What do you think?
Rate this book
Gia đình
- GenresNonfiction
275 pages, Paperback
Published February 28, 2020
2 people are currently reading
109 people want to read
About the author
Phan Thúy Hà
6 books16 followersPhan Thúy Hà từng là biên tập viên lâu năm của Nhà xuất bản Phụ nữ. Đột ngột, chị nghỉ việc ở nhà chăm con và viết văn, viết báo.
Hà luôn tự nhận mình chỉ là người nghe và viết lại câu chuyện. Bản thân nhân vật mới là người kể chuyện.
Cuộc sống xô bồ, xu hướng chạy theo vật chất ngày một “lên ngôi” hiện nay rất dễ làm người ta xem nhẹ giá trị tinh thần, những tình cảm bà - cháu, mẹ - con, anh - em… cả tình thương, nỗi nhớ với con dốc, gốc cây, con chó, con bê từng chung sống với mình. Tất cả, đã được Phan Thúy Hà thể hiện một cách thật chân thực và cảm động. Con người hơn các loại sinh vật khác chính là ở đó! Và cuộc sống, tiện nghi giàu sang đến mấy cũng vẫn có cảnh đời bất hạnh, những lúc gặp chuyện đau buồn.
Vậy nên, đọc tác phẩm Phan Thúy Hà, nhà văn Lê Minh Hà bình luận: “Bạn sẽ được nhận vào mình một cảm giác rất đau và rất đẹp, là cảm thông được với con người”.
Hà luôn tự nhận mình chỉ là người nghe và viết lại câu chuyện. Bản thân nhân vật mới là người kể chuyện.
Cuộc sống xô bồ, xu hướng chạy theo vật chất ngày một “lên ngôi” hiện nay rất dễ làm người ta xem nhẹ giá trị tinh thần, những tình cảm bà - cháu, mẹ - con, anh - em… cả tình thương, nỗi nhớ với con dốc, gốc cây, con chó, con bê từng chung sống với mình. Tất cả, đã được Phan Thúy Hà thể hiện một cách thật chân thực và cảm động. Con người hơn các loại sinh vật khác chính là ở đó! Và cuộc sống, tiện nghi giàu sang đến mấy cũng vẫn có cảnh đời bất hạnh, những lúc gặp chuyện đau buồn.
Vậy nên, đọc tác phẩm Phan Thúy Hà, nhà văn Lê Minh Hà bình luận: “Bạn sẽ được nhận vào mình một cảm giác rất đau và rất đẹp, là cảm thông được với con người”.
Ratings & Reviews
Friends & Following
Create a free account to discover what your friends think of this book!
Community Reviews
Displaying 1 - 11 of 11 reviews
March 18, 2022
Đọc cuốn sách trong 3 ngày, đếm không xuể số lần khóc cùng nhân vật.
Gia đình tôi Bắc 54 Thiên Chúa giáo, giờ mới hiểu ngọn ngành vì sao ông bà phải di cư vào Nam.
Gia đình tôi Bắc 54 Thiên Chúa giáo, giờ mới hiểu ngọn ngành vì sao ông bà phải di cư vào Nam.
January 10, 2023
Mình đọc cuốn này mà rợn cả da gà, quá nhiều sự ám ảnh!
June 5, 2023
GIA ĐÌNH - PHAN THÚY HÀ
1/ MỘT MẨU CHUYỂN XƯA
Nhớ về "Gia đình" là tôi lại nhớ về một trò chuyện với một cụ, ngoài Bắc, tha hương cầu thực sau sự kiện đáng tiếc trên. Gia đình tan tác, quê hương mơ hồ, bác vào Nam bắt đầu một cuộc đời mới. Tôi hỏi cụ:
“Thế bác có tiếc những ngày xưa không ạ?”
“Tiếc làm gì con ạ. Quên đi để mà sống tiếp, cháu ơi.”
Thế mà cuộc nói chuyện ấy khiến tôi xúc động không thôi, nhất là khi tôi biết đó là đồng hương của mình.
Cụ dặn, nào cháu về quê, nếu được, cháu hãy ghé chỗ này. Cháu hãy thay bác nhìn thấy và khắc ghi. Giúp bác, làm thay phần bác, con nhé.
Tôi về đúng nơi cụ dặn, chỉ tiếc lúc đó cụ đã đi rất xa. Cháu đã về, cụ ạ. Xin thứ lỗi cho cháu vì sự chậm trễ này. Hơn 13 năm tôi mới có thể hoàn thành lời hứa với cụ, với đồng hương và với ông.
