσίας.

Αυτό το τεράστιο αριστοτεχνικό έργο
κλασικής τεχνικής και διαχρονικής αξίας,
μας μοιράζει μανιφέστα άπειρων συναισθημάτων,
σε ένα ιστορικό, οικογενειακό χρονικό
όπου οι ήρωες δεν τολμούν να συγκεντρώσουν ιδέες,
να αφεθούν σε νεωτεριστικές κοσμοθεωρίες εξέλιξης. Δεν μπορούν να σκιαγραφήσουν όνειρα και επιδιώξεις,
να εξεγερθούν, να επαναστατήσουν με παθιασμένο παραδομό σε συλλογικούς, κοινούς λυτρωμούς, επικών, αναποτελεσματικών,προπατορικών θεσμών και δογμάτων. Δεν τα καταφέρνουν.

Τα προσκόμματα τους έγκειται στις καταχωρήσεις που κατατάσσουν ανθρώπινες υπάρξεις σε κοινωνικά και θρησκευτικά υπόβαθρα κερδοφόρων συμβάσεων και πλουτοπαραγωγικών οικόσημων.
Είναι αυτά που καθορίζουν και σηματοδοτούν την «ευγενή» ανέλιξη του βιοτικού επιπέδου, σταθερά και αμείλικτα, εις βάρος του βιώσιμου χαμηλού επιπέδου, που παλεύει για επιβίωση και αποτελεί αναλώσιμο υλικό σε άκαμπτες κοινωνικές βιομηχανίες θυμάτων.

Οι παραπάνω εξαγνιστικές θυσίες σε κάθε μορφή δικτατορίας γίνονται στον ιερό βωμό των θρησκευτικών και πολιτικών τελετών της αγοραίας πίστης, μέσα σε οικογένειες, κοινότητες, ναούς, ιδρύματα, αποικίες πολιτισμού, κράτη, έθνη και παγκόσμιες κερδοφόρες γενοκτονίες.
Η αμοιβή θα καταβληθεί στους εκπροσώπους του θεού και η ανταμοιβή θα προσφερθεί στον μεταθανάτιο παράδεισο.
Άνθρωποι που γεννήθηκαν με την ανάγκη να μάθουν και την ανικανότητα να πιστέψουν αποτελούν τον λαμπερό ήλιο σε ένα τεράστιο κοινωνικό πανόραμα ονειροπόλων ιδεαλιστών.
Η πτήση τους προς την εσχατιά της αθανασίας καταρρίπτεται. Τα συντρίμμια γεμάτα καμένες σάρκες και προκηρύξεις ανταρσίας γίνονται πρωτοσέλιδα σε ενημερωτικά έντυπα αποτυχημένων συνειδήσεων και ψεμάτων.

Ένας ωκεανός ρεαλιστικού ρομαντισμού, περιγραφές και αφηγήσεις απαράμιλλης προσοχής, επιλεγμένα καλογραμμένες πτυχές συναισθηματισμού και νόησης. Για τον νεανικό έρωτα, το πάθος,
την αφοσιωμένη αγάπη, την φιλία, τον πόλεμο, την ειρήνη, την φιλοσοφία κάθε καταδικασμένης επανάστασης, την θυσία, την τιμή, την δέσμευση, τον πατριωτισμό, την παιδεία σε ατομικό και συλλογικό επίπεδο και την μόρφωση που υψώνει τις μάζες πάνω απο τα λάβαρα της ουτοπίας.

Οικειοποιήθηκα την οικογένεια ΤΙΜΠΩ και όλους τους δευτερεύοντες ήρωες, με τρυφερή συμπόνοια και κατανόηση. Τους αγάπησα. Τους θαυμασα. Τους θρήνησα. Τους κατανόησα. Μου έμαθαν απλά να ξέρω τί ειναι η ζωή.
Η ζωή, λοιπόν, είναι ένα τρελό αμάλγαμα υπέροχων στιγμών και πλήξης.
♥️🌈💜😈

Καλή ανάγνωση.
Πολλούς ασπασμούς.

[Dream.M · Rating 4 out of 5]

تسلط دوگار به چیزی که می‌نویسه شگفت انگیزه

[Ali · Rating 5 out of 5]

به‌شدت درخشان و تجربه‌ای کم‌نظیر در دنیای ادبیات.
کتاب مرگ پدر از اون دسته کارهاییه که هر آنچه از ادبیات انتظار دارید رو برآورده می‌کنه. نمونه تمام و کمال نبوغ ادبی دوگار.
صحبت و حرف مفصل بمونه واسه پایان جلد چهارم.

ممنونم از رویا که این کتاب رو همراه باهام خوند ♡
نیمه اول کتاب رو نتونستم اونطوری که دوست دارم و باید، هم‌خوانی کنم و ممنونم که تحملم کرد.

[Robert Khorsand · Rating 4 out of 5]

سعدیا مرد نکونام نمیرد هرگز،
مرده آن است که نامش به نکویی نبرند.

جلد دوم این کتاب که به اهتمام آقای «ابولحسن نجفی» به زبان فارسی و صدالبته به شکل ممتازی برگردان شده است، شامل سه کتابِ چهارم، پنجم و ششم از این رمانِ‌ حجیم به نام‌های «طبابت»، «سورلینا» و «مرگ پدر» می‌باشد.

هشدار
هر آنچه که در این ریویو می‌نویسم، در مورد جلد دوم است، طبیعی‌ست که برای هر جلد، مانند این ریویو و ریویوی جلد نخست نظرم را خواهم نوشت، و نهایتا در صورتی که عمر من، به خواندن کل مجموعه کفاف داد،
نظر نهایی خود را به شکل کامل و مفصل خواهم نوشت.

حقیر در این ریویو،‌ به رویداد‌ها و وقایع کتاب ورود نمی‌کنم و فقط به بیان نکاتی پررنگ از جلد دوم به شرح زیر بسنده می‌کنم:

متن کتاب، همانند متن جلد نخست کاملا روان، امروز و بدون هرگونه پیچیدگی ادبی‌ بود.

تغییرات رفتار، اخلاق و افکارِ آقای تیبو در احتضار برای من که شدیدا از مرگ می‌ترسم شدیدا هیجان‌آور و خواندنی بود! چطور انسان در لحظات آخر این‌همه ذوق و شوق ادامه‌ی زندگی را در خود می‌بیند!

ژاک همچنان غیرقابل پیش‌بینی است و شخصیت پیچیده‌ی او برای من همچنان معماگونه باقی مانده، همانطور که برای برادر بزرگش آنتوان به همین شکل مانده!

