Chanson

by Bart Van Loo

Chanson - een gezongen geschiedenis van Frankrijk
Chanson bevat een hoogst originele en vermakelijke alternatieve geschiedenis van Frankrijk. Aan de hand van de bekendste Franse chansons wekt Bart Van Loo historische gebeurtenissen en figuren tot leven. In Van Loo's boek leren Françoise Hardy en Jacques Dutronc elkaar kennen dankzij Hendrik IV, dolt Serge Gainsbourg met de Marseillaise en belandt Vanessa Paradis in de Eerste Wereldoorlog. Wie pinkte geen traan weg bij Ne me quitte pas? Wie ging niet ooit uit de bol op Alexandrie Alexandra? Wie droomde er nooit van de liefde te bedrijven op Je t'aime moi non plus? De verhalen achter deze onsterfelijke songs van Jacques Brel, Claude François en Serge Gainsbourg zijn minder bekend. Voor Bart Van Loo vormen ze de aanleiding voor een wonderlijke vertelling. Hij wandelt door de straten van Parijs, laat chansons in zijn hoofd weerklinken en brengt de Franse geschiedenis swingend tot leven. Radio Klara zendt in het najaar een reeks uit gebaseerd op Chanson.

Genres: Nonfiction, History, Music

334 pages, Paperback

First published September 1, 2011

About the author

Schrijver en conferencier Bart Van Loo (1973) heeft zich de voorbije jaren ontwikkeld tot een zeldzaam dubbeltalent. Met zijn virtuoze minicolleges in De Wereld Draait Door raakte hij bekend bij het grote publiek, maar in de eerste plaats is Van Loo natuurlijk schrijver. Van zijn hand verschenen de alom geprezen Frankrijktrilogie en de bestsellers Chanson en Napoleon. In zijn nieuwste boek De Bourgondiërs is Bart Van Loo op het toppunt van zijn kunnen.

Reviews

[Marc Lamot · Rating 2 out of 5]

In het algemeen is het een prijzenswaardige zaak om je enthousiasme over iets niet voor jezelf te houden, maar het te delen met anderen, natuurlijk met het doel bij die anderen dezelfde passie te doen oplaaien. Er is al te veel grijs, en wat pigment mag er dus best zijn. Alleen, met dat enthousiasme moet je tegelijk ook een beetje opletten: als je ermee overdrijft, dan schiet je boodschap soms wel eens het doel voorbij. Dat gevoel had ik, bij het lezen van dit boek. Op Van Loo's enthousiasme voor Frankrijk, en het Franse chanson in het bijzonder, ga ik niks afdingen: dat is duidelijk authentiek en zeer gefundeerd. En ik steek niet onder stoelen of banken dat ik zelf zeker ook wel een liefhebber (geen kenner) van het "schone Franse lied" ben; ik beken dat ik in een onbewaakt ogenblik wel eens een oude kraker durf opzetten en meezingen, tot ik kordaat door mijn kinderen tot de orde wordt geroepen. Alle gekheid op een stokje, Van Loo probeert ons in dit boek een geschiedenis van Frankrijk te verkopen geïllustreerd aan de hand een geschiedenis van het chanson, of is het omgekeerd? Dat is me niet helemaal duidelijk. Tegelijk biedt hij ons een gegidste wandeling langs cruciale plaatsen in Parijs, cruciaal voor de Franse geschiedenis en/of het chanson. Enfin, onze hyper-francofiele gids heeft wat teveel in dit boekje willen stoppen, en daardoor is het een overzicht zonder veel diepgang geworden. Uiteraard staat er een massa informatie in, maar de vis verdrinkt er een beetje in; regelmatig blijf je op je honger zitten. Een gemiste kans dus. Wat niet wegneemt dat ik dit boekje toch graag heb gelezen: het is vooral de herkenning van die fantastische liederen (naast een hele hoop rommel) uit vervlogen tijden, die het leesplezier uitmaken.

[Frederik Leyns · Rating 5 out of 5]

Wat een verhaal. Als volgeling van de angelsaksische pop cultuur heb ik jarenlang de Franse muziek genegeerd. Wat een vergissing. Met behulp van Barts verhaal, ben ik weer helemaal mee en besef ik, dat ook daar pareltjes aan het muzikale firmament geschreven zijn. Altijd diepgeworteld in de lokale geschiedenis met ook veel moeilijke momenten. Eens te meer blijken juiste die inspiratie te geven voor prachtige muziek. Daarnaast ook natuurlijk het 'lichtere' genre, maar dat maakt het plaatje juist zo leuk. Dank je wel Bart ! Ik zal je meesterwerk zeker niet vergeten als ik een nummer van Brel, Trenet, Moustaki of een van die vele anderen ga opzetten.