2/ KHI SỰ THẬT LÊN TIẾNG
Khái niệm trung tâm để chúng ta đọc tác phẩm “Gia đình” của Phan Thúy Hà là “chấn thương”. Nó là sự tiếp nối hai tác phẩm “Đừng kể tên tôi” (2017) và “Tôi là con gái của cha tôi” (2019). “Đừng kể tên tôi” là tiếng nói của những người lính miền Bắc, còn “Tôi là con gái của cha tôi” là tiếng nói của những người lính miền Nam, tất cả họ, dù bước vào cuộc chiến vì nghĩa vụ hay vì lý tưởng, đều là những số phận nhỏ bé, bị thời cuộc xé nát trong cuộc chiến Nam Bắc tàn khốc. Còn “Gia đình” là một mảnh của lịch sử cuộc Cách mạng ruộng đất của phong trào cộng sản ở miền Bắc Việt Nam thập niên 1950. Tất cả các nhân chứng trong sách “Gia đình” đều mang một chấn thương tinh thần không thể chữa lành.
Tác giả Phan Thúy Hà chia sẻ rằng trong Lời cuối sách của “Gia đình”, cũng giống như hai tác phẩm trước, các nhân vật đều là người thật, tên của nhân vật cũng là tên người thật, câu chuyện của họ trong tác phẩm là sự thật trong ký ức của họ. Như vậy, ở đây, tác giả không hư cấu mà chỉ viết lại lời kể từ điểm nhìn của nhân chứng. Chị cho biết, có câu chuyện trong tuyển tập này, tuy chỉ dài hai trang nhưng chị phải đi gặp tới bốn người, lắng nghe họ để ráp nối các sự kiện và dựng lại cho câu chuyện được đầy đủ. Như vậy, tác phẩm còn là một công trình khảo sát xã hội nữa. Không phải là khảo sát ở quy mô lớn, mà là khảo sát số phận những con người cụ thể.
Các nhân chứng trong “Gia đình” phần lớn thuộc Nghệ Tĩnh, trừ nhân chứng cuối cùng ở Nam Định. Trong chiến tranh Việt Pháp, Nghệ Tĩnh là vùng Pháp không kiểm soát. Chính phủ Việt Minh kiểm soát phần lớn vùng này, nhưng khi Cải cách ruộng đất nổ ra, đây là nơi có nhiều người bị vu cáo và thanh trừng nhất. Các nhân chứng trong những câu chuyện của Phan Thúy Hà thuộc nhiều nhóm khác nhau, có khi là nông dân, cũng nghèo khổ như người đấu tố mình, có khi là gia đình quý tộc thời trước, như con cháu Thượng thư Cao Xuân Dục, Bộ trưởng Đặng Văn Hướng… Họ ngay từ 1945 đã đi theo tiếng gọi của Việt Minh kháng chiến chống Pháp. Có người kinh doanh, tích lũy được một hộp vàng, đem hiến tặng ngay cho chính phủ khi có lời kêu gọi “Tuần lễ vàng”. Gần đến ngày chiến thắng, một cơn sóng thần kinh hoàng ập đến, không phải từ phía Pháp mà từ chính đồng bào và chính quyền mình phục vụ.
3/ CẢM NHẬN CÁ NHÂN
"Gia đình", đối với mình, là một cơn lũ cảm xúc. Nó khiến mình nghẹt thở, đau lòng và sang chấn. Nó khiến mình rơi nước mắt và khóc ở cuối mỗi câu chuyện. Nó khiến mình muốn sống tiếp, muốn dùng đoạn ký ức này để tiếp tục chiến đấu.
Mình nghĩ đây là một trong những cuốn sách đem đến cho mình nhiều cảm xúc nhất, nhưng theo một cách mình không mong muốn nhất.
Đọc để ghi nhớ, đọc để lưu tâm và đọc để tiếp tục sống.
1/ MỘT MẨU CHUYỂN XƯA
Nhớ về "Gia đình" là tôi lại nhớ về một trò chuyện với một cụ, ngoài Bắc, tha hương cầu thực sau sự kiện đáng tiếc trên. Gia đình tan tác, quê hương mơ hồ, bác vào Nam bắt đầu một cuộc đời mới. Tôi hỏi cụ:
“Thế bác có tiếc những ngày xưa không ạ?”
“Tiếc làm gì con ạ. Quên đi để mà sống tiếp, cháu ơi.”
Thế mà cuộc nói chuyện ấy khiến tôi xúc động không thôi, nhất là khi tôi biết đó là đồng hương của mình.
Cụ dặn, nào cháu về quê, nếu được, cháu hãy ghé chỗ này. Cháu hãy thay bác nhìn thấy và khắc ghi. Giúp bác, làm thay phần bác, con nhé.