حمله‌ی تمام عیارِ آنتوانِ سی و دو ساله به کشیش پس از به خاک‌سپاری پدر در فصل آخر کتاب، حقیقتا شاهکار بود. جنگی واقعی بین یک جوان که اندیشه را نقطه‌ی مقابل دین می‌داند با یک کشیش که هر چیزی را نام ببرید آماده است تا آن را به خدا و دین ربط دهد و ... .

شخصیت محبوب
آنتوان به شخصیت محبوبم تبدیل شده و حال که همسن من است او را مردی پخته و باتجربه می‌دانم که حداقل می‌داند از زندگی چه می‌خواهد و به اینطرف و آن‌طرف بی‌جهت شلنگ نمی‌اندازد.
آنتوان با تصمیم بزرگی که گرفت، به عقیده‌ی من گامی بزرگ برای ترسیم آینده‌ی زندگی‌اش برداشت و از جالب‌ترین قسمت‌های این کتاب که در مورد همین گام است، این بود که وقتی آن تصمیم بزرگ را به جهت تزریق گرفت، پیش از تزریق سوزن را با آتش ضدعفونی کرد!!! و این یعنی پایبندی به اصول اخلاقی در راستای هدف خود و نه هدفی که دیگران برای یک پزشک تعیین کرده‌اند.

نقل‌قول نامه
"آدم نمی‌تواند از امیدبستن به محال، خودداری کند!"

"یگانه حد، برای هرکسی که خود را انسان می‌بیند وجدان است."

"وقتی که آدم تنها زندگی می‌کند، هیچ چیز پیچیده نیست، به شرطی که آزادی خودش را نگه دارد."

"چه خوشبخت‌‌اند آن‌هایی که می‌توانند گریه کنند."

"سخت‌تر از هرچیز بعد از تمام شدن ماجراست، یعنی وقتی که زندگی از سر گرفته می‌شود و آدم همه جا با خلأ برخورد می‌کند."

"باید به خود سخت بگیریم تا حق سخت گرفتن به همه کس را داشته باشیم."

"اندیشه‌های مذهبی تقریبا وجود ندارند، زیرا شرط اول اندیشیدن، شک کردن است."

کارنامه
این جلد، یعنی جلد دوم به طور کاملا محسوس یک سر و گردن از نظر سطح، محتوا و جذابیت پایین‌تر از جلد نخست کتاب بود، به شکلی که اگر کتاب ششم یعنی «مرگ پدر» که پیشتر آن را با یکی از مخلوقات تولستوی یعنی «مرگ ایوان ایلیچ» مقایسه نموده بودم وجود نداشت برای این جلد سه ستاره منظور می‌کردم، اما به لطف اینکه کتاب ششم با تریلی هجده چرخ از روی اثر تولستوی رد شد، برای این جلد چهارستاره منظور می‌نمایم.

نوزدهم آبان‌ماه یک‌هزار و چهارصد

[Saman · Rating 5 out of 5]

توضیحات جلد دوم با مقادیری اسپویل:
جلد دوم خانواده تیبو از سه بخش طبابت، سورلینا و مرگ پدر تشکیل شده.در این جلد هم مثل جلد نخست با روایت خطی و سر راستی مواجه بودیم و داستان روان نوشته شده بود اما سیر اتفاقات به سرعت جلد اول پیش نمیرفت و کمی از سرعت روند اتفاقات داستان کاسته شده بود و نویسنده توضیحات بیشتری میداد.بخش نخست کتاب یعنی طبابت مثل سرعت گیری بود که بعد از جلد اول واردش شدم.بیشتر ماجراهای طبابت آنتوان که در کل جذابیت کمتری برام داشت.در بخش دوم داستان به اصطلاح جون میگیره و سر و کله ژاک پیدا میشه.بخش سوم هم از اسمش مشخصه مربوط به چه موضوعی است به نظرم بهترین بخش کتاب بود.اینطوری بگم که جلد دوم برای من یکنواخت نبود و اینکه هر بخش از بخش قبلی اش بهتر بود رو دوست داشتم. در بخش مربوط به مرگ پدر، آقای تیبو مثل شمع که ذره ذره آب میشه و نه دفعتا، فوت میکنه و نویسنده این رو به خوبی نشون داده.این دگرگونی حال آقای تیبو در بستر مرگ بسیار خواندنی بود.در این فصل یک بحثی هم بین آنتوان و کشیش صورت میگیره که قابل تامل و جالب بود.به طور کلی این جلد بیشتر حول محور آنتوان میگشت و نویسنده او رو مرکز ثقل این جلد قرار داده بود.ژاک با تمام اعصاب خردکردناش همچنان برام جذابه.همینکه غیرقابل درک و رو مخه و به نظرم با توجه به سن و سال و روحیاتش طبیعی است که همینطور باشه.شخصیت غیر قابل پیش بینی داستانه و معلوم نیست در ادامه داستان چی کار میخواد بکنه و این مجهول بودن تصمیمات حال و آینده ژاک قصه رو خواندنی و جذاب کرده.تا اینجا از مطالعه بسیار راضی بودم و پیش به سوی جلد سوم که اونطور که از نظرات دوستان بر میاد،سخت خوان ترین جلد کتابه!

[Azar · Rating 5 out of 5]

درخشان

[Daniel T · Rating 5 out of 5]

در این کتاب یعنی جلد دوم خانواده تیبو که شامل ۳ جلد کتاب بود( سه جلد در یک جلد چاپ شده) نویسنده (دوگار) چنان ظریف و عمیق به مسائلی همچون رابطه پدر و فرزند ، مذهب ، وظیفه و رویارویی با مرگ پرداخته که از ذهن و نبوغ این نویسنده و درک بالای او تعجب میکنم.

کمتر نویسنده ای هست که بتونه تفکراتش رو بدون تحمیل رو کاغذ بیاره ، دوگار نویسنده ای است که شمارو باجنبه هایی از زندگی آشنا میکنه که شاید سال ها بعد در زندگیتون بهش بربخورید و شاید بعضی هارو هیچوقت تجربه نکنید …
ولی در این کتاب شما با گوشت و استخوان این موارد رو حس میکنید بدون ذره ای تحمیل ، بلکه در حین خواندن میتونید مخالفت و موافقت خودتون رو با مسائل و حتی فراتر از اون تفکر عمیق تر روی این مکالمات که شامل موارد بالاتر هست که نام بردم رو براحتی ابراز کنید.