[André · Rating 4 out of 5]

Citaat : De nogal zeemzoeterige romantiek van 'Je l'aime à mourir, althans zo denk ik er nu over, komt op het juiste moment in mijn leven en graaft zich diep onder mijn huid. Het zit er nog altijd. Liedjes hebben een kracht waar weinig tegen te beginnen valt.
Review : Van de eerste bladzijde waarmee Bart Van Loo zijn verrassend knappe boek Chanson begint kan je op zich al een prachtig Frans Chanson maken en 'Si j'étais president de la république dan zou ik dit werk, waarin mijn echtgenote ook nog een mooi compliment krijgt, onmiddellijk in het Frans laten vertalen en het honoreren met alle mogelijke lintjes. Dit is een liefdesverhaal met een geschiedenis. Dit is iets waar de doorsnee Franse chauvinist (en die zijn héél talrijk) orgiastisch gaat kwijlen. Voor Sarkozy die toch zo graag de Franse identiteit wil opvijzelen, is dit toch de gedroomde manier om herverkozen te raken. Trouwens, dit boek is zoals al het werk van deze auteur een hommage pur sang à la Douce France. Zelfs via Elsschot wist hij nog een stuk Franse cultuur (heette ze niet Coraline?) aan te prijzen.



Het boek is een hele originele gids voor jong en oud om de geschiedenis van Frankrijk te vernemen. Aan de hand van de bekendste Franse chansons wekt Bart Van Loo historische gebeurtenissen en figuren tot leven. In Van Loo's boek leren Françoise Hardy en Jacques Dutronc elkaar kennen dankzij Hendrik IV, dolt Serge Gainsbourg met de Marseillaise, belandt Vanessa Paradis in de Eerste Wereldoorlog, vernemen we wat het Brits volkslied met Frankrijk te maken heeft en wordt ons vakkundig uit de doeken gedaan waarom er op die beruchte brug van Avignon zo uitbundig gedanst werd.



Bart Van Loo is niet alleen een goed archivaris, hij weet ook de inhoud van die archieven in een schitterend proza om te toveren. Wie zijn Frankrijktrilogie gelezen heeft weet wat ik bedoel. Non-fictie wordt fictie bij Bart Van Loo. Die man beschikt over een vlotte pen die noch humor, noch verhaal schuwt. Dus voor al wie niet voor het zingen Frankrijk uit wil is Chanson de gids bij uitstek. Er is ook nog een prachtige CD die ook door de maestro werd samengesteld. Chanson is een boek om al zingend in de Thalys te stappen!

[Evelien Demeulenaere · Rating 4 out of 5]

Ik heb er, naar mijn normen, iets langer dan gewoonlijk over gedaan om dit boek uit te lezen, maar dat is dan ook enkel en alleen te wijten aan het feit dat ik het ‘goed’ wou lezen en dus meteen alle bijhorende muziek opzoeken en beluisteren. Daarvoor alleen al is het de moeite waard om ‘chanson’ te doorspitten en dan is het ook nog eens vlot geschreven. Het blijft natuurlijk een subjectieve kijk op welke nummers er het beste zijn, en ik ben niet over alle chansons even enthousiast als Bart Van Loo soms lyrisch is, maar desalniettemin is het toch fijn om je te laten leiden op een nostalgische muzikale reis door Frankrijk. Ik krijg in elk geval instant zin in vakantie ...

[Luc · Rating 3 out of 5]

Bart Van Loo voert je door de geschiedenis van Frankrijk aan de hand van vele Franse chansons. Hij doet dit in een bevlogen stijl, zodat je de muziek er bijna niet bij mist. Al is een audioboek misschien een beter medium voor dit geslaagde boek.

[Rosewater Emily · Rating 2 out of 5]