Tôi về đúng nơi cụ dặn, chỉ tiếc lúc đó cụ đã đi rất xa. Cháu đã về, cụ ạ. Xin thứ lỗi cho cháu vì sự chậm trễ này. Hơn 13 năm tôi mới có thể hoàn thành lời hứa với cụ, với đồng hương và với ông.
2/ KHI SỰ THẬT LÊN TIẾNG
Khái niệm trung tâm để chúng ta đọc tác phẩm “Gia đình” của Phan Thúy Hà là “chấn thương”. Nó là sự tiếp nối hai tác phẩm “Đừng kể tên tôi” (2017) và “Tôi là con gái của cha tôi” (2019). “Đừng kể tên tôi” là tiếng nói của những người lính miền Bắc, còn “Tôi là con gái của cha tôi” là tiếng nói của những người lính miền Nam, tất cả họ, dù bước vào cuộc chiến vì nghĩa vụ hay vì lý tưởng, đều là những số phận nhỏ bé, bị thời cuộc xé nát trong cuộc chiến Nam Bắc tàn khốc. Còn “Gia đình” là một mảnh của lịch sử cuộc Cách mạng ruộng đất của phong trào cộng sản ở miền Bắc Việt Nam thập niên 1950. Tất cả các nhân chứng trong sách “Gia đình” đều mang một chấn thương tinh thần không thể chữa lành.
Tác giả Phan Thúy Hà chia sẻ rằng trong Lời cuối sách của “Gia đình”, cũng giống như hai tác phẩm trước, các nhân vật đều là người thật, tên của nhân vật cũng là tên người thật, câu chuyện của họ trong tác phẩm là sự thật trong ký ức của họ. Như vậy, ở đây, tác giả không hư cấu mà chỉ viết lại lời kể từ điểm nhìn của nhân chứng. Chị cho biết, có câu chuyện trong tuyển tập này, tuy chỉ dài hai trang nhưng chị phải đi gặp tới bốn người, lắng nghe họ để ráp nối các sự kiện và dựng lại cho câu chuyện được đầy đủ. Như vậy, tác phẩm còn là một công trình khảo sát xã hội nữa. Không phải là khảo sát ở quy mô lớn, mà là khảo sát số phận những con người cụ thể.
Các nhân chứng trong “Gia đình” phần lớn thuộc Nghệ Tĩnh, trừ nhân chứng cuối cùng ở Nam Định. Trong chiến tranh Việt Pháp, Nghệ Tĩnh là vùng Pháp không kiểm soát. Chính phủ Việt Minh kiểm soát phần lớn vùng này, nhưng khi Cải cách ruộng đất nổ ra, đây là nơi có nhiều người bị vu cáo và thanh trừng nhất. Các nhân chứng trong những câu chuyện của Phan Thúy Hà thuộc nhiều nhóm khác nhau, có khi là nông dân, cũng nghèo khổ như người đấu tố mình, có khi là gia đình quý tộc thời trước, như con cháu Thượng thư Cao Xuân Dục, Bộ trưởng Đặng Văn Hướng… Họ ngay từ 1945 đã đi theo tiếng gọi của Việt Minh kháng chiến chống Pháp. Có người kinh doanh, tích lũy được một hộp vàng, đem hiến tặng ngay cho chính phủ khi có lời kêu gọi “Tuần lễ vàng”. Gần đến ngày chiến thắng, một cơn sóng thần kinh hoàng ập đến, không phải từ phía Pháp mà từ chính đồng bào và chính quyền mình phục vụ.
3/ CẢM NHẬN CÁ NHÂN
"Gia đình", đối với mình, là một cơn lũ cảm xúc. Nó khiến mình nghẹt thở, đau lòng và sang chấn. Nó khiến mình rơi nước mắt và khóc ở cuối mỗi câu chuyện. Nó khiến mình muốn sống tiếp, muốn dùng đoạn ký ức này để tiếp tục chiến đấu.
Mình nghĩ đây là một trong những cuốn sách đem đến cho mình nhiều cảm xúc nhất, nhưng theo một cách mình không mong muốn nhất.
Đọc để ghi nhớ, đọc để lưu tâm và đọc để tiếp tục sống.
January 17, 2023
Mình chắc chắn sẽ cho cuốn này vào top sách năm 2022, cũng là cuốn sách làm mình khóc nhiều nhất.
Tựa sách nghe chân thật giản dị, nhưng nội dung lại mang một sức nặng khổng lồ. Là một người con Hà Tĩnh, nặng lòng với quá khứ, cô Phan Thúy Hà đã đi về vùng Nghệ An, Hà Tĩnh để ghi chép lại 19 câu chuyện của 19 gia đình gặp biến cố trong những năm 1950.