حتما پیشنهاد میکنم این کتاب رو بخونید نه به عنوان رمانی که از داستان لذت ببرید بلکه به عنوان ایستگاهی با انبوهی از تفکرات و تعقل

[Marnix Peeters · Rating 5 out of 5]

Wonderlijk boek. Vijf keer in diverse winkels staan twijfelen, vooral aan de 2000 bladzijden. Maar zoals het ergens op een van de flappen staat: eens Jacques en Antoine je beet hebben, kost het je de grootste moeite om hun vroeg-twintigste-eeuwse universum te verlaten. Voor wie wil begrijpen wat de Eerste Wereldoorlog was: lees. Ook: wie uit is op de mooiste karakterschetsen, en een indrukwekkende taal die toch nooit in je gezicht staat te hijgen.

[Arghavan · Rating 5 out of 5]

بعد از وقفه ای طولانی جلد دوم این خانواده ی زیبا هم تمام شد.
چندروز گذشته به این فکر کردم که چی بنویسم که تمام احساساتی که با خوندن این کتاب به من منتقل شد رو به تحریر دربیارم ولی به نتیجه ای نرسیدم.
سواد و توانایی آقای نجفی در ترجمه ی این کتاب واقعا چشم گیره.
چه صفحاتی رو که بارها و بارها خوندم و از محتوا و قدرت انتقالی که در ترجمه بوده شگفت زده شدم.
خانواده ای از هم پاشیده که باز کنار هم جمع شدند؟ نمیدونم.
از ابتدای جلد دوم به دنبال ژاک بودم. میگفتم کتاب بدون ژاک لطفی نداره ولی فرصتی بود برای پرداخت بیشتر بقیه ی شخصیت ها. شکل گیری روابطی جدید و بازی با احساسات منِ خواننده.
با کتاب ششم اشک ریختم؟ نمیدونم. ولی میدونم که عمیقا میخواستم وارد کتاب شم و همونجا زندگی کنم. با تک تک اون کلمات گذر زمان رو فراموش کنم.
روایت یک خانواده و آدمای دور و برشون چه چیزی برای گفتن داشت که اینطور منو نمک گیر کرد؟😔

* این کشش بیمارگونه (به سوی کدام مبارزه؟ کدام آفرینش؟ کدام کمال هستیش؟) به این خانه، به این مرده، به ژیز، به سرتاسر آن گذشته که هنوز پر از دام و پر از زنجیر بود تصادم می کرد.
آرواره هایش را رو هم فشرد و غرّید:
-گریختن! گریختن!

[M&A Ed · Rating 5 out of 5]

جلد اول را خیلی سریع خواندم. جلد دوم کمی به کندی گذشت به خصوص ماجرای مرگ آقای تیبو، پدر خانواده. احساس کردم نویسنده بیش از حد روایت مرگ و خاکسپاری را طولانی کرده است اما در عوض صفحات پایانی کتاب ارزش تامل و تعمق دارد.

[Yas · Rating 4 out of 5]

3.8
از این جلد راضی نبودم. حوصله سربر بود برام.
کل کتاب درباره دو، سه کارکتر بود... موضوعات تکراری درباره‌شون و خیلی توی احساسات اونها غرق شده بود. نبود اینجوری که زندگی و روابطشون رو شفاف سازی کنه🙄 صرفا ابهام. از باقی کارکترها خبر نمی‌داد و این یک حالت یکنواختی رو بوجود آورده بود.
با کارکتر پردازی‌اش نمیتونم کنار بیام.
کارکترها هنوزم برام ناشناخته‌ان... احساسات و کارهاشون واضح نیست...

|تکه کتاب|

▪︎هر چه وضع وخیم‌تر میشود، انسان بیشتر با خودش قایم باشک بازی میکند.

▪︎صدف پلکهای فروافتاده، چتر طلایی مژه‌ها، این فراغ بال، این تن آسانی... چهره زیبای برهنه او چه آشوبناک بود و چه جاذبه‌ای بود در این منحنی گود افتاده دهان، در این لبهای نیمه باز و بی‌جان که فقط از آسایش و امید حکایت می کرد. آنتوان در دل می گفت: چرا چهره زنی جوان و خفته چنین جذبه ای دارد؟ و در عمق این ترحم غرض آلود مرد که همیشه بی درنگ به هیجان می آید چه چیز پنهان است؟»

▪︎حرف مفت نزن میفهمم چه میگویی علاقه به یکسره کردن کار... ما همه این را حس کرده ایم ولی این فقط ... وسوسه تازه کارهاست!
یک چیز مهمتر از همه چیزهای دیگر است حرمت زندگی! بله، جانم! حرمت زندگی ... تو هم اگر پزشکی را ادامه داده بودی حالا مسائل را عیناً همان طور می دیدی که ما پزشکها میبینیم ضرورت بعضی از قوانین... حدی برای اختیارات ما !
وگرنه....یگانه حد برای هر کسی که خود را انسان می بیند وجدان است!

▪︎زنده بودن یعنی ستیزیدن.

▪︎خودم را شبیه کشتی تیز روی میبینم که متهورانه راهش را ادامه می دهد اما کشتیبانش هرگز قطب نما نداشته است... به نظر دیگران می آید که من از نظامی پیروی میکنم. این را حتی خودم هم حس میکنم. طبیعتم تابع نظام است. ولی این نظام کدام است؟... روی هم رفته گله ای از زندگی ندارم. من خوشبختم هرگز آرزو نمیکنم که دیگری باشم فقط دلم می خواهد بدانم که به حکم چه قاعده ای من چنینم و در این کنجکاوی، مختصری هم نگرانی هست. آیا هر موجودی در خودش معمایی دارد؟ آیا هرگز کلید معمای خودم را پیدا خواهم کرد؟ آیا هرگز خواهم توانست قانون خودم را بیان کنم؟ آیا روزی خواهم دانست به حکم چه؟...»

▪︎در زندگی لحظه‌ای می‌رسد که انسان فقط آرزوی آرمیدن دارد.

▪︎وانگهی از مرگ خودم هم ترسی ندارم، این در نهایت به خدا مربوط است... ولی زندگی! بله از زندگی است که میترسم! از پیر شدن.

▪︎نیاز کودکانه آدمیزاد به اینکه عقلش را راضی کند بدترین وضع حتی برای بیمار، این است که از آنچه می گذرد سر در نیاورد ولی همینکه پدیده ای را نامگذاری کنی و علت موجهی به آن نسبت دهی، همینکه مخ مسكين ما بتواند دو اندیشه را با ظاهری منطقی به هم بچسباند... عقل، عقل ولی به هر حال این تخته پاره ای در میان گرداب است. اگر عقل نباشد دیگر چه برایمان می‌ماند؟

▪︎میترسم سرانجام از آن خوشم بیاید...

▪︎من جوانها را بسیار دوست دارم به من کمک میکنند که خیلی زود پیر نشوم. به درستی حدس میزنند که در وجود من زیر ظاهر این استاد ادبیات شاعر پیر ثابت قدمی هست که با او میتوانند جسورانه گفتگو کنند و برادر شما هم اگر درست به یادم مانده باشد از این کار غفلت نکرد من از ستیزه خویی جوانها رو بهمرفته خوشم می‌آید خوب است که جوان طبعاً سرکش باشد، در برابر همه چیز آن عده از شاگردهای من که به جایی رسیده‌اند همه از جوان‌های نافرمانی بوده‌اند که به قول استادم ارنست رنان، "ناسزاگویان" وارد زندگی شده‌اند....

▪︎لبخندش. با چشم‌هایش لبخند میزند و نه هرگز با لب‌هایش.

▪︎این بی‌آن نه، پس نه این و نه آن. چشم پوشیدن، فراموش کردن، مردن، نه، مردن نه، مرده بودن. ناپدید شدن. اینجا طلسم است، مانع ناپیمودنی است، منع است. اینجا زندگی و عشق محال است.
خداحافظ جاذبه چیزهای ناشناخته، جاذبه فردای نو، مستی. از یاد بردن، همه چیز را از نو آغاز کردن.
عشق؟ نه. آنچه دوست دارم زندگی است. به پیش.

▪︎آیا در آن شب ماه نوامبر به من نگفتید همه چیز تابع نیروی دو قطب است و حقیقت همیشه دو رو دارد؟
عشق نیز گاهی چنین است.

▪︎از زمانی که گذشته را به صورت اثر هنری در آورده بود، می پنداشت که آن را از خود دور کرده است و هنگامی که گوشه‌هایی از این گذشته دردناک تصادفاً به یادش می آمد، بی‌تأمل به خود میگفت "من از همه اینها نجات پیدا کرده‌ام."

▪︎روی خاطرات کودکی درنگ می‌کرد زیرا نمی‌توانست از خاطرات نزدیکتر که لحظه‌ای فارغش نمی‌گذاشتند دم بزند. ولی خاموش ماند. حس می‌کرد که دیگر از این خاکستر، شعله‌ای برنمی‌خیزد.

▪︎نیرویی که تو به من می دادی همه چیزهای زیبایی که در من فقط به صورت جوانه موجود بود و تو آنها را در من شکوفا می‌کردی و هرگز اگر تو نبودی، اگر دوستی تو نبود...

▪︎میتوانم همه چیز را بفهمم همه چیز را از تو بپذیرم، ولی استدعا می کنم با وجود هر تصمیمی که گرفته‌ای دیگر این طور یکباره از زندگیم بیرون نرو من به تو احتیاج دارم کاش میدانستی که چقدر به دوستی تو افتخار می کنم و چه کارهای بزرگی از تو انتظار دارم و چقدر به این افتخار دل بسته‌ام. آماده‌ام که همه شرایط تو را بپذیرم اگر از من توقع داری که نشانیت را ندانم که هیچ مکاتبه و مبادله‌ای میان ما نباشد، که دیگر هیچ وقت نامه ننویسم، حتی اگر بخواهی که من هرگز به هیچ‌کس هیچ چیز درباره تو نگویم باشد قول میدهم، آری، همه را می‌پذیرم، پیشاپیش به همه چیز گردن میگذارم ولی به شرط اینکه هر چند وقت یکبار، از جانب تو اشاره‌ای به من بشود همین قدر که بدانم تو زنده‌ای و گاهی به یاد من می‌افتی!

[Zeynep T. · Rating 5 out of 5]

Arşivcilik ve paleografi derecesi olan, nitelikli tarih ve bilim eğitimi almış, kendisi de savaşa katılmış, yazdığı eseri savaşta hayatını kaybeden arkadaşına adamış bir yazardan Avrupa'nın 1. Dünya savaşına gidişini, bu süreçte sosyalist hareket başta olmak üzere insanların ve toplulukların olayı kavrayışını ve yaşananlara tepkisini okuyoruz bu metinde.

İlk kitapta tarihsel ve siyasal bağlam güçsüz demiştim fakat yazar devam kitaplarında bu eksiği kapatmış gerçekten.

Bu kitapta daha çok teorik tartışma var. İsviçre'de örgütlenmiş sosyalist devrimcilerin toplantılarındaki diyaloglar boğdu beni açıkçası. Tabii yazarın konuya ne kadar hakim olduğunu göstermesi açısından etkileyiciydi yazılanlar. Baba Oscar Thibault'nun cenazesinden dönerken Rahip Vecard ile Antoine Thibault arasında yaşanan din felsefesi tartışmasına bayıldım. Yazar iman ve bilgi karşıtlığını çok iyi kavratıyor burada. Ayrıca Jacques ve Antoine arasındaki kapitalizm tartışması da harika bir şekilde kurgulanmış. Roger Martin du Gard müthiş bir diyalektikçi.

Kitabın hemen başında babanın ölümüne giden süreci okumak çok yıpratıcıydı. Yazarın benzer bir sürece tanık olduğunu düşündürttü. Bu bölümde gerçekten çok çarpıcı bir anlatım vardı.

Jacques'in karakterinin içinde yaşadığı çatışmalar daha belirgin anlatılıyor. Bu açıdan da devam kitapları olarak oldukça başarılı bir iş ortaya çıkarılmış diyebiliriz.

Uzun monologların çokluğu bazı kısımları sıkıcı hale getirse de yazarın konulara hakimiyeti ve edebi yeteneği hayranlık verici olduğundan beş yıldız verdim.

[Dolf Patijn · Rating 4 out of 5]

Het was een hele zit maar ik heb het tweede boek van de Thibaults uitgelezen.

De Thibaults werd oorspronkelijk in 8 delen gepubliceerd waarbij de eerste zes delen werden uitgegeven tussen 1922 en 1929. Deze zes delen vormen het eerste boek. Het zevende en langste deel verscheen in 1936 en de epiloog, het achtste en laatste deel in 1940. Deel zeven en acht vormen het tweede boek dat in druk 1040 pagina’s beslaat.

Een groot gedeelte van het tweede boek gaat over Jacques en zijn betrokkenheid bij de socialistische beweging. Du Gard beschrijft tot in de details discussies en gesprekken die Jacques voert waarbij een aantal bestaande historische figuren betrokken zijn en fictieve. In die discussies over het socialisme van die tijd moet je zin hebben. Veel vaart zit er niet in het boek. Het geeft echter een magnifiek tijdsbeeld en het laat ook zien hoe radicaal deze partijen waren en hoe dit allemaal veranderde op het moment dat de Eerste Wereldoorlog uitbrak. De ontmoetingen die Jacques heeft met zijn broer Antoine en diens medewerkers en met Daniel zijn interessant.

De vrouwen in dit boek komen er in eerste instantie wat bekaaid vanaf waarbij een liefdesverhouding van Jacques naar mijn mening wat knullig wordt beschreven. Hij probeert Jenny neer te zetten als een meisje dat beschermd is opgegroeid en geen weet heeft van de wereld om zich heen. De manier waarop hij dit heeft gedaan komt op mij wat geforceerd over. Het is alsof hij moeite had om zich in een vrouw te verplaatsen. Beter is du Gard in het beschrijven van de roerige tijd en hoe Jacques hier in staat.

In de epiloog, wordt Jenny op een meer sympatieke manier beschreven en komt ze als een sterke, modern denkende vrouw naar voren, Toch blijft du Gard voornamelijk op de broers gericht en wordt in deze epiloog Antoine’s leven in beeld gebracht waarbij vooral de veranderingen die zich in hem hebben voltrokken sinds het begin van de oorlog de aandacht krijgen. Het laatste deel van de epiloog bestaat uit dagboekaantekeningen van Antoine die een goed beeld geven van zijn gemoedstoestand en zieleroerselen waarbij du Gard blijk geeft van een moderne geest die het atheisme omarmd en erg kritisch staat tegenover religie in het algemeen. (Dit kwam ook al in het voorgaande boek naar voren, onder andere met hoe hij een zekere dominee beschreef).

Al met al vond ik dit tweede deel weer erg de moeite waard. Een aanrader voor mensen die ook van het eerste deel genoten hebben.

[Samane Lou · Rating 4 out of 5]

اصلا نمیتونم ژاک رو درک کنم یا باهاش ارتباط بگیرم...اه! چه مرگشه آخه؟ این همه پارادوکس و تضاد توی یه نفر؟ چه خبره؟ دلم میخواست دمِ دستم بود میتونستم یه فصل کتکش بزنم تا دلم آروم بگیره...پسره تخس بی ملاحظه😒

[Shakiba · Rating 4 out of 5]

جلد ۲ بالاخره تموم شد و حتی از جلد ۱ هم بهتر بود. فصل طبابت رو خیلی دوست داشتم چون به نظرم داستان شخصیت آنتوان هنوز هم از بقیه برام جذاب‌تره.

تا به الان هیچ کتابی نخوندم که مرگ یکی از شخصیت های داستان رو انقدر با جزئیات به تصویر بکشه جوری که آخرش تو هم با بقیه افراد داستان یه نفس عمیق می‌کشی که بالاخره تموم شد... بالاخره مرد!
" به نظرش می‌آمد که از دو روز پیش با چشم خود ناظر فعالیت مرگی است که لجوجانه و صبورانه دام می‌گسترد، ولی هربار که فنر به نهایت کشیدگی می‌رسد و می‌خواهد بگسلد ناگهان، تق، ضامن را رد می‌کند و آنگاه همه چیز از نو آغاز می‌شود."

پایان جلد ۲ با بحث آنتوان و کشیش بر سر مذهب، درخشان بود...

[Gerbrand · Rating 4 out of 5]

“Was er onder die lachende voorbijgangers ook maar één die de val vermoede waarin Europa al zat…? Nooit had Jacques zo schrijnend beseft dat het lot van miljoenen onbekommerde mensen in handen ligt van een paar lieden die bijna bij toeval zijn gekozen en aan wie het volk dwaas genoeg de zorg voor zijn veiligheid toevertrouwt.”

Deel 2 van De Thibaults speelt zich voor het grootste gedeelte af in de zomer van 1914. Het is uitgegeven in 1936 (de epiloog in 1940). Boeiend omdat het verhaal zich met name afspeelt aan de vooravond van de Grote Oorlog, zoals de Belgen zeggen. De sfeer is erg goed voelbaar. Het internationale politieke spel wordt breed uitgemeten in onderlinge discussies. Mijn beeld over die tijd is nu een stuk scherper. En mijn interesse is gewekt om er nog eens wat meer over te lezen.

De twee broers Thibault, Jacques en Antoine, zijn elkaars tegenpolen als het gaat om de standpunten die ze innemen. Jacques die zich heeft gevoegd bij de socialisten, de revolutionairen, die hoopt dat de arbeiders zich verenigen en een front vormen tegen een mogelijke oorlog. Antoine, arts van beroep, is het daar niet mee eens:

“‘Een democratische regering zoals de onze – zelfs als haar politiek door een oppositionele minderheid wordt betwist – is slechts aan de macht omdat ze wettelijk de wil van de meerderheid vertegenwoordigt. Degene die gehoor geeft aan de oproep, gehoorzaamt dus aan deze collectieve wil van de natie – wat ook zijn persoonlijke mening over de politiek van de regering mag zijn.’ […] Jacques nam weer het woord […] ‘in naam van wat zou die meerderheid verplicht zijn weloverwogen, legitieme principes over boord te gooien, en haar heiligste overtuigingen ondergeschikt te maken aan haar gehoorzaamheid als burger?’”

(Tijdens de huidige pandemie zien we een soortgelijke discussie….)

Maar de arbeiders verenigen zich niet internationaal en het patriotisme slaat toe. Ze gaan voor volk en vaderland naar het front. Met als gevolg 20 miljoen doden en 21 miljoen gewonden. Als de oorlog eenmaal is uitgebroken horen we Rumelles, een Franse diplomaat tegen Antoine zeggen:

“‘[…] Wat kan een regering in oorlog doen? De gebeurtenissen sturen? U weet heel goed van niet. Maar de publieke opinie beïnvloeden? Dat wel: het is zelfs het enige wat ze kan doen…! Welnu, daar houden wij ons mee bezig. Ons belangrijkste werk is de feiten – hoe zal ik het zeggen – in een passende vorm over te brengen… Het geloof van het volk in de uiteindelijke overwinning moet voortdurend gevoed worden… en het vertrouwen dat het, terecht of onterecht, heeft gesteld in zijn militaire en politieke leiders moet dagelijks gesterkt worden…’”

Het is net als deel 1 een ontzettend fijn boek om te lezen. Dat komt door de eenvoudige stijl zonder een enkele metafoor. Maar ook de recente vertaling helpt natuurlijk mee. Je hebt wel doorzettingsvermogen nodig: deel 2 telt 1038 pagina’s. De eerste 100 pagina’s met veel ideologisch debat moet je echt even doorheen! Daarna is het weer genieten. De laatste 100 pagina’s in dagboekvorm zijn weer wat taaier maar gelukkig hier en daar een mooi inzicht:

“Want dat onderscheid tussen goed en kwaad kan niet door God, een uitvinding van de mens, aan de menselijke geest zijn opgelegd: het is juist de mens die het aan God heeft toegeschreven en er een goddelijk gebod van heeft gemaakt. Als dit onderscheid van oorsprong religieus is, kun je net zo goed zeggen dat de mens het ooit aan God heeft toegeschreven. En dat hij het dus in zich had. En zelfs dat het zo sterk in hem geworteld was dat hij de behoefte voelde het een uiterst en voor altijd onbetwistbaar gezag te verlenen…”

Na zoveel pagina’s met de Thibaults te hebben meegeleefd vrees ik voor een ernstige vorm van boekenrouw!

[Sini · Rating 5 out of 5]

Vorig jaar had ik de grootste pret met deel 1 van het herontdekte en nieuw vertaalde meesterwerk "De Thibaults". Nu is het afsluitende deel 2 ook vertaald, en ik vond het schitterend. Degenen die moeite hadden met de wijdlopigheid van deel 1 (ruim 800 blz.) gaan zich vermoedelijk het schompus vervelen bij deel 2, dat nog dikker is (ruim 1000 blz.) en nog veel meer uitweidt over allerlei details. Maar de fans van deel 1 moeten echt direct deel 2 scoren en lezen!

Deel 2 is minstens zo geniaal als het eerste deel in zijn werkelijk kraakheldere weergave van grillige, tegenstrijdige en soms ronduit irrationele roerselen in het menselijk gemoed. Daarin is Du Gard volgens mij echt exceptioneel. Ik ken geloof ik geen andere schrijvers die de complexiteit van de menselijke psyche in zulke heldere zinnen weten op te schrijven, zonder die complexiteit daarmee te versimpelen. Du Gard was een tijdgenoot van modernisten als Joyce, Musil, Woolf, Proust: schrijvers die de complexiteit van de menselijke binnenwereld en buitenwereld voelbaar maakten door een minstens even complexe stijl en vorm. Na WO I en Freuds ontdekking van het onbewuste was het volgens die modernisten toch echt helemaal uit de tijd om de wereld te beschrijven in heldere zinnen. Vandaar de enorme complexiteit van hun stijl, die ik trouwens zeer bewonder. Maar Du Gard doet iets totaal anders, en dat bewonder ik eveneens. Het unieke van Du Gard vind ik namelijk dat hij minstens zo veel grillige complexiteit laat zien als de modernisten deden, maar dat hij daarbij kraakhelder blijft. Joyce en Proust laten ons bewust verdwalen in het oerwoud van hun stilistische kronkelwegen, Du Gard daarentegen biedt ons steeds overzicht. We kijken bij Du Gard mee met een alwetende verteller die alles ziet en analyseert, maar die niks moreel beoordeelt, en die ons op ongehoord kristalheldere wijze alle grillige uithoeken laat zien in de hoofden van m.n. de broers Jacques en Antoine Thibaut. En daardoor maken wij kennis met twee enorm rijke en dynamische denkwerelden, die door hun onderlinge contrasten en onverzoenlijkheden nog rijker, grilliger, meerduidiger en complexer worden. Dat laat Du Gard dan gebeuren in diverse briljante dialogen en diverse al even briljante innerlijke monologen, die steeds worden bekeken door het oog van een ongehoord scherpzinnige, genuanceerde en geniaal observerende anonieme verteller.

In deel 2 echter wordt al die innerlijke complexiteit nog extra op scherp gesteld door de politieke realiteit van de periode 1914-1918: de periode dat alles en iedereen overal de greep op verliest zodat, tot veler verbijstering, de eerste wereldoorlog uitbreekt en de hele wereld in brand wordt gezet. De scherpte en intensiteit van gedachte en gevoel, die in deel 1 al aanzienlijk was, wordt dus in deel 2 nog beduidend opgevoerd. Du Gard geeft heel veel ruimte en aandacht aan de enorme politieke verwarring van die dagen en aan de verbijstering die deze veroorzaakt bij m.n. Jacques en zijn socialistische politieke broeders. Maar hij laat vooral mooi zien hoe die verwarring de rebellie van Jacques nog verder voedt, tot in het extreme zelfs. In deel 1 was hij al een rebel, die nadrukkelijk 'nee!' riep tegen de al te starre maatschappelijke conventies. Maar nu wordt dat 'nee!' een nog veel luider en ook wanhopiger protest, omdat alle ontwikkelingen die leiden tot WO I voor Jacques wel HEEL nadrukkelijk laten zien dat de bestaande maatschappelijke ordes totaal niet deugen. En dat is voor hem aanleiding om nog fanatieker dan eerst te zoeken naar nieuwe manieren van denken, voelen en elkaar liefhebben. De werkelijk prachtig beschreven korte en onmogelijke liefdesverhouding met Jenny is hier misschien ook onderdeel van: twee intens eenzame, hoekige, compromisloos onaangepaste en gesloten zielen vinden elkaar voor even in een soort liefde die eigenlijk alleen mogelijk is omdat alle regels door de naderende oorlog zijn opgeschort. Eigenlijk een onmogelijke liefde dus, zij het (of: juist daardoor!) wel een enorm intense. En een zeer ontroerende: ik had ronduit de tranen in mijn ogen. Maar het protest culmineert vooral in een even absurde als ook heroïsche actie waarin Jacques nog een allerlaatste poging doet de oorlog te stoppen en om soldaten uit alle landen tot de socialistische 'internationale' te bekeren. Die actie faalt, is misschien ook naïef, zinloos en totaal onmogelijk, maar hij is wel volkomen overtuigend als protest. Want die actie is, juist OMDAT hij zo totaal breekt met alle conventionele gedachten over wat wijs en verstandig is, een luidkeels 'NEE!!' met opgeheven middelvinger tegen al die conventionele gedachten. En juist dat is voor Jacques het belangrijkste, want precies die gedachten hebben volgens hem de wereld gemaakt tot wat hij is, dus tot een oord waarin zomaar een wereldoorlog kan uitbreken. Met die wereld breekt hij dus radicaal, juist door de (vanuit conventioneel oogpunt) totale absurditeit van zijn actie. En zo wordt zijn fanatieke 'nee' tegen DEZE wereld eigenlijk een 'ja' tegen een andere wereld, zij het een wereld die NU nog niet mogelijk is. Of, anders gezegd: door zich zo nadrukkelijk niet neer te leggen bij de wereld zoals die is behoudt Jacques nog een sprankje hoop op een uitweg uit die wereld.

Dat ultieme protest van Jacques vind ik echt geweldig opgeschreven, net als zijn onmogelijke liefdesverhouding met Jenny. Maar ook heel fraai is de even onverzoenlijke als respectvolle dialoog tussen beide broers: Jacques die alleen de totale anarchistische afwijzing van alle gezag als uitweg ziet, Antoine die vindt dat men toch - ondanks alle kritiek die men op de regering kan hebben - zijn land moet verdedigen. Jacques wil dus deserteren, Antoine wil zijn land dienen in het leger: een botsing tussen twee onverenigbare standpunten, leidend tot een intense dialoog waarin de kernwaarden van beide broers op adembenemend wijze worden beproefd. Prachtig is ook hoe Du Gard die dialoog onbeslist laat eindigen, en hoe hij aandacht geeft aan de aarzelingen, tegenstrijdigheden en twijfels die in BEIDE standpunten zijn verweven. Als lezer word je daardoor zeer ervan doordrongen dat zwart-wit standpunten over 'de juiste keuze' helemaal niet mogelijk zijn in dit soort complexe situaties, en dat het er vooral om gaat aandacht te geven aan alle grijstinten, nuances en onbeslisbare enerzijds- anderzijds aspecten. Die dialogen tussen Jacques en Antoine zie ik dus als een uitnemend pleidooi voor genuanceerd en rationeel denken in open dialoog. En dat pleidooi voor genuanceerd en rationeel denken komt m.i. nog pregnanter naar voren in de dagboekaantekeningen van Antoine aan het eind van het boek: zijn leven is voorbij en hij weet dat, de wereld staat in brand en hij weet dat, en TOCH werpt hij een analytische en eerlijke blik in zijn eigen hoofd die tot een even weifelende als genuanceerde beoordeling leidt van wat en wie hij was en is. Dat is enorm ontroerend, vooral door de hoop die hieruit spreekt: het geloof in rationeel denken ook als de tijden irrationeel zijn, de kracht om in dat rationele denken ook twijfel en onzekerheid te omarmen, het commitment om elk simplificerend eindoordeel te mijden hoe zwaar dat in zulke hectische tijden ook is.

Deel 2 van "De Thibaults" bevat veel wanhoop en dood, zoals te verwachten viel bij een boek over WO I. Maar het bevat ook prachtige glimpen van hoop: de onmogelijke, kortdurende maar intense liefde tussen Jacques en Jenny; het absurdistische 'nee!' van Jacques tegen de wereld waarmee hij zijn hoop op een andere wereld tegen de klippen op blijft verdedigen; de uiterst genuanceerde dialogen tussen Jacques en Antoine; de zelfbeschouwing van Antoine die tegelijk een groot pleidooi is voor genuanceerd en twijfelend denken in tijden van chaos. Een pleidooi dat zeer ondersteund wordt door de stijl van Du Gard in het hele boek: een stijl die kraakhelder is, ook als het om troebele en complexe zaken gaat, een stijl die de lezer vraagt om aandacht te schenken aan de vele vaak tegenstrijdige grilligheden in het menselijke gemoed, een stijl die zich laat lezen als een langgerekt pleidooi voor nuancering en voor het opschorten van eenduidige oordelen. Bovendien een stijl die ons nadrukkelijk oproept om onszelf en anderen met eindeloos geduld en oog voor detail te observeren, en daarbij alles te bekijken als uniek geval dat zijn eigen unieke benadering verdient.

Kortom: ik vind het een meesterwerk, "De Thibaults". Ik laat het een paar jaar bezinken, en dan lees ik deel 1 en 2 weer opnieuw, in een ruk. Wat een feest dat Roger Martin du Gard nu herontdekt is!

[Hediyeh · Rating 5 out of 5]

آیا زمانی دورتر از حالا، که در یک جریان درهم تنیده عقربه‌ها حرکت میکنن همانطور که تمام احتمالات، میتوان روزهایی این چنین رو به یاد اورد نه به دلیل حادثه‌ی غریبی یا اتفاقی بلکه به‌ سبب همین نیروی غم‌انگیز و درهم شکننده زمان. نه تمام چیزهای از دست رفته بلکه به دست آمده، دفن شده. فرار کردن مانند پرنده‌ای که مادر خود را ترک می‌کند نه برای تحقق چیزی نه رویایی چرا که تمام آروزها مُردن بلکه فقط برای زنده ماندن. فکر میکنم آیا کس دیگری هم بوده است کس دیگری که تمام این فکرهای دیوانه‌وار رو روزی سلاخی کرده باشه؟ سارتر میگه: خدا، تنهایی انسان است.

پی‌نوشت: تمام چیزی که نوشتم درعین حال که کاملا مربوط به متن کتابه و برگرفته از شخصیت‌هاش هیچ شباهتی هم بهش نداره.

[Mehrnaz · Rating 3 out of 5]

قسمت سوم که مرگ پدر رو بود رو کمتر از دو قسمت قبلی دوست داشتم روند روایتش برام زیادی کند بود دلم میخواست ۳ ونیم ستاره بدم که نمیشه چهار ستاره هم براش زیاده!!

[Benny · Rating 4 out of 5]

Na de hoogstaande literaire soap van deel 1 waren de verwachtingen hoog gespannen voor het nog lijvigere tweede boek. Meer dan duizend pagina’s topliteratuur, onderverdeeld in aangenaam korte hoofdstukjes. Ik nestel me er graag voor in de zetel.

Terwijl De Thibaults, Deel 1 de jaren voorbijvliegen, behandelt deel twee slechts enkele dagen vlak voor de Grote Oorlog. Het verhaal draait nu vooral om Jacques, het personage waar du Gard de meeste sympathie voor voelt.

De jongste broer, de dromer heeft zich aangesloten bij de socialistische vredesbeweging en ziet in de internationale arbeiderssolidariteit hét middel om de nakende oorlog te voorkomen. De liefdesbesognes worden door al die politieke beslommeringen even naar de achtergrond verwezen. Dat is meteen ook het zwakke punt van dit boek, want in een boek van dit formaat betekent ‘even’ al snel enkele honderden bladzijden.

Een flink deel van het boek bestaat uit gesprekken waarin Jacques en zijn medestanders de oorlogsdreiging analyseren en bediscussiëren hoe ze daar moeten op reageren. Op de duur wordt dat saai, zeker omdat je weet hoe het afloopt. Al dat gepalaver ten spijt: die oorlog komt eraan.

Dat betekent niet dat du Gard plots een slechte schrijver wordt natuurlijk. Ook dit boek bevat sublieme hoofdstukken, scènes en passages, alleen moet je daarvoor dus wel het oeverloze gezeur van Jacques en zijn makkers door.

