Sonuncu

by Tahsin Yücel

Selami bey Istanbul'un koklu bir ailesinden gelir. Fransa'da felsefe doktorasi yapip dondukten sonra, evlenir, cocuklari olur, dingin bir yasam surer. Ama yasaminin en buyuk amaci kitabini, Serencam adini verdigi denemesini bitirmektir. Basladiktan kirk yil sonra, seksenlerinde bitirir, tek adet olarak bastirir, kitabini eline almasindan yirmi dort saat sonra da olur. Buyuk boy, yirmi yedi bin sayfadan olusan bu dev yapiti basindan sonuna okuyan tek kisi cikmaz, ama boyutlari ve bicimi yillar yili insanlarin ilgisini ceker. Serencam, boyutu ve gizemi nedeniyle buyuk gurultu koparir. Kimsenin okumadigi ama gormek icin insanlarin kuyruga girdigi bu dev kitap ne anlatmaktadir? Tahsin Yucel, her zamanki ironik uslubuyla anlatiyor Serencam'in oykusunu. Sonuncu, is, sanat ve basin dunyasina gondermelerle dolu, son derece dusundurucu bir roman.Ince Sayfa 344Baski 2016 Sayfa 236Baski 2010 Can Yayinlari

Genres: Turkish Literature

344 pages, Paperback

First published January 1, 2010

About the author

Tahsin Yücel (17 August 1933 – 22 January 2016) was a Turkish translator, novelist, essayist and literary critic.

Born in Elbistan, Yücel studied at the Istanbul University, graduating in French philology. After completing his postgraduate studies, in 1978 he became professor in the same university. In addition to being author of essays, novels and short stories, Yücel was mainly active as a translator of about 70 novels from French into Turkish.

(from Wikipedia)

Kunduracı olan Ahment Yücel'le Nuriye Münevver Hanım'ın oğludur. İlköğrenimini Elbistan Gazi Paşa İlkokulu'nda tamamladıktan sonra 1945'te İstanbul'a gelmiştir. Burda; 1953'te Galatasaray Lisesi'ni, 1960'da da İÜEF Fransız Dili ve Edebiyatı Bölümü'nü bitirdi. Fakülteyi bitirdikten sonra, orda kalmayı tercih etti ve 1969'da doktorluk, 1972'de doçentlik, 1978'de de profesörlük ünvanlarını aldı. 2000 yılına kadar burda kaldıktan sonra emekliliğe ayrıldı.

Reviews

[dip.oda · Rating 4 out of 5]

Tahsin Yücel'i seviyorum. Her romanını keyifle okurum diyebileceğim bir yazar. Bu roman da Serencam isimli bir kitabın yazılış aşamasını ve insanlar üzerindeki etkilerini anlatıyor. Konusu çok basit, hep aynı şeyler anlatılıyormuş gibi ancak sizi sıkmıyor.

[Özge · Rating 5 out of 5]

Kitabın adının aksine okuduğum ilk Tahsin Yücel romanı. Son da olmayacak eminim ki. Uzun süredir hiç bu kadar keyifle okumamıştım hiçbir kitabı. Bitmemesi için kendime günlük okuma kotası koymak zorunda kaldım. Selami Harici'nin Serencam'ı yazmakla geçirdiği rutin günleri, bu günleri şaşkınlıkla ve korkuyla izleyen eşi Zarife Hanım, bu günlerle dalga geçen ve babalarına deli teşhisi koymaktan çekinmeyen dört mirasyedi çocuğu, Serencam'ın genel olarak uğursuzluk işareti bazen de uğurun ta kendisi sayılması, rastlantılar sonucu Serencam'ın bir anda dünya ve Türkiye gündemine oturması, 27 bin sayfalık dünyanın en uzun ve en büyük kitabının yazılış süreci, sonuçta tek bir satırın bile Selami Harici'ye ait olmadığının, özellikle Fransız yazarlarının kitaplarının bir derlemesi olduğunun anlaşılması muhteşem şekilde anlatılmış.

[B · Rating 3 out of 5]

Özellikle gençliğimde sevdiğim bir yazar olan Tahsin Yücel’in bu kitabi maalesef vasatin üzerine çıkamadı.

Yaşamının en büyük amacı hayatın bütünlüğünü kapsayan devasa bir kitap yazmak olan bir Istanbul’lunun büyük uğraşlar sonunda ortaya koyduğu eserin gizemini hem kendi, hem çocuklarından biri, hem torun ve biraz da torununun eşinin ağzından anlatan bir roman. Aslında, fikir olarak, Türkiye’deki bazı sözüm ona sanatçıların sahtekârlığına, gene sözüm ona uzmanların bilgisizliğine güzel bir gönderme niteliğinde ama yazar bunu çok daha kısa bir roman içinde yapabilirdi.

Yazarın sevdiğim akıcı yazı tarzı, nispeten ilginç ve fakat basite kaçan kurgusu, karakterliğin tekdüzeliği, tekrarcılığını ancak belli bir dereceye kadar dengeliyor.

[Prenses Ayçöreği · Rating 5 out of 5]

Tahsin Yücel Sonuncu romanında mükemmel denilebilecek gerçekçi bir ortamda gerçekliğe uymayacak kadar garip bir işe kalkışan Selami Harici'nin hikayesini anlatıyor. İstanbul'un soylu ailelerinden birinin çocuğu olan Selami Bey hiçbir zaman maddi kaygısı olmadan yaşamış ve Fransa'nın köklü okullarından Sorbonne'da felsefe doktorası yapmıştır. Kendisini çok seven karısı Zarıfe Hanım ve dört çocuğu ile mutlu yaşadığı orta yaşlarında Serencam isimli bir kitap yazmaya niyetlenir ve hayatının geri kalanını bu kıtabı yazmaya adar. Bu durum öyle hal alır ki Selami Harici'nin kararlılığı okuyucuyu hem hayran bırakır hem de bir acıma hissi uyandırır. Basıldığında büyüklüğü ile herkesi kendine hayran bırakan Serencam'ı yazarından başka hiçkimse okuyamamıştır. Kendinden sonrakiler de sadece bir baskısı olan dünyanın en büyük kitabının anlamını çözmeye çalışacaklardır. Kitabın sonuna kadar okuyucunun Serencam'ın gizemi konusunda merakını diri tutan roman insan ilişkilerine, toplumsal kurallara ve paranın gücüne önemli göndermelerde bulunyor.

Selami Harici: "Söylemediklerimizin de bir varlığı vardır her zaman, hem de yüklü bir varlığı. Üstelik söylemediklerimizin yanında söylediklerimiz o kadar az şey ki! Ben işte bunların, tüm söyleyemediklerimizin kitabını yazmak istiyorum."

Selami Harici: "Zenginlik aklın baş düşmanıdır, yakaladığı yerde öldürür."

Zarife Harici: "Sonra düşündüm ki babaları tüm o sattıklarını kumar ya da kadın uğruna satmış olsa, bu kadar kızmazlardı belki. O kadarını kendileri de yapabilirlerdi. Ama öyle anlaşılıyordu ki yazınla felsefeyle uğraşmak, bu da yetmemiş gibi bir de yıllar yılı çatı katına çekilip koca bir kitap yazmak kolay kolay bağışlayamayacakları bir şeydi."

Selami Harici: "Özel ad evrenselin düşmanıdır, bütünlük ve sürekliliği yaralar, gerçeklikten kopmamak istiyorsak bunlardan kaçınmamız gerekir."

Serencam: "Her insan sol omzunda bir maymun taşır, sağ omzunda da bir papağan."

Serencam: "Bilinç olmayan yerde devrim olmaz."

Serencam: "Yaşam yolumun ortasında karanlık bir ortamda buldum kendimi."

Serencam: "Dünya dünya olalı böyledir bu: para parayı çeker. Hep aynı yerlerde toplanmaya çalışır o, öncelikle de alçaklara ve sıradanlara gider."

Serencam: "Olağandışı bir durum olur da yolunu şaşırıp bir yoksulun evine girecek olursa, daha da şaşırtıcı oluverir, saniyesinde kirletir adamı."

Serencam: "Başımıza ne bela gelirse, tek bir şeyden, rahat rahat evimizde oturamamaktan geliyor."

Canan: "Sevmek birbirine bakmak değil, birlikte aynı yöne bakmaktır."

Serencam: "Tüm insanlar birbirleri hakkında söylediklerini bilselerdi koca dünyada dört dost bile kalmazdı."

Serencam: "İnsan için en tehlikeli yer neresidir, bilir misiniz? Yatağı... Evet yatağı. Çok sıradanmış gibi görünen bu tuzak tüyler ürpetecek ölçüde öldürücürdür. Düşünün birkez, babanız yorgan altına girmek gibi bir saçmalık yaptığı için ölmüş. Büyükbabanız da öyle, amcalarınız da, dayılarınız da, amcalarınızın, dayılarınızın, halalarınızın, teyzelerinizin çocukları da öyle: yıkım diye buna derim ben. Diyeceğim, insanlar gerçekten önlemci olsalardı, taksilerden, zararsız otobüslerden sakınacaklarına, evlerinde böyle bir eşya bulundurmaya yanaşmazlardı. İçinde kimseciklerin ölmediği bir eşya seçerlerdi dinlenmek için örneğin bir bilardo masası, bir çekmece, bir çamaşır sepeti... "

Serencam: "Ne kadar çok yaşarsam, yaşama bağlılığımı da o kadar fazla duyuyorum, kesinlikle. Gittikçe gömülüyorum onun içine, ona yapışmış, yapışmış, iyice yakalanmışım, Yiyor da yiyorum ağır mı ağır olduğumu duyuyor, yoğunluk içinde uyuyorum. Bir zamanlar bir bıçak ağzıydım, dünyayı yarıp yaşamın içinden geçerdim, Şimdi evren eskiden olduğu gibi şaşırtıcı, tuhaf, beklenmedik görünmüyor gözlerime, Tümüyle doğal görünüyor. Ondan kopmak benim için çok zor olacak, Fazla zamanım da kalmadı kuşkusuz. Yolun en büyük bölümü aşıldı, Hemen şimdi tüm bağları çözmeye başlamalıyım birer birer."

[Mustang Sally · Rating 2 out of 5]

Tahsin Yücel'in özenli türkçesi kitabı okutuyor ama bunu roman olarak nitelendirmemek gerekir. Karakterleri zayıf ve sığ;bıktırıcı tekrarlar anlatımı basitleştirmiş; üç kuşağın kaleminden okuduğumuz tümcelerin aynı güncel türkçeyi ve uslûbu kullanmaları ve 80 yıllık bir anlatı zamanının son evresinde teknolojinin sunduğu olanaklardan yararlanmanın akıl edilememesi ( turnitin.com diye bir şey vari değil mi ama?) inandırıcılığı zayıflatıyor. Yazarın bilinçli tercihimi acaba bu diye düşünürken, tam da kitapta hicvedilen anlamadığımız şeylerde derin anlam arayışına girişme tuzağına mı düşüyorum diye sorguladım kendimi. Adı intihalle anılan ve kitapları satsa da okunamayan yazarların ve bu kitapları okumadan övgüler kaleme alan eleştirmenlerin ince ince hicvedildiği bir yergi bu kitap. Bir ad vermediği kalmış, o kadar açık. Aslında upuzun bir eleştiri yazısı da denebilir.

[Görkem Yamak · Rating 3 out of 5]

Yazarın sürekli aynı cümleleri tekrar etmesi bir müddet sonra sinir bozucu olmaya başlıyor. Tahmin edilebileceği gibi anlatımı oldukça basit, roman ise akıcı. Sonunu pek beğenmedim desem yalan olmaz. Roman güzel mesajlar içeriyor.

[Cenk Karagören · Rating 3 out of 5]

Tahsin Yücel'in Orhan Pamuk'la 330 sayfa
süren kavgası.

[Alphan Lodi · Rating 5 out of 5]

Sonuncu, gerek anlatım gerek kurgu açısından farklı bir kitap. Selami bey İstanbul'un köklü bir ailesinden gelir. Fransa'da felsefe doktorası yapıp döndükten sonra, evlenir, çocukları olur, dingin bir yaşam sürer. Ama yaşamının en büyük amacı kitabını, Serencam adını verdiği denemesini bitirmektir. Başladıktan kırk yıl sonra, seksenlerinde bitirir, tek adet olarak bastırır, kitabını eline almasından yirmi dört saat sonra da ölür. Büyük boy, yirmi yedi bin sayfadan oluşan bu dev yapıtı başından sonuna okuyan tek kişi çıkmaz, ama boyutları ve biçimi yıllar yılı insanların ilgisini çeker.

Serencam, boyutu ve gizemi nedeniyle büyük gürültü koparır. Kimsenin okumadığı ama görmek için insanların kuyruğa girdiği bu dev kitap ne anlatmaktadır? Adanmışlık, özveri, takıntı... Pek çok farklı duygu bir arada. “Söyleyemediklerimizin de bir varlığı vardır her zaman , hem de yüklü bir varlığı. Üstelik, söyleyemediklerimizin yanında söylediklerimiz o kadar az şey ki! ...”

[Yusuf · Rating 3 out of 5]

Okuduğum en garip kitaplardan biriydi. Anlatım kusurları yordu az da olsa. Sürekli kendi etrafında dönüp aynı cümleleri tekrarlamasıydı aslında problem. İçinde bulunan felsefi yargılar ilgi çekiciydi. Kitabın güzel yanı süruklemeyi hic birakmamasiydi.

[Tahir Yıldız · Rating 5 out of 5]

Tahsin Yücel'in imza eserlerinden birisi. Gökdelen'in bir adım önünde, Kumru ile Kumru'nun bir adım ardında. Muhteşem bir satirik destan

[Zeynep D · Rating 4 out of 5]

Tahsin Yücel'in bu romanı aslında soyut ögeler üzerinde yükseliyor. Roman, Selami Harici'nin yarım asırını harcadığı, ancak kimsenin başından sonuna kadar okuyamadığı "dünyanın en büyük kitabı" Serencam'ın yazılış öyküsünü ve yazılışından sonra kitap etrafında gelişen olayları konu alıyor. Kimsenin kitabın aslen bir alıntılar dizgisi olduğunun uzun yıllar anlaşılamaması, daha tek kelimesi bile okunmamışken yerlere göklere sığdırılamayışı aslında insanoğlunun dış görünüşü mutlak kıyaslama noktası aldığının eleştirisi. Kitapta yapılan tiplemeler sayesinde; insanın dış kabuğunda görkemli gözükme çabası ile, aslen içinin sığ oluşuna ve ego tatminine olan bağımlılığının ortaya koyduğu karşıtlık resmen dalga geçiliyor. Kendinizi kahkaha atarken bile bulabiliyorsunuz. Romanın belli cümleleri tekrarlanarak birden fazla kişinin ağzından duyulabiliyor, ancak bu ayrıntı da karakterlerin yaşamındaki monotonluğu ve ünvanlara verdiğimiz önemi vurguluyor.
Kitabın yazımı sırasında yazarın özellikle Türkçe sözcükler kullanma çabası da (akıl yerine us, hayalgücü yerine imgelem vb.) gülümseten bir ayrıntı.
Özetle, "Sonuncu"yu okurken birçok neslin bakış açısına ve insanın "değerlerinin" değişmezliğine göz atma fırsatı buluyorsunuz. Okumaktan keyif aldım, biraz da verilmek istenen mesajın su yüzüne yakın olması kolay okumamı sağladı. Okuduğuma memnun kaldığım eserlerden birisi.

[Emirhan Aydın · Rating 2 out of 5]

Yazarın bir çocuğa anlatır gibi, hikayedeki bazı noktaları ve fikirleri tekrar tekrar, neredeyse aynı cümlelerle okurun kafasına vurmasıyla, sevmeyi çok istediğim bu romanı oldukça zor bitirdim. İlginç olan bir fikir, kör göze parmak eleştiriler ve mekanik bir dille bir yerden sonra nasıl okunamayacak bir hale gelir görmüş oldum.