Mình không xa lạ gì thời kỳ cải cách ruộng đất, đấu tố địa chủ đó, đọc trong cả lịch sử chính thống, lịch sử phản động, hay qua những tác phẩm văn học, nhưng phải đến cuốn “Gia Đình” này, mình mới thực sự hiểu và thương. Ông bà bị xử bắn, bố mẹ bị bắt đi cải tạo, con cái tha hương… Các câu chuyện ngắn gọn, cứ từa tựa nhau mà đều làm mình khóc, giống như là đêm nào cũng gặp cơn ác mộng tương tự, và lần nào cũng giật mình thảng thốt. May mắn, gia đình mình thời ông bà không gặp phải bi kịch này, ông ngoại chỉ vướng chút nghi án trong lý lịch nhưng cũng đủ để con đường phấn đấu của ông gặp nhiều khó khăn.
Lần đầu đọc, mình thấy ngạc nhiên, các gia đình hầu như chỉ kể lại sơ sài, không mang thái độ oán trách chế độ. Đến lần đọc thứ 2, mình cảm nhận được sự run rẩy trong từng hồi ức, không phải không bất mãn, không phải họ đã tha thứ,, mà chính là vì quá khứ vẫn còn đeo đuổi họ, gieo trong lòng họ nỗi lo sợ chỉ cần sơ sảy chút thôi, bi kịch sẽ lặp lại cho con, cháu họ.
Về giọng kể trong cuốn này, mình thấy được nỗ lực biên tập của cô Phan Thúy Hà, các câu chuyện đều mang một chút dấu ấn của người biên tập, nhưng vẫn giữ được sự thật thà chất phác. Nếu để so sánh với những nhà văn khác có cách viết tương tự, cô Hà trong “Gia Đình” đã chau chuốt tác phẩm hơn so với cách ghi chép thuần túy của Svetlana Alexievich, nhưng không bị văn vở quá đà như Hân Nhiên. 70 năm qua rồi, mà nỗi đau vẫn chưa lành, những con người đã khuất rồi vẫn cần được minh oan. Cảm ơn cô Hà đã viết cuốn sách cảm động này.
Tựa sách nghe chân thật giản dị, nhưng nội dung lại mang một sức nặng khổng lồ. Là một người con Hà Tĩnh, nặng lòng với quá khứ, cô Phan Thúy Hà đã đi về vùng Nghệ An, Hà Tĩnh để ghi chép lại 19 câu chuyện của 19 gia đình gặp biến cố trong những năm 1950.
Mình không xa lạ gì thời kỳ cải cách ruộng đất, đấu tố địa chủ đó, đọc trong cả lịch sử chính thống, lịch sử phản động, hay qua những tác phẩm văn học, nhưng phải đến cuốn “Gia Đình” này, mình mới thực sự hiểu và thương. Ông bà bị xử bắn, bố mẹ bị bắt đi cải tạo, con cái tha hương… Các câu chuyện ngắn gọn, cứ từa tựa nhau mà đều làm mình khóc, giống như là đêm nào cũng gặp cơn ác mộng tương tự, và lần nào cũng giật mình thảng thốt. May mắn, gia đình mình thời ông bà không gặp phải bi kịch này, ông ngoại chỉ vướng chút nghi án trong lý lịch nhưng cũng đủ để con đường phấn đấu của ông gặp nhiều khó khăn.
Lần đầu đọc, mình thấy ngạc nhiên, các gia đình hầu như chỉ kể lại sơ sài, không mang thái độ oán trách chế độ. Đến lần đọc thứ 2, mình cảm nhận được sự run rẩy trong từng hồi ức, không phải không bất mãn, không phải họ đã tha thứ,, mà chính là vì quá khứ vẫn còn đeo đuổi họ, gieo trong lòng họ nỗi lo sợ chỉ cần sơ sảy chút thôi, bi kịch sẽ lặp lại cho con, cháu họ.
Về giọng kể trong cuốn này, mình thấy được nỗ lực biên tập của cô Phan Thúy Hà, các câu chuyện đều mang một chút dấu ấn của người biên tập, nhưng vẫn giữ được sự thật thà chất phác. Nếu để so sánh với những nhà văn khác có cách viết tương tự, cô Hà trong “Gia Đình” đã chau chuốt tác phẩm hơn so với cách ghi chép thuần túy của Svetlana Alexievich, nhưng không bị văn vở quá đà như Hân Nhiên. 70 năm qua rồi, mà nỗi đau vẫn chưa lành, những con người đã khuất rồi vẫn cần được minh oan. Cảm ơn cô Hà đã viết cuốn sách cảm động này.