In deel 2 speelt de plichtbewuste, maar ook wat saaiere broer Antoine de tweede viool. Briljant is wel de confrontatie van de twee broers in hoofdstuk 56. Het wederzijds respect is er even voelbaar als de onverzoenlijkheid van hun standpunten.

En uiteraard flakkert ook liefde en lust op: de verdrongen fascinatie van Jacques voor Daniel en de holderdebolderseks die hij dan maar heeft met diens eigenzinnige zus Jenny, het contrasteert mooi met het eindeloze gedoe van Antoine met zijn minnares(sen).

Na het lange hoofddeel “Zomer 1914” volgt nog een mooie epiloog waarin Antoine terugblikt op de gebeurtenissen en moet vaststellen dat hij nooit echt passie of vriendschap gekend heeft. “Shot down in flames” versus “Silent Desperation”…het is een meer dan waardig einde voor de romancyclus.

Al bij al had deel twee best iets scherper gemogen, maar als je de prachtpassages optelt, dan kom je nog aan een meer dan behoorlijke klassieker. De Thibaults is fantastische literatuur, het is heerlijk om je erin te laten meeslepen. Wat is het fijn dat deze boeken in het Nederlands heruitgegeven werden.

[Reza · Rating 4 out of 5]

تیبو زمانی میخونم که نیاز به "دیگری" دارم.
زمانی غرق میشم و به عنوان ژاک،آنتوان،اسکار تیبو و... حس میکنم. این احساسات ریز و درشت بهم بی امان شلاق میزنن تا اینکه درنهایت اون طعم مزه مزه میکنم که شاید بشه گفت در نهایت "من" تازه ای متولد میشه،هر چند موقت،این حس دوست دارم.

[Houri · Rating 5 out of 5]

پایان جلد دوم خانوادهٔ تیبو (طبابت، سورلینا، مرگ پدر)

این جلد، برای من، در مقایسه با جلد اول یک سر و گردن بالاتر بود. از درگیری‌های کاری و روانی آنتوان در طبابت (به خصوص فرزند هکه و نیکول)‌ گرفته تا مرگ جناب تیبو بزرگ (که چقدر منو یاد مرگ ایوان ایلیچ انداخت و از اون هم فراتر رفت...) و در آخر مباحثه‌ی آنتوان و آبه وکار بر سر مذهب و ایمان که فقط بخش کوچکی از این کتاب رو تشکیل می‌دادن.

[امیرمحمد حیدری · Rating 3 out of 5]

ریویو در جلد آخر.

[Elisa Goudriaan · Rating 4 out of 5]

Deel 2 van De Thibaults had een heel ander karakter dan deel 1. Waar je je in deel 1 dichtbij de personages voelde (althans, ik), word je wat dat betreft in deel 2 wel aardig op de proef gesteld. Hoewel de relatie tussen de broers Jacques en Antoine nog altijd een grote rol speelt, staat het boek daarnaast ook helemaal vol met politiek-ideologische discussies. Socialistische kringen in verschillende Europese steden worden beschreven en de personages blijven zich vermeerderen en vermeerderen. Af en toe wat veel van het goede. Gelukkig is hierdoorheen de liefde van Jacques voor Jenny verweven en vooral de gedachten van Jacques en Antoine over het leven en over hoe te leven. Hun twijfels, neigingen en gedachten zijn heel herkenbaar en voelen net als bij deel 1 vaak heel actueel en modern. Op p. 594 breekt WO I uit (de rest is dus allemaal aanloop hiernaartoe!) en vanaf dat moment komt het boek in een beetje een rare stroomversnelling, omdat er opeens (na die lange aanloop) een sprong wordt gemaakt van 1914 naar 1918. Hierdoor krijg je het gevoel dat verschillende dingen iets te losse eindjes hebben gekregen (met name het leven van Jenny's broer Daniel), maar ter compensatie wordt het leven van Antoine wel prachtig afgehecht en komen zijn gedachten ook steeds nader tot die van zijn jongere broer. Het gevoel dat het boek achterlaat is toch dat je een aantal jaren samen met Jacques en Antoine hebt doorleefd, met al hun levensvragen, en heel levensecht verbeeld. Dat maakt het boek heel waardevol en haast intiem.

[Arezoo · Rating 5 out of 5]

دو جلد اول رمان خانواده تیبو روی ژاک و آنتوان تمرکز داره و ما به طور کامل با شخصیت‌های این دو نفر آشنا می‌شویم.

[Samira · Rating 4 out of 5]

چقدر این جمله درد داشت:
«سخت‌تر از هر چیز بعد از تمام شدن ماجراست (مرگ پدر)، یعنی وقتی که زندگی از سر گرفته می‌شود و آدم همه‌جا با خلأ برخورد می‌کند…»


و چقدر اینجا دلم سوخت:
«مدت چند دقیقه، آسوده از بارِ کینه و دل‌سپرده به مهر فرزندی، بر فقدان پدرش گریست. یگانه اشک‌هایی که در این جهان بر مرگ پدرش افشانده شد.

ولی ژاک آنقدر با حقیقت تلخ زندگی آشنایی داشت که پوچی این اندوه و دریغ نمی‌توانست مدت درازی از نظرش پنهان بماند. خوب می‌دانست که اگر پدرش را زنده می‌دید، دوباره از او مشمئز می‌شد و می‌گریخت. با این‌همه، سرافکنده و دست‌خوش احساسات رقیق و مبهم، همانجا ایستاده بود. نمی‌دانست بر چه تأسف می‌خورد و آرزوی بودنِ کدام نابوده‌ای را دارد. حتی مدت یک لحظه، پدری رئوف و بزرگوار و فهیم را در خیال مجسم کرد تا بتواند تأسف بخورد که چرا فرزند شایسته این پدر مهربان! نبوده است.»

[Jeroen Vandenbossche · Rating 4 out of 5]

Ça promet pour le troisième tome!

[Anke · Rating 3 out of 5]

3,5 ⭐️
Deel 1 kon me meer boeien.
Dit boek heeft nogal wat doorzettlng gevraagd in sommige hoofdstukken.

[Behnam · Rating 4 out of 5]

این جلد یک مقدار خسته‌کننده بود.
ولی به نظرم حکم مقدمه‌ای رو داشت برای دو جلد بعدی که حدس می‌زنم اصل داستان تازه از ا��نجا شروع بشه.

[Job de Wilde · Rating 5 out of 5]

Mijn nieuwe lievelingsboeken. Onbegrijpelijk dat de Thibaults nog zo weinig gelezen wordt. Laat je niet afschrikken door de lengte, je vliegt er echt doorheen door de toegankelijke stijl die niets afdoet aan de psychologische diepgang. Meesterwerk dat ik iedereen kan aanraden te lezen.