Ця книга..чи цей шансон..не має значення..тобто, звісно, має - назову я об’єкт читання "книгою" або "шансоном" (особливо у випадку, коли книга написана про шансон, а шансон, відповідно.. - у той самий час, чого ж ти не проспівала ані строчки за півтора місяці?) - але треба частіше користуватись "лезами", економічно підходити до генерації матеріалу, якого і без такого "внеску" - більш ніж достатньо.
Тож, текст ван Лоо наштохвнув мене на класичну та широко відому ідею, вдихаючи у неї нові сили до утворення часово-просторових коловоротів в оточенні чотирьох стін, двох дверей, одного вікна, за відсутності люстри, при наявності маленького там-таму та оголених чорнотілих проводів, що б'ються з тим ж ентузіазмом, що й років 10 тому. Власне, ідея може бути сформульована так: "Про явища національної культури не дозволяється писати представниками тієї ж національної культури" - ван Лоо, "нефранцуз", може слугувати виключенням з правила (якого не існує, але неіснування не заперечує впливовості або перспективності спекуляцій, як у випадку з НАТО та Україною).
Як "нефранцуз", ван Лоо, складається таке враження, не може відійти від Pont Neuf (n'est pas soi neuf) й надиктовує (надихаючись українськими амфетамінами) фрагменти стенографістці (яка шукає натхнення у швейцарських каннабіоїдах в медичних цілях) - остання ж не те, що не встигає, а просто не поспішає, тому доносить рукописно (no laptops on your lap, girl) власні враження від ремінісценцій, дитинства, дорослішання і того, що інакше як fact-feed називати не стану.
И если бы мне хотелось соврать - я бы написала, что книга замечательная, информативная, продуманная, "без шероховатостей", достойная углублённого исследования языковых норм, предпочитаемых автором, фактов, а-знаете-ли-вы-й, автором же отобранных, однако сегодня врать охоты нет. Брыксы ведь!
"Шансон" может претендовать, с художественной точки зрения, на 1\5 лавров джазового Роберта Готлиба. Редкие вкрапления, достойные цитирования: "Тыл Нотр-Дама кажется гигантским насекомым, отдыхающим, опершись на каменные ноги"; "Клемансо выиграл войну, но проиграл мир"; "40 секунд Франция смотрит на пустое кресло" - напоминают более о репродукциях Мунка, теряющихся в окружении работ, которых непосредственно касалась кисть Фриды Кало. Никакой канонизации, одной беатификации - с головой.
И что за "отдыхающее насекомое"? Empoisonneur Derniere?
Конечно, с базовой (титульной) задачей ван Лоо справляется - заинтересованность французским шансоном идентифицирована (Дютрон, Трене, Ридан, Гольман, Брель дожидаются своей очереди среди, кхм, торрентуалей). Однако в чём именно, прошу прощения за сальность, "краеугольность камня"? Что касается роли шансона именно во французской культуре, не считая всего-навсего ответвления национального наследия, называемого политикой?
Как получилось, что в памяти отложилось: "Миттеран вошёл в историю, когда отменил смертную казнь, ввёл минимальный прожиточный минимум..и назначил Эдит Крессон..на пост премьера" и пробел в передних зубах Катрин Ринжер - но не конкретные впечатления живых людей, страдая от военных действий, несправедливости, социальной безалаберности, просвещенческих пропастей, обращавшихся к шансону, как манифесту, отдушине, молитве и гимну? Почему нет попытки реабилитировать и реинтерпретировать творчество коллаборационистов или с не меньшей "дерзостью" проявляющих активность и в Наши дни антисемитов, ксенофобов, dogs of war, chat-евгеников и безвозмездно поглощающих кислород CEO?
Простіше кажучи, де постановка проблеми, автор?
Сама по собі пісня не може розкритися через згадування двох світових воєн мимохідь. І хіба не вказує ван Лоо, мимоволі, припустимо, на поступове знецінення особистості виконавця, стирання межі освіченості та індивідуальності між Тими, Хто Потребує Уваги та Тими, Хто Увагу Пропонує, на симуляцію співтворчості на прикладі ток-шоу, де автор постає у якості "звичайної людини", але насамперед, пародією пародії на те, що звичайна людина розуміє під звичайністю людини?
Такі питання рідко отримують відповіді від "нефранцузів".

[Luc Sarneel · Rating 3 out of 5]

Als jij, net zoals ik, een onvoorwaardelijke liefde kent voor geschiedenis en het Franse Chanson dan is dit boek een ontzettende aanrader! Na het lezen van dit werk van Bart van Loo kan ik niet wachten om de vele besproken chansons (waar we er allemaal sowieso een paar van kennen) nog eens te beluisteren met de kennis die ik nu bezit.

[Chris · Rating 4 out of 5]

Heerlijk boek! boeiend, leuk, leerrijk. Echt de moeite. Wel enkele leestips: niet te lang na elkaar lezen, het is niet echt ontspannend. Neem de tijd, zet een muzieklijstje op en laat data en namen van koningen wat ze zijn.

[François · Rating 4 out of 5]

Voor mij een boek vol nostalgie aan de jaren dat het Franse chanson zo aanwezig was in ons leven.

[Bastien DZ · Rating 3 out of 5]

Met enthousiasme geschreven, en regelmatig iets opgestoken, maar niet overtuigd van het concept. O en kent best iets (veel) van Franse chanson vóór je aan het boek begint.

[Katja · Rating 3 out of 5]

3,5

[Wouter · Rating 4 out of 5]

Chanson: een gezongen geschiedenis van Frankrijk van Bart Van Loo is een must voor iedere Francofiel. Bart Van Loo vertelt de Franse geschiedenis aan de hand van Franse chansons. In dit boek vind je alles van de bestorming van de Bastille tot Serge Gainsbourg, van Charles Trenet tot Madame de Pompadour, ....
De geciteerde teksten uit de chansons worden telkens in Frans en Nederlands weergegeven zodat het voor mensen die niet zo belezen in het Frans zijn ook leesbaar is. Kortom een must voor iedere Frankrijkliefhebber.