December 4, 2020
Đọc để hiểu về những trang lịch sử bị giấu kín. Một cuốn sách lịch sử dưới dạng truyện kể trong đó hạn chế tối đa từ ngữ mang tính cảm xúc, vậy mà không thể nén nổi tiếng thở dài và nước mắt. Một cuốn sách quý với tư liệu quý mà tác giả chắc hẳn đã mất rất nhiều công sức để đưa nó đến với người đọc.
October 6, 2025
“ Tôi viết ngắn gọn, lược đi nhiều chi tiết. Trong cuốn sách này có chuyện được kể đơn giản, có phần sơ sài; có câu chuyện dài, như môt tiểu thuyết nén chặt “
19 câu chuyện ngắn được Phan Thúy Hà ghi chép qua lời kể của những nhân chứng sống về số phận những con người, những gia đình ở khu vực Nghệ An, Hà Tĩnh những năm 50 mươi của thế kỷ trước, cùng với họ lần giở lại những ký ức cũ về một giai đoạn đầy ám ảnh, với những sự kiện kinh hoàng trong cuộc cách mạng mang tên “ Cải cách ruộng đất “.
Không kể chuyện rườm ra đi sâu vào bi kịch, bỏ qua mọi đánh giá phán xét, cố gắng hạn chế các cảm xúc cá nhân, tác phẩm đơn giản muốn vẽ nên bức tranh lịch sử chân thực dù buồn và ảm đạm nhưng vẫn có chút ấm áp vị tha tình người.
September 29, 2025
Mình đóng lại Gia đình của cô Phan Thuý Hà khi máy bay vừa cất cánh khỏi sân bay Changi, trong lòng nặng trĩu. Biết bao câu chuyện được kể ra với sự dũng cảm, đau buồn nhưng bình thản của người trong cuộc giai đoạn 1946-1956. Họ lấy đâu ra sự bình thản đó?
Lại một năm nữa đi qua với bao sự chia rẽ yet positive, mong rằng dân mình biết thương dân mình nhiều hơn.
Vẫn nhớ như in câu được in trên mái của Việt Nam Quốc Tự: “Cầu cho quốc thái dân an”.
Hy vọng cuộc đời bớt sự bất công.
Lại một năm nữa đi qua với bao sự chia rẽ yet positive, mong rằng dân mình biết thương dân mình nhiều hơn.
Vẫn nhớ như in câu được in trên mái của Việt Nam Quốc Tự: “Cầu cho quốc thái dân an”.
Hy vọng cuộc đời bớt sự bất công.
October 4, 2023
quyển sách đưa ra các trường hợp địa chủ trong chính sách cải cách ruộng đất năm 1954 ở Hà Tĩnh,
Để kết luân về chính sách này thì thông tin trong quyển sách này hơi phiến diện. Để hiểu hơn về CCRD 1954, bạn đọc nên tìm hiểu thêm
Để kết luân về chính sách này thì thông tin trong quyển sách này hơi phiến diện. Để hiểu hơn về CCRD 1954, bạn đọc nên tìm hiểu thêm
January 26, 2023
3,5/5
Mình update review sau nha
Mình update review sau nha
October 12, 2023
Đoạn đời niên thiếu
This entire review has been hidden because of spoilers.
February 23, 2025
Mình trân trọng những tác giả như Phan Thuý Hà, dám tìm kiếm, dám kể lại những kí ức bi thương một cách trần trụi. Không phải ai cũng dám kể về Cải Cách Ruộng Đất. Những mảnh kí ức trong “Gia đình” nhuốm máu của biết bao người. Có phải tất cả họ đều đáng chết? Ai có đủ thẩm quyền để quyết định rằng một con người, một gia đình hay thậm chí một dòng họ có đáng chết hay không? Nhưng thôi, nếu cứ cuốn theo những câu hỏi đó, chẳng mấy chốc ta sẽ bị cuốn vào cái bẫy hận thù. Quá khứ thì không thể sửa chữa, mọi sự hi sinh đều góp phần tạo nên hình hài chữ S ngày hôm nay nên mỗi khi đọc về lịch sử, mình đọc với tâm thế thấu cảm. Đó cũng là một bài học lớn mà Phan Thuý Hà gửi gắm trong “Gia đình”: Lòng vị tha
---
Full tại: https://www.instagram.com/p/C3QFnENPB...
---
Full tại: https://www.instagram.com/p/C3QFnENPB...
Displaying 1 - 11 of 11 